Giáo sư Tiến sĩ Đặng Thị Kim Chi nhận Giải thưởng Nhân tài đất Việt năm 2019: Giải nhất lĩnh vực môi trường trao cho công trình nghiên cứu Môi trường các làng nghề Việt Nam

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 11 năm 2019.

Tối 15/11, tại Hà Nội, báo Dân Trí phối hợp với Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) tổ chức Lễ trao Giải thưởng Nhân tài đất Việt. Thủ tướng Chính Phủ Nguyễn Xuân Phúc gửi lẵng hoa; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân gửi thư chúc mừng. Đến dự và trao giải có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Nguyễn Văn Bình, Bí thư T.Ư; Tô Lâm, Bộ trưởng Công An. Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam.

Tại buổi lễ, các giải thưởng đã được trao gồm: Tự học thành tài; Giải nhất lĩnh vực khoa học – công nghệ; Giải nhất và Giải nhì lĩnh vực y, dược học; Một giải nhất và giải nhì về lĩnh vực công nghệ thông tin.

Giải nhất lĩnh vực môi trường được trao cho công trình nghiên cứu Môi trường các làng nghề Việt Nam của Giáo sư Tiến sĩ Đặng Thị Kim Chi cháu ngoại học giả Phạm Quỳnh, Danh nhân văn hóa Việt Nam thời hiện đại..

Trong tin phát trên VTV2, chúng tôi vui mừng thấy GS TS Chi duyên dáng thanh mảnh trong tà áo dài Việt Nam tiến lên nhận giải và hoa. Bà đã vượt qua tai nạn giao thông nặng tháng 9/2018, phải mổ khẩn cấp tại bệnh viện Việt Đức, rồi điều trị hoại tử tại bệnh viện Y học cổ truyền quân đội.

Xin chúc bà có sức khỏe ổn định để tiếp tục sự nghiệp nghiên cứu khoa học và vui sống cùng chồng và con trai mới lập gia đình cuối năm 2018 tại Hà Nội.

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 2 tháng 11 năm 2019)

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 11 năm 2019.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 15/11/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp; Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đón, hội đàm với Chủ tịch Hạ viện Ca-dắc-xtan

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 9/11/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ

Chiều 8-11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Wilbur Ross và đoàn doanh nghiệp (DN) Hoa Kỳ đang có chuyến thăm làm việc tại Việt Nam.

Phát biểu ý kiến tại buổi tiếp, nhiệt liệt chào mừng Bộ trưởng Wilbur Ross và đoàn DN Hoa Kỳ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư hai nước đang phát triển mạnh mẽ. Thủ tướng đánh giá cao nỗ lực của Bộ trưởng Wilbur Ross trong việc thúc đẩy quan hệ hai nước, nhất là trong quan hệ thương mại, đầu tư, thiết thực hướng tới kỷ niệm 25 năm thiết lập quân hệ ngoại giao hai nước vào năm 2020. Thủ tướng khẳng định, Việt Nam luôn coi trọng và đánh giá cao quan hệ Đối tác toàn diện với Hoa Kỳ; mong muốn đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Thủ tướng hoan nghênh những tiến triển ngày càng thực chất, hiệu quả của quan hệ song phương Việt Nam – Hoa Kỳ trên tất cả cảc lĩnh vực, trong đó quan hệ kinh tế, thương mại tiếp tục duy trì đà phát triển ổn định, đóng vai trò trọng tâm và là động lực quan trọng góp phần thúc đẩy quan hệ song phương; đánh giá cao sự hợp tác giữa hai nước trong khuôn khổ Hiệp định khung về thương mại và đầu tư (TIFA) để trao đổi các vấn đề kinh tế, thương mại cùng quan tâm và thúc đẩy thương mại hai chiều, qua đó góp phần tháo gỡ khó khăn cho các DN hai nước. Thủ tướng hoan nghênh sự hợp tác chặt chẽ giữa Bộ Công thương Việt Nam và Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) thời gian qua trong việc xây dựng Kế hoạch hành động nhằm hướng đến cán cân thương mại hài hòa và bền vững giữa hai nước; đồng thời nhấn mạnh tầm chiến lược của lĩnh vực hợp tác năng lượng trong quan hệ song phương.

Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cảm ơn Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đại diện cấp cao Chính phủ Việt Nam đã dành thời gian tiếp; cho rằng, điều này thể hiện sự trọng thị và đánh giá cao của Chính phủ Việt Nam dành cho Chính phủ Hoa Kỳ. Ông cho biết, trong phái đoàn lần này có nhiều tập đoàn lớn của Hoa Kỳ, chứng tỏ họ rất quan tâm thị trường Việt Nam đầy tiềm năng, và chúng ta cần tận dụng cơ hội này. Ông cho rằng, việc thu nhập bình quân đầu người ở Việt Nam thời gian qua liên tục tăng cho thấy thành tựu của Việt Nam trong phát triển kinh tế-xã hội ở khu vực Đông Nam Á. Đây là phép thử cho khả năng hiện thực hoá các mục tiêu phát triển của Việt Nam.

Ông cho biết, các tập đoàn Hoa Kỳ rất mong được đóng góp vào sự phát triển của Việt Nam; mong Chính phủ Việt Nam cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh, đơn giản hóa các thủ tục để tạo thuận lợi trong kinh doanh hơn nữa. Các tập đoàn Hoa Kỳ đã sẵn sàng tài chính, kinh nghiệm để đầu tư các dự án khác nữa ở Việt Nam. Do đó, ông mong Chính phủ tạo điều kiện cho các DN Hoa Kỳ đầu tư mạnh vào Việt Nam. Bộ Thương mại Hoa Kỳ có kế hoạch tổ chức một phái đoàn DN đến Việt Nam để tìm cơ hội thúc đẩy về hợp tác năng lượng vào tháng 3-2020. Đây là cơ hội tốt để hai bên thúc đẩy hợp tác lĩnh vực này. Chúng ta có thể thúc đẩy hợp tác về y tế bởi Hoa Kỳ có thế mạnh và sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam rất nhiều trong lĩnh vực này. Ông mong muốn hai bên thúc đẩy hơn nữa trao đổi thương mại.

Cũng tại buổi tiếp, đại diện một số tập đoàn Hoa Kỳ bày tỏ vinh dự được đến thăm Việt Nam lần này, đồng thời bày tỏ mong muốn được tăng cường đầu tư vào Việt Nam trên các lĩnh vực; cảm ơn sự ủng hộ của Chính phủ Việt Nam, các bộ, ngành, đối tác Việt Nam đã hỗ trợ, hợp tác tích cực trong công cuộc làm ăn thời gian qua. Các tập đoàn Hoa Kỳ mong muốn được tăng cường quan hệ thương mại, đẩy mạnh kim ngạch thương mại song phương; mở đường bay trực tiếp giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Cảm ơn các ý kiến của phía Hoa Kỳ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, Việt Nam sẵn sàng tạo mọi điều kiện để thúc đẩy hợp tác giao lưu kinh tế, thương mại và đầu tư với Hoa Kỳ, nhất là tạo điều kiện cho các dự án mà Hoa Kỳ đang triển khai tại đây; mở cửa thị trường cho một số sản phẩm của Hoa Kỳ vào Việt Nam thuận lợi. Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị Hoa Kỳ tiếp tục quan tâm thị trường Việt Nam, nhất là các lĩnh vực Việt Nam có nhu cầu lớn như năng lượng, cơ sở hạ tầng, y tế, hàng không, tài chính… Việt Nam đang tiến hành cổ phần hoá các DN Nhà nước, do đó tạo điều kiện cho các DN mạnh của Hoa Kỳ trở thành đối tác chiến lược của doanh nghiệp này. Thủ tướng mong các DN, hiệp hội DN Hoa Kỳ tiếp tục là cầu nối quan trọng thúc đẩy quan hệ hai nước. Thủ tướng cũng khẳng định, Việt Nam sẽ sớm mở đường bay trực tiếp tới Hoa Kỳ, do đó có nhu cầu lớn gia tăng số lượng tàu bay. Thủ tướng cũng mong Hoa Kỳ tăng cường cử các đoàn DN lớn vào Việt Nam tìm hiểu cơ hội làm ăn, nhất là trong năm 2020, Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN.

Cảm ơn ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Wilbur Ross cảm ơn nỗ lực của Thủ tướng trong việc thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư song phương, nhất là hướng tới quan hệ thương mại cân bằng, bền vững. Theo ông, chỉ có quan hệ thương mại, đầu tư thể hiện rõ mối quan hệ bền vững của hai bên.

★ Sau cuộc tiếp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cùng các quan chức hai nước đã chứng kiến lễ ký kết các hợp đồng thương mại quan trọng.

★ Ngày 8-11, tại Trụ sở Bộ Công thương, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh tiếp Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Uyn-bơ Rốt cùng đoàn doanh nghiệp Hoa Kỳ đang thăm và làm việc tại Việt Nam. Phát biểu tại buổi tiếp, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, từ góc độ của cơ quan quản lý ngành thương mại và công nghiệp, Bộ Công thương Việt Nam hết sức quan tâm thúc đẩy mối quan hệ này với mục tiêu xây dựng hình ảnh Việt Nam là đối tác tin cậy, chân thành của Hoa Kỳ. Ðây là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu để có thể thúc đẩy thực chất quan hệ Ðối tác hợp tác toàn diện giữa hai nước, góp phần vào hòa bình, ổn định hợp tác và phát triển ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Bên cạnh đó, Việt Nam luôn nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tích cực xử lý, giải quyết các kiến nghị của Hoa Kỳ, tạo môi trường kinh doanh cởi mở, minh bạch, bảo đảm doanh nghiệp Hoa Kỳ yên tâm hoạt động lâu dài, phát triển kinh doanh bền vững, phù hợp pháp luật Việt Nam.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 5/11/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự bế mạc HNCC ASEAN lần thứ 35

Chiều 4-11, tại Thái-lan, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự lễ bế mạc Hội nghị cấp cao (HNCC) ASEAN lần thứ 35, các hội nghị liên quan và lễ chuyển giao vai trò Chủ tịch ASEAN từ Thái-lan – Chủ tịch ASEAN 2019 cho Việt Nam – Chủ tịch ASEAN 2020.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Thủ tướng Thái-lan Pray-út Chan-ô-cha điểm lại những kết quả chính trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2019 của Thái-lan, được phản ánh trong nhiều văn kiện đã được thông qua, nổi bật là Tuyên bố Tầm nhìn về Tăng cường đối tác vì sự bền vững và Tài liệu quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Với chủ đề “Tăng cường đối tác vì sự bền vững”, Thái-lan nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường quan hệ đối tác trong và ngoài ASEAN, đặt mục tiêu thúc đẩy bền vững vì một Cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm, không ai bị bỏ lại phía sau. Theo đó, Thái-lan đã tích cực thúc đẩy thành lập nhiều Trung tâm ASEAN, đáp ứng các nhu cầu phát triển đa dạng của khu vực, trong đó Trung tâm đào tạo về công tác xã hội, Trung tâm tuổi già năng động và sáng tạo, Trung tâm nghiên cứu và đối thoại về phát triển bền vững được khai trương chính thức dịp HNCC ASEAN 35.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 2/11/2019

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Bộ Chính trị cho ý kiến về sửa đổi, bổ sung chức năng, nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng và Ban Nội chính Trung ương

Ngày 1-11, tại Trụ sở Trung ương Đảng, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã chủ trì họp Bộ Chính trị để cho ý kiến về Đề án sửa đổi, bổ sung Quy định số 163-QĐ/TW, ngày 1-2-2013 của Bộ Chính trị khoá XI về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng và Đề án sửa đổi, bổ sung Quyết định số 159-QĐ/TW, ngày 28-12-2012 của Bộ Chính trị khoá XI về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Ban Nội chính Trung ương. Tham dự cuộc họp có đại diện lãnh đạo các ban đảng, Đảng đoàn Quốc hội, Ban cán sự đảng Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan.

Sau khi nghe lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương báo cáo về những nội dung cơ bản của Đề án, Văn phòng Trung ương Đảng báo cáo tổng hợp ý kiến các cơ quan liên quan và ý kiến phát biểu của các đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đánh giá cao Ban Nội chính Trung ương – Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng đã chuẩn bị công phu, chu đáo, tiếp thu nghiêm túc, kỹ lưỡng ý kiến góp ý của các cơ quan chức năng. Bộ Chính trị cơ bản tán thành những nội dung đã nêu tại Tờ trình và Đề án, nhất trí những nội dung kiến nghị sửa đổi, bổ sung.

Đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước khẳng định: Sau hơn sáu năm thực hiện Quyết định 159 của Bộ Chính trị, Ban Nội chính Trung ương đã triển khai nhiều công việc, khá toàn diện, tích cực, chủ động nghiên cứu, tham mưu, đề xuất nhiều chủ trương, quan điểm, định hướng lớn của Đảng về công tác nội chính; chủ động, sáng tạo thực hiện tốt nhiệm vụ Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, kiên trì, quyết liệt trong tham mưu, chỉ đạo xử lý những khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, xử lý các vụ việc tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm. Bám sát Quy định 163 của Bộ Chính trị khoá XI, trong hơn sáu năm qua, nhất là từ đầu nhiệm kỳ khoá XII đến nay, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng có quyết tâm rất cao, chỉ đạo quyết liệt, với cách làm khoa học, chặt chẽ, nền nếp, bài bản, phối hợp nhịp nhàng, từng bước chắc chắn, rõ đến đâu xử lý đến đó, công khai, minh bạch. Nhất là, đã phát huy tốt cơ chế chỉ đạo xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, kinh tế; chỉ đạo phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ giữa các khâu trong công tác phát hiện, xử lý tham nhũng từ thanh tra, kiểm toán, kiểm tra, rồi đến điều tra, truy tố, xét xử, thu hồi tài sản tham nhũng. Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng và Ban Nội chính Trung ương đã có những đóng góp quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, công tác nội chính, phòng, chống tham nhũng và góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, để khắc phục những hạn chế, khó khăn sau hơn sáu năm thực hiện Quy định 163 và Quyết định 159 của Bộ Chính trị khoá XI, nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Ban Nội chính Trung ương, đáp ứng yêu cầu công tác phòng, chống tham nhũng trong thời gian tới, Bộ Chính trị thống nhất cao cần thiết phải sửa đổi, bổ sung. Đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh: Việc sửa đổi, bổ sung Quy định 163 và Quyết định 159 nhằm khẳng định và làm rõ hơn chức năng, nhiệm vụ, đề cao quyền hạn, trách nhiệm trước Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng trong lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống tham nhũng, nhất là công tác thanh tra, kiểm toán, xử lý các vụ việc, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận quan tâm; nhiệm vụ của Ban Nội chính Trung ương trong tham mưu, giúp việc cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng về công tác nội chính, phòng, chống tham nhũng, cải cách tư pháp; khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước ta trong việc tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác phòng, chống tham nhũng. Đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu Ban Nội chính Trung ương phối hợp Văn phòng Trung ương Đảng tiếp thu ý kiến của các đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị, các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện Đề án và các dự thảo quy định, quyết định, ký ban hành để tổ chức thực hiện.

Cũng tại Hội nghị này, sau khi xem xét Tờ trình của Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Chính trị đã quyết định một số trường hợp nhân sự thuộc thẩm quyền của Bộ Chính trị.

Bắc Văn

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 1/11/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp đoàn Ủy ban Thương mại quốc tế của Nghị viện châu Âu

Chiều 31-10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp đoàn Ủy ban Thương mại quốc tế (INTA) của Nghị viện châu Âu (EP) do ông B.Lan-giơ, Chủ tịch INTA dẫn đầu.

Phát biểu ý kiến tại buổi tiếp, hoan nghênh chuyến thăm làm việc tại Việt Nam của đoàn INTA, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cảm ơn những đóng góp tích cực của ông B.Lan-giơ trong việc thúc đẩy ký Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA), góp phần củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam – EU.

Thủ tướng nêu rõ, năm 2019 đặt dấu mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam – EU với hàng loạt các chuyến thăm cấp cao của cả hai bên, đồng thời, nhiều hiệp định đã được ký kết và bắt đầu có hiệu lực. Quan hệ hợp tác được mở rộng, đi vào chiều sâu với các trao đổi hiệu quả và thiết thực, giúp tăng cường hiểu biết, tin cậy lẫn nhau. Thủ tướng đề nghị, trong bối cảnh hai bên sẽ kỷ niệm 30 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2020, Việt Nam và EU cần tăng cường trao đổi đoàn cấp cao, tiếp tục duy trì các cơ chế đối thoại và hợp tác, cũng như giải tỏa một số tồn đọng trong quan hệ. Thủ tướng cũng đánh giá cao những tiến triển trong quan hệ kinh tế, thương mại hai bên.

Chủ tịch INTA B.Lan-giơ bày tỏ vui mừng được gặp lại Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, coi đây là dịp tốt để tăng cường quan hệ trên các lĩnh vực giữa Việt Nam và EU; nêu rõ, mối quan hệ tích cực hai bên dựa trên nền tảng quan trọng, sự hiểu biết chung. Ông đặc biệt nhấn mạnh quyền của mỗi bên về bảo đảm độc lập, tự chủ, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập trong đường lối phát triển; khẳng định mạnh mẽ, EU hoàn toàn ủng hộ lập trường của Việt Nam trong vấn đề Biển Đông. Trong bối cảnh thế giới phức tạp hiện nay, việc duy trì quan hệ ổn định Việt Nam – EU gửi ra thế giới những thông điệp, tín hiệu tích cực, là yếu tố quan trọng để phát triển bền vững.

Ông Lan-giơ nhấn mạnh, điều quan trọng là hai bên đã ký các hiệp định EVFTA và EVIPA, thể hiện quyết tâm hướng đến thương mại bền vững, công bằng, tự do. Ông cho biết, chuyến đi này của đoàn nhằm hoàn thiện các công tác, phục vụ EP dự kiến bỏ phiếu thông qua hai hiệp định này vào tháng 2-2020. Do đó đoàn đã làm việc với nhiều cơ quan liên quan của Việt Nam. EP cảm ơn và đánh giá cao sự hợp tác của Việt Nam trong chuyến thăm làm việc này. Đồng thời, EU cũng rất quan tâm vấn đề thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống cho người dân Việt Nam, do đó mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực này.

Cảm ơn những ý kiến của Chủ tịch INTA, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao Chủ tịch B.Lan-giơ và các nghị sĩ INTA đã có tiếng nói tích cực, góp phần thúc đẩy tiến trình phê chuẩn EVFTA và EVIPA, đặc biệt là việc tổ chức chuyến thăm làm việc lần này nhằm trao đổi với Quốc hội và các cơ quan Chính phủ Việt Nam về tình hình chuẩn bị phê chuẩn và thực thi các cam kết trong EVFTA. Việt Nam đánh giá rất cao ý nghĩa kinh tế chiến lược của Hiệp định EVFTA và EVIPA đối với quan hệ Việt Nam – EU cũng như việc thúc đẩy xu hướng liên kết kinh tế mở, minh bạch, dựa trên luật lệ. Sau khi hai Hiệp định được ký chính thức vào ngày 30-6-2019, Chính phủ Việt Nam đã chỉ đạo các cơ quan đầu mối (Bộ Công thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư) chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan xây dựng hồ sơ phê chuẩn EVFTA và EVIPA; hồ sơ sau đó sẽ được các cơ quan của Quốc hội thẩm tra và trình Quốc hội thảo luận và xem xét phê chuẩn.

Thủ tướng tin tưởng với ý nghĩa quan trọng chiến lược của EVFTA và EVIPA, EP và Quốc hội Việt Nam sẽ sớm xem xét phê chuẩn để các hiệp định này có hiệu lực trong thời gian sớm nhất, cụ thể hóa những lợi ích to lớn cho người dân và doanh nghiệp hai bên. Thủ tướng hoan nghênh việc EU quan tâm tới châu Á – Thái Bình Dương và lập trường của EU ủng hộ tự do, an ninh và an toàn hàng hải tại Biển Đông; mong EU tiếp tục đóng vai trò tích cực, xây dựng tại khu vực. Thủ tướng khẳng định, Việt Nam và EU là những người bạn hết sức gắn bó; mong muốn quan hệ EU – ASEAN và hợp tác Việt Nam – EU trong khuôn khổ đa phương sẽ được tăng cường trong năm 2020 khi Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Thủ tướng tin tưởng quan hệ Việt Nam và EU sẽ phát triển mạnh mẽ, thực chất thời gian tới.

Cảm ơn các ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, ông B.Lan-giơ nhấn mạnh, chuyến thăm này là cơ hội tốt để hai bên trao đổi quan điểm trên tinh thần tin cậy lẫn nhau; tin tưởng thời gian tới, quan hệ hợp tác giữa hai bên sẽ có nhiều tiến triển tích cực, mạnh mẽ. Việt Nam sẽ hoàn thành tốt đẹp vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 15/11/2019

Đưa tàu cá Việt Nam ra biển nước ngoài khai thác hợp pháp

Ngày 14/11, Đại diện Cục Đăng kiểm Xô-lô-môn đã đến tỉnh Quảng Ngãi kiểm tra một số tàu cá trước khi cho phép các tàu vào nước này khai thác hải sản. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đưa tàu cá đi hoạt động đánh bắt hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, trong đó, tỉnh Quảng Ngãi là một trong ba địa phương được Chính phủ chọn thí điểm. Tàu cá QNg 90627 của ông Võ Văn Lựu (trú huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) là một tàu trong đội tàu được chọn dưa qua Xô-lô-môn khai thác hải sản.

Việt Nam và Hà Lan đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp

Ngày 14/11, tại TP Hồ Chí Minh diễn ra Hội thảo hợp tác kinh doanh nông nghiệp Hà Lan – Việt Nam do Ban quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP Hồ Chí Minh phối hợp với Hiệp hội Hợp tác kinh doanh nông nghiệp Hà Lan – Việt Nam tổ chức.

Điểm chung của nông nghiệp Hà Lan và Việt Nam là tiềm năng phát triển nhóm sản phẩm rau củ, hoa và trái cây. Việc đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp nông nghiệp hàng đầu Hà Lan là cơ hội tốt để đoanh nghiệp Việt Nam tiếp cận, học hỏi, nhận chuyển giao kỹ thuật công nghệ sản xuất tiên tiến; nhất là trong các khâu quan trọng như nghiên cứu sản xuất giống, thu hoạch, bảo quản và chế biến.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 14/11/2019

Thành lập Trung tâm hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường

Chiều 13-11, tại Hà Nội, Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam (Ban Chỉ đạo 701) tổ chức Lễ công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Trung tâm hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường (NACCET). Tới dự, có các đồng chí Ủy viên T.Ư Ðảng: Vũ Ðức Ðam, Phó Thủ tướng Chính phủ; Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Quốc phòng.

Ngày 21-6-2019, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 761/QÐ-TTg về việc thành lập Trung tâm hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường, trên cơ sở kiện toàn, tổ chức lại Trung tâm công nghệ xử lý môi trường thuộc Binh chủng Hóa học, Bộ Quốc phòng. Trung tâm có nhiệm vụ chủ trì điều hành, phối hợp, tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ khắc phục hậu quả chất độc hóa học đối với môi trường và con người sau chiến tranh; xử lý ô nhiễm hóa chất độc, chất nguy hại, khắc phục sự cố hóa chất độc xạ và môi trường trong phạm vi toàn quốc; chủ trì xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu thông tin về khắc phục hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh. Thực hiện các hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực khắc phục hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh, xử lý ô nhiễm hóa chất độc, chất nguy hại, khắc phục sự cố hóa chất độc xạ và môi trường.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Vũ Ðức Ðam nhấn mạnh, Trung tâm không chỉ là một đơn vị mà là hạt nhân để từ đây hình thành mạng lưới hệ thống ứng phó với các sự cố về môi trường trên toàn quốc. Ðồng thời là đầu mối quan trọng, tạo thuận lợi hơn để thúc đẩy các dự án hợp tác quốc tế. Phó Thủ tướng mong muốn, các quốc gia, các tổ chức quốc tế tiếp tục hợp tác chặt chẽ hơn với Bộ Quốc phòng và Trung tâm để giúp Việt Nam giải quyết các vấn đề về chất độc, môi trường; đề nghị các bộ, ngành, địa phương, người dân tích cực tham gia xử lý các vấn đề ô nhiễm môi trường; tuyên truyền, tập huấn về các kỹ năng cần thiết để xử lý ngay tại chỗ các sự cố về môi trường với sự hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn, trong đó có sự đóng góp của NACCET

Lễ xuất quân Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 2 tại Nam Xu-đăng

Sáng 13-11, tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng tổ chức lễ xuất quân Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 2, đưa 63 cán bộ, chiến sĩ, nhân viên tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (LHQ) tại Phái bộ Nam Xu-đăng.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên T.Ư Ðảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy T.Ư, Thứ trưởng Quốc phòng, Tổ trưởng Tổ công tác liên ngành, Trưởng ban Chỉ đạo Bộ Quốc phòng về Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ chủ trì buổi lễ.

Báo cáo tại buổi lễ, Cục gìn giữ hòa bình Việt Nam cho biết, sau một năm làm nhiệm vụ tại Nam Xu-đăng, Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 1 đã khám, chữa bệnh cho gần 2.000 bệnh nhân, phẫu thuật 59 ca, trong đó có 19 ca trung phẫu, đại phẫu, năm trường hợp vận chuyển bằng đường không lên bệnh viện tuyến trên bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Tại buổi lễ, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh đã trao Quyết định của Chủ tịch nước cử Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 2 thay thế Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 1. Ðồng chí khẳng định, việc Việt Nam tiếp tục cử lực lượng Quân đội tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình LHQ ở cả cấp độ cá nhân và đơn vị, thể hiện ý chí chính trị nhất quán, chủ trương tích cực trong việc đóng góp duy trì hòa bình, an ninh tại khu vực và trên thế giới, phù hợp những cam kết của lãnh đạo cấp cao Việt Nam tại các hội nghị cấp cao và các diễn đàn quốc tế.

Giao nhiệm vụ cho Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 2, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh yêu cầu cán bộ, nhân viên Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 2 đoàn kết chặt chẽ, khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được Việt Nam và LHQ giao. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, cần phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các sĩ quan và đơn vị, các nước hoạt động tại phái bộ, trở thành những đại sứ hòa bình của Việt Nam, góp phần tô thắm hình ảnh đất nước, con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình trong mắt bạn bè thế giới.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 13/11/2019

800 gian hàng tham gia Hội chợ thương mại quốc tế Việt Nam – Trung Quốc

Tối 12-11, tại Trung tâm Hội chợ triển lãm Kim Thành, thuộc Thành phố Lào Cai đã khai mạc Hội chợ thương mại quốc tế Việt – Trung năm 2019, với sự tham gia của hơn 300 doanh nghiệp. Tham dự Hội chợ còn có đại diện lãnh đạo Bộ Công thương, tỉnh Lào Cai và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).

Hội chợ có chủ đề “Thiết thực, hợp tác – Hội nhập, phát triển”, đây là hoạt động xúc tiến thương mại nằm trong khuôn khổ chương trình Xúc tiến thương mại quốc gia 2019, nhằm kết nối thị trường Lào Cai với cả nước, thị trường trong nước với thị trường Trung Quốc.

Tại Hội chợ có 205 gian hàng của doanh nghiệp Trung Quốc, đến từ các tỉnh Vân Nam, Giang Tô, Phúc Kiến, Quảng Đông và 550 gian hàng của doanh nghiệp Việt Nam, đến từ các tỉnh, thành phố trong cả nước. Ngoài ra, còn có 45 gian hàng của các nước và vùng lãnh thổ thứ ba như: Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan.

Các doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, các quốc gia và vùng lãnh thổ thứ ba mang đến Hội chợ các sản phẩm, mặt hàng nông – lâm – hải sản, cơ khí, điện tử, đồ gỗ, đồ da, may mặc, đồ gia dụng, hàng thủ công mỹ nghệ… Đây là những sản phẩm hàng hóa đặc trưng của các doanh nghiệp, địa phương trong và ngoài nước, bảo đảm chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Hội chợ thương mại quốc tế Việt – Trung và Trung – Việt được tổ chức thường niên, luân phiên giữa tỉnh Lào Cai và huyện Hà Khẩu (Vân Nam – Trung Quốc), nhằm thúc đẩy giao thương giữa các nhà đầu tư, doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc và các nước vùng lãnh thổ thứ ba, vì mục tiêu hợp tác, hữu nghị, cùng phát triển. Đây là dịp để các doanh nghiệp quảng bá sản phẩm hàng hóa, dịch vụ; tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư, liên kết phát triển sản phẩm, mở rộng thị trường…

Trong khuôn khổ Hội chợ, các doanh nghiệp hai bên và các nước vùng lãnh thổ thứ ba tiến hành hoạt động giao thương, ghi nhớ, ký kết hợp đồng thương mại và du lịch; tọa đàm trao đổi về phát triển chuỗi sản phẩm nông sản và thương hiệu sản phẩm địa phương; tổ chức tham quan, khảo sát một số điểm du lịch và cơ sở sản xuất ở Lào Cai.

Hội chợ diễn ra từ ngày 12 đến hết ngày 17-11-2019.

Quốc Hồng

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 10/11/2019

Thả hơn 1.530 con rùa quý hiếm về biển

Từ đầu năm đến cuối tháng 10-2019, Vườn quốc gia Núi Chúa (Ninh Thuận) đã có 41 lượt rùa biển lên bãi đẻ; trong đó 20 tổ rùa đẻ thành công với 1.972 trứng, số rùa con thả về biển 1.535 con. Ban quản lý vườn đã cứu hộ bốn con rùa trưởng thành thả về biển an toàn. Các cá thể này thuộc bộ rùa biển gồm rùa xanh, đồi mồi và quản đồng thuộc danh sách các loài nguy cấp, được ưu tiên bảo vệ. Để bảo tồn rùa biển, UBND tỉnh Ninh Thuận yêu cầu ngành chức năng đẩy mạnh công tác phát hiện, điều tra và xử lý các hành vi săn bắt, giết, nuôi, nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép các loài rùa nguy cấp.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 9/11/2019

Thực hiện mọi biện pháp phù hợp bảo hộ công dân trong vụ 39 người chết tại Anh

Trưa 8-11, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành, địa phương có nạn nhân chết trong công-ten-nơ tại Anh vào ngày 23-10 vừa qua để bàn các biện pháp bảo hộ công dân.

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cho biết, sau một thời gian tích cực phối hợp, kiểm tra, so sánh đặc điểm nhận dạng cá nhân, ngày 7-11, Bộ Công an Việt Nam và cơ quan thực thi pháp luật của Vương quốc Anh xác định 39 nạn nhân chết trong công-ten-nơ, được phát hiện tại hạt Ê-xếch, đông bắc Luân Ðôn, vào ngày 23-10 đều là người Việt Nam và có hộ khẩu thường trú tại Hải Phòng, Hải Dương, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế.

Phó Thủ tướng nêu rõ, cuộc họp nhằm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan thực hiện mọi biện pháp phù hợp để bảo hộ công dân theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam, Anh và luật pháp quốc tế.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ðoàn công tác liên ngành do Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng dẫn đầu đã sang Anh từ ngày 3-11 để phối hợp Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan của Anh đẩy nhanh tiến trình xác minh nhân thân và phối hợp giải quyết các vấn đề liên quan. Ngày 7-11, phía Anh và Việt Nam đã đồng thời xác nhận 39 nạn nhân là công dân Việt Nam.

Ở trong nước, Bộ Ngoại giao đã tích cực phối hợp UBND các địa phương liên quan triển khai việc tổng hợp nguyện vọng của 39 gia đình trình báo có con mất tích tại Anh trùng khớp với 39 nạn nhân được công khai ngày 7-11, hướng dẫn các gia đình này thể hiện nguyện vọng theo quy định của pháp luật Anh để có thể làm thủ tục nhận 39 thi hài từ phía Anh. Bộ Ngoại giao đã trực tiếp thông báo, chia buồn tới 39 gia đình nạn nhân tại Việt Nam.

★ Ðại sứ quán Việt Nam tại Anh ra thông báo bày tỏ vô cùng đau xót trước việc 39 người Việt Nam chết tại Ê-xếch; gửi lời chia buồn, sự cảm thông sâu sắc tới các gia đình người bị nạn. Ðại sứ quán Việt Nam tại Anh sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ðoàn công tác liên ngành của Chính phủ đang có mặt tại Anh, các cơ quan chức năng để thực hiện các biện pháp bảo hộ công dân và hỗ trợ các gia đình nạn nhân đưa người thân về nước trong thời gian sớm nhất.

Thông báo của Ðại sứ quán cho biết, các gia đình có người bị nạn trong vụ việc ở Ê-xếch cần trợ giúp về thủ tục đưa di hài/thi hài người thân về nước có thể liên hệ theo số điện thoại của Tổng đài Bảo hộ công dân là: +84 981 84 84 84 hoặc số đường dây nóng Bảo hộ công dân của Ðại sứ quán Việt Nam tại Anh là: +44 7713 181 501.

★ Ðoàn đại diện Ðại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Anh, Hội người Việt Nam tại Anh và Hội sinh viên Việt Nam tại Anh do Ðại sứ Trần Ngọc An dẫn đầu đã đến đặt vòng hoa tưởng niệm các nạn nhân Việt Nam tại Ê-xếch.

★ Chiều 7-11 (giờ địa phương), cảnh sát hạt Ê-xếch, Vương quốc Anh đã ra thông báo chính thức xác nhận nhân thân của các nạn nhân trong vụ 39 thi thể được phát hiện trong một công-ten-nơ tại hạt Ê-xếch, đông bắc thủ đô Luân Ðôn hôm 23-10. Ðại diện cảnh sát hạt Ê-xếch bày tỏ chia buồn với gia đình các nạn nhân, đồng thời cho biết đây là bước đi quan trọng trong cuộc điều tra phối hợp với cảnh sát Việt Nam.

★ Tối 7-11, Ðại sứ Vương quốc Anh và Bắc Ai-len tại Việt Nam G.Oát gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình và người thân của các nạn nhân. Theo Ðại sứ, bước tiếp theo cần làm là bảo đảm thi thể các nạn nhân được trở về nhà và nơi an nghỉ cuối cùng trong thời gian sớm nhất.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 9/11/2019

Bóng đá Việt Nam thắng lớn tại lễ vinh danh AFF Awards 2019

Tối 8-11, lễ vinh danh các cá nhân, tập thể xuất sắc của bóng đá Ðông – Nam Á năm 2019 (AFF Awards 2019) do Liên đoàn Bóng đá Ðông – Nam Á (AFF) tổ chức, đã diễn ra tại khách sạn Marriott (Hà Nội) với sự tham dự của lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Thể dục – Thể thao và lãnh đạo AFF.

Phát biểu ý kiến tại lễ trao giải, Chủ tịch AFF Khi-ép Sa-mét nhấn mạnh: Năm vừa qua là một năm thành công của bóng đá Việt Nam và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam xứng đáng nhận quyền đăng cai AFF Awards 2019.

Với sự công nhận của Liên đoàn Bóng đá châu Á, AFF ngày càng thực hiện tốt nhiệm vụ của mình để trở thành liên đoàn tốt nhất trong khu vực châu Á. Các giải bóng đá trẻ, bóng đá nữ, futsal và bóng đá bãi biển liên tục được tổ chức, giúp bóng đá ở các nước và các liên đoàn thành viên phát triển mạnh mẽ thời gian qua.

Thay mặt nước chủ nhà đăng cai buổi lễ, Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Việt Nam Lê Khánh Hải phát biểu: Việt Nam rất tự hào được đóng góp vào thành công chung của bóng đá khu vực và châu lục với ngôi Á quân U23 châu Á 2018, tốp bốn ASIAD, vô địch AFF Cup 2018 và vào tứ kết Asian Cup 2019. Bên cạnh đó, VFF vinh dự được AFF tín nhiệm trao quyền đăng cai đêm ga-la trao các giải thưởng bóng đá Ðông-Nam Á 2019.

Trước đó, với việc tổ chức buổi lễ tại Hà Nội đã cho thấy bóng đá Việt Nam được AFF trao tặng những giải thưởng quan trọng nhất của năm 2019 và kết quả đúng như dự đoán khi cả ba giải thưởng lớn của AFF là: Ðội tuyển nam của năm, Huấn luyện viên (HLV) nam của năm và Cầu thủ nam của năm đã thuộc về đội tuyển Việt Nam, HLV Pắc Hang-xơ và cầu thủ Nguyễn Quang Hải. Cầu thủ Trần Văn Vũ của Việt Nam cũng đoạt thêm Giải Cầu thủ bóng đá trong nhà (futsal) hay nhất. Ba cầu thủ của đội tuyển Việt Nam là Nguyễn Quang Hải, Ðặng Văn Lâm và Quế Ngọc Hải có tên trong danh sách đội hình tiêu biểu Ðông – Nam Á. Trong khi đó, các giải thưởng: Trọng tài của năm, đội tuyển futsal của năm, Liên đoàn bóng đá của năm và đội tuyển bóng đá nữ của năm thuộc về trọng tài Si-va-con của Thái-lan, đội tuyển futsal Thái-lan, Liên đoàn bóng đá In-đô-nê-xi-a và đội tuyển nữ Thái-lan.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 7/11/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm triển lãm của họa sĩ Ngô Mạnh Lân

Chiều tối 6-11, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tới thăm triển lãm tranh ký họa “Nét thời gian” của Nghệ sĩ Nhân dân, PGS, TS, họa sĩ Ngô Mạnh Lân đang diễn ra tại Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam. Cùng dự có Ðại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an.

Triển lãm trưng bày hơn 200 bức ký họa của họa sĩ Ngô Mạnh Lân sáng tác từ năm 1950 đến nay. Các tranh ký họa phản ánh những chặng đường sáng tác quan trọng nhất của tác giả, đồng thời cũng là những tư liệu lịch sử bằng tranh quý giá ghi lại những dấu ấn lịch sử, văn hóa của đất nước, từ Chiến dịch Ðiện Biên Phủ, đến cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và cuộc sống thời bao cấp. Các bức ký họa được thể hiện bằng bút chì, bút máy, bút que, mực nho và mầu nước. Ðây được coi là thể loại tranh hoàn toàn của Việt Nam, do người Việt Nam sáng tạo để thích ứng điều kiện lịch sử đặc biệt của mình.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ xúc động và ấn tượng về những tác phẩm gắn liền với sự nghiệp kháng chiến của dân tộc và xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Các tác phẩm đều mang tính nhân văn sâu sắc, lạc quan và hướng về tương lai, thể hiện đời sống phong phú của người lính và cuộc sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số. Thủ tướng nhấn mạnh, những tác phẩm của họa sĩ Ngô Mạnh Lân sẽ mãi mãi là tài sản quý giá cho những người yêu nghệ thuật và đáng được học tập, nêu gương.

Triển lãm ký họa “Nét thời gian” của họa sĩ Ngô Mạnh Lân được tổ chức đúng vào những ngày kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười Nga, với một số tranh được vẽ ở nước Nga, nơi họa sĩ từng học những năm 1950, đồng thời cũng hướng tới kỷ niệm lần thứ 75 Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Năm 1997, họa sĩ Ngô Mạnh Lân được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân; được trao tặng Giải thưởng nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 6/11/2019

Hội chợ nông nghiệp quốc tế đồng bằng Bắc Bộ

Ngày 5-11, tại TP Thái Bình (tỉnh Thái Bình), Trung tâm xúc tiến thương mại tỉnh Thái Bình tổ chức Hội chợ nông nghiệp quốc tế đồng bằng Bắc Bộ.

Hội chợ thu hút gần 400 gian hàng với sự tham gia của 300 doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Tại hội chợ, các đơn vị, doanh nghiệp trưng bày, quảng bá sản phẩm nông nghiệp (giống cây trồng, vật nuôi…); sản phẩm phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn (máy móc, công cụ, thiết bị, công nghệ sinh học, phân bón, thuốc trừ sâu, thức ăn gia súc, gia cầm…); hàng nông sản thực phẩm chế biến, thủy hải sản.

Trong một tuần diễn ra hội chợ còn có các hoạt động bên lề như diễn đàn kinh tế, hội thảo, hội nghị khoa học về phát triển kinh tế, thương mại trong khu vực.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 4/11/2019

Hệ thống kiểm tra sản phẩm cá tra, cá ba sa của Việt Nam tương đương với Mỹ

Sau hơn ba năm nỗ lực đàm phán và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, ngày 31-10, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã chính thức công bố quyết định công nhận tương đương hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm cá da trơn của Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Theo Đạo luật Nông nghiệp 2014 (Farm Bill 2014) được cụ thể hóa bằng Chương trình thanh tra cá da trơn (bộ Siluriformes) của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ ban hành 3-2016 với 18 tháng chuyển tiếp có hiệu lực từ 1-9-2017. Để tiếp tục xuất khẩu cá da trơn (chủ yếu là cá tra) vào Hoa Kỳ, Việt Nam phải xây dựng và tổ chức hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm (ATTP) tương đương với Hoa Kỳ về ba nhóm tiêu chí: Hệ thống pháp luật trong kiểm soát chất lượng, ATTP; Năng lực thực thi pháp luật của cơ quan thẩm quyền; Điều kiện bảo đảm vệ sinh, ATTP trong toàn bộ quá trình từ sản xuất con giống, nuôi trồng, vận chuyển, sơ chế, chế biến, xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ.

Để đáp ứng quy định mới của Hoa Kỳ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) đã trình Chính phủ ban hành Chương trình hành động ứng phó xuất khẩu cá da trơn sang Hoa Kỳ; tổ chức rà soát hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; phổ biến, tập huấn cho người dân, doanh nghiệp về triển khai quy định mới của Hoa Kỳ; hoàn thiện hồ sơ đăng ký và chủ trì cùng các bộ ngành đàm phán với phía Hoa Kỳ để công nhận tương đương về hệ thống pháp luật vào tháng 2-2018.

Tháng 5-2018, Đoàn thanh tra của Cơ quan thanh tra An toàn thực phẩm (FSIS) Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (gồm năm chuyên gia) sang đánh giá thực địa và ghi nhận việc thực thi hệ thống kiểm soát ATTP trong sản xuất, chế biến, xuất khẩu cá da trơn Việt Nam hoàn toàn đáp ứng các quy định của Hoa Kỳ.

Tháng 9-2018, FSIS đã công bố dự thảo công nhận Hệ thống của Việt Nam để xin ý kiến công chúng. Kết quả ý kiến ủng hộ của công chúng đối với Việt Nam đạt mức cao nhất (80%) so với tỉ lệ ủng hộ dành cho Trung Quốc (57%) và Thái-lan (40%).

Ngày 31-10, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã chính thức công bố quyết định công nhận tương đương hệ thống kiểm soát ATTP cá da trơn của Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Bên cạnh đó, với việc Mỹ công nhận tương đương hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm, Việt Nam được bổ sung thêm doanh nghiệp đăng ký xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ (hiện nay là 13 doanh nghiệp) và quan trọng hơn là tạo niền tin cho nhà nhập khẩu Hoa Kỳ yên tâm nhập khẩu sẽ gia tăng sản lượng, giá trị xuất khẩu cá tra vào thị trường này trong những tháng cuối năm 2019, góp phần tăng trưởng ngành hàng cá tra năm 2019.

Cùng với việc chính thức công nhận tương đương hệ thống kiểm soát ATTP cá da trơn của Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ, ngày 11-10, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) cũng đã thông báo quyết định sơ bộ của đợt rà soát thuế chống bán phá giá lần thứ 15 (POR15) cho giai đoạn từ ngày 1-8-2017 đến ngày 31-7-2018 đối với sản phẩm cá tra, cá basa của Việt Nam.

Theo đó Công ty Vĩnh Hoàn, Công ty Biển Đông duy trì mức thuế suất là 0 USD/kg; bổ sung hai doanh nghiệp sẽ được xem xét áp dụng mức thuế suất là 0 USD/kg dự kiến trong tháng 11-2019 (Công ty CP Thủy sản NTSF và Công ty CP XNK Thủy sản Cần Thơ – CASEAMEX).

Như vậy, sắp tới có bốn doanh nghiệp Việt Nam được phép xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ với thuế suất 0 USD/kg sẽ đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu cá tra vào thị trường này trong những tháng cuối năm 2019.

Thanh Trà

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 3/11/2019

Tôn vinh 112 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu

Ngày 2-11, tại Hà Nội, Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam tổ chức Lễ tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ (KH và CN) tiêu biểu năm 2019. Đến dự, có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng: Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Tổ chức T.Ư; Võ Văn Thưởng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư; đồng chí Vũ Đức Đam, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ cùng đại diện các hội, ngành toàn quốc và liên hiệp hội các tỉnh, thành phố.

Tại buổi lễ, 112 trí thức KH và CN tiêu biểu đã được trao biểu trưng và Bằng khen của Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, trong đó có tám trí thức KH và CN tiêu biểu được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, gồm: Bác sĩ Bùi Thị Hiệp, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Y học TP Hà Nội; Thạc sĩ, Bác sĩ, Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Thị Lan Hương, Chủ tịch Hội Đông y tỉnh Quảng Ninh; PGS,TS khoa học Đỗ Nguyên Khoát, Phó Chủ tịch Hội Hàng không Việt Nam; PGS, TS Tạ Cao Minh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Tự động hóa Việt Nam; GS, TS Hoàng Tuyết Minh, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Hội Giống cây trồng Việt Nam; PGS, TS Phùng Chí Sỹ, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam; PGS, TS Tạ Văn Trầm, Phó Chủ tịch Hội Y học tỉnh Tiền Giang; Thạc sĩ Nguyễn Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Thiết bị y tế Việt Nam.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam biểu dương và ghi nhận đóng góp của 112 trí thức tiêu biểu được tôn vinh cùng hàng nghìn trí thức, nhà khoa học đang ngày đêm thầm lặng cống hiến cho nền khoa học nước nhà, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phó Thủ tướng đề nghị đội ngũ trí thức, các nhà khoa học cần đóng góp nhiều hơn nữa trong xây dựng các cơ chế, chính sách phát triển đất nước, trực tiếp nhất là những cơ chế, chính sách để phát triển khoa học – công nghệ. Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam cần tiếp tục huy động, thu hút thêm các trí thức, nhà khoa học tham gia, để thật sự thành đội ngũ trí thức cách mạng, có vai trò quyết định đối với việc tận dụng thời cơ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Các cấp ủy đảng, chính quyền cũng cần quan tâm đến vấn đề này. Phó Thủ tướng tin tưởng với sự đồng tâm nhất trí của đội ngũ trí thức, sự vào cuộc của tất cả các cấp, ngành, tiềm lực KH và CN của đất nước trong thời gian tới sẽ được tăng cường, có những tiến bộ thực chất, góp phần đưa đất nước nắm bắt được thời cơ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 14/11/2019

Phát hiện đàn chim cổ rắn ở Đồng Nai

 Ngày 13-11, Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai cho biết, vừa phát hiện đàn chim cổ rắn khoảng 500 con tại phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa. Đây là loại động vật thuộc nhóm 1B, quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

Cụ thể, sau khi nhận được thông tin về một loại chim lạ về sinh sống tại Khu du lịch Bửu Long, phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, lực lượng Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai đã phối hợp chính quyền địa phương và nhân viên Khu du lịch dùng các thiết bị tiếp cận đàn chim trên. Qua đó, xác định, đàn chim trên là loại chim cổ rắn.

Hiện, lực lượng kiểm lâm đang phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan theo dõi di biến động của đàn chim. Đồng thời, đề xuất với đơn vị chuyên môn có biện pháp bảo tồn loại động vật đặc biệt quý hiếm này. Một cán bộ nhiều năm làm công tác nghiên cứu về các loại động vật của Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai cho biết, đây là lần đầu tiên phát hiện đàn chim cổ rắn quý hiếm trên địa bàn Đồng Nai.

Theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP ngày 22-1-2019 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, chim cổ rắn thuộc động vật rừng nhóm 1B, đang bị đe dọa tuyệt chủng.

Chim cổ rắn thuộc họ Anhingidae, bộ Chim điên. Do có cổ dài và mảnh dẻ, tạo ra bề ngoài tương tự như những con rắn nên được gọi là chim cổ rắn. Hiện nay, chim cổ rắn còn tồn tại tổng cộng bốn loài trong một chi duy nhất, một trong số đó hiện đang ở tình trạng gần bị đe dọa tuyệt chủng. Chim cổ rắn sinh sống ở khu vực vòng quanh xích đạo, trong vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.

Gạo ST25 được công nhận là gạo ngon nhất thế giới

Theo thông tin từ Nhóm sản xuất gạo chất lượng cao tỉnh Sóc Trăng, gạo ST25 do nhóm nhà khoa học Sóc Trăng gồm: Kỹ sư Hồ Quang Cua, Tiến sĩ Trần Tấn Phương và Kỹ sư Nguyễn Thị Thu Hương lai tạo, phát triển đã được công nhận là “Gạo ngon nhất thế giới năm 2019” tại Hội nghị Thương mại gạo thế giới lần thứ 11 tổ chức tại Ma-ni-la (Phi-li-pin) từ ngày 10 đến 13/11. Đây là giống lúa cao sản có thể trồng hai đến ba vụ/năm; hạt gạo dài trắng tin, dẻo, có mùi thơm dứa được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng. Lúa ST25 được lai tạo và nhân rộng từ năm 2010, đến nay đã được sản xuất rộng rãi trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long và một số địa phương trong cả nước.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 14/4/2019

Khai trương Cổng dịch vụ công Bộ Y tế

 Đơn giản hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính, được giám sát chất lượng các dịch vụ công, đánh giá quá trình giải quyết thủ tục hành chính của mình… là những tiện ích mà người dân và doanh nghiệp sẽ được hưởng khi Bộ Y tế chính thức khai trương Cổng Dịch vụ công sáng nay, 13-11.

Năm 2014, Bộ Y tế bắt đầu thực hiện cung cấp những dịch vụ công mức độ 4 đầu tiên về cấp giấy tiếp nhận bản công bố hợp quy và giấy xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm; cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm.

Sau năm năm triển khai, đến nay Bộ Y tế đã xây dựng và đưa vào vận hành trên 60 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 trong các lĩnh vực: an toàn thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm, trang thiết bị y tế, khoa học công nghệ, khám chữa bệnh, môi trường y tế… với khoảng gần 400 hồ sơ được tiếp nhận mỗi ngày.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, do nhiều lý do khách quan nên các dịch vụ công trực tuyến của Bộ Y tế chưa được xây dựng thành hệ thống tích hợp, thống nhất; người dân, doanh nghiệp vẫn phải sử dụng nhiều account, truy cập vào các địa chỉ Internet khác nhau để thực hiện các dịch vụ công trực tuyến; các dữ liệu đã có trên hệ thống không sử dụng lại được. Việc này cũng chưa tạo thuận lợi tốt cho công tác quản lý của ngành.

Để giải quyết những tồn tại nêu trên và thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23-4-2018 của Chính phủ về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính, Bộ Y tế đã phối hợp các đơn vị liên quan của Bộ Thông tin và Truyền thông, Văn phòng Chính phủ xây dựng và hoàn thiện Cổng Dịch vụ công Bộ Y tế.

Cổng Dịch vụ công Bộ Y tế là cổng tích hợp thông tin về dịch vụ công trực tuyến, về tình hình giải quyết, kết quả giải quyết thủ tục hành chính trên cơ sở tích hợp và chia sẻ dữ liệu với Hệ thống thông tin một cửa điện tử của Bộ Y tế. Cổng Dịch vụ công Bộ Y tế đi vào hoạt động sẽ cho phép công dân, doanh nghiệp dễ dàng tiến hành nộp hồ sơ trực tuyến, tự tra cứu và biết được tình trạng giải quyết thủ tục hành chính của mình mà không phải đến tận nơi cơ quan giải quyết thủ tục hành chính. Đồng thời, công dân, doanh nghiệp có thể giám sát chất lượng các dịch vụ công một cách công khai, minh bạch, thông qua phản hồi, đánh giá quá trình giải quyết thủ tục hành chính của mình.

Ngoài ra, Cổng Dịch vụ công Bộ Y tế còn giúp cải tiến, nâng cấp và đơn giản hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính, nhằm từng bước cải thiện sự phục vụ công dân, doanh nghiệp với chất lượng và hiệu quả tốt nhất; đồng thời tiết kiệm được chi phí do tập trung quản lý tại một hệ thống duy nhất.

Hiện nay, Bộ Y tế là một trong ba Bộ tiên phong kết nối Cổng Dịch vụ công của Bộ với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, Cổng dịch vụ công các bộ, ngành và đã thử nghiệm kết nối với Cổng Dịch vụ công địa phương (tỉnh Bắc Ninh). Đồng thời, Cổng Dịch vụ công Bộ Y tế cũng sẽ được liên thông, kết nối với Hệ thống thông tin một cửa điện tử của Bộ Y tế, Cổng Một cửa Quốc gia và tới các địa phương trong cả nước trong lộ trình tiếp theo.

Thiên Lam

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 13/11/2019

Thành lập Hội Bảo vệ quyền tác phẩm điện ảnh và phim truyền hình Việt Nam

Đại hội thành lập Hội Bảo vệ quyền tác phẩm điện ảnh và phim truyền hình Việt Nam được tổ chức ngày 12-11 tại Hà Nội. Đây là kết quả sáu năm chuẩn bị của 15 thành viên trong Ban vận động, với trưởng ban là Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam – NSND Đặng Xuân Hải. Việc Hội ra đời là một tín hiệu tốt giữa thời kỳ ngành điện ảnh nước nhà đang gặp nhiều tranh cãi.

Theo như điều lệ, Hội ra đời nhằm mục đích tập hợp, đoàn kết các tác giả và tổ chức, chủ sở hữu quyền tác giả và quyền liên quan trong lĩnh vực bảo vệ quyền tác phẩm điện ảnh và phim truyền hình; đại diện bảo vệ và khai thác quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên trong việc bảo vệ hình ảnh của hội viên theo quy định pháp luật.

NSƯT Quyền Linh, Phó Chủ tịch Hội, cho biết: “Hội ra đời trong giai đoạn điện ảnh đang rất khó khăn. Việc vi phạm bản quyền diễn ra ngày một nhiều. Nhiều phim ngắn chẳng hạn bị ăn cắp trắng trợn mà không biết kêu ai”. Có mặt trong đại hội, đạo diễn NSND Nguyễn Hữu Phần băn khoăn vì điện ảnh là một lĩnh vực khó xác định tác quyền: “Các tác phẩm hội họa âm nhạc là của một tác giả thì tác giả có quyền luôn còn điện ảnh không thế được. Chủ sở hữu của tác phẩm sẽ là hãng phim, đài truyền hình chứ không phải cá nhân ai. Tôi đi làm phim chưa bao giờ có tác quyền nào dù mình là đạo diễn. Mượn phim mình làm để chiếu cho học sinh xem cũng không được vì tác quyền không phải của tôi”. Tuy nhiên, vị đạo diễn của bộ phim nổi tiếng “Em còn nhớ hay em đã quên” cũng đồng ý rằng một hội bảo vệ quyền tác giả là điều cần thiết. Bản thân ông rất thấm thía cảnh phim của mình mới phát hành hôm trước thì hôm sau đã xuất hiện tình trạng bán lậu tràn lan mà không có cách gì cứu vãn.

NSƯT Quyền Linh cho biết, dự tính Hội sẽ thành lập một Ban pháp chế với sự tham gia của các luật sư am hiểu, đây sẽ là đội ngũ quan trọng trong hành trình bảo vệ quyền tác giả. Ngoài ra, Phó Chủ tịch Hội cũng tỏ ra tự tin vì các thành viên đều có mối liên kết khá tốt với các công ty truyền thông có kinh nghiệm, sẽ hỗ trợ kỹ thuật trong việc rà soát bản quyền: “Chúng tôi cũng sẽ làm việc với các trang mạng xã hội như Youtube, Facebook để rà soát việc vi phạm”, nghệ sĩ thông tin. Tuy nhiên, đây mới chỉ là sự khởi đầu. Mọi việc đều phải chờ quyết định cuối cùng về chức danh Chủ tịch Hội, sau đó mới có thể bàn bạc đến các quy định. Những vấn đề như chi phí cho hoạt động Hội, việc thực hiện cụ thể vẫn chưa xác định mốc thời gian cụ thể.

Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành nhiệm kỳ 2019 – 2024, gồm 15 đại biểu, trong đó có năm Phó Chủ tịch: Nguyễn Đức Tuấn, Mai Huyền Linh (Quyền Linh), Phạm Thị Tuyết, Quản Văn Minh, Phạm Từ Liêm. Chức danh Chủ tịch sẽ chờ ý kiến của Bộ Nội vụ do ứng viên Đặng Xuân Hải đã quá tuổi bổ nhiệm.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 13/11/2019

Thống nhất giải pháp bảo tồn di chỉ Vườn Chuối

Ngày 12-11, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã có văn bản số 4220/SVHTT-QLDT báo cáo UBND TP Hà Nội về giải pháp bảo vệ di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối (xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, Hà Nội).

Theo báo cáo, từ năm 1969 đến nay , khu vực Vườn Chuối đã có chín cuộc khai quật khảo cổ. Hiện tại khu vực Vườn Chuối gồm ba gò: Vườn Chuối, Dền Rắn, Mỏ Phượng nằm trong Dự án khu đô thị mới Kim Chung – Di Trạch; một phần phía tây gò Vườn Chuối năm trong phạm vi mở đường vành đai 3,5. Việc xây dựng thời gian qua đã làm ảnh hưởng đến di chỉ nên Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã cho phép khai quật một phần di chỉ từ tháng 4 đến tháng 10-2019.

Sau khi khai quật, các nhà khoa học đã đề xuất ba phương án bảo tồn. Trong đó, có giải pháp bảo tồn 6.000 m2 nửa phía đông di chỉ, khoanh vùng bảo vệ và xây dựng hồ sơ xếp hạng; khai quật nghiên cứu 6.000 m2 nửa phía tây và khu gò Dền Rắn, Mỏ Phượng, sau đó tiếp tục xây dựng. Tiếp đó, ngày 11-11-2019, Viện Khảo cổ học có văn bản số 370/TTr-KCH, kiến nghị Hà Nội bảo tồn di chỉ theo phương án kể trên.

Sở Văn hoá và Thể thao thống nhất với nội dung đề nghị của Viện Khảo cổ học tại văn bản số 370/TTr-KCH; Sở Văn hóa và Thể thao sẽ phối hợp Viện Khảo cổ học có văn bản gửi UBND huyện Hoài Đức về việc đưa 6.000 m2 phía đông di chỉ vào khu vực bảo vệ, làm cơ sở triển khai các công việc tiếp theo; tiếp tục khai quật phần còn lại để nghiên cứu.

Sở Văn hoá và Thể thao cũng đề nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo chủ đầu tư các dự án tại khu vực Vườn Chuối có biện pháp bảo vệ di chỉ; chỉ đạo UBND huyện Hoài Đức phân công các đơn vị thường xuyên bảo vệ , ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi đào trộm cổ vật. Trường hợp thấy có khả năng có di tích hoặc di vật , cổ vật, chủ dự án phải tạm ngừng thi công và thông báo kịp thời cho UBND huyện Hoài Đức, Ban Quản lý đi tích danh thắng Hà Nội để có biện pháp xử lý kịp thời.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 11/11/2019

Lễ kỷ niệm 95 năm hoằng khai Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ

Tối 10-11, Hội Thánh Cao Đài Tòa thánh Tây Ninh tổ chức lễ kỷ niệm 95 năm hoằng khai Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ (15-10 Bính Dần – 15-10 Kỷ Hợi). Đến dự có các đồng chí: Nguyễn Văn Nên, Bí thư T.Ư Đảng, Chánh Văn phòng T.Ư Đảng; Hầu A Lềnh, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; hàng nghìn chức sắc, giáo hữu của hơn 400 họ đạo Cao Đài…

Phát biểu tại buổi lễ, Đầu sư Thượng Tám Thanh, Chưởng quản Hội Thánh Cao Đài Tây Ninh bày tỏ sự cảm ơn Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, lãnh đạo tỉnh Tây Ninh đã luôn quan tâm giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để Cao Đài Tòa thánh Tây Ninh hoạt động đúng theo quy định của pháp luật.

Đồng chí Hầu A Lềnh gửi lời chúc mừng tới các vị chức sắc, chức việc và toàn thể đồng đạo Cao Đài đón mừng Đại lễ an lạc và đoàn kết; đồng thời mong muốn trong thời gian tới, các vị chức sắc, chức việc Hội Thánh Cao Đài Tây Ninh nói riêng và toàn thể đồng bào đạo Cao Đài nói chung tiếp tục phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện tốt phương châm “Nước vinh, Đạo sáng”, sống “tốt đời đẹp đạo”, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam phát động…

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 10/11/2019

700 VĐV dự thi khiêu vũ thể thao toàn quốc

Trong hai ngày 9 và 10-11, tại Nhà Thi đấu thể dục – thể thao tỉnh Hải Dương, Tổng cục Thể dục – Thể thao phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương tổ chức Khai mạc Giải Cúp các Câu lạc bộ và Cúp các vận động viên xuất sắc khiêu vũ thể thao toàn quốc năm 2019.

Tham dự giải có 700 vận động viên (VĐV) của 47 câu lạc bộ, đơn vị khiêu vũ đến từ các tỉnh, thành phố trong cả nước. Các VĐV đăng ký thi đấu đơn, đôi hoặc đồng diễn; trong đó có 163 nội dung với 226 sự kiện ở hệ thành tích cao và 152 nội dung với 152 sự kiện tại hệ phong trào, theo các hạng lứa tuổi thiếu nhi, thiếu niên, dưới 21 tuổi, người lớn, trung niên và cao niên.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 9/11/2019

Đưa vào hoạt động sân bay trực thăng phục vụ cấp cứu

Ngày 8-11, Bệnh viện Quân y 175 (Bộ Quốc phòng) đưa vào hoạt động thử nghiệm sân bay trực thăng phục vụ tổ cấp cứu bằng đường không ở phía nam. Sân bay được đặt trên nóc tòa nhà Viện Chấn thương chỉnh hình thuộc Bệnh viện Quân y 175, đáp ứng đầy đủ các điều kiện về hậu cần, y tế.

Cùng ngày, bệnh viện phối hợp Sư đoàn 370 (Quân chủng Phòng không – Không quân) tổ chức thành công chuyến bay thử nghiệm đầu tiên. Khi sân bay được đưa vào hoạt động chính thức, trực thăng cấp cứu có thể bay thẳng từ các đảo thuộc quần đảo Trường Sa về Bệnh viện Quân y 175, rút ngắn khoảng 30 phút thời gian di chuyển người bệnh cấp cứu từ các đảo xa về đất liền, không phải thông qua sân bay Tân Sơn Nhất như trước đây. Với việc thử nghiệm và đưa vào sử dụng sân bay trực thăng tại Bệnh viện Quân y 175 sẽ tạo điều kiện cho công tác cấp cứu, cứu hộ, cứu nạn kịp thời, nhanh chóng hơn; đồng thời tăng cơ hội chăm sóc sức khỏe cho cán bộ, nhân dân tại TP Hồ Chí Minh và các địa phương phía nam.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 5/11/2019

Tạo hình tai thỏ bằng sụn sườn tự thân với một lần phẫu thuật

Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam và là một trong số rất ít trung tâm trên thế giới tiến hành thành công kỹ thuật phẫu thuật tạo hình tai nhỏ microtia tiên tiến nhất thế giới.

Những cải tiến đặc biệt “made in Bệnh viện Việt Đức”

PGS, TS Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ, Bệnh viện Việt Đức cho biết, dị tật vành tai, tai nhỏ, có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải do tai nạn mất tai hoặc bỏng. Dị tật tai nhỏ bẩm sinh (microtia) có thể chia làm bốn độ, từ không có một phần hay toàn bộ vành tai (anotia). Bệnh lý này tuy không nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh, nhưng có thể để lại ảnh hưởng lớn về mặt thẩm mỹ và tâm lý, nhất là đối với trẻ em trong lứa tuổi trước đến trường.

Hiện nay, có hai phương pháp tạo hình vành tai phổ biến trên thế giới. Phương pháp tạo hình vành tai bằng sụn sườn tự thân đã được triển khai trong 50 năm qua. Nhưng kỹ thuật này yêu cầu phải mất ít nhất là 2-3 lần mổ lớn với đầy đủ nguy cơ của gây mê toàn thân và phẫu thuật, mới dựng được vành tai từ việc lấy sụn sườn 6,7,8,9 lấy khỏi lồng ngực và điêu khắc lại thành khung sụn hình vành tai.

Phương pháp mới hơn là tạo hình vành tai bằng khung sụn nhân tạo giống như san hô và giúp bệnh nhân chỉ cần trải qua duy nhất một lần phẫu thuật rất sớm ngay từ khi trẻ mới 4-5 tuổi, trước khi đi học và kết quả thẩm mỹ hơn hẳn các phương pháp khác.

“Cho đến nay phương pháp tạo hình tai bằng sụn nhân tạo có nhiều ưu điểm nhất. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là khung sụn nhân tạo rất đắt tiền và chưa được bảo hiểm y tế chi trả như các loại vật tư y tế kỹ thuật cao khác như khớp háng, khớp gối nhân tạo. Trong điều kiện kinh tế của Việt Nam thì không phải gia đình nào cũng có đủ tiền để mua được khung sụn tai nhân tạo về thực hiện phương pháp này cho con em mình”, BS Hà cho hay.

Từ những điều suy tư này, nhằm giúp cho nhiều gia đình có con nhỏ bị mắc bệnh này bẩm sinh, các bác sĩ của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã đã cải tiến kỹ thuật và áp dụng thành công phương pháp mới tạo hình tai nhỏ một thì bằng sụn sườn tự thân với sự hỗ trợ của phẫu thuật nội soi, Phương pháp mới này cho kết quả gần tương tự như với phương pháp làm sụn nhân tạo nhưng giá thành lại giảm hơn nhiều so với phương pháp làm sụn nhân tạo.

“Trong kỹ thuật này, chúng tôi vẫn sử dụng sụn sườn của chính bệnh nhân để làm thành khung tai. Nhưng thay vì phải chôn khuôn dưới da để chờ một năm sau mới tiến hành phẫu thuật lần hai các bác sĩ đã sử dụng ngay vạt cân thái dương nông để che phủ khung sụn tự thân này và chỉ với duy nhất một lần phẫu thuật các bệnh nhân đã có thể có được một vành tai mới gần như bình thường”, BS Hà nói.

Chinh phục những kỹ thuật khó

Theo PGS, TS Nguyễn Hồng Hà, điểm khó khăn nhất của phẫu thuật này là phải làm sao che phủ được toàn bộ khung sụn bằng vạt cân thái dương nông. Chỉ cần một phần nhỏ từ 1-2 mm bị lộ cũng có thể dẫn đến nhiễm trùng, hoại tử gây mất toàn bộ khung sụn.

Trước đây, để lấy được vạt cân thái dương, các bác sĩ thường phải mổ mở (mổ phanh) nên sẽ để lại một đường sẹo 15-20 cm hình chữ T trên vùng thái dương gây rụng tóc, sẹo lồi rất mất thẩm mỹ. Hiện nay, nhờ ứng dụng kỹ thuật nội soi, các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức có thể lấy được toàn bộ cân thái dương nông mà không phải rạch thêm đường sẹo nào.

BS Hà cho biết, để bảo đảm vạt cân sống tốt và che phủ toàn bộ khung sụn tránh không bị thải loại thì vạt cân thái dương phải được lấy với đủ toàn bộ hai nhánh động mạch đỉnh và nhánh trán cộng với cả vòng nối giữa hai nhánh mạch này. Một sơ suất nhỏ gây tổn thương bất kỳ một nhánh mạch nào cũng có thể dẫn đến hoại tử. Một điểm hoại tử dù nhỏ nhất chỉ từ 1 mm cũng có thể dẫn đến hiện tượng lộ khung sụn và làm hỏng toàn bộ kết quả của cuộc phẫu thuật.

Vì thế, việc áp dụng phương pháp nội soi lấy vạt không những chỉ giảm thiểu đường sẹo thẩm mỹ nhất, nhỏ nhất mà quan trọng là giúp phóng to các mạch máu nhỏ li ti như sợi tóc trên màn hình máy nội soi để có thể quan sát kỹ, giúp bảo tồn toàn bộ các nhánh mạch máu nhỏ này, bảo đảm cho vạt cân có thể sống được 100%.

Sau hai năm nghiên cứu và cải tiến kỹ thuật, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật tạo hình tai nhỏ bằng sụn sườn tự thân chỉ với duy nhất một lần phẫu thuật với sự hỗ trợ của nội soi. “Cho đến nay, theo y văn cũng chỉ có một đến hai trung tâm tiên tiến nhất trên thế giới có thể thực hiện được kỹ thuật này một cách thường quy như tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức”, BS Hà cho hay.

Việc tích hợp ưu điểm của cả hai phương pháp phẫu thuật thịnh hành nhất trên thế giới đã tạo ra một cơ hội mới cho các các bệnh nhân trong điều kiện của Việt Nam nhưng vẫn có thể sử dụng các kỹ thuật cao hiện đại nhất nhì thế giới trong chuyên ngành Phẫu thuật Tạo hình và Thẩm mỹ.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 4/11/2019

Việt Nam đoạt sáu Huy chương vàng cờ vua Đông – Nam Á 2019

Ngày 3-11, Giải vô địch cờ vua Ðông – Nam Á 2019 bế mạc tại Bắc Giang sau chín ngày thi đấu sôi nổi. Giải năm nay do Tổng cục Thể dục – Thể thao, Liên đoàn Cờ Việt Nam phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang tổ chức với sự tham dự của năm đoàn vận động viên (VÐV) của các nước trong khu vực: Việt Nam, Lào, Mi-an-ma, In-đô-nê-xi-a, Phi-li-pin.

Kết thúc giải, có sáu bộ huy chương được trao tặng các VÐV nam, nữ thi đấu xuất sắc. Ở nội dung cờ tiêu chuẩn: Huy chương vàng (HCV) cá nhân nam thuộc về VÐV của Phi-li-pin Bê-xa-mi-na Pau-lô, VÐV Võ Thị Kim Phụng của Việt Nam đoạt HCV cá nhân nữ. Nội dung cờ nhanh: HCV cá nhân nam và cá nhân nữ đều thuộc về VÐV của Việt Nam là Lê Tuấn Minh và Hoàng Thị Bảo Trâm. Ở nội dung cờ chớp, VÐV của Phi-li-pin Bê-xa-mi-na Pau-lô tiếp tục giành HCV cá nhân nam; VÐV Ðỗ Hoàng Minh Thơ của Việt Nam đoạt HCV cá nhân nữ. Tổng cộng đoàn Việt Nam đã giành được 14 huy chương các loại, dẫn đầu giải.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 3/11/2019

Liên hoan tài năng trẻ ca trù Hà Nội

Ngày 2-11, tại di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tổ chức Liên hoan Tài năng trẻ ca trù Hà Nội lần thứ II – 2019.

Liên hoan Tài năng trẻ ca trù Hà Nội lần thứ II – 2019 nhằm tiếp tục thúc đẩy hoạt động truyền dạy, thực hành ca trù ở cơ sở, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng các tài năng trẻ. Đây là vấn đề mấu chốt nhất nhằm đưa ca trù ra khỏi tình trạng bảo vệ khẩn cấp, qua đó bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể ca trù trên địa bàn Hà Nội. Liên hoan Tài năng trẻ ca trù Hà Nội lần thứ II – 2019 còn là dịp để các câu lạc bộ, tạo điều kiện để các tài năng trẻ thể hiện khả năng, tăng cường chuyên môn giữa các câu lạc bộ.

Năm nay, Liên hoan có sự tham gia của 30 thí sinh thi múa hát tập thể (chưa kể kép đàn và trống), 26 thí sinh dự thi đào nương, kép đàn và trống chầu đến từ tám giáo phường, câu lạc bộ trên địa bàn và ba thí sinh tự do. Ban Tổ chức cho biết, thí sinh lớn tuổi nhất là 30 tuổi, thí sinh nhỏ tuổi nhất là bảy tuổi; có 13 thí sinh là đào nương và kép đàn trong độ tuổi từ 6-15 tuổi (chiếm 50%); các nhóm múa có độ tuổi từ 6-15 tuổi. Năm 2009, ca trù được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp, từ đó đã thu hút được đông đảo sự quan tâm của người dân, khẳng định giá trị nghệ thuật độc đáo, quý báu mà cha ông để lại cũng như báo động về sự mai một của ca trù. Hà Nội là một trong những địa phương có những nỗ lực lớn trong bảo tồn ca trù. Việc tổ chức liên hoan lần này là một thí dụ. So những năm trước đây, số lượng câu lạc bộ, giáo phường, những người có khả năng đàn hát, và dạy đàn, dạy hát đều tăng lên.

Các thí sinh đã trình diễn nhiều tiết mục ca trù đặc sắc, được Ban Giám khảo là những nhà nghiên cứu, những nghệ nhân có chuyên môn đánh giá cao. Kết quả, Ban Tổ chức đã trao giải Xuất sắc cho ba thí sinh, sáu giải A và một số giải thưởng phụ.

Giang Nam

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 2/11/2019

Hợp tác về khám, chữa bệnh và thử nghiệm thuốc điều trị ung thư

Chiều 1-11, Bệnh viện K và Tập đoàn HB Advisors (Hàn Quốc) ký kết thỏa thuận phát triển trung tâm khám, chữa bệnh ung bướu chất lượng quốc tế tại Bệnh viện K và hợp tác nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng và sản xuất, phân phối các dược phẩm điều trị ung thư.

Đây là cơ hội thuận lợi để Bệnh viện K mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, nhất là chuyên ngành ung bướu cùng nhiều bệnh viện, viện nghiên cứu hàng đầu tại Hàn Quốc như: Bệnh viện Asan, Viện Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc, Trường đại học Quốc gia Seoul, Trường đại học Kyung Hee… với sự kết nối, hỗ trợ của HB Advisors.

Trong bối cảnh ung thư đang là vấn đề lớn của xã hội, khi mỗi năm cả nước có gần 165 nghìn ca ung thư mới mắc, gần 115 nghìn trường hợp tử vong và hơn 300 nghìn người bệnh đang phải chiến đấu với ung thư thì việc thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc tế nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chẩn đoán, điều trị bệnh ung thư là vấn đề cần được chú trọng hơn nữa.

Được biết, với quy mô hoạt động lớn nhất tại Hàn Quốc, Bệnh viện Asan khám và điều trị trung bình cho khoảng 15 nghìn lượt bệnh nhân mỗi ngày và đạt nhiều thành tựu đáng kể trong lĩnh vực ung thư và cấy ghép tạng. Trong khi đó, Viện Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc là đơn vị nghiên cứu khoa học công nghệ hàng đầu và đang hợp tác với nhiều đơn vị triển khai nhiều nghiên cứu tiềm năng về sản xuất các dược phẩm mới trong điều trị bệnh ung thư.

Ông Soo Yeon Oh, Chủ tịch Tập đoàn HB Advisors khẳng định: Với việc ký kết biên bản này sẽ hiện thực hóa những dự án nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng pha II về các thuốc điều trị ung thư thế hệ mới, đặt nền móng cho việc sản xuất, phân phối các dược phẩm, đồng thời mang đến dịch vụ chẩn đoán và điều trị ung thư tiêu chuẩn quốc tế cho người bệnh tại Việt Nam.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 1/11/2019

Thông cáo báo chí kỳ họp 40 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Từ ngày 28 đến 30-10, tại Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp kỳ 40. Đồng chí Trần Cẩm Tú, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì kỳ họp.

Tại kỳ họp này, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương đã xem xét, kết luận một số nội dung sau:

1. Về kết quả giám sát Ban Thường vụ Tỉnh ủy và một số đồng chí trong Thường trực Tỉnh ủy các tỉnh Hưng Yên, Nam Định, Sóc Trăngtrong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện Quy chế làm việc; công tác tổ chức, cán bộ; quản lý, sử dụng đất đai; thực hiện dự án đầu tư và mua sắm tài sản công.

Qua giám sát, UBKT Trung ương đã chỉ ra những ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm và yêu cầu các tổ chức đảng, đảng viên được giám sát nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm và sớm có biện pháp khắc phục, sửa chữa. Đồng thời, yêu cầu UBKT Tỉnh ủy các tỉnh Hưng Yên, Nam Định tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với một số cấp ủy, tổ chức đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác quản lý, sử dụng đất đai; dự án đầu tư và mua sắm tài sản công.

2. Về kết quả kiểm tra thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBKT Tỉnh ủy các tỉnh Hòa Bình, Kon Tum, Kiên Giang, Hậu Giang

Qua kiểm tra, UBKT Trung ương đã chỉ ra những ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm và yêu cầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBKT Tỉnh ủy các tỉnh nêu trên rút kinh nghiệm, sớm có biện pháp khắc phục, sửa chữa trong công tác này. UBKT Trung ương quyết định xem xét lại việc thi hành kỷ luật một số trường hợp tại các tỉnh Hòa Bình, Kon Tum chưa tương xứng với nội dung, tính chất, mức độ vi phạm theo quy định của Đảng.

3. Thi hành kỷ luật Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam về các vi phạm đã được kết luận tại kỳ họp 39 của UBKT Trung ương. Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm; căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên:

– UBKT Trung ương đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật đồng chí Bùi Ngọc Bảo, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT, nguyên Tổng giám đốc Tập đoàn; đề nghị Ban Thường vụ Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương thi hành kỷ luật Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam nhiệm kỳ 2010 – 2015.

– UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với đồng chí Nguyễn Quang Tuấn, nguyên Đảng ủy viên, nguyên Bí thư Chi bộ, nguyên Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty Petrolimex Singapore; cảnh cáo đối với đồng chí Trần Văn Thịnh, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Ủy viên HĐQT, nguyên Tổng Giám đốc; khiển trách đối với đồng chí Trần Minh Hải, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy và đồng chí Nguyễn Thanh Sơn, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Ủy viên HĐQT, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam.

4. Căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật đảng viên, UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật đồng chí Trung tướng Trình Văn Thống bằng hình thức cảnh cáo do trong thời gian giữ cương vị Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Phó Tổng Cục trưởng An ninh, Đồng chí đã tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Công an ban hành văn bản về đơn vị nghiệp vụ không đúng quy định, vi phạm pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước.
5. Cũng tại kỳ họp này, UBKT Trung ương đã xem xét, quyết định một số nội dung quan trọng khác.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 5/11/2019

Ban Bí thư thi hành kỷ luật tập thể, cá nhân có vi phạm tại tỉnh Khánh Hòa

Ngày 14-11, tại tỉnh Khánh Hòa, Đoàn công tác của Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã có buổi làm việc, công bố các quyết định thi hành kỷ luật của Ban Bí thư đối với các tập thể và cá nhân có vi phạm, khuyết điểm tại địa phương này.

Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa nhiệm kỳ 2010 – 2015, nhiệm kỳ 2015 – 2020, Ban Cán sự đảng UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2011 – 2016, nhiệm kỳ 2016 – 2021, do đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tập trung dân chủ và Quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra rất nhiều vi phạm, khuyết điểm kéo dài trong công tác quản lý đất đai và thực hiện các dự án đầu tư xây dựng, làm thất thoát, lãng phí lớn tài nguyên đất đai, tài sản và ngân sách nhà nước, gây hậu quả rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quốc phòng – an ninh, tác động xấu đến kinh tế – xã hội, gây bức xúc trong xã hội. Vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa nhiệm kỳ 2010 – 2015, nhiệm kỳ 2015 – 2020 và Ban Cán sự đảng UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2011 – 2016, nhiệm kỳ 2016 – 2021 là rất nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền địa phương.

Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với đồng chí Nguyễn Chiến Thắng, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Bí thư Ban Cán sự đảng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa. Với cương vị Phó Bí thư Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2010 – 2015, Bí thư Ban Cán sự đảng, Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011 – 2016, đồng chí cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2010 – 2015, chịu trách nhiệm chính và trách nhiệm người đứng đầu về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Cán sự đảng và UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011 – 2016; trực tiếp ký nhiều văn bản của Ban Cán sự đảng và UBND tỉnh về đất đai, đầu tư xây dựng vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, có nội dung cố ý vi phạm; từ tháng 2-2012 đến 6-2013, đã nhiều lần ký văn bản của UBND tỉnh đề nghị Thủ tướng Chính phủ chuyển giao quyền quản lý Công ty TNHH một thành viên Cảng Nha Trang từ Vinalines sang UBND tỉnh Khánh Hòa không đúng quy định của pháp luật, gây hậu quả rất nghiêm trọng. Vi phạm, khuyết điểm của đồng chí là rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quốc phòng – an ninh, để lại nhiều hệ lụy khó khắc phục, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng, chính quyền địa phương và cá nhân đồng chí.

Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với đồng chí Lê Đức Vinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban Cán sự đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2016 – 2021; Ủy viên Ban thường vụ Tỉnh ủy, Ủy viên Ban cán sự đảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011 – 2016. Với cương vị Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự đảng, Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2016 – 2021 và trong thời gian giữ chức vụ Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Cán sự đảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011 – 2016, đồng chí cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa các nhiệm kỳ 2010 – 2015; 2015-2020 và những vi phạm, khuyết điểm của Ban Cán sự đảng và UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011 – 2016, chịu trách nhiệm chính và trách nhiệm người đứng đầu về những vi phạm, khuyết điểm Ban Cán sự đảng và UBND tỉnh nhiệm kỳ 2016 – 2021; trực tiếp ký rất nhiều văn bản của Ban Cán sự đảng, của UBND tỉnh về đất đai, về đầu tư xây dựng vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây hậu quả rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quốc phòng – an ninh, để lại nhiều hệ lụy khó khắc phục, gây bức xúc trong xã hội. Vi phạm, khuyết điểm của đồng chí là rất nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền địa phương và cá nhân đồng chí.

Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với đồng chí Đào Công Thiên, Tỉnh ủy viên, Ủy viên Ban Cán sự đảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa. Với cương vị Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2015 – 2020, Ủy viên Ban Cán sự đảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhiệm kỳ 2016 – 2021, đồng chí cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Cán sự đảng và UBND tỉnh nhiệm kỳ 2016 – 2021; trực tiếp ký nhiều văn bản về đất đai, về đầu tư xây dựng của UBND tỉnh vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Vi phạm, khuyết điểm của đồng chí là rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng, chính quyền địa phương và cá nhân đồng chí.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 15/11/2019

Xử phạt 660 triệu đồng đối tượng vi phạm quy định về bảo vệ động vật rừng

Ngày 14-11, UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, vừa ban hành quyết định xử phạt hành chính đối với ông Lê Thanh Sang (SN 1980, ngụ TP Hồ Chí Minh, tạm trú TP Đà Lạt, Lâm Đồng), về hành vi mua lâm sản trái pháp luật và vi phạm các quy định về bảo vệ động vật rừng.

Theo quyết định, UBND tỉnh Lâm Đồng xử phạt 315 triệu đồng về hành vi mua lâm sản (ba cá thể Kỳ Đà vân, thuộc danh mục thực vật, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm – nhóm IB) trái pháp luật; phạt 345 triệu đồng về hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ động vật rừng (nuôi, nhốt ba cá thể kỳ đà vân); tổng số tiền phạt là 660 triệu đồng.

Liên quan vụ việc, cơ quan chức năng đã tịch thu và thả về môi trường tự nhiên một cá thể Kỳ Đà vân (còn sống); tịch thu, chuyển giao cho Viện nghiên cứu Khoa học Tây Nguyên hai cá thể còn lại (đã chết) để làm tiêu bản.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 15/11/2019

Khởi tố bốn bị can vì sai phạm trong Dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi

Ngày 14-11, liên quan đến vụ án “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam, Ban quản lý Dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi và các đơn vị liên quan, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với bốn bị can về tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”. Các bị can gồm, Nguyễn Tiến Thành, nguyên Giám đốc Ban quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi;

Hà Văn Bình, nguyên Giám đốc gói thầu số 7, Ban quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi; Phạm Đình Phú, Phó Tổng Giám đốc Công ty Phương Thành, Giám đốc Ban điều hành gói thầu số 5; Nguyễn Thành An, thành viên Cienco 1, Phó Giám đốc Ban điều hành gói thầu số 7.

Các đối tượng kể trên có hành vi sai phạm, gây thiệt hại trong quá trình thi công, nghiệm thu dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang tiếp tục khẩn trương điều tra mở rộng vụ án, củng cố tài liệu chứng cứ để làm rõ hành vi phạm tội của các bị can đã khởi tố, hành vi của các đối tượng liên quan, xác minh tài sản để thu hồi, kê biên triệt để theo đúng quy định của pháp luật.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 14/11/2019

Xét xử Trần Vũ Hải cùng ba bị cáo về hành vi trốn thuế

Ngày 13-11, Tòa án nhân dân TP Nha Trang (Khánh Hòa) đã mở phiên tòa xét xử công khai vụ án hình sự đối với bốn bị cáo gồm: Trần Vũ Hải (SN 1962), Ngô Tuyết Phương (SN 1963, là vợ bị cáo Trần Vũ Hải), cùng thường trú tại phường Quảng An, quận Tây Hồ, TP Hà Nội; Nguyễn Thị Ngọc Hạnh (SN 1972) và Ngô Văn Lắm (SN 1982) cùng thường trú tại TP Nha Trang về tội “Trốn thuế”, quy định tại khoản 1, Ðiều 161 Bộ luật Hình sự năm 1999.

Tại thời điểm khai mạc phiên tòa, hơn 30 luật sư đã có mặt để cùng tham gia bào chữa riêng cho từng bị cáo Trần Vũ Hải và Ngô Tuyết Phương cũng như bào chữa chung cho hai bị cáo này. Hai bị cáo còn lại Nguyễn Thị Ngọc Hạnh và Ngô Văn Lắm tự bào chữa cho mình.

Theo kết quả điều tra, năm 2015, bị cáo Nguyễn Thị Ngọc Hạnh đã nhờ em cùng mẹ khác cha là Ngô Văn Lắm đứng tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất tại địa chỉ 78/40 đường Tuệ Tĩnh, phường Lộc Thọ, TP Nha Trang do Hạnh thanh toán

nhận chuyển nhượng với trị giá hơn 11,3 tỷ đồng. Ngày 28-6-2016, hai bị cáo Hạnh và Lắm đã gặp Trần Vũ Hải tại Nha Trang để thỏa thuận chuyển nhượng bất động sản nêu trên với giá hơn 16,1 tỷ đồng. Qua đó Trần Vũ Hải và Ngô Tuyết Phương thực hiện việc đặt cọc 500 triệu đồng như đã giao kết.

Ðể giao dịch chuyển nhượng bất động sản này, ngày 10-8-2016, tại Văn phòng công chứng Hoàng Huệ – Phạm Tuấn (số 26 – Hai Bà Trưng, TP Nha Trang), bị cáo Hạnh đã yêu cầu bị cáo Lắm thực hiện việc xác lập Hợp đồng chuyển nhượng đất và tài sản gắn liền trên đất cho vợ chồng bị cáo Hải và Phương có nội dung ghi trị giá chuyển nhượng là 12 tỷ đồng. Sau đó các bên lại tiếp tục làm văn bản thỏa thuận hủy hợp đồng trị giá 12 tỷ đồng nêu trên và xác lập hợp đồng mới để chuyển nhượng bất động sản này, trị giá 1,8 tỷ đồng (Hợp đồng số công chứng 1218). Dựa vào hợp đồng sau, các bên đã sử dụng để kê khai thuế, qua đó trốn thuế thu nhập cá nhân.

Sau khi xác lập Hợp đồng số công chứng 1218, các bên lại tiếp tục làm văn bản thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất tại địa chỉ 78/40 đường Tuệ Tĩnh, TP Nha Trang với giá hơn 16,1 tỷ đồng, đúng như giao dịch chuyển nhượng tại giấy nhận cọc ngày 28-6-2016 trước đó.

Sau đó, từ bản sao hợp đồng trị giá 12 tỷ đồng, hai bị cáo Hải và Phương làm hồ sơ để thế chấp cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu để được giải ngân số tiền 12 tỷ đồng, thanh toán cho bên chuyển nhượng.

Qua trưng cầu giám định, số tiền thuế thu nhập cá nhân đã trốn thuế trong giao dịch chuyển nhượng bất động sản này là hơn 280 triệu đồng.

Cáo trạng cũng nêu rõ, đây là vụ án trốn thuế trong giao dịch chuyển nhượng bất động sản tại địa chỉ 78/40 Tuệ Tĩnh, phường Lộc Thọ, TP Nha Trang, do bị cáo Nguyễn Thị Ngọc Hạnh là người chủ mưu thực hiện với sự tham gia của ba bị cáo còn lại. Các bị cáo đã có hành vi bàn bạc, thỏa thuận và thống nhất thực hiện hành vi ký và hủy hợp đồng chuyển nhượng bất động sản tại địa chỉ nêu trên; sử dụng hợp đồng không đúng với giao dịch thực tế, nhằm mục đích trốn thuế, gây thất thu cho ngân sách nhà nước số tiền hơn 280 triệu đồng.

Theo chương trình, phiên tòa diễn ra trong năm ngày.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 12/11/2019

Tuyên phạt 33 năm tù các thành viên tổ chức khủng bố Việt Tân

Ngày 11-11, Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã xét xử và tuyên phạt bị cáo Châu Văn Khảm (Việt kiều Australia) 12 năm tù về tội “khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân”. Đối tượng này cũng sẽ bị trục xuất ngay sau khi chấp hành xong hình phạt tù. Tòa cũng tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Viễn 11 năm tù, bị cáo Trần Văn Quyền 10 năm tù cùng về tội “khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân”.

Ngoài ra, các bị cáo khác cũng nhận các mức án khác nhau, gồm: Bùi Văn Kiên bốn năm tù, bị cáo Nguyễn Thị Ánh ba năm tù, bị cáo Trần Thị Nhài ba năm tù về tội “làm giả con dấu tài liệu của cơ quan tổ chức”. Các bị cáo này cũng bị phạt bổ sung từ 5-10 triệu đồng.

Theo cáo trạng, tổ chức “Việt Nam canh tân cách mạng đảng” (Việt Tân) là tổ chức phản động lưu vong người Việt do Hoàng Cơ Minh thành lập năm 1982 tại Thái Lan.

Tổ chức này hiện nay do Đỗ Hoàng Điềm là chủ tịch, hoạt động nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, lật đổ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Năm 2016, Bộ Công an Việt Nam đã đưa Việt Tân vào danh sách các tổ chức khủng bố tại Việt Nam.

Phương thức hành động ban đầu là dùng bạo động, vũ trang, khủng bố, phá hoại ở Việt Nam. Sau chuyển sang phương thức đấu tranh bất bạo động hiện đại. Tuy nhiên, bản chất là kết hợp giữa đấu tranh bất bạo động với bạo lực cục bộ địa phương.

Cuối năm 2018, Điềm chỉ đạo các thành viên cốt cán tổ chức, móc nối, phát triển lực lượng, xâm nhập về Việt Nam, cung cấp tài chính, kích động biểu tình, thực hiện tội phạm để chống phá Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong tổ chức này, Châu Văn Khảm (tham gia Việt Tân từ năm 2010) thường tham gia các buổi gây quỹ để hỗ trợ các đối tượng hoạt động trong nước, tham gia các cuộc biểu tình chống Việt Nam, tìm chọn đối tượng để phát triển lực lượng, dùng giấy tờ của người khác xâm nhập về Việt Nam, cung cấp tài chính, tuyên truyền đường lối cho đảng viên mới.

Trong khi đó, Nguyễn Văn Viễn được Đỗ Hoàng Điềm và các đối tượng lôi kéo tham gia tổ chức, sau đó còn giới thiệu, lôi kéo Trần Văn Quyền tham gia tổ chức này. Các đối tượng này đều được cấp kinh phí để hoạt động.

Các đối tượng: Châu Văn Khảm, Nguyễn Văn Viễn, Trần Văn Quyền biết rõ Việt Tân là tổ chức khủng bố tại Việt Nam theo công bố của Bộ Công an Việt Nam nhưng vẫn tham gia tổ chức.

Các đối tượng khác là: Bùi Văn Kiên, Nguyễn Thị Ánh, Trần Thị Nhài,… làm giả giấy tờ tùy thân, hồ sơ để hưởng lợi.

Hiện, các đối tượng: Đỗ Hoàng Điềm, Nguyễn Ngọc Đức, Đặng Thị Thanh Lan đang ở Mỹ nên cơ quan chức năng đã ra quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án đối với bị can, tạm đình chỉ điều tra bị can và ra quyết định truy nã.

Quang Quý

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 10/11/2019

Cảnh cáo nhà thầu thi công cao tốc Bến Lức – Long Thành chậm

Ngày 9-11, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, đã nghiêm khắc cảnh cáo nhà thầu Cienco 6 và tư vấn giám sát trong việc thi công gói thầu A5 dự án đường cao tốc Bến Lức – Long Thành chậm. Thời điểm hiện tại, nhà thầu Cienco 6 mới lao lắp được 10 phiến dầm Super-T trong tổng số 40 phiến cầu Ông Kèo cần phải hoàn thành. Mặc dù chậm tiến độ, nhưng nhà thầu này đang dừng thi công lao lắp. VEC đánh giá, việc chậm tiến độ lao lắp dầm cầu Ông Kèo hoàn toàn do lỗi chủ quan của nhà thầu, nhà thầu phải hoàn toàn chịu trách nhiệm nếu ảnh hưởng tới tiến độ chung của dự án.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 7/11/2019

Sơn La kỷ luật 83 đảng viên có sai phạm trong kỳ thi THPT quốc gia 2018

Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Sơn La vừa ra Thông báo số 208/TB-UBKTTU, ngày 5-11-2019 về kết quả kiểm tra, xem xét, thi hành kỷ luật đối với một tổ chức đảng và 83 đảng viên liên quan sai phạm trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 tại tỉnh Sơn La.

Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy kết luận, Ðảng ủy Sở Giáo dục và Ðào tạo tỉnh Sơn La đã buông lỏng lãnh đạo, để xảy ra việc nhiều đảng viên vi phạm pháp luật và vi phạm quy định của Ðảng, Nhà nước. Ðảng ủy Khối các cơ quan tỉnh đã xem xét, quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo đối với Ðảng ủy Sở Giáo dục và Ðào tạo. Cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã kiểm tra, xem xét theo thẩm quyền đối với 100 đảng viên có liên quan và quyết định thi hành kỷ luật 83 đảng viên; phê bình nghiêm khắc chín đảng viên; đang tiếp tục xem xét, xử lý theo quy định đối với sáu đảng viên; chưa xem xét theo quy định đối với hai đảng viên đang trong chế độ thai sản. Trong đó, kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi Ðảng đối với nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo tỉnh Sơn La Trần Xuân Yến và bảy đảng viên vi phạm rất nghiêm trọng quy định của Ðảng, Nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ. Số còn lại gồm những đảng viên thuộc Sở Giáo dục và Ðào tạo, Công an tỉnh, cha mẹ học sinh được nâng điểm và đối tượng trung gian, đều bị kỷ luật theo các mức độ sai phạm đã được xem xét, kết luận.

Trước đó, Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật đồng chí Hoàng Tiến Ðức, Tỉnh ủy viên, Bí thư Ðảng ủy, Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo tỉnh bằng hình thức cách tất cả các chức vụ trong Ðảng; Ủy ban Kiểm tra T.Ư thi hành kỷ luật đối với đồng chí Phạm Văn Thủy, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, bằng hình thức cảnh cáo.

Ðối với những trường hợp cha mẹ học sinh có con được nâng điểm không phải là đảng viên, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Sơn La chỉ đạo cấp ủy cấp dưới thông báo đến thủ trưởng đơn vị công tác, chính quyền địa phương xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 5/11/2019

Kỷ luật cảnh cáo Nguyên phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa có Quyết định số 1506/QĐ-TTg, quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức Cảnh cáo đối với đồng chí Vũ Văn Ninh, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2011 – 2016, do có vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác; Bộ Chính trị đã thi hành kỷ luật về Đảng.

Trước đó, ngày 19-7-2019, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Bộ Chính trị họp xem xét, thi hành kỷ luật đối với đồng chí Vũ Văn Ninh, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Ban cán sự đảng Chính phủ, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ.

Sau khi xem xét đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Bộ Chính trị nhận thấy:

Với cương vị Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ban cán sự đảng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ (phụ trách lĩnh vực đổi mới doanh nghiệp từ tháng 8-2011 đến tháng 4-2016), đồng chí Vũ Văn Ninh đã ký các văn bản đồng ý cho giảm và thoái toàn bộ vốn nhà nước tại Công ty cổ phần cảng Quy Nhơn; bán phần vốn nhà nước hiện có tại Công ty cổ phần cảng Quảng Ninh; đồng ý chủ trương để Ủy ban Nhân dân tỉnh Khánh Hòa sau khi nhận chuyển giao Công ty cổ phần cảng Nha Trang tiếp tục được thoái vốn nhà nước theo hướng nhà nước không nắm giữ cổ phần chi phối; đồng ý chủ trương cổ phần hoá Công ty mẹ – Tổng Công ty cảng Hàng không Việt Nam (doanh nghiệp này không thuộc đối tượng cổ phần hoá); đồng ý chủ trương cổ phần hoá 10 đoạn quản lý đường thủy nội địa, đây là các đơn vị sự nghiệp kinh tế chưa được quy định cổ phần hoá.

Nội dung những văn bản đồng chí Vũ Văn Ninh đã ký nêu trên trái với Kết luận của Bộ Chính trị và Nghị định của Chính phủ về cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước gắn với tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước…

Với cương vị Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Tài chính kiêm Chủ tịch Hội đồng quản lý Bảo hiểm xã hội Việt Nam (giai đoạn từ tháng 7-2006 đến năm 2011), đồng chí Vũ Văn Ninh đã thiếu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, vi phạm Luật Bảo hiểm xã hội, Nghị định của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bảo hiểm xã hội Việt Nam; để hai Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam (năm 2008 – 2009) vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật trong việc ký các hợp đồng cho Công ty cho thuê tài chính II, là tổ chức tín dụng phi ngân hàng thuộc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam vay 1.010 tỷ đồng.

Đến nay, Công ty cho thuê tài chính II đã phá sản, làm cho Nhà nước thiệt hại lớn số tiền gốc và tiền lãi, hai lãnh đạo Bảo hiểm xã hội Việt Nam và nhiều cán bộ, đảng viên liên quan bị khởi tố để điều tra hình sự.

Vi phạm, khuyết điểm của đồng chí Vũ Văn Ninh là nghiêm trọng, làm thiệt hại rất lớn tiền của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và cá nhân đồng chí, gây dư luận xấu, cần phải thi hành kỷ luật nghiêm minh theo quy định của Đảng.

Quá trình kiểm điểm, đồng chí Vũ Văn Ninh đã nhận thức rõ trách nhiệm cá nhân về các vi phạm, khuyết điểm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công.

Căn cứ Quy định số 102-QĐ/TW, ngày 15-11-2017 của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm; xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm và quá trình công tác, cống hiến, đóng góp của đồng chí đối với Đảng, Nhà nước; Bộ Chính trị quyết định thi hành kỷ luật đồng chí Vũ Văn Ninh bằng hình thức Cảnh cáo.

Bộ Chính trị yêu cầu cấp có thẩm quyền xử lý kỷ luật về hành chính đối với đồng chí Vũ Văn Ninh tương ứng với xử lý kỷ luật về Đảng.

Ngày 5-5-2019, Thông cáo báo chí Kỳ họp 35 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương họp từ ngày 24 đến 26-4-2019, tại Hà Nội nêu rõ: Về kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban cán sự đảng Bộ Giao thông vận tải (GTVT), trong đó ghi: Đồng chí Vũ Văn Ninh, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ có vi phạm, khuyết điểm trong việc quyết định chủ trương thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại một số doanh nghiệp thuộc Bộ GTVT.

Lá phiếu trên quê hương cờ đỏ sao vàng

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 11 năm 2019.

Chuyện một người cháu ngoại – Phụ lục

LÁ PHIẾU TRÊN QUÊ HƯƠNG CỜ ĐỎ SAO VÀNG

(Trích bài đăng trang 2 báo Nhân Dân ngày 15/4/1976)

Một canh…hai canh… lại ba canh,

Trằn trọc, băn khoăn giấc chẳng thành.

Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,

Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.

(Không ngủ được trong Nhật ký trong tù)

Ngay trong những ngày gian khổ nhất, bị giam trong các nhà lao của bọn Tưởng Giới Thạch, những năm đen tối 1942-1943, Bác Hồ kính yêu của chúng ta mơ tới “Sao vàng năm cánh” trên một màu cờ đỏ.

Lá cờ ấy cũng nằm đẹp đẽ trong tấm lòng của biết bao bà má miền Nam, khi tiễn con ra Bắc tập kết năm 1954, đã đinh ninh một dạ với cờ sao: Con ra thưa với bác Hồ: Đất này chỉ một ngọn cờ vàng sao!

Lá cờ Tháng Tám ấy đã tung bay trên khắp miền Tổ quốc ta từ Lạng Sơn đến mũi Cà Mau trong ngày 6/1/1946 lịch sử, cả nước tham gia Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam thống nhất và dân chủ.

Lá cờ ấy đã sinh ra trong lòng miền Nam, xuất hiện lần đầu trong một chiếc nôi bên dòng Tiền Giang của khởi nghĩa Nam Kỳ.

Ba mươi năm mới lại sắp có một ngày cả nước nhất tể đứng dậy tham gia Tổng tuyển cử bầu Quốc hội chung của cả nước vĩnh viễn độc lập, thống nhất và xã hội chủ nghĩa từ đây. Uống nước nhớ nguồn, chúng tôi về Long Hưng và Vĩnh Kim, gặp bà con cô bác cử tri trên quê hương cờ đỏ sao vàng.

…

Đi tìm những cử tri cao tuổi từng tham gia hoặc chứng kiến cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ, chúng tôi tìm đến nhà cụ Tám Cảnh. Không ngờ được gặp đồng chí Nguyễn Thị Thập, Ủy viên Trung ương Đảng ta đang ghé lại thăm ông anh ruột đã hưu trí, nay về ở hẳn quê nhà. Chúng tôi và các đồng chí cán bộ huyện, xã đi cùng đều vui mừng khi biết đồng chí Nguyễn Thị Thập, đại biểu Quốc hội khóa 5 nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, kỳ này ra ứng cử đại biểu Quốc hội chung của cả nước tại tỉnh nhà Tiền Giang. Đồng chí đã ngót 70 tuổi rồi, chức vụ cũng cao, nhưng với đồng bào, đồng chí ở đây, đồng chí vẫn là cô Năm, cô Mười thân thương ngày nào. Về Long Hưng và về Vĩnh Kim ruột rà với Long Hưng, cái nôi của khởi nghĩa Nam Kỳ, chúng tôi được nghe kể về đồng chí nhiều.

Má Lê Thị Thanh năm nay ngót 80, , là chị ruột của đồng chí Lê Văn Giác tức Năm Giác, chồng đồng chí Nguyễn Thị Thập. Má nhớ là có lần đồng chí Thập đến nhà đồng chí Chín Hợi (tức Cao Văn Hợi) để họp. Bà già đồng chí Hợi đang cắt đồ, bảo đồng chí Thập ở nhà làm hộ để bà đi chợ mua cái ăn cho khách dự họp. Bà vừa đi là lính kín ập đến bao nhà, bắt ngay được Chín Hợi. Đồng chí Thập nhanh nhẹn thoát ra khỏi nhà. Không ngờ gặp thằng hương sư Bằng. Nó la to: – Đây là vợ tên Nam Giác cộng sản, bắt lấy nó. Lính kín bu lại, còng ngay tay đồng chí. Bấy giờ đồng chí đang có bầu, đi trên bờ ruộng mấp mô hết nổi. Phải chống một cây gậy. Chợt thấy cháu Tâm, chừng 10 tuổi, đến gần, đồng chí bảo cháu về ngay nhà báo cho chồng biết là đã bị bắt, kỳ này là chắc đi tù thôi! Tâm chạy vụt về báo cho bố em biết. Bố em báo tiếp cho đồng chí Năm Giác. Đồng chí chạy ngay ra giữa làng, la lớn: “Đi chém lính kín mau bay ơi! Ở nhà Chín Hợi!” Tiếng gõ thùng thiếc vang vang, tiếng la thét dữ dội. Cả nửa làng Long Hưng lăm lăm dao, mác, mã tấu tìm giặc mà diệt. Lũ lính kín rút súng sáu ra bắn. Năm Giác thét lớn: “Áp dô! Một phát súng làm sao chết hết cả làng được! Áp dô!” lũ lính sợ, chạy ào vô nhà hương chánh Thanh, chờ tối, lẻn mất. Đồng chí Thập tìm vô xóm trong. Ông thợ mộc Ba Minh đã dùng cái đục đồ nghề rất bén của mình, kê trên một tấm ván, chặt còng sắt cho đồng chí, giải phóng một chiến sĩ. Bé gái Tâm ngày ấy – ít nhất hôm nay cũng ngót 50 tuổi rồi! – lần này về đồng chí Thập có nhờ người tìm, nhưng chưa gặp. Một cử tri như thế – từ năm lên mười, ngay giữa thời kỳ đen tối, đã biết mình phải đi với ai, ủng hộ ai – lần Tổng tuyển cử này, nhất định chỉ có thể bầu cho “Những người yêu nước có thành tích chống đế quốc và tay sai, tán thành thống nhất Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội”, như đã nêu trong điều 22 chương VI của Pháp lệnh quy định việc bầu cử đại biểu Quốc hội ở miền Nam Việt Nam trong cuộc Tổng tuyển cử cả nước ngày 25 tháng 4 năm 1976.

Tưởng như một sự tình cờ, khi chúng tôi đến xã Vĩnh Kim, lại được gặp đồng chí Nguyễn Thị Thập sang thăm bà con bên nhà chồng. Má Tư Thanh cho biết: từ sau khởi nghĩa Nam Kỳ, địch khủng bố dã man. Tên Cự, chủ làng, dẫn Tây đầu đỏ (lính lê dương) về giết, bắt cả người đang cày và đốt phá nhà. Riêng những người thân của má đã có đến 5 người bị  đốt nhà: ông già má, chị Hai, ông Năm Giác, má và cô Bẩy. Cả dòng họ Lê rời Long Hưng sang Vĩnh Thới ở, người đổi họ, kẻ thay tên. Mảnh thẻ cử tri bọn Mỹ ngụy bắt má cầm trong dịp Thiệu bày trò “tuyển cử độc diễn” cấp tại Vĩnh Kim ngày 1 tháng 6 năm 1971 mang số 77-71164540 cũng còn mang tên Lê Thị Sáu theo thẻ căn cước số 7030647/1 cấp ngày 21/5/1968. Mảnh giấy vàng ợt, bên phải có 8 ô ghi tám chữ cái, bên trái cũng 8 ô ghi 8 con số, lề dưới thẻ là dòng chữ đến nay thấy thật mỉa mai: “Chú ý: xin gữi kỹ thẻ để dùng nhiều lần sau này”. Má Tư không đi bầu mà mướn người đi cắt giúp mấy cái ô có chữ để có trong mình mảnh giấy tùy thân hợp pháp, tránh mọi phiền hà. Lần này, người cử tri cao tuổi ấy mới thật thỏa nỗi ước mong bao lâu ôm ấp. Trên danh sách cử tri ấp Vĩnh Bình có ghi tên thật của mẹ: Lê Thị Thanh. Và trong câu chuyện với bà con má thường tự hào nhắc lại: “Tôi là Tư Thanh, Năm Giác chính là thằng em áp tôi. Lúc nó bị kêu án tử hình ở tòa án Sài Gòn cùng bảy người nữa, tôi cũng có mặt”. Phải mất ngót bốn mươi năm, mái tóc đã bạc phơ, cặp mắt sâu trũng, má Tư mới được trở lại là mình.

Đồng chí Nam Giác bị xử công khai hai lần, nhưng hy sinh trong im lặng. Không ai biết ngày mà làm giỗ tưởng niệm. Nhân có đồng chí Thập về Vĩnh Kim một số bà con cao tuổi đã lại thăm, cùng nhau ôn lại chuyện xưa. Bài thơ đồng chí Năm Giác làm trong tù, đến nay nhiều cụ bà còn nhớ. Những câu giàu chân lý như: “Còn Đảng, còn dân, còn cách mạng” trong những năm đen tối nhất đã giúp biết bao chiến sĩ và đồng bào miền Nam giữ trọn lòng tin ở thắng lợi cuối cùng. Ngày 25 tháng 4 năm 1976 tới đây, những người đã tham gia khởi nghĩa Nam Kỳ đã nuôi dưỡng tinh thần cách mạng triệt để ấy sẽ tự hào dùng lá phiếu của mình để xây dựng và bảo vệ thành quả của gần nửa thế kỷ đấu tranh cách mạng của toàn dân.

Nguyễn Trung

(Còn nữa)

Vui sống giữa lòng Miền Nam giải phóng (kỳ 2)

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 11 năm 2019

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI

3- Vui sống giữa lòng Miền Nam giải phóng

(Tiếp theo)

Sau bài Dạo quanh Sài Gòn Tết Bính Thìn, mình thấy được anh Thép Mới cho đi thực tết nhiều, không phải chỉ đi với anh như trước… Trưa 22/2, theo anh Phan Quang xuống quận 11, nghe báo cáo tình hình. Chủ tịch quận này là chị Châu, vợ anh Lê Hồng Tư là nguyên mẫu nhân vật chị X. trong tác phẩm Sống như Anh của Trần Đình Vân nổi tiếng một thời kể về anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi. Rồi lại đi Hố Nai, điểm nóng về lợi dụng Thiên Chúa Giáo phá hoại cách mạng, cùng hai anh Lang và Thước kiều bào từ Paris về. Còn đến quận đoàn 3 Sài Gòn đi sâu vào công tác thanh niên mũi nhọn xung kích của thành phố. Thật lòng mình muốn lao vào viết hơn là cứ làm tư liệu mãi như lâu nay. Nhưng có lẽ cứ phải làm tư liệu cho anh Thép Mới là chính vừa phục vụ vừa học nghề vẫn là kế lâu dài. Viết chỉ là phụ, là những đợt tập dượt thôi…

Mua và đọc xong quyển sách Chủ đích Nam Phong, một quyển sách thù địch hằn học với ông ngoại Phạm Quỳnh hơn tất cả những gì đã đọc từ trước đến nay. Mình phải có đủ chứng cứ và lý lẽ để ít nhất cũng phản bác được tất cả những điều cuốn sách nêu ra. Đó mới là nhiệm vụ chính của mình. Được sống ở miền Nam, ngay giữa lòng Sài Gòn giúp mình có điều kiện làm việc đó. Nhờ gặp chú Tố Nguyên Nguyễn Thọ Dực mới biết năm 1972 ở Sài Gòn đã có quyết định đặt tên một đường phố ở quận 6 là đường Phạm Quỳnh, nhưng vì chiến sự, chưa thực hiện được.

Tối 3/3/1976, Sài Gòn mưa trận đàu mùa. Nguyễn Quang Bình sống cùng nhà lấy sách toán lớp 8 ra học, có chỗ nào không hiểu lại hỏi. Còn mình thì lo viết thư cho em Nhàn, mong em thông cảm vì chưa làm sao mua được những thứ em đang cần, hàng hóa bắt đầu khan hiếm.

Công việc quá bận, một phần vì cơ quan mới lập còn đang tổ chức. Một số anh em rất ít làm việc. Gần như mọi việc đều dồn về nhóm ở 22 Tú Xương. Ngoài anh Thép Mới còn Sơn lái xe và thủ quỹ, Bình đánh máy và mình. Tình hình xã hội cũng phức tạp. Ông bố Sơn dặn anh em đi tối ngoài đường đừng mặc quần áo bộ đội. Báo Giải Phóng cải tiến nhiều, nhưng hầu như ngày nào cũng phải đính chính những sai sót không phải là lỗi chính tả. Hôm 2/3, bài anh Thép Mới Bạc giả bắn vào con người và đời sống bị in thành Bạc giả bắn vào nhà thờ và con người. Thật nguy hiểm, chưa biết vì sao. Nổi bật nhất là vụ phản cách mạng lấy nhà thờ Vinh Sơn ngay mặt tiền đường lớn Trần Quốc Toản làm trụ sở chỉ huy. Anh Thép Mới viết bài Nhân vụ nhà thờ Vinh Sơn: Chủ nghĩa thực dân mới và đức tin . Suốt từ 14/2 đến 17/2 anh Thép Mới say mê, hào hứng viết suốt đêm, sáng sớm lại tự đưa ra máy bay nhờ chuyển gấp ra Hà Nội. Mấy anh em thức đến 2 giờ sáng vừa chuẩn bị tư liệu vừa đánh máy. Tối 19/2, tòa soạn ở Hà Nội điện vào Không dùng vội, yêu cầu đi lo việc nhà in. Nhấn mạnh việc chuẩn bị in lại báo Nhân Dân ở trong Nam. Trong khi đó các báo Sài Gòn sôi lên vì vụ Vinh Sơn… Không hiểu cứ cung cách này thì khi báo in ở trong này người đọc Sài Gòn, người đọc miền Nam sẽ nghĩ sao đây…

Sáng 21/2, đã đưa bài này cho báo Giải Phóng. Thành ra bài Thời dựng Đảng – Xốc tới ngày 3/2 đăng cùng bài Nhân vụ nhà thờ Vinh Sơn: Chủ nghĩa thực dân mới và đức tin cùng của Thép Mới.

Nhớ lại hồi hội nghị hiệp thương thống nhất đất nước đang tiến hành ở Sài Gòn, một tờ báo đã đăng xã luận với cái tít kỳ lạ Phải nhanh chống thống nhất đất nước. Cái chữ chống to chềnh ềnh ngay đầu bài ấy thật khó biện bạch là do thợ xếp chữ văn hóa kém, dân Nam hay nói chữ o thành chữ ô. Đây là chữ in cơ mà, có phải lời nói đâu.

Tối thứ bảy 6/3, em Nhàn từ Cà Mau lên. Hôm sau đưa em đi thăm bà con ở Sài Gòn, rồi đi chợ trời Hàm Nghi cho biết Sài Gòn thôi chứ chẳng dám mua gì, một cái cắt móng tay bé tẹo cũng đòi 6 đồng. Về nhà, gặp em Như Ý ở Huế vào kêu mẹ con em khổ quá. Em mang một cái máy ảnh cũ của cô Chín em bố mình gửi cho mình. Mình nhờ trả lại máy ảnh và cùng em Nhàn nhận giúp đỡ mẹ con em chút đỉnh lúc khó khăn này. Tối, lại đưa em Nhàn đi thăm bà con. Em nghèo, mình cũng chẳng có gì, đành cứ có cái gì cho được là cho hết: 5 ký dầu ăn, cái máy biến thế đa năng mới mua ở hiệu điện cô Trung. Đến nhà bà Cửu, gặp đủ các cô cậu. Em kể chuyện, bà khen cháu có ông anh chu đáo quá.

Cũng chiều thứ bảy này, mình đi đón anh Lê Hưng bạn anh Thép Mới nay cũng về làm ở báo Nhân Dân trong này. Mình là chuyên gia đi đón khách Hà Nội, vì ngoài mình làm gì có ai trong này biết mặt các anh. Có thêm anh Hưng, mình thêm một người anh chân tình.

Sáng chủ nhật 14/3, Sơn lái xe đi Vũng Tàu đưa các anh Thép Mới, Lê Đăng Ninh giám đốc nhà in báo Nhân Dân Hà Nội, chị Bình Định cùng dân tư liệu và mình. Lần đầu đi Cấp, rất lạ. Người tắm biển rất đông dù nay là ngày toàn thành tổng vệ sinh. Thanh niên nam nữ vui chơi, nữ mặc áo tắm hai mảnh, nam mặc quần lính Sài Gòn xé ngắn. Kỳ lạ là rất đông trẻ con và cả người lớn nữa cứ mặc nguyên quần áo mà xuống biển, có cả mấy cô mặc áo dài màu tha thướt lùi lũi đi xuống biển vui cùng chúng bạn.

Chúng tôi chỉ xem cho biết rồi 12:00 thì về giữa trận mưa đầu mùa. Chiều 15/3, hai chị em Xuân, Đông nhà láng giềng thân thiết phố Hàng Da đến chơi. Vợ chồng chị Xuân vào đây đã lâu, nay cô em út mới vào, đem cho mình thư mẹ và báo chuẩn bị đi thăm em Nhàn, bạn cùng lớp với Đông. Mình tranh thủ nhờ mang cho Nhàn cái màn mới được phân phối.

Sáng 22/3 đi nhổ răng. Sốt. Nằm nhà đọc Như thiên đường lạnh của Nguyễn Thị Thụy Vũ, Ngày qua bóng tối của Nguyễn Thị Hoàng và Hòa âm điền dã của André Gide, toàn sách in ở Sài Gòn cũ. Mình ít hiểu biết về nhân dân miền Nam quá, không lường được trong 20 năm qua chủ nghĩa thực dân mới đã đầu độc nhân dân nhất là thanh niên ở đây như thế nào.

Sáng 23/3, nhận thư em Nhàn và hai cháu Hải, Hà. Các cháu có biết các cháu đã khiến bác thêm tin tưởng ở tương lai, mong muốn làm thật nhiều việc tốt để đời sống các cháu sau này sẽ tươi đẹp hơn, không như thời bác và mẹ các cháu từng sống. Chiều, Vân Anh lại chơi, vẫn mong có việc làm. Mình cho em năm ký gạo mới được cho trong dịp đi công tác gần đây. Ngày 29/3, nhân thư Nguyễn Quang Chính con trai chị Tửu đi bộ đội đóng ở Cần Thơ, nay được phân công làm anh nuôi mà vui vẻ lắm. Chính đã cao 1m67, nặng 53 ký. Cũng nhận được thư mẹ, mẹ bảo mẹ thích viết thư, mỗi khi viết thư mẹ thấy như đang nói chuyện với con vậy, cũng đỡ nhớ. Từ ngày mổ mắt, đeo kính dầy, mẹ viết chữ ít mất nét dễ đọc hơn trước.

Tối phải dự một cuộc họp căng thẳng nhưng cần thiết. Trần Duy Thăng là đảng viên đứng ra triệu tập và chủ trì cuộc họp gồm Quang Bình đánh máy, Sơn lái xe, cô gái Nha Trang và tôi. Căn bản nội dung cuộc họp là xác minh mọi dư luận và những ý kiến nhận xét về thời gian chung sống. Cô gái Nha Trang còn xa lạ với tập thể quá. Cô tự hào đã tham gia cách mạng, nhưng là em cưng của các anh cán bộ nên chưa thật hiểu cách mạng. Mình gần cô càng thấy nhớ các bạn gái cũ của mình, mộc mạc, giản dị hơn nhiều. Một sự khác về chất. Họp xong, lòng thanh thản nhưng hơi buồn khi nghĩ về những người như cô. Mươi năm nữa, chắc sẽ có dịp gặp lại những con người này, nghĩ về những vấn đề này, mong sẽ có nhiều đổi mới…

Theo lệnh anh Thép Mới, phục vụ tuyên truyền cho bầu cử thống nhất đất nước, mình sắp đi Mỹ Tho, tìm đến quê hương Nam Kỳ khởi nghĩa, cũng là quê hương cờ đỏ sao vàng. Thế là anh đã bật đèn xanh cho mình lao vào cuộc sống, vào đấu tranh xã hội, lao vào các thử thách để rèn luyện tay nghề. Mình thì cứ được thử lửa là mình hào hứng để xem mình thực ra là người như thế nào, tài năng đến đâu, còn cần học tập rèn luyện gì nữa. Đi để mà rời những quyển sách nhỏ thường đọc ngấu nghiến, mà bắt đầu tập đọc quyển sách lớn là cuộc đời thật, bề bộn, gay gắt, nhưng đẹp vô cùng.

Từ ngày 31/3 đến ngày 5/4 anh Trần Duy Thăng phóng viên ảnh và tôi lên xe đò đi Mỹ Tho về các xã Long Hưng và Vĩnh Kim huyện Châu Thành. Cầm giấy giới thiệu của tuyên huấn tỉnh, hai anh em đến huyện Châu Thành, được anh Hai Nhi trưởng phòng thông tin văn hóa huyện dẫn đường đi thăm quê hương cờ đỏ sao vàng. Anh Hai Nhi vóc người to lớn, mặc bộ bà ba đen đi bộ rất nhanh chúng tôi khó theo kịp. Đi một lát, anh bảo nghỉ chút uống nước. Anh gọi to hỏi trong nhà có ai không, không có tiếng đáp, anh vào ngay nhà bếp, lấy ra con dao phay, tiến đến bên cây dừa lửa thấp, chặt vào buồng dừa vàng đỏ, lấy ba trái, rồi phạt đầu, mở miệng cho mỗi đứa tôi một trái bảo uống, rồi mới phạt trái của anh. Anh Hai bảo dừa lửa ngọt nhất trong các loại dừa xiêm. Rồi vào bếp cất dao như vào nhà mình và thúc chúng tôi lên đường.

Chiều tối thì chúng tôi đến nhà anh Một Cát chủ tịch xã Long Hưng. Hai bạn chiến đấu từ ngày chiến thắng đến nay mới gặp nhau quá vui. Chị vợ anh Một ra chào rồi vào ngay nhà dưới cùng con gái bắt con vịt xiêm (ngan) béo. Anh Hai Nhi giơ tay là với được cành xoài, hái luôn mấy trái xoài tượng to bảo trong khi chờ mấy bà nấu nướng, anh em ta có cái này là tuyệt. Anh Một Cát mở cánh cửa bên tủ thờ lấy ra một chai rượu. Thế là bữa nhậu bắt đầu bằng xoài tượng chấm mắm nêm. Anh Thăng không biết uống rượu. Tôi không thích uống, nhưng uống ít khi say nên vào bàn cùng hai anh. Mới vào cuộc đã thấy con gái anh Một mang ra một đĩa trên bày hai cái đùi ngan béo. Hóa ra lệ ở đây là thế. Sự khách chờ, mẹ con chị Một đã chặt hai cái chân ngay sau khi cắt tiết, luộc trước. Sau đó mới làm thịt để nấu cháo. Chúng tôi mời anh Thăng nhắm … nước trà với thịt ngan. Lâu ngày đôi bạn chiến đấu mới gặp nhau chuyện nổ như bắp rang. Tôi biết được bao nhiêu là chuyện hay. Kể cả chuyện tày trời là Nguyễn Văn Bé bị địch bắt đã đầu hàng lên máy bay trực thăng của chúng đi kêu gọi đồng đội chiêu hồi. Đội 3 ở Cảng Hà Nội có thời được đổi tên thành đội Nguyễn Văn Bé, anh hùng ngành giao thông vận tải. Càng uống càng lắm chuyện hay, đến 11 giờ thì hết chai rượu. Anh Một lại mở cửa bên tủ thờ lấy ra chai khác. Lúc này anh Thăng đã có cháo ngon, ăn xong đâm ra buồn ngủ. Anh Hai Nhi bảo gia đình thu xếp cho chỗ nằm, rồi bảo tôi là còn chú mày, tiếp tục chiến đấu với mấy anh nhé. Có cháo vào, tôi cũng hăng hái lên, cùng anh chiếu đấu đến 1 giờ sáng thì lại hết rượu. Anh Một lại vào chỗ tủ thờ, nhưng hết rượu rồi. Anh đứng như trời trồng lớn tiếng, nếu các đồng chí nhất trí, tôi xin đi mười phút lại có rượu ngay. Anh vừa nói vừa giơ cao cái chai rượu Cointreau vuông hai lít rỗng. Tôi bàn với anh Hai Nhi xin thôi, ngày mai còn phải đi xa. Bấy giờ anh Một mới tha. Đó là lần đầu tôi biết nhậu tới bến là như thế nào.

Còn nhớ lúc mới đến nhà anh Một, anh Hai Nhi thấy cái ao là cởi quần áo mặc quần xà lỏn xuống ngay ao, ngụp lặn vuốt tóc thoải mái, khen mát quá. Tôi đâm thèm, vừa cởi áo thì anh Thăng bảo đừng rồi chỉ cho tôi ven bờ là cái cầu tõm, có người vừa vào đó đi cầu. Ở miền Nam có lối nuôi cá tra như thế. Tôi kinh hãi, mặc áo vào ngay. Tôi may mắn đi đâu cũng có người chỉ bảo lo cho.

Sáng hôm sau, anh Hai Nhi dẫn chúng tôi đi từ sớm đến nhà Lê Thị Hồng Gấm, gặp ông Một Phước ba chị và bà Ba Quế mẹ chị cùng em út cô Tám Lê Thị Huyền Anh. Lại nói chuyện Nguyễn Văn Bé, gia đình chị Gấm giận lắm, nói nó làm xấu mặt cả dân miền Nam. Rời nhà Hồng Gấm, anh Hai Nhi bảo từ đây đến Vĩnh Kim đường đi cũng dễ, các chú cứ đi thẳng, hỏi thăm nhà Năm Lý văn hóa thông tin thì ai cũng biết. Tôi có chút việc, dẹp lại để đưa các chú đi, nay phải về làm kẻo kẹt công tác. Khi nào các chú rỗi ghé qua, ta lại trò chuyện. Thế là chúng tôi chia tay giữa đồng ruộng mới gặt trơ gốc dạ. Tôi đi dép lốp còn đỡ, anh Thăng đi dép nhựa Tiền Phong đụng gốc dạ chảy cả máu chân. Vả lại hôm qua cũng đi bộ suốt rồi, đêm lại lạ nhà khó ngủ. Giữa trời nắng, cánh đồng rộng mênh mông, chúng tôi cứ đi thẳng như anh Hai Nhi dặn, mãi chẳng thấy xóm làng nào cả. May gặp một chị đang tắm cạnh con mương nhỏ mới tìm cách hỏi đường. Chị vừa trả lời vừa múc nước ở mương dội từ vai xuống, thò tay vào trong áo kỳ cọ. Chị tắm mà mặc nguyên bộ bà ba đen. Kiểu tắm này tôi đã thấy ở Vũng Tàu. Nhờ thế chúng tôi đến được xã Vinh Kim, một vùng trồng vú sữa rộng lớn. Các nhà đều nằm giữa vườn vú sữa. Bấy giờ lại đang mùa thu hoạch. Anh Năm Lý gầy, đen nhưng ăn nói lưu loát hơn anh Hai Nhi. Anh đã được huyện báo là có ký giả từ Hà Nội đến nên tiếp đón khá chu đáo. Đầu tiên là mời uống nước, ăn vú sữa đặc sản nhưng cắt ra làm sáu như miếng cam. Chứ tôi thấy người lớn trẻ con ở quanh nhà toàn lấy tay bóp mềm trái vú sữa rồi bứt cọng bóp sữa ra mà mút như em bé bú mẹ. Tôi nói anh rõ yêu cầu chuyến đi của chúng tôi, anh nhận lời đi liên hệ trước những người tôi xin gặp, toàn những lão thành cách mạng từng dự Nam Kỳ khởi nghĩa năm 1940 đúng năm sinh tôi. Xong thủ tục, biết nơi ăn chốn ngủ, tôi mò đi tắm vì tắm hụt ở nhà Một Cát. Thấy có mương nước giữa các hàng cây sữa, tôi xuống tắm chỗ cách nhà độ 20m. Tình cờ gặp một chú bộ đội cũng tắm gần đó, tôi hỏi mượn xà bông. Anh bạn ném cho tôi ngay một chiếc dép lốp bảo xà phòng đây. Tôi cười, thứ xà phòng đó thì tớ cũng có và ném trả. Tha phương gặp đồng hương thật vui. Chú ở Hà Đông, tên là Đào Bá Khanh. Chú ở nhà dân gần nhà tôi ở. Hẹn hò tối gặp nhau nói chuyện.

Anh Năm Lý là người rất tế nhị, anh bảo sáng dậy các chú có món ăn sáng, trưa chiều thì ăn với gia đình tôi, tối hai chú ngủ cái giường to nhà ngoài. Mai sẽ có nước cho các chú tắm trong buồng tắm, đủ cả xà phòng thơm và khăn tắm. Buồng chúng tôi ngủ còn có một giường cá nhân. Đó là giường cô Ba là chị, còn cô Sáu là em ngủ buồng bố mẹ. Màn ở đây rất lạ. Quanh màn thưng vải, đình màn mới là vải thưa cho thoáng. Thành ra bố mẹ, vợ chồng con trai, con gái nằm cùng một buồng cũng chẳng sao. Chuyện ai nấy biết. Chỉ có trời mới biết hết mọi chuyện.

Theo hẹn tối tôi sang tìm hiểu đám bạn bè Đào Bá Khanh bộ đội Bắc vào Nam chiến đấu trò chuyện rôm rả đến khuya. Anh em bảo ở lại ngủ chung còn tâm sự nhiều. Không ngờ, sáng sau vác mặt về anh Thăng trách anh đi đâu không nói làm tôi thức suốt đêm, cứ nằm một mình nghe rõ tiếng em Ba thở dài, tôi hốt quá. Thảo nào bọn bộ đội trẻ bảo hai anh chưa vợ vào nhà ấy là trúng quá, hai chị em đều đẹp trắng cứ như đầm. Anh Thăng chụp ảnh thì cứ bắt em Sáu, cao, xinh cầm cành vú sữa có mấy quả cho anh chụp mãi. Tôi thì có thói quen dậy sớm, nên thường vào bếp trò chuyện với bà Sáu. Thật không ngờ bà lại là chị ông Năm Giác một chiến sĩ Nam Kỳ khởi nghĩa, chồng bà Nguyễn Thị Thập. Thế là tôi gặp may. Đang chưa biết bắt đầu thế nào thì lại đào trúng mỏ vàng. Mấy hôm sau, bà Thập về nhà Năm Lý thăm chị chồng. Gặp chúng tôi bà bảo các chú là không biết ăn khổ qua đâu, hôm nay nhà làm nhiều khổ qua là khổ cho các chú quá. Anh Thăng nói ngay, ở ngoài đó cháu cũng  vẫn ăn mướp đắng đấy ạ. Đến bữa ăn, tôi thấy anh húp thử thìa nước canh rồi tránh món đó. Cả nhà vui vẻ, tôi xin cho chúng tôi chụp một bức hình to đủ cả nhà. Bà Nguyễn Thị Thập và bà Sáu chị chồng đứng giữa. Mọi người đều vui vẻ. Tôi bàn với anh Thăng là sẽ phóng to một tấm gửi biếu để làm kỷ niệm. Ảnh chụp toàn người nhà. Thật ra tôi cố ý để bà Thập và chị chồng đứng cạnh nhau vì từ lúc gặp bà Thập, tôi đã nảy ra ý chọn bà Sáu làm người kể chuyện còn bà Thập là một nhân vật chính trong bài của tôi đặt tên là Những cử tri trên quê hương cờ đỏ sao vàng.

Ở được mấy hôm thì một tối anh Năm Lý bảo tối đừng đi đâu, ở nhà nói chuyện. Hóa ra anh bày tiệc rượu ít thấy ở Nam Bộ: Rượu cho vào bình rót ra chén nhỏ như kiểu uống trà. Đồ nhắm là trứng vịt lộn, có thêm gừng thái mỏng và rau răm. Khác hẳn trận chiến ở nhà Một Cát. Anh bảo tôi biết các chú miền Bắc uống rượu kiểu này, không hiểu có đúng không. Rồi anh kể, họa sĩ Lương Đống cũng là dân xã này, tập kết về, nghe chuyện anh ấy kể tụi tui buồn lắm. Lương thấp thế sống sao nổi. Tui làm công tác nhưng gia đình vẫn trồng cây ăn trái, mùa nào thức ấy. Còn mua một xe chở khách chạy trong tỉnh.

Bà Sáu thì nói chuyên với tôi bên bếp lửa các buổi sáng thường nói đã cho con gái lấy chồng làm cách mạng là biết phải nuôi nó, nuôi con nó rồi. Chẳng biết cụ nói thế ý nghĩa là sao.

Sau này về Sài Gòn, thấy em Sáu lên thăm, tôi lấy cớ bận viết bài chuyển ngay cho anh Thăng tiếp. Sau em ở lại có đến một tuần ở nhà bà con rất gần nhà chúng tôi nên thường qua chơi, vẫn được anh Thăng tiếp đón niềm nở. Vì sự thật là tôi lo quá. Trên đường về, ngồi xe đò thấy hai bên đường lúa tốt bời bời, tôi hỏi thì bà con trong xe cho biết năm nay Cai Lậy trúng lớn. Tôi hỏi Cai Lậy ở đâu, họ bảo ở đây chớ đâu. Thế là tôi và anh Thăng xin xuống xe, vừa đi vừa hỏi đường. Được chỉ đến một trạm đang thu thuế nông nghiệp. Tôi xin số liệu, địa chỉ những nhà bội thu. Anh Thăng chụp một vài kiểu ảnh. Thế rồi chúng tôi đón xe về. Anh Thăng chỉ rửa ảnh là xong. Cái thân tôi mới khốn khổ. Tự mình lại đeo thêm gánh nặng cho mình. Nhưng biết làm sao, đề tài hay đến thế, người dân phấn khởi như thế, bỏ qua sao được giữa lúc bóng tối còn muốn bao trùm lên đất nước mình.

Sáng 7/4, viết bài về vụ mùa Cai Lậy, theo nguyên tắc như khi đi thi cái gì dễ thì làm trước. Đặt tên bài là Cai Lậy đang mùa gặt rộ, ký tên Nguyễn Trung. Chiều và sáng hôm sau viết Những cử tri trên quê hương cờ đỏ sao vàng. Hai ngày, viết 16 trang đánh máy, 8000 chữ, kể cả thời gian nghiên cứu tư liệu và suy nghĩ về bố cục. Chất lượng không tốt là tất nhiên Nhưng được cái là phục vụ kịp thời.

Để cho nhanh, mình dọc bản thảo cho Quang Bình đánh máy. Bình đánh máy xong tự mang lên anh Thép Mới. Một lát Bình xuống bảo tôi: mới đầu em hốt quá, cụ (tức anh Thép Mới) bảo thằng này nó viết không sửa được, rồi buông bút, không sửa nữa. Em hỏi thế bỏ hở chú. Cụ bảo đưa đây ký rồi xuống bảo nó sửa ngay những chỗ đánh máy sai, đưa cho Hồng Hà kịp ra máy bay lúc 5:30. Tôi mừng quá, vội xem ngay bản đánh máy. Hóa ra chỉ vì tôi viết khác phong cách anh thôi. Cái nhan đề là anh sửa thành Những lá phiếu trên quê hương cờ đỏ sao vàng, còn không nhúng bút vào chỗ nào hết. Thật bất ngờ. Đúng 4:00 thì dò xong bản anh Thép Mới đã duyệt. Tôi cắt cái ảnh to anh Thăng chụp ở nhà anh Năm Lý Vĩnh Kim chỉ lấy hình bà Thập và bà Sáu. Tên người chụp tôi cũng tự ý bỏ chữ Duy trong Trần Duy Thăng, chỉ để lại Trần Thăng. Sau này thành bút danh anh dùng cho đến nay.

Sau này anh Trần Thăng còn kể cho tôi là cụ gọi tôi lên chất vấn xem những điều anh viết có đúng không, nhất là chuyện đoàn từ các xóm làng đi họp về bầu cử cầm đuốc lá dừa đi trong đêm tạo thành một đoàn rước lửa rồng rắn đi qua cái miếu cổ bà con quen gọi là Miếu Trung ương nơi từng là chỉ huy sở của Nam Kỳ khởi nghĩa. Tôi bảo đảm là hoàn toàn đúng sự thật.

(Còn nữa)

TP Hồ Chí Minh 20/9/2019

P.T.

(Còn nữa)

Người nặng lòng với nước – Phạm Tôn

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 11 năm 2019.

NGƯỜI NẶNG LÒNG VỚI NƯỚC

Phạm Tôn

 

Lời dẫn của Phạm Tôn: Các bạn đọc bài này có thể sẽ thắc mắc vì sao năm 2006, tháng 8, trong số 140 tạp chí hằng tháng Công giáo và Dân tộc có đăng bài Phạm Quỳnh, người nặng lòng với nước, rồi tháng 9, trong số 267 tạp chí Xưa và Nay lại đăng bài Người nặng lòng với nước đều của tác giả Phạm Tôn, mà sao hai bài không hoàn toàn giống hệt nhau và cũng chẳng có bài nào giống hệt bài chúng tôi đăng dưới đây. Lý do là như sau…

Năm 2006 ấy, với khí thế đổi mới sôi nổi khắp cả nước đón chào Đại hội lần thứ X của Đảng Cộng Sản Việt Nam, chúng tôi quyết tâm với tràn đầy lòng tin tưởng ở sự nghiệp đổi mới, hoàn chỉnh bài viết sơ thảo từ năm 2001. Bản đầu tiên tới tay nhà nghiên cứu Trần Văn Chánh, là người tôi cho là có ”con mắt xanh”. Anh nhận ra ngay đây là bài có thể ra đời trong thời cơ này. Trong khi là người viết, chúng tôi còn do dự, chỉ mong hai bài Người nặng lòng với tiếng ta (viết năm 1999) và Người nặng lòng với nhà (viết năm 2000) ra đời trót lọt mới tính đến chuyện cho bài này ra đời. Nhưng anh Trần Văn Chánh đã đưa tạp chí Công giáo và Dân tộc, lại được nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu đọc và viết cho bức thư hai trang ”bảo lãnh”, nên mới ra đời suôn sẻ như vậy, trước sự ngỡ ngàng của tác giả và không ít người hiểu biết.

Sau đó, do có thêm tư liệu mới, tôi đã viết thêm một hai đoạn. Cho nên bài đăng trên Công giáo và Dân tộc là đăng nguyên văn, không thêm không bớt một chữ nào, nhưng vẫn không có các đoạn mới thêm đó. Bài sau này đến tạp chí Xưa và Nay, lại có sự biên tập thêm bớt nữa, cho nên đã khác lại càng khác với bài trên Công giáo và Dân tộc.

Đến bản trên blog lần này, do có thêm tư liệu, xác định được chính xác hơn một số lời nói, tình tiết, chúng tôi lại sửa chút ít, để đảm bảo sự chính xác tối đa về tư liệu lịch sử, trước khi đưa đến bạn đọc, nên lại khác đi một chút nữa.

Có điều, nội dung cơ bản ba bài vẫn như nhau, cho nên chúng tôi để nguyên ở cuối bài ngày tháng hoàn thành.

Hơn nữa, như các bạn đã đọc blog chúng tôi thì biết, chúng tôi luôn đăng theo đúng bản thảo của tác giả mà không lấy những bản đã bị cắt xén, sửa chữa…

Vài hàng mạo muội trình bày để bạn đọc thông cảm sao một bài của một tác giả mà lại có đến ba bản khác nhau.

—o0o—

Cứ nghĩ đến trường hợp Phạm Quỳnh là ta lại không khỏi nhớ đến mấy dòng Lỗ Tấn viết trong phần kết thiên kiệt tác A.Q chính truyện: “Còn như về dư luận, thì cả làng Mùi đều nhất trí công nhận rằng: A.Q. không phải là người lương thiện, chứng cớ là y đã bị bắn. Vì rằng: nếu là người lương thiện thì sao lại bị bắn kia chứ!”¹

Hơn 60 năm qua, người ta đã viết về ông trong sách báo biết bao nhiêu với giọng điệu như thế: lấy cái chết của ông vì bị bắn làm điểm xuất phát để đánh giá cả cuộc đời và sự nghiệp của ông. Suốt từ năm 1945 đến 1975 ở miền Bắc nước ta và sau năm 1975 là trong cả nước, hầu như đều một giọng như thế…

Trong Đời viết văn của tôi, do nhà xuất bản Văn Học, Hà Nội, xuất bản năm 1971, nhà văn Nguyễn Công Hoan đã chân tình, ưu ái viết về Phạm Quỳnh như sau:

“Tôi nhìn thấy cảnh bề ngoài cười nụ bề trong khóc thầm này thì sực nghĩ đến Phạm Quỳnh. Tôi cho rằng Phạm Quỳnh và Nguyễn Văn Vĩnh là những người có chính kiến. Thấy ở nước ta, ba kỳ có ba chế độ chính trị khác nhau, Nguyễn Văn Vĩnh mới chủ trương thuyết trực trị. Người Pháp trực tiếp cai trị người Nam, như ở Nam Kỳ, không phải qua vua quan người Nam, thì dân được hưởng nhiều chế độ rộng rãi hơn. Phạm Quỳnh, trái lại, chủ trương thuyết lập hiến. Người Pháp nên thi hành đúng Hiệp ước 1884, chỉ đóng vai trò bảo hộ, còn công việc trong nước thì vua quan người Nam tự đảm nhiệm lấy. Bây giờ Phạm Quỳnh vào Huế làm quan, tôi cho không phải vì danh. Quốc dân biết Phạm Quỳnh hơn biết mấy Thượng thư Nam triều. Cũng không phải vì lợi. Làm báo Nam Phong Phạm Quỳnh cũng được phụ cấp 600 đồng một tháng, món này to hơn lương Thượng thư. Phạm Quỳnh ra làm quan, chỉ là để rồi lấy danh nghĩa Chính phủ Nam triều, đòi Pháp phải trở lại Hiệp ước 1884. Vậy một người yêu nước như Phạm Quỳnh, sở dĩ phải có mặt trên sân khấu chính trị chẳng qua chỉ là làm một việc miễn cưỡng, trái với ý muốn, để khuyến khích bạn đồng nghiệp làm việc cho tốt hơn, chứ thực lòng, là một người dân mất nước, ai không đau đớn, ai không khóc thầm. Thế là tôi nghĩ được ra truyện Kép Tư Bền,tả một anh kép hát nổi tiếng về bông lơn, đã phải vì giữ tín nhiệm với khán giả mà ra sân khấu nhà hát làm trò cười, ngay cái tối cha anh đương hấp hối.”

Nhưng, ngay sau đó, như một phản ứng của bản năng tự vệ, ông lại vội vã bác bỏ ngay điều mình vừa khẳng định, bằng cách viết: “Có lạ gì trình độ chính trị của tôi thời này. Nếu tôi tinh khôn thì tôi đã hiểu hai thuyết trực trị và lập hiến chẳng qua chỉ là thủ đoạn của bọn cướp nước bảo hai tên tay sai bày ra để loè bịp, để ru ngủ người ta đương được chủ nghĩa cộng sản thức tỉnh.”

Đến năm 1998, trong Tác gia văn học Thăng Long – Hà Nội, nhà xuất bản Hội nhà văn xuất bản, Tô Hoài vẫn còn dè dặt viết: “Đến Cách mạng Tháng Tám 1945, chính quyền nhân dân khép án tử hình.

“Cuộc đời Phạm Quỳnh có hai mặt: Con người chính trị và con người văn hoá. Về những đóng góp của ông đối với việc xây dựng nền văn học quốc ngữ là không thể phủ nhận.”

Xem ra, vẫn nặng hơi hướng “dư luận làng Mùi”. Chỉ có trong quyển Những nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam do Tôn Nữ Quỳnh Trân chủ biên, nhà xuất bản Văn Hoá-Thông Tin xuất bản năm 1993, là ghi giản dị: “Phạm Quỳnh mất năm 1945.”

Hơn 60 năm đã trôi qua. Nếu Phạm Quỳnh có tội ác nào với dân tộc, có nợ máu gì với nhân dân, chắc chắn đã có người phát hiện và tố cáo rồi. Nhất là những người suy nghĩ như “dân làng Mùi”, luôn cố tìm cách biện minh cho cái kết cục là đã bị tử hình của Phạm Quỳnh. Nhưng, tựu trung, tội của Phạm Quỳnh vẫn không ngoài hai tội “bán nước” và “tay sai đắc lực cho thực dân Pháp”

Về tội “bán nước”, ngay lúc sinh thời, ông đã có lần đau đớn thốt lên: “người ta bảo tôi bán Nước. Khi tôi ra đời, nước đã mất rồi, còn đâu mà tôi bán.”

Còn tội “tay sai đắc lực cho thực dân Pháp” thì ta hãy xem chính thực dân Pháp nói gì về “tay sai đắc lực” của mình.

Đến hôm nay, thì ngay cả trong nước ta, nhiều người đã biết đến Bản phúc trình (tối mật) đề ngày 8/1/1945 của Khâm sứ Trung Kỳ Haelewyn gửi cho Toàn quyền Đông Pháp Jean Decoux và Tư lệnh Đại tướng Mordant.Nhất là sau khi giáo sư Nguyễn Phước Bửu Tập đã công bố bản dịch tiếng Việt trong Ngày Phạm Quỳnh tổ chức ở California, nước Mỹ tháng 5-1999. Bản dịch như sau:

“Thêm một lần nữa, Thượng thư Nội vụ (Phạm Quỳnh) lại cực lực phiền trách chúng ta về việc trưng dụng lúa gạo để cung cấp cho Nhật.

“Phạm Quỳnh lặp lại điệp khúc yêu cầu chúng ta hoàn trả Bắc Kỳ về cho Hoàng Triều như Pháp  quốc đã hứa. Tôi đã lưu ý Hoàng đế Bảo Đại về thái độ bướng bỉnh vượt quá thẩm quyền ông ta đòi nới rộng quyền hạn của Viện Cơ Mật. Hiện tôi đang chờ đợi một phản ứng khác bùng nổ từ ông ta nếu như chúng ta không chịu nhận sự bổ nhiệm một Khâm sai Hoàng Triều trên cõi Bắc Kỳ. Chủ quyền bảo hộ của chúng ta lại một lần nữa bị xúc phạm. Phạm Quỳnh đòi hỏi chúng ta trong một thời hạn ngắn nhất, cụ thể nhất, phải hợp thức hoá việc phục hồi chủ quyền của Vương triều trên lãnh thổ Bắc Kỳ và Nam Kỳ. Phạm Quỳnh còn hăm he sẽ thúc đẩy các phong trào chống đối, nổi dậy nếu như chúng ta không đặt vấn đề thương thảo với Hoàng đế Bảo Đại trong những tháng trước mắt về một quy chế mới nhằm cải biến chế độ bảo hộ sang quốc gia liên hiệp như thể chế Commonwealth, mà trong đó những địa vị quan trọng phải nằm trong tay người bản xứ.

“Những yêu sách của Phạm Quỳnh cứ là thiết lập một nền tự trị toàn diện cho Bắc Kỳ và Trung Kỳ, đồng thời chấm dứt chế độ thuộc địa Nam Kỳ, tiến tới việc hình thành một quốc gia Việt Nam.

“Tôi xin lưu ý quý ngài về sự kiện này, bề ngoài Phạm Quỳnh tuy nhã nhặn, hoà hoãn, nhưng ông ta là một phần tử bất khả phân trong chủ trương giành độc lập cho Việt Nam và chúng ta đừng mong làm gì với lòng ái quốc chí thành, bất di bất dịch nơi ông ta, dù qua việc chúng ta đã dành cho ông một chức vị tối danh dự đã có.

“Cho đến hiện thời, ông ta là một đối thủ thận trọng, chừng mực nhưng kiên quyết trước vấn đề bảo hộ của Pháp quốc, do đó Phạm Quỳnh sẽ có thể trở thành kẻ đối địch bất khả quy của chúng ta, nếu như một khi ông ta bị lôi cuốn bởi lời hứa hẹn của Nhật Bản cho một chủ thuyết Đại Đông Á.

“Tôi xin chờ chỉ thị của quý ngài…”²

Tưởng chẳng còn gì phải bình luận thêm về tấm lòng son của Phạm Quỳnh,  một con người nặng lòng với nước.

Qua nửa năm làm Thượng thư kiêm Ngự tiền văn phòng, chín năm làm Thượng thư Bộ Quốc Dân Giáo Dục và gần ba năm làm Thượng thư Bộ Lại, sau đảo chính Nhật 9/3/1945, Phạm Quỳnh thanh thản từ nhiệm, về sống ẩn dật tại biệt thự Hoa Đường bên bờ con sông nhỏ An Cựu. Tháng 6-1945, trả lời phỏng vấn của nhà báo Nguyễn Vạn An, ông đã bộc bạch: “Tôi đã lỡ lầm mà ra làm quan, vì trước khi dấn thân vào hoạn lộ tôi vẫn tưởng tôi sẽ làm được rất nhiều việc mà trước kia tôi chỉ phụng sự được trong mực đen, giấy trắng.”³Và trong bài viết Lão Hoa Đường, Thiếu Hoa Đường cũng vào những ngày ấy, ông tự trách mình: “khờ dại đem mình ra lăn lộn giữa phong trào hỗn độn, trong thời buổi nhá nhem, không biết cái thân “nho quèn” đương nổi sao được thời thế, và ở giữa cái xã hội xu thời mị chúng này, ai còn thiết đến kẻ văn nhân nho sĩ, chỉ biết đem một thái độ ôn hoà nho nhã mà đối với cái cuồng phong bác tạp, hỗn hào.”⁴ Ông lặng lẽ chuẩn bị trở lại với hoạt động văn học, dịch và chú giải 51 bài thơ Đỗ Phủ, bắt đầu viết tập Hoa Đường tuỳ bút – Kiến văn, Cảm tưởng I. Và tất nhiên là đọc, đọc rất nhiều sách báo…

Thấy tình hình trong nước có nhiều biến động mà ông anh rể vẫn bình tĩnh vùi đầu vào văn chương như thế, ông Lê Văn Tốn (còn có tên là Xuân), em vợ Phạm Quỳnh, có gợi ý là: “Trong lúc này, anh nên lánh đi xa một thời gian, sang Lào chẳng hạn, vì nhà vua Lào có vẻ mến mộ anh lắm, để tránh những nguy hiểm có thể xảy ra”. Thì Phạm Quỳnh cười và nói rằng: “Chính lúc này mới càng cần ở trong nước, để còn có cơ giúp nước.” Và ông không đi đâu hết, cứ ở lại, đọc, dịch và viết. Ông đã viết non 50 trang giấy trong một cuốn vở học trò, được hơn chục bài. Bài cuối cùng còn dang dở là Cô Kiều với tôi, một đề tài ông ấp ủ đã lâu. Trong bài có đoạn: “Năm 1924, lần đầu làm lễ kỉ niệm cụ Tiên Điền, trước hai ngàn người họp ở sân Hội Khai Trí, tôi trịnh trọng tuyên bố một câu: Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn, có điều chi nữa mà ngờ… Câu ấy người mình có người không hiểu, có người hiểu lầm.” Cây bút máy Waterman còn chặn ngang trên trang giấy, gia đình vô tình tìm thấy trên bàn viết sau khi “Ủy ban khởi nghĩa Thuận Hóa mời Phạm Quỳnh ra làm việc”.

Thành ra nhà văn hoá lão thành Vương Hồng Sển ở tuổi chín mươi đã có lí khi nêu câu hỏi trong tham luận gửi hội thảo về Phạm Quỳnh do Viện Văn Học dự định tổ chức vào cuối năm 1992 tại Hà Nội: “Tại sao Cách mạng lại giết Phạm Quỳnh? Cứ để cụ ấy sống có phải còn có nhiều cái mà học không?” Và rõ ràng là không phải chỉ có một người băn khoăn như vậy. Đó là câu hỏi của nhiều thế hệ người Việt Nam cho đến nay vẫn chưa có lời giải đáp thoả đáng.

Vậy ai đã xét xử, kết án, và thi hành án tử hình Phạm Quỳnh?

Chúng ta hãy bắt đầu từ trước khi ông được ”mời ra làm việc” trưa 23/8/1945.

Một sinh viên trường Thanh niên Tiền tuyến-Huế được chỉ định làm chủ tịch Thanh niên Tiền tuyến là Phan Hàm, nhận lệnh đi bắt Phạm Quỳnh từ cấp trên là Lê Tự Đồng, Việt Minh Thuận Hoá. Phan Hàm cùng vài đồng đội đến biệt thự Hoa Đường đưa giấy của Việt Minh “mời Phạm Quỳnh ra làm việc”⁵ Ông ra đi, mặc áo lương đen, đầu không đội khăn. Khi sắp lên xe hơi, con gái là Phạm Thị Hoàn lo ông lên cơn đau dạ dày định chạy lên lầu lấy thuốc magnésie bismurée để ông đem đi, thì ông dịu dàng nói: ”Thầy không cần, chiều thầy sẽ về”⁶ Hành động này, chắc chắn không thoát khỏi cặp mắt cảnh giác cao của Phan Hàm. Ông cùng lên xe hơi với con rể là Nguyễn Tiến Lãng.

Khi nghe tin Phạm Quỳnh bị bắt, các bà Phạm Thị Giá, Phạm Thị Thức là hai con gái lớn của ông, đến văn phòng Bộ Nội vụ tìm gặp người quen là ông Hoàng Hữu Nam, tức Phan Bôi,⁷ bấy giờ là Thứ trưởng Bộ Nội vụ và Chánh văn phòng Phủ Chủ tịch, xin cho vào Huế đón mẹ và các em ra Hà Nội. Ông Nam khuyên không nên vào trong lúc này, vì nhân dân đang nổi dậy, vào có khi lại bị bắt giữ lôi thôi, không có lợi. Muốn đón cụ bà và gia đình ra thì để ông “tư” vào trong ấy. (Sau đó, gia đình đã được đưa ra Hà Nội an toàn.) Còn nếu muốn gửi thuốc men cho cụ ông thì cứ gói lại và đề ở ngoài là gửi cho “Thầy tôi”, tự ông sẽ cho chuyển đến tận tay. Hai chị em cũng được ông Nam giải thích rõ là: “Vì nay bọn Pháp đang tìm cụ để lợi dụng, nên chúng tôi giữ cụ lại nơi yên ổn thôi.” Hai chị em còn ngỏ ý xin được gặp cụ Hồ. Ông Nam nhận lời sẽ bố trí một hôm nào đó cho được gặp “ít phút thôi, trình bày ngắn gọn, kẻo Cụ ít thời giờ lắm.” Thái độ thân ái chân tình của ông Nam khiến hai bà cảm động và yên lòng, tin tưởng ở cách mạng.

Sau đó ít ngày, có giấy của Bộ Nội vụ báo Cụ Hồ nhận tiếp hai chị em vào 11 giờ ngày thứ sáu 31/8/1945, tại Bắc Bộ Phủ. Hai bà được đưa đến chờ ở một phòng rộng, lòng hồi hộp, lo lắng và sợ hãi nữa. Một lát sau thì Cụ ra, mặc áo kaki, đi dép lốp, đi đứng nhanh nhẹn; có ông Vũ Đình Huỳnh là thư ký riêng theo sau. Hai chị em đứng lên chào Cụ, Cụ bắt tay và mời ngồi. Cụ hỏi thăm thì hai chị em trình bày việc cha bị bắt và trình lên Cụ một phong thư kể rõ sự việc. Cụ Hồ nói: “Trong lúc khởi nghĩa, cũng không sao tránh được sự nhầm lẫn. Rất tiếc khi ấy tôi còn đang ở trên Việt Bắc.” (Chiều 26/8/1945, Hồ Chủ tịch mới về đến Hà Nội, nhà số 48 phố Hàng Ngang).⁸ Cụ còn hỏi thăm gia đình được bao nhiêu anh chị em. Rồi cầm phong thư đưa cho ông Vũ Đình Huỳnh và nói: “Tôi sẽ chuyển qua Bộ Nội vụ.” Lúc đó, có người báo có đoàn đến xin gặp Cụ. Hai chị em đứng lên chào Cụ thì Cụ lại bắt tay một lần nữa rồi mới đi… Chuyện xảy ra đã lâu, mà đến năm 1988, đã 75 tuổi, cụ Phạm Thị Giá còn nhớ rõ từng chi tiết như vậy. Lòng nhân ái của cán bộ cách mạng và chính Cụ Hồ đã khiến hai chị em ngày ấy cảm động, quý mến vô cùng. Sau này lại càng khiến hai bà không sao hiểu nổi những sự việc đau lòng xảy ra sau đó.⁹

Bà Phạm Thị Thức, em bà Giá, là vợ cố giáo sư Đặng Vũ Hỷ, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt . Con trai út bà đã kể lại rằng trong một lần cùng đi máy bay sang Béc-lin (Cộng hòa dân chủ Đức) chữa bệnh, ông Tôn Quang Phiệt, Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Cách mạng Thừa Thiên-Huế hồi Cách mạng Tháng 8, đã cố tìm gặp giáo sư Đặng Vũ Hỷ chỉ để nói một điều là: “Tôi đã nhiều lần muốn gặp anh để nói với anh về chuyện cụ nhà (Phạm Quỳnh). Hồi ấy, tôi ở Huế thật, nhưng hoàn toàn không dính gì vào vụ này, chỉ biết khi chuyện đã xảy ra rồi.” Ta không thể không tin lời của một trí thức cỡ lớn nói với một trí thức cỡ lớn như vậy.

Trong hồi kí của mình Nhớ lại một thời, do nhà xuất bản Hội Nhà văn xuất bản tháng 8/2000, tại Hà Nội, nhà thơ Tố Hữu, Chủ tịch Uỷ ban Khởi nghĩa Thừa Thiên-Huế ngày ấy, đã nêu rõ: chính ông đã đề nghị tỉnh uỷ, ngay từ khi về đến Huế, là rút khẩu hiệu “Đánh đuổi giặc Nhật, tiễu trừ Việt gian” đã nêu trước đó trong cả nước. Và trong ngày khởi nghĩa tại Huế 23/8/1945, chính ông đã tuyên bố “bảo đảm tính mạng và tài sản cho toàn thể đồng bào” trước đông đảo nhân dân tập trung ở sân vận động Huế. Trong những năm 90 thế kỉ trước, ở chỗ riêng tư, ông còn thổ lộ là: “Mấy chục năm qua, tôi vẫn áy náy, day dứt về việc cụ Phạm Quỳnh.”

Thế là cả Chủ tịch Uỷ ban Khởi nghĩa và Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Cách mạng Thừa Thiên-Huế đều không biết gì về việc “xử tử hình Phạm Quỳnh”, nói gì đến xét xử, kết án…

Nhân hội thảo về Phạm Quỳnh do Viện Văn Học dự định tổ chức tại Hà Nội cuối năm 1992, đã có gần 20 tham luận gửi tới tham gia với những tên tuổi như: Hoàng Đạo Thuý, Hoàng Tùng, Vũ Khiêu, Hoàng Tuệ, Vương Hồng Sển, Nguyễn Vinh Phúc, Nguyễn  Đắc Xuân, Vương Trí Nhàn,v.v…Nhà văn Sơn Tùng chuyên nghiên cứu và viết về Hồ Chủ tịch đã đòi được dự để “công bố một tư liệu độc đáo: Hồ Chủ tịch phản đối việc xử tử Phạm Quỳnh”. Tư liệu ấy như sau:

“Sau khi ông Tôn Quang Phiệt từ Huế ra gặp Cụ Hồ và báo: “Phạm Quỳnh đã bị khử mất rồi.”, thì Cụ Hồ ngồi lặng người một lúc lâu rồi nói: “Giết một học giả như vậy thì nhân dân được gì? Cách mạng được lợi ích gì?…Tôi đã từng gặp cụ Phạm ở Pháp…Đó không phải là người xấu!”¹⁰

Đúng là Nguyễn Ái Quốc “đã từng gặp cụ Phạm ở Pháp” không phải chỉ một lần. Năm 1922, Phạm Quỳnh đi Pháp dự hội Đấu xảo thuộc địa tổ chức tại Marseille, có mang theo một cuốn nhật kí tuỳ thân nhỏ bằng bốn ngón tay. Trong đó có ghi: “Juillet, 13, Jeudi: Ăn cơm An Nam với Phan Văn Trường và Nguyễn Ái Quốc ở nhà Trường (6 Rue des Gobelins)” Và “Juillet, 16, Dimanche: Ở nhà. Trường, Ái Quốc và Chuyền đến chơi.” Còn trên tạp chí Nam Phong khi đăng Pháp du hành trình nhật kí, ông cũng viết công khai: “Thứ năm, 13 tháng 7 năm 1922 : (…) Chiều hôm nay, ăn cơm với mấy ông đồng bang ở bên này. Mấy ông này là tay chí sĩ, vào hạng bị hiềm nghi, nên bọn mình đến chơi không khỏi có trinh tử dò thám. Lúc ăn cơm trong nhà, chắc lũ đó đứng ngoài như rươi! Nhưng, họ cứ việc họ, mình cứ việc mình, có hề chi! Đã lâu không được ăn cơm ta, ăn ngon quá. Ăn cơm ta, nói tiếng ta, bàn chuyện ta, thật là vui vẻ, thoả thích. Ăn no, uống say, cười cười nói nói…Mai là ngày hội kỉ niệm dân quốc…Anh em đi dạo chơi một lượt các phố đông cho biết cái cảnh ngày hội ở Paris thế nào.” Và “Chủ nhật, 16 tháng 7 năm 1922: Hôm nay, không đi đâu, ngồi hầm trong buồng viết mấy cái thư về nhà.

“Trưa, mấy ông chí sĩ cùng ăn cơm bữa trước lại chơi ở trọ, nói chuyện giờ lâu. Nghe nói các ông đi đâu cũng có bọn trinh tử theo sau, chắc bọn đó đã đứng ngoài cửa cả. Người đồng bang ở nơi khách địa, không thể không gặp nhau, gặp nhau không thể không nói chuyện nước nhà, lòng người ai chẳng thế, tưởng cũng chẳng là sự phi phạm gì.”¹¹Không phải chỉ có hai lần gặp gỡ như vậy, mà còn có một lần gặp gỡ nữa, quan trọng hơn. Đó là lần họp mặt do các ông Lê Thanh Cảnh và Trần Đức tổ chức vào một buổi chiều, dùng cơm tại khách sạn Montparnasse, Paris, gồm 11 người; trong đó có: Phan Chu Trinh, Nguyễn Ái Quốc, Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh và Cao Văn Sến. Sau này, Lê Thanh Cảnh đã thuật lại cuộc họp mặt của “Năm nhân vật phi thường ngồi chung lại một bàn” trong hồi kí Rời mái tranh trường Quốc Học, bản thảo gửi đăng Đặc san số 5 của Hội Ái hữu Cựu học sinh Quốc Học. Trong bài có dẫn lời phát biểu của Nguyễn Ái Quốc như sau: “Sở dĩ tôi chủ trương cách mệnh triệt để là vì xưa nay, muốn giành độc lập cho Tổ quốc và dân tộc thì không thể nào ngả tay xin  ai được, mà phải dùng sức mạnh, như cụ Trần Cao Vân đã nói là phải dùng búa rìu.” Và lời của Pham Quỳnh: “Có lẽ ngay giữa tiệc này, tôi đã thấy có rất nhiều lập trường tranh đấu chống lại chủ thuyết mà tôi vẫn hoài bão: Quân chủ lập hiến. Nói đến nền quân chủ thì phần đông tỏ vẻ lo sợ chế độ chuyên chế. Nhưng xin đồng bào trương mắt nhìn hai nước Anh và Nhật. Với nền quân chủ, họ đã văn minh tột mức và dân chủ còn hơn các nền dân chủ cộng hoà khác nhiều lắm. Họ có thể đứng vào hàng  đàn anh trên hoàn cầu. Đây tôi chủ trương là quân chủ lập hiến. Vua chẳng còn quyền hành gì trong tay mà chuyên chế được. Vua chỉ là người đứng lên “thừa hành” bản hiến pháp mà chính nhân dân toàn quốc được triệu tập dự thảo và quyết định. Như thế, chúng ta có được một chế độ trường cửu do ý dân tự tạo cho mình…Tôi có nhiều dịp đi đó đây, tiếp xúc rất đông đồng bào ba kì thì phần đông – mà xin quả quyết là đại đa số- đều nhiệt liệt tán thành chế độ quân chủ lập hiến. Người Nam cũng niềm nở hưởng ứng vì họ thấy đó là đường lối duy nhất để thống nhất lãnh thổ và dân tộc từ mũi Cà Mau đến ải Nam Quan.” Phan Chu Trinh, Nguyễn Văn Vĩnh và Cao Văn Sến cũng trình bày chủ trương của mình. Thành ra đây là một cuộc họp mặt bàn việc nước, thẳng thắn, sôi nổi, có khi gay gắt, nhưng ai cũng một lòng vì nước dù cho quan điểm có khác nhau, thậm chí chống đối nhau.

Có lẽ qua ít nhất là ba lần gặp mặt mà nay chúng ta còn biết đó (có lần đã chụp ảnh kỉ niệm) và mười mấy năm đọc tạp chí Nam Phong mà Hồ Chủ tịch đã có nhận xét “Đó không phải là người xấu” để phản đối cái án tử hình mà Phạm Quỳnh đã phải chịu.

Nhà thơ lão thành Huy Cận, nhân hai lần tình cờ gặp nhau trong cuộc họp văn học nghệ thuật, đã kéo Phạm Tuyên ra riêng một chỗ để rủ rỉ kể lại một chuyện xưa. Lần thứ hai, năm 2001, được Phạm Tuyên biếu cuốn Mười ngày ở Huế của Phạm Quỳnh mới được nhà xuất bản Văn Học phát hành, ông thức suốt đêm đọc một mạch hết cuốn sách. Sáng hôm sau, găp lại, ông nói: “Càng đọc kĩ những dòng chữ cụ viết mới càng thấy rõ hơn tấm lòng nhiệt thành yêu nước của cụ.” Rồi ông chân tình kể lại một lần nữa chuyện xưa: “Năm 1945, cuối tháng tám, tôi là Bộ trưởng Bộ Canh nông của chính phủ cách mạng lâm thời, được tham gia phái đoàn chính phủ vào nhận sự thoái vị của Bảo Đại, có nghe dân chúng xì xào nhiều về chuyện cụ Phạm bị bắt. Sau đó ít lâu, lại được bạn bè từ Huế cho biết dân chúng đang rất xôn xao về vụ Cụ bị xử tử hình. Nhân một dịp được gặp Bác, tôi có kể lại chuyện đó, thì Bác thở dài, nắm tay tôi và nói: “Đã lỡ mất rồi”.¹²Trong bài Phạm Quỳnh – Chủ bút báo Nam Phong, giáo sư Văn Tạo cũng xác nhận là nhà thơ Huy Cận đã thuật lại với ông câu “Đã lỡ mất rồi” của Hồ Chủ tịch¹³

Sau này, nhân dịp lên chúc Hồ Chủ tịch vào ngày mồng 1 Tết Bính Tuất năm 1946, nhà thơ nữ Hằng Phương có được Người hỏi han về tình hình giới văn học nghệ thuật. Nhân nhắc tới Phạm Quỳnh, Người tỏ ý rất tiếc về những gì đã xảy ra và nói đại ý: Nếu còn sống, ông ấy sẽ nghiên cứu dịch thuật có ích cho văn hoá và văn học nước nhà.¹⁴

Như vậy là đến cả Hồ Chủ tịch cũng phản đối việc tử hình Phạm Quỳnh. Vậy sự việc đã diễn ra như thế nào mà dẫn đến hậu quả thảm khốc như vậy?

Nhân chuyến từ Pháp về thăm Hà Nội, bà Phạm Thị Hoàn, người con thứ mười của Phạm Quỳnh may mắn được tiếp xúc với cụ Nguyễn Văn Tấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Lương thực, đã nghỉ hưu. Cụ Tấn quê ở xã Đức Trường, huyện Đức Thọ – Hà Tĩnh, vào Huế làm công chức từ đầu thập niên 40. Cụ tham gia cách mạng, hoạt động bí mật, tham gia lãnh đạo khởi nghĩa cướp chính quyền ở Huế. Ngay sau khi cách mạng Tháng 8-1945 thành công cụ được bổ nhiệm Giám đốc Tài chính Trung Bộ. Cụ là người biết khá rõ về những ngày cuối của Phạm Quỳnh. Theo bản lược ghi lời kể của cụ Tấn từ 9 giờ 15 đến 10 giờ ngày 7 tháng 12 năm 1997, tại nhà riêng số 30 đường Trần Quốc Toản, Hà Nội, thì sự việc bi thảm đã xảy ra như sau:

“Cái chết của ông là chuyện bất ngờ. Tôi đảm bảo với chị là ông cụ không bị một tí hành hạ, bạc đãi nào. Tôi thấy tận mắt, không có một hành động bạc đãi nào, hoàn toàn không có đánh đập. Ông thường mặc một cái áo lương đen.

“Lúc đầu giam ở Thừa Phủ,trong đó có Ngô Đình Khôi và con trai. Có cả Nguyễn Tiến Lãng nữa. Sau khi được tin là tình hình không ổn, nên rời ông ra Hiền Sĩ, nơi có phong trào cách mạng tốt. Định di chuyển cả Nguyễn Tiến Lãng, nhưng vì ô tô nhỏ, xe chật, nên chỉ chở hai cha con Ngô Đình Khôi và ông thôi. Để ông Lãng lại, định hôm sau chở đi. Lúc di chuyển, anh em quá mệt, nhưng nghe tin Pháp nhảy dù, phải đưa ông nhà và cha con Ngô Đình Khôi ra Hiền Sĩ để giao cho tỉnh. Đây là cơ sở cách mạng rất nghiêm, chỉ thị của trên là không được bạc đãi, hành hạ”

Sáu mươi năm sau buổi sáng ông bị giết hại, qua bài báo của nhà văn Thái Vũ, học sinh Phan Hàm ngày nào nay là thiếu tướng quân đội Nhân dân Việt Nam, vì sự công minh của lịch sử, đã kể lại tường tận, chi tiết, cụ thể diễn biến từ khi ông đến nhà bắt Phạm Quỳnh cho đến khi biết tin Phạm Quỳnh bị giết và khẳng định đó là “hành động manh động” của người dân “chỉ mới hưởng một ngày đầu chính quyền cách mạng”, không phải của sinh viên trường Thanh niên Tiền tuyến, cũng chẳng theo lệnh của ai, dù là cấp thấp nhất của chính quyền cách mạng Thừa Thiên-Huế. Bài báo viết: “Tối đó (23-8-1945 – PT chú) anh Phan Hàm bảo với anh Nguyễn Thế Lâm là ngay đêm phải “giải” hai cụ ra khỏi thành phố, nghĩa là cả Phạm Quỳnh, Ngô Đình Khôi (có Ngô Đình Huân). Anh Nguyễn Trung Lập đi theo xe. Anh Lập lúc đó không phải trong nhóm Việt Minh trường Thanh niên Tiền tuyến…Xe ra đến Hiền Sĩ, cách Huế chừng 20km, cũng không xa giáp ranh tỉnh Quảng Trị… “giam tạm” mấy người trong một gian nhà bỏ trống, nhờ mấy “dân quân tự vệ” cũng mới vào đoàn (Chúng tôi nhấn mạnh. PT) trông coi rồi…theo xe về Huế ngay…Hôm sau, mấy tên biệt kích Pháp nhảy dù xuống Hiền Sĩ…bị dân quân chặn lại, bắt giam để báo về Huế, với đầy đủ vũ khí hiện đại, thức ăn nước uống, lại nhốt sát bên cạnh nhà giam Phạm Quỳnh, Ngô Đình Khôi. Dân quân địa phương không biết gì đã đành, báo cáo về Huế, mấy vị lãnh đạo mới nắm chính quyền sốt dẻo lại không chú ý gì vì đang bận chúi mũi bao việc tày trời mới được đảm nhận.

“Việc “bỏ quên” đó thật tai hại, vì nơi giam các cụ và sáu tên biệt kích dù chỉ cách có…một hàng rào!

“Anh em Thanh niên Tiền tuyến đã “hốt” thực sự…Ba Thanh niên Tiền tuyến được Phan Hàm phái theo, trong đó có anh Lê Thiệu Huy… giỏi cả tiếng Pháp và tiếng Anh. Đến nơi, bí mật tiếp cận hàng rào…Lê Thiệu Huy gọi và ra hiệu nói chuyện…Tên Castella, thiếu tá chỉ huy…hỏi ngay “Phạm Quỳnh ở đâu?” Rõ ràng là chúng nhảy dù có chủ đích nhưng không biết là Phạm Quỳnh ở ngay nhà bên cạnh…

“Bọn Pháp sợ vì lúc ấy dân quanh đó và dân quân vài người đến, thấy đông, chúng xin hàng ngay. Tịch thu súng, mọi thứ tịch thu hết. Lúc anh em về lại Huế, báo cáo cấp trên là tuỳ lãnh đạo, ngoài ra không biết gì (Chúng tôi nhấn mạnh –PT)

“Vì vậy, sau đó anh em Thanh niên Tiền tuyến cách li bọn biệt kích Pháp, đưa xuống Sỵa, còn đám hai cụ thì giao cho dân quân địa phương xử lý, chứ không phải Việt Minh Trung bộ (tức chính quyền mới thành lập)” (Chúng tôi nhấn mạnh – PT)¹⁵

Cụ Tấn còn kể tiếp:

“Lúc đó, ta muốn hoà hoãn với Nhật nên cho lính Nhật đi mua bán trong phạm vi nhất định, và phải đóng yên một chỗ. Nhưng, một hôm, Nhật chở một thuyền có bảy tên, anh em tự vệ đánh để lấy súng, giết được sáu tên, một tên trốn được, chạy về Kim Luông. Đồn Nhật đưa một đại đội ra đánh. Anh em tự vệ chiến đấu đánh lại hơn 2 giờ. Tụi Nhật tiến vào được hơn 3km, xông vào, anh em sợ Nhật đánh tháo, nên thủ tiêu ba ông.

“Tôi ở Huế, cách 25 km, nên không thấy lúc giải quyết thế nào. Chỉ biết là sự việc xảy ra ở xã.”

Tháng 2 năm 1956, nhân gia đình Ngô Đình Diệm cho người đi tìm và cải táng cha con Ngô Đình Khôi, ông Phạm Tuân, con út và bà chị là Phạm Thị Hảo đi theo để nhận di hài cha, đã biết thêm nhiều điều, do gặp nhiều nhân chứng còn sống. Nơi giam giữ cuối cùng là xưởng ép dầu tràm của bác sĩ Viên Đệ ở Cổ Bi cách làng Văn Xá 5km về phía Tây. Làng này lại cách thành phố Huế 15km, về phía Bắc trên đường Huế đi Quảng Trị. Đó là một nơi xa xôi, khó đi lại. Để tìm kiếm hài cốt, chính quyền Sài Gòn phải huy động công binh phát quang, san ủi đất làm đường, bắc cầu…trên hơn 15 km cho xe hơi đi và điều động binh sĩ giữ an ninh quanh vùng. Người canh gác xưởng kể: một đêm đầu tháng tám ta, trăng lưỡi liềm, khoảng mười một giờ, có người xưng là cấp trên đến bảo đưa ba người bị giam ra, cho ăn cơm. Khó ăn, ba người xin ít nước mưa chan cho dễ nuốt. Sau đó, họ bị trói và đưa xuống đò. Người chèo đò kể: đi quanh đi quất trên sông Bồ, gần một giờ sáng thì táp vào bờ, đến gần hai bụi tre thì giết ba người. Người chèo đò không được lên bờ, chỉ nghe thấy tiếng thét lớn bằng giọng Bắc “Quân sát nhân!” sau đó là ba phát súng. (Ngô Đình Khôi và Ngô Đình Huân đều nói giọng đặc Huế). Rõ ràng, cho đến trước khi bị giết, Phạm Quỳnh vẫn không hề nghĩ là những người đã hi sinh xương máu đồng chí đồng bào để giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc lại đi giết hại một người suốt đời nặng lòng với nước như ông. Chúng chỉ là những “quân sát nhân” mà thôi.

Một người nấp trong bụi cây gần đấy thấy Phạm Quỳnh bị đánh vào đầu bằng xẻng, cuốc rồi mới bị bắn ba phát. Ngô Đình Khôi không bị đánh chỉ bị bắn ba phát. Ngô Đình Huân hoảng sợ vùng chạy, bị bắt lại, rồi bị bắn ngay vào đầu.¹⁶ “Cả ba bị xô xuống mương rồi vội vàng lấp đất”. Phạm Quỳnh ở dưới cùng, đầu hướng về phía núi, Khôi và Huân nằm đè lên, đầu hướng về phía sông. Khi cải táng, ông Phạm Tuân thấy sọ của thân phụ có một vết nứt ngang như vết cuốc, xẻng đánh mạnh vào, “ba bộ hài cốt nằm chồng chất lên nhau…Hài cốt của Thầy tôi rất dễ nhận vì dài và ngay cạnh tôi nhận ra được đôi mắt kính cận”¹⁷

Theo các nhân chứng chứng kiến vụ sát hại thì sự việc diễn ra vào đêm trăng non mồng một tháng tám năm Ất Dậu, tức ngày 6/9/1945, chỉ sau ngày nước ta tuyên bố độc lập có bốn ngày.

Di hài Phạm Quỳnh được gia đình cải táng ngày 9/2/1956. Hôm sau đưa về Huế, đặt trong khuôn viên chùa Vạn Phước, nơi sinh thời ông thường đến di dưỡng tinh thần những khi có điều phiền muộn. Mộ chí ghi bằng chữ Hán, thật giản dị: Nam Phong chủ bút Phạm Quỳnh Thượng Chi di thể .(Thân thể còn lại của chủ bút báo Nam Phong Phạm Quỳnh – Thượng Chi). Từ 1975 đến nay (2006) khu mộ vẫn được giữ gìn nguyên vẹn. Lại còn có người khắc trên đá vào bình phong của mộ hàng chữ Quốc ngữ câu nói bất hủ ngày nào của Phạm Quỳnh “Tiếng ta còn, nước ta còn”.

Đến đây, tưởng đã có thể hiểu đựơc vì sao lại có sự trớ trêu: các cấp lãnh đạo cách mạng từ tỉnh Thừa Thiên-Huế đến cấp cao nhất nước hồi ấy đều không hay biết, hoặc phản đối mạnh mẽ, vậy mà vụ sát hại vẫn cứ xảy ra. Tuy vậy, dù là do tình hình cấp bách, nhưng như cụ Tấn đã nhắc đi nhắc lại nhiều lần là kỉ luật rất nghiêm, không có chủ trương trả thù, vậy mà tại sao lại đã xảy ra sự việc động trời này? Và ai là người đầu tiên đã vu cáo Phạm Quỳnh bị “chính quyền nhân dân khép án tử hình”?

Sự thật lịch sử đã chứng tỏ chính quyền nhân dân từ tỉnh Thừa Thiên-Huế là nơi xảy ra sự việc, đến Bộ Nội vụ và cả chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đều chưa hề bao giờ “khép án tử hình” Phạm Quỳnh. Vậy mà cái án bịa đặt trên giấy trắng mực đen ấy, hơn sáu mươi năm qua, đã đè nặng lên cuộc sống của con cháu Phạm Quỳnh, làm đau lòng mọi người Việt Nam có lương tri và còn bóp méo cả một giai đoạn trong lịch sử văn học nước nhà, chỉ vì tin vào “dư luận làng Mùi: Nếu là người lương thiện thì sao lại bị bắn kia chứ”.

Đất nước ta đang phấn đấu thực hiện một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Thiết tưởng đã đến lúc cần có một cách nhìn khác, đánh giá lại đúng đắn mọi sự kiện, con người đã từng bị đối xử không công bằng, cũng chẳng dân chủ, càng không văn minh trong suốt những năm qua. Trong số đó, không thể không kể đến trường hợp Phạm Quỳnh mà đến nay mọi sự liên quan đến cái chết bí ẩn của ông đã được làm sáng tỏ. Ông là một người cho đến phút cuối đời mình vẫn nặng lòng với nước, mong mỏi được cống hiến cho nhân dân, đất nước tất cả những gì mình có. Chỉ có điều, ông yêu nước theo cách riêng của ông và chỉ làm được những việc mà ông có thể làm và tưởng rằng đó là cách tốt nhất để thực hiện lý tưởng phục vụ đất nước của mình.

Nhà thơ lớn Đan Mạch Erik Stilnus đã ba lần đến Việt Nam dự hội thảo; lần đầu nhân kỉ niệm sáu trăm năm Nguyễn Trãi. Ông đã gặp một số nhà văn và học giả Việt Nam, lại được đọc bản dịch bài tựa và bài giới thiệu Truyện Kiều của Phạm Quỳnh nên đã cảm thương sâu sắc số phận học giả Phạm Quỳnh. Về nước, ông bắt đầu sáng tác trường ca Phạm Quỳnh và câu chuyện tiếp tục dài 367 câu. Cuối bài thơ ghi Copenhagen 17/9/1979-TP.Hồ Chí Minh 11/10/1980. Tháng 7/1997, nhà thơ Phạm Tiến Duật sang thăm Đan Mạch được ông tặng một bản, cẩn thận cho dịch sang tiếng Anh để nhiều người đọc được. Sau đó, ông còn gửi tặng bà Phạm Thị Hoàn, con gái Phạm Quỳnh cả bản tiếng Đan Mạch lẫn bản tiếng Anh có thủ bút đề tặng của ông.¹⁸

Chương I mở đầu bằng hai câu:

Chúng ta phải thừa nhận

Chúng ta đã đối xử sai lầm với Phạm Quỳnh

Chương VII lại mở đầu bằng câu:

Chúng ta đã đối xử sai lầm với Phạm Quỳnh

Còn trong chương VI, có những câu:

Chúng ta không nên gọi ông là một tên phản bội

…

Chúng ta cần kiên nhẫn giải thích…

rằng Phạm Quỳnh đã không thể hoàn toàn bỏ qua người dân trong những quyển sách ông viết

….Những đêm dài đọc sách,

không thể biến Phạm Quỳnh

thành một cận thần thân Pháp hơn,

mà có thể thành người giúp chúng ta

trong quá trình thời đại

Và thực ra thì ông ta có phần đúng¹⁹

Tháng 9-2001 – 26-3-2006

P.T.

TƯ LIỆU THAM KHẢO

Tố Hữu: Nhớ lại một thời nhà xuất bản Hội Nhà văn, 8/2000

Nguyễn Công Hoan: Đời viết văn của tôi, nhà xuất bản Văn Học, Hà Nội, 1971

Tô Hoài: ….Tác gia văn học Thăng Long Hà Nội nhà xuất bản Hội Nhà văn, 1998

Tôn Nữ Quỳnh Trân chủ biên: Những nhân vậy nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam, nhà xuất bản Văn hoá- Thông tin, 1993

Lê Thanh Cảnh: Rời mái tranh trường Quốc Học, bản thảo gửi đăng Đặc San số 5 của Hội Ái hữu Cựu học sinh Quốc Học

Tiểu sử Phạm Quỳnh, Tạp chíThế Kỷ 21, số 122, 6-1999, Mỹ

Và lời kể của ông Phạm Tuân, con trai Phạm Quỳnh; bà Lê Thị Trung, ông Lê Đức Vượng, cháu gọi Phạm Quỳnh bằng bác và một số con cháu khác của Phạm Quỳnh.

---

1 Lỗ Tấn: Gào thét, nhà xuất bản Văn hoá Viện Văn học, Hà Nội, 1961, bản dịch của Trương Chính

2 Nguyễn Phước Bửu Tập: Chiến sĩ ái quốc Phạm Quỳnh, tạp chí Văn Hoá, Mỹ

3 Nguyễn Vạn An: Khi danh vọng về chiều: tôi đã gặp Phạm Quỳnh ở biệt thự Hoa Đường, báo Tin Điển, ngày 23/3/1952

4 Phạm Quỳnh: Tuyển tập và di cảo, nhà xuất bản An Tiêm, Paris 1992

5 Theo tập tư liệu viết tay 10 trang của thiếu tướng Phan Hàm viết chiều ngày 8/11/1993 và Tuyên huấn Thừa Thiên-Huế nhận chiều 14/11/1993

6 Theo Phạm Thị Hoàn, bài Thầy Tôi , phát biểu tại lễ kỉ niệm 100 năm ngày sinh Phạm Quỳnh tại Paris, Pháp, báo Ái Hữu, số 115, tháng 6/1992, Paris

7 Hoàng Trình: Phan Bôi (Hoàng Hữu Nam) ngươi chiến sĩ giúp việc đắc lực cho bác Hồ, báo Sài Gòn Giải Phóng, ngày 11/2/2001

8 Vũ Kỳ: Nhớ mùa thu năm ấy,báo Nhân Dân, ngày 2/9/2000

9 Phạm Thị Giá: Thư gửi con trai, tháng 4/1988

¹⁰ Bài bà Lê Thị Kinh tức Phan Thị Minh viết tại Paris ngày 20/1/1994

¹¹ Phạm Quỳnh: Hành trình nhật ký, nhà xuất bản Ý Việt, Paris, 1997

1² Theo lời kể của nhạc sĩ Phạm Tuyên, con trai Phạm Quỳnh, với người viểt bài này tại Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2001

13 Giáo sư  Văn Tạo: Phạm Quỳnh – Chủ bút báo Nam Phong, báo Khoa học và Ứng dụng, số 2-2005

14 Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng: Kẹo Tết của bác Hồ, tạp chí Thế Giới Mới, số Xuân Canh Thìn, 2000

15 Thái Vũ: Về cái chết ông chủ bút tạp chí Nam Phong, Tiền Phong Chủ Nhật, số 51, 18/12/2005

16, 17 Theo Phạm Tuân: Sống lại với kí ức thuở ngày xưa (báo Ngày Nay, số 385, ngày 30/6/2005, tiểu bangMinesota và tạp chí Việt Học Tạp Chí Phổ Thông số 2, tháng 6/2005, Nam California, Mỹ)

18 Xuân Ba: Những uẩn khúc trong cuộc đời ông chủ bút báo Nam Phong, Tiền Phong Chủ nhật số 46, 13/11/2005

19 Erik Stilnus: Phạm Quỳnh và câu chuỵên tiếp tục. Viết về Việt Nam(trường ca). Bản dịch của Nghệ sĩ ưu tú Trịnh Thị Ngọ

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 1 tháng 11 năm 2019)

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 1 tháng 11 năm 2019.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 11 báo Nhân Dân ngày 31/10/2019

Thư chúc mừng

LTS – Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam tại Lào (30-10-1949 – 30-10-2019), thay mặt Ban Chấp hành T.Ư Đảng Nhân dân Cách mạng (NDCM) Lào, Nhà nước và nhân dân các dân tộc Lào, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Bun-nhăng Vo-la-chít gửi Thư chúc mừng của Ban Chấp hành T.Ư Đảng NDCM Lào tới Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Việt Nam. Toàn văn Thư chúc mừng như sau:

Các đồng chí thân mến,

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam tại Lào (30-10-1949 – 30-10-2019), thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Nhà nước và nhân dân các dân tộc Lào, nhân danh cá nhân, tôi xin gửi tới toàn thể các đồng chí cựu quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam tại Lào lời chúc mừng và những tình cảm anh em gắn bó thân thiết nhất.

Cách đây 70 năm, Đảng Cộng sản Đông Dương, tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã thành lập đội quân tình nguyện Việt Nam giúp Lào, đây là quyết định đúng đắn và quan trọng nhất, là yếu tố quyết định thắng lợi của cách mạng hai nước, thể hiện rõ và sinh động sự liên minh chiến đấu của tình đoàn kết đặc biệt Lào – Việt Nam.

Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “giúp bạn là tự giúp mình”, hàng nghìn quân tình nguyện Việt Nam đã thực hiện nghĩa vụ quốc tế cùng chiến đấu, kề vai sát cánh, chia ngọt sẻ bùi, hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa cùng với quân đội và nhân dân Lào, sẵn sàng giúp đỡ, hy sinh, cùng tạo nên những chiến công hiển hách vì sự nghiệp cách mạng vĩ đại của hai nước Lào và Việt Nam. Trong suốt thời kỳ đấu tranh cứu nước, máu của các chiến sĩ Việt Nam đã hòa cùng máu của chiến sĩ và nhân dân Lào vì nền độc lập dân tộc và sự phồn vinh của dân tộc Lào và Việt Nam. Những chiến thắng và thành công của sự nghiệp đấu tranh cứu nước của nhân dân Lào luôn gắn bó mật thiết với đấu tranh giành thắng lợi và sự hy sinh không sao kể xiết của quân đội nhân dân Việt Nam và của các cựu quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam.

Dù tình hình thế giới và khu vực cũng như tình hình của mỗi nước có sự thay đổi, song những chiến công của các đồng chí quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam anh dũng vẫn luôn khắc sâu vào tâm trí của nhân dân Lào.

Đảng, Nhà nước và nhân dân các dân tộc Lào luôn ghi nhớ những thành tích đó và bày tỏ sự biết ơn vô hạn tới các đồng chí quân tình nguyện và chuyên gia cũng như quân đội và nhân dân Việt Nam anh em. Chúng tôi đánh giá cao và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam anh em đã luôn ủng hộ, giúp đỡ quý báu, kịp thời và có hiệu quả cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân Lào trước đây, cũng như trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước Lào ngày nay.

Nhân dịp trọng đại này, xin chúc các đồng chí và qua các đồng chí cho chúng tôi gửi lời thăm hỏi và chúc sức khỏe tới các gia đình liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của nhân dân Lào và mong rằng chúng ta tiếp tục bảo vệ, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ, cùng với quân đội và nhân dân Lào giữ gìn và phát huy truyền thống liên minh chiến đấu, tình đoàn kết đặc biệt Lào – Việt Nam mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững và truyền tiếp các thế hệ trẻ mai sau về mối quan hệ hiếm có này.

Chúc mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Lào và Việt Nam mãi mãi xanh tươi và đời đời bền vững.

T/M Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước

BUN-NHĂNG VO-LA-CHÍT

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 31/10/2019

Điện đàm giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Nội vụ Anh

Theo TTXVN, ngày 30-10, tại Hà Nội, Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an đã điện đàm với Bộ trưởng Nội vụ Anh Priti Patel về công tác phối hợp xác định danh tính nạn nhân nghi là người mang quốc tịch Việt Nam, trong vụ 39 người chết trong thùng xe container được phát hiện hôm 23-10, tại hạt Essex của Anh.

Trong cuộc điện đàm, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, Chính phủ Việt Nam, Bộ Công an Việt Nam và nhân dân Việt Nam rất quan tâm và lấy làm tiếc về vụ việc nêu trên. Ngay sau khi nhận được thông tin về vụ việc, Bộ Công an Việt Nam đã khẩn trương, chủ động chỉ đạo các đơn vị, địa phương nhanh chóng tiến hành xác minh, thu thập thông tin, sẵn sàng phối hợp Bộ Nội vụ và Cảnh sát Anh khi có yêu cầu.

Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, Bộ Công an Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Anh để điều tra vụ việc; sẵn sàng cử đoàn công tác tới Anh phối hợp điều tra, xác minh danh tính các nạn nhân. Bộ trưởng Tô Lâm đề nghị Bộ trưởng Nội vụ Anh quan tâm, hỗ trợ đoàn công tác Bộ Công an Việt Nam khi làm việc tại Anh. Trong trường hợp có nạn nhân là người Việt Nam, Bộ Nội vụ Anh tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo hộ công dân theo đúng quy trình, thủ tục pháp luật của Anh và Việt Nam, cũng như luật pháp và tập quán quốc tế.

Bộ trưởng Tô Lâm cũng đề nghị Bộ Nội vụ Anh có biện pháp ổn định an ninh an toàn cho công dân Việt Nam đang học tập và sinh sống tại Anh; Bộ Công an Việt Nam và Bộ Nội vụ Anh thúc đẩy hiệu quả hơn hợp tác trong các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm, nhất là phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, trong đó có tội phạm mua bán người.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 27/10/2019

Công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận TP Hải Dương là đô thị loại I

Tối 26-10, tỉnh Hải Dương tổ chức Lễ hội đường phố “Ánh sáng Thành Ðông” và công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận TP Hải Dương là đô thị loại I. Tới dự, có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Ðại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an; Hoàng Trung Hải, Bí thư Thành ủy Hà Nội.

Các đồng chí Bí thư T.Ư Ðảng: Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; Nguyễn Hòa Bình, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; Phan Ðình Trạc, Trưởng Ban Nội chính T.Ư; Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư; đồng chí Trịnh Ðình Dũng, Ủy viên T.Ư Ðảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, cùng một số đồng chí nguyên lãnh đạo Ðảng, Nhà nước cùng dự.

Ðược khởi lập năm 1804 dưới thời Vua Gia Long, trải qua thăng trầm lịch sử, các thế hệ người dân Hải Dương luôn kiên cường, bất khuất trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Sau 215 năm xây dựng và phát triển, Thành Ðông xưa – TP Hải Dương ngày nay đã trở thành đô thị loại I, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học của tỉnh Hải Dương và là đô thị phát triển năng động trong vùng kinh tế trọng điểm phía bắc.

Tại buổi lễ, thay mặt lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Phó Thủ tướng Trịnh Ðình Dũng trao Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận TP Hải Dương là đô thị loại I tới Ðảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Hải Dương.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Trịnh Ðình Dũng biểu dương, ghi nhận và chúc mừng những thành tích nhân dân và cán bộ TP Hải Dương đã đạt được trong những năm qua. Ðồng chí nhấn mạnh: Trở thành đô thị loại I là dấu mốc quan trọng, đáng tự hào của TP Hải Dương nói riêng, của tỉnh Hải Dương nói chung. Thời gian tới, Ðảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố cần tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, tinh thần đổi mới, sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội với kết quả cao nhất.

Trong đó, cần tập trung triển khai hiệu quả một số nhiệm vụ trọng tâm, đó là: Trước hết, tỉnh cần tập trung đẩy mạnh cấu trúc lại nền kinh tế theo hướng tập trung vào các ngành, các lĩnh vực, các sản phẩm có sức cạnh tranh và phù hợp điều kiện của tỉnh, từ đó tập trung lập quy hoạch của tỉnh giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn năm 2050. Chú trọng rà soát, bổ sung, điều chỉnh, lập mới các quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn. Trên cơ sở quy hoạch phải xây dựng các kế hoạch phát triển theo từng giai đoạn; xác định nguồn lực, lựa chọn các công trình, dự án có ý nghĩa động lực để triển khai đầu tư có hiệu quả. Ðồng thời, cần có giải pháp chủ động về quỹ đất để phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt là phát triển các dự án công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ và các dự án kết cấu hạ tầng quan trọng. Chú trọng đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng nói chung, đặc biệt là hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị, trong đó ưu tiên các công trình hạ tầng công cộng.

Quan tâm phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người có thu nhập thấp, nhà ở cho công nhân ở các khu công nghiệp. Xây dựng cơ chế phù hợp để huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển, nhất là nguồn lực xã hội cho phát triển kinh tế và đô thị. Tăng cường công tác quản lý, kiểm soát phát triển đô thị theo quy hoạch và có kế hoạch không để tình trạng đầu tư tự phát, phong trào, dẫn đến thất thoát các nguồn lực xã hội. Chú trọng quản lý kiến trúc cảnh quan, gắn bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Ðẩy mạnh công tác cải cách hành chính, nhất là cải cách về thủ tục hành chính. Tiếp tục nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính quyền đô thị, xây dựng TP Hải Dương thành một đô thị thông minh, hiện đại, văn hóa và là thành phố đáng sống.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 26/10/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Tổng Thư ký LDP và gặp đại diện cộng đồng trí thức Việt Nam tại Nhật Bản

Trong chuyến thăm Nhật Bản dự lễ đăng quang của Nhà vua Na-rư-hi-tô, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã tiếp ông Ni-cai Tô-si-hi-rô, Tổng Thư ký Đảng Dân chủ tự do (LDP) cầm quyền, Chủ tịch Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật – Việt và các nghị sĩ trong Liên minh; gặp gỡ đại diện cộng đồng trí thức Việt Nam tại Nhật Bản.

Tại buổi tiếp Tổng Thư ký LDP Ni-cai Tô-si-hi-rô, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chúc mừng Nhật Bản tổ chức thành công lễ đăng quang Nhà vua; tin tưởng rằng dưới thời kỳ Lệnh Hòa, Nhật Bản sẽ tiếp tục đạt nhiều thành quả to lớn trong công cuộc xây dựng đất nước phồn vinh, thịnh vượng; khẳng định quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam – Nhật Bản đang ở giai đoạn phát triển mạnh mẽ, tốt đẹp và toàn diện trên nhiều lĩnh vực như kinh tế, thương mại, đầu tư, lao động…

Tổng Thư ký LDP cảm ơn việc Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự lễ đăng quang của Nhà vua Nhật Bản; đánh giá cao những thành quả đạt được trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản thời gian qua, nhất là trong lĩnh vực giao lưu quốc hội, hợp tác địa phương và giao lưu nhân dân. Hai bên nhất trí tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa hợp tác của các nhà đầu tư, doanh nghiệp hai nước, tăng cường hoạt động trao đổi đoàn các cấp, thúc đẩy giao lưu nghị sĩ Việt Nam – Nhật Bản, hợp tác địa phương, tăng cường hơn nữa tình cảm hữu nghị và sự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước, đưa quan hệ hợp tác hữu nghị Việt Nam – Nhật Bản ngày càng hiệu quả, thực chất hơn nữa trong mọi lĩnh vực.

* Tiếp đại diện cộng đồng trí thức Việt Nam tại Nhật Bản, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ vui mừng trước sự phát triển của cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản; kêu gọi cộng đồng tiếp tục phát huy vai trò cầu nối liên kết người trẻ, doanh nhân và người dân hai nước, góp phần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác hữu nghị Việt Nam – Nhật Bản. Thủ tướng hoan nghênh đóng góp của cộng đồng, kêu gọi trí thức trẻ Việt Nam tại Nhật Bản và trên toàn cầu tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa vào công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam thịnh vượng, hùng cường.

Đại diện cộng đồng trí thức Việt Nam tại Nhật Bản, Giáo sư Trần Văn Thọ và Chủ tịch Hội người Việt Nam tại Nhật Bản Trần Ngọc Phúc đã báo cáo Thủ tướng về tình hình cộng đồng người Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc tại Nhật Bản; khẳng định cộng đồng luôn đoàn kết, đồng lòng hướng về Tổ quốc, sẵn sàng đóng góp nhiều hơn nữa vào sự nghiệp phát triển đất nước cũng như làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Việt Nam – Nhật Bản.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 22/10/2019

Kết luận của BCH Trung ương về tình hình kinh tế – xã hội, ngân sách nhà nước năm 2019, phương hướng, nhiệm vụ năm 2020

Ngày 18-10, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thay mặt Ban Chấp hành Trung ương ký ban hành Kết luận số 63-KL/TW. Đây là kết luận Hội nghị lần thứ 11, BCH Trung ương Đảng khóa XII về tình hình kinh tế – xã hội, ngân sách nhà nước năm 2019; phương hướng, nhiệm vụ năm 2020.

Kết luận nêu rõ: Năm 2019, nhờ sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, tình hình kinh tế – xã hội nước ta tiếp tục chuyển biến tích cực và đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Dự kiến năm 2019 là năm thứ hai liên tiếp đạt toàn bộ 12 chỉ tiêu kế hoạch đề ra, trong đó có năm chỉ tiêu vượt kế hoạch… Kết quả toàn diện này thể hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Đảng và Nhà nước; sự chỉ đạo điều hành đúng hướng, quyết liệt, sát sao của Chính phủ, các cấp, các ngành; sự giám sát chặt chẽ, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc về chính sách pháp luật của Quốc hội; hoạt động hiệu quả của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội; đặc biệt là sự đoàn kết, quyết tâm, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, góp phần quan trọng củng cố niềm tin, tạo không khí phấn khởi trong toàn xã hội, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao…

Thời gian còn lại của năm 2019, các cấp, các ngành không được chủ quan, thỏa mãn, cần có những biện pháp cụ thể để khắc phục những hạn chế, yếu kém; tiếp tục thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra; bám sát tình hình quốc tế, trong nước để có đối sách phù hợp, kịp thời; tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng; đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi hơn nữa cho sản xuất, kinh doanh; làm tốt công tác phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phòng, chống tham nhũng, lãng phí; giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển; nỗ lực phấn đấu đạt kết quả cao nhất kế hoạch năm 2019.

Năm 2020 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm cuối của nhiệm kỳ và kế hoạch 5 năm 2016 – 2020; là năm tiến hành đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Mục tiêu tổng quát là tập trung giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô; kiểm soát lạm phát; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Đẩy mạnh đổi mới, hoàn thiện thể chế, khơi thông nguồn lực; tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng, thuận lợi. Thúc đẩy mạnh mẽ cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, công trình trọng điểm; phát huy vai trò của các vùng kinh tế trọng điểm, các đô thị lớn. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững. Gắn chặt chẽ giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường. Chú trọng các lĩnh vực văn hóa, xã hội; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy; tinh giản biên chế; cải cách hành chính, cải cách tư pháp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều hành và thực thi pháp luật. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Làm tốt công tác thông tin và truyền thông, tạo đồng thuận xã hội. Củng cố quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế, thực hiện tốt vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020, Chủ tịch AIPA 41, Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 – 2021; giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia và môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển; nâng cao uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc tế…

BCH Trung ương giao Ban Cán sự đảng Chính phủ, Đảng đoàn Quốc hội căn cứ Kết luận này hoàn chỉnh các báo cáo, dự thảo kế hoạch để trình Quốc hội xem xét, quyết định; kịp thời phối hợp chặt chẽ để xử lý các vướng mắc, khó khăn phát sinh trong quá trình thực hiện. Cấp ủy, chính quyền, mặt trận và đoàn thể các cấp xây dựng các chương trình hành động cụ thể thực hiện Kết luận này và quyết định của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, dự toán ngân sách năm 2020.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 20/10/2019

Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm xây dựng nông thôn mới

Sáng 19-10, tại tỉnh Nam Định, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị toàn quốc Tổng kết 10 năm Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010 – 2020.

Tham dự hội nghị có nguyên Chủ tịch Quốc hội, nguyên Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng NTM Nguyễn Sinh Hùng; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban Bí thư; Vương Đình Huệ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo T.Ư các chương trình mục tiêu quốc gia; Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao; đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư T.Ư Đảng, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; các đồng chí Ủy viên T.Ư Đảng: Đặng Thị Ngọc Thịnh, Phó Chủ tịch nước; Vũ Đức Đam, Phó Thủ tướng Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ủyy ban của Quốc hội, 63 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư; các nhà khoa học; các điển hình tiên tiến trong xây dựng NTM…

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, sau chín năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, cả nước đã có 4.665 xã (52,4%) được công nhận đạt chuẩn NTM; tám tỉnh, thành phố có 100% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM (Nam Định, Hà Nam, Hưng Yên, Thái Bình, Đà Nẵng, Đồng Nai, Bình Dương và Cần Thơ); 109 đơn vị cấp huyện của 41 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM…; chương trình hoàn thành trước gần hai năm so với chỉ tiêu Đảng, Quốc hội giao.

Phát biểu ý kiến chỉ đạo hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM (giai đoạn 2010 – 2020) đã tạo đột phá lịch sử, làm thay đổi diện mạo nông thôn Việt Nam; vị thế người nông dân được nâng cao, đời sống cải thiện rõ nét; sản xuất nông nghiệp tiếp tục được cơ cấu lại theo hướng hiện đại, bền vững hơn. Thực tế trong chín năm qua, chương trình đã rất đúng, rất trúng, đi vào lòng người, khai thác được sức mạnh tổng thể của cả hệ thống chính trị, kết hợp với sức mạnh của từng người dân tạo nên sức mạnh to lớn, toàn diện. Bên cạnh đó, chương trình đã huy động được nguồn lực lớn với 2,4 triệu tỷ đồng, tương đương mỗi năm huy động hơn 10 tỷ USD cho phát triển các thiết chế hạ tầng, sản xuất, đời sống, văn hóa, xã hội…

Chính vì vậy, bộ mặt nông nghiệp, nông thôn Việt Nam thay đổi đáng kể, xanh hơn, đẹp hơn, sạch hơn.

Thủ tướng cũng chỉ ra những hạn chế của chương trình như: sự chỉ đạo chưa đồng bộ, có nơi cấp ủy, chính quyền chưa sát sao, chưa quyết liệt khiến sự phát triển giữa các vùng miền chưa đồng đều, cho thấy sự phân bổ nguồn lực, phương thức chỉ đạo, cách thức huy động chưa phù hợp. Do đó, Thủ tướng yêu cầu, giai đoạn tới phải làm quyết liệt, tập trung hơn vì giai đoạn này khó khăn hơn. 10 năm tới còn nhiều vấn đề, cần phát huy thành quả 10 năm qua, cùng với thành quả 33 năm đổi mới, đặc biệt là thời đại cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và tiến trình hội nhập quốc tế.

Cần coi nông nghiệp, nông dân, nông thôn là thế mạnh, bởi vẫn còn nhiều dư địa phát triển, là lợi thế trong quá trình phát triển và hội nhập. Cuối cùng, phải mạnh dạn, quyết tâm đặt mục tiêu cao hơn. Các địa phương phải đi tiên phong để phát triển ngành nông nghiệp hiện đại, đặc biệt phải xây dựng vùng nông thôn xanh – sạch – đẹp và bản sắc đáng sống ở nông thôn. Thủ tướng cũng đưa ra các nhóm giải pháp cần thực hiện trong thời gian tới là tiếp tục bảo đảm thống nhất các cấp để có đội ngũ cán bộ chuyên tập trung tham mưu cho Ban chỉ đạo xây dựng NTM từ cơ sở đến T.Ư. Hoàn thiện bộ tiêu chí theo hướng tạo khuôn khổ, định hướng cho các địa phương phát huy tính chủ động, sáng tạo cao nhất, để đạt kết quả cao nhất.

Thủ tướng yêu cầu các địa phương không được chủ quan, thỏa mãn với kết quả ban đầu. Phải luôn nhất quán, quan điểm xây dựng NTM là mới cho điểm đầu, chưa và không có điểm kết thúc. Đồng thời, yêu cầu các địa phương phát động, hưởng ứng phong trào thi đua “Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025”.

• Trang 4 báo Nhân Dân ngày 28/10/2019

Học sinh Việt Nam đoạt bốn Huy chương vàng kỳ thi Khoa học quốc tế 2019

Thông tin từ Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội ngày 27-10 cho biết, đoàn học sinh quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) đại diện duy nhất của Việt Nam tham gia kỳ thi Khoa học Quốc tế International Science Competition (ISC) tổ chức tại Bogor, Indonesia, đã giành được nhiều thành tích xuất sắc.

Cụ thể, cả 39 học sinh tham dự kỳ thi ISC năm 2019 đều đạt giải, trong đó, có bốn huy chương Vàng, 10 huy chương bạc, 14 huy chương đồng và 11 giải khuyến khích.

Kỳ thi do một tổ chức giáo dục tổ chức tại Bogor, Indonesia nhằm tạo sân chơi về khoa học – công nghệ để học sinh các nước có cơ hội khám phá những khía cạnh thú vị của khoa học. Đoàn học sinh quận Hoàn Kiếm, Hà Nội là đại diện duy nhất của Việt Nam tham dự gồm 39 học sinh và 6 cán bộ giáo viên đến từ hai trường THCS Trưng Vương và trường THCS Ngô Sĩ Liên, do nhà giáo Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Trưng Vương làm Trưởng đoàn.

Đặc biệt, ở lứa tuổi Upper Primary bốn học sinh Trường THCS Trưng Vương đã giành Cúp vàng cho đội thi có phần thể hiện bài trình diễn robot xuất sắc và đạt kết quả cao nhất.

Kỳ thi ISC năm 2019 gồm hai phần thi cá nhân và đồng đội. Tại phần thi cá nhân, học sinh phải trải qua 30 câu hỏi trắc nghiệm và 8 câu hỏi tự luận trong thời gian 90 phút. Phần thi đồng đội yêu cầu các đội lập trình robot của nhóm mình để hoàn thành nhiệm vụ giải cứu một chú gấu bị thương trên sân thi đấu giả định được thiết kế sẵn.

Thanh Xuân

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 27/10/2019

Khai mạc Hội chợ làng nghề lần thứ 15 và sản phẩm OCOP Việt Nam

Chiều 26-10, tại TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương, Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) phối hợp UBND thành phố Hải Dương tổ chức Hội chợ làng nghề lần thứ 15 và sản phẩm OCOP Việt Nam – năm 2019 với chủ đề “Phát triển sản phẩm chủ lực của các làng nghề Việt Nam hướng tới mỗi xã, mỗi phường một sản phẩm – OCOP”.

Hội chợ năm nay có 120 gian hàng của hơn 20 tỉnh, thành phố trong cả nước giới thiệu tiềm năng, thế mạnh các sản phẩm nông nghiệp và sản phẩm OCOP của tỉnh Hải Dương nói riêng và các địa phương trong cả nước nói chung. Các đơn vị mang đến Hội chợ nhiều mặt hàng gồm: nông, lâm, thủy hải sản, thủ công mỹ nghệ làng nghề truyền thống, lương thực, thực phẩm, trái cây và đồ uống, bảo đảm nguồn gốc xuất xứ, chứng nhận OCOP. Hội chợ diễn ra đến hết ngày 31-10.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 23/10/2019

Xuất khẩu lô sản phẩm sữa đầu tiên sang Trung Quốc

Sáng 22-10, tại Hà Nội, diễn ra Lễ công bố xuất khẩu lô sản phẩm sữa đầu tiên của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc theo Nghị định thư ký giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc ngày 26-4.

Đến dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị Vương Đình Huệ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Nguyễn Văn Bình, Trưởng Ban Kinh tế T.Ư. Cùng dự có Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường; Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba, cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành ở T.Ư, địa phương và các doanh nghiệp sữa Việt Nam, Trung Quốc.

Trung Quốc là quốc gia đứng đầu thế giới về nhập khẩu sữa. Năm 2018, Trung Quốc đã nhập khẩu sữa và sản phẩm sữa từ các nước, với trị giá gần 10 tỷ USD. Theo dự báo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), nhu cầu tiêu thụ sữa và sản phẩm sữa của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng cao, dự kiến tăng trưởng nhập khẩu khoảng 45% tính đến năm 2025.

Chính vì thế, Lễ công bố xuất khẩu lô sản phẩm sữa đầu tiên của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đánh dấu một sự kiện đặc biệt quan trọng đối với ngành nông nghiệp Việt Nam nói chung và ngành sữa nói riêng trong nỗ lực thúc đẩy xuất khẩu nông sản chất lượng cao sang các thị trường tiềm năng; nhất là thị trường Trung Quốc. Đây cũng là kết quả triển khai quyết liệt và có hiệu quả các yêu cầu về thú y và sức khỏe cộng đồng đối với các sản phẩm sữa của Việt Nam trong gần bảy năm qua.

Chia sẻ tại buổi lễ, Bộ trưởng NN-PTNT, Nguyễn Xuân Cường đánh giá cao những nỗ lực rất lớn của cộng đồng các doanh nghiệp ngành sữa Việt Nam nói chung và Công ty Cổ phần sữa TH nói riêng trong việc khẩn trương triển khai các nội dung của Nghị định thư để xuất khẩu lô sữa đầu tiên của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc ngay trong tháng 10-2019. Đồng thời khẳng định sự kiện này sẽ mở ra cơ hội lớn cho ngành chăn nuôi bò sữa và sản xuất, chế biến sữa của Việt Nam không chỉ đối với thị trường Trung Quốc mà còn đối với nhiều thị trường tiềm năng khác, như: Nhật, Canada, Australia, Mỹ, Thái-lan…

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường bày tỏ mong muốn các doanh nghiệp và các hộ chăn nuôi bò sữa tăng cường đầu tư, phát triển đàn bò sữa để tạo nguồn sữa tươi nguyên liệu trong nước ngày càng nhiều hơn nữa nhằm khai thác tiềm năng, cơ hội thị trường Trung Quốc mà Nghị định thư đã mở ra. Trong thời gian tới, Bộ tiếp tục đề nghị Tổng cục Hải quan Trung Quốc sớm xem xét, đánh giá và cho biết kết quả về hồ sơ đăng ký xuất khẩu sữa đối với bốn doanh nghiệp của Việt Nam đã hoàn thiện hồ sơ với cơ quan quản lý Trung Quốc.

Việc Trung Quốc chính thức cho phép nhập khẩu sản phẩm sữa từ Việt Nam cho thấy ngành sữa của Việt Nam ngày càng phát triển, hội nhập với thế giới. Doanh nghiệp sản xuất sữa đã xây dựng được các mô hình trang trại tập trung, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ 4.0 trong sản xuất và quản trị, khép kín từ đồng cỏ xanh tới ly sữa sạch, bảo đảm các sản phẩm sữa sản xuất ra hoàn toàn đáp ứng các quy chuẩn, quy định khắt khe của thị trường Trung Quốc.

Ngay tại buổi lễ, Công ty Cổ phần sữa TH cũng đã tiến hành Lễ ký hợp đồng xuất khẩu lô sản phẩm sữa đầu tiên với đối tác là Công ty thương mại Kim Kiều (Vô Tích, Trung Quốc).

Hiện nay, 100% các trang trại chăn nuôi bò sữa của các doanh nghiệp đăng ký xuất khẩu sản phẩm sữa sang thị trường Trung Quốc đều được cơ quan quản lý chuyên ngành thú y có thẩm quyền tổ chức kiểm tra, lấy mẫu giám sát các bệnh theo quy định tại Nghị định thư, quy định của Tổ chức Thú y thế giới (OIE) và của Việt Nam.

Một số doanh nghiệp đã và đang chuẩn bị ký kết Thỏa thuận hợp tác giữa Cục Thú y với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và doanh nghiệp về việc “Xây dựng vùng chăn nuôi bò sữa an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm để xuất khẩu, giai đoạn từ năm 2019 – 2022” nhằm bảo đảm an toàn dịch bệnh cho đàn bò sữa của cơ sở chăn nuôi bò sữa. Dự kiến đến tháng 12-2022, sẽ hoàn thiện hồ sơ đề nghị OIE đánh giá, công nhận vùng chăn nuôi bò sữa an toàn dịch bệnh.

Cùng với mặt hàng sữa, thời gian vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Bộ Công thương, Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc mở cửa được chín loại trái cây của Việt Nam (gồm có: thanh long, dưa hấu, vải, nhãn, chuối, xoài, mít, chôm chôm và măng cụt), đồng thời tiếp tục đàm phán để phía Trung Quốc cho phép nhập khẩu thạch đen, khoai lang, tổ yến và bảy loại trái cây khác (sầu riêng, na, bưởi, chanh leo, dừa…) xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc trong thời gian tới.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 23/10/2019

Giới thiệu Sách trắng công nghiệp Việt Nam 2019

Ngày 22-10, tại Hà Nội, Bộ Công thương phối hợp Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) tổ chức hội thảo Kết thúc dự án “Hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng chiến lược ngành công nghiệp và các chính sách liên quan thông qua xây dựng năng lực thể chế” và giới thiệu Sách trắng công nghiệp Việt Nam 2019.

Dự án do Hàn Quốc tài trợ, Bộ Công thương và UNIDO thực hiện từ năm 2016. Trong đó, Sách trắng chỉ ra những nút thắt và các vấn đề bất cập chính cần phải được khắc phục ở cấp vĩ mô và cấp ngành, đồng thời đưa ra các kiến nghị chính sách nhằm đạt được mục tiêu của Chính phủ là thúc đẩy công nghiệp hóa thông qua nỗ lực nâng cao giá trị gia tăng và cải tiến công nghệ có tính đến tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và già hóa dân số.

Sách trắng giúp các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp có được thông tin hữu ích về các ngành công nghiệp Việt Nam, và là công cụ hữu hiệu trong quá trình phân tích, hoạch định chính sách công nghiệp.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 29/10/2019

Hà Nội tuyên dương 86 thủ khoa xuất sắc năm 2019

Trong số 86 gương mặt xuất sắc được tuyên dương năm nay, có nhiều cá nhân là đảng viên ưu tú, cán bộ Đoàn, Hội tích cực, những tấm gương vượt khó vươn lên, tác giả những công trình nghiên cứu khoa học, đề tài, sáng kiến, giải pháp thiết thực từng nhận các giải thưởng trong và ngoài nước.

Tối nay 28-10, tại Hà Nội, Thành ủy, HĐND, UBND, Thành đoàn Hà Nội phối hợp tổ chức chương trình Tuyên dương thủ khoa xuất sắc tốt nghiệp các trường đại học, học viện trên địa bàn TP Hà Nội năm 2019. Đồng chí Nguyễn Đức Chung, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội, đến dự.

Theo thống kê của Thành đoàn Hà Nội, năm 2019 là lần thứ 17 liên tiếp TP Hà Nội tuyên dương thủ khoa xuất sắc các trường đại học, học viện. Sau 17 năm, đã có tổng cộng 1.791 thủ khoa được vinh danh, đón nhận các phần thưởng cao quý. Nhiều cá nhân trong số này đã thành công trong sự nghiệp, có nhiều đóng góp cho Thủ đô và đất nước.

Năm nay, TP Hà Nội tuyên dương 86 thủ khoa, đều là những cá nhân có thành tích ấn tượng về học tập, rèn luyện, với các công trình nghiên cứu khoa học, đề tài, sáng kiến, giải pháp thiết thực, hiệu quả đạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước. Trong đó, có 54 cá nhân đạt kết quả học tập loại xuất sắc, 32 trường hợp loại giỏi. Đặc biệt, có 7 sinh viên vừa là thủ khoa tuyển sinh đại học và thủ khoa tốt nghiệp.

Thủ khoa Nguyễn Thị Hồng, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) vốn có hoàn cảnh gia đình khó khăn, bản thân lại không may mất đi đôi mắt trong một tai nạn, nhưng vẫn vươn lên đạt nhiều thành tích xuất sắc trong học tập, nghiên cứu khoa học.

Trước đó, vào chiều tối qua 27-10, các thủ khoa được tuyên dương năm nay đã làm Lễ ghi danh Sổ vàng tại Trung tâm Văn hóa, Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 29/10/2019

Phẫu thuật cho cháu bé bảy tuổi bị dị tật hiếm gặp

Thông tin từ Bệnh viện T.Ư Huế, ngày 28-10, cho biết, các bác sĩ tại bệnh viện vừa tiến hành phẫu thuật thành công ca bệnh khó, hiếm gặp trên thế giới về dị tật hốc mắt xa và bất sản xương cánh mũi cho cháu Lê Lam P. (7 tuổi), trú tại quận 12 (TP Hồ Chí Minh).

Trước đó, ngày 19-9, Bệnh viện T.Ư Huế đã tiếp nhận bệnh nhi P. đến nhập viện. Ông Lê Viết T. (bố cháu P.) cho biết, từ khi sinh ra, cháu P. đã bị dị tật hai mắt xa, bất sản xương cánh mũi và hở hàm ếch. Cháu đã được khâu hở hàm ếch từ lúc 7 tháng tuổi. Bố mẹ cháu khát khao chữa bệnh cho P. và đã đem cháu đến nhiều bệnh viện ở TP Hồ Chí Minh, nhưng tiếc thay, các bệnh viện vẫn chưa thể làm gì cho cháu. Nhìn con đi học với khuôn mặt dị tật, bố mẹ cháu P. vẫn luôn xót xa và tiếp tục tìm kiếm nơi chữa trị cho cháu.

Nghe tin về Bệnh viện T.Ư Huế đã lâu, bố mẹ cháu P. quyết tâm đưa cháu đến đây. Sau khi bàn bạc, Ban Giám đốc Bệnh viện T.Ư Huế đã yêu cầu các bác sĩ điều trị làm đầy đủ các xét nghiệm và hội chẩn với GS McKay McKinnon đến từ Đại học Y khoa Chicago (Mỹ), một chuyên gia đầu ngành về phẫu thuật tạo hình đang làm việc tại bệnh viện nhằm phối hợp phẫu thuật các ca u khó và phức tạp.

Ngày 26-10, đội ngũ các y, bác sĩ Bệnh viện T.Ư Huế cùng GS McKay McKinnon tiến hành phẫu thuật cho P. Cuộc phẫu thuật kéo dài 8 giờ đồng hồ với nhiều ê-kíp như bác sĩ thần kinh, tai mũi họng và răng hàm mặt… tiến hành nhiều thủ thuật và “thiết kế” lại khuôn mặt cho cháu P. Ê-kíp bác sĩ thần kinh tiến hành khoan sọ, mổ cơ thái dương bộc lộ cung tiếp gò má, đi vào trong ổ mắt, tách cân cơ thẳng trong, cân cơ ròng rọc, bộc lộ cánh mũi hai bên bị khuyết xương; cắt xương gò má ổ mắt hai bên, cắt trần ổ mắt; cắt xương bờ khóe trong ổ mắt hai bên và di chuyển khối xương ổ mắt vào trong. Sau đó, ê-kíp các bác sĩ chuyên khoa Tai mũi họng và Răng hàm mặt tiến hành tạo xương cánh mũi cho trẻ.

Từ một đứa trẻ có khuôn mặt bất thường, dị tật, không có xương cánh mũi, sau phẫu thuật, khuôn mặt cháu P. đã trở lại khá bình thường. Bệnh viện T.Ư Huế sẽ tiếp tục tái tạo tiếp xương cánh mũi cho trẻ, để cháu có một khuôn mặt mới, đẹp và duyên hơn. Hiện tại, sức khỏe cháu P. đã hồi phục tốt, gia đình, người thân vui mừng, biết ơn đội ngũ y, bác sĩ tại Bệnh viện T.Ư Huế như đã điều trị để cháu có cơ hội hòa nhập cộng đồng.

Ngày 27-10, GS,TS,BS Phạm Như Hiệp, Giám đốc Bệnh viện T.Ư Huế và GS McKay McKinnnon đến thăm lại cháu P. và người thân. Ban Giám đốc bệnh viện cũng rất vui mừng trước những nỗ lực của đội ngũ y, bác sĩ đã vượt qua khó khăn, tìm tòi vươn lên, tiếp cận và phẫu thuật thành công ca bệnh hiếm gặp trong y văn…

GS Phạm Như Hiệp chân thành cảm ơn GS McKay McKinnon đã phối hợp hỗ trợ, hợp tác chia sẻ kinh nghiệm chuyên môn với đơn vị và tiếp tục mở rộng thực hiện phẫu thuật những ca bệnh khó, mang lại nhiều niềm vui cho bệnh nhân trong thời gian đến.

Theo các bác sĩ tại Bệnh viện T.Ư Huế, dị tật bẩm sinh hốc mắt xa và bất sản xương cánh mũi là một dị tật hiếm gặp ở trẻ em. Theo các y văn trên thế giới, tỷ lệ mắc bệnh rất thấp, chiếm tỷ lệ < 0,1%, và hiện chỉ có báo cáo từng ca riêng lẻ, chưa có tỷ lệ thống kê nhất định. Điều trị cho dị tật bẩm sinh này đòi hỏi được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm, để đưa hai mắt trẻ lại gần nhau và tái tạo xương cánh mũi.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 27/10/2019

Triển lãm ảnh “Việt Nam – Nhìn từ biển”

Từ ngày 24 đến 27-10, tại TP Hồ Chí Minh, Thông tấn xã Việt Nam và Liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro tổ chức khai mạc triển lãm 100 bức ảnh với chủ đề “Việt Nam – Nhìn từ biển”.          

Hơn 100 bức ảnh chọn lọc được trưng bày, thể hiện tình cảm, trách nhiệm, sự tri ân của người làm báo Thông tấn và cán bộ, kỹ sư, nhân viên Vietsovpetro với những người đã ngã xuống, những người đang ngày đêm vững tay súng nơi đầu sóng ngọn gió để bảo vệ biển, đảo của Tổ quốc.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 23/10/2019

Phát hiện nhiều hiện vật khảo cổ quý tại di chỉ Vườn Chuối

Cần thiết có một công viên chuyên đề khảo cổ tại khu di chỉ Vườn Chuối, vừa tạo thành điểm du lịch thú vị, vừa giúp lưu giữ những giá trị di sản của cha ông, lại tăng thêm giá trị cho các khu đô thị mới sau này. Đó là ý kiến của hầu hết các nhà khoa học tại Hội nghị tổng kết kết quả thăm dò, khai quật khu di chỉ Vườn Chuối (Hoài Đức, Hà Nội) vừa qua.

Ba phương án cho Vườn Chuối

Vườn Chuối là di chỉ duy nhất đến nay còn lưu giữ cả ba giai đoạn phát triển văn hóa Tiền Đông Sơn – Đông Sơn. Dựa trên các kết quả khai quật nghiên cứu khảo cổ tại Vườn Chuối, các nhà khoa học của dự án thăm dò, khai quật Vườn Chuối đã đưa ra ba phương án khả thi đối với bảo tồn khu di chỉ độc đáo này.

Phương án thứ nhất, là bảo tồn nguyên trạng toàn bộ cụm di chỉ Vườn Chuối với tổng diện tích phân bố gần 12 nghìn m2, gồm ba gò Vườn Chuối, Dền Rắn và Mỏ Phượng), trong đó khoanh vùng khu vực bảo tồn bằng các mốc giới. Trong phạm vi bảo tồn, tiếp tục khai quật, nghiên cứu làm rõ những giá trị đặc trưng của của di tích và xây dựng hồ sơ di tích đề nghị xếp hạng theo Luật Di sản văn hóa. Bảo tồn nguyên trạng và nghiên cứu là phương pháp phù hợp nhất trong điều kiện ngành khảo cổ học hiện nay còn đang thiếu các phương tiện máy móc hỗ trợ nghiên cứu, giúp tránh được thất thoát thông tin khoa học còn lưu giữ trong lòng đất.

Tuy nhiên, hạn chế của phương án này là mâu thuẫn với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của khu vực và của thành phố, vì hiện nay phần lớn di tích nằm trong dự án đường vành đai 3.5 của Hà Nội đang thi công, đồng thời phần diện tích còn lại thuộc về dự án xây dựng khu đô thị Kim Chung – Di Trạch…

Phương án thứ hai là dành một phần Vườn Chuối để dựng bia giới thiệu về cụm di chỉ khảo cổ này, đồng thời xây dựng hồ sơ di tích đề nghị xếp hạng khi đủ điều kiện. Khai quật và di dời di tích trước khi xây dựng. Phương án này không chú trọng vào bảo tồn di sản văn hóa mà chỉ tập trung cho phát triển kinh tế xã hội, và hoàn toàn phá hủy nguồn tài nguyên di sản văn hóa quý giá này của Hà Nội, và sẽ gây ra tác hại lâu dài.

Phương án thứ b là bảo tồn 6 nghìn m2 phía đông di chỉ, tiến hành khai quật nghiên cứu 6 nghìn m2 nửa phía Tây, song song với xây dựng hồ sơ xếp hạng di tích này trước khi di dời. Đối với nửa diện tích phía đông, cần khoanh vùng bảo vệ và xây dựng thành công viên di tích hoặc bảo tàng cộng đồng trưng bày, giới thiệu về giá trị của di tích tới người dân, du khách và những ai quan tâm.

Phương án này kết hợp hài hòa giữa mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị của di sản với mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội và hạ tầng giao thông của thành phố. Hiện nay chúng ta chưa có một dự án nào khai quật, nghiên cứu tổng thể vè làng Việt cổ thời đại Kim khí từ giai đoạn Phùng Nguyên đến Đông Sơn. Việc nghiên cứu phần diện tích còn lại ở Vườn Chuối, Dền Rắn và Mỏ Phượng sẽ mang đến những tư liệu quý báu, góp phần đem đến nhận thức toàn diện về về một làng Việt cổ ở châu thổ sông Hồng thời Kim khí cách đây hàng nghìn năm. Chúng ta cũng còn một nửa diện tích di chỉ được bảo tồn nguyên vẹn để phục vụ những nghiên cứu bổ sung trong tương lai. Các di vật, tư liệu thu được trong quá trình thu được sẽ phục vụ trưng bày trong Bảo tàng Hà Nội và bảo tàng cộng đồng được xây ngay trong khuôn viện di tích.

Tuy nhiên, phương án này cũng có hạn chế là sẽ có một khối lượng công việc rất lớn gồm nhiều dự án thành phần như khai quật nghiên cứu khảo cổ học, chỉnh lý trưng bày di tích tại bảo tàng, xây dựng khảo cổ học cộng đồng ở Lai Xá… đòi hỏi nguồn kinh phí lớn và tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo cấp thành phố.

Nhiều nhà khoa học ủng hộ một công viên khảo cổ

Tại hội nghị, nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu đã bày tỏ quan điểm tán thành phương án xây dựng một công viên khảo cổ tại Vườn Chuối. TS Phạm Quốc Quân, nguyên Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia cho rằng, Vườn Chuối nên chăng cần một công viên khảo cổ học, không chỉ giải quyết vấn đề bảo tồn mà còn phục vụ cho chính những khu đô thị hiện đại. Chúng ta cũng có thể học tập Hàn Quốc xây dựng những công viên khảo cổ, giữ nguyên các hố khai quật, có trưng bày di vật, giới thiệu thông tin, đồng thời biến nơi đây thành nơi phục vụ cho đào tạo các ngành khảo cổ. “Về lâu dài, chúng ta cần những nơi như thế này để phục vụ nghiên cứu, đào tạo” – ông nói.

TS địa chất Nguyễn Văn Toản cho rằng, di chỉ Vườn Chuối lưu giữ nhiều thông tin quý, liên quan đến nhiều giai đoạn lịch sử. “Nếu chúng ta không bảo tồn là có tội với tiên tổ. Ở nhiều dự án đường, có những cây cổ thụ trăm tuổi, đường cũng phải vòng tránh. Huống chi đây là một di chỉ hơn 2.500 năm, càng cần phải gìn giữ” – ông nói.

TS Vũ Quốc Hiền, nguyên Phó Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia cũng bày tỏ mong muốn giữ lại di tích, bởi những di tích như thế này không còn nhiều ở Việt Nam. Tuy nhiên, ông Vũ Quốc Hiền cũng phân tích rằng cần phải chiểu theo điều kiện thực tế. Đối với những khu đô thị, chúng ta cần tính toán để có được sự hài hòa. Ông cũng ủng hộ việc xây dựng một công viên khảo cổ ở đây: “Cần biến nơi này thành công viên khảo cỏ, nơi học tập cho sinh viên chuyên ngành khảo cổ”.

TS Nguyễn Tiến Đông thì đưa ra một thí dụ về một khu khai quật khảo cổ ở phía bắc nước Anh, nơi mà những ai muốn vào khai quật đều phải nộp khoản tiền phí 100 bảng Anh để đào trong năm ngày. Ông cũng mong mỏi các cơ quan chức năng ngồi với các nhà khoa học, nghe các nhà khoa học đề xuất. Giải pháp xây dựng một công viên khảo cổ là hoàn toàn khả thi ở đây, với nhiều cách tạo nguồn thu như bán đồ lưu niệm, mở căng tin, mở dịch vụ…

TS Bùi Hữu Tiến, người theo sát dự án khảo cổ tại Vườn Chuối từ những ngày đầu chia sẻ, cần phải gìn giữ, bảo tồn di tích này cho con cháu chúng ta, không phải quốc gia nào trên thế giới cũng có được một di chỉ khảo cổ chứa đựng lịch sử của nhiều giai đoạn như thế này. Lập một công viên khảo cổ không chỉ giúp bảo tồn di tích, mà còn là lời cảm ơn hữu hiệu nhất tới những người dân Lai Xá, những người đã góp phần rất lớn phát hiện và gìn giữ di tích này.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 18/10/2019

Bàn giao bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại vùng khó khăn

Ngày 17-10, tại Trường Đại học Y Dược (Đại học Huế), Bộ Y tế phối hợp với Trường Đại học Y Dược tổ chức lễ trao bằng và bàn giao 27 bác sĩ trẻ tốt nghiệp khoá đào tạo bác sĩ chuyên khoa I (khóa 6) thuộc dự án “Thí điểm đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại vùng khó khăn, ưu tiên 62 huyện nghèo khu vực miền trung – Tây Nguyên”.

Đây là khoá đầu tiên được đào tạo cho khu vực miền trung – Tây Nguyên trong tổng số 354 bác sĩ đang được đào tạo tại ba Trường Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược Huế và Đại học Y Dược Hải Phòng.

Tham dự lễ có bà Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Y tế cùng đại diện các Bộ, ban, ngành của Trung ương; lãnh đạo Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh khu vực miền trung và Tây Nguyên, các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế và các bệnh viện, đơn vị y tế tuyến huyện tham gia vào dự án.

27 bác sĩ trẻ tốt nghiệp khoá đào tạo bác sĩ chuyên khoa I (khóa 6) được bàn giao đợt này có 21 bác sĩ là người đồng bào dân tộc thiểu số: Ba Na, Hre, Jrai, Pa Cô, Sách và Vân Kiều, thuộc tám chuyên ngành: Chẩn đoán hình ảnh, gây mê hồi sức, hồi sức cấp cứu, Ngoại, Nhi, Nội, Phụ sản và Y học cổ truyền; được cấp bằng 1, chứng chỉ hành nghề và tình nguyện về 14 huyện nghèo thuộc sáu tỉnh Điện Biên, Gia Lai, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam và Quảng Ngãi. Đến thời điểm này, đã có sáu khóa đào tạo bác sĩ trẻ đã tốt nghiệp, với 104 bác sĩ được bàn giao cho 48 huyện nghèo thuộc 17 tỉnh miền núi phía bắc, miền trung và Tây Nguyên. Tình nguyện đi công tác ở các vùng khó khăn, họ sẽ được hưởng các chế độ đối với cán bộ y tế làm việc tại vùng sâu, miền núi, vùng khó khăn theọ quy định của Chính phủ.

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh: Dự án là bước đột phá của ngành y tế tiến tới bảo đảm đủ số lượng nguồn nhân lực có trình độ chuyển môn, kỹ thuật cao đáp ứng được như cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân ở địa phương còn khó khăn, giúp người dân vùng sâu vùng xa, vùng khó khăn được tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng tốt, hạn chế chuyển tuyến điều trị không cần thiết, góp phần giảm tải ở các bệnh viện tuyến trên, tránh lãng phí cho người dân, cộng đồng và xã hội. Triển khai tốt dự án này sẽ tạo điều kiện để các thầy thuốc trẻ có cơ hội cống hiến sức lực và trí tuệ, phát huy tính xung kích, tình nguyện góp phần xây dựng và phát triển đất nước.

Dự án “Thí điểm bác sĩ trẻ tình nguyện về vùng khó khăn” được thực hiện vào tháng 2-2013. Dự kiến đến năm 2020, sẽ đưa 300 dến 500 bác sĩ trẻ về công tác tại các địa bàn khó khăn. Các bác sĩ tốt nghiệp sẽ công tác ba năm (đối với nam) và hai năm (đối với nữ) tại các huyện nghèo như đã đăng ký tình ngụyện. Sau thời hạn trên, họ sẽ tiếp tục làm việc tại các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế, nơi họ đã được xét tuyển đặc cách vào làm việc trước khi đi công tác tại các vùng khó khăn. Riêng các bác sĩ được các huyện nghèo cử đi đào tạo sẽ công tác lâu dài tại bệnh viện, trung tâm y tế huyện nghèo.

Cháu bé 3 tuổi mắc ung thư tuyến giáp

Bệnh viện Nội tiết T.Ư ngày 17/10 cho biết vừa thực hiện thành công ca phẫu thuật ung thư tuyến giáp thể tủy di căn cho một bệnh nhi N.Q.D (sinh năm 2016, tại Lệ Thủy, Quảng Bình). Đây là ca bệnh đặc biệt và là trường hợp nhỏ tuổi nhất từ trước tới nay được phát hiện tại bệnh viện. Ca phẫu thuật do PGS, TS Trần Ngọc Lương, Giám đốc Bệnh viện Nội tiết T.Ư thực hiện kéo dài hơn hai giờ với nhiều khó khăn.

Ngay trong quá trình phẫu thuật, hạch di căn của bệnh nhi đã được đem đi thực hiện cắt lạnh tế bào và cho kết quả ung thư tuyến giáp thể tủy. Đây được coi là thể ít gặp đối với những bệnh nhi trong ung thư tuyến giáp và chỉ có khoảng 5% trường hợp mắc phải. Sau phẫu thuật, bệnh nhi không gặp các biến chứng nguy hiểm; bệnh viễn cũng sẽ kiểm tra và sàng lọc mẹ cũng như người nhà để có phương án điều trị kịp thời.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 31/10/2019

Khai trừ Đảng nguyên Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai

Chiều 30-10, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ 18, khóa X đã bỏ phiếu kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng đối với đồng chí Phạm Văn Sáng, nguyên Tỉnh ủy viên, Nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH-CN) tỉnh Đồng Nai.

Theo đó, 39 đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai có mặt (vắng bảy đồng chí có lý do) đã tiến hành bỏ phiếu, thi hành kỷ luật đối với đồng chí Phạm Văn Sáng, nguyên Tỉnh ủy viên, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Sở KH-CN Đồng Nai, Kết quả, 38/39 phiếu đồng ý hình thức khai trừ ra khỏi Đảng đối với đồng chí Phạm Văn Sáng.

Trước đó, như Nhân Dân điện tử đã đưa tin, tại kỳ họp lần thứ 43, Uỷ ban Kiểm tra (UBKT) Tỉnh ủy Đồng Nai đã xem xét, đề nghị cấp có thẩm quyền thi hành kỷ luật đồng chí Phạm Văn Sáng. Kết luận của UBKT Tỉnh ủy xác định, trong thời gian giữ các chức vụ Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở KH-CN Đồng Nai, đồng chí Sáng đã lãnh đạo, điều hành công tác thẩm định, xét duyệt, triển khai, thực hiện sai quy định pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản của Nhà nước tại ba dự án, gồm: “Xây dựng trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, thực nghiệm và chuyển giao các loại giống rau, quả ứng dụng công nghệ cao”; “Nhân rộng mô hình sản xuất rau, quả trong nhà màng theo tiêu chuẩn VietGAP”; Dự án “Nhà màng nông nghiệp”.

Cũng theo kết luận, đồng chí Sáng đã vi phạm quy định của Đảng và Nhà nước trong việc tổ chức đánh giá quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ; lãnh đạo, chỉ đạo đầu tư, quản lý và sử dụng trang thiết bị máy móc, tài sản Nhà nước; quản lý, sử dụng đất trụ sở tại TP Hồ Chí Minh; tùy tiện ký một số quyết định thành lập đoàn kiểm tra; vi phạm phẩm chất đạo đức, lối sống và các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

UBKT Tỉnh ủy xác định sai phạm của đồng chí Phạm Văn Sáng là rất nghiêm trọng, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức Đảng, để nhiều cán bộ đảng viên tại đơn vị bị xử lý kỷ luật.

Liên quan đến vụ việc này, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã tiếp nhận hồ sơ để điều tra, làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 30/10/2019

Khởi tố bốn đối tượng lừa đảo đưa người đi xuất khẩu lao động

Công an tỉnh Nghệ An vừa ra quyết định khối tố bị can, bắt tạm giam bốn đối tượng để điều tra về tội “Tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài”.

Bốn bị can bị bắt giữ gồm: Lê Duy Anh (40 tuổi), trú xã Quang Tiến, huyện Sóc Sơn (Hà Nội) cùng ba bị can người Nghệ An khác. Từ tháng 9-2015 đến tháng 1-2019, Lê Duy Anh đã cấu kết với các bị can để tuyển người lao động đi làm việc tại Australia. Các đối tượng đã nhận khoảng 400 hồ sơ và hàng trăm nghìn USD để làm thủ tục xuất cảnh qua Australia cho các lao động. Tuy nhiên, đến nay chưa một lao động nào được xuất cảnh.

Đối tượng Lê Duy Anh là Giám đốc Trung tâm đào tạo tư vấn du học Chấn Hưng, đóng tại quận Thanh Xuân (TP Hà Nội) được xác định là người cầm đầu.

Công an tỉnh Nghệ An thông báo cho nhân dân biết ai đã từng nộp tiền, hồ sơ cho các bị can trên để làm thủ tục đi xuất khẩu lao động qua Australia thì đến Cơ quan an ninh điều tra Nghệ An để được giải quyết.

Hiện, vụ án đang được cơ quan công an tiếp tục điều tra mở rộng.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 28/10/2019

Khởi tố nhiều bị can liên quan sai phạm đấu thầu tuyến cao tốc TP Hồ Chí Minh – Trung Lương

Ngày 27-10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) cho biết, đang tiến hành điều tra vụ án: Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh, Tổng công ty Cửu Long và các đơn vị có liên quan trong việc đấu thầu và thu phí tuyến cao tốc TP Hồ Chí Minh – Trung Lương.

Cụ thể, C03 đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét, ra lệnh bắt tạm giam sáu bị can, gồm: Dương Tuấn Minh, nguyên Tổng Giám đốc; Dương Thị Trâm Anh, nguyên Phó Tổng Giám đốc và Nguyễn Thu Trang, nguyên Phó phòng Đầu tư và Quản lý đấu thầu, cùng công tác tại Tổng công ty Cửu Long; Tạ Đức Minh, Phạm Tấn Hoàng và Đinh Thị Chung, cùng là nhân viên Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh. Trong đó, các bị can: Dương Tuấn Minh, Dương Thị Trâm Anh và Nguyễn Thu Trang bị khởi tố về tội: “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Các bị can: Tạ Đức Minh, Phạm Tấn Hoàng, Đinh Thị Chung bị khởi tố về tội “vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Đồng thời, Cơ quan điều tra cũng khởi tố ba bị can, gồm: Đinh Ngọc Hệ (còn gọi là “Út trọc”); Phạm Văn Diệt, Giám đốc điều hành và Vũ Thị Hoan, Tổng Giám đốc, cùng công tác tại Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh, về tội “vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”. Hiện, ba bị can nêu trên đang bị tạm giam trong vụ án khác.

Sau khi Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn các Quyết định và Lệnh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã thi hành các Quyết định và Lệnh nêu trên đúng quy định pháp luật. Hiện, C03 đang tiếp tục điều tra, mở rộng vụ án và áp dụng các biện pháp theo luật định để thu hồi tài sản cho Nhà nước.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 26/10/2019

Phạt tổng cộng 20 năm tù đối với các bị cáo trong vụ gian lận điểm thi tại Hà Giang

Sáng 25-10, TAND tỉnh Hà Giang đã tuyên án đối với các bị cáo trong phiên xét xử sơ thẩm vụ án gian lận điểm thi trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018, tại Hà Giang.

Hội đồng xét xử (HĐXX) tuyên án:

Bị cáo Nguyễn Thanh Hoài (nguyên Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hà Giang) tám năm tù, áp dụng hình phạt bổ sung cấm đảm nhiệm chức vụ quản lý trong ngành giáo dục một năm sau khi chấp hành án phạt tù;

Bị cáo Vũ Trọng Lương (nguyên Phó phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hà Giang) bảy năm tù, hình phạt bổ sung cấm đảm nhiệm chức vụ quản lý ngành giáo dục một năm sau khi chấp hành án phạt tù;

Bị cáo Triệu Thị Chính (nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hà Giang) hai năm tù, phạt bổ sung cấm đảm nhiệm chức vụ quản lý trong ngành giáo dục một năm sau khi chấp hành án phạt tù;

Bị cáo Lê Thị Dung (Phó đội trưởng thuộc Phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an tỉnh Hà Giang) hai năm tù;

Bị cáo Phạm Văn Khuông (nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Giang) một năm tù, cho hưởng án treo.

HĐXX nhận định, các bị cáo là những cán bộ ngành giáo dục và công an, đáng lý phải gương mẫu, đi đầu trong công tác chống tiêu cực trong thi cử, nhưng các bị cáo lại vi phạm quy chế thi bằng việc nâng điểm và xin nâng điểm cho nhiều thí sinh. Từ đó, kỳ thi không còn công bằng, nghiêm túc, gây mất uy tín các cơ quan nhà nước, tác động đến đạo đức và sự công bằng xã hội. Hậu quả của vụ việc này là đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu dư luận xã hội, do đó các bị cáo phải nhận hình phạt nghiêm khắc.

Tại kỳ thi THPT quốc gia năm 2018, tại Hà Giang, lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, bị cáo Nguyễn Thanh Hoài đã bàn bạc, thống nhất với bị cáo Vũ Trọng Lương thực hiện việc nâng điểm cho các thí sinh ở môn thi trắc nghiệm. Dù bị cáo Hoài không trực tiếp thực hiện hành vi nâng điểm nhưng Hoài đã đưa danh sách 93 thí sinh cần được nâng điểm cho Lương. Một mình bị cáo Lương thực hiện thao tác trên máy tính, can thiệp sửa kết quả 309 bài thi các môn của 107 thí sinh.

Tại tòa, hai bị cáo đã thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội của mình. Quá trình điều tra không thu thập được chứng cứ chứng minh có yếu tố vụ lợi trong vụ án. Bị cáo Hoài và Lương chỉ thừa nhận giúp nâng điểm do mối quan hệ quen biết, bạn bè, người thân. Bên cạnh đó, không có gia đình thí sinh nào khai nhận có đưa tiền hoặc lợi ích vật chất khác có giá trị để nhờ nâng điểm.

Bị cáo Triệu Thị Chính đã không thực hiện đúng chức trách của Trưởng ban chấm thi. Bị cáo Chính đã đưa danh sách 13 thí sinh nhờ bị cáo Hoài nâng điểm môn Ngữ văn cho 12 thí sinh, xem điểm cho một thí sinh. Tuy nhiên, vì lý do khách quan nên các thí sinh này không được nâng điểm. Tại phiên tòa, bị cáo Chính không thừa nhận hành vi phạm tội của mình. Tuy nhiên, căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án, căn cứ vào lời khai của các bị cáo, khẳng định việc truy tố bị cáo Chính là có căn cứ, đúng pháp luật.

Bị cáo Phạm Văn Khuông đã nhờ bị cáo Hoài can thiệp, nâng điểm thi cho con trai mình để thí sinh được vào đại học. Con bị cáo Khuông được nâng 13,3 điểm. Cũng do mối quan hệ quen biết, bị cáo Lê Thị Dung đã nhờ và được bị cáo Hoài giúp nâng điểm cho 20 thí sinh.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 26/10/2019

Khởi tố vụ khai khống lợn chết để nhận tiền hỗ trợ

Ngày 25-10, Công an huyện Hải Hậu (Nam Định) cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ” để điều tra vụ việc một số lãnh đạo, cán bộ xã Hải An tự khai tăng số lượng, trọng lượng và sai lệch chủng loại lợn tiêu hủy trong đợt dịch tả lợn châu Phi vừa qua, để chiếm đoạt gần 500 triệu tiền hỗ trợ của Nhà nước.

Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Hậu Vũ Văn Kỳ xác nhận sai phạm tại xã Hải An. Ông Kỳ cho biết ngày 10-9, UBND huyện nhận được thông tin vụ việc làm sai thống kê để nhận tiền chênh lệch trong chi trả tiền hỗ trợ người dân bị thiệt hại vì dịch tả lợn châu Phi tại xã Hải An. Ngay sau đó, UBND huyện Hải Hậu đã thành lập đoàn công tác liên ngành để kiểm tra, làm rõ.

Qua kiểm tra, đoàn công tác phát hiện trong tổng số 201 bộ hồ sơ tiêu hủy lợn bệnh đợt 1 (từ ngày 22-3 đến 30-5) của 201 hộ dân, UBND xã Hải An đã làm sai lệch hồ sơ (khai tăng số lượng, trọng lượng và sai lệch chủng loại) của 146 hộ dân. Số tiền hỗ trợ 50% được cấp phát đợt 1 theo đề nghị của UBND xã Hải An là hơn 1,5 tỷ đồng, trong đó số tiền sai lệch (tăng thêm) là hơn 486 triệu đồng.

Ngay sau khi làm rõ sai phạm tại xã Hải An, UBND huyện đã chỉ đạo quyết liệt làm rõ trách nhiệm các cá nhân liên quan; khẩn trương thu hồi, hoàn trả đủ số tiền hơn 486 triệu vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc Nhà nước huyện Hải Hậu. Qua kiểm tra, thanh tra, huyện xác định vụ việc có dấu hiệu phạm tội hình sự nên đã chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để thực hiện điều tra, xử lý theo đúng thẩm quyền.

Tiếp đó, huyện thành lập các đoàn công tác tổ chức rà soát, kiểm tra việc thống kê, chi trả tiền hỗ trợ người dân bị thiệt hại vì dịch tả lợn châu Phi tại 34 xã, thị trấn còn lại trên địa bàn. Kết quả, không phát hiện trường hợp sai phạm như ở xã Hải An.

Dịch tả lợn châu Phi xuất hiện trên địa bàn huyện Hải Hậu từ ngày 22-3 tại xóm 12, xã Hải Phương. Đến ngày 11-5, dịch đã lan rộng ra toàn huyện. Đến hết ngày 30-9, huyện Hải Hậu đã tiêu hủy 65.493 con lợn với tổng trọng lượng hơn ba tấn; kinh phí đề nghị hỗ trợ trên 127 tỷ đồng, trong đó kinh phí hỗ trợ trực tiếp cho các hộ chăn nuôi có lợn bị tiêu hủy là trên 121 tỷ đồng, hỗ trợ công tác tiêu hủy 6,3 tỷ đồng.

Dịch tả lợn châu Phi xuất hiện tại xã Hải An, huyện Hải Hậu từ ngày 5-4 đến 15-5 tại 15 xóm trên địa bàn xã với 201 hộ có lợn bị tiêu hủy, tổng số lợn bị tiêu hủy là 1.698 con; tổng trọng lượng 82.647 kg. Ngày 17-6, UBND xã có tờ trình về việc hỗ trợ kinh phí phòng, chống dịch tả lợn châu Phi với tổng số tiền hơn 3,3 tỷ đồng, bao gồm kinh phí hỗ trợ chủ hộ chăn nuôi đàn lợn tiêu hủy hơn 3,1 tỷ đồng và kinh phí hỗ trợ công tác tiêu hủy hơn 165 triệu đồng.

Vụ việc đang được các cơ quan chức năng điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 24/10/2019

Khởi tố ba bị can xả chất thải gây ô nhiễm nguồn nước của Nhà máy nước sạch sông Đà

Chiều 23-10, Công an tỉnh Hòa Bình cho biết, đã ra quyết định khởi tố, lệnh bắt tạm giam hai tháng đối với ba bị can thực hiện hành vi xả chất thải gây ô nhiễm nguồn nước sạch sông Đà.

Ba đối tượng gồm: Lý Đình Vũ (sinh năm 1982), Nguyễn Chương Đại (sinh năm 1994), cùng trú xã Xuân Lâm, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh và Hoàng Văn Thám (sinh năm 1986), trú xã Chi Lễ, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn, tội gây ô nhiễm môi trường, theo Khoản 2, Điều 235 Bộ Luật Hình sự năm 2015.

Trước đó, ngày 17-10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hòa Bình đã tạm giữ hình sự hai đối tượng Nguyễn Chương Đại và Hoàng Văn Thám, thủ phạm đổ dầu thải gây ô nhiễm nguồn nước sông Đà; đồng thời tạm giữ hai xe ô-tô liên quan vụ án.

Ngày 20-10, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hòa Bình phối hợp Công an tỉnh Bắc Ninh vận động Lý Đình Vũ ra đầu thú. Tại cơ quan công an, Vũ đã khai toàn bộ hành vi phạm tội.​ Hiện các bị can đang bị tạm giam tại Trại tạm giam Công an tỉnh Hòa Bình.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đang mở rộng vụ án, thu thập các tài liệu, củng cố làm rõ những đối tượng liên quan để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 23/10/2019

Buộc thôi việc giáo viên có hành vi bạo lực với học sinh

Ngày 22-10, UBND quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh cho biết đã có Quyết định kỷ luật, buộc thôi việc đối với giáo viên Nguyễn Hồng Hà (Trường Tiểu học Phan Chu Trinh, quận Tân Phú) do vi phạm các quy định pháp luật về Luật Giáo dục, Luật viên chức và Luật trẻ em năm 2016.

Chiều nay, bà Hà cho biết đã nhận quyết định kỷ luật (có hiệu lực từ ngày 21-10-2019) nhưng bà không đồng ý với mức kỷ luật này nên đã gửi đơn lên UBND TP Hồ Chí Minh và Bộ Giáo dục và Đào tạo để xin cứu xét.

Trước đó, Văn phòng UBND TP Hồ Chí Minh đã có công văn truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Thanh Liêm, về việc giáo viên Trường Tiểu học Phan Chu Trinh, quận Tân Phú có hành vi bạo hành học sinh.

Theo đó, ông Liêm đề nghị UBND quận Tân Phú nhanh chóng xử lý nghiêm khắc vụ việc nêu trên theo quy định. Báo cáo kết quả giải quyết cho Thường trực UBND thành phố.

Được biết, cách đây vài tháng, một phu huynh nghi ngờ giáo viên Nguyễn Hồng Hà (Chủ nhiệm lớp 2/11) có hành vi bạo lực với con mình nên đã bí mật gắn camera lên tường phòng học để ghi hình. Hình ảnh thu được cho thấy bà Hà nhiều lần véo tai, đánh vào người học trò.

Ngày 12-9, Hiệu trưởng trường Tiểu học Phan Chu Trinh đã ra quyết định tạm đình chỉ giảng dạy đối với bà Hà.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 23/10/2019

Khởi tố bị can đối với ông Nguyễn Văn Hiến về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng

Theo tin từ Bộ Quốc phòng, chiều 22-10, Cơ quan Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã phối hợp Viện Kiểm sát Quân sự T.Ư thi hành Quyết định khởi tố bị can, Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cựu Tư lệnh Quân chủng Hải quân về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo Khoản 3 Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Việc khởi tố được tiến hành trong quá trình điều tra mở rộng vụ án Đinh Ngọc Hệ, Bùi Văn Nga và đồng phạm, về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai theo khoản 3 Điều 229 và tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo khoản 3 Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.

* Trước đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã quyết định thi hành kỷ luật đối với ông Nguyễn Văn Hiến bằng hình thức xóa tư cách nguyên Tư lệnh Quân chủng Hải quân, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng do đã có những vi phạm, khuyết điểm rất nghiêm trọng trong thời gian giữ chức vụ Tư lệnh Quân chủng Hải quân.

Bộ Chính trị đã quyết định thi hành kỷ luật đối với ông Nguyễn Văn Hiến bằng hình thức cách các chức vụ: Ủy viên Đảng ủy Quân sự T.Ư nhiệm kỳ 2005-2010; Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005-2010 (gồm Phó Bí thư Đảng ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy và Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Quân chủng Hải quân nhiệm kỳ 2005 – 2010).

Trong thời gian giữ cương vị Phó Bí thư Đảng ủy, Tư lệnh Quân chủng Hải quân, ông Nguyễn Văn Hiến chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng của Ban Thường vụ Đảng ủy Quân chủng Hải quân trong triển khai, tổ chức thực hiện nghị quyết của cơ quan này về công tác quản lý, sử dụng đất quốc phòng do Quân chủng Hải quân quản lý.

Ông Nguyễn Văn Hiến cũng chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm của Quân chủng Hải quân và trách nhiệm cá nhân về vi phạm, khuyết điểm như: Thực hiện không đúng thẩm quyền, vi phạm các quy định pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng đối với 10 khu đất quốc phòng; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc của Đảng ủy Quân chủng Hải quân, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu trách nhiệm kiểm tra, giám sát trong công tác quản lý, sử dụng các khu đất quốc phòng…

Các cơ quan chức năng đã xem xét, xác định vi phạm, khuyết điểm của ông Nguyễn Văn Hiến là rất nghiêm trọng, làm thiệt hại lớn về tiền, tài sản của Nhà nước và Quân đội, để một số cán bộ, đảng viên trong Quân chủng Hải quân bị khởi tố, điều tra và xử lý hình sự, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức Đảng, Quân đội và cá nhân ông Nguyễn Văn Hiến.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 21/10/2019

Truy tố nguyên lãnh đạo Chi nhánh Ngân hàng Phát triển Việt Nam khu vực Đác Lắc – Đác – Nông

Ngày 20-10, lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đác Lắc cho biết, đơn vị vừa ban hành cáo trạng truy tố đối với các bị can: Vũ Việt Hùng, nguyên Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng phát triển khu vực Đác Lắc – Đác Nông (Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông); Trần Xuân Lộc, nguyên Trưởng phòng tín dụng xuất khẩu Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông và Trần Hoài Kiên, nguyên cán bộ tín dụng Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Các bị cáo Vũ Việt Hùng, sinh năm 1957, nguyên Giám đốc Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông; Trần Xuân Lộc, sinh năm 1956, nguyên Trưởng phòng tín dụng xuất khẩu Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông và Trần Hoài Kiên, sinh năm 1973, nguyên cán bộ tín dụng Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông.

Theo cáo trạng, Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông là đơn vị trực thuộc và được thành lập theo Quyết định số 03/QĐ-NHPT ngày 1-7-2006 của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, có chức năng, nhiệm vụ huy động, tiếp nhận vốn của các tổ chức trong và ngoài nước để thực hiện chính sách tín dụng đầu tư phát triển và tín dụng xuất khẩu của Nhà nước trên địa bàn.

Từ ngày 28-5-2009 đến ngày 6-8-2009, Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông đã giải quyết cho Doanh nghiệp tư nhân thương mại Tính Nên (viết tắt Doanh nghiệp Tính Nên) do Trương Thị Tính, sinh năm 1963, trú tại phường An Bình, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đác Lắc làm chủ doanh nghiệp vay vốn theo sáu hợp đồng tín dụng xuất khẩu, với tổng số tiền 100 tỷ đồng, hiện Doanh nghiệp Tính Nên đã tất toán toàn bộ nợ gốc. Sau khi vay tiền, Doanh nghiệp Tính Nên không sử dụng tiền vay để thu mua cà-phê xuất khẩu theo đúng mục đích vay trong hợp đồng tín dụng, mà sử dụng số tiền trên vào việc trả nợ và chi trả cho các hoạt động khác của doanh nghiệp nên không có chứng từ xuất khẩu nộp cho Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông.

Tuy nhiên, từ ngày 11-11-2009 đến ngày 22-1-2010, Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông vẫn tiếp tục giải quyết cho Doanh nghiệp Tính Nên vay vốn theo sáu hợp đồng tín dụng xuất khẩu với số tiền được giải ngân là 65 tỷ đồng.

Điều đáng nói là, trước khi vay vốn tại Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông theo sáu hợp đồng tín dụng xuất khẩu nêu trên, Doanh nghiệp Tính Nên đã vay vốn tại nhiều ngân hàng. Tính đến tháng 5-2009, Doanh nghiệp Tính Nên đã mất cân đối về khả năng trả nợ 30 tỷ đồng; đến tháng 11-2009 mất khả năng trả nợ 32 tỷ đồng; đồng thời đã thế chấp toàn bộ tài sản tại các ngân hàng và tình trạng kinh doanh thua lỗ, hằng tháng phải trả lãi khoảng hai tỷ đồng. Vì vậy, để được Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông giải quyết cho vay vốn hỗ trợ xuất khẩu, Trương Thị Tính đã có hành vi gian dối trong việc lập hồ sơ vay vốn và sử dụng vốn vay. Thế nhưng, do thiếu trách nhiệm trong công việc được giao nên trong khoảng thời gian từ năm 2009-2010, Vũ Việt Hùng, Trần Xuân Lộc và Trần Hoài Kiên đã thực hiện chưa đúng, chưa đầy đủ một số nội dung khi thiết lập, thẩm định, xét duyệt, phê duyệt hồ sơ và giám sát vốn vay theo quy định tại Nghị định 151/2006/NĐ-CP ngày 20-12-2006 của Chính phủ; Thông tư số 69/2007/TT-BTC ngày 25-6-2007 của Bộ Tài chính; Điều 22, Điều 26 Quy chế quản lý vốn tín dụng xuất khẩu ban hành kèm theo Quyết định số 39/QĐ-HĐQL ngày 31-8-2008 của Hội đồng quản lý Ngân hàng Phát triển Việt Nam và các quy định trong Sổ tay nghiệp vụ tín dụng xuất khẩu ban hành theo Quyết định số 105/QĐ-NHPT ngày 4-3-2008 của Ngân hàng Phát triển Việt Nam khi ký sáu hợp đồng tín dụng cho Doanh nghiệp Tính Nên vay vốn tín dụng xuất khẩu dẫn đến hậu quả Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông không thu hồi được số tiền gốc là hơn 56,5 tỷ đồng.

Liên quan đến vụ án này, tại Bản án hình sự sơ thẩm số 03/HSST ngày 18-1-2018 của TAND tỉnh Đác Lắc đã tuyên phạt Trương Thị Tính mức án tù “Chung thân” về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”; buộc Trương Thị Tính phải trả cho Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông số tiền gốc là hơn 56,5 tỷ đồng.

Trước đó, liên quan đến một vụ án khác xảy ra tại Chi nhánh VDB khu vực Đác Lắc – Đác Nông, tại bản án Hình sự phúc thẩm số 357 ngày 26-9-2014 của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng tuyên xử Vũ Việt Hùng mức án phạt “tử hình” về các tội: Nhận hối lộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Cũng tại bản án này còn tuyên phạt đối với Trần Xuân Lộc năm năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

Đến ngày 7-8-2019, cả ba bị can nói trên bị Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đác Lắc khởi tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 19/10/2019

Phạt tù đối tượng lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước

Ngày 17-10, Tòa án nhân dân huyện Ia Grai (Gia Lai) đưa đối tượng Nguyễn Thị Huệ (sinh năm 1968, trú tại xã Ia Hrung, huyện Ia Grai) ra xét xử công khai về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.

Theo cáo trạng, các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan chức năng tỉnh Gia Lai đã giải quyết một số vụ án, vụ việc liên quan gia đình Nguyễn Thị Huệ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, lợi dụng việc này, từ tháng 7-2017 đến 3-2019 đối tượng Huệ thường xuyên đến các cơ quan chức năng của huyện và tỉnh để khiếu nại, chửi bới, xúc phạm các cán bộ đang làm nhiệm vụ. Đồng thời, Huệ chủ ý ghi hình bằng thiết bị di động, sử dụng mạng xã hội Facebook để phát trực tiếp rồi phát tán, cung cấp thông tin không chính xác, nói xấu lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đồng chí trực tiếp tham gia giải quyết các vụ việc có liên quan của Huệ.

Dù nhiều lần được các cán bộ làm nhiệm vụ trả lời, giải thích đầy đủ, đúng pháp luật, song Huệ vẫn tiếp tục thực hiện các hành vi nêu trên. Cơ quan chức năng còn phát hiện và thu thập 12 đĩa DVD chứa 95 vi-đê-ô của Huệ đã đưa lên mạng xã hội Facebook, với nội dung nói xấu, xúc phạm danh dự, uy tín lãnh đạo Đảng, Nhà nước và tỉnh Gia Lai; đòi lật đổ, thay đổi Đảng Cộng sản Việt Nam, tuyên truyền những tư tưởng lệch lạc, trái đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước…

Kết thúc phiên tòa, Hội đồng xét xử tuyên phạt Nguyễn Thị Huệ 2 năm 6 tháng tù giam

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 16/10/2019

Kỷ luật ba Phó Giám đốc Công an tỉnh Đồng Nai

Ngày 15-10, tại Ðồng Nai, lãnh đạo Bộ Công an đã công bố quyết định thi hành kỷ luật về mặt chính quyền đối với ba Phó Giám đốc Công an tỉnh Ðồng Nai.

Cụ thể: kỷ luật giáng chức đối với Ðại tá Lý Quang Dũng từ Phó Giám đốc Công an tỉnh (đang chờ nhận sổ hưu) xuống cấp Trưởng phòng; thi hành kỷ luật bằng hình thức Cảnh cáo đối với hai Phó Giám đốc Công an tỉnh là Ðại tá Trần Thị Ngọc Thuận và Ðại tá Nguyễn Văn Kim. Trước đó, Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã thi hành kỷ luật về mặt Ðảng đối với ba cán bộ này, gồm: Cách chức Ủy viên Ban Thường vụ Ðảng ủy Công an tỉnh, nhiệm kỳ 2015-2020 đối với Ðại tá Lý Quang Dũng; Cảnh cáo đối với Ðại tá Nguyễn Văn Kim và Ðại tá Trần Thị Ngọc Thuận.

Vui sống giữa lòng Miền Nam giải phóng – chuyện một người cháu ngoại

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 1 tháng 11 năm 2019

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI

3- Vui sống giữa lòng Miển Nam giải phóng

Mở đầu năm 1976 là cơ quan chuyển trụ sở sang nhà 290 Điện Biên Phủ quận 3 thành phố Hồ Chí Minh. Đây là nhà ở của quan chức cao cáp công ty cao su của Pháp. Nhà nằm sâu trong một ngõ nhỏ trồng trúc kín hai bên. Phòng khách bày bàn nước là tấm ván lớn thân cây cao su cực lớn cưa ngang, đã lên nước màu nâu rất đẹp. Có một buồng nhỏ trang trí theo kiểu Nhật Bản, trải thảm tatami.

Cơ quan có bếp ăn hẳn hoi do một chị người miền Nam đảm đang lo cho cả cơ quan, luôn thay đổi món ăn, thứ bảy chủ nhật thường là các món ăn tươi như bún bò, phở… Anh Lê Mộng Đinh nay chuyên lái xe ba bánh Oét của anh đưa đón anh em công nhân ngoài Hà Nội mới vào hiện chung sống ở đường Đồng Khởi. Chúng tôi cũng được giải phóng khỏi việc nấu nướng. Hằng ngày, Sơn chở tôi xách cặp lồng sang đây lấy cơm canh về cho nhóm 22 Tú Xương ăn, nay chỉ còn anh Thép Mới, Sơn và tôi.

Anh em trẻ ở cơ quan có vẻ không vui.  Trưa 8/1, Nguyễn Văn Phú đang mê cái xe PC mới mua nhưng một đêm để ở sân trong ngõ ngay trước bàn thường trực vậy mà mất, cứ ngẩn ngơ cả người.

Mình thì có nhiều mối lo. Em Nhàn về Cà Mau đi thăm bà con bên chồng ai cũng khen con gái Hà Nội xinh quá, đến nhà nào cũng mời ăn uống vui vẻ và nói là vào đây là đúng lắm, chồng Nhàn là thứ chín, nhiều anh chị, dưới còn mấy em. Ai cũng làm ăn cả, mỗi nhà cho một ít thì thừa dùng, khỏi lo mua gì. Nhưng khi cả nhà biết nàng dâu xinh đẹp chỉ có hai bàn tay trắng, thì cách đối xử cũng khác. Em Nhàn buồn lắm, hai vợ chồng bàn nhau xin ra ở riêng. Em nhận công tác ở phòng mẫu giáo, trụ sở chính lại đóng tận Bạc Liêu cách 70 km.  Xin vay tiền mua cái nhà toàn bằng tôn cạnh một hồ lớn, vợ chồng và hai con về ở cho yên thân. Viết thư cho Nhàn, mình dặn đừng kể khổ làm mẹ buồn hai anh em cố gắng tự giải quyết. Nhân anh Trần Thăng phóng viên ảnh ra Hà Nội, nhờ mang ra cho mẹ một gói tôm khô rõ to em Nhàn gửi cô Trung vừa đưa cho tối qua. Thư mẹ viết ngày gần đây kể cả nhà yên vui, quá đầy đủ rồi ý mẹ nói đã nhận được cái quạt trần mơ ước bấy lâu, cái ra đi ô con và mấy thứ lặt vặt mình gửi ra. Thật tội nghiệp. Mẹ đã từng sống một cuộc sống thế nào mà nay chỉ với mấy thứ đó đã làm mẹ mãn nguyện. Có lẽ mẹ cũng muốn cho các con ở xa vui lòng nên mới viết thế…

Trưa 16/1/1976 nhận được hai lá thư. Một của anh Đào Năng An, trưởng phòng tư liệu khuyên mình mau lấy vợ đi, kẻo lại cha già con cọc như anh. Thư thứ hai là của cô bạn. Thư viết ngày 26/12/1975, đóng dấu bưu điện Hà Nội ngày 10/1/1976, chắc là lưỡng lự mãi rồi mới gửi. Quả tình trong thư có những câu thật xúc động không dễ viết: Tôi không còn tin vào sự thử thách của thời gian, vào lòng người, nhưng tôi nghĩ là với anh, tôi có thể tin vào những gì mà con người có được. Anh hãy sống bình thường, làm việc bình thường đi, rồi mọi việc sẽ đến. Nếu gặp sẽ nói với anh nhiều điều. Điều gì nhỉ…? Khoảng 25 Tết cô sẽ vào Sài Gòn, sau đó đi Tây Nguyên viết một số phóng sự.

Mình đọc lại thư cô viết ngày 1/12/1975 thấy có đoạn: Những con người ấy (nhân vật của Ramangne – nhà văn Đức) tỉnh táo, hành động quyết liệt tự giải thoát mình để sống và hướng tới tương lai. Như vậy là hơn cứ ngồi quẩn quanh với những triết lý mơ hồ mà không hành động gì cả… Giờ đây tôi thấy điều đó rõ lắm, không một cái gì tiêu diệt mình mau chóng bằng sự đầu hàng của mình.

Chủ nhật 18/1 đến nhà bác Thông bà chị họ của mẹ có con dâu làm quản gia cho dược sĩ Phạm Thị Hảo em ruột mẹ, tìm được khá nhiều ảnh cũ của gia đình từ ông ngoại đến bố mẹ mình, các cô các cậu, các bác, toàn là những ảnh kỷ niệm rất quý của đại gia đình. Mình gửi cho mẹ hai lần và dì Thức, cậu Tuyên mỗi người một lần đều gửi bảo đảm, chỉ sợ mất. Quà Tết Bính Thìn của mình như vậy cũng có thể đem lại niềm vui cho cả nhà và là món quà độc đáo không gì sánh nổi. Tiếc là gần đây, hỏi em trai là người cuối cùng ở nhà 16 Hàng Da yêu quí trước khi bán lại cho em trai vợ thì được biết là mất hết, không còn gì.. Tiếc vô cùng.

Đi mò sách, mua được từ điển Micro Robert (Robert tí xíu) và Tchékhov par lui-même (Txê-khốp tự thuật)

Tối 20 và 21 đều bám xe cậu Vượng đi nhậu rất ngon và vui vì cậu chân tình, yêu mến mình muốn cho mình được nếm món ngon Sài Gòn cho biết. Thậm chí còn cố nhét vào tay mình 20 đồng. Tết này, vợ chồng cậu và nhà cô Trung mở hai gian hàng bán quần áo ở bên ngoài chợ Bến Thành. Gian của vợ chồng cậu lấy tên là Thiên Ý, gian nhà cô Trung lấy tên Thu Trâm là tên con gái út. Đang có đồng vào, cậu mua bia và cả một đĩa tôm hùm thái lát chấm muối tiêu đãi ông cháu chưa bao giờ được ăn ngon.

Mấy ngày nay bận quá vì vừa lo tư liệu cho bài báo Tết của anh Thép Mới lại lo các việc liên quan bài Xốc tới ngày 3-2 năm nào. Ngày 18/1, báo Giải Phóng tự ý đăng lại bài này mà không hỏi ý kiến anh Thép Mới cứ sao y bản cũ. Ngày hôm sau, anh Thép Mới gửi công văn phản đối, yêu cầu ngừng đăng và đăng lại theo bản đã chữa. 22/1, báo Giải Phóng thông báo hoãn đến 3-2 sẽ đăng lại, đồng thời đăng quảng cáo báo Xuân báo Nhân Dân. Trưa 21, mình và Sơn đến sân bay đón ông Thế Lữ để lấy báo Tết. Tờ báo xấu quá, nhỏ và lem nhem như báo Thiếu Niên tiền phong ngày thường. Bài của anh Thép Mới vừa bị cắt ngắn đến què quặt, vừa đầy lỗi chính xác. Anh Thép Mới viết ngay thư phản đối, phê bình ban báo Tết và ban thư ký rất nặng nề. Từ tờ lá cải chắp vá đến nhàu nát này, anh thấy một sự sa sút về tư tưởng của anh em ở Hà Nội trước tình hình mới, một sự xộc xệch nguy hiểm về tổ chức. Sáng 22/1 tổng biên tập Hoàng Tùng về Hà Nội đã quyết định không cho phát hành báo Tết Nhân Dân ở Sài Gòn, còn anh Thép Mới thì điện ra yêu cầu trả bản thảo Xuân Trường Sơn với Xuân Cà Mau để đăng toàn văn trên báo Sài Gòn giải phóng. Anh nói các đồng chí ở Hà Nội quả là đang muốn xả cản, tọa hưởng kỳ thành, trong khi thật ra cuộc chiến đấu đang còn tiếp diễn gay go phức tạp khó khăn hơn chiến đấu bằng súng đạn nhiều. Chính mình đã biết không ít người của ta đã hi sinh về mặt chính trị, đạo đức, một cái chết thật nhục nhã giữa thời bình.

Vừa nhận thư Vũ Văn Chỉ, rời quân ngũ về thấy buồn vì cuộc đời còn chưa tươi đẹp như mơ ước. Còn thư mẹ thì chỉ mong cậu Khuê vào trong ấy chắc con đã gặp và đối đãi thân mật với cậu như thường thì cậu sẽ hiểu mà nghĩ lại. Thật tội nghiệp mẹ khi nào cũng muốn gia đình êm ấm.

Mình đang ngồi viết những dòng này trong một căn buồng rộng, thoang thoảng hương dạ lan và thánh thót tiếng nhạc bài ca Nhật Bản Sakura tha thiết, thấm thía, trong sáng như những tình cảm chân thành sâu xa nhất.

*

*     *

Tranh thủ thời gian rảnh đọc Tchékhov, rồi lại đọc Tolstoï. Thật ra rất bận, toàn việc khẩn cấp, nóng bỏng, gắn mình với cuộc sống sôi động của Sài Gòn mới giải phóng. Sáng 27/1, nhận được một loạt thư của mẹ, chị An, anh Đại, chị Thủy, em Thân và hai cháu Ngọc, Hồng con anh Đại. Chị Thủy viết: Năm mới, chị chúc Thành tuy ở Sài Gòn nhưng bao giờ cũng là Thành như khi ở Hà Nội. Chị lo là đúng, nhiều người vào Sài Gòn là biến chất hẳn, chẳng học được cái gì hay mà học toàn thói xấu của Sài Gòn cũ mà lấy thế làm tự hào. Thư nhà bao giờ cũng là món ăn tinh thần bổ ích và yêu thích nhất của mình.

Buổi chiều, đi làm về thì thấy cô bạn đang vui vẻ ngồi trên cái võng mắc ở bụi tre ngà mé trái cổng vào nhà. Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn đi cùng cô. Mình chờ theo hẹn từ ngày 25, nay hết mong thì lại gặp. Hai chị em hiện là khách của hội văn nghệ thành phố Hồ Chí Minh nên ở ngay đầu đường Tú Xương mình ở. Cô có vẻ rất thích bụi tre này và cả cái võng cứ như ở Trường Sơn. Một lần họp cơ quan, anh em đưa ý kiến chặt bụi tre đi lấy cái làm chuồng gà, vừa lợi về kinh tế, vừa đỡ công quét lá. Mình xin giữ lại, nhận hằng ngày quét lá tre rụng. Vì thế mới còn cái bụi tre mà nhân viên CIA từng ở đây đã có con mắt nghệ thuật đem từ xa về trồng. Tôi cùng hai bạn về nơi ở tạm, thấy có đủ máy lạnh, tủ lạnh… Thế là tôi đi một lúc mang về cho vào ngăn đá hai vỉ kem đựng trong từng ô nhỏ, đủ các vị cam, chanh, bạc hà, sữa, xô cô la. Còn mang về một lô chai nước ngọt để ngăn mát. Như một người anh chăm sóc em gái. Ngày hôm sau anh Thép Mới ra Hà Nội, dặn lại tôi lo trông nom cơ quan và viết tường thuật Tết Sài Gòn gửi ra cho anh. Bấy giờ cơ quan chính là 290 Điện Biên Phủ. Ở 22 Tú Xương chỉ có Sơn, tôi và thêm một bạn mới là Nguyễn Quang Bình, cũng bộ đội, dân Nam Định như Trần Thăng nay về làm văn thư đánh máy như hồi còn tại ngũ. Bình còn vương sốt rét. Ông bố Sơn, chủ hãng sơn Đông Á đến thăm chúng tôi, mở tủ lạnh, thấy toàn nước lạnh. Chúng tôi khoe đã chuẩn bị hai thùng mì ăn liền loại ngon, cũng có một bó hành, ngò và ớt tươi để ở ngăn rau. Ông bảo Tết nhất cũng phải nhớ giữ bữa, đừng mải chơi mà lơ là. Rồi ông đi một lát, đem về cho vào tủ lạnh hai con vịt quay béo, bảo bận thì cứ xẻo thịt vịt cho lên vắt mì rồi giội nước sôi là xong. Chúng tôi mừng ra mặt, biết ông thương con trai phải đồng cam cộng khổ với lũ Việt Cộng quen khổ rồi.

Tôi lo nhất là việc tường thuật Tết nơi thành phố mình chưa quen biết. Tôi mời anh Nguyễn Ngọc Lương bạn anh Thép Mới lại vốn là chủ bút tạp chí Tin Văn tờ báo công khai duy nhất của ta ở Sài Gòn tạm chiếm, làm cố vấn, cùng tôi đi dạo quanh Sài Gòn đêm 30 Tết. Tôi sang hội văn nghệ mời hai bạn gái đi chơi 30 Tết, nói rõ là cùng đi có anh Lương, một nhà văn cũng dễ thương như anh Nguyễn Khải. Vừa nói thì đã bị hai bạn nhìn nhau bĩu môi cười. Cô bạn nói và được chị Thanh Nhàn ủng hộ ngay là đi chơi là đi chơi, không được nói đi chơi mà lo hành nghề là không được đâu. Tôi hứa với hai bạn là không mang bút giấy máy ảnh gì theo, chỉ đưa hai bạn di chơi cho biết Tết Sài Gòn thôi. Nói thế, xong về nhà tôi phải bàn với Sơn là trót hứa rồi, nên Sơn có nhiệm vụ nhớ kỹ những nơi đi để khi tôi viết cần gì thì sẽ hỏi. Rồi ba chúng tôi xẻ thịt con vịt quay ăn mì ăn liền như ông bố Sơn bảo. Quang Bình ở nhà ôm súng AK bảo vệ cơ quan, tôi và Sơn lên đường đón anh Lương rồi đến đến hai bạn gái. Tôi ngỡ ngàng khi thấy hai chị em mặc áo dài màu sáng đẹp. Cô bạn mặc áo dài xanh, cũng duyên dáng đáo để. Qua chùa Xá Lợi xem cho biết, chúng tôi đến chùa Vĩnh Nghiêm hai bạn gái vén áo dài quỳ lễ rất điệu nghệ, còn xóc thẻ xin xăm nữa. Ở chùa ra, chúng tôi tôi đi xuôi về Chợ Lớn, đến rạp hát Lệ Thanh…

Mấy ngày Tết hai chị em ở chơi Sài Gòn, tối nào chúng tôi cũng đưa đi thăm thú Sài Gòn về đêm và ăn uống những thức ngon vỉa hè Sài Gòn quanh khu chúng tôi ở. Bạn Sơn là thổ công nên biết nhiều ngóc ngách có món ngon mà rẻ. Sài Gòn có nhiều hẻm, chỗ các hẻm giao nhau thường là tụ điểm hàng ăn vặt. Một xe đỗ bán bánh đúc nóng hành mỡ, món lạ miệng với dân Hà Nội chuyên ăn bánh đúc nguội với tương Bần, rồi cạnh đó là hàng sâm bổ lượng, chè ngọt lại có mộc nhĩ thái chỉ, cũng là món lạ, tất nhiên bao giờ cũng có hàng trứng vịt lộn, trong này gọi là hột vịt lộn, đập giập một đầu vỏ trứng rồi lấy thìa nhỏ múc ăn, không bóc vỏ trứng cho nhân ra bát ăn như ở Hà Nội. Khách chọn một bàn làm trụ sở, gọi món của chủ bàn ấy xong lại gọi món của các xe khác, cứ ngồi một chỗ mà gọi đồ ăn thức uống, ăn xong chủ hàng nào đến tính tiền nấy. Sơn đứng ra thanh toán hết, theo giao ước, tôi chịu một nửa. Cậu ta cũng muốn có thêm bạn Hà Nội. Có hôm tôi đến đón hai chị em gặp cả chị Hà Phương ở báo Văn Nghệ, cũng mời đi luôn. Hồi ấy chị Hà Phương mới mua được cái mô by lét xanh, chạy khắp nơi. Còn nhớ chị ấy dặc biệt ưa ăn hột vịt lộn kiểu Sài Gòn.

Cũng có hôm, một mình tôi đến thăm hai chị em vào buổi trưa, gặp lúc đang cùng bạn bè trò chuyện, tôi cũng ngồi vào luôn, coi như chỗ quen biết cả. Thật ra tôi chỉ biết anh Thanh ở đài Giải Phóng và anh Sơn bên tuyên huấn. Các bạn đang sôi nổi trò chuyện về sách mới mua được. Tôi chỉ ngồi nghe, mãi đến khi thấy nói mãi về Cuốn theo chiều gió chỉ thấy khen lấy khen để tôi mới đề cập một chuyện chưa ai nói. Mọi người có vẻ tán thành điều tôi vừa nêu. Thì cô bạn bỗng nói làm sao mà cái gì người cũng biết mà lại còn hiểu sâu sắc thế… Tôi phải nói ngay, từ đầu đến giờ tôi ngồi im nghe chứ có nói gì đâu, vì những điều các bạn nói tôi không biết, hoặc biết rất lơ mơ. Đến chuyện này tôi mới nói, vì có biết, còn sâu sắc thì đó là tôi nói theo ý của George Sadoul nhà phê bình điện ảnh Pháp chứ có phải tôi nghĩ ra đâu…

Sau đêm 30 Tết phò nhị tẩu,  tôi và Sơn lại tiếp tục công việc được giao viết tường thuật Sài Gòn Tết Bính Thìn. Sáng mồng một, chúng tôi đi xe máy qua sứ quán Mỹ cũ đến Thảo Cầm Viên xem thiên hạ vui chơi. Chiều để Sơn về nhà còn tôi cắm đầu viết bài rồi ăn mì ăn liền vịt quay với Quang Bình. Tôi cố viết hết những gì mình thấy, cảm và nghĩ. Cứ cho tất cả ra giấy đã, như đưa cho anh Thép Mới một khúc gỗ tốt, tùy anh đẽo gọt, cắt xén làm thành bức tượng như anh biết đồng bào cả nước, nhất là đồng bào Hà Nội và miền Bắc muốn biết về Sài Gòn ngày Tết Thống Nhất đầu tiên thế nào. Vì thế tôi viết rất dài, đến sáu trang đánh máy, chỉ sợ quên mất chuyện gì hay thì phí quá. Cuối bài viết tôi ghi hai chữ PV mà không ghi tên mình. Một là vì giữ lời hứa với hai chị em nhà báo chỉ đi chơi, không hành nghề tối 30 Tết, hơn nữa bài này có phải mình tôi viết được đâu. Nếu không có anh Lương, một người Bắc rất hiểu và yêu Sài Gòn từng sống mấy chục năm ở đây và Sơn, anh bạn trẻ có trí nhớ rất tốt và luôn cố gắng giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ.

Ngay tối mồng một Tết, chúng tôi hoàn thành bản thảo đánh máy bài Dạo quanh Sài Gòn Tết Bính Thìn để mồng bốn Tết, chị Hà Hoa ban công thương cùng Nguyễn Văn Phú ra Hà Nội sẽ mang cho anh Thép Mới.

Xong công việc, mồng hai Tết tôi mới đi thăm được bác Phương bị ốm, biếu bác cân đường tiêu chuẩn Tết vừa được phân phối, thăm chị Kim Anh, chở chị đến nhà bác Phương rồi đến nhà cô Trung, xuống nhà bà Cửu ăn cơm với cả nhà.

Tối, cô bạn đến rủ đi chơi, không biết có phải định nói riêng với nhau điều gì không, vì quả thật, mấy ngày qua chúng tôi gặp nhau nhiều nhưng bao giờ cũng có khá nhiều nhân chứng không có phút riêng tư nào. Tiếc là tối ấy là phiên tôi phải trực. Phải cho Sơn là con trưởng về nhà chứ. Còn Quang Bình suốt tối 30 Tết ở nhà một mình, giao thừa phấn khởi bắn một tràng AK vẫn thấy cô đơn, tối mồng một cũng cắm đầu đánh máy bài dài dằng dặc của tôi, cũng phải để cho đi tìm bạn bè đơn vị cũ chứ. Vì thế, tôi đành nói thật là phải trông nhà, chỉ có ba anh em, họ làm việc nhiều rồi, cũng phải để cho nghỉ chứ. Cô chỉ nói anh hãy sống như những người đàn ông khác, sống bình thường thôi.  Tôi nhớ như ý này cô đã viết trong thư gần đây…

Ngày 3/2, mồng bốn Tết, xong mọi nhiệm vụ công tư ba đứa chúng tôi Sơn, Bình và tôi đi xem phim Ba Lan Đại tá Vô-lô-đi-dốp-xki, bộ phim được dân Sài Gòn đang rất hâm mộ. Phim này tôi đã xem hai lần ở Hà Nội mà xem lại vẫn thấy hay. Có lẽ vì vừa qua một cái tết thật vui, đáng nhớ.

Này 6/2, nhận thư em Nhàn, buồn lắm, 29 Tết phải dọn nhà, đến sống ở căn nhà nhỏ toàn tôn tứ bề hai vợ chồng vay tiền mua để có chỗ ở độc lập tự do. Em kể là hôm mẹ con dắt díu nhau theo xe bố chở đồ đến nhà mới, còn bị mẹ chồng chạy theo đòi lại cái can nhựa đựng dầu hỏa. Em phải bảo chồng dừng xe lấy cái xô tôn đổ dầu hỏa ra để trả lại cái can. Thật không còn biết nói gì.

Chiều thứ ba ngày 10/2, anh Thép Mới vào đem cho thư của mẹ. Mẹ viết thư cho mình từ ngày 5 đến 10 Tết,  sáu trang đầy chữ mà mẹ viết là vài hàng thăm con rồng của mẹ (Tôi tuổi Canh Thìn). Xem ra mẹ vẫn hy vọng là mình có tài năng và sẽ có ngày phát huy. Bà mẹ nào cũng thấy con mình là hay là giỏi cả.

Cô bạn đang đi Đà Lạt, đọc báo Nhân Dân ngày 6/2 sẽ đọc được bài Dạo quanh Sài Gòn Tết Bình Thìn, dù không đề tên, chắc cũng biết là mình viết, và hiểu cho nhờ thế mà có xe con, có lái xe đưa hai chị em đi chơi Tết Sài Gòn, chứ cỡ mình bấy giờ thì đến cái xe đạp tàng cũng chưa có.

Ba anh em ở Tú Xương thì rất vui khi đọc bài này, vì đó là bài của chúng minh. Anh Thép Mới cắt đi một nửa nhưng không sửa chữ nào cả. May quá.

Tối 11/2, cùng Phan Thị Thanh Nhàn, Nguyễn Văn Sơn và cô bạn ra chơi bến Bạch Đằng, ăn kem, uống bia, nói chuyện phiếm đến 23:00 mới về. Sáng 12 cô về Hà Nội.

*

*     *

Tối 10/4, nhận lời nhắn mình đến nhà Nguyễn Văn Sơn ở 290 Công Lý nghe nhạc Paganini, Chopin, Beethoven và tất nhiên là cả Johan Strauss nữa mà ai cũng hâm mộ. Có cả Phan Thị Thanh Nhàn đến nghe. Bạn Sơn thật dễ mến, chu đáo, có đậu phộng da cá, bia và trà, trong căn buồng đèn vàng rèm màu hạt dẻ, dài che các cửa sổ lớn, bàn nước kính sạch sẽ mà chủ nhà vẫn luôn tay lau không để một giọt nước một hạt bụi vấy bẩn. Anh học sử Đại học Tổng hợp Hà Nội, năm 1969 xung phong nhập ngũ đi B ngay sau khi xong huấn luyện. Nay là cán bộ của thành ủy Sài Gòn, trực thuộc tiểu ban Văn nghệ. Tòa nhà anh ở là cả một tập hợp những văn nghệ sĩ chiến khu về, trên tầng cao nhất là cặp nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang nổi tiếng.

Lúc về, chị Nhàn hỏi mình đối với cô bạn là thế nào, rồi không chờ trả lời, chị nói ngay là người yêu phải không nào. Còn nói là cô bạn hay nhắc đến mình lắm. Bị đột kích, nhưng mình bình tĩnh nói ngay: Chị hỏi tôi làm gì. Cô ấy biết rõ và cô ấy mới có quyền quyết định xem tôi là gì của cô ấy chứ.

Từ đấy tôi không có dịp nào gặp chị Nhàn nữa.

Tôi vốn muốn mọi việc trong đời mình đều rõ ràng, minh bạch, chính đại quang minh cho nên hơn 40 năm sau,  sáng 29/4/2019, tôi gọi điện thoại cho cô bạn. Bây giờ cô đã 70 tuổi và là bà ngoại của một bé gái. Còn tôi 79 tuổi, có hai thằng cháu nội, một con trai, một con dâu. Tôi nhắc chuyện cũ, sau hỏi có biết sau đó chị Nhàn gặp tôi nói gì không. Cô bảo không biết. Tôi kể lại cuộc trao đổi của chúng tôi tối 10/4/1975 ấy. Cô buột miệng: Thật là tiếc. Nếu lúc ấy anh nói thật ra, thì đã khác. Tôi nói ngay làm sao tôi dám cài mìn vào đời ai. Vừa bị loại ngay trước trận mở màn Buôn Ma Thuột… làm sao tôi quên được. Còn nếu như có ai đó vẫn cứ muốn cùng sống chết thì…xin mời…

Sáng sau lại cùng nói chuyện cũ. Mấy ngày sau đó, theo ý cô, chuyển sang nói chuyện buổi tối. Đủ mọi chuyện, rất vui vẻ và thật thà. Tình cờ chồng cô lại là người tôi biết hồi Tết Bính Thìn ấy. Tôi cưới năm 1978 nhưng đến 1983 mới có con trai đầu lòng sau một lần vợ bị sảy. Cũng năm ấy, cô sinh con gái … Cuối cùng tôi nhờ cô một chuyện là tìm cho tôi tung tích của Rosa người mà cô cũng quen từ rất lâu. Tôi nói là cho đến nay tôi vẫn thương Rosa lắm, muốn biết họ đã đem lại cho Rosa những gì đã hứa chưa, nay cô sống có hạnh phúc không…

Rồi tôi chờ hơn hai tháng, đến tối chủ nhật 2/7 mới lại gọi điện cho cô.

Cô bắt máy, hỏi có chuyện gì không anh. Nghe là tôi hiểu cô chưa giúp việc tôi nhờ. Nên tôi bảo hết chuyện rồi. Cô nói đúng là hết chuyện rồi… mà tôi xin phép anh, tôi có chút việc bận cần đi ngay…

TP Hồ Chí Minh 13/9/2019

P.T.

(Còn nữa)

Dạo quanh Sài Gòn Tết Bính Thìn

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 1 tháng 11 năm 2019.

Chuyện một người cháu ngoại – Phụ lục

DẠO QUANH SÀI GÒN TẾT BÍNH THÌN

(Bài đăng trang cuối báo Nhân Dân ngày 6/2/1976. Ảnh minh họa là của Blog PhamTon thêm vào)

Chiều 30 Tết

Những gian bán hàng tết xinh xắn, đủ màu sắc, bao quanh chợ Bến Thành đang lần lượt được dỡ ra, như để chính thức chuyển hẳn cái tết chuẩn bị náo nhiệt ngoài đường phố, thành cái tết ấm cúng, sâu xa trong từng gia đình Sài Gòn.

Sài Gòn lên đèn

Bảng tin lớn chạy điện trước chợ Bến Thành lần lượt hiện lên dòng chữ nhắc đồng bào chú ý đón coi thư chúc tết Bính Thìn của Chủ tịch Tôn Đức Thắng.

Trước cửa các cơ quan và nhiều nhà đồng bào, trên nền đỏ hoặc xanh lá mạ, nổi bật các dòng chữ: Tết Việt Nam toàn thắng, độc lập, thống nhất, xã hội chủ nghĩa – Mừng xuân thống nhất, xã hội chủ nghĩa – hoặc ngắn gọn hơn: Mừng xuân đại thắng.

Tòa đại sứ Mỹ, cái khu nhà có tường cao chắn quanh kín mít, còn cái mặt nhà to thì đầy những cửa sổ nhỏ ti hí như những con mắt lấm lét rình mò – hôm nay đã bị trám giữa cổng một tấm biển đỏ, chữ vàng mừng xuân. Dưới đó, một anh bộ đội trẻ đang nắm chắc tay súng, tươi cười ngắm các bạn trẻ và các em nhỏ vui vẻ kéo nhau tới Thảo Cầm Viên. Mấy ngày tết này, Thảo Cầm Viên mở cửa suốt từ 6 giừ sáng tới tận 12 giờ đêm.

Tối 30

Trời mát dịu. Đường phố Sài Gòn – Gia Định có vãn bớt người. Còn dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị cỗ bàn chứ!… Nhưng trước rạp Lệ Thanh ở Chợ Lớn thì mọi thứ xe đều dồn ứ lại. Nhiều đồng bào vẫn giữ thói quen đi coi hát tối 30 để về nhà vừa kịp đón giao thừa. Trong nhiều nhà hàng, nhiều quán ăn nhỏ trên lề đường, vẫn còn người ăn nhậu. Tại một tiệm uốn tóc nhỏ, anh thợ uốn tóc vẫn chăm chú làm đẹp cho một khách hàng phái đẹp. Còn vài ba chị nữa ngồi chờ… Trẻ em xúm lại từng nhóm, đốt pháo cái một. Lúc ấy, trên màn ảnh nhỏ vô tuyến truyền hình Giải Phóng, chị Ngọc dễ thương đang dịu dàng, rành rẽ kể cho các em nhỏ và mấy chú gấu, voi, mèo… ngộ nghĩnh nghe sự tích con rồng thần thoại kỳ lạ và cả chuyện những con rồng lửa Thăng Long oanh liệt đã từng hạ cả đàn diều hâu B52 của giặc Mỹ…

Năm Rồng – Bính Thìn đang đến dần.

Giao thừa

Pháo nổ. Pháo nổ rất nhiều, rất giòn giã. Nhưng vẫn chưa đến giao thừa. Người Sài Gòn không thể giữ mãi bánh pháo mong ước mà không đốt. Bao nhiêu năm bị cấm đốt pháo rồi. Vì “lý do an ninh”. Từ năm 1968, tết nào Thiệu cũng sợ lại là một tết Mậu Thân mới… Trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa nơi từng là trụ sở Ủy Ban quân quản thành phố Hồ Chí Minh kết đèn màu, nổi lên lộng lẫy. Chân dung lớn Bác Hồ thật hiền, thật tươi. Trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, nhà hai bên đường bầy san sát những ban thờ đón giao thừa, đèn nến sáng chưng, hương khói nghi ngút. Ở bến Bạch Đằng, những con tàu đậu lại đều rực rỡ đèn hoa, hắt sáng nhiều màu xuống những khách hàng đang nhậu lai rai tại các bàn nhỏ bầy ngay bên bờ nước, quyết đón giao thừa ngay tại bến.

Từ khoảng hai mươi bốn giờ kém mười lăm, cả “kho” pháo của người Sài Gòn – như niềm vui chất chứa bấy lâu nay – bùng nổ. Nhiều người bỗng nhắc nhớ những ngày xuân Mậu Thân thân thiết của đời mình. Những dây pháo dòng từ lầu ba, lầu tư xuống sát ban thờ đón giao thừa. Pháo cối. Pháo đùng, Pháo chuột. Pháo toàn hồng, nở tung như hoa. Đặc biệt tết năm nay, Sài Gòn nổ nhiều pháo để dành từ hồi Tết Mậu Thân, và cả pháo Hà Nội, pháo Bình Đà do các cơ quan ở Thủ Đô gửi cho cán bộ xa nhà vui tết.

Đi qua Phú Nhuận, chúng tôi thấy một nhà trệt, mở rộng cửa. Hai anh chắc là con trai, bê cả cái ghế trên có một cụ già bại liệt râu tóc bạc phơ ra tận hè phố. Mắt ông cụ sáng lên, miệng nở nụ cười khoan khoái. Mọi năm, cúng giao thừa xong là phải dẹp vội ban thờ vào nhà, khóa cửa lại. Giới nghiêm mà. Vì “lý do an ninh”. Cúng ông bà ông vải một năm có một lần mà cũng phải cúng vội cúng vàng để còn dọn cho xong trước giờ giới nghiêm. Năm nay, cụ ngồi đấy mà dón chào năm mới, mát lòng mát ruột ngắm đám trẻ ùa ra đường, áo quần tinh tươm, tay cầm tay, tay cầm hoa, hớn hở ca hát trò chuyện đi trên con đường – năm mới của thành phố giải phóng. Cả niềm vui cũng được giải phóng.

Tôi bỗng nhớ bài hát tranh đấu năm nào của tuổi trẻ đô thị miền Nam, bài hát như được viết ra ngay trên mặt đường:

            Xuống đường, xuống đường

            Đập tan mọi xích xiềng

            Quyết đứng lên đấu tranh giành chính quyền

Và chợt hiểu vì sao các bạn trẻ muốn đón năm mới ngay trên mặt đường: mùa xuân lớn năm nay đâu có chịu gò bó trong bếp hẹp gia đình:

Sáng mùng một tết

Thật ra, chúng tôi đã cùng tuổi trẻ Sài Gòn bước vào năm mới ngay trên mặt đường. Nhưng, sau một giấc ngủ ngắn, thấy mặt trời tỏa những tia ấm đầu tiên trong sương sớm, người Sài Gòn mới thấy rõ ràng là năm mới đã đến thật. Cả Sài Gòn yên tĩnh, trời mát dịu. Không khí trong lành, thơm hương hoa và nhựa mới. Chúng tôi cùng các đồng chí phụ trách quận 1 – quận trung tâm của Sài Gòn – đến vườn hoa Chi Lăng đặt những vòng hoa tươi trước đài liệt sĩ quận nhà. Trong khói hương ngào ngạt tỏa ra từ một đỉnh đồng lớn đặt trước đài, hòa với tiếng nhạc Hồn tử sĩ lắng đọng sâu xa, chúng tôi kính cẩn nghiêng mình tưởng nhớ các liệt sĩ đã anh dũng hy sinh cho Tổ quốc, cho thành phố thân yêu. Ngay tại quận này trong những ngày xuân Mậu Thân, một tốp anh em biệt động ta đã tiến công vào dinh “độc lập” (mà dân Sài Gòn thường ưa gọi là dinh “Đập Lột”) rất đúng giờ quy định, làm chủ ngay được tình thế. Nhưng bọn địch hoàn hồn đã phản công dữ dội tụ tập đông cả bầy, dùng đến cả hơi độc. Anh em ta đã cố thủ đến hơi thở cuối cùng và hy sinh ngay trong phòng họp lớn, nơi vừa qua đã diễn ra hội nghị Hiệp thương giữa hai miền Nam – Bắc bàn việc thống nhất nước nhà.

Buổi đầu năm mới, đồng bào, đồng chí đã dành để tưởng nhớ các anh.

Cũng vì không quên các anh mà quận I đã cố gắng tận dụng mọi khả năng của mình hết lòng chăm lo đời sống đồng bào mà các anh hằng yêu quý và bảo vệ. Dịp tết năm nay, mấy ngàn bà con Quận I đi xây dựng khu kinh tế mới Bù Đăng đã nhận được món quà đầy tình nghĩa gồm 800 bộ áo quần, một tấn rưỡi cá hộp và nhiều nước mắm, xì dầu… Trong quận, nhiều cơ quan và ban đại diện phường, khóm đã nhường nhà để 36 gia đình bà con – xưa nay chưa từng có nhà ở, cũng tức là chưa từng có cái tết thật sự bao giờ – được có đủ nơi ăn chốn ở trước tết Bính Thìn.

Cùng các đồng chí quận I, chúng tôi đến thăm trụ sở Hội phụ nữ quận. Ngôi nhà số 40 đường Phùng Khắc Khoan này là nơi ở của tên đại sứ hiếu chiến Mỹ cuối cùng Ma-tin, nó ăn thông với ngôi nhà số 38 từng là nhà của Ca-bốt Lốt. Tại đây, trước khi leo lên máy bay lên thẳng đậu trên nóc tòa đại sứ Mỹ để rồi được xốc nách mang xuống chiến hạm Huê Kỳ đậu ngoài khơi, chuồn thẳng, Ma-tin đã lén lút đốt cháy năm triệu đô la – quỹ đen, không thể mang theo. Nơi ở của quỹ dữ, nhờ phép lạ giải phóng, đã biến thành nơi ở của những người chị “anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”.

Trưa mồng một

Rời quận I chúng tôi theo dòng xe và người tấp nập đổ về một hướng lớn trên đường 30/4 lịch sử. Trên cổng lớn của Thảo Cầm Viên, hình Bác Hồ kính yêu đang tươi cười giơ tay vẫy gọi, in trên nền trời xnah ngắt, điểm mây trắng bông. Dưới hình Bác là câu thơ thân thiết với mọi tấm lòng Việt Nam: Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn.

Mọi người đều hướng vào cái cửa Bắc Nam sum họp ấy mà tiến tới. Trẻ em, người lớn mặc những bộ áo quần ưa thích nhất của mình như muốn đua với muôn sắc hoa đang nở rộ trong vườn Bắc Nam sum họp hôm nay. Có những gia đình mang cả kẹo bánh, nước ngọt, hoa quả đến đây để vui chung trong nắng xuân mới. Có xe Hôn-đa hai bánh chạy thận trọng, chở đến sáu bảy người – cả một gia đình. Các đồng chí cảnh sát áo vàng mỉm cười. Mọi người đi sát bên nhau mà vào cửa. Không xô đẩy, chen lấn. Thậm chí, hầu như không nghe một tiếng pháo nào nổ trong khu vườn rộng 33 mẫu bên sông Thị Nghè này. Ở đây, tất cả đều hòa hợp, thống nhất, từ cỏ cây, chim muông, con người, đến bầu trời xanh dịu dàng, tiết trời ấm áp. Trẻ em có đường xe lửa ngộ nghĩnh mang tên Hà Nội – Huế – Sài Gòn, một đầu máy xinh kéo theo hai toa đẹp. Người lớn có phong lan của  rừng mọi miền Tổ quốc chăm trong nhà kính. Món ăn, có bún bò giò heo – Huế, thịt bò bảy món – Sài Gòn, phở – Hà Nội. Chú voi Tô-ly ba tuổi bị Thiệu chuồn bỏ rơi trong dinh “Đập Lột”, hôm nay cũng góp vui trong vườn xuân Bắc Nam này cùng ông cọp hiền khô, mà anh bộ đội Nguyễn Thế Giới đã nuôi từ nhỏ bằng phần cơm và lương khô chiến trường của mình.

Ra khỏi cổng vườn xuân Bắc Nam sum họp, tôi gặp một đồng chí công an áo vàng trực máy điện báo trên xe gíp. Đồng chí cho biết là ở đây mọi việc đều tốt đẹp, công an chưa phải can thiệp một vụ nào. Hình như bước qua cái cổng Bắc Nam sum họp này, không ai muốn lạc điệu cả. Đồng chí trẻ, người ở một huyện Hà Tây ấy, đã thức suốt đêm giao thừa để trông cho đồng bào ăn tết.

Trưa nay, anh vẫn ngồi đây. Sẵn sàng phục vụ như đã từ mười năm nay rời quê cầm súng đuổi giặc. Cấp trên đã hẹn sẽ để đồng chí ăn tết sau. Tại quê nhà.

Chiều mồng 1 tết Bính Thìn.

P.V.

Phạm Quỳnh, người nặng lòng với nhà – Phạm Tôn

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 1 tháng 11 năm 2019.

PHẠM QUỲNH, NGƯỜI NẶNG LÒNG VỚI NHÀ

Phạm Tôn

Lời dẫn của Phạm Tôn: Nhân kỷ niệm lần thứ 60 ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2014), chúng tôi xin mời quý bạn đọc câu chuyện về một con người Hà Nội gốc (bốn đời) giữa những người ruột thịt và những người thân thiết như người nhà.

Bài này đã đăng trên tạp chí Nghiên cứu và Phát triển số 3 (56).2006 dưới nhan đề Phạm Quỳnh, người nặng lòng với nhà.

—o0o—

Cụ tổ của Phạm Quỳnh là Cử nhân Dưỡng Am Phạm Hội (1791-1854). Cụ có hai đời vợ và một bà thiếp. Nhưng đến năm bốn mươi tuổi mới sinh được một trai là ông Khiêm Trai Phạm Ngạch. Ba mươi hai tuổi, ông Ngạch đỗ tú tài, có hai con đều chết khi mới mười bảy tuổi. Nên khi ông mất sớm, đã cho ông nội Phạm Quỳnh thừa tự gia sản của cụ Phạm Hội để lại: một căn nhà nhỏ hình ống ở số 1 phố Hàng Trống Hà Nội, do học trò xây dựng nên để thờ thầy[1]

Ông nội lại chỉ sinh được một trai là Phạm Hữu Điển (thân phụ Phạm Quỳnh), rồi bị cảm mà chết trẻ ngay khi vừa làm xong bài thi, cho vào ống quyển còn đeo ở cổ, chưa kịp nộp. Sau được xét chấm đỗ tú tài. Phạm Hữu Điển cũng đỗ tú tài, sinh được Phạm Quỳnh mới chín tháng thì vợ ra đi mãi mãi, mẹ phải bế cháu nội sang hàng xóm xin bú chực và mớm cơm cho ăn, rồi sớm khuya chăm sóc tận tình khi cháu bị đậu mùa. Mãn tang vợ ít lâu, ông Điển tục huyền, sinh được một trai nữa, đặt tên là Phạm Bái. Năm Phạm Quỳnh lên chín, thì ông mất; sau đó chú bé Bái cũng chết yểu. Bà vợ kế còn trẻ, đi bước nữa. Phạm Quỳnh thơ dại sống với bà nội và cụ Tú, vợ ông Ngạch, người cho gia đình thừa tự. Và ông đã lớn lên trong tình yêu thương, chăm sóc chu đáo của hai bà cụ nghèo khổ, vắt kiệt sức tàn gìn giữ giọt máu hiếm hoi của cả dòng họ. Côi cút, cô đơn từ nhỏ, Phạm Quỳnh tha thiết quý mến từng người ruột thịt thân yêu của mình. Điều đó ăn sâu vào tiềm thức của ông. Suốt đời ông yêu thương chăm sóc những người thân như luôn e sợ có thể có ngày ông lại mất họ…như đã từng mất mát quá nhiều từ thuở lọt lòng.

Cụ Tú và cụ Cả là bà nội Phạm Quỳnh, sống trong cảnh gieo neo, chật vật, bòn từng quả táo, trái bồ hòn, ít rau cỏ lèo tèo trong vườn sau nhà và buôn bán lặt vặt nuôi cháu khôn lớn[2]. Đến năm mười sáu tuổi, Phạm Quỳnh đi làm, đời sống gia đình mới bớt khó khăn. Hằng ngày, đi bộ từ Hàng Trống vòng qua hồ Hoàn Kiếm đến làm việc ở trường Viễn Đông Bác Cổ (Ecole Francaise d’Extrême Orient), Phạm Quỳnh đi qua một cửa hiệu bán đồng hồ, bao giờ cũng dừng lại ngắm nghía chiếc đồng hồ quả quýt xinh xắn bày trong tủ kính, thèm thuồng mà không dám nghĩ đến chuyện mua. Sau này, khi ông nhận thêm việc dạy tiếng Việt tính theo giờ cho một vài người Pháp ở trường, thu nhập có khá hơn, ông mới dành dụm mua cho mình chiếc đồng hồ đúng như thế, ở hiệu ấy, và giữ luôn bên mình như một vật báu suốt nhiều năm ròng, kể cả khi đã trở thành Thượng thư triều đình Huế[3]

Hồi trẻ, say mê văn minh Pháp, nên khi hai bà cụ bảo về quê thăm và sửa sang phần mộ ông cha thì ông từ chối không đi, nói là: “Người đã mất rồi thì nên để cho người ta yên”; cho là: “Người mất rồi thì kỉ niệm để trong lòng là đủ”. Nhưng đến khoảng năm 1915, khi ông chừng hai mươi hai tuổi, bà cụ Tú qua đời, thì ông lại giữ đúng lễ xưa, khiến Hoàng Đạo Thuý, người bà con kém ông bảy tuổi, cũng là người say mê văn minh Pháp phải ngạc nhiên: Đầu đội mũ dứa, tay chống gậy trúc, đưa tiễn cụ đến tận nơi yên nghỉ cuối cùng ở cánh đồng Bạch Mai, cạnh một bờ rào[4]

Từ nhỏ ở Hàng Trống, cho đến sau này về Hàng Da, rồi vào Huế, Phạm Quỳnh bao giờ cũng giữ nguyên nếp kê bàn học và làm việc dọc trước bàn thờ tổ tiên. Trên bàn thờ, có đặt những bài vị ghi danh các vị bằng chữ Hán và sau này, còn đánh số thứ tự để khi giỗ vị nào thì vợ con theo lời ông bảo dễ dàng lấy đúng bài vị vị đó đặt ra trước, tiện chuẩn bị bày biện bàn thờ. Ông rất trọng kị giỗ gia tiên. Khi cỗ bàn đã bày xong thì ông khăn đóng áo dài, trịnh trọng thắp nhang khấn vái, sau mới đến vợ và các con vào lễ. Ông còn kể cho vợ và các con về tiểu sử vị giỗ ngày hôm đó và thường dạy các con: “Phải làm sao cho gia đình mình trong như thuỷ tinh, không chút bụi mờ; giữ gìn đạo đức, nền nếp sao cho khỏi hổ với vong linh các cụ”[5]

Với người khuất núi còn như vậy, Phạm Quỳnh càng yêu kính hơn những người trên còn sống. Chính vì thấy cụ Tú quá già, cụ Cả tuy còn khoẻ nhưng tuổi cũng cao mà hai cụ ngày đêm vẫn vất vả vì mình, cho nên đi làm được một năm thì ông lấy vợ là cô Lê Thị Vân, để có người đỡ đần hai cụ. Ông thường cùng vợ về quê ở thôn Nhân Thục làng Thọ Vực tổng Xuân Cầu huyện Văn Giang tỉnh Bắc Ninh[6] thăm mẹ vợ, thường gọi là cụ Ký (do ông chồng làm ký lục, bấy giờ đã qua đời), thăm các cô em vợ là Hợp, Mai và cậu út Tốn. Chính những lần về quê vợ này, ông ra đồng xem bà con nông dân làm lụng mà đã ghi được biết bao câu ca dao tục ngữ dân ca hay, tăng thêm đáng kể vốn từ ngữ dân tộc của ông.[7] Hồi đã khá giả ông nói với cậu Tốn là muốn biếu bà mẹ vợ một ngôi nhà, hỏi có muốn lấy nhà ở Hà Nội cho tiện việc học hành làm ăn sau này của các em không, thì cậu Tốn trả lời là anh chị cho thì tùy anh chị thôi. Thế là ông bàn với vợ, bà bảo: “Cứ làm cái nhà to ngay giữa làng, chớ làm ở Hà Nội, dân làng có mấy ai ra Hà Nội đâu mà biết”. Rồi cho dỡ ngôi nhà gỗ còn tốt đi để xây ngôi nhà mới tại làng, đến nay (năm 2000) vẫn còn.[8]

Cô Vân có em gái là Hợp, nhà quen gọi là cô Nhỡ, bởi dưới cô còn một em gái nữa là cô Mai. Chị đi lấy chồng bấy giờ đã là nhà báo nổi danh ở Hà Nội, còn em vẫn ở quê làm ruộng, mò cua, bắt ốc, hái rau,…Có khi nhớ chị, cô đem những thứ ấy sang tận Hà Nội, lên bán ở chợ Hàng Da ngay gần nhà chị để tiện ghé thăm. Bà chị xấu hổ vì thấy em gái ăn mặc lôi thôi lếch thếch, lại còn quang gánh, thúng mủng, nên thấy mặt là thường đuổi về ngay. Nhưng những lần gặp ông thì thật là may. Ông mở cửa, đi thẳng vào nhà như “những nhà nho chân chính”, không thấy em vợ đứng cạnh cửa. Khi cô đánh tiếng chào, thì ông mừng rỡ, vồn vã hỏi thăm buôn bán thế nào, mẹ và các em bên nhà có được mạnh khoẻ không, rồi cuối cùng, bao giờ cũng móc túi lấy tiền dúi cho, bảo là: “Dì cầm tạm, đỡ tiền tàu xe”. Sau đó, mới gọi to báo cho vợ biết là có em gái sang chơi. Trước khi về, cô sang chào ông thì bao giờ ông cũng đưa sang vợ, nói là “Cho dì tiền tàu xe và mua quà cáp cho bà và các em bên nhà”[9]

Sau này, năm 1928, ông có mua lại của ông chủ Mỹ Ký (chuyên làm đồ trang sức bằng vàng giả, nổi tiếng một thời) một trang trại ở ấp Thái Hà, nhưng chỉ để mẹ vợ ở cùng gia đình cậu út Tốn; gia đình ông thỉnh thoảng mới về thăm thôi[10]

Phạm Quỳnh rất yêu vợ nhưng tính tình kín đáo, thường ít để lộ ra ngoài. Năm 1909, mới làm việc có một năm, ông đã được Trường Viễn Đông Bác Cổ Hà Nội cử sang Pháp làm chức trợ giáo ở khoa tiếng An Nam trường Đông Phương Bác Ngữ (Ecole des Langues Orientales), một dịp may hiếm có, thời ấy người trẻ tuổi nào cũng ao ước. Vậy mà ông đã từ chối. Chỉ vì mới …lấy vợ! Sau này, năm 1922 có dịp sang Pháp thăm trường ấy, ông đã ghi lại trong nhật ký: “Giá nhận đi hồi ấy thì Trường Bác Cổ không đề cử ông Phan (Văn Trường- PT ghi chú), và sự nghiệp mình có lẽ lại xoay ra một phương diện khác.” Nhưng ông không hề tỏ ý tiếc… Cũng trong dịp này, sau khi thăm bảo tàng Trocadero và bảo tàng Guimet ở Paris, ông lại ghi: “Thứ bảy, 27-5: Người Tây bình phẩm đàn bà An Nam có thói nhuộm răng đen thường nói rằng: Trông miệng người đàn bà An Nam tối om như cái hố sâu. Người Tây có lẽ lấy thế làm xấu thật, nhưng ta lại cho thế là đẹp. Cô con gái nào nhuộm răng khéo, đen nhánh như hạt huyền, thì tựa hồ như có duyên thêm lên. Tôi xin thú thật rằng, tôi không thể trông được một người đàn bà An Nam để răng trắng, dẫu đẹp mười mươi mà xem bộ răng đủ chán ngắt rồi. Vì người đẹp là người thế nào? Là một người hệt với hình ảnh một kẻ “ý trung nhân” của mình. Kẻ “ý trung nhân” của người An Nam ta là một người đàn bà da trắng, tóc dài, hình dáng yểu điệu… mà phải có bộ răng đen nhay nháy (chúng tôi nhấn mạnh – PT) mới được. Nếu răng trắng thời hỏng toẹt, không hệt với người trong mộng nữa.” Ông ghi nhật ký đúng như thế. Mà đây lại là nhật ký để đăng công khai đều đặn trên báo Nam Phong của ông! Vì ông đang nhớ vợ, mà kẻ “ý trung nhân” như ông tả ở trên, thì bất cứ ai đương thời quen biết gia đình ông đều dễ dàng nhận ra ngay đó chính là chân dung của vợ ông, cô gái một làng quan họ xứ Kinh Bắc. Ngày 23-6, ông ghi: “mình mặc jaquette, vào hiệu ảnh chụp cái ảnh gửi về nhà”. Đó là bức ảnh đầu tiên ông mặc âu phục, tóc cũng đã cắt mất cái “búi tó củ hành”. Trước thay đổi lớn đó về hình thức, ông thấy cần “thông báo khẩn” cho vợ biết. Ông gửi ngay ảnh đó về[11] với lời đề tặng đúng kiểu của riêng ông “Gửi hiền thê, ở nhà”¹⁰

Vợ chồng đồng tuổi Nhâm Thìn với nhau nên thương yêu, chiều chuộng, giúp đỡ nhau, suốt đời không hề có xích mích gì. Bà Cả Mọc, tên thật là Hoàng Thị Uyên, một nhân vật nổi tiếng về hoạt động xã hội của Hà Nội đầu thế kỷ thứ 20, là cháu bà thiếp của cụ Phạm Hội, lập hội Tế Sinh. Đây là một hội từ thiện chuyên trông con nhỏ cho những người lao động nghèo đi làm ban ngày và còn mở một trại dưỡng lão ở Phúc Yên giúp các cụ già cô đơn, không nơi nương tựa.[12] Phạm Quỳnh coi bà như bà mình, thường đến thăm hội, trò chuyện cùng bà. Bà Cả Mọc nhận vợ Phạm Quỳnh làm thủ quỹ của hội. Cô Vân vốn không biết chữ, nhưng tinh ý lại nhớ dai. Cô chỉ thu, chi rồi cố nhớ thật kỹ, về nhà thuật lại để chồng ghi chép hộ. Hằng tháng, ông phải viết hàng trăm biên lai, chứng từ và vào sổ sách thay cô. Ông viết bằng bút lông ngỗng, chữ nhỏ mà rất đẹp. Các vị trong hội biết chuyện thường gọi đùa ông là “ông thủ quỹ”[13]

Sau này, tuy bận nhiều công việc, ông vẫn cố dành chút giờ rảnh rỗi đem Nhị Độ Mai, Kiều,… ra đọc cho vợ nghe. Vì bà, tuy không biết chữ nho lẫn chữ quốc ngữ nhưng lại rất sành tiếng Việt, thuộc nằm lòng Truyện Kiều và vô số ca dao tục ngữ dân ca…[14]. Tuy không ham, nhưng ông cũng cố học đánh mạt chược mà ông biết bà thích và chơi khá thạo. Chỉ cốt để cùng bà và gia đình tiêu khiển trong mùa mưa xứ Huế.[15]

Còn có bằng chứng nào “hùng hồn” hơn về tình yêu của ông đối với vợ là họ đã có với nhau đến mười sáu mặt con! Ông bà sống với nhau được ba mươi sáu năm, kể từ người con trai cả sinh năm 1911 đến cô con út sinh năm 1938, trong hai mươi bảy năm ấy, ngoài ba người mất từ khi chưa đầy tuổi tôi, cũng còn lại đến năm trai và tám gái. Tuy đông con như thế nhưng hiếm có người cha nào trên đời này lại yêu thương chăm sóc con cái đến như ông. Những người con của ông, ít tuổi nhất nay cũng đã ngót bảy mươi, người lớn tuổi nhất hiện còn sống đã ngoài chín mươi, nhưng không một ai quên được nhưng kỉ niệm về tình thương yêu và sự chăm sóc ông đã dành cho mình. Đông con như thế mà ông vẫn chú ý đến từng người một, và yêu thương chăm sóc các con như nhau, không hề có sự “trọng nam, khinh nữ” hoặc “con yêu, con ghét” như thói thường vẫn vậy. Ông cũng không bao giờ lấy quyền làm cha để bắt các con phải theo ý mình, mà chỉ cảm hoá bằng tình thương yêu và lẽ phải mà thôi. “Dĩ thân vi giáo” là cách giáo dục của ông. Ông bao giờ cũng thân thiết, gần gũi bầy con đông đúc, nhiều vẻ.

Các con ông gọi cha bằng Thầy, gọi mẹ bằng Me và xưng là Em. Có lẽ là do ông gọi vợ theo kiểu Tây là Me (Mère) nó, còn bà thì gọi ông theo kiểu ta là Thầy nó. Và cả hai đều quý các con, thường gọi nựng khi còn nhỏ là Em, lâu ngày hình thành nếp xưng hô độc đáo của riêng gia đình ông.

Mười sáu tuổi lấy vợ thì mười bảy tuổi ông có con trai đầu lòng, đặt tên là Phạm Giao. Theo lệ cũ: tên con trai suy từ tên cha ra, đã có cây quỳnh tất phải có cành giao. Hai năm sau, vợ ông sinh một bé gái trắng nõn nà như cọng giá, nhà bèn đặt tên là Giá, ông cũng chấp nhận. Hai năm sau nữa, lại một bé gái ra đời, cứ ngày ngủ đêm thức, nhà lại đặt luôn cho tên là Thức, ông lại cũng chấp nhận, cho làm khai sinh như thế. Sự dễ dãi này cũng dễ hiểu, người thời ấy thường không coi trọng việc đặt tên cho con gái, vì sau này lấy chồng thì sẽ lấy tên chồng thôi. Nhà số 1 phố Hàng Trống là nơi chôn nhau cắt rốn của ba anh em. Sau này, khi đã là chủ nhiệm kiêm chủ bút báo Nam Phong, dọn về ở số 5 phố Hàng Da, các con sinh ra đều được ông chọn đặt tên cẩn thận. Trước chuyến đi Pháp năm 1922, ông có thêm ba con, một trai là Phạm Bích, hai  gái là Hảo và Ngoạn. Mới hai mươi chín tuổi, ông đã sinh đến sáu con.[16] Chỉ đọc những dòng ông viết trong Pháp du hành trình nhật ký đăng trên báo Nam Phong năm ấy, cũng thấy được ông thương yêu các con đến thế nào

“Thứ ba, 20-6: Chánh Công ty rượu Đông Pháp mời cơm trưa…Dự tiệc… còn có ông em ruột… bà em dâu và hai đứa cháu gọi ông bà bằng bác. Hai thằng bé ngộ quá, mình chơi đùa với chúng nó lại càng thêm nhớ đến lũ con ở nhà.” Phải, ở nhà ông cũng có hai thằng bé là Giao và Bích mà…

“Thứ sáu, 23-6:…vào hiệu ảnh, chụp cái ảnh gửi về nhà”.[17] Ông gửi ảnh ấy về thì bà lại gửi sang cho ông bức ảnh ông mặc áo gấm bế bé gái Ngoạn. Ảnh chụp trước lúc ông đi xa. Ai ngờ, sau đó ông diễn thuyết đến bốn bận, có lần ở cả Viện Hàn Lâm Pháp, khiến các báo Paris xôn xao lên, tranh nhau đăng bài nói của ông, còn xin cả ảnh để đăng kèm cho thêm sức thuyết phục. Bấy giờ, tuy mới chụp ảnh mặc âu phục gửi về nhà, nhưng ông lại không dùng ảnh ấy, mà đưa đăng bức ảnh mặc áo dài khăn đóng, đang bế con gái mới vừa mấy tháng. “Bé” Phạm Thị Ngoạn, sau này là tiến sĩ đại học Sorbonne Paris với luận văn Tìm hiểu tạp chí Nam Phong (Introduction au Nam Phong) nghiên cứu về sự nghiệp chủ yếu của đời ông, vẫn luôn giữ bên mình bức ảnh đó, coi như báu vật quý nhất đời mình. Bà nắn nót đề sau ảnh dòng chữ: “Tôi đã có mặt trên báo chí Paris từ năm 1922”. Năm 1921 là năm sinh bà Ngoạn

“Thứ bảy, 24-6: cơm trưa rồi đi chơi cửa hàng Bon Marché ở đường De Sèvres… Nhân vào khu bán các đồ chơi trẻ con, mua mấy thằng phệnh, con thú, cái xe để gửi về lũ trẻ ở nhà cho vừa kịp tết tháng tám. Nhà hàng nhận gói, gửi cẩn thận, chỉ phải chịu thêm tiền bưu phí mà thôi. Lũ trẻ nhận được mấy gói này chắc là mừng lắm. Nghĩ đến chúng nó lại càng thêm nhớ.” Thế là đang sống giữa Paris phồn hoa đô hội bậc nhất thế giới, lòng ông vẫn hướng về quê nhà; ông vẫn nhớ là sắp đến Tết Trung thu, và càng nhớ các con.

“Thứ năm, 29-6: Năm giờ chiều mới ở vườn bách thú ra, trước khi lên xe, mua một mớ cartes postales (bưu ảnh) các giống thú lạ để gửi về cho các trẻ nhỏ ở nhà. Nào là sư tử, nào là hổ báo, nào là hươu nai, nào là vượn khỉ, mỗi cô mỗi cậu được mấy con giống, xem mà tranh nhau ỏm tỏi! Còn cái con nai cao cổ kia, chắc anh chị nào cũng thích, ta phải mua đến nửa tá mới đủ.” Nửa tá là đúng, bấy giờ ông có vừa đúng nửa tá…con, hai trai bốn gái, kể cả cô mới sinh mấy tháng trước khi ông đi.

Và rồi, “Thứ hai, 17-7: đi vào vườn Luxembourg. Vào đến giữa vườn, trông cái cảnh mới đẹp sao!…Nhưng đẹp nhất là cái cảnh mặt trời về tây, bóng dương đã xế, mây vàng ngẩn ngơ, thật là Trời tây bảng lảng bóng vàng

“Không gì đẹp bằng góc trời đó, mà cũng không gì buồn bằng đám mây đó. Vì trông mây, lại sực nhớ đến nhà: Lòng quê gửi đám mây vàng xa xa. Mến cảnh nhớ nhà, nhớ nhà mà mến cảnh, trong lòng lại càng ngổn ngang thêm nữa. Trời vừa sập tối, lính canh vườn đã nổi trống để giục khách tháo lui. Lủi thủi bước ra, đi thẳng về trọ…mãi canh khuya vẫn trằn trọc chưa ngủ được. Từ ngày sang đây đến giờ, đến hôm nay, mới thấy buồn là một, thật là: Lạnh lùng thay giấc cô miên”[18]

Ông nhớ nhà, nhớ vợ và các con là phải. Biết bao việc hằng ngày trong gia đình gắn bó với ông. Ở nhà, bữa ăn nào các con trai cũng ngồi bàn ăn cùng thầy, các con gái thì ngồi sập ăn cùng me. Thỉnh thoảng có thì giờ, ông cùng các con đi xem phim, cứ mua bốn năm vé, mấy cha con cùng ngồi xem. Thời ấy, phim câm, thỉnh thoảng có chiếu chữ Pháp trên màn ảnh. Ông đọc rồi giải thích cho mấy anh chị em, cứ truyền khẩu nhau mà nghe. Khi có kịch cải lương hoặc vở chèo nào hay, thì ông mua vé cho vợ đi xem cùng các con.[19]

Sáng sáng, ông dậy sớm, đun nước pha cà phê, không phải để ông uống mà là dành cho các con. Ông mua sẵn từng chai lít dầu cá (thứ thuốc bổ tốt nhất thời ấy) cho lũ trẻ. Mỗi sáng, gọi các con đến xếp hàng, tự tay ông rót từng thìa dầu cá cho vào chén cà phê nhỏ, đưa cho từng đứa uống, rồi bảo lau miệng bằng giấy bản ông để sẵn bên bàn, sau đó ăn xôi, đi học. Trước khi ăn cơm, ông bảo các con rửa tay xà phòng trong chậu đặt gần bàn ăn. Ông lo chăm sóc các con như thể sợ vẩn vơ là có thể lúc nào đó, ông sẽ bị mất một đứa, mà đứa nào ông cũng quí, cũng yêu với tất cả tấm lòng! Vậy mà, ông đã phải gánh chịu tai hoạ đó. Không phải chỉ một lần…

Cô con thứ bảy mất lúc mới được nửa năm, còn cô thứ chín cũng chỉ sống với ông vẻn vẹn có chín tháng. Cả hai đều trắng trẻo, xinh xắn. Ông mời thầy thuốc người Pháp là Piquemal đến tận nhà chạy chữa hằng ngày mà vẫn không sao cứu được. Ông đi bộ theo chân kiệu tang bé nhỏ, đưa các con đến tận mộ. Vậy mà đêm về, có lần đang ngủ ông bỗng hốt hoảng choàng dậy, vội vã chạy sang buồng vợ, tưởng như nghe thấy có tiếng con nhỏ khóc. Ông vốn cận thị, lại không kịp đeo kính, nên lao cả đầu vào cửa kính mới bừng tỉnh, rồi thở dài, lủi thủi về lại giường nằm, trằn trọc cho đến sáng. Con gái đầu của ông, cụ Phạm Thị Giá, đến năm ngoài tám mươi tuổi, vẫn còn nhớ như in trong óc cảnh tượng này.

Năm 1926 ông bà lại sinh một gái. Ông quyết định đặt tên con là Hoàn và nói rằng: “Đây là trời “hoàn” lại, thay cho hai người con gái đã mất”. Bé Hoàn được ông bà yêu chiều đặc biệt. Bữa cơm thì cho ngồi ghế mây cao ở giữa, ông một bên, bà một bên. Ông hỏi: “Em yêu thầy hay me?”. Khi cô bé trả lời: “Em yêu thầy và me”, thì bà lại hỏi: “Em yêu me hay thầy?”. Và cô bé đáp: “Em yêu me và thầy!”. Ông như muốn nhìn thấy qua hình hài bé Hoàn cả hình bóng hai con gái ông rất mực yêu thương nhưng mệnh yểu.

Nhưng định mệnh trớ trêu vẫn bắt ông phải đau khổ vì mất con một lần nữa. Sau bé Hoàn, bà lại sinh cho ông một bé gái, đứa con thứ mười một của ông. Thấy con gái xinh xắn, nhỏ nhoi, ông mới đặt tên cho em là Yến. Bấy giờ có nữ thi sĩ Pháp là bà Jeanne Duclos Salesse mến phục tài ông, thường lại nhà chơi, thấy cháu bé mới sinh, hỏi tên, rồi làm tặng một bài thơ, có câu:

“Xin chào Chim Yến Nhỏ, đã khéo chọn hình mẫu từ những nét của mẹ em xinh đẹp, để ngời sáng lên như một viên kim cương, ơi Chim Yến”

Nhưng mới được năm tháng tuổi thì em mắc bệnh hiểm nghèo, chữa chạy chăm sóc thế nào bệnh cũng chẳng hề thuyên giảm, cứ ngày một nặng lên. Bé Yến suy kiệt, héo hon dần ngay trước mắt ông. Nhiều đêm, ông bế con gái nhỏ, yếu ớt như cái giải khoai, để em gục đầu vào vai mà nhẹ nhàng đi quanh bức tượng Phật Bà Quan Âm bằng sứ trắng muốt, cao chừng tám mươi  phân, cổ tượng ông có đeo cho một chuỗi hạt san hô đỏ, trước tượng, đặt một lư trầm thơm ngát. Ông cứ đi như thế suốt đêm, bế con vác vai, miệng khe khẽ ngâm nga những câu thơ cổ, mong ru em ngủ, giấc ngủ mong manh, chập chờn. Nhưng rồi, việc ông lo sợ nhất vẫn cứ đến, Chim Yến Nhỏ lại cũng bỏ ông mà bay đi. Sau khi tác giả bài thơ tặng em về Pháp được một tháng.

Nhiều năm sau, khi được tin bà Salesse mất, ông có làm bài tưởng niệm, trong đó có câu:

“Bà Jeanne Duclos không còn nữa! Kỉ niệm về bà gắn bó với một sinh linh nhỏ nhoi thân thiết với tôi, sau khi bà lên đường một tháng, đã bay về Trời; nơi ấy, chắc là bà sẽ gặp lại em”

Ông vẫn không sao quên được tổn thất lớn lao mình đã phải chịu đựng năm ấy. Mất một đứa con, là ông đứt một khúc ruột

Giữa hai cô con yểu mệnh, ông được một trai khôi ngô, mừng rỡ đặt tên là Khuê, ngôi sao sáng trong “nhị thập bát tú” (sau này sẽ là Giáo sư nổi tiếng về lão khoa, Nhà giáo Nhân dân, Chủ tịch đầu tiên của Hội Người cao tuổi Việt Nam, và từng được bầu làm đại biểu quốc hội của tỉnh Hải Dương quê hương ông, với số phiếu cao nhất). Sau Chim Yến Nhỏ, ông lại được thêm một trai nữa. Cậu này thay chỗ bé Hoàn trong bữa ăn gia đình, được ngồi giữa ông bà. Ông đau dạ dày, quanh năm chỉ ăn xôi với ít thịt gà thịt lợn kho. Bữa xôi nào, ông cũng chỉ xắn ăn chung quanh, để lại giữa đĩa một cái “cù lao” nhỏ, dành cho bé Tuyên. Cái cung cách để dành lại cho con một chút thức ăn đó, ông có đã lâu. Cụ Phạm Thị Giá còn nhớ rõ: “ Có đêm, tôi ngủ đã lâu, tỉnh dậy, thấy bên bàn giấy thầy đèn vẫn sáng. Tôi thương thầy làm việc quá khuya, mở cửa sang, thì thầy hỏi: “Con ngủ rồi à, sang đây ngồi chép cho thầy.” Tôi ngồi vào bàn viết và thầy ra ngồi ghế xích đu, cầm quyển sách, dịch và đọc thẳng như người ta đọc chính tả cho tôi viết, đến mỏi cả tay. Đêm càng khuya, thầy càng tỉnh táo và giọng đọc vẫn rõ ràng. Sau chừng hai tiếng đồng hồ, tôi vừa mỏi tay, vừa buồn ngủ thì thầy mới như chợt nhận ra, và bảo tôi cắt cam cho thầy xơi…Cam bổ làm sáu, thầy xơi bốn miếng, còn hai miếng, bảo tôi ăn. Thầy còn nói vào mắc áo có cái gi-lê trắng của thầy, trong túi có gì thì thầy cho. Tôi vào lục túi, được mấy hào lấy làm sung sướng lắm, đó là thầy thưởng công cho tôi”.[20]

Sau đó, ông bà còn sinh hai gái nữa, đặt tên là Diễm (tên khai sinh bị ghi nhầm là Giễm, không sửa được!) và Lệ; chỉ bằng vào hai cái tên thôi, cũng đủ biết hai cô xinh đẹp dường nào. Rốt lòng là một trai tên Tuân, một gái út tên Viên, có thể là do khi sinh ra cô tròn trặn, mà cũng có thể ông cho đàn con đông đến như vậy là “viên mãn” rồi.

Bà Phạm Thị Hoàn còn nhớ: “Vào Huế tôi có thêm ba em, hai gái một trai. Tôi nhận thấy chiều nào đi làm về, thầy tôi cũng xuống ngay nhà ngang thăm em bé, đặt em bé xuống giường, lấy hai tay vuốt từ đùi xuống chân, hoặc nắn hai cánh tay trở ngược lên vai, vừa vuốt vừa nựng: “Vươn vai, chóng nhớn, vươn vai, chóng nhớn”. Tôi được chứng kiến thầy tôi “tỏ tình” với các em bé, nên cũng yên chí là các anh chị tôi và tôi cũng đều đã được chăm sóc như vậy”.[21] Ông vẫn yêu mến, chăm sóc các con hết lòng, dù đó đã là các con thứ mười bốn, mười lăm, và mười sáu của ông.

Ông thường nói với các con là mình không có tuổi thanh niên. Trong thời gian còn làm báo, đôi khi ông cũng có lần cùng bạn bè tới các ca lâu tửu điếm, thưởng thức hát ả đào. Theo tập quán thời ấy cho phép, người ta hỏi ông có “chấm” một cô đào nào không thì ông trả lời: “Tôi có con sớm quá, khiến khi các đào nương còn ít tuổi đến với tôi, tự nhiên tôi liên tưởng đến các con gái tôi, và vì vậy, nên không bị cám dỗ”.[22]

Ông không bao giờ cáu giận, to tiếng với ai cả. Bực mình lắm, cũng chỉ thấy ông tặc lưỡi là cùng. Ông không bao giờ dùng quyền uy hay hình phạt. Con trai cả ông đã kết duyên với con gái ông bạn văn thân thiết nhất của ông, sinh được hai trai, thì lại đem lòng yêu thương và lấy một cô gái Huế “tân thời”, rồi đưa nhau vào tận Sài Gòn sinh sống như dân lao động, khi ông đã là mệnh quan của triều đình. Ngày giỗ kị, các quan mũ áo chỉnh tề đã tề tựu đông đủ, mới thấy cậu cả về nhà, mặc bộ đồ tây vàng, thời ấy chỉ những người phát thư mới mặc, đi thẳng vào giữa hàng các quan đang khúm núm, chìa tay ra suồng sã bắt tay từng người và chào hỏi tự nhiên. Tin đồn: “Cậu cả con cụ Thượng vào Sài Gòn mở tiệm cơm đeo bị cói đi mua thịt bò ở chợ Bến Thành” khiến không ít người dị nghị: “Sao cụ lại để ông con cả lấy nghề của chú Ba Tàu!” Nhưng ông chẳng có hình thức trừng phạt gì, cũng không trách mắng con trai. Ông vẫn thương và giúp đỡ tận tình cả con trai với cô vợ cả và hai con trai, lẫn cô vợ lẽ và ba đứa con, không hề phân biệt đối xử, coi cũng như các con cháu khác của ông vậy, khiến cho gia đình tám con người ấy vẫn sống hoà hợp lâu dài mà không đi đến hận thù, đổ vỡ. Đương thời, một thạc sĩ y khoa trẻ, tốt nghiệp từ Pháp về Huế, do yêu thương và quyết xin cha cho lấy một cô gái Huế “tân thời” người Hoàng Tộc, nhưng trái ý cha, đã bị bắt nằm sấp trước bàn thờ tổ tiên, trên mông đặt một cái roi mây “để tổ tiên trừng phạt tội bất kính, làm bại hoại gia phong”, ngay trước mặt bà con dòng họ, làm xôn xao xứ Huế một thời.[23]

Ông theo dõi tỉ mỉ và tạo mọi điều kiện cho con cái phát huy thiên hướng của mình, không hề áp đặt, kể cả trong học hành lẫn vui chơi, giải trí. Hồi đi công cán Quảng Trị, ông mua hẳn một ngôi nhà gỗ lớn, rồi cho tháo dỡ về lắp trong khuôn viên biệt thự Hoa Đường của gia đình, giữa vườn cây cỏ hoa lá xanh tươi. Chung quanh nhà, chạy một hàng hiên tráng xi-măng xanh mát rượi. Kế đến là dãy phòng xinh xắn bao quanh một hội trường nhỏ. Có lẽ vì nghĩ đến bầy con cháu đông đảo đang trưởng thành mà ông đã chọn mua ngôi nhà gỗ lớn này. Đúng là một Thiên Đường của lũ trẻ, giữa thiên nhiên thoáng mát. Con trai con gái lớn ông, mỗi người một phòng riêng. Cậu cả thì thích ghi-ta phím lõm, chơi các bản vọng cổ cải lương; cậu hai lại thích ghi-ta cổ điển phương tây; cậu ba ham đàn phong cầm; cậu tư mê cả ghi-ta lẫn phong cầm, sau này sẽ thành nhạc sĩ nổi tiếng của nước ta là Phạm Tuyên, tác giả hơn sáu trăm ca khúc, đặc biệt là bài  Như có Bác trong ngày đại thắng mà hầu như người Việt Nam nào cũng thuộc…Có lần rỗi rãi, ông xuống thăm nhà gỗ, thì gặp Phạm Bích con trai thứ hai của ông đang đệm đàn và hát cùng Hoàng Gia Lịnh bài Việt Nam bất diệt anh này mới sáng tác đưa bạn xem thử. Ông khen hay, bảo cứ hát tiếp đi, rồi đứng yên nghe hai người hát cho đến hết bài, mới đi chỗ khác. Kỉ niệm ấy, đến năm ngoài tám mươi tuổi cụ Lịnh vẫn còn nhớ rõ.[24]

Lần khác, muốn giới thiệu các con với một bạn người Pháp, ông đưa bạn xuống nhà gỗ, tình cờ gặp đúng lúc bọn trẻ đang tổ chức “chiếu phim” với máy chiếu tự làm lấy bằng bìa và phim bằng giấy bóng kính do Phạm Tuyên vẽ. Âm nhạc do Phạm Vinh, đính tôn của ông (sau này, trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, là nhạc sĩ quân đội, trưởng Đoàn Văn công Trường Sơn) tùy cảnh trong phim mà mở các đoạn nhạc thích hợp có trong những đĩa hát cũ, bằng kèn hát lên dây cót. Các cháu nhỏ, đứa lo “soát vé”, đứa lo “đưa chỗ” cho khách. Ông khách người Pháp được xem buổi chiếu phim ấy vừa thích thú vừa thương lũ trẻ, sau này đã gửi tặng các con ông một máy chiếu phim 8mm hiệu Pathée, thật ngoài mong ước của lũ trẻ. Còn các cô gái thì đan len, thêu thùa hoặc học hát cũng là ở nhà gỗ cả. Các con cháu ông có thói quen hát nhiều bè, chỉ cần một người cất tiếng hát là có người khác phụ hoạ, hát đệm theo luôn, có khi đến ba bốn bè. Về thể thao, các con ông ham bơi lội, quần vợt, săn bắn và câu cá ở ngay con sông nhỏ An Cựu trước cổng nhà. Hầu như ai cũng biết vẽ. Và tất nhiên, ham đọc sách báo, thích thơ văn. Gia đình có cả một thư viện đồ sộ hàng vạn cuốn sách, tủ sách kín tường, cao đến tận trần nhà. Trong nhà cũng ra được một tờ Gia đình tuần báo, có đủ cả “bản báo phóng viên”, “biên tập”,  “hoạ sĩ trình bày”…thuật lại những diễn biến trong đại gia đình tuần qua, giới thiệu các món ăn kỳ lạ, và có phóng sự thuật cả chuyện “có tiếng ai đó khóc trong đêm khuya…” để trêu chọc nhau cho vui. Hội trường nhà gỗ còn là nơi các thầy dạy kèm được ông  mời đến dạy các con cháu nhỏ học buổi chiều và buổi tối. Hầu như ông không phải nhắc nhở con cháu về việc học, tự chúng có lòng ham học, ham hiểu biết rồi.

Vào tuổi xế chiều, Giáo sư Nguyễn Phước Bửu Tập vẫn thấy cần chia sẻ một ký ức tuổi thơ với đông đảo cử tọa của Ngày Phạm Quỳnh (năm 1999). Một hôm cậu Tập, học trò lớp nhất tiểu học được bạn cùng bàn là Xương mời đến chơi biệt thự Hoa Đường. Cậu đến thì bị hai lính lệ gác cổng đuổi. Hôm đi học, bèn nói cho Xương biết. Chủ nhật sau, cậu đi câu cá ở sông An Cựu, qua cổng thì hai anh lính hôm trước rượt theo, lễ độ Mời vào chơi với cậu Xương và Cụ Thượng muốn gặp cậu. Cậu vào thì Xương giới thiệu với bác mình là cụ Thượng. Giáo sư kể: “Thong dong, hiền từ, tế nhị không nhắc đến chuyện cũ, cụ Phạm thăm hỏi gia đình tôi và dẫn vào thư viện xem sách. Sách, đâu cũng sách là sách… Cụ giảng cho biết thế nào là loại sách quí…”[25]

Con người cô đơn là ông luôn tìm thấy niềm vui, nguồn sống trong bầy con cháu đông đảo, lạc quan, năng động. Ông như thấy có trách nhiệm với cái bộ lạc mà ông đã sinh ra ấy, đến mức ông ngần ngại trước tất cả những quyết định gì có thể gây tổn thất cho bộ lạc của mình, làm “sẩy đàn, tan nghé”, ông e ngại tất cả những gì quyết liệt, mang tính bạo lực. Những việc ông dồn tất cả tâm sức vào làm cũng chỉ là để chuẩn bị cho một tương lai tốt đẹp hơn cho nhân dân, cho đất nước sau này, mà ông còn chưa biết chắc là sẽ nên làm thế nào để đạt được. Ông chỉ cố gắng làm những gì mà sức mình có thể làm được thôi. Có lẽ vì thế mà ông ít tâm sự cùng vợ con việc mình làm, cứ lặng lẽ âm thầm làm một mình, chẳng dám lôi kéo ai, kể cả những người thân nhất của ông đi vào con đường của mình, mà ông biết là có không ít chông gai, lại khó được chia sẻ. Ông tìm nguồn an ủi, chỗ dựa tinh thần chính từ trong bộ lạc thân yêu của mình, để tiếp tục sống mà làm việc. Có lẽ ông nghĩ: không nên làm cho con cháu sớm phải bận tâm với những việc ngoài tầm suy nghĩ của chúng; cứ để cho chúng sống hồn nhiên được lúc nào hay lúc ấy; bởi cái gì phải đến, tất sẽ đến đúng lúc cần phải đến thôi…Ông vốn là người cho thì thật nhiều, mà nhận thì chẳng bao nhiêu.

Ông cũng không nệ “môn đăng, hộ đối” như lề thói đương thời. Cô con cả ông được một thanh niên nghèo người Huế đem lòng yêu thương. Anh là con một quan huỵên thanh liêm về hưu trước tuổi, tự làm việc nuôi thân ăn học thành tài, lại thay cha nuôi cả gia đình đông đúc, sau này là một trong tám vị sáng lập trường Thăng Long (Ngõ Trạm) nổi tiếng ở Hà Nội. Thấy người có đức có chí, khi con gái thuận tình, thì ông cũng bằng lòng gả cho. Ông trọng ông thông gia là quan huyện thà về hưu ở lứa tuổi bốn mươi còn hơn là theo lệnh Tây đi lùng bắt những “người làm quốc sự”mà mình cho là lương dân. Một lần sinh nhật ông, ông này đến dự, có cho người mang theo một mâm lễ lớn, phủ vải đỏ. Ông đưa hai tay đón nhận, cảm ơn là Đã cho quà nhiều quá! Và sai người nhà mang vào nhà trong, rồi kính cẩn mời ông thông gia vào bàn thượng khách. Ông không cho khách dự – phần lớn là các quan trong triều và giới thượng lưu trí thức- thấy món quà tặng đó: Chỉ là một buồng chuối tiêu cắt ở vườn nhà![26]

Vợ chồng cô con cả sinh con đầu lòng năm 1932, ông vào tận bệnh viện thăm cháu gái và cho biết là năm ấy, ông sẽ vào làm quan trong Huế. Ông vuốt má cháu ngoại đầu tiên mà nói: “Sang năm, vợ chồng cho cháu về Huế thì tiện, có bên nội lại có cả bên ngoại nữa.” Sau đó, cứ mỗi lần gia đình này về Huế, ông lại cho lái xe ra tận ga đón, rồi đưa thẳng cả nhà về bên nội ở  một thời gian, sau mới cho đón về bên ngoại, ở lại lâu hơn.

Các con ông đều lấy người mình yêu thương, không hề có cảnh “cha mẹ đặt đâu, con ngồi đấy” như đương thời. Ông yêu quý tất cả dâu  rể, âu yếm tất cả các cháu nội ngoại. Khi ở Huế, những dịp con cháu về đông đảo, cả nhà quần tụ trong biệt thự Hoa Đường rộng lớn, bữa ăn phải đánh chuông báo mới biết mà về cùng ăn. Ông ngồi đầu một bàn dài, ăn xôi, vợ con dâu rể và lũ cháu nội ngoại lớn nhỏ tuỳ tiện chọn lấy chỗ nào thích thì ngồi hai bên bàn, ăn uống trò chuyện vui vẻ. Buổi chiều mát thỉnh thoảng có mụ Mệ người làng An Cựu bán chè đậu ván quen, gánh một gánh đầy vào nhà, là con cháu bu lại, mỗi người một bát, ăn cho nhanh còn thêm bát nữa, chỉ loáng cái đã hết cả gánh hàng. Mụ Mệ cười tươi, phô hai hàng lợi cứng, không còn sót một cái răng nào, giữa tiếng xôn xao của lũ trẻ mời mụ ngày mai lại đến. Con cháu mụ Mệ cũng thường vào Hoa Đường chơi với con cháu ông.

Phạm Quỳnh thân thiết với những người giúp việc gia đình hằng ngày như người nhà. Cho nên, sau khi gia biến, ông không còn, nhưng cụ Hạt, cụ bếp Nguyên, u Nấm, u Viết vẫn giúp việc vợ con ông cho đến tuổi già, tận tình và trung tín. Cụ thợ may Liễn (tên thường gọi là ông Hai Lươn, em ông Cả Trạch), thường xuyên thăm nom, giúp đỡ gia đình cô con cả ông những khi có việc. Các con cái cụ như Sâm, Nhung…thường đi lại, gắn bó thân thiết với cháu ngoại Phạm Quỳnh. Các ông Bồng, Huệ, Thìa, Khoá, Hồ, Gà… vẫn gắn bó như xưa. Năm 1954, Hà Nội giải phóng, hội nghị giáo dục toàn miền Bắc họp lần đầu. Con trai Phạm Quỳnh là giáo viên Khu Học xá Trung ương từ Nam Ninh (Trung Quốc) về nước dự. Buổi tối, họp kín, chỉ toàn Đảng viên. Giờ giải lao, thì có một người cùng họp đến gặp, hỏi có phải là con Cụ Phạm không, rồi tự xưng Tôi tên là Thìa, em anh Khoá đây, thân thiết, không chút e ngại.

Trẻ con đông, lại nhiều cháu trai hiếu động, gây ồn ào, đổ vỡ, hư hỏng này nọ. Nhưng, tuyệt nhiên không đứa nào bị ông trách mắng hay có hình phạt nào cả. Có con cháu quây quần là ông vui rồi.

Vốn là nhà nghiên cứu, ông lập hẳn một quyển sổ ghi tên từng người con, lúc sinh nặng mấy cân, hay mắc bệnh gì, tính tình ra sao, lớn lên lấy vợ lấy chồng  tên là gì, năm nào sinh con ông ghi đủ cả[27]

Bà Hoàn, hồi nhỏ ở Huế thường giúp ông các việc vặt như: mở máy hát các điệu Nam Ai, Nam Bằng, Tứ Đại Cảnh, hò mái nhì mái đẩy, những bản ca trù, hát nói, chèo cổ, Kiều lẩy, Tần Cung Oán…hay đọc sách cho ông nghe và chuyên cắt móng tay cho ông. Năm gần bảy mươi tuổi, bà vẫn còn nhớ: “Mỗi lần như vậy, thầy tôi lại nói đùa: Thầy là một nhà nho để móng tay ngắn. Riêng câu đó cũng chứng tỏ thầy tôi luôn luôn dung hoà cái xưa và cái nay”.[28]

Ông yêu quý những người thân của mình và cũng được đáp lại bằng tình cảm kính yêu chân thành, tha thiết nhất.

Năm 1945, sau khi từ quan rút về sống ẩn dật trong biệt thự Hoa Đường lúc mới năm mươi hai tuổi, ông nghiền ngẫm và miệt mài đọc, dốc tâm huyết dịch những bài thơ Đỗ Phủ mình tâm đắc nhất. Được đúng năm mươi mốt bài thì gửi Đông Hồ Lâm Tấn Phác, người bạn văn chương thân thiết sành thơ và bắt đầu viết Kiến văn cảm tưởng: Hoa Đường tuỳ bút trong một cuốn vở học trò, mới được non năm mươi trang giấy.[29] Tháng sáu năm ấy, nhà báo Nguyễn Vạn An, đại diện nhóm Tri Tân, được cụ Nguyễn Văn Tố, người đồng sự với ông ngày trước ở Trường Viễn Đông Bác Cổ, giới thiệu đến thăm ông. Sau này, khi viết bài Khi danh vọng về chiều: Tôi đã gặp Phạm Quỳnh ở biệt thự Hoa Đường, ông An có thuật lại những lời ông nói bấy giờ: “Tôi đã lỡ lầm mà ra làm quan, vì trước khi dấn thân vào hoạn lộ, thật ra tôi vẫn tưởng tôi sẽ làm được rất nhiều việc mà trước kia tôi chỉ phụng sự được trong mực đen giấy trắng”…”Hiện thời, tôi phải tĩnh dưỡng trong ít lâu, rồi tôi sẽ trở lại hoạt động cho văn học”…” Tương lai nước ta sau này là do ở chữ quốc ngữ, nó sẽ là nền móng của công cuộc giải phóng và độc lập sau này”…”Trong một thời gian ra làm quan, tôi tự nhận thấy thâu thái học hỏi thêm được “nhân tình thế thái” rất nhiều. Ngày nay, trở lại nghiệp cũ, có lẽ ngòi bút của tôi sẽ được dồi dào, phong phú hơn xưa…Suốt một đời tôi đã phụng sự cho văn học, thì ngày nay không vì lẽ gì tôi lại không muốn trở lại cái đời cầm bút đã bị một thời gian bỏ dở.”[30]

Từ lâu, ông đã muốn thoát khỏi quan trường mà không sao thoát được. Năm 1932, nghe tin ông nhận vào Huế làm quan, Hoàng Đạo Thúy đã can ngăn hết lời, nhưng ông vẫn ngây thơ trả lời rằng: “Tôi vào thử một tháng, không làm được gì thì tôi lại ra”.[31] Ông còn nói với nhà báo Nguyễn Vạn An vào tháng 6-1945: “Trong trường hợp nào, chúng ta cũng phải đặt quốc gia lên trên hết, dù trong địa hạt văn hoá cũng vậy. Cá nhân không có nghĩa và cũng không có sức mạnh gì cả”.³¹

Rồi những ngày tháng 8-1945, cả xứ Huế mộng mơ cũng sôi sục lên trong phong trào cách mạng của quần chúng. Nhất là sau 19-8, cách mạng đã thắng lợi lại Hà Nội nghìn năm văn hiến, nơi chôn nhau cắt rốn của ông. Ông hồi hộp theo dõi tình hình qua máy thu thanh và qua những người trong nhà ra ngoài về kể lại những chuyện mắt thấy tai nghe, vừa mừng vừa lo. Mà mừng nhiều hơn. Vì theo ông, dù sao, dưới sự lãnh đạo của Mặt trận Việt Minh, nhân dân cũng đã làm được cái việc lớn mà ông mong ước suốt cả đời mình nhưng cứ loay hoay không biết phải làm bằng cách nào. Bởi ông bao giờ cũng cố gắng dung hoà các mâu thuẫn vốn không thể dung hoà, mong “giúp sức vào một sự tiến hoá khôn khéo, đưa đến một tổng hợp trọn vẹn”, tức là làm cái việc mà chính ông cũng tự biết là: “lẽ tất nhiên, tôi bị va chạm vào một sự hiểu lầm của người đời. Vì thế, cuộc mạo hiểm phiêu lưu của tôi đôi khi không khỏi có một tính cách thảm thương” như ông đã viết trong lá thư gửi một người bạn Pháp từ cuối năm 1933, tức chỉ một năm sau khi ông ra làm quan.[32] Ông mừng là nước nhà đã giành được độc lập, ông đã có “một tổ quốc để phụng thờ” như cả đời ông tâm niệm và phấn đấu cố góp sức cho ngày đó sớm đến.[33] Ông bảo các con và người nhà lục tìm vóc nhiễu màu vàng và đỏ có sẵn trong nhà, kể cả các màn thờ hay trướng đang treo, cũng hạ xuống, đem may cờ đỏ sao vàng tất. Cái to để treo, cái nhỏ để cầm mà tham gia các cuộc tuần hành thị uy của dân chúng đang sôi nổi khắp kinh thành, cả trên các đường phố lẫn các thuyền bè trên sông Hương và con sông An Cựu ngay trước mặt biệt thự Hoa Đường. Rồi ngày 23-8, nghe có lệnh của Uỷ ban Khởi nghĩa huy động nhân dân tham gia mít-tinh tại sân vận động Huế,[34] ông giục con cái chuẩn bị áo quần chỉnh tề, đem cờ nhà may, sẵn sàng tham gia phong trào cách mạng cùng dân làng An Cựu.

Nhưng rồi, đến trưa ngày 23-8, cùng lúc cuộc mít-tinh lớn diễn ra tại sân vận động, thì có mấy người đi xe hơi đến “đón” ông đi. Cô Hoàn, thường quấn quít bên ông từ nhỏ, vội vàng chạy theo ông, nói với: “Thầy ơi, em lên gác lấy thuốc magnésie bismurée cho thầy nhé” (Vì cô vẫn biết mỗi ngày ông phải uống thuốc ấy bốn lần do đau dạ dày). Thì ông quay lại, dịu dàng nói: “Thầy không cần, chiều thầy sẽ về”[35]

Xe chạy, và ông không bao giờ về nữa

Trước cổng  biệt thự Hoa Đường xưa “là chiếc cầu cho các thuyền dọc hay đò ngang ghé đậu nay vẫn như xưa. Người dân quê chân phương không ai bảo ai, đã đồng lòng đặt tên là Bến Cụ Phạm”.[36]

Tháng 10- 2000 – Tháng 4-2006

* Bài đã đăng trên Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển số 3(56). 2006 với nhan đề Phạm Quỳnh-Người nặng lòng với nhà

---

[1] Hoàng Đạo Thúy: bản dịch Trích gia phả họ Hoàng Đạo:

-Phụ: Bên Ngoại (Hoàng Đạo Thành soạn, viết)

– Phả ký học trò viết (Tô Ngọc Huê soạn, Ngô Văn Dạng viết)

[2] Hoàng Đạo Thuý: Các việc tiếp theo (viết ngày 16-7-1991, tại Hà Nội)

[3] Phạm Thị Giá:   –  Thư gửi con trai (tháng 4-1988)

–    Thư gửi con trai (25-5-1988)

–    Thư gửi em gái (14-9-1992)

[4] Hoàng Đạo Thuý: Băng ghi âm lời nói với con trai Phạm Quỳnh (ngày 19-4-1991, tại Hà Nội)

[5] Phạm Thị Giá:   –  Thư gửi con trai (tháng 4-1988)

–    Thư gửi con trai (25-5-1988)

–    Thư gửi em gái (14-9-1992)

[6] Theo lời kể của ông Lê Đức Vượng, cháu gọi Phạm Quỳnh bằng bác, trực tiếp kể cho người viết bài này, năm 1999

[7] Theo lời kể của cụ Lê Thị Hợp, em vợ Phạm Quỳnh trực tiếp kể cho người viết bài này từ 1960 đến 1975

[8] Theo lời kể của bà Lê Thị Trung, cháu gọi Phạm Quỳnh bằng bác, trực tiếp kể cho người viết bài này ngày 19-1-2000

[9] Theo lời kể của cụ Lê Thị Hợp, em vợ Phạm Quỳnh trực tiếp kể cho người viết bài này từ 1960 đến 1975

[10] Phạm Thị Giá:    –      Thư gửi con trai (tháng 4-1988)

–          Thư gửi con trai (25-5-1988)

–          Thư gửi em gái (14-9-1992)

[11] Phạm Quỳnh: Hành trình nhật ký, NXB Ý Việt, Paris, 1997

[12] Hoàng Đạo Thuý: Phố phường Hà Nội xưa, NXB Văn Hoá – Thông Tin, Hà Nội, 2000

[13] Hoàng Đạo Thuý: Băng ghi âm lời nói với con trai Phạm Quỳnh (ngày 19-4-1991, tại Hà Nội)

[14] Phạm Thị Hoàn: Thầy tôi, viết tại Yerres, bài đọc trong lễ kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh Phạm Quỳnh tổ chức tại Paris ngày 19-12-1992. Báo Ái Hữu số 115 tháng 6-1992, Paris

[15] Phạm Thị Ngoạn: Tìm hiểu tạp chí Nam Phong (bản dịch của Phạm Trọng Nhân, NXB Ý Việt, Paris, 1993)

[16] Phạm Thị Giá:  –  Thư gửi con trai (tháng 4-1988)

–    Thư gửi con trai (25-5-1988)

–    Thư gửi em gái (14-9-1992)

[17] Phạm Quỳnh: Hành trình nhật ký, NXB Ý Việt, Paris, 1997

[18] Phạm Quỳnh: Hành trình nhật ký, NXB Ý Việt, Paris, 1997

[19] Phạm Thị Giá:  –  Thư gửi con trai (tháng 4-1988)

–    Thư gửi con trai (25-5-1988)

– Thư gửi em gái (14-9-1992)

[20] Phạm Thị Giá:  –  Thư gửi con trai (tháng 4-1988)

–    Thư gửi con trai (25-5-1988)

–    Thư gửi em gái (14-9-1992)

[21] Phạm Thị Hoàn: Thầy tôi, viết tại Yerres, bài đọc trong lễ kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh Phạm Quỳnh tổ chức tại Paris ngày 19-12-1992. Báo Ái Hữu số 115 tháng 6-1992, Paris

[22] Phạm Thị Ngoạn: Tìm hiểu tạp chí Nam Phong (bản dịch của Phạm Trọng Nhân, NXB Ý Việt, Paris, 1993)

[23] Theo lời kể của bác sĩ Ngô Văn Quỹ, trực tiếp kể cho người viết bài này, tại Thành phố Hồ Chi Minh, năm 1999

[24] Theo lời kể của Giáo sư  Sử  học Hoàng Gia Lịnh, sống ở Paris trực tiếp kể cho người viết bài này.

[25] Nguyễn Phước Bửu Tập – Chiến sĩ ái quốc Phạm Quỳnh, tạp chí Văn Hoá số 50, Mỹ

[26] Theo lời kể của bà Tôn Nữ Việt An, cháu ngoại Phạm Quỳnh, trực tiếp kể cho người viết bài này qua điện thoại (tháng 1-2006)

[27] Phạm Thị Giá:  –  Thư gửi con trai (tháng 4-1988)

–    Thư gửi con trai (25-5-1988)

–    Thư gửi em gái (14-9-1992)

[28] Phạm Thị Hoàn: Thầy tôi, viết tại Yerres, bài đọc trong lễ kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh Phạm Quỳnh tổ chức tại Paris ngày 19-12-1992. Báo Ái Hữu số 115 tháng 6-1992, Paris

[29] Phạm Quỳnh: Tuyển tập và Di cảo, NXB An Tiêm, Paris, 1992

[30] Nguyễn Vạn An: Khi danh vọng về chiều: Tôi đã gặp Phạm Quỳnh ở biệt thự Hoa Đường, báo Tin Điển, ngày 23-3-1952

[31] Hoàng Đạo Thuý: Băng ghi âm lời nói với con trai Phạm Quỳnh (ngày 19-4-1991, tại Hà Nội)

[32] Phạm Thị Ngoạn: Tìm hiểu tạp chí Nam Phong (bản dịch của Phạm Trọng Nhân, NXB Ý Việt, Paris, 1993)

[33] Hoàng Đạo Thuý: Băng ghi âm lời nói với con trai Phạm Quỳnh (ngày 19-4-1991, tại Hà Nội)

[34] Tố Hữu: Nhớ lại một thời, trích hồi kí đăng trên Tạp chí Văn học, số 8 năm 2000, chương V: Khởi nghĩa

[35] Phạm Thị Hoàn: Thầy tôi, viết tại Yerres, bài đọc trong lễ kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh Phạm Quỳnh tổ chức tại Paris ngày 19-12-1992. Báo Ái Hữu số 115 tháng 6-1992, Paris

[36] Phan Kính Đức: Từ Hồ Chí Minh đến Phạm Quỳnh, tạp chí  Sóng, Mỹ

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 2 tháng 10 năm 2019)

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 10 năm 2019.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 15/10/2019

Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 khóa IX về kinh tế tập thể

Chiều 14-10, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị toàn quốc tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT). Các Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ và Trịnh Đình Dũng đồng chủ trì hội nghị.

Cùng dự có Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan T.Ư; các chuyên gia, nhà khoa học, một số cơ quan, tổ chức quốc tế; đầu cầu trực tuyến các địa phương.

Phát biểu ý kiến kết luận hội nghị, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương các tổ hợp tác (THT), hợp tác xã (HTX), Liên minh HTX, cùng các thành viên về những thành tích rất đáng khích lệ trong thời gian qua; kết quả đạt được góp phần khẳng định, nâng cao vai trò, vị thế của khu vực KTTT, HTX trong sự phát triển kinh tế – xã hội đất nước. Thủ tướng cũng điểm lại và làm sâu sắc thêm kết quả đạt được, những hạn chế, yếu kém và nguyên nhân trong phát triển KTTT, HTX. Trên tinh thần đó, Thủ tướng nêu một số quan điểm, định hướng về phát triển KTTT:

Một là, tiếp tục khẳng định quan điểm, định hướng nhất quán của Đảng, Nhà nước về vị trí, vai trò của KTTT phát triển trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta như trong cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung năm 2011). Đó là “Kinh tế nhà nước cùng với KTTT ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân”.

Hai là, phát triển KTTT có ý nghĩa sâu sắc về kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường và cả về an ninh trật tự. Nó tập hợp các nguồn lực nhỏ, sử dụng có hiệu quả để tạo thành nguồn lực lớn có sức mạnh giúp các hộ sản xuất, kinh doanh nhỏ có thể hợp tác, liên kết phát triển và cạnh tranh hiệu quả với các lực lượng kinh tế lớn…

Ba là, kinh tế hợp tác (KTHT) không chỉ giúp ổn định và phát triển sản xuất, kinh doanh mà còn tạo việc làm, tăng thu nhập, hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo, ổn định đời sống xã viên. HTX và các hình thức KTHT là nhân tố quan trọng góp phần ổn định, bảo đảm công bằng xã hội.

Cuối cùng, nước ta đi lên từ một nền kinh tế phổ biến là các hộ kinh tế nhỏ, cả nông nghiệp và phi nông nghiệp, do đó phát triển KTHT có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Qua phát triển KTHT, Đảng và Nhà nước mong muốn người dân tham gia liên kết, hợp tác sản xuất, tạo năng lực phát triển mới, vươn mạnh ra thị trường thế giới; được hưởng nhiều lợi ích về văn hóa, tinh thần, an sinh xã hội và phát triển cộng đồng… Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để phát huy hiệu quả sức mạnh của HTX kiểu mới và các mô hình KTTT. Các giá trị trung tâm cần phải có là “tầm nhìn dài hạn, lợi ích chia sẻ bền vững giữa thành viên HTX – người lao động – khách hàng – người tiêu dùng – đối tác, và đổi mới sáng tạo” trên nền tảng tổ chức quản trị hiện đại theo cơ chế thị trường.

Đề cập phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm:

Một là, trước hết cần xác định rằng, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của KTTT là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo và coi đây là nhiệm vụ chính trị cần tập trung chỉ đạo. Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong phát triển KTTT thông qua việc tạo khung pháp luật, ban hành các chính sách hỗ trợ, bảo đảm thực hiện tốt các mục tiêu kinh tế, chính trị và xã hội.

Hai là, phát triển KTTT theo tinh thần Nghị quyết T.Ư 5 (khóa IX) phù hợp cơ chế thị trường định hướng XHCN, phải xuất phát từ nhu cầu của người dân, tổ chức tham gia, phải tôn trọng giá trị, nguyên tắc hoạt động của các tổ chức HTX và phù hợp điều kiện, đặc điểm, mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của từng địa phương và cả nước. Đặc biệt đề cao nguyên tắc “tự nguyện, dân chủ và cùng có lợi” trong hoạt động HTX mà Bác Hồ đã chỉ dạy.

Ba là, KTTT phải được quan tâm phát triển, đánh giá toàn diện cả về mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và môi trường. Phát triển KTTT trở thành hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh phổ biến trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội đất nước và đem lại lợi ích cao nhất cho thành viên và cộng đồng.

Bốn là, tiếp tục hoàn thiện thể chế phát triển HTX, THT; sửa đổi, bổ sung Luật HTX 2012…

Năm là, phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội, xã hội nghề nghiệp trong vận động hội viên, giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về phát triển KTTT. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện “3 đồng hành, 5 hỗ trợ” đối với khu vực KTTT, nòng cốt là HTX như đối với doanh nghiệp.

Sáu là, củng cố Liên minh HTX Việt Nam với tầm nhìn là liên minh của tổ chức đại diện cho 30 triệu xã viên. Phải khai thác lợi thế, tiềm năng của mô hình HTX. Dẫn dắt sự phát triển phong trào HTX thông qua “khuyến khích, hỗ trợ, học hỏi và truyền bá”. Nghĩa là tạo môi trường thuận lợi, tháo gỡ khó khăn cho HTX hoạt động, phát huy tinh thần tự chủ, tinh thần kinh doanh, khởi nghiệp, sáng tạo của các HTX, các xã viên…

Để thực hiện đồng bộ, thống nhất, Thủ tướng đề nghị Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX tiếp tục phát huy vai trò đầu tàu trong việc xây dựng thể chế, chính sách; định hướng, dẫn dắt, hỗ trợ, tạo mọi thuận lợi cho KTHT ngày càng phát triển. Tiếp tục nghiên cứu và khẩn trương đề xuất với Chính phủ một kế hoạch hành động để khuyến khích các mô hình KTHT hiệu quả.

★ Tại hội nghị, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao Huân chương Lao động hạng ba tặng các tập thể; các Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ và Trịnh Đình Dũng trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ tặng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong triển khai thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 khóa IX (Nghị quyết số 13-NQ/TW năm 2002) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT.

Trước giờ khai mạc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các đại biểu đã tham quan triển lãm giới thiệu sản phẩm của các HTX.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 14/10/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự kỷ niệm 15 năm Ngày doanh nhân Việt Nam

Sáng 13-10, tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức kỷ niệm 15 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam, 74 năm Ngày Bác Hồ gửi thư cho giới công thương; Trao tặng danh hiệu Doanh nhân Việt Nam tiêu biểu – Cúp Thánh Gióng 2019. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu ý kiến; cùng dự có đại diện lãnh đạo một số bộ, ban, ngành, cơ quan T.Ư; một số tổ chức quốc tế.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) vừa công bố Việt Nam tăng 3,5 điểm và 10 bậc, trở thành quán quân về sự bứt phá trên đường đua toàn cầu về cải thiện năng lực cạnh tranh. Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tuần qua cũng ghi nhận: Việt Nam dẫn đầu ASEAN và trong nhóm dẫn đầu châu Á về tốc độ tăng trưởng. Trong bối cảnh kinh tế thế giới giảm tốc, bất ổn gia tăng, đó là một thành công lớn. Đóng góp vào những thành quả đó có vai trò quan trọng của đội ngũ doanh nhân và doanh nghiệp (DN) Việt Nam.

Nhân dịp này, Thủ tướng chuyển lời thăm hỏi ân cần của lãnh đạo Đảng và Nhà nước và trân trọng biểu dương những nỗ lực, đóng góp lớn lao của cộng đồng DN, doanh nhân Việt Nam; nhấn mạnh, 30 năm qua, chúng ta đã cùng nhau làm nên câu chuyện vượt nghèo vĩ đại, truyền cảm hứng tới bạn bè quốc tế. Và 30 năm tới, chúng ta sẽ cùng nhau viết tiếp câu chuyện một Việt Nam giàu mạnh, người Việt Nam ngẩng cao đầu đi khắp năm châu.

Thủ tướng cho biết, mấy ngày qua, Trung ương đã thảo luận về chiến lược phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn 2045, đó là các thời điểm hệ trọng chúng ta kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng và thành lập Nước. Mục tiêu chúng ta hướng tới là trở thành nước phát triển có thu nhập cao, có thể chế và năng lực cạnh tranh vượt trội, nằm trong nhóm các nền kinh tế dẫn đầu khu vực ASEAN và châu Á. Thoát nghèo đã khó, trở nên giàu có và hùng cường còn khó khăn hơn gấp bội lần. Để hoàn thành sứ mệnh này, phải tiếp tục phát huy tinh thần của một dân tộc con Rồng, cháu Tiên. Tinh thần dân tộc đã là cội nguồn của những chiến thắng vĩ đại “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” trong các cuộc chiến tranh vệ quốc, và bây giờ, chúng ta hy vọng, tinh thần dân tộc sẽ lại là cội nguồn sức mạnh đưa dân tộc ta tới đài vinh quang trong sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội.

Đảng và Nhà nước sẽ tiếp tục thúc đẩy công cuộc cải cách thể chế, vươn tới những chuẩn mực hàng đầu trong khu vực và thế giới để tạo môi trường và bệ đỡ cho sự phát triển nhanh và bền vững của DN, doanh nhân. Chính phủ sẽ đồng hành và hậu thuẫn sự nghiệp làm ăn của người dân và DN. Trong thành công của DN có đóng góp của chính quyền và trong thất bại của DN có trách nhiệm của chính quyền. Thành công của DN, doanh nhân là thành công của Chính phủ, của nhân dân và đất nước.

Thủ tướng đề nghị, DN hãy chung tay với Đảng, Nhà nước trong những nỗ lực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và cải cách thể chế pháp luật, hoàn thiện môi trường kinh doanh, đồng thời phấn đấu tự nâng cấp mình, vươn tới những chuẩn mực toàn cầu; đổi mới thể chế và nâng cấp DN là đôi cánh để nền kinh tế Việt Nam bay lên. Kinh doanh liêm chính và nhân văn, đổi mới và sáng tạo, tham gia có hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu là yêu cầu sống còn, là mệnh lệnh của trái tim và khối óc của DN, doanh nhân trong tình hình mới.

Cộng đồng doanh nhân “phải nêu cao tinh thần tự hào dân tộc, ý thức tuân thủ pháp luật, liêm chính trong kinh doanh; xây dựng văn hóa DN, đạo đức doanh nhân và trách nhiệm xã hội của DN; cạnh tranh lành mạnh, chia sẻ và liên kết hợp tác; đổi mới, sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh” như tinh thần Nghị quyết 35 của Chính phủ về phát triển DN đã đề ra. Chúng ta cần có hàng trăm, hàng nghìn và cả một thế hệ các nhà doanh nhân và các nhà công nghiệp dân tộc hùng mạnh. Những con sếu đầu đàn và chúng ta cần có cả đàn chim Việt bay cao, bay xa trong nền kinh tế toàn cầu. Để đất nước phát triển bền vững thì mỗi DN phải phát triển bền vững, nghĩa là DN cũng cần hài hòa ba đỉnh của tam giác phát triển là kinh tế, xã hội và môi trường.

DN, doanh nhân hãy vì dân tộc, vì người lao động, vì bản thân chính DN và cộng đồng; hãy tập trung khắc phục những hạn chế, có khát vọng vươn xa, gắn kết với nhau cùng làm ăn, nâng tầm chuyên nghiệp, bài bản. Thủ tướng rất mong thương hiệu Việt, mà chủ yếu là từ DN Việt sẽ khẳng định chỗ đứng trong khu vực và ngày càng vươn xa, bền vững. Cần lưu ý: khi thương hiệu Việt được quốc tế đánh giá cao, người tiêu dùng trong nước sẽ càng thêm tin tưởng. Hãy khắc phục hiệu quả những điểm yếu mà Thủ tướng được nghe các nhà đầu tư, DN nước ngoài nói về DN, doanh nhân Việt ta, đó là: thiếu tính gắn kết, đoàn kết; thiếu tính chuyên nghiệp; còn lãng phí, chưa hiệu quả; và tinh thần đổi mới, sáng tạo chưa cao.

Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam đã, đang và sẽ là điểm đến của các dòng vốn đầu tư nước ngoài và đặc biệt là các dòng vốn FDI chất lượng, do đó Thủ tướng kỳ vọng DN Việt chuẩn bị sẵn sàng để không chỉ tham gia vào chuyển giao công nghệ mà còn phải có khả năng đổi mới và sáng tạo ra những tiến bộ công nghệ mới. Chỉ có như vậy, chúng ta mới có khả năng liên kết, chủ động trong chuỗi giá trị toàn cầu, có năng lực cung cấp những sản phẩm, dịch vụ chất lượng cao. Các DN cũng nên phối hợp, hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các trường đại học, tổ chức nghiên cứu để tham gia hiệu quả vào đạo tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ trực tiếp cho năng lực cạnh tranh của DN và năng lực đổi mới sáng tạo. Hãy đề cao tinh thần DN, hun đúc tinh thần khởi nghiệp, coi sáng tạo là một thứ tài nguyên mới để chúng ta khởi nghiệp và hãy khởi nghiệp với tinh thần không sợ hãi.

Thủ tướng hoan nghênh và biểu dương nỗ lực của các hiệp hội DN trong những cố gắng nỗ lực thực hiện vai trò đại diện và thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng DN, doanh nhân thời gian qua, cũng như những kế hoạch hành động thời gian tới. Thủ tướng đề nghị và hy vọng doanh nhân cả nước tự tin, chủ động tham gia chương trình “Hiến kế xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển kinh tế”, có nhiều sáng kiến cho chương trình “Hàng Việt Nam chinh phục người tiêu dùng Việt Nam” cũng như tham gia chương trình “Năng suất Việt Nam” mà Đảng và Nhà nước đã chính thức phát động. Thủ tướng đặc biệt chúc mừng các doanh nhân được trao tặng Cúp Thánh Gióng 2019, những doanh nhân đại diện cho tấm gương tiêu biểu nhất của cộng đồng DN, mang tinh thần Thánh Gióng bay lên trong kỷ nguyên số. Việt Nam có giàu có, thịnh vượng hay không, vai trò then chốt thuộc về đội ngũ doanh nhân của đất nước. DN, doanh nhân thịnh vượng là đất nước thịnh vượng.

*Tại buổi lễ, 100 DN đã được trao danh hiệu Doanh nhân Việt Nam tiêu biểu 2019 – Cúp Thánh Gióng 2019.

* Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp bà Lee Ju Song, Giám đốc Khu vực châu Á – Phòng Thương mại Quốc tế và Liên đoàn các Phòng Thương mại Thế giới (ICC).

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 13/10/2019

Phấn đấu thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại Hội XII và tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới đại hội XIII của Đảng

Sau sáu ngày làm việc khẩn trương, dân chủ, với tinh thần trách nhiệm cao, Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa XII đã thành công tốt đẹp, hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra.

Trung ương đã tập trung thảo luận, cho ý kiến một bước về các dự thảo Văn kiện trình Ðại hội XIII của Ðảng: Báo cáo chính trị và Báo cáo 10 năm thực hiện Cương lĩnh 2011; Báo cáo Kinh tế – Xã hội; Báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện công tác xây dựng Ðảng, thi hành Ðiều lệ Ðảng nhiệm kỳ khóa XII. Trung ương cũng xem xét, cho ý kiến về kinh tế – xã hội, ngân sách nhà nước năm 2019-2020 và một số vấn đề quan trọng khác.

Thời gian qua, Bộ Chính trị đã chỉ đạo các Tiểu ban quán triệt Kết luận của Hội nghị Trung ương 10 (tháng 5-2019) xây dựng các dự thảo Văn kiện trình Ðại hội XIII của Ðảng để Hội nghị Trung ương lần này xem xét, cho ý kiến hoàn thiện một bước, gửi đại hội đảng bộ các cấp đóng góp ý kiến. Tiểu ban Văn kiện đã khẩn trương, nghiêm túc tiếp thu ý kiến của Trung ương, hoàn thiện Ðề cương chi tiết, xây dựng dự thảo các Báo cáo trình Trung ương.

Hội nghị cơ bản tán thành những nội dung, vấn đề được trình bày trong các dự thảo báo cáo, tờ trình và cho rằng, các dự thảo văn kiện đã chắt lọc, phản ánh được kết quả tổng kết 10 năm thực hiện Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011 và Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2011 – 2020, kiểm điểm, đánh giá 5 năm thực hiện Nghị quyết Ðại hội XII của Ðảng sát với thực tế và có nhiều phát hiện, đề xuất mới. Ðặc biệt, Báo cáo chính trị có hệ thống và tầm nhìn sâu rộng, xuyên suốt 35 năm đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh 1991 và định hướng xây dựng Ðảng, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước trong 5 đến 10 năm tới, tầm nhìn đến năm 2045. Ðồng thời, Trung ương cũng đóng góp, gợi mở, cho nhiều ý kiến quan trọng, xác đáng, nhất là trên những vấn đề lớn và những vấn đề còn có ý kiến khác nhau.

Trung ương khẳng định, 35 năm đổi mới là một giai đoạn lịch sử quan trọng trong tiến trình phát triển đất nước, đánh dấu sự trưởng thành về mọi mặt của Ðảng, Nhà nước và nhân dân ta. Trong nhiệm kỳ khóa XII, mặc dù phải đối phó với nhiều khó khăn, thách thức, toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân ta đã nỗ lực phấn đấu, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, đạt nhiều thành tựu rất quan trọng. Ðất nước tiếp tục phát triển nhanh và khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, tạo nhiều dấu ấn nổi bật. Ðó là kết quả của cả một quá trình phấn đấu bền bỉ, liên tục qua nhiều nhiệm kỳ của toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân ta.

Trung ương đặc biệt nhấn mạnh, phải phát huy những thành quả và bài học kinh nghiệm đã có trong nhiệm kỳ khóa XII, đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gắn với xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong sạch, vững mạnh về mọi mặt; nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Ðảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước. Trong phát biểu bế mạc Hội nghị, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Chúng ta đang tích cực chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội XIII của Ðảng, phải kiên quyết không để lọt vào cấp ủy những cán bộ vi phạm, thoái hóa, biến chất! Bất cứ trường hợp nào mà vi phạm kỷ luật, chúng ta phải xử lý nghiêm minh, làm nghiêm từ trên xuống dưới để giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật của Ðảng, để lấy lại và củng cố niềm tin và tình thương yêu, quý trọng của nhân dân”.

Ban Chấp hành Trung ương giao Bộ Chính trị chỉ đạo các Tiểu ban khẩn trương, nghiêm túc tiếp thu ý kiến của Trung ương, tiếp tục hoàn chỉnh các dự thảo gửi đại hội đảng bộ các cấp đóng góp ý kiến; tổ chức tốt việc tổng hợp, tiếp thu ý kiến của đại hội đảng bộ các cấp để hoàn thiện, nâng cao chất lượng các dự thảo văn kiện trình Trung ương xem xét thông qua trong năm 2020, sau đó xin ý kiến nhân dân trước khi trình Ðại hội XIII của Ðảng.

Triển khai thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ năm 2020, sau khi phân tích, đánh giá khách quan tình hình và nguyên nhân của những kết quả, thành tích đã đạt được, hạn chế yếu kém còn tồn tại, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng lưu ý: “Tình hình thế giới, khu vực và trong nước đang tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường với những thay đổi lớn lao, tạo ra nhiều thời cơ, thuận lợi, song cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức ở mức độ, quy mô và tính chất rất khác so với trước đây, đòi hỏi toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta phải nỗ lực phấn đấu rất cao, quyết tâm rất lớn để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của năm 2020 và nhiệm kỳ khóa XII”.

Hội nghị Trung ương 11 thành công tốt đẹp có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành tốt các nhiệm vụ của năm 2019-2020 cũng như của cả nhiệm kỳ và tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội toàn quốc lần thứ XIII của Ðảng.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 10/10/2019

Kết luận của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 khóa X về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng

Ngày 1-10-2019, đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, ký ban hành Thông báo Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 khóa X về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng.

Thông báo nêu rõ, tại phiên họp ngày 16-8-2019, sau khi nghe Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết Trung ương báo cáo kết quả 10 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 khóa X về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng và ý kiến của các cơ quan liên quan, Bộ Chính trị đã thảo luận và kết luận như sau: Hơn 10 năm qua, thực hiện Nghị quyết nêu trên, công tác kiểm tra, giám sát có nhiều đổi mới, đạt được kết quả nổi bật, quan trọng. Nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên, trước hết là người đứng đầu cấp ủy về vị trí, vai trò, mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát được nâng lên. Hệ thống các quy định về công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng được ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ, thống nhất.

Những năm gần đây, nhiều vụ việc phức tạp, nhạy cảm, nổi cộm, dư luận bức xúc được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, giám sát và xử lý kịp thời, nghiêm minh. Chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng ngày càng cao, tạo dấu ấn và sự lan tỏa trong xã hội. Kết quả nêu trên đã góp phần giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Ðảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, so với yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Ðảng vẫn còn những hạn chế, yếu kém. Có nơi, có thời điểm lãnh đạo công tác kiểm tra chưa chủ động, thường xuyên, ráo riết, thiếu quyết liệt; vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh. Kết quả kiểm tra chưa đều, có chuyển biến rõ ở cấp Trung ương, các cấp khác chưa thật rõ nét.

Ðể tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết T.Ư 5 khóa X, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, Bộ Chính trị yêu cầu các tỉnh ủy, thành ủy, tổ chức đảng, đảng ủy trực thuộc Trung ương thực hiện tốt một số nhiệm vụ: Tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và trách nhiệm, quyết tâm chính trị của Ðảng đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, nhất là ở cấp cơ sở đẩy mạnh quyết tâm hành động. Người đứng đầu cấp ủy phải xác định trách nhiệm của mình, trực tiếp, thường xuyên lãnh đạo và thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát.

Tăng cường công tác truyền thông, biểu dương những nhân tố mới, cách làm hay, điển hình tốt, phát huy sự năng động, sáng tạo của tổ chức đảng, đảng viên. Công khai kết quả kiểm tra, giám sát và xử lý kỷ luật đối với tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên có vi phạm. Gắn công tác kiểm tra, giám sát với thực hiện các nghị quyết của Trung ương; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Hoàn thiện hệ thống các quy định của Ðảng, pháp luật của Nhà nước theo hướng tăng cường trách nhiệm, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Tập trung hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát đối với công tác cán bộ, thực thi quyền lực của người có chức, có quyền, chống chạy chức, chạy quyền, chạy khen thưởng; suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; phòng, chống tham ô, tham nhũng, lãng phí, “lợi ích nhóm”.

Công tác kiểm tra, giám sát phải chủ động, tiến hành một cách thường xuyên, toàn diện, khách quan, công khai, dân chủ, thận trọng và chặt chẽ; coi trọng phòng ngừa, lấy xây là chính. Kết hợp kiểm tra, giám sát thường xuyên với kiểm tra dấu hiệu vi phạm, đột xuất theo chuyên đề; đề cao trách nhiệm tự kiểm tra, tự soi, tự uốn nắn, khắc phục thiếu sót, khuyết điểm của tổ chức đảng và đảng viên. Các cấp ủy, tổ chức đảng chủ động xây dựng phương hướng, nhiệm vụ, chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát của nhiệm kỳ và hằng năm có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương, đơn vị. Cần xác định lĩnh vực, địa bàn trọng tâm, trọng điểm; chú ý những khâu, các lĩnh vực dễ nảy sinh tiêu cực. Kiện toàn bộ máy tổ chức và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra; đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện làm việc.

Ủy ban Kiểm tra T.Ư chủ trì, phối hợp Văn phòng T.Ư Ðảng và các cơ quan liên quan theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kết luận, hằng năm báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 15/10/2019

Xây dựng tổ hợp y tế và chăm sóc sức khỏe công nghệ cao đầu tiên tại Việt Nam

Chiều 14- 10, tập đoàn TH tổ chức động thổ và công bố dự án Tổ hợp Y tế và Chăm sóc sức khoẻ công nghệ cao TH Medical tại huyện Đông Anh (Hà Nội).

Đây là dự án y tế đầu tiên tại Việt Nam triển khai cụm tổ hợp với năm khu chức năng y tế công nghệ cao triển khai các hoạt động chăm sóc toàn diện sức khoẻ con người từ phòng bệnh, khám và điều trị bệnh tới chăm sóc phục hồi.

Dự lễ động thổ có nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; đồng chí Phan Đình Trạc, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng ban Nội chính T.Ư cùng lãnh đạo Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch nước, UBND TP Hà Nội, Bộ Y tế… và đại diện Bộ Lao động, Y tế và Phúc lợi Nhật Bản, đại sứ quán một số nước tại Hà Nội.

Bà Thái Hương, nhà sáng lập, Chủ tịch Hội đồng chiến lược tập đoàn TH, đơn vị đầu tư – vận hành dự án khẳng định: Bằng tư duy vượt trội, cũng như sự kết hợp nền y học hiện đại, tiên tiến của thế giới và tinh hoa y dược Việt Nam, Tổ hợp Y tế TH Medical là biểu tượng của sự kết hợp giữa trí tuệ Việt, tài nguyên Việt, và công nghệ đầu cuối của thế giới.

Điểm nhấn nổi bật của tổ hợp này là xây dựng mô hình y tế hiện đại, đặt trên nền tảng là công nghệ 4.0, trong đó có công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data). Công nghệ hiện đại không chỉ áp dụng trong điều trị mà còn được áp dụng trong y tế dự phòng. Các chỉ số được tích hợp sẽ giúp cho hệ thống y tế dự phòng hoàn toàn làm chủ tình thế: quản lý sức khỏe từ xa, ứng dụng y bạ điện tử, tăng khả năng và hiệu quả chữa bệnh đồng thời giảm chi phí điều trị.

TH Medical là mô hình tổ hợp y tế đầu tiên của Việt Nam được thiết kế với các chức năng chính bao gồm: trung tâm y tế dự phòng và chẩn đoán sớm; bệnh viện đa khoa tiêu chuẩn quốc tế áp dụng công nghệ cao; trung tâm điều dưỡng và phục hồi chức năng đông – tây y kết hợp; trung tâm nghiên cứu, đào tạo lâm sàng, cận lâm sàng và hợp tác quốc tế; trung tâm lão khoa và viện dưỡng lão.

Trong khuôn khổ lễ động thổ và công bố dự án, Tập đoàn TH và TH Medical cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Trường đại học Keio và Bệnh viện Keio về quản lý, vận hành và trao đổi nhân sự cho dự án Tổ hợp trong thời gian tới.

Dự kiến, đến quý II năm 2022, TH Medical sẽ chính thức đi vào hoạt động giai đoạn một, đón những người bệnh đầu tiên.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 14/10/2019

Thêm ba loài thủy sản được xuất khẩu vào Trung Quốc

Vụ Thị trường châu Á – châu Phi (Bộ Công thương) vừa cho biết, Tổng cục Hải quan Trung Quốc mới đây đã có công hàm thông báo đồng ý bổ sung ba loại thủy sản của Việt Nam được phép xuất khẩu vào nước này.

Theo đó, trên cơ sở đề nghị của phía Việt Nam, Trung Quốc đã đồng ý mở cửa thị trường cho ba sản phẩm thủy sản, gồm ngao hoa, ngao trắng và nghêu lụa vào Danh mục các sản phẩm thủy sản của Việt Nam được phép xuất khẩu vào Trung Quốc.

Phía Trung Quốc cho rằng, các sản phẩm này của Việt Nam đã được phía Trung Quốc tiến hành đánh giá hệ thống kiểm soát thủy sản, Danh mục hiện cũng đã có các sản phẩm ngao, ốc khác và nguồn gốc của ba sản phẩm thủy sản này được khai thác tự nhiên, được phía Việt Nam quản lý và chứng nhận với quy trình tương đồng.

Thông báo của phía Trung Quốc cũng đề nghị Việt Nam triển khai việc kiểm nghiệm, kiểm dịch và cấp Chứng thư theo mẫu đã được hai Bên thống nhất để các sản phẩm thủy sản của Việt Nam xuất khẩu vào Trung Quốc được triển khai thuận lợi.

Như vậy, với việc mở cửa thêm ba loại thủy sản nêu trên, Việt Nam đã có 48 loài thủy được phép xuất khẩu vào Trung Quốc để làm thực phẩm và 36 loài được phép nhập khẩu làm động vật cảnh và một loài làm giống nuôi.

Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, chín tháng đầu năm 2019 tổng kim ngạch xuất khẩu hàng thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc đạt hơn 831 triệu USD, tăng hơn 14% so với cùng kỳ, chiếm 3,2% tổng lượng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam ra thế giới.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 13/10/2019

Lễ tôn vinh nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2019

Tối 12-10, tại Hà Nội, T.Ư Hội Nông dân Việt Nam, Ban Tuyên giáo T.Ư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương phối hợp tổ chức Lễ tôn vinh và trao danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2019, nhân kỷ niệm 89 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam (14-10-1930 – 14-10-2019).

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi lẵng hoa chúc mừng. Tới dự có các đồng chí: Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Ðảng, Trưởng Ban Dân vận T.Ư; Trần Thanh Mẫn, Bí thư T.Ư Ðảng, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; Uông Chu Lưu, Ủy viên T.Ư Ðảng, Phó Chủ tịch Quốc hội.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, đồng chí Trương Thị Mai nêu rõ: Trải qua các thời kỳ cách mạng, Ðảng luôn khẳng định những đóng góp xứng đáng của giai cấp nông dân và tầm quan trọng chiến lược của vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của đất nước qua hơn 30 năm đổi mới và 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh có sự đóng góp quan trọng của nhiều thế hệ nông dân trên mọi miền đất nước. Cùng với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng, lực lượng lao động trong dịch vụ nông nghiệp chiếm khoảng 35% trong tổng số lao động đang trong quá trình chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng cơ cấu lại sản xuất, phát huy được lợi thế, tiềm năng thích ứng với biến đổi khí hậu, tỷ lệ hộ nghèo ngày càng giảm, bộ mặt của nông thôn ngày càng đổi mới…

Ðồng chí đề nghị, các cấp ủy, chính quyền, hệ thống chính trị cần tiếp tục đồng hành tích cực hơn nữa với nông dân, tạo điều kiện để nông dân tiếp cận được những tiến bộ khoa học, kỹ thuật, phát triển các mô hình hợp tác, nhân rộng mô hình sản xuất, kinh doanh, cổ vũ nông dân phát huy sáng kiến, tổ chức kết nối nông nghiệp với công nghiệp chế biến, phát triển thị trường xuất khẩu. Hội Nông dân các cấp tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, bảo đảm thực chất vai trò đại diện cho quyền lợi chính đáng của hội viên, là cầu nối quan trọng giữa Ðảng, Nhà nước với nông dân, củng cố và tăng cường niềm tin của nông dân đối với Ðảng.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 10/10/2019

Ghép tế bào gốc tự thân điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, đến nay đã có 40 bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp này và kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy chưa có biến cố bất lợi nào liên quan đến truyền tế bào gốc tự thân từ mô mỡ, tủy xương. Sức khỏe của các bệnh nhân đều có sự cải thiện rõ rệt và có phản hồi tích cực khi được điều trị bằng tế bào gốc.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là bệnh lý hô hấp mạn tính có thể dự phòng và điều trị được.. Qua các nghiên cứu cho thấy tế bào gốc trưởng thành được thấy là loại tế bào gốc đa năng có thể biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau, có khả năng di chuyển đến vùng tổn thương, có tính kháng viêm và điều hòa miễn dịch. Vì vậy, tế bào gốc trưởng thành có thể tác động đến cơ chế bệnh sinh của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và làm chậm tiến triển của bệnh cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 15/10/2019

Bế mạc Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm năm 2019

Sau 10 ngày diễn ra sôi nổi tại Hà Nội, Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm năm 2019 đã bế mạc. Liên hoan do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam phối hợp Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức. 14 đơn vị sân khấu trong nước và bảy đơn vị sân khấu đến từ các nước đã mang đến liên hoan hơn 20 tác phẩm với những tìm tòi, cách tân ở nhiều thể loại: kịch, chèo, cải lương, xiếc, rối. Ban tổ chức trao bốn Huy chương vàng (vở Thân phận nàng Kiều – Nhà hát Múa rối Việt Nam, Sự sống – Nhà, Cậu Vanya – Nhà hát Tuổi Trẻ, Bpolar – Đoàn nghệ thuật A yit I-xra-en) cùn gnawm Huy chương bạc dành cho các vở diễn.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 11/10/2019

Việt Nam được công nhận Điểm đến ẩm thực hàng đầu châu Á

Theo thông tin từ Tổng cục Du lịch, tại Lễ trao Giải thưởng Du lịch thế giới (World Travel Awards) lần thứ 26 khu vực châu Á và châu Ðại Dương năm 2019 vừa diễn ra tại Phú Quốc, lần đầu tiên Việt Nam được vinh danh ở hạng mục Ðiểm đến ẩm thực hàng đầu châu Á.

Cùng với đó là các giải thưởng: Ðiểm đến hàng đầu châu Á, Ðiểm đến văn hóa hàng đầu châu Á, Ðiểm đến thành phố văn hóa hàng đầu châu Á (dành cho Hội An). Bên cạnh giải thưởng du lịch quốc gia, nhiều công ty du lịch trong nước cũng nhận được các giải thưởng uy tín. Ðây là những bằng chứng khẳng định sức hấp dẫn của du lịch Việt Nam ngày càng lan tỏa trên bản đồ du lịch thế giới; cũng là cơ hội để quảng bá hình ảnh Việt Nam tới cộng đồng du lịch quốc tế.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 13/10/2019

Đoàn nghi lễ CAND biểu diễn tại phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm

Tối 12-10, tại phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, Ðoàn Nghi lễ Công an nhân dân thuộc Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động diễu hành và biểu diễn phục vụ nhân dân Thủ đô và du khách.

Ðây là hoạt động kỷ niệm 65 năm Ngày Giải phóng Thủ đô và góp phần lan tỏa hình ảnh người chiến sĩ công an gần gũi, thân thiện. Tham gia, có Ðội Nhạc lễ gồm 65 nghệ sĩ cùng sự góp mặt của hơn 10 nghệ sĩ múa và một số nghệ sĩ tên tuổi biểu diễn nhạc cụ dân tộc của Nhà hát Công an nhân dân. Ðoàn sẽ mang đến các ca khúc nổi tiếng, như: Hành khúc thắng lợi, Vì nhân dân quên mình, Tiến về Hà Nội, Hành khúc Công an nhân dân, Nối vòng tay lớn, Bác đang cùng chúng cháu hành quân, Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng… Sau chương trình này, đoàn dự định tiếp tục biểu diễn định kỳ hằng tháng hoặc vào các dịp kỷ niệm, sự kiện trọng đại của đất nước.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 13/10/2019:

Phụ nữ mặc áo dài truyền thống được miễn vé tham quan khu di sản Huế

Ngày 12/10, Văn phòng UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế cho biết, tỉnh vừa có công văn yêu cầu Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế miễn vé tham quan đối với phụ nữ trong nước và quốc tế khi mặc trang phục áo dài truyền thống Việt Nam đến các điểm di tích thuộc quần thể di sản Huế vào Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10. Trước đó, với mong muốn đưa hình ảnh áo dài Huế trở lại “thuở vàng son” và nâng cao vị thế vẻ đẹp của người phụ nữ Huế, tỉnh Thừa Thiên – Huế đã triển khai cuộc vận động phụ nữ mặc trang phục áo dài truyền thống và miễn vé tham quan vào dịp Quốc tế phụ nữ (8/3)

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 12/10/2019

TP Hồ Chí Minh có gần chín triệu dân

Ngày 11-10, UBND thành phố Hồ Chí Minh tổng kết công tác tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 trên địa bàn. Tính đến 0 giờ ngày 1-4-2019, toàn thành phố có hơn 2,5 triệu hộ dân với 8.993.082 người (nam chiếm 48,7%, nữ chiếm 51,3%), tăng 1,8 triệu người so với năm 2009, là địa phương có số dân nhiều nhất cả nước. Khu vực thành thị có hơn 7,1 triệu người, khu vực nông thôn hơn 1,8 triệu người. Nhân khẩu bình quân mỗi hộ là 3,51 người. Quy mô hộ bình quân từ ba người trở lên đang theo chiều hướng giảm. Mật độ dân số thành phố là 4.292 người/km2. Về nhà ở, 99,8% số hộ dân thành phố có nhà ở (99,3% hộ có nhà ở kiên cố hoặc bán kiên cố; 0,7% hộ có nhà ở thiếu kiên cố hoặc đơn sơ). Diện tích nhà ở bình quân của thành phố là 19,4 m2/người (năm 2009 là 16,9 m2/người). Thành phố vẫn còn gần 189.000 hộ dân (với khoảng 663.000 người) sống trong các ngôi nhà có diện tích chật hẹp, dưới 6 m2/người.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 12/10/2019

Quách Thị Lan được nhận hai HCV Giải vô địch điền kinh châu Á

Liên đoàn Điền kinh thế giới (IAAF) vừa có quyết định phạt cấm thi đấu bốn năm đối với vận động viên (VĐV) người Ấn Độ Nia-ma-la Sê-ô-ran do dương tính với chất cấm trong khoảng thời gian từ tháng 8-2016 đến tháng 8-2018. Với án phạt này, IAAF cũng hủy mọi kết quả thi đấu và thành tích của VĐV này trong khoảng thời gian nêu trên, trong đó có hai Huy chương vàng (HCV) chạy 400 m nữ và 4×400 m nữ tiếp sức tại Giải vô địch điền kinh châu Á năm 2017. Như vậy, VĐV Quách Thị Lan của Việt Nam giành Huy chương bạc (HCB) chạy 400m nữ tại giải này (thành tích 52 giây 78) sẽ chính thức được đôn lên nhận HCV. Trong khi đó, ở nội dung chạy 4×400 m nữ tiếp sức của giải, với thành tích 3 phút 33 giây 22, Quách Thị Lan cùng ba đồng đội là: Nguyễn Thị Huyền, Hoàng Thị Ngọc, Nguyễn Thị Oanh từng nhận HCB, nay cũng được đổi thành HCV. Bộ môn Điền kinh sẽ trình Tổng cục Thể dục – Thể thao cấp bù phần thưởng HCV dành cho Quách Thị Lan và các VĐV trong đội chạy tiếp sức.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 11/10/2019

Hà Nội giải tỏa khu vực cà-phê đường tàu

Sáng 10-10, lực lượng chức năng đã ra quân xử lý tình trạng vi phạm lấn chiếm hành lang an toàn đường sắt tại khu vực “cà-phê đường tàu” thuộc địa bàn các quận Ba Đình, Hoàn Kiếm.

Các lực lượng chức năng và chính quyền sở tại đã tuyên truyền, vận động người dân thực hiện nghiêm các quy định bảo đảm an toàn giao thông đường sắt.

Đồng thời bố trí lực lượng Cảnh sát giao thông đường sắt và Công an các phường hàng ngày ứng trực từ 8 giờ sáng đến 22 giờ đêm, hướng dẫn, tuyên truyền, nhắc nhở người dân, du khách nước ngoài và các hộ kinh doanh không vi phạm các quy định về hành lang an toàn giao thông đường sắt.

Thượng tá Bùi Văn Đang, Phó trưởng Công an quận Hoàn Kiếm cho biết, với những trường hợp không chấp hành cam kết, cơ quan chức năng sẽ cưỡng chế và lập biên bản.

Ngoài ra, du khách đến quay phim, chụp ảnh, ngồi uống cà-phê trong hành lang đường sắt cũng sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

UBND quận Hoàn Kiếm đã giao UBND các phường có tuyến đường sắt đi qua, nhất là phường Cửa Nam, Hàng Bông, Cửa Đông, Hàng Mã tổ chức tuyên truyền, vận động người dân, khách du lịch trong và ngoài nước hiểu rõ, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường sắt, không tụ tập, đi, đứng, ngồi, quay phim, chụp ảnh trong phạm vi bảo vệ đường sắt (5,4m tính từ mép ngoài của đường ray trở ra).

Kiên quyết xử lý nghiêm, triệt để các vi phạm hành lang an toàn giao thông đường sắt, như kinh doanh lấn chiếm, bày bàn ghế cho khách ngồi, các hành vi như đi, đứng, quay phim chụp ảnh trên phạm vi bảo vệ đường sắt, tiềm ẩn nguy cơ cao về tai nạn giao thông; bố trí lực lượng tuần tra, chốt trực kiên quyết không để tái vi phạm.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 9/10/2019

Chùa Keo Hành Thiện đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Ngày 8/10, tại Khu di tích quốc gia đặc biệt chùa Keo Hành Thiện, UBND huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định tổ chức đón nhận Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và khai mạc Lẽ hội chùa Keo Hành Thiện năm 2019.

Khu di tích quốc gia đặc biệt chùa Keo Hành Thiện là công trình kiến trúc cổ, độc đáo có niên đại khởi dựng từ thời nhà Lý. Chùa Keo Hành Thiện là một trong những ngôi chùa cổ ở Việt Nam, được bảo tồn gần như nguyên vẹn, mang nét kiến trúc độc đáo hơn 400 năm tuổi. Lễ hội gắn liền với việc thờ phụng Thiền sư, Quốc sư Dương Không Lộ thời Lý; người có công cứu nước giúp dân, dạy dân làm nông nghiệp, nghề chài lưới, đúc đồng, làm thuốc… Lễ hội diễn ra đến ngày 14/10.

Cùng ngày, tại Di tích quốc gia đặc biệt chùa Keo, xã Duy Nhất (huyện, Vũ Thư, tỉnh Thái Bình), chính quyền địa phương tổ chức khai mạc Lễ hội mùa Thu chàu Keo năm 2019. Đây là lễ hội chính trong năm, diễn ra trong năm ngày với tục thờ Thiền sư, Quốc sư Dương Không Lộ.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 8/10/2019

Thực hiện thành công kỹ thuật can thiệp bào thai

Kỹ thuật cao nhất trong sản khoa là phẫu thuật can thiệp trong buồng ối cho thai phụ mang song thai chung bánh rau cực kỳ phức tạp đã được các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội thực hiện thành công.

Ngày 7-10, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã công bố thông tin về việc bệnh viện này vừa trở thành cơ sở sản phụ khoa công lập đầu tiên của Việt Nam thực hiện can thiệp trong buồng ối.

Chiều 4-10 vừa qua, kíp mổ gồm các giáo sư hàng đầu châu Âu (đến từ Pháp) và các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã thực hiện thành công hai ca phẫu thuật trong buồng ối cho hai sản phụ mang song thai chung bánh rau.

Ca thứ nhất là một sản phụ đang mang thai 23 tuần quê ở Quảng Ngãi. Sản phụ mang song thai, vì chung bánh rau (chung nguồn dinh dưỡng) nên hai thai truyền máu cho nhau, nếu để lâu sẽ gây ra biến chứng: một thai nhận được nhiều máu quá sẽ phù não, phù các mô trong cơ thể, ngược lại thai nhận được ít máu hơn sẽ thiếu máu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các bộ phận… Sản phụ thứ hai quê Hưng Yên, cũng mang song thai chung bánh rau nhưng thời điểm nhập viện đã có biến chứng rất nặng: thai được truyền thiếu máu đã bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng kèm dị tật. Vì thế, với ca này, kíp mổ quyết định can thiệp cứu lấy một thai còn khỏe mạnh, vì thai còn lại nếu có cứu được cũng chắc chắn mang dị tật nặng nề sau này.

Hai ca mổ được thực hiện gối đầu, từ 15 giờ đến khoảng 18 giờ. Sau mổ ba ngày, hiện sức khỏe của hai sản phụ tốt, tình trạng các thai nhi đang được theo dõi tích cực và có thể khẳng định ca mổ đã thành công tốt đẹp.

PGS, TS Nguyễn Duy Ánh nhấn mạnh, y học bào thai là kỹ thuật cao nhất trong lĩnh vực sản khoa không chỉ tại Việt Nam mà cả trên thế giới, và kỹ thuật can thiệp bào thai lại là kỹ thuật cao nhất, hiện đại nhất trong y học bào thai hiện nay. Tại Việt Nam, trước đây, những thai phụ mắc các bệnh lý về bào thai phải chấp nhận hoặc thai nhi tử vong hoặc được chào đời thì cũng tật nguyền.

Với quan niệm bào thai cũng chính là một bệnh nhân và phải điều trị khi có vấn đề bệnh lý, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã đề xuất Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước về Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật sinh học phân tử can thiệp trong buồng ối nhằm tăng cơ hội được cứu sống, điều trị cho các thai nhi ngay từ trong bụng mẹ. Sau khi được phê duyệt, bệnh viện đã có quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, cử các chuyên gia sang Pháp học tập, chuyển giao kinh nghiệm hơn một năm tại bệnh viện hàng đầu của nước này, đồng thời đầu tư phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế có thể thực hiện các ca mổ khó, phức tạp nhất về sản khoa.

Với kỹ thuật can thiệp bào thai này, các bác sĩ có thể can thiệp được ở hầu hết các cơ quan của bào thai, thậm chí cả não, tim, màng phổi…

Giám đốc Bệnh viện Phụ sản cho biết, chi phí thực hiện kỹ thuật này trung bình khoảng 50 triệu đồng/ca. 30 ca đầu tiên sẽ được Bệnh viện Phụ sản Hà Nội miễn phí hoàn toàn.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 6/10/2019

Cuộc thi người đẹp du lịch non nước Cao Bằng

Cuộc thi Người đẹp du lịch non nước Cao Bằng vừa diễn ra trong khuôn khổ Tuần Thể thao, văn hóa, du lịch non nước Cao Bằng năm 2019. Nông Thị Thiêng, dân tộc Tày, xuất sắc vượt qua 25 thí sinh, đăng quang danh hiệu cao nhất trong cuộc thi này. Nông Thị Thiêng đến từ huyện Trùng Khánh, hiện là sinh viên năm thứ tư, Trường đại học Nội vụ Hà Nội.

Đào tạo chuyên ngành văn hóa, nghệ thuật đặc thù bằng ngân sách

Văn phòng Chính phủ vừa có Công văn số 8835/VPCP-KGVX gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT và DL), truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, giao Bộ trưởng VHTT và DL quyết định lựa chọn việc giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng đào tạo 300 chỉ tiêu thuộc một số ngành, chuyên ngành văn hóa nghệ thuật đặc thù, truyền thống khó tuyển sinh, đang thiếu nhân lực (do ngân sách trung ương bảo đảm 100% kinh phí đào tạo) theo đúng quy định tại Nghị định số 32/2019/NĐ-CP ngày 10-4-2019; bảo đảm thực hiện tuyển sinh từ năm học 2020-2021.

Trước đó, Phó Thủ tướng đã giao Bộ VHTT và DL xây dựng Đề án đặt hàng đào tạo các ngành thuộc lĩnh vực văn hóa nghệ thuật giai đoạn 2019 – 2030, tầm nhìn đến năm 2035. Theo đó, các lĩnh vực được đặt hàng bao gồm: âm nhạc, mỹ thuật, sân khấu, điện ảnh, múa, xiếc, văn hóa, văn học.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 2/10/2019

Người xuất sắc trên cả màn ảnh và sân khấu

Nghệ sĩ Nhân dân Thế Anh đã rời khỏi cuộc đời vào một ngày thu nắng đẹp, sau một cơn đau tim. Ông ra đi để lại cho nghệ thuật điện ảnh, cho cuộc đời một tài sản khổng lồ với hơn 60 vai diễn trong các bộ phim truyện, cùng nhiều vai diễn trong các vở kịch nổi tiếng.

Thế Anh (tên khai sinh là Nguyễn Thế Anh) sinh ra trong một gia đình khá giả ở xã Xuân Phương, Từ Liêm, Hà Nội. Thừa hưởng sự thông minh của người cha và sự cần cù của người mẹ, Thế Anh lớn lên trong thời kỳ đất nước đầy biến động. Cha sang Pháp học nghề bác sĩ, mẹ tần tảo buôn bán nuôi hai người con. Ông được mẹ cho học ở một trong những ngôi trường nổi tiếng thời đó, Trường An-be Sa-rô (Anbert Sarraut), cùng nhiều trường tư thục khác. Rời trường phổ thông, khi đất nước chia cắt, như những chàng trai cùng trang lứa, đặt sứ mệnh của người thanh niên lên hàng đầu, ông thi vào một trường trung cấp của quân đội. Nhưng trái tim tuổi trẻ còn thấy nhiều chân trời mới vẫy gọi. Năm 23 tuổi, ông thi vào khoa Toán, Trường đại học Sư phạm Hà Nội.

Nhưng môi trường mới này cũng không giữ ông được lâu. Nghe tin Trường Nghệ thuật sân khấu – điện ảnh tuyển sinh, Thế Anh lại xin dự thi và trúng tuyển, vào học cùng các đồng nghiệp Trần Tiến, Thanh Tú, Đoàn Dũng, Trọng Khôi… Sau nhiều trăn trở, ông mới tìm thấy hướng đi đúng nhất của mình.

Vai diễn đầu đời của Thế Anh là nhân vật sĩ quan Mỹ trong chùm kịch ngắn Nửa đất nước trong đêm (năm 1964) của Ngô Y Linh. Ông đã thể hiện tốt sự lúng túng, không lối thoát của tên sĩ quan Mỹ trong lô cốt bị Quân giải phóng vây hãm. Thành công này đã chinh phục đạo diễn Huy Thành, ông được chọn vào vai Trung úy Phương trong phim Nổi Gió. Với vai này, Thế Anh đã bộc lộ sự dằn vặt của lương tâm khi đứng giữa “hai dòng nước” – trở về với nhân dân hay tham gia quân đội tay sai? Sự lựa chọn chân chính của Trung úy Phương trở thành biểu tượng cao đẹp, có sức hấp dẫn mạnh đối với hàng triệu người xem những năm tháng đó. Dịp này, ông và gia đình có được “trái ngọt đầu mùa”: Cặp trai tài gái sắc Thế Anh – Thu Hằng đón cậu con trai đầu lòng chào đời đặt tên là Thế Phương theo kỷ niệm vai Trung úy Phương thành công mỹ mãn trên màn ảnh.

Với vẻ ngoài lãng tử nhưng Thế Anh luôn suy nghĩ sâu sắc, tìm cách khắc họa những nhân vật mà mình đảm nhận sao cho có tính cách, sự khác biệt để gây ấn tượng trong lòng khán giả. Ông quan niệm, người xem yêu thích nhân vật do diễn viên thể hiện chứ không phải vẻ đẹp ngoại hình. Vì vậy, ở lĩnh vực sân khấu, Thế Anh đã xây dựng cho mình một “khối vuông rubic” với nhiều vai diễn nổi bật. Trong vở kịch Nina – cô gái đánh trống trận, ông trở thành viên sĩ quan Đức Sta-vin-sky lạnh lùng, lịch sự; trong vở Đôi mắt, ông vào vai bác sĩ Hải yêu cô y tá Nga, song có một nhân vật thứ ba khá “nặng ký” xen vào – anh thương binh hỏng mắt tên Việt. Sự dùng dằng nội tâm đã làm cho nhân vật Hải gần gũi với đời sống thường ngày, khán giả như “chạm tay vào nhân vật”. Thế Anh còn gây ấn tượng với hàng loạt vai diễn khác như anh lính thủy Rư-ba-cốp trong Chuông đồng hồ Điện Krem-lin, viên cố vấn Mỹ trong Anh Trỗi, viên sĩ quan tình báo trong Hoa anh túc… Ông còn tham gia hàng loạt vở kịch khác của nước ngoài như Khúc thứ ba bi tráng, Âm mưu và Tình yêu, Vụ án Ê-rốt-xtrát, Ô-ten-lô, Hòn đảo Thần Vệ nữ… cùng nhiều vở kịch trong nước như Đại đội trưởng của tôi, Người cha thô bạo, Bài ca Điện Biên… Những đồng nghiệp tài năng cùng thời như đạo diễn Doãn Hoàng Giang, diễn viên Trọng Khôi và các bậc đàn anh trong nghề đều đánh giá cao tài năng và sức lao động nghệ thuật nghiêm túc của ông.

Diễn xuất trong lĩnh vực điện ảnh rất khác trên sân khấu. Đặc biệt, việc diễn trước ống kính cùng những ánh đèn với công suất lớn đã gây áp lực nặng nề lên các diễn viên. Vì vậy, nhiều diễn viên sân khấu không thể bước sang “khu vườn điện ảnh”. Nhưng với Thế Anh, việc khám phá những cái mới trong diễn xuất ngoài hiện trường đã làm phát lộ những tiềm năng bên trong. Ông tiếp tục chiếm được tình yêu của khán giả điện ảnh qua nhiều vai diễn, như Dư trong Đường về quê mẹ; Tiểu đoàn trưởng trong Em bé Hà Nội cùng nhiều vai khác trong các phim: Không nơi ẩn nấp, Ngày Lễ Thánh, Tự thú trước bình minh, Vụ án Hồ Con Rùa, Đêm hội Long Trì, Kiếp phù du… Đáng chú ý, với vai Ba Duy trong phim Mối tình đầu, Thế Anh đã khắc họa hình tượng người thanh niên sống bất cần đời dưới chế độ cũ, dần được cảm hóa và có cảm tình với cuộc sống mới ra sao. Vai diễn này đã mang đến cho ông giải “Nam diễn viên xuất sắc nhất” tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 5 (năm 1980). Và để kỷ niệm vai diễn để đời này, vợ chồng ông đã quyết định đặt tên cho cậu con trai thứ hai là Thế Duy. Khi phim truyền hình phát triển, ông lại được các đạo diễn mời đóng những vai quan trọng trong các phim nhiều tập. Các đạo diễn và diễn viên trẻ trên trường quay đều coi ông là tấm gương lao động cần mẫn, truyền cảm hứng cho họ. Thế Anh được Nhà nước phong tặng các danh hiệu cao quý: Nghệ sĩ Ưu tú (năm 1984) và Nghệ sĩ Nhân dân (năm 2001).

Trong đời thường, ông cũng là người nghệ sĩ đích thực. Không màng danh vọng. Không ham giàu sang. Hưởng đúng những thành quả mình đóng góp. Và rồi, ông đi qua cuộc đời như vệt sao sáng. Và ánh sáng ấy còn mãi chiếu rọi đến những người làm điện ảnh và yêu điện ảnh mai sau.

Đoàn Tuấn

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 14/10/2019

Xét xử vụ tham ô gần 79 tỷ đồng tại Công ty Xổ số Đồng Nai

Ngày 10-10, TAND tỉnh Đồng Nai mở phiên tòa sơ thẩm, xét xử bảy bị cáo gây thất thoát gần 79 tỷ đồng, tại Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết và Dịch vụ tổng hợp Đồng Nai (gọi tắt Công ty Xổ số Đồng Nai).

Cụ thể, Nguyễn Văn Minh (63 tuổi), nguyên Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng Giám đốc Công ty Xổ số Đồng Nai và Nguyễn Thị Thùy Oanh (61 tuổi), nguyên Kế toán trưởng Công ty Xổ số Đồng Nai cùng bị truy tố về tội “Tham ô tài sản”.

Ba bị cáo bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, gồm: Đào Ngọc Hoàng (66 tuổi), nguyên Trưởng phòng Chính sách lao động, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) Đồng Nai; Khương Thái Học (63 tuổi), nguyên Phó trưởng phòng Chính sách lao động, Sở LĐ-TB-XH Đồng Nai; Cao Thị Cúc (62 tuổi), Phó trưởng phòng Nghiệp vụ 2, Chi cục Tài chính doanh nghiệp, Sở Tài chính Đồng Nai.

Hai bị cáo bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là Lâm Duy Tín (64 tuổi), nguyên Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH Đồng Nai; Trần Thị Dung (58 tuổi), nguyên Chủ tịch HĐTV Công ty Xổ số Đồng Nai.

Theo cáo trạng của Viện KSDND tối cao, từ năm 2008 đến năm 2012, trong quá trình quản lý, điều hành Công ty Xổ số Đồng Nai, Nguyễn Văn Minh và các đối tượng liên quan đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước số tiền gần 79 tỷ đồng. Trong đó, Minh bị cáo buộc đã chiếm đoạt số tiền gần 4,2 tỷ đồng; Nguyễn Thị Thùy Oanh chiếm đoạt hơn 3,7 tỷ đồng. Số tiền thất thoát còn lại hơn 70 tỷ đồng đã được bị cáo Minh chỉ đạo chi cho 72 người lao động của Công ty Xổ xố Đồng Nai (thời điểm nhận lương, người lao động không biết mình được nhận mức lương cao hơn quy định).

Cáo trạng xác định, dù biết Công ty Xổ số Đồng Nai không đủ điều kiện tăng quỹ lương theo quy định, nhưng với mục đích muốn tăng quỹ lương của Công ty để hưởng lợi trái phép, nên bị cáo Minh đã thực hiện sai các quy định pháp luật. Từ năm 2008 đến 2012, Minh đã chỉ đạo cấp dưới là Nguyễn Thị Thùy Oanh nâng hệ số điều chỉnh, tăng thêm mức lương tối thiểu khi Công ty không đủ điều kiện; đưa số lao động định mức kế hoạch vượt số lao động thực tế. Riêng bị cáo Oanh, dù biết đơn giá tiền lương không được thực hiện đúng quy định nhưng vì vụ lợi cho bản thân và nhân viên công ty, nên vẫn cố tình làm trái quy định.

Đối với các bị cáo: Đào Ngọc Hoàng, Khương Thái Học, Cao Thị Cúc với nhiệm vụ được giao là Thành viên Hội đồng xét duyệt quỹ lương tỉnh Đồng Nai, mặc dù biết Công ty Xổ số Đồng Nai không đủ điều kiện áp dụng hệ số tăng thêm mức lương tối thiểu, nhưng vẫn ký biên bản chấp thuận cho Công ty được áp dụng hệ số điều chỉnh tăng thêm mức lương tối thiểu lên 1,34 lần. Bị cáo Lâm Duy Tín, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH Đồng Nai phụ trách lĩnh vực lao động, tiền lương và bị cáo Trần Thị Dung là Chủ tịch HĐTV Công ty Xổ số Đồng Nai từ năm 2008 đến 2013, nhưng do thiếu trách nhiệm trong công tác để cho các bị cáo khác sai phạm, gây thất thoát gần 79 tỷ đồng ngân sách Nhà nước.

Phiên tòa dự kiến sẽ diễn ra trong năm ngày.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 3/10/2019

Khởi tố bị can đối với Chủ tịch HĐQT Công ty Petroland

 Ngày 2-10, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra các quyết định: Khởi tố vụ án hình sự “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Công ty Petroland; Khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với Bùi Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Petroland.

Thông tin từ Bộ Công an cho biết, qua quá trình xác minh về những sai phạm xảy ra tại Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng và đô thị dầu khí (Công ty Petroland) theo kiến nghị Khởi tố của Cục An ninh kinh tế Bộ Công an; căn cứ kết quả điều tra và tài liệu chứng cứ thu thập được, ngày 30-9-2019, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định Khởi tố vụ án hình sự “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Công ty Petroland.

Cũng trong ngày 2-10, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra các Quyết định Khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với Bùi Minh Chính, sinh năm 1961, trú tại Thành phố Hồ Chí Minh, là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Petroland, nguyên Giám đốc Công ty Petroland.

Sau khi được Viện kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn, ngày 1-10-2019, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã tống đạt và thi hành Lệnh bắt bị can để tạm giam, khám xét đối với bị can Bùi Minh Chính theo đúng quy định của pháp luật.

Kết quả điều tra bước đầu xác định, với tư cách là Giám đốc Công ty Petroland, Bùi Minh Chính đã ký hợp đồng, duyệt thanh toán nhiều hợp đồng môi giới bất động sản, dịch vụ tư vấn nhà đất và ký hợp đồng bán bất động sản của Petroland trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho Petroland gần 100 tỷ đồng.

Hiện, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang tập trung điều tra mở rộng vụ án, áp dụng các biện pháp theo luật định để làm rõ tính chất, vai trò, hành vi phạm tội của bị can và các đối tượng có liên quan…

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 2/10/2019

Tuyên án vụ “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” tại VN Pharma

Chiều 1-10, TAND TP Hồ Chí Minh đã tuyên án 12 bị cáo trong vụ án buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh xảy ra tại Công ty Cổ phần VN Pharma.

Theo đó, HĐXX tuyên phạt Nguyễn Minh Hùng (cựu tổng giám đốc VN Pharma) 17 năm tù, Võ Mạnh Cường, người môi giới cho VN Pharma mua thuốc H-Capita 500mg 20 năm tù, Nguyễn Trí Nhật 12 năm, Ngô Anh Quốc 11 năm tù.

Theo HĐXX, việc truy tố tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” là có cơ sở đối với các bị cáo vì qua xác minh, công ty Helix Canada là công ty không có thật, không được Canada cung cấp mã số, các bị cáo đã có hành vi làm giả giấy tờ tài liệu nhằm nhập thuốc và nâng khống giá để thu lợi bất chính.

Viện kiểm sát cũng truy tố theo khoản 4 (có mức án nặng nhất) với các bị cáo với lý do: các bị cáo là những người có trình độ, có hiểu biết pháp luật nhưng bất chấp thủ đoạn để nhập thuốc về Việt Nam, gây dư luận xấu trong xã hội, thể hiện sự coi thường pháp luật.

Trong đó, bị cáo Nguyễn Minh Hùng là người có hiểu biết, trong quá trình kinh doanh lẽ ra phải trước khi nhập thuốc nhưng đã gian lận và thuê người khác viết hồ sơ và nâng giá nên chính là chủ mưu, có vai trò tích cực.

Đối với bị cáo Võ Mạnh Cường đã thông đồng với Hùng làm giả hồ sơ. Trong vụ án này, bị cáo Võ Mạnh Cường đã hoàn toàn chủ động và ý thức được hành động của mình, nên bị xác định là chủ mưu cầm đầu.

Các bị cáo khác nguyên là nhân viên VN Pharma có vai trò giúp sức tích cực.

HĐXX nhận định hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, gây ảnh hưởng đến niềm tin của người dân vào sự quản lý Nhà nước trong lĩnh vực y tế, bảo vệ sức khoẻ của nhân dân.

Theo cáo trạng, VN Pharma được thành lập từ tháng 10-2011 do Nguyễn Minh Hùng làm chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc.

Từ năm 2012, Nguyễn Minh Hùng nhận thấy thị trường có nhu cầu về thuốc chữa trị ung thư nên bàn với Võ Mạnh Cường nhập khẩu loại thuốc thuốc chữa ung thư là H-Capita 500mg về Việt Nam.

Do thiếu một số giấy tờ về tiêu chuẩn thuốc nên Nguyễn Minh Hùng đã chỉ đạo nhân viên làm giả các giấy tờ nêu trên để nhập khẩu thuốc về Việt Nam.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 1/10/2019

Thông cáo báo chí kỳ họp 39 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Từ ngày 25 đến 27-9, tại Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp kỳ 39. Đồng chí Trần Cẩm Tú, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì kỳ họp.

Tại kỳ họp này, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương đã xem xét, kết luận một số nội dung sau:

1. Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam

– Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để Tập đoàn có nhiều vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong công tác cán bộ; trong quản lý, sử dụng, bảo toàn và phát triển vốn, tài sản; hoạt động kinh doanh xăng dầu; cổ phần hóa, tái cơ cấu, thoái vốn nhà nước và thực hiện một số dự án đầu tư xây dựng, gây hậu quả nghiêm trọng, thiệt hại lớn tiền và tài sản của Nhà nước.

– Đồng chí Bùi Ngọc Bảo, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT, nguyên Tổng giám đốc chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn; các đồng chí Trần Văn Thịnh, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Ủy viên HĐQT, nguyên Tổng giám đốc, Trần Minh Hải, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Nguyễn Thanh Sơn, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Ủy viên HĐQT, Nguyễn Quang Tuấn, nguyên Đảng ủy viên, nguyên Bí thư Chi bộ, nguyên Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty Petrolimex Singapore cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn và trách nhiệm cá nhân trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công.

Vi phạm của Ban Thường vụ Đảng ủy Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam và các đồng chí nêu trên đã ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam, đến mức phải xem xét kỷ luật.

2. Xem xét, thi hành kỷ luật Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa và một số cá nhân về các vi phạm đã được kết luận tại kỳ họp 38 của UBKT Trung ương.

Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm; căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên:

– UBKT Trung ương đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa các nhiệm kỳ 2010 – 2015, 2015 – 2020, Ban cán sự đảng UBND tỉnh Khánh Hòa các nhiệm kỳ 2011 – 2016, 2016 – 2021 và đồng chí Nguyễn Chiến Thắng, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh; đồng chí Lê Đức Vinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự đảng, Chủ tịch UBND tỉnh và đồng chí Đào Công Thiên, Tỉnh ủy viên, Ủy viên Ban cán sự đảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa.

– UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với đồng chí Trần Sơn Hải, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Phó Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa.

– Đồng chí Lê Thanh Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa có vi phạm, khuyết điểm rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, đồng chí Lê Thanh Quang đang mắc bệnh hiểm nghèo, UBKT Trung ương chưa xem xét, xử lý kỷ luật theo quy định.

3. 3. Căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật đảng viên, UBKT Trung ương đề nghị Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương xem xét, thi hành kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng đối với nguyên Ủy viên Trung ương Đảng khóa X, nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ươngNguyễn Bắc Sonvà Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn đã bị khởi tố, bắt tạm giam trong vụ án hình sự Tổng Công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần của Tổng Công ty nghe nhìn Toàn Cầu (AVG).
4. Xem xét, thi hành kỷ luật đồng chí Bùi Trọng Đắc, Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo, Chủ tịch Hội đồng thi THPT quốc gia năm 2018 tỉnh Hòa Bình và đồng chí Vũ Văn Sử, nguyên Tỉnh ủy viên, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo, nguyên Chủ tịch Hội đồng thi THPT quốc gia năm 2018 tỉnh Hà Giang, do đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra vi phạm nghiêm trọng trong công tác tổ chức kỳ thi THPT quốc gia tại các tỉnh Hòa Bình, Hà Giang, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy, chính quyền địa phương và ngành Giáo dục, gây bức xúc trong xã hội, để nhiều cán bộ, đảng viên liên quan bị xử lý hình sự.

Căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật đảng viên, UBKT Trung ương đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật đối với đồng chí Bùi Trọng Đắc và đồng chí Vũ Văn Sử.

5. 5. Căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật đảng viên, UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức khai trừ ra khỏi Đảng đối với nguyên Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình Trương Quý Dương do phạm tội thiếu trách nhiệm, gây hậu quả rất nghiêm trọng trong vụ án vô ý làm chết người xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình năm 2017.
6. Cũng tại kỳ họp này, UBKT Trung ương đã xem xét kết quả giám sát; kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng và giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng đối với một số tổ chức đảng, đảng viên.

ỦY BAN KIỂM TRA TRUNG ƯƠNG

Thư gưi cháu Vũ Hạnh Nhi ngày 19/4/2008

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 10 năm 2019.

Chuyện một người cháu ngoại – Phụ lục

THƯ GỬI CHÁU VŨ HẠNH NHI NGÀY 19/4/2008

Lời dẫn của Phạm Tôn: Vũ Hạnh Nhi là con gái đầu của Tôn Ánh Hồng con gái thứ của anh tôi Tôn Thất Đại và chị Nguyễn Thị Thanh Thủy.

—o0o—

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 19/4/2008,

Chắc đến hôm nay, giờ này, thì cháu đã hiểu thế nào là “mong chờ’… Có thể còn giận hờn nữa vì đã quá lâu mà ông chưa viết thư cho cháu như cháu mong. Thế là cháu đã phần nào thông cảm với tâm trạng của ông suốt mấy tháng (Lâu hơn cháu chờ lần này nhiều!) tin vào lời cháu hứa rồi cứ chờ, chờ mãi, rồi lại được hứa hẹn, và lại chờ để được đọc những bài cháu viết ở lớp!…Ông gợi ý cho cháu thế này nhé, muốn không bao giờ thất hứa thì…đừng bao giờ hứa cả! Nghe lạ phải không, nhưng chính ông đã làm như thế cho đến tuổi này (68) cho nên chưa bị ai trách là thất hứa cả. Vì ông chưa bao giờ hứa gì cả (Trừ khi vào Đoàn, hứa theo thủ tục!). Nhưng, khi nào định làm việc gì, định giúp ai cái gì, cho ai vật gì thì đều cố gắng hết mình, cốt để tâm hồn khi nào cũng thanh thản thôi. Thế đấy…

Đọc bài văn cháu viết về chiếc lá, ông thích thú với ý của cháu là để cho chiếc lá buồn rầu đã rụng rồi còn được một bé gái nhặt lên ép vào sách làm kỷ niệm ý đó thật lạ và hay, nâng hẳn giá bài văn lên, không như người ta đọc thì dễ đoán là rơi xuống đất thì sẽ bị người qua lại giẫm lên, rồi mưa làm mủn ra, rồi gió thổi bay đi và biến mất. Tất nhiên, cháu không phải là chiếc lá cho nên thật lòng, ông thích lá thư của cháu hơn. Vì ở đấy, cháu đúng là cháu, đích thị là cháu…

Nhưng nhờ bài về chiếc lá mà ông nhớ lại một chuyện cũ. Hồi ấy, ông cũng học lớp cỡ cháu bây giờ. Nhưng chắc là ít tuổi hơn. Vì ông mất cha sớm, lại sống xa mẹ, đi ở nhờ, cho nên thuở bé không đi học, chỉ học lỏm và tự học thôi. Năm 10 tuổi về lại với mẹ, mới đi học, nhưng “liều mình” vào học luôn lớp cuối cấp I, lại có học cả tiếng Pháp nữa; vì lúc ấy giữa năm học, chỉ có trường ấy (tư) lớp ấy nhận thôi. Thế là tối nào bà cố cũng dạy ông tiếng Pháp để không bị đuổi học. Coi như ông không học cấp I, không học tập đồ, tập viết gì cả, cho nên chữ xấu. Còn như cháu, được học nghiêm chỉnh, lại ở Hà Nội, nơi có phong trào vở sạch chữ đẹp và hiện có những lớp dạy viết đẹp chỉ trong ít giờ… mà viết chữ “trừu tượng” thì thật là đáng tiếc lắm đấy. Ông mong lần sau nhận thư cháu là nhận thư viết tay, vì chắc là dù sao, cô giáo cháu cũng chẳng bao giờ chịu chấm những bài viết bằng máy vi tính, vì cháu đã là sinh viên đại học đâu, phải không nào…

Một hôm, thầy giáo dạy Việt văn ra đề bài Hãy tưởng tượng em là một con chim nhỏ, kể chuyện hoạt động và suy nghĩ trong một ngày đẹp trời của mình. Nghe đọc đề là ông mê ngay và viết luôn một mạch kín hai trang giấy. Rồi đọc đi, đọc lại, đến khi chuông reo hết giờ mới nộp, vào loại chậm nhất lớp. Hôm trả bài, mãi không thấy thầy phát bài của mình, ông đã lo lo. Không ngờ, thầy giờ bài của ông ra và nói rất cảm động: “Bài này của em Tôn Thất Thành, tôi xin giữ lại làm kỷ niệm.” Rồi đến đầu bàn ông ngồi, đưa bài cho ông và bảo đọc cho cả lớp nghe. Các bạn ồn cả lên vì “chuyện lạ” sắp xảy ra. Mấy bạn cánh hẩu cùng bàn vỗ tay lẹt đẹt, nhưng không được ai hưởng ứng đành im lặng ngồi ngẩn ra. Mà thầy cũng không mắng mới lạ. Vì tội làm mất trật tự lớp. Còn ông thì đứng dậy, run run đọc khẽ trước cả lớp 100 người im phăng phắc (Hồi ấy, trường tư lấy nhiều học sinh lắm) Ông kể: Có một con chim sẻ nhỏ mới tập bay nên bay chậm nhất đàn. Chẳng may bị trẻ con bắn súng cao su, gãy chân, đau quá, cố vẫy cánh bay đến một cây rơm, thì rơi vào cái nồi đất vỡ úp trên đầu cây rơm. Nó nằm đấy cho đỡ mệt, và ngắm nhìn cái sân gạch rộng cạnh cây rơm. Gà, vịt, ngan nhiều vô kể, có cả đàn gà con, vịt con vàng tươi màu lông và mỏ đỏ rất xinh. Nhiều con còn bé xíu, đi chưa vững. Bỗng cả sân nhộn nhạo lên, chạy xô về một phía. Hóa ra có một bé gái đang vãi ngô và thóc cho cả sân ăn. Nghĩ lại phận mình, bay mỏi cả cánh mà có khi chẳng kiếm được hạt nào vào bụng. Tối lại đậu cành cây, mái nhà mà trú tạm. Đâu được như lũ dưới sân, ăn chán chơi chán lại được lùa vào chuồng ấm áp. Mệt quá, nó thiếp đi, mơ có ngày mình cũng được như bọn chúng, sống sung sướng một đời. Bỗng có tiếng kêu quang quác của bọn gà, tiếng quạc quạc của lũ vịt, rồi cả tiếng kêu kiu kiu khàn khàn của các bác ngan nữa. Chú chim non tỉnh dậy, nhìn xuống sân. Người ta đang cắt tiết hàng chục con gà, vịt và hai bác ngan to. Cô bé mà con chim non tưởng là thiên sứ đứng đó cười, xin đôi chân gà nhỏ. Con chim sẻ nhỏ bỗng hiểu ra tất cả: “Ở đời này, chẳng có ai tự dưng tốt với ai cả. Họ tốt với mình là để kiếm lợi. Cho mình ăn no là để vỗ cho béo rồi ăn thịt mình thôi”. Thế là, mặc dù vết thương còn đau hơn hôm trước, nhưng nó đã cố vỗ đôi cánh bé xíu, bay đi từng chặng, chuyền qua từng cây, cốt sao xa được nơi nó từng ngỡ là thiên đường.

Thầy giáo là nhà văn Nguyễn Xuân Huy, đậm người, để ria đậm, chẳng biết nay thầy còn hay mất. Ông đọc xong, mà mắt thầy thì ngấn lệ. Ông đưa bài tặng thầy, thầy nắm tay mãi. Lúc ấy, cả lớp vỗ tay, tất nhiên bắt đầu từ bàn ông ngồi có các bạn cánh hẩu.

Cháu nghĩ có thương ông không, bé như thế mà đã suy nghĩ đen tối như thế. Từ đó, ông luôn nghĩ là “Người ta không ai tốt như mình tưởng đâu”. Sau đó lại nghĩ là “Người ta không ai xấu như mình tưởng đâu”. Và ông sống yên ổn, vui vẻ với hai ý nghĩ đó, không bị lừa, cũng chẳng đổ oan cho ai, nghĩ mình là một người công bằng. Nhưng, từ năm 15 tuổi trở đi thì ông thấy nghĩ vậy là chưa đủ. Thật ra trên đời này có những người xấu hơn mình tưởng. Nhưng may mắn là cũng có những con người tốt hơn mình tưởng. Và ai cấm mình chỉ sống với cái phần còn tạm được của những người xấu và sống hết mình, quên mình với và vì những người tốt. Quan trọng nhất là phải biết nhìn cho ra và trân trọng những điều tốt đẹp ở những người ở ngay bên cạnh mình. Vì có những con người bình dị đáng quý vô cùng luôn ở ngay gần ta đến nỗi ta không để ý đến nữa, không biết quí họ nữa, chỉ đến khi họ không còn ở bên ta nữa thì ta mới thấy tiếc vô cùng. Họ như không khí, như nước, chẳng ai để ý đến cả, chỉ khi ngạt thở, khi sắp chết khát, mới thấy là quí biết bao, hơn hết mọi thứ trên đời.

Ông vẫn viết thư cho cháu bằng máy chữ nhưng ông mong nhận được thư cháu viết bằng tay. Chữ “trừu tượng” cũng được, rồi nó sẽ đẹp dần lên nếu…cháu muốn thế vì biết là ông mong thế. Cố cháu nhé, làm cho mọi cái thuộc về mình đẹp lên có gì là không nên.

Thư trước, cháu nói ông viết “đừng loăng quăng” (thật ra là loạng quạng-PT chú) với mẹ cháu, nay cháu đọc lại xem có phải ông viết ngớ ngẩn, ngu ngốc như thế không. Đọc cần hiểu điều người ta viết, đừng hiểu như mình…nghĩ nhé.

Ông mong nhận thư cháu. Cháu cho ông gửi lời hỏi thăm bố mẹ cháu, cả em Thiên Châu nữa. Nói với mẹ cháu là “thuốc dân tộc Côn Đảo” mẹ cho ông có vẻ tốt, ngày nào ông cũng uống và đường huyết có xuống.

Chúc cháu khỏe và vui vẻ.

Ông T.T.T.

Người nặng lòng với tiếng ta

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 10 năm 2019.

PHẠM QUỲNH – NGƯỜI NẶNG LÒNG VỚI TIẾNG TA

Phạm Quỳnh quê gốc làng Lương Ngọc, trước là Lương Đường mà tên về đời Lê là Hoa Đường thuộc phủ Bình Giang tỉnh Hải Dương. Nhưng lại sinh tại Hà Nội, số nhà I phố Hàng Trống, bên hồ Hoàn Kiếm, ngày 30/1/1893, cuối năm Nhâm ThìnF[1]F. Gia đình ông sớm lên Hà Nội lập nghiệp; vì cả làng hầu như chỉ có một nghề là “nghề dạy học”

Từ khi lọt lòng, Phạm Quỳnh đã èo uột. Chín tháng, mẹ ra đi mãi mãi. Bà nội là cụ Cả phải bế đi xin bú chực hàng xóm, láng giềng và mớm cơm cho ăn. Còn phải chăm sóc cháu ốm đau luôn; vất vả nhất là hồi bị đậu mùa. Sau này, di chứng sót lại là khuôn mặt tuy trắng trẻo, có vẻ thư sinh, lại hơi rỗ hoa, và một bên mắt nhìn rất kém. Mãn tang vợ, ít lâu sau, cha tục huyền, sinh được một trai, đặt tên là Phạm Bái. Còn èo uột hơn cả anh.

Thân phụ là Phạm Hữu Điển, xuất thân tú tài nho học, dạy nhiều học trò. Nhưng, chính con trai, thì trước sau chỉ học được có hai chữ nho viết tên mà thôi! Năm Phạm Quỳnh lên chín, lại mất cha. Chẳng bao lâu sau, cậu bé Bái cũng mất. Bà mẹ kế còn ít tuổi, được phép nhà chồng, đi bước nữa.

Phạm Quỳnh được bà nội nuôi cho ăn học. Hai bà cháu sống cùng bà cụ Tú, vợ người tuyệt tự đã cho ông nội hưởng thừa tự một căn nhà hình ống nhỏ hẹp. Nhà này do học trò dựng để thờ thầy là cụ Dưỡng Am Phạm Hội, thân sinh chồng bà cụ Tú.

Hai bà cụ tính, dù sao cũng phải cho đứa cháu côi cút, yếu ớt “đi học cho có cái chữ, để sau này còn có cái ra mà sống với đời chứ.” Bèn cho đi học ở trường Pháp Việt gần nhà.

Học chữ quốc ngữ và chữ Pháp thì Phạm Quỳnh rất ham, học nhanh lắm. Chẳng bao lâu, được vào học không mất tiền ở Trường Thông Ngôn Hà Nội (Collège des Interprètes) bên sông Hồng. Sau đó, trường này hợp nhất với trường Sư phạm, Trung học Pháp Việt và trường Tiểu học thuộc trường Sư phạm, với trường sở là các khu nhà của nhà máy in Schneider gần Hồ Tây, Trường Trung học Bảo Hộ (Collège du Protectorat) mà dân ta thường gọi là trường Bưởi, tức trường Chu Văn An sau này. Vẫn không mất tiền học, lại còn được học bổng.F[2]F Năm 1908, Phạm Quỳnh tốt nghiệp thủ khoa khoá đầu trường Thành Chung Bảo Hộ. Tuy mới 15, 16 tuổi đầu, ông đã chính thức trở thành công chức, làm thông ngôn tại trường Pháp Quốc Viễn Đông Bác Cổ (École Francaise d’Extrême-Orient) ở Hà Nội. Hằng ngày, đi bộ từ phố Hàng Trống, qua hồ Hoàn Kiếm đến dấy làm việc và học tập miệt mài. Ham học đến nỗi có lần bị khiển trách vì “lơ là công việc được giao”.

Thấy cụ Tú đã già và cụ Cả còn khoẻ, nhưng tuổi cũng đã cao mà hai cụ vẫn phải sớm hôm chăm lo, bận rộn vì mình, ông áy náy quá.

Năm sau, nhờ người mai mối, ông cưới cô Lê Thị Vân, con cả một gia đình ký lục, gốc nông dân. Cô cũng sinh năm Nhâm Thìn như ông, nhưng là đầu năm, có hai em gái và một em trai út. Cô này khoẻ mạnh, tươi tắn, trắng nõn nà. Tóc để đuôi gà, răng đen nhưng nhức hạt huyền, đúng như lòng ông hằng mơ ước. Chính năm 1909 này, Trường Viễn Đông Bác Cổ cử ông sang Pháp làm chức trợ giáo cho giáo sư Deloustal, giảng dạy tại khoa tiếng An Nam Trường Đông Phương Bác Ngữ (École des Langues Orientales). Nhưng, bấy giờ, mới lấy vợ, ông không chịu đi. Trường phải thay bằng ông Phan Văn Trường.

Đôi vợ chồng son vẫn sống trong căn nhà nhỏ hình ống với hai bà cụ, nhưng ở buồng ngoài, có cửa tò vò, sát đường phố. Tiếp đó là cái sân nhỏ, có giếng nước. Rồi đến buồng hai bà cụ và bàn thờ hai cụ ông. Đây cũng là nơi kê bàn học và làm việc của Phạm Quỳnh thời trẻ. Và cho đến những ngày cuối đời, bao giờ ông cũng giữ nếp đó: học hành, viết lách, làm việc trước bàn thờ tổ tiên, như để tổ tiên hằng ngày chứng giám mọi điều mình nghĩ, mọi việc mình làm. Sau một cái sân con nữa là nhà thờ cụ Dưỡng Am Phạm Hội. Trong cùng là một khoảnh vườn khá to. Giữa vườn có cây táo và một cây bồ hòn, lấy quả để giặt giũ.

Cuộc sống gia đình đỡ gieo neo, hai cụ đỡ vất vả, Phạm Quỳnh yên lòng, cảm thấy hạnh phúc đơn sơ mà thật quý báu vô cùng.

Cô Vân, vốn con nhà nông, hay lam hay làm, khéo quán xuyến việc nhà, lại tài nấu nướng, để chồng yên tâm đèn sách. Cô còn giỏi ca dao, sành tục ngữ, tài ví von, thuộc nằm lòng nhiều truyện nôm, nhất là Truyện Kiều, nhưng không biết chữ nho, cũng chẳng biết chữ quốc ngữ. Chỉ rất rành tiếng ta, nhất là khẩu ngữ dân gian vùng đồng bằng Bắc Bộ, các sự tích vùng quanh làng Lương Ngọc quê chồng, hay làng Thọ Vực tổng Xuân Cầu huyện Văn Giang tỉnh Bắc Ninh, “quê hương quan họ” của cô.

Vốn ham học, giàu lòng yêu nước thương nòi, yêu tiếng ta, quí trọng lịch sử dân tộc, Phạm Quỳnh tìm thấy trong chữ quốc ngữ mới phôi thai một vũ khí chiến đấu phục vụ Tổ Quốc hợp với sức mình. Ông lại được tắm mình trong cội nguồn ngôn ngữ dân tộc hằng ngày qua lời ăn, tiếng nói của hai cụ bà và cô vợ trẻ yêu. Từ câu hỏi thăm sức khoẻ buổi sáng, những lời trò chuyện, bàn bạc trong hai bữa cơm đến những khi gia đình sum họp dưới đèn chuỵên vãn và cả lúc đêm khuya thanh vắng, nghe lời thỏ thẻ của cô vợ trẻ, đang lúc dào dạt yêu thương. Những lời ăn tiếng nói dân gian ấy cứ tự nhiên thấm vào lòng, quyện với những tri thức Đông Tây, kim cổ mà chàng thanh niên ham học hấp thụ hằng ngày trong công việc khảo cứu tại trường Viễn Đông Bác Cổ, khiến chàng càng tin vào sức sống mãnh liệt của tiếng ta. Nhất là từ nay, đã có phương tiện thuận lợi để thể hiện trên mặt giấy. Đó là chữ quốc ngữ. Ông hăm hở lục lọi các kho tư liệu cũ nát phủ đầy bụi thời gian, viết bằng chữ Hán và chữ Nôm, hai thứ chữ do công việc bắt buộc ông phải khổ công tự học, đến nay, đã làm chủ được rồi. Một hôm, ông sững sờ khi đọc lần đầu tiên hai bài văn tế tướng sĩ viết bằng chữ Hán của một nhà nho yêu nước chống Pháp, trong tập Lệ ngữ văn tập. Bài văn lay động mạnh tâm hồn ông. Ông bắt tay ngay vào dịch với mong muốn để nhiều người, cả Việt lẫn Pháp, có thể tiếp xúc được với ngọn lửa yêu nước thương dân ngùn ngụt cháy trong lòng nhà nho nọ. Một việc làm quá sức ông. Nhưng, với lòng kính yêu tha thiết các chiến sĩ chân đất đã dũng cảm đứng lên cứu nước trong cuộc chiến không cân sức, một mình Phạm Quỳnh đã lặng lẽ tra cứu, so sánh, nghiền ngẫm, rồi dịch ra Pháp văn, và khôn khéo đưa vào tạp chí thường kỳ của Trường Viễn Đông Bác Cổ (số đặc biệt) như “một tài liệu nghiên cứu mới được phát hiện để giúp độc giả hiểu thêm về Việt Nam”

Sau những ngày làm việc, học tập căng thẳng, những giờ phút nghỉ ngơi bên gia đình yêu dấu-cô vợ trẻ, bà nội, cụ Tú-thật là quý báu, bổ ích. Bên chén chè, họ bàn chuyện nhà chuyện họ tộc làng xóm ở hai quê nội ngoại, Phạm Quỳnh ghi nhớ và còn ghi chép nữa, biết bao là tục ngữ, ca dao, lời ăn tiếng nói độc đáo từ “ba nguồn suối ngôn ngữ dân gian” ấy. Có những lúc cả ba người phụ nữ như chỉ toàn nói bằng tục ngữ ca dao mà vẫn diễn đạt được trọn vẹn ý mình muốn nói. Mà còn ý nhị, dí dỏm, duyên dáng, sâu sắc hơn lời nói thường. Càng sinh động hơn hẳn những gì hằng ngày ông vẫn đọc trong sách, báo. Ông chỉ nghe; khi chưa nghe rõ thì hỏi, chứ tịnh không dám nói gì. Vì biết mình không thể nói gì hay hơn, đúng hơn các bà. Và ghi chép. Rồi suy nghĩ, nghiền ngẫm. Còn đọc thêm những gì ngưòi trước đã viết về ca dao, tục ngữ, nhất là các tập sưu tầm tục ngữ, ca dao các miền đất nước. Để so sánh, đối chiếu, cố gắng hiểu cho ra ý nghĩa đích thực của từng bài, từng câu, thậm chí từng từ. Rồi những ngày Tết nhất, những dịp giỗ chạp, các cụ các bà, trong đó có bà Cả Mọc (Hoàng Thị Uyên-một nhân vật nổi tiếng của Hà Nội xưa) gọi bà cụ Tú bằng mợ, và các cụ học trò cụ Dưỡng Am, như ông ký lục Đỗ Thận, ông lang Hàng Đường, v.v… đến dự, trò chuyện rôm rả, ông lại càng kinh ngạc trước sức mạnh diệu kỳ của tiếng ta, càng học thêm đựơc bao cách nói tài tình, táo bạo, thâm thuý đến bất ngờ của ngôn ngữ dân gian. Lòng say mê ấy càng tăng lên gấp bội trong những dịp ông cùng vợ về quê, ra đồng xem bà con làm ruộng, trò chuyện cùng hàng xóm láng giềng, nhất là những lúc trò chuyện cùng người thân trong gia đình. Những câu, những chữ tưởng như đã biết, đã hiểu quá rõ rồi, nay nghe lại thấy như có ý nghĩa, sắc thái mới mẻ hẳn khi được nói lên đúng lúc, đúng chỗ, đúng đối tượng, lại trong cảnh thiên nhiên đồng nội đẹp tuyệt vời nơi quê nhà thân thiết. Những buổi sáng, chiều ra đồng làng xem bà con thôn Nhân Thục quê vợ cày cấy, tát nước, lắng nghe và ghi vào lòng mình những lời ca tiếng hát, điệu hò, câu ví, lời đối đáp mộc mạc, dân giã mà thâm thuý, chứa đựng những chân lý từ lao động đời sống mà ra, lại được kiểm nghiệm, thử thách, xác nhận giá trị đích thực qua chính cuộc sống lao động của nhân dân. Những lúc nghỉ ngơi giữa đồng lộng gió, dưới mái điếm lợp ngói xưa mát rượi, cùng bà con ăn tạm củ khoai lang với miếng cà muối, hay củ dong riềng, Phạm Quỳnh ân cần lễ độ xách ấm đất nung, khi thì nước vối nóng khi thì nước chè tươi, rót ra bát mời từng bà con giải khát, cung kính như với những người thầy đang dạy mình tiếng Việt. Rồi những tối, sau bữa cơm chiều, cùng gia đình uống nước bên hiên nhà, có bà con mến khách Hà Nội sang chơi góp chuyện. Hoặc cùng vợ sang thăm tận nhà bà con, người làng. Đều là những dịp tốt để ông học hỏi được nhiều từ ngữ, lối ăn nói mới lạ, khác xa trong sách vở đã đọc, đồng thời giúp xác minh được không ít những câu, chữ đã biết, nhưng chưa thể yên tâm về mặt chữ hoặc nghĩa. ”Những người thầy” mà ông học được nhiều nhất, vì dám hỏi nhiều nhất, chính là người nhà. Đó là bà Ký, thân mẫu cô Vân, các em cô như cô Hợp, còn gọi là Nhỡ, cậu Tốn, còn gọi là Xuân. Cô Mai dưới cô Hợp, trên cậu Tốn thì ông ít được gặp, vì cô đã bỏ nhà đi nương nhờ cửa Phật từ nhỏ. Nhưng cô Mai lại là một nguồn từ ngữ quý giá khác về ngôn ngữ Phật giáo dân gian thuần Việt. Cứ như thế, năm tháng qua đi, tình yêu người dân thường giản dị qua những người ruột thịt quyện chặt với tình yêu tiếng nói sáng trong, đậm đà sức sống Việt đã thấm đẫm trái tim nhạy cảm của Phạm Quỳnh. Ông chỉ mong có ngày được đem vốn liếng quý báu nhất ấy mà mình may mắn được hưởng cống hiến cho nhân dân, góp phần mở mang sự học, nâng cao dân trí, hầu chung sức cùng toàn dân đưa đất nước tiến lên bằng người. Đó là điều cứ canh cánh bên lòng ông, chằng giây phút nào nguôi. Càng hiểu biết, càng rộng tầm nhìn, càng thêm khao khát góp phần thực hiện. “Từ khi khôn lớn, biết nghĩ đến giờ, chỉ nuôi một cái chí ở trong lòng, là đối với nhà, làm thế nào nối được nghiệp của ông cha…đối với nước, làm thế nào giúp cho quốc hồn được tỉnh tao, để mong cho quốc văn được sáng sủa; cũng biết rằng tài có khi không kịp chí, nhưng khu khuF[3]F một tấm lòng thành chỉ sở nguyện có thế mà thôi…không dám đem cái chí nguyện mà hy sinh cho sự giàu sang”F[4]

18, 19 tuổi đã sinh con trai đầu lòng, đặt tên là Phạm Giao. Hai năm sau, một gái ra đời. Hai năm kế, lại một gái nữa… Gia đình đông đúc dần, nhưng tất cả vẫn đoàn tụ dưới mái căn nhà nhỏ hình ống được thừa tự ở đầu phố Hàng Trống. Sau này, bà cụ Tú mất được mấy năm thì ông đồng sáng lập và làm chủ nhiệm kiêm chủ bút tạp chí Nam Phong, với hy vọng ngây thơ là sẽ lợi dụng được Tây để thực hiện “cái chí bình sinh của mình”. Bấy giờ, ông mới bán nhà cũ đi, mang bàn thờ tổ tiên đến nhà mới thoáng rộng kiểu Tây ở số 5 phố Hàng Da. Bàn học và làm việc, theo nếp cũ, vẫn kê dọc trước bàn thờ như xưa. Phòng tiếp khách ở dưới. Hai tầng nhà này nối với hai tầng nhà kế bên bằng một cây cầu gỗ, lát gạch đỏ, hai bên chấn song chạy con tiện sơn xanh lá cây. Bà nội, vợ cùng các con ở cả bên ấy. Lũ trẻ thường chạy ùa qua cầu sang bên ông, vừa chạy vừa gọi rối rít “Thầy ơi! Thầy ơi!”. Ông rất thương yêu các con, nhưng vẫn cần có cuộc sống riêng của mình. Tất cả vì “cái chí ở trong lòng”. Hằng ngày, ông vẫn đi bộ đến làm việc ở Hội Khai Trí Tiến Đức, ngay bên Hồ Gươm, cuối phố Hàng Trống. Còn nhà là toà soạn tạp chí Nam Phong rồi.

Nhờ những bài văn quốc ngữ nhiệt thành, chín chắn, sâu sắc đăng trên Đông Dương Tạp Chí từ năm 1913, ông đã trở thành “nhà báo có hạng, văn sĩ thời danh” rồi, mặc dù mới ở tuổi hai mươi. Trong hơn bốn năm, ông dùng báo Nam Phong cổ động, vun đắp, bồi dưỡng cho chữ quốc ngữ và khuyến khích việc học chữ quốc ngữ, làm văn, làm thơ bằng chữ quốc ngữ, dùng chữ quốc ngữ không những chỉ để dịch thơ văn chữ Hán, mà còn dịch cả văn, thơ, triết học, khoa học từ tiếng Pháp, sưu tầm, phiên âm thơ văn chữ nôm, dịch thơ văn chữ Hán của ông cha, tiên tổ. Đã đến lúc Phạm Quỳnh quyết định phải nâng cao lòng tin yêu của người đương thời đối với tiếng ta, bằng cách xuất ra “ cái vốn quí báu nhất” mình có, đồng thời cũng tỏ rõ ”cái chí bình sinh của mình”.

Ngày thứ năm, 21-4-1921, ông đăng đàn diễn thuyết về đề tài ruột, thân thiết nhất mình ôm ấp hàng mấy chục năm ròng. Ông nói với giới trí thức đương thời-mà phần lớn, nếu không sùng chữ Hán, thì lại sùng tiếng Pháp- về tiếng ta. Mà lại là về phần nôm na, dân giã nhất trong tiếng ta: Ông nói về tục ngữ, ca dao. Trước cử toạ là các văn nhân, học giả, giới thượng lưu trí thức; có cả những người Pháp uyên thâm Hán học, hiểu rành rẽ tiếng Việt, ông chân tình nói:

– Tôi bình sinh chỉ có một chút nhiệt thành là nhiệt thành với chữ quốc ngữ, hết sức trông mong về cái vận mệnh quốc văn ta sau này; thường nghe thiên hạ phẩm bình về văn quốc ngữ, người khen thời hởi dạ, người chê thời đau lòng, dường như có quan hệ đến công phu bấy lâu nay, sự nghiệp cả một đời…F[5]

Ông nêu câu hỏi là hàng ngàn, hàng vạn năm qua, người nông dân bình thường, không biết chữ “đã lấy gì mà tả nỗi lòng?” Và khẳng định ngay:”là cái tiếng quốc âm rất quý báu của ta.” Rồi nói tiếp “ Há chẳng phải là những lời tục ngữ, câu ca dao ta thường nghe thấy trong dân gian, mà dẫu người học thức lắm khi cũng phải chịu là hay, cũng không từ dùng đến? Há chẳng phải là cái văn chương truyền khẩu kia, mẹ dạy cho con từ khi bú mớm, chồng nói với vợ những lúc đêm khuya, trai gái ngâm vịnh với nhau những ngày hội hè vui vẻ hay là dưới bóng nguyệt tờ mờ! Mà cái văn chương truyền khẩu ấy, tuy không có sách nào biên chép, mà tôi dám quyết là một thứ văn chương rất phong phú, tưởng không có nước nào có một cái văn chương truyền khẩu giàu như nước ta. Mà cái văn chương truyền khẩu ấy…thật có ý vị vô cùng, có thể nói bao nhiêu luân lý, học thức, mỹ thuật, văn từ phổ thông trong dân gian là bao gồm chung đúc cả ở đây… Tiếng Việt Nam ta, không có gì là không nói bằng phương ngôn tục ngữ được!”F[6]

Sau đó ông dẫn ra vô số tục ngữ ca dao, diễn giải ý tứ một số câu này, bình luận một số câu nọ, khiến người nghe thảng thốt, đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, bất giác đồng loạt vỗ tay hồi lâu tán thưởng những khi đắc ý, rồi lại say mê hào hứng như vừa khám phá ra một kho báu lâu nay chính mình đã có mà không biết, để rồi hoàn toàn bị diễn giả trẻ tuổi (bấy giờ, ông mới 28, 29 tuổi) thuyết phục. Kết thúc bài diễn thuyết, ông nói vắn tắt mà xúc động, vì đấy là những lời tâm huyết nhất:

-Dù ta học tiếng Tây hay học chữ Tàu, ta cũng chớ nên quên bỏ tiếng Tổ Quốc, là cái tiếng từ khi lọt lòng ra đã học nói, và đến khi hấp hối chết cũng còn nói. Ta nên nhớ lấy câu ca dao của nước nhà

Ta về ta tắm ao ta

Dù trong, dù đục, ao nhà vẫn hơnF[7]

Hơn mười năm sau, năm 1932, Tục ngữ ca dao được xuất bản thành sách trong Nam Phong Tùng Thư. Cuối bài diễn thuyết năm nào, có thêm mấy hàng chú thích: “Tục ngữ ca dao là do khẩu truyền, cho nên lắm khi vô bằng. Có khi một câu mà mỗi nơi đọc ra một khác, mỗi người hiểu ra một nghĩa. Những câu tôi chép trong bài này, hoặc sở đắc ở miệng người hoặc nhặt ở các sách người khác biên tập, chắc cũng nhiều câu không được đúng, không thể nào biết hết được. Vậy có chỗ sai lầm, xin hải nội chư quân tử chỉ giáo cho, tác giả có lời cảm ơn trước.”F[8]

Tập Tục ngữ ca dao năm 1932 ấy còn có thêm phần Phụ lục ít nhiều câu tục ngữ và ca dao. Riêng phần Phụ Lục ít nhiều câu tục ngữ xếp thành câu đối có vần và một ít ca dao đã có đến 419 cặp, phần Ca dao xếp tiếp vận có 100 cặp. Còn phần Ca dao đặt thành bài, gồm 30 bài từ bốn câu đến 44 câu, lại có chú thích rõ: “Những bài hát này hoàn toàn truyền khẩu cả, nên cứ bằng vào cửa miệng mà sao, không biết thế nào là đúng”F[9]

Mặc dù tác giả đã viết:”chắc cũng nhiều câu không được đúng”, hoặc “không biết thế nào là đúng” và đề nghị :“Vậy có chỗ sai lầm xin hải nội chư quân tử chỉ giáo cho”, vậy mà hơn mười năm sau khi sách xuất bản, hơn 20 năm sau buổi diễn thuyết tại hội Khai Trí Tiến Đức, nhà phê bình nổi tiếng Vũ Ngọc Phan, trong Nhà văn hiện đại (tập I) do Tân Dân xuất bản năm 1942 tại Hà Nội, khi viết về Tục ngũ ca dao vẫn phải thốt lên : “Những cái đặc sắc trong quyển Tục ngữ ca dao là mấy điều này: Những câu tục ngữ, phương ngôn, và ca dao mà ông lựa chọn đều là những câu rất đúng, không như những câu trong mấy quyển ca dao khác phần nhiều đầu Ngô mình Sở, câu ở bài nọ chắp vào bài kia! Ông lại định nghĩa rất rõ thế nào là tục ngữ, thế nào là phương ngôn, và thế nào là ca dao”. Rồi lại bình tiếp:”Quyển Tục ngữ ca dao của Phạm Quỳnh tuy chỉ là một bài diễn văn dài, vừa biên tập vừa bình luận, nhưng thật là một quyển sách viết có phương pháp và xét nhận rất đúng. Bảo Phạm Quỳnh là một nhà văn có con mắt xét nhận rất đúng, cũng không có gì là lạ, vì chính ông là một nhà phê bình…”F[10]

Một năm sau buổi diễn thuyết ấy, Phạm Quỳnh sang Pháp với tư cách là tổng thư ký Hội Khai Trí Tiến Đức do ông sáng lập, tham dự cuộc Đấu Xảo Thuộc Địa, tổ chức tại Marseille. Chỉ mang theo một cuốn nhật ký nhỏ xíu và một “bản Kiều tùy thân”, người thanh niên Việt Nam nước da trắng xanh, dong dỏng cao, có dáng “lưng tôm”, vẻ thư sinh ấy, đã tranh thủ mọi mối quan hệ bạn bè riêng tư để bốn lần đăng đàn diễn thuyết, mong giúp người dân Pháp hiểu đúng người Việt Nam và văn hoá Việt Nam. Ở đâu, ông cũng nói sâu sắc và hấp dẫn mà chẳng hề đao to búa lớn, không cậy nhờ ở tài hùng biện mà chinh phục cử toạ ưu tú nước Pháp bằng những sự thật lịch sử, những lý lẽ hiển nhiên không thể chối cãi. Đặc biệt, ngày 22-7-1922, trong bộ quốc phục áo dài khăn đóng giản dị mà trang trọng, ông “cả gan” trình bày trước Ban Luân Lý Chính Trị Viện Hàn Lâm Pháp về Một vấn đề dân tộc giáo dục. Lời nói thật khúc chiết, hùng hồn, tha thiết, bằng một giọng văn tiếng Pháp mẫu mực, khiến các viện sĩ Pháp phải phá lệ, đồng loạt đứng dậy vỗ tay hồi lâu khi ông vừa dứt lời. Một hiện tượng chưa hề có trong lịch sử viện hàn lâm đầy uy tín này. Báo chí Pháp đương thời đã loan tin lạ này trên trang nhất, đăng lại bài diễn văn và kèm theo là bức ảnh ông mặc áo gấm, bế trong lòng cô con út mới sinh. Bức ảnh ông chụp trước khi đi Pháp, bà vợ biết chồng nhớ con vừa gửi sang. Bé gái Việt Nam xuất hiện trên báo chí Pháp năm 1922 ấy, sau này sẽ là Tiến sĩ Sorbonne Phạm Thị Ngoạn, tác giả luận văn Tìm hiểu Tạp chí Nam Phong (Introduction au Nam Phong).

Chống lại chính sách ngu dân của bọn thực dân Pháp đang thi hành ở nước ta, ông dõng dạc nói trước những đại biểu của tinh hoa trí tuệ và lương tâm Pháp hiện diện tại Viện Hàn Lâm Pháp những lời sau và đã được họ tán thưởng hoàn toàn:

– Dân tộc Việt Nam chúng tôi không thể ví như một tờ giấy trắng. Chúng tôi là một quyển sách dày đầy những chữ viết bằng một thứ mực không phai đã từ mấy mươi thế kỷ. Quyển sách ấy có thể đóng theo kiểu mới cho hợp với thời trang, nhưng không thể đem một thứ chữ ngoài in lên dòng chữ cũ. Vấn đề là phải giáo dục người Việt Nam thế nào cho vừa truyền được học thuật cao thượng đời nay, vừa không đến nỗi khiến chúng tôi mất giống, không còn quốc tính, để biến thành một dân tộc vô hồn, không còn có tinh thần đặc sắc gì nữa, như mấy thuộc địa cổ của Pháp kia.”F[11]

Những lời được Viện Hàn Lâm Pháp tán thưởng đó là do chính người trong bài diễn thuyết tại quê hương năm trước, đã hào hứng, tự tin khẳng định là:

– Ngày nay, ta chỉ cần gây lấy một thứ tiếng học vấn mà thôi, nghĩa là một thứ tiếng để diễn dịch các học thuật tư tưởng mới, dùng làm cái lợi khí để truyền bá văn minh tân thời trong quốc dân; còn cái tiếng thông thường nhật dụng thời ta đã có rồi, đã có đủ dùng rồi…Tiếng Việt ta hay lắm…người ngoại quốc cũng phải khen là một thứ tiếng êm như ru, vui như hát, mỗi vần đánh ra năm dấu, đọc thành sáu giọng khác nhau, như trong cung đàn vậy, tưởng không có mấy thứ tiếng hoà bình êm ái bằng tiếng ta. Vậy thời bọn ta phải nên trân trọng lấy cái quốc âm quý báu ấy, ra công luyện tập trau dồi cho mỗi ngày một hay một đẹp hơn lên.F[12]

Ngày thứ hai, 11 tháng 9-1922, ông kết thúc chuyến “Pháp du” bằng mấy dòng nhật ký:

“Tàu ở Tourane ra đi rất mau, 12 giờ rưỡi đến Hải Phòng”.

“Vào gần bến, vừa trông thấy mẹ con Giao ở Hà Nội xuống đón. Tàu còn từ từ vào, mỗi phút tưởng lâu bằng mấy giờ. Cầu vừa bắc xong, kẻ trên chạy xuống, người dưới bước lên, nửa mừng nửa cảm, khôn nói nên lời. Bà già mạnh khoẻ, con trẻ bình yên, cửa nhà vô sự, thế là yên lòng.”F[13]

Về nước, càng rộng tầm nhìn, ông càng hăng say lao vào “công phu bấy lâu nay, sự nghiệp cả một đời”.F[14]F Còn về việc riêng, ông đau đứt ruột khi mất một bé gái sáu tháng tuổi; lại mừng vì sau đó sinh được một trai khôi ngô, bèn đặt tên là Phạm Khuê, mong con sau này sẽ là một ngôi sao sáng tựa sao khuê. (Quả nhiên, sau này, Phạm Khuê trở thành Giáo sư bác sĩ y khoa, nhà giáo nhân dân, chủ tịch đầu tiên Hội Người cao tuổi Việt Nam, từng là đại biểu quốc hội).

Nặng lòng với tiếng ta, dồn hết tâm trí vào tiếng ta, Phạm Quỳnh đã tìm đến Truyện Kiều. Càng đọc càng say mê, đi đâu cũng mang theo một “bản Kiều tuỳ thân”. Càng say Kiều, lại càng thêm mê tiếng ta, hiểu tiếng ta hơn, quý tiếng ta hơn. Để lại càng thêm yêu Kiều, “đến đem cả chủ nghĩa quốc gia căn cứ vào Truyện Kiều! Cho tiếng là nước, có tiếng mới có nước, có quốc văn mới có quốc gia. Quốc văn ta thời tuyệt phẩm là Truyện Kiều , trước sau chỉ có Truyện Kiều, may có Truyện Kiều, đáng quý báu vô cùng” (Trích từ bài Cô Kiều với tôi của Phạm QuỳnhF[15]F). Và rồi, không thể nào cứ giữ “mối tình” đó trong lòng mình được mãi, ông muốn đem chia sẻ nỗi lòng với toàn dân ta, với cả nhân dân thế giới nữa.

Năm 1924, ông đề nghị Hội Khai Trí tổ chức lễ kỷ niệm Nguyễn Du vào dịp giỗ mồng mười tháng tám ta (8-9-1924). Hội gửi hơn một nghìn giấy mời đến khắp cả hội viên; còn thông báo cho nhân dân biết. Tối hôm ấy, tám giờ, cửa hội mới mở được vài phút, đã có đến hơn hai nghìn người vào chật khắp trong sân, ngoài vườn, dưới nhà, trên gác, đâu đâu cũng chật ních những người. Hội viên các tỉnh về dự cũng đông. Các bà, các cô trong thành phố Hà Nội đến cũng nhiều. Hội viên là người Pháp và các bà vợ ước chừng ba bốn chục người. Có cả mấy bà giáo mới ở Pháp sang, cứ khẩn khoản xin được dự để tận mắt thấy “người An Nam tôn trọng một bậc danh sĩ trong nước thế nào”.

Trên bệ cao cuối vườn, có đặt cái kỷ, bày một lư đồng lớn. Bên trên là chiếc đèn giấy kiểu “lưỡng long chầu nguyệt”, tựa dáng bức hoành phi, trong có đề mấy chữ nho Tiên Điền Nguyễn Tiên sinh kỷ niệm nhật (Tức: Ngày kỷ niệm Tiên sinh họ Nguyễn Tiên Điền). Hai bên là hai đèn giấy hình đôi câu đối trúc, đề hai câu bằng chữ Nôm:

Trăm năm để tấm lòng, còn nước, còn non, còn truyền cổ lục,

Tấc thành dâng một lễ, nhớ người, nhớ cảnh, nhớ buổi hôm nay.

Có tờ báo hồi ấy đã nhận xét: “Ở Hà Thành ta từ xưa đến nay, có lẽ chỉ có tiệc trà đón quan toàn quyền Sarraut diễn thuyết ở Văn Miếu năm 1919 là họp được đông người đến thế”.F[16]

Trong buổi lễ, Phạm Quỳnh đọc hai bài diễn văn. Một tiếng ta, một tiếng Pháp. Rồi Trần Trọng Kim “diễn thuyết về lịch sử Cụ Tiên Điền và văn chương Truyện Kiều”. Kế đó là phần biểu diễn của kép Thịnh và đào Tuất, thuộc rạp Sán Nhiên Đài, nổi tiếng đương thời là người kể Truyện Kiều hay. Cuối cùng là một cô đào đứng hát Bài ca kỷ niệm do Nguyễn Đôn Phục soạn.¹⁷

Mở đầu lễ kỷ niệm, Phạm Quỳnh trang trọng nói:

– Ban Văn học Hội Khai Trí chúng tôi muốn nhân ngày giỗ này đặt một cuộc kỷ niệm để nhắc lại cho quốc dân nhớ đến công nghiệp một người đã xây dựng cho quốc âm ta thành văn chương, để lại cho chúng ta một cái “hương hoả” rất quí báu, đời đời làm vẻ vang cho cả giống nòi

Rồi ông hào hứng nói, Truyện Kiều “ vừa là kinh, vừa là truyện, vừa là Thánh thư Phúc âm của cả một dân tộc”. Cho nên, “sực nhớ đến mấy câu Kiều, vỗ bàn đập ghế, gõ dịp rung đùi, lên giọng cao ngâm:

Lơ thơ tơ liễu buông mành,

Con oanh học nói trên cành mỉa mai.

hay là

Phong trần mài một lưỡi gươm,

Những phường giá áo túi cơm xá gì.

bỗng thấy trong lòng vui vẻ, trong dạ vững vàng, muốn nhảy muốn múa, muốn reo muốn hò, muốn ngạo nghễ với non sông mà tự phụ với người đời rằng: Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn, có gì mà lo, có gì mà sợ, có điều chi nữa mà ngờ…” Và ông sôi nổi nhấn mạnh: “Truyện Kiều là cái “văn tự” của giống Việt Nam ta đã “trước bạ” với non sông đất nước này. Trong mấy nghìn năm ta chôn rau cắt rốn, gửi thịt gửi xương ở cõi đất này, mà ta vẫn hình như môt giống ăn trọ ở nhờ, đối với đất nước non sông vẫn chưa từng có một cái văn tự văn khế phân minh, chứng nhận cho ta có cái quyền sở hữu chính đáng. Mãi đến thế kỷ mới rồi, mới có một đấng quốc sĩ, vì nòi giống, vì đồng bào, vì tổ tiên, vì hậu thế, rỏ máu làm mực “tá tả” một thiên văn khế tuyệt bút, khiến cho giống An Nam được công nhiên, nghiễm nhiên, rõ ràng, đích đáng làm chủ nhân ông một cõi sơn hà gấm vóc.”

“Đấng quốc sĩ ấy là ai? Là Cụ Tiên Điền ta vậy. Thiên văn khế ấy là gì? Là quyển Truyện Kiều ta vậy…Thiên văn tự tuyệt bút kia là gồm bao nhiêu giọt máu, bao nhiêu giọt lệ kết tinh lại mà thành ra.”

Đi xa hơn, Phạm Quỳnh còn tự hào nói lớn: “Văn chương Tàu thật là mông mênh bát ngát, như bể như rừng. Nhưng trong rừng văn bể sách đó, tưởng cũng ít quyển sánh được với Truyện Kiều; mà xét cho kỹ, có lẽ không có sách nào giống như Truyện Kiều”. Rồi lại nữa: “Truyện Kiều có một cái đặc sắc mà những nền kiệt tác trong văn chương Pháp không có. Đặc sắc ấy là sự “phổ thông”…”Người Pháp không phải là ai ai cũng biết đọc kịch Racine hay là đọc văn Bossuet. Người Nam thì ai ai cũng biết ngâm Kiều, kể Kiều, “lẩy” Kiều để ứng dụng trong sự ngôn ngữ thường, kẻ thông minh hiểu cách thâm trầm, kẻ tầm thường hiểu cách thô thiển, nhưng ngâm nga lên thảy đều lấy làm vui tai, sướng miệng, khoái trí, tỉnh hồn.”

“Thử hỏi cổ kim, Đông Tây đã có một áng văn chương nào cảm người được sâu và được rộng như thế chưa. Tưởng dễ chỉ có một Truyện Kiều ta là có thể tự cao với thế giới là văn chương chung của cả một dân tộc 18, 20 triệu người, già, trẻ, lớn, bé, giỏi, dốt, sang, hèn, đều thuộc lòng và đều biết hay cả.”

Kết thúc bài diễn văn, ông thành kính nói:

-Cuộc kỷ niệm hôm nay là chủ ý tỏ lòng quốc dân sùng bái, cảnh mộ Cụ Tiên Điền ta… Nhưng, còn có một cái ý nghĩa nữa, là nhân ngày giỗ này, đốt lò hương, so phím đàn, chiêu hồn quốc sĩ,

Thác là thể phách còn là tinh anh.

“ánh tinh trung thấp thoáng dưới bóng đèn, trập trùng trên ngọn khói, xin chứng nhận cho lời thề của đồng nhân đây. Thề rằng :” Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn, còn non còn nước còn dài, chúng tôi là kẻ hậu sinh xin rầu (chúng tôi không rõ nghĩa – PT) lòng giốc chí cố gia công trau chuốt lấy tiếng quốc âm nhà, cho quốc hoa ngày một rực rỡ, quốc hồn ngày một tỉnh tao, quốc bộ ngày một tấn tới, quốc vận ngày một vẻ vang ngõ hầu khỏi phụ cái chí hoài bão của Tiên sinh, ngậm cười chín suối cũng còn thơm lây”.¹⁸ F[17]

Bài diễn văn kết thúc bằng lời thề tâm huyết đã được cử toạ nhiệt tình tán thưởng.

Một phần bản viết tay của Phạm Quỳnh bài văn cuối cùng trong đời ông  trước ngày 23 tháng 8 năm 1945, một bài viết mãi còn dang dở, cuối tập Kiến Văn Cảm Tưởng – Hoa Đường Tùy Bút: Cô Kiều với tôi.

Hơn hai mươi năm sau, từ quan về sống ẩn dật tại biệt thự Hoa Đường bên dòng sông nhỏ An Cựu, ông khởi thảo tập Hoa Đường tuỳ bút – Kiến văn cảm tưởng trên quyển vở học trò, viết bằng cây bút máy Waterman. Bài cuối còn dang dở là bài Cô Kiều với tôi. Phần cuối dở dang ấy, ông viết: “năm 1924, lần đầu làm lễ kỷ niệm Cụ Tiên Điền, trước hai ngàn người họp ở sân hội Khai Trí, tôi trịnh trọng tuyên bố một câu:

“Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn, có điều chi nữa mà ngờ…

“Câu ấy, người mình có người không hiểu, có người hiểu lầm.”^19F[18]

Và ông đau buồn mãi vì chuyện ấy…

Vì bản thân Người chính là hiện thân của lòng yêu nước, thương dân sâu sắc, yêu tha thiết đến say mê tiếng mẹ đẻ, đã cống hiến trọn đời mình cho tiếng ta, với niềm tin vững chắc là :

TIẾNG TA CÒN, NƯỚC TA CÒN^20F[19]

21/06/1999 – 14/02/2006

* Bài đã đăng trên Nguyệt san Công giáo và Dân tộc số 141 tháng 9-2006 với nhan đề Phạm Quỳnh- Người nặng lòng với tiếng ta và bút danh Nguyễn Trung là bút danh thường dùng của Phạm Tôn từ 1973

[1] Theo Tìm hiểu Tạp Chí Nam Phong của Phạm Thị Ngoạn (Bản dịch tiếng Việt của Phạm Trọng Nhân – NXB Ý Việt, Paris, 1993, trang 60): Lời của người dịch: Theo như tác giả cuốn Introduction au Nam Phong, ông Tố Nguyên Nguyễn Thọ Dực, trong một bài giới thiệu luận án đó đăng trong Études Interdisciplinaires sur le Viet Nam (Sai Gon, 1974) cho biết ông được biết rõ ngày sinh của Phạm Quỳnh vì hồi làm việc ở triều đình Huế, ông có dịp lấy số tử vi cho và theo ngày tháng âm lịch Phạm Quỳnh đã cho biết thì Phạm Quỳnh sinh vào ngày 30/1/1893. Theo tác giả Tìm hiểu Tạp Chí Nam Phong mà cũng là con gái Phạm Quỳnh, thì “thuyết” này đúng hơn cả, vì cũng là một năm Nhâm Thìn như cả gia đình đều nhớ rõ. (Cũng do ông Nguyễn Thọ Dực cho biết thì bà Phạm Quỳnh sinh ngày 2/2/1892)

[2] Theo tư liệu của Một số tư liệu quý về Hà Nội,  Lưu Đình Tuân tuyển dịch và chú giải, NXB Trẻ 2010)

[3] Theo Đại Nam Quấc Âm Tự Vị (Tome I) của Huình Tịnh Paulus Của –SaiGon, 1895 thì từ khu khu có nghĩa là “đau đáu, mảy mảy”

[4] Trích Pháp Du Hành Trình Nhật Ký của Phạm Quỳnh, ngày 8-7-1922. NXB Hội Nhà Văn-Hà Nội, 2004

[5] Trích Tục ngữ ca dao của Phạm Quỳnh, Nam Phong Tùng Thư-Hà Nội, 1932

⁶ Trích Tục ngữ ca dao của Phạm Quỳnh, Nam Phong Tùng Thư-Hà Nội, 1932

^{7 , 8 , 9} Trích Tục ngữ ca dao của Phạm Quỳnh, Nam Phong Tùng Thư-Hà Nội, 1932

¹⁰ Trích Nhà Văn Hiện Đại (tập I) của Vũ Ngọc Phan, NXB Khoa học xã hội Hà Nội, 1989

[11] Tuyển tập và di cảo của Phạm Quỳnh, An Tiêm, Paris, 1992

[12] Trích Tục ngữ ca dao của Phạm Quỳnh, Nam Phong Tùng Thư-Hà Nội, 1932

[13] Pháp du hành trình nhật ký của Phạm Quỳnh, Nxb Hội nhà văn, Hà Nội 2004.

¹⁴ Trích Tục ngữ ca dao của Phạm Quỳnh, Nam Phong Tùng Thư – Hà Nội, 1932.

¹⁵ Trích Tuyển tập và di cảo của Phạm Quỳnh, An Tiêm, Paris, 1992

[16] ^{, 17} Trích Tạp chí Nam Phong số 86, 1924

¹⁸ Trích Tạp chí Nam Phong số 86, 1924

19 Trích Tuyển tập và Di cảo của Phạm Quỳnh, An Tiêm, Paris, 1992

20 Câu này có khắc trên đá tại khu mộ Phạm Quỳnh, trong khuôn viên chùa Vạn Phước, Huế. Sau 1975 cho đến nay (2006), khu mộ vẫn được giữ nguyên vẹn

Ghi chú về bài viết này:

Bài này đăng báo lần đầu tiên trên Nguyệt san Kỷ Nguyên Mới số 9 (tháng 6 năm 2001) trước bài đăng trên Công Giáo và Dân tộc (số 141, tháng 9/2006) hơn năm năm. Sự tình như sau: Sau khi viết xong bài đầu tiên trong ba bài về Thượng Chi – Phạm Quỳnh tôi có đưa cho người em họ của nhạc sĩ Phạm Tuyên hồi đó còn sống ở Sài Gòn. Ông này đọc xong hỏi tôi là có muốn đăng báo không. Tôi đáp là không, thì ông hỏi ngay có phải là sợ không. Tôi đáp là có sợ, không phải là sợ về chính trị, mà là sợ vì bài viết về Thượng Chi – Phạm Quỳnh với tiếng ta mà không viết được dòng nào về Nguyễn Du và Truyện Kiều, vì chưa tìm được tài liệu. Sau đó mấy năm, ông này sang định cư ở Hoa Kỳ và lại tiếp tục nghề viết, làm báo. Nhân được ông Phạm Tuân và bà Phạm Thị Hoàn là chị, em ruột nhạc sĩ định cư ở Mỹ và Pháp gửi cho bài này, bèn cho đăng lên báo mình biên tập. Vì thế hai bài có khác nhau ở phần cuối.

Sau này, tạp chí Khởi hành xuất bản tại Mỹ, cũng lại chọn đăng bài đã đăng trên nguyệt san Công giáo và Dân tộc. Ông Phạm Tuân, đại diện của Blog PhamTon ở Hoa Kỳ đã viết cho chúng tôi như sau: “Chú M.(tên thường gọi của ông Phạm Tuân ở nhà là Chú Miềng, tức “chú mình” do ông Tuân là con trai út của học giả Phạm Quỳnh) đã đọc tờ Khởi Hành số 122 phát hành tháng 12 năm 2006. Tờ báo có đăng nguyên văn bài Người nặng lòng với tiếng ta, bài này được phổ biến rộng rãi và được dư luận bên này nhận xét là một tài liệu quí giá cho văn học sử Việt Nam”.

Còn bài trên Công giáo và Dân tộc lại không ký tên Phạm Tôn mà ký bằng bút danh khác là Nguyễn Trung. Đó là thay tên “theo yêu cầu của toà soạn”. Tôi bèn lấy bút danh thường dùng từ 1973. Vì tôi hiểu: tạp chí đã đăng bài Phạm Quỳnh, người nặng lòng với nước trong mục Diễn Đàn, bút danh là Phạm Tôn, nay muốn có “một người khác” cũng viết về Phạm Quỳnh cho đúng … với nghĩa của mục này.

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 1 tháng 10 năm 2019)

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 1 tháng 10 năm 2019.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 30/9/2019

Nghị quyết của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư

Ngày 27-9, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thay mặt Bộ Chính trị đã ký Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Báo Nhân Dân điện tử xin giới thiệu toàn văn Nghị quyết.

I- TÌNH HÌNH VÀ NGUYÊN NHÂN

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mở ra nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức đối với mỗi quốc gia, tổ chức và cá nhân; đã và đang tác động ngày càng mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội đất nước. Thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nghiên cứu nắm bắt, nâng cao năng lực tiếp cận và chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị về nâng cao năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và phê duyệt Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ. Trên cơ sở đó, các bộ, ngành và địa phương đã xây dựng và triển khai thực hiện một số chính sách nhằm thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp công nghệ thông tin, điện tử – viễn thông. Cơ sở hạ tầng viễn thông được xây dựng khá đồng bộ. Kinh tế số được hình thành, phát triển nhanh, ngày càng trở thành bộ phận quan trọng của nền kinh tế; công nghệ số được áp dụng trong các ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ; xuất hiện ngày càng nhiều hình thức kinh doanh, dịch vụ mới, xuyên quốc gia, dựa trên nền tảng công nghệ số và Internet đang tạo nhiều cơ hội việc làm, thu nhập, tiện ích, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Việc xây dựng chính phủ điện tử, tiến tới chính phủ số được triển khai quyết liệt, bước đầu đạt được nhiều kết quả tích cực.

Tuy vậy, mức độ chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư của nước ta còn thấp. Thể chế, chính sách còn nhiều hạn chế và bất cập. Cơ cấu và chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu. Khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa thực sự là động lực phát triển kinh tế – xã hội; hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia mới được hình thành, chưa đồng bộ và hiệu quả. Quá trình chuyển đổi số quốc gia còn chậm, thiếu chủ động do hạ tầng phục vụ quá trình chuyển đổi số còn nhiều hạn chế; nhiều doanh nghiệp còn bị động, năng lực tiếp cận, ứng dụng, phát triển công nghệ hiện đại còn thấp. Kinh tế số có quy mô còn nhỏ. Việc đấu tranh với tội phạm, bảo đảm an ninh mạng còn nhiều thách thức.

Những hạn chế nêu trên có những nguyên nhân chủ quan và khách quan; trong đó, nguyên nhân chủ quan là chính. Nhận thức về cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong hệ thống chính trị và toàn xã hội còn nhiều hạn chế, bất cập, chưa thống nhất. Khả năng phân tích, dự báo chiến lược về xu thế phát triển khoa học, công nghệ tác động đến đời sống kinh tế – xã hội của đất nước còn hạn chế. Tư duy trong xây dựng và tổ chức thực hiện thể chế phù hợp với yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư chậm được đổi mới, sức ỳ còn lớn. Quản lý nhà nước còn nhiều bất cập, chưa theo kịp diễn biến thực tế. Sự phối hợp giữa các ban, bộ, ngành, giữa Trung ương với các địa phương chưa chặt chẽ; nhiều khó khăn, vướng mắc chậm được tháo gỡ.

II- QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO VÀ MỤC TIÊU

1. Quan điểm chỉ đạo

– Chủ động, tích cực tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư là yêu cầu tất yếu khách quan; là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng, vừa cấp bách vừa lâu dài của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, gắn chặt với quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng; đồng thời nhận thức đầy đủ, đúng đắn về nội hàm, bản chất của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để quyết tâm đổi mới tư duy và hành động, coi đó là giải pháp đột phá với bước đi và lộ trình phù hợp là cơ hội để Việt Nam bứt phá trong phát triển kinh tế – xã hội.

– Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mang lại cả cơ hội và thách thức. Phải nắm bắt kịp thời, tận dụng hiệu quả các cơ hội để nâng cao năng suất lao động, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế, hiệu lực, hiệu quả quản lý xã hội thông qua nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng mạnh mẽ các thành tựu tiên tiến của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cho các lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội, nhất là một số ngành, lĩnh vực trọng điểm, có tiềm năng, lợi thế để làm động lực cho tăng trưởng theo tinh thần bắt kịp, tiến cùng và vượt lên ở một số lĩnh vực so với khu vực và thế giới. Chủ động phòng ngừa, ứng phó để hạn chế các tác động tiêu cực, bảo đảm quốc phòng, an ninh, an toàn, công bằng xã hội và tính bền vững của quá trình phát triển đất nước.

– Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư yêu cầu phải đổi mới tư duy về quản lý kinh tế, quản lý xã hội, xây dựng, hoàn thiện thể chế cho phù hợp. Cần có cách tiếp cận mở, sáng tạo, cho thí điểm đối với những vấn đề thực tiễn mới đặt ra, tạo mọi thuận lợi cho đổi mới sáng tạo. Tránh mọi biểu hiện bàng quan, thiếu tự tin, thụ động, nhưng không chủ quan, nóng vội, duy ý chí.

– Phát huy tối đa các nguồn lực, bảo đảm đủ nguồn lực cho việc chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xác định nguồn lực bên trong là quyết định, chiến lược, cơ bản lâu dài; nguồn lực bên ngoài là quan trọng, đột phá, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy sức mạnh của toàn xã hội.

2. Mục tiêu

Mục tiêu tổng quát: Tận dụng có hiệu quả các cơ hội do cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đem lại để thúc đẩy quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với thực hiện các đột phá chiến lược và hiện đại hoá đất nước; phát triển mạnh mẽ kinh tế số; phát triển nhanh và bền vững dựa trên khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao; nâng cao chất lượng cuộc sống, phúc lợi của người dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường sinh thái.

Một số mục tiêu cụ thể đến năm 2025: Duy trì xếp hạng về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) thuộc 3 nước dẫn đầu ASEAN. Xây dựng được hạ tầng số đạt trình độ tiên tiến của khu vực ASEAN; Internet băng thông rộng phủ 100% các xã. Kinh tế số chiếm khoảng 20% GDP; năng suất lao động tăng bình quân trên 7%/năm. Cơ bản hoàn thành chuyển đổi số trong các cơ quan đảng, nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội. Thuộc nhóm 4 nước dẫn đầu ASEAN trong xếp hạng chính phủ điện tử theo đánh giá của Liên hợp quốc. Có ít nhất 3 đô thị thông minh tại 3 vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam và miền Trung.

Một số mục tiêu cụ thể đến năm 2030: Duy trì xếp hạng về chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) thuộc nhóm 40 nước dẫn đầu thế giới. Mạng di động 5G phủ sóng toàn quốc; mọi người dân được truy cập Internet băng thông rộng với chi phí thấp. Kinh tế số chiếm trên 30% GDP; năng suất lao động tăng bình quân khoảng 7,5%/năm. Hoàn thành xây dựng Chính phủ số. Hình thành một số chuỗi đô thị thông minh tại các khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam và miền Trung; từng bước kết nối với mạng lưới đô thị thông minh trong khu vực và thế giới.

3. Tầm nhìn đến năm 2045: Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất và dịch vụ thông minh, trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo thuộc nhóm dẫn đầu khu vực Châu Á; có năng suất lao động cao, có đủ năng lực làm chủ và áp dụng công nghệ hiện đại trong tất cả các lĩnh vực kinh tế – xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh.

III- MỘT SỐ CHỦ TRƯƠNG, CHÍNH SÁCH CHỦ ĐỘNG THAM GIA CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ

1. Đổi mới tư duy, thống nhất nhận thức, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội

– Nâng cao nhận thức của các cấp uỷ đảng, chính quyền về sự cấp thiết phải chủ động tham gia tích cực và có hiệu quả cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, coi đó là một nhiệm vụ trọng tâm. Gắn các mục tiêu, nhiệm vụ tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng, an ninh của các cấp, các ngành.

– Xác định nội dung cốt lõi của chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư của nước ta là thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên tất cả các ngành, lĩnh vực và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, trọng tâm là phát triển kinh tế số, xây dựng đô thị thông minh, chính quyền điện tử, tiến tới chính quyền số.

– Nhà nước ưu tiên chuyển giao và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ mới trong các ngành, lĩnh vực; có trách nhiệm thúc đẩy nghiên cứu khoa học, công nghệ, tạo môi trường thuận lợi và hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm để người dân và doanh nghiệp là các chủ thể quyết định tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

– Phát huy sự tham gia có hiệu quả của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội, các đối tượng chịu tác động của chính sách vào quá trình hoạch định và giám sát thực thi các chính sách có liên quan đến cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Xây dựng cơ chế hợp tác giữa Nhà nước và các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp trong xây dựng và thực thi các chính sách.

2. Hoàn thiện thể chế tạo thuận lợi cho chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và quá trình chuyển đổi số quốc gia

– Hoàn thiện pháp luật, trước hết là pháp luật về doanh nghiệp, khởi nghiệp sáng tạo, sở hữu trí tuệ, thương mại, đầu tư, kinh doanh để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số quốc gia và phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh tế mới dựa trên nền tảng công nghệ số, Internet và không gian mạng; đồng thời ngăn chặn kịp thời các tác động tiêu cực cả về kinh tế và xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng. Bổ sung một số ngành nghề kinh doanh mới được ưu đãi đầu tư để thúc đẩy tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Có cơ chế cho doanh nghiệp nhà nước thực hiện đầu tư nghiên cứu phát triển công nghệ, đầu tư mạo hiểm, đầu tư vào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

– Xây dựng cơ chế quản lý phù hợp với môi trường kinh doanh số, tạo thuận lợi cho đổi mới sáng tạo. Sớm ban hành khung thể chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới hình thành từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Quy định rõ phạm vi không gian và thời gian thử nghiệm. Nghiên cứu, xây dựng các khu thử nghiệm dành cho doanh nghiệp công nghệ theo mô hình tiên tiến của thế giới. Thực hiện định danh, công nhận, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn đối với các sản phẩm, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.

– Chủ động tham gia vào các khuôn khổ pháp lý khu vực và toàn cầu để phát triển kinh tế số. Hoàn thiện pháp luật, chính sách về dữ liệu, quản trị dữ liệu, tạo thuận lợi cho việc tạo dựng, kết nối, chia sẻ và khai thác dữ liệu bảo đảm an toàn, an ninh mạng trong nước, tiến tới kết nối với khu vực ASEAN và quốc tế. Xây dựng hành lang pháp lý cho định danh số và xác thực điện tử quốc gia; thiết lập khung danh tính số quốc gia.

– Hoàn thiện các chính sách tài chính nhằm khuyến khích, huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư cho các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo. Sửa đổi các quy định về đầu tư theo hướng tạo thuận lợi cho các hoạt động thu hút vốn, mua cổ phần, mua bán sáp nhập doanh nghiệp công nghệ; các nhà đầu tư nước ngoài góp vốn vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

– Hoàn thiện pháp luật về sở hữu trí tuệ, bảo hộ và khai thác hiệu quả, hợp lý các tài sản trí tuệ do Việt Nam tạo ra; khuyến khích thương mại hoá và chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt là đối với các sáng chế tại Việt Nam trên cơ sở tuân thủ pháp luật trong nước và bảo đảm lợi ích an ninh quốc gia. Khuyến khích các công ty đa quốc gia đặt các cơ sở nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam.

– Hoàn thiện pháp luật, chính sách về tài chính – tiền tệ, thanh toán điện tử, quản lý thuế và các dịch vụ xuyên biên giới phù hợp với xu thế phát triển của kinh tế số. Hoàn thiện chính sách đặt hàng sản xuất và mua sắm công đối với các sản phẩm công nghệ số do Việt Nam sản xuất.

– Ban hành các chính sách hạn chế các tác động tiêu cực của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tạo lập hành lang pháp lý cho việc triển khai các mô hình lao động, việc làm mới trên nền tảng công nghệ số và hoàn thiện chính sách an sinh xã hội phù hợp với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xử lý kịp thời các thách thức đặt ra đối với phát triển xã hội. Thúc đẩy việc tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

– Xây dựng và triển khai Chiến lược quốc gia về phát triển các doanh nghiệp công nghệ, ưu tiên phát triển các doanh nghiệp công nghệ số, doanh nghiệp công nghệ cao thực hiện thiết kế, sáng tạo và sản xuất tại Việt Nam.

– Xây dựng, hoàn thiện khung pháp lý về phát triển đô thị thông minh bền vững; hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia; hệ thống hạ tầng dữ liệu, hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động của đô thị thông minh. Xác định rõ lộ trình thí điểm và lựa chọn các đô thị thí điểm đô thị thông minh; cho phép thực hiện thí điểm một số cơ chế đặc thù trong quá trình triển khai thí điểm phát triển đô thị thông minh bảo đảm tính hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tế.

3. Chính sách phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu

– Triển khai băng thông rộng chất lượng cao trên phạm vi toàn quốc. Khuyến khích doanh nghiệp tư nhân có đủ năng lực tham gia xây dựng hạ tầng viễn thông và các hạ tầng khác cho chuyển đổi số quốc gia.

– Xây dựng và phát triển đồng bộ hạ tầng dữ liệu quốc gia. Hình thành hệ thống trung tâm dữ liệu quốc gia, các trung tâm dữ liệu vùng và địa phương kết nối đồng bộ và thống nhất. Hình thành các hệ thống dữ liệu tin cậy, ổn định của Nhà nước và doanh nghiệp. Đầu tư trang bị các hệ thống thiết bị thu thập, lưu trữ, xử lý, bảo vệ dữ liệu công.

– Quy hoạch xây dựng hạ tầng thanh toán số quốc gia theo hướng đồng bộ, thống nhất, dùng chung, tận dụng và khai thác có hiệu quả hạ tầng mạng lưới viễn thông để triển khai các dịch vụ thanh toán cho người dân với chi phí thấp. Hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy mạnh mẽ thanh toán không dùng tiền mặt. Khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam xây dựng các hệ thống thanh toán số. Quản lý và kiểm soát chặt chẽ các hình thức thanh toán trực tuyến qua biên giới.

– Đầu tư nâng cấp hạ tầng kỹ thuật bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Xây dựng và triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 30-NQ/TW, ngày 25/7/2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược an ninh mạng quốc gia.

– Nâng cấp hạ tầng các ngành, lĩnh vực quan trọng, thiết yếu đồng bộ, hiện đại đáp ứng yêu cầu áp dụng công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trước hết là hạ tầng năng lượng và giao thông. Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia.

4. Chính sách phát triển và nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia

– Cơ cấu lại toàn diện hệ thống các cơ sở nghiên cứu khoa học công nghệ công lập. Xây dựng và phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, tập trung vào các công nghệ cốt lõi của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Nâng cao hiệu quả đầu tư công cho hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ trên cơ sở áp dụng mô hình quản trị mới theo thông lệ tốt của thế giới.

– Áp dụng các cơ chế, chính sách đặc biệt, có tính đột phá đối với các trung tâm đổi mới sáng tạo. Phát triển hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm, trường đại học và viện nghiên cứu là chủ thể nghiên cứu mạnh. Khuyến khích các trường đại học, doanh nghiệp, tổ chức trong nước và nước ngoài thành lập các trung tâm đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

– Ban hành hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia làm nền tảng cho việc ứng dụng và phát triển các công nghệ cốt lõi của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong sản xuất và đời sống. Tạo lập đồng bộ và kịp thời khung pháp lý và hệ thống các chính sách để triển khai và phát triển các công nghệ mới. Xây dựng và triển khai các chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp nghiên cứu và ứng dụng công nghệ, thực hiện chuyển đổi số, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế.

– Hoàn thiện mô hình và cơ chế, chính sách để tạo sự phát triển đột phá đối với các khu công nghệ cao. Trên cơ sở các khu công nghệ cao Hoà Lạc (Hà Nội), Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh, phát triển các khu đô thị sáng tạo đạt đẳng cấp quốc tế. Thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, đẩy nhanh thành lập các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, trước mắt tại Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh.

5. Chính sách phát triển nguồn nhân lực

– Rà soát tổng thể, thực hiện đổi mới nội dung và chương trình giáo dục, đào tạo theo hướng phát triển năng lực tiếp cận, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng với môi trường công nghệ liên tục thay đổi và phát triển; đưa vào chương trình giáo dục phổ thông nội dung kỹ năng số và ngoại ngữ tối thiểu. Đổi mới cách dạy và học trên cơ sở áp dụng công nghệ số; lấy đánh giá của doanh nghiệp làm thước đo cho chất lượng đào tạo của các trường đại học trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Khuyến khích các mô hình giáo dục, đào tạo mới dựa trên các nền tảng số.

– Có cơ chế khuyến khích và ưu đãi đối với các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp công nghệ tham gia trực tiếp vào quá trình giáo dục và đào tạo, tạo ra sản phẩm phục vụ cho nền kinh tế số. Xây dựng một số trung tâm giáo dục, đào tạo xuất sắc về công nghệ theo hình thức hợp tác công – tư. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút, sử dụng nhân tài, nguồn nhân lực chất lượng cao.

– Phát triển mạnh đào tạo nghề và hỗ trợ đào tạo kỹ năng cho chuyển đổi công việc. Nhà nước có chính sách hỗ trợ cho người lao động khi tham gia đào tạo lại, đào tạo nâng cao chuyên môn và kỹ năng để chuyển đổi công việc.

– Hình thành mạng học tập mở của người Việt Nam. Thực hiện theo lộ trình phổ cập kỹ năng số, kỹ năng bảo đảm an toàn, an ninh mạng đạt trình độ cơ bản cho người dân. Đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức, xây dựng văn hoá số trong cộng đồng.

6. Chính sách phát triển các ngành và công nghệ ưu tiên

– Tập trung phát triển các ngành ưu tiên có mức độ sẵn sàng cao như: Công nghiệp công nghệ thông tin, điện tử – viễn thông; an toàn, an ninh mạng; công nghiệp chế tạo thông minh; tài chính – ngân hàng; thương mại điện tử; nông nghiệp số; du lịch số; công nghiệp văn hoá số; y tế; giáo dục và đào tạo.

– Ưu tiên nguồn lực cho triển khai một số chương trình nghiên cứu trọng điểm quốc gia về các công nghệ ưu tiên, trọng tâm là: Công nghệ thông tin và truyền thông, cơ điện tử, công nghệ mới trong lĩnh vực năng lượng, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, điện tử y sinh.

– Nhà nước thực hiện chính sách hỗ trợ các ngành và công nghệ ưu tiên chủ yếu thông qua đổi mới, hoàn thiện thể chế, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi; hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng; phát triển nguồn nhân lực; phát triển khoa học và công nghệ; đặt hàng mua sắm công.

7. Chính sách hội nhập quốc tế

– Mở rộng và làm sâu sắc hơn hợp tác về khoa học, công nghệ với các đối tác, đặc biệt là các nước đối tác chiến lược có trình độ khoa học công nghệ tiên tiến, đang đi đầu trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Chủ động tham gia mạng lưới đổi mới sáng tạo toàn cầu.

– Đẩy mạnh thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn lực từ nước ngoài và các đối tác quốc tế cho hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo, chuyển giao công nghệ.

– Hoàn thiện luật pháp, chính sách về đầu tư trực tiếp nước ngoài theo hướng nâng cao tiêu chuẩn công nghệ, khuyến khích hình thức liên doanh và tăng cường liên kết, chuyển giao công nghệ giữa doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài; quản lý chặt chẽ hoạt động của các doanh nghiệp dựa trên nền tảng cung cấp dịch vụ xuyên quốc gia để bảo đảm môi trường kinh doanh bình đẳng trong nước. Hoàn thiện các quy định pháp luật về đầu tư mạo hiểm có vốn nước ngoài.

8. Chính sách thúc đẩy chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội

– Tiên phong thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ trong các cơ quan đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội bảo đảm thống nhất, kết nối liên thông và đồng bộ.

– Xây dựng cơ sở dữ liệu số của Chính phủ và các cấp chính quyền, tạo điều kiện để mọi công dân có thể cập nhật thông tin cần thiết về hoạt động của bộ máy nhà nước. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thu thập, quản lý dữ liệu và giao dịch trên nền tảng Internet ở các cơ quan nhà nước.

– Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; chuẩn hoá và tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước các cấp. Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong thực hiện chuyển đổi số. Hoàn thiện các quy trình, thủ tục hành chính phù hợp với hoạt động của chính quyền số, cắt giảm tối đa giao dịch trực tiếp.

IV- TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các tỉnh uỷ, thành uỷ, ban đảng, ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng uỷ trực thuộc Trung ương tổ chức học tập, quán triệt Nghị quyết tới cán bộ, đảng viên; xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết.
2. Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện pháp luật để tạo thuận lợi cho tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư theo tinh thần của Nghị quyết; ban hành một số cơ chế thử nghiệm có kiểm soát để khuyến khích phát triển các sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh mới của nền kinh tế số.
3. Ban cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo xây dựng và triển khai Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; ban hành, triển khai Đề án chuyển đổi số quốc gia và các đề án, chương trình, kế hoạch tham gia Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; chỉ đạo xây dựng trình cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách thử nghiệm có kiểm soát đối với các sản phẩm, mô hình, kinh doanh mới. Ưu tiên bố trí đủ nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ nêu trong Nghị quyết.
4. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát việc thực hiện Nghị quyết.
5. Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương và các cơ quan liên quan hướng dẫn việc quán triệt thực hiện Nghị quyết.
6. Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thường xuyên theo dõi, giám sát, kiểm tra, đôn đốc triển khai thực hiện Nghị quyết; định kỳ sơ kết, tổng kết việc thực hiện, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 29/8/2019

Các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước góp ý vào Dự thảo Báo cáo chính trị và Báo cáo 10 năm thực hiện Cương lĩnh 2011

Để tiếp tục bổ sung và hoàn thiện các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, ngày 27-9, tại Hà Nội, Bộ Chính trị, Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã tổ chức Hội nghị lấy ý kiến các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước góp ý Dự thảo Báo cáo chính trị và Báo cáo 10 năm thực hiện Cương lĩnh 2011. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Trưởng Tiểu ban Văn kiện và đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Phó Trưởng Bộ phận thường trực Tiểu ban Văn kiện chủ trì Hội nghị.

Dự Hội nghị có các đồng chí: Nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng; các đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước; nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ; nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội.

Dự Hội nghị có các đồng chí trong Thường trực Tiểu ban Văn kiện: Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; Nguyễn Văn Nên, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các đồng chí trong Thường trực Tổ Biên tập của Tiểu ban Văn kiện.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã trân trọng cảm ơn các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã đến dự và đề nghị các đồng chí bằng kinh nghiệm, trí tuệ, tâm huyết và vốn sống phong phú của mình góp ý vào hai dự thảo, nhưng tập trung góp ý kiến về những vấn đề lớn trong Dự thảo Báo cáo chính trị; gợi ý, lưu ý thêm về các vấn đề mà các đồng chí quan tâm để Tiểu ban, Bộ Chính trị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung hoàn thiện hai dự thảo văn kiện.

Tại Hội nghị, nhiều ý kiến phát biểu cho rằng, hai dự thảo được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, có nhiều điểm mới. Đồng thời, các ý kiến cũng góp ý sâu vào các dự thảo, đặc biệt tập trung vào Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIII của Đảng.

Hội nghị đã góp ý kiến về chủ đề và phương châm chỉ đạo của Đại hội XIII; về kết cấu của Báo cáo chính trị; những nội dung các vấn đề lớn của Dự thảo Báo cáo chính trị. Trong đó, tập trung góp ý về đánh giá thành tựu đạt được trong 5 năm qua; về những hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân; về những kinh nghiệm rút ra; góp ý về dự báo bối cảnh quốc tế và trong nước; về quan điểm, mục tiêu tổng quát đến giữa thế kỷ XXI và mục tiêu đến năm 2025, 2030 và 2045; về nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; về các nhiệm vụ trọng tâm và các khâu đột phá trong nhiệm kỳ Đại hội XIII.

Phát biểu kết thúc Hội nghị, đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư cảm ơn các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã đóng góp những ý kiến trách nhiệm, tâm huyết, sâu sắc vào Dự thảo Báo cáo chính trị và Báo cáo 10 năm thực hiện Cương lĩnh 2011. Bộ Chính trị sẽ chỉ đạo Tiểu ban Văn kiện nghiên cứu tiếp thu nghiêm túc các ý kiến của các đồng chí dự Hội nghị để tiếp tục hoàn thiện các dự thảo văn kiện trình Hội nghị Trung ương 11 sắp tới. Thời gian tới, đề nghị các đồng chí tiếp tục góp ý trong quá trình hoàn thiện các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 25/9/2019

Kiểm soát bằng được quyền lực trong công tác cán bộ

Việc Bộ Chính trị ban hành Quy định số 205-QÐ/TW, ngày 23-9-2019 một lần nữa cho thấy quyết tâm của Ðảng là phải kiểm soát bằng được quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền – một vấn đề bức xúc lâu nay xã hội quan tâm, lo ngại. Ðặc biệt, khi toàn Ðảng ta đang tích cực chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp và tiến tới Ðại hội lần thứ XIII thì Quy định nêu trên càng có ý nghĩa thiết thực và là công cụ sắc bén, là cái “lồng” cơ chế để “nhốt” quyền lực, nhằm ngăn chặn, đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực trong công tác cán bộ.

Tình trạng lợi dụng quyền lực nói chung, trong công tác cán bộ nói riêng được Ðảng ta cảnh báo từ lâu và có những giải pháp ngăn chặn, nhưng hiệu quả chưa được như mong muốn, thậm chí ở một số lĩnh vực có lúc, có nơi diễn ra tinh vi, nghiêm trọng hơn. Từ đầu nhiệm kỳ Ðại hội XII đến nay, hơn 60 cán bộ diện Trung ương quản lý bị xử lý kỷ luật, trong đó có nhiều cán bộ cấp cao, một số trường hợp bị phạt tù vì nhiều nguyên nhân, nhưng không thể không nói đến việc quản lý còn nhiều kẽ hở, quyền lực chưa được kiểm soát chặt chẽ. Việc lợi dụng quyền lực trong quản lý kinh tế, sử dụng tài sản công để lại hậu quả nặng nề, nhưng không nguy hại bằng lợi dụng quyền lực trong công tác cán bộ, bởi nó có thể làm cho đội ngũ cán bộ dần dần trở nên què quặt, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị ngày càng yếu kém; làm giảm niềm tin của nhân dân đối với Ðảng, thui chột động lực phấn đấu, cống hiến của những cán bộ có năng lực tốt, phẩm chất đạo đức trong sáng. Nếu tình trạng này không sớm được ngăn chặn thì nguy cơ thật khôn lường, ảnh hưởng đến sự tồn vong của chế độ.

Ðảng ta đã có nhiều nghị quyết, quy định về công tác cán bộ và quá trình đổi mới thực hiện nhiệm vụ then chốt này đã đạt được những kết quả đáng kể, song một số yếu kém chậm được khắc phục. Chưa có biện pháp hữu hiệu để kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng chạy chức, chạy quyền và những tiêu cực trong công tác cán bộ. Thiếu chặt chẽ, hiệu quả trong phối hợp kiểm tra, thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm,… Vì thế mới có tình trạng cán bộ vi phạm vẫn được đưa vào quy hoạch, được bổ nhiệm giữ chức vụ cao hơn, “nâng đỡ hotgirl không trong sáng”, thậm chí “cả họ làm quan” xảy ra ở một số nơi.

Cán bộ là cái gốc của mọi công việc; muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói như vậy và thực tế cũng đã chứng minh điều ấy. Công tác cán bộ là công việc hệ trọng của Ðảng. Trong những năm gần đây, nhất là nhiệm kỳ Ðại hội XII, cùng với việc ban hành các nghị quyết về công tác cán bộ, Ðảng có nhiều quy định cụ thể hóa các nghị quyết, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp ngang tầm nhiệm vụ. Việc Bộ Chính trị ban hành Quy định số 205 về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền là sự tiếp nối tư tưởng chỉ đạo, quyết tâm cao của Ðảng, là yêu cầu cấp bách đối với công tác cán bộ hiện nay.

Ðể Quy định này cùng với các văn bản khác về công tác cán bộ sớm được hiện thực hóa trong cuộc sống, nhất là quá trình chuẩn bị, tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội XIII của Ðảng, mỗi cấp ủy, tổ chức đảng và mọi cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu, các cơ quan, cá nhân làm công tác cán bộ cần nhận thức đầy đủ, sâu sắc, đồng thời nêu cao trách nhiệm của mình trong từng việc, từng bước, từng khâu của công tác cán bộ. Nhận thức sâu sắc về tác hại nghiêm trọng của tệ chạy chức, chạy quyền; nhận diện rõ, đấu tranh quyết liệt, hiệu quả với các đối tượng có biểu hiện, hành vi chạy chức, chạy quyền. Các tổ chức đảng chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao ý thức trách nhiệm, lòng tự trọng và danh dự đối với cán bộ, đảng viên để hình thành văn hóa không chạy chức, chạy quyền. Việc phân công, phân cấp cần gắn với giao quyền, ràng buộc trách nhiệm, nhất là tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực và xử lý nghiêm minh sai phạm. Nguyên tắc là mọi quyền lực đều phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế; quyền hạn phải được ràng buộc bằng trách nhiệm. Thực hiện công khai, minh bạch tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục và hồ sơ nhân sự; cung cấp, trao đổi thông tin và giải trình khi có yêu cầu. Có cơ chế và tạo mọi điều kiện để nhân dân giám sát cán bộ và công tác cán bộ một cách hiệu quả nhất. Ðặt công tác cán bộ trong tổng thể nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ đảng viên, người đứng đầu; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra định kỳ, đột xuất; cấp trên tăng cường kiểm tra cấp dưới; cấp dưới giám sát cấp trên; thực hiện giám sát dọc, giám sát ngang. Xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu trong công tác cán bộ. Xử lý kịp thời, nghiêm minh những tổ chức, cá nhân lợi dụng quyền lực để thực hiện những hành vi sai trái trong công tác cán bộ hoặc tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền. Hủy bỏ, thu hồi các quyết định không đúng về công tác cán bộ, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân sai phạm.

Với sự chỉ đạo quyết tâm của Trung ương Ðảng, chúng ta kỳ vọng, tin tưởng, Quy định 205 của Bộ Chính trị cùng với các nghị quyết, quy định khác về công tác cán bộ sẽ được thực hiện nghiêm túc. “Kiên quyết không để lọt vào cấp ủy khóa mới những người có tham vọng quyền lực, chạy chức, chạy quyền, chạy phiếu bầu, chạy cơ cấu, bè phái, cục bộ, lợi ích nhóm, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, quan liêu, tham nhũng; bảo thủ, trì trệ, làm việc kém hiệu quả, nói không đi đôi với làm; bản thân hoặc vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính” như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã yêu cầu trong bài viết “Chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Ðảng”.

Bắc Văn

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 22/9/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị tổng kết 10 năm xây dựng nông thôn mới của TP Hà Nội

Ngày 21-9, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ TP Hà Nội tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) và Chương trình số 02 của Thành ủy Hà Nội. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu tại hội nghị.

Dự hội nghị có các đồng chí: Hoàng Trung Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội; Phạm Quang Nghị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội; các đồng chí Ủy viên T.Ư Đảng: Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phó Ban Thường trực Ban Chỉ đạo T.Ư các chương trình mục tiêu quốc gia; Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường; Ngô Thị Thanh Hằng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội; Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP Hà Nội; đại diện các ban, ngành T.Ư; đại biểu chín tỉnh, thành phố đồng bằng sông Hồng…

Sau 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM và Chương trình số 02-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về “Phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM, nâng cao đời sống nông dân”, thành phố cơ bản hoàn thành các mục tiêu đề ra, trong đó có ba chỉ tiêu hoàn thành trước hai năm là giá trị sản xuất nông nghiệp thực tế/ha đất nông nghiệp, tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM và tỷ lệ lao động nông thôn có việc làm thường xuyên. Đến nay, Hà Nội có sáu huyện được công nhận đạt chuẩn NTM, gồm: Đan Phượng, Đông Anh, Thanh Trì, Hoài Đức, Gia Lâm và Quốc Oai. Thành phố có 325 xã (chiếm 84,2%); có ba xã: Đan Phượng, Song Phượng, Liên Trung của huyện Đan Phượng đạt chuẩn NTM nâng cao.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương, đánh giá cao kết quả TP Hà Nội đã đạt được trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và Chương trình số 02- CTr/TU của Thành ủy. Chương trình huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc và nhận được sự đồng thuận, ủng hộ tích cực của người dân. Nhận thức của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về nông nghiệp, nông dân, nông thôn chuyển biến tích cực.

Thành phố đã tập trung nguồn lực đầu tư hệ thống hạ tầng cơ sở, hạ tầng xã hội nông thôn phục vụ đời sống, sản xuất của người dân theo hướng hiện đại, gắn với phát triển đô thị. Triển khai có hiệu quả dồn điền đổi thửa, xây dựng các mô hình liên kết. Nhờ đó, sản xuất nông nghiệp duy trì tốc độ tăng trưởng khá. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng; kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội được tăng cường. Hệ thống chính trị vững mạnh, đoàn kết, an ninh trật tự, an sinh xã hội bảo đảm. Thu nhập của người dân được cải thiện, nâng cao. Diện mạo nông thôn thay đổi khang trang, sạch đẹp. Đời sống vật chất, tinh thần và niềm tin của người dân vào Đảng, Nhà nước được nâng cao.

Tuy nhiên, Thủ tướng chỉ rõ, sản xuất nông nghiệp, kinh tế nông thôn của Hà Nội còn nhỏ bé, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của Thủ đô. Môi trường nông thôn chưa được cải thiện tích cực…

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, TP Hà Nội cần phát huy vai trò đầu tàu, hạt nhân dẫn đầu cả nước trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, xây dựng NTM. Tập trung xây dựng nền nông nghiệp đô thị đặc trưng, hiện đại; trong đó chú ý công tác chế biến, xuất khẩu để gia tăng giá trị các sản phẩm nông nghiệp. Tiếp tục xây dựng vùng nông thôn xanh, sạch, đẹp, đáng sống, gắn với phát triển du lịch, dịch vụ.

Hà Nội cũng cần xác lập vai trò, vị thế chủ thể của người nông dân trong xây dựng NTM; gìn giữ, phát huy nét văn hóa, văn hiến đặc sắc của Thủ đô. Cần quan tâm công tác bảo vệ môi trường, xử lý rác thải, nước thải, tái sử dụng các chất thải nông nghiệp và đào tạo nghề cho nông dân để chuyển dần lao động nông nghiệp sang các nghề mới…

Tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trao Bằng công nhận Huyện đạt chuẩn NTM cho hai huyện: Gia Lâm và Quốc Oai. TP Hà Nội trao Cờ thi đua và bằng khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Chương trình số 02 của Thành ủy Hà Nội.

* Trước thềm hội nghị, Thủ tướng đã cắt băng khai mạc Hội chợ hàng nông sản, thủ công mỹ nghệ và sản phẩm Hà Nội. Hội chợ nằm trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của Hà Nội tại Trung tâm Triển lãm quốc tế I.C.E Hà Nội, số 91 Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm với quy mô 170 gian hàng.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 20/9/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Diễn đàn Cải cách và Phát triển Việt Nam 2019

Chiều 19-9, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Diễn đàn Cải cách và Phát triển Việt Nam (VRDF) 2019 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB), Cơ quan Phát triển quốc tế Australia (AusAID) và các đối tác phát triển của Việt Nam tổ chức. Cùng dự có đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan T.Ư; các học giả, chuyên gia, cơ quan ngoại giao, đối tác phát triển, tổ chức quốc tế.

Phát biểu ý kiến tại Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh và đánh giá cao việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với WB, AusAID và các đối tác phát triển của Việt Nam tổ chức Diễn đàn thường niên VRDF lần thứ hai với chủ đề: Việt Nam: Khát vọng thịnh vượng – Ưu tiên và hành động với nội dung bao trùm hơn, sự tham gia rộng rãi hơn của các nhà hoạch định chính sách, các đối tác phát triển, các chuyên gia trong, ngoài nước, khu vực tư nhân… Mục tiêu quan trọng nhất của Diễn đàn năm nay là cung cấp đầu vào giúp Việt Nam xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội (KTXH) giai đoạn 2021-2030, Kế hoạch phát triển KTXH giai đoạn 2021-2025; đồng thời, là dịp để các học giả, chuyên gia quốc tế trao đổi, thảo luận về những phương hướng, giải pháp thúc đẩy phát triển KTXH, cũng như Việt Nam chia sẻ với các nước có cùng trình độ phát triển kinh nghiệm phát triển, cả thành công và thất bại của mình.

Thủ tướng hoan nghênh, trân trọng những ý kiến tham luận, phát biểu rất ý nghĩa, tâm huyết, xây dựng của các đại biểu, trong đó tập trung thảo luận về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại của Việt Nam, tự do hóa thị trường nhân tố sản xuất, hoàn thiện bộ máy nhà nước, đổi mới sáng tạo, nâng cao giá trị gia tăng nội địa của các mặt hàng chế biến, chế tạo xuất khẩu để tiến lên trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Thủ tướng cũng đánh giá cao những nhận định về tồn tại, hạn chế, khả năng chống chịu trước tác động của bên ngoài còn hạn chế; nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình còn cao; các vùng miền còn khác nhau trong phát triển; năng suất lao động còn thấp. Tuy nhiên, Thủ tướng khẳng định, những hạn chế đó không làm Việt Nam chùn bước mà phải có ước mơ, khát vọng hành động. Trong tiến trình này, Việt Nam mong muốn cộng đồng quốc tế luôn đồng hành, hỗ trợ.

Thủ tướng chia sẻ: Việt Nam xây dựng Chiến lược phát triển KTXH giai đoạn 2021-2030 trong bối cảnh có nhiều diễn biến khó lường của thế giới, trong đó có chiến tranh thương mại, chủ nghĩa bảo hộ, biến đổi khí hậu… Tình hình đó đòi hỏi phải có bản lĩnh vững vàng, tự tin tiếp tục thực hiện ba đột phá chiến lược về hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng, phát huy nguồn nhân lực; phải giữ gìn môi trường hòa bình, giữ vững ổn định chính trị xã hội để phát triển nhanh và bền vững; thực hiện đổi mới mạnh mẽ thể chế kinh tế, chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường Việt Nam hiện đại, hội nhập, phục vụ người dân, doanh nghiệp, hướng tới nền kinh tế số, xã hội số. Phát huy nội lực, giải phóng các nguồn lực tiềm năng trên cơ sở thúc đẩy mạnh mẽ khoa học công nghệ mới, thúc đẩy khu vực tư nhân năng động, sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, động lực phát triển. Tiếp tục đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho nền giáo dục quốc gia. Chỉ có con đường học tập con trẻ mới hiện thực hóa ước mơ của mình, tiếp nối ước mơ còn dang dở của cha ông.; hoàn thành các Mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs) của Liên hợp quốc, đem thịnh vượng đến mọi nhà trên tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Mở rộng đối ngoại, hội nhập quốc tế sâu rộng, thực hiện hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) đã ký, tiếp tục tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu. Thủ tướng cho biết, thời gian qua, Việt Nam đã nỗ lực hợp tác FDI, tham gia các hiệp định FTA quy mô lớn, theo đó đã hướng dòng chảy đi qua Việt Nam của các chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu với các tập đoàn xuyên quốc gia.

Không có cách nào khác là Việt Nam phải hành động vươn lên, phát huy nguồn nhân lực năng động, sáng tạo, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ mới nhằm nâng cao trình độ để ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam đủ năng lực tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và tiếp nhận chuyển giao công nghệ, mạnh mẽ tiến lên những “nấc thang” có giá trị gia tăng cao hơn. Nhìn rộng ra, phải chăng đây là một phương cách để nâng cao năng lực, sức cạnh tranh của từng sản phẩm, từng doanh nghiệp và cả nền kinh tế, góp phần giúp Việt Nam nâng cao quốc lực, tự tin phát triển nhanh, bền vững, không bị rơi vào bẫy thu nhập trung bình.

Theo Thủ tướng, kinh nghiệm của các nước cũng như đề xuất của các chuyên gia tại Diễn đàn có nhiều nội dung hữu ích. Những khuyến nghị cách thức tiến lên tầm phát triển mới trên cơ sở kinh nghiệm quốc tế đa dạng mà đại diện OECD trình bày cần được tham khảo, phân tích kỹ, làm đầu vào khi hoạch định chính sách. Thủ tướng đề nghị Bộ trưởng KHĐT và lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương lắng nghe những chia sẻ về kinh nghiệm và kiến thức quốc tế, những ý kiến nhận định, đề xuất của các chuyên gia quốc tế và trong nước, để tìm ra những cách làm phù hợp cho Việt Nam, đóng góp trực tiếp cho việc hoàn thiện dự thảo Chiến lược phát triển KTXH giai đoạn 2021-2030, Kế hoạch phát triển KTXH 5 năm 2021-2025 nhằm hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, đến năm 2030 trở thành nước công nghiệp, thuộc nhóm dẫn đầu các nước có thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước công nghiệp phát triển hiện đại, theo định hướng XHCN.

Thủ tướng cũng trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ, đồng hành của các tổ chức quốc tế, đối tác phát triển trong việc tổ chức Diễn đàn này.

Diễn đàn VRDF 2019 diễn ra với ba phiên, gồm Phiên chuyên đề 1: Hướng tới thể chế kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập; Phiên chuyên đề 2: Đổi mới sáng tạo để vượt qua bẫy thu nhập trung bình; Phiên toàn thể: Hành động vì một Việt Nam thịnh vượng.

Trước đó, chiều cùng ngày, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp đại diệncác tổ chức, diễn giả quốc tế tham dự Diễn đàn.

Phát biểu ý kiến tại buổi tiếp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh các đại biểu quốc tế tham dự quốc tế, đóng góp tích cực vào thành công của Diễn đàn; Việt Nam trân trọng lắng nghe các ý kiến đóng góp của các diễn giả.

Bà P. Goldberg, Phó Chủ tịch cao cấp, Chuyên gia kinh tế trưởng của WB cảm ơn Việt Nam đã mời các đại biểu dự Diễn đàn; nêu rõ, WB có quan hệ hợp tác chặt chẽ với Việt Nam và chúng tôi mong muốn tiếp tục được hợp tác mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới. Việt Nam là một điển hình thành công trong phát triển kinh tế-xã hội, do đó, WB mong muốn chia sẻ kinh nghiệm này với các nước.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, Việt Nam đang nỗ lực phát triển, hội nhập thành công vào thế giới. Trong quá trình đó, Việt Nam trân trọng lắng nghe các ý kiến tư vấn của cộng đồng quốc tế. Trong giai đoạn này, vấn đề đặt ra đối với Việt Namlà có chính sách hợp lý để phát triển; tích cực phòng, chống tham những, lợi ích nhóm… Do đó, Việt Nam học hỏi có chọn lọc các mô hình thành công của quốc tế. Việt Nam có lợi thế là được WB hợp tác, hỗ trợ về tư vấn chính sách,

Thủ tướng nêu rõ, là nước nghèo đi lên sau chiến tranh, tuy không chủ quan nhưng Việt Nam tin tưởng vào thành công vì có đầy khát vọng phát triển mạnh mẽ cùng với những kinh nghiệm quý báu quốc tế được hỗ trợ. Với Việt Nam hiện nay, không chỉ là sự hỗ trợ về tài chính mà cả tư vấn chính sách, kinh nghiệm phát triển là hết sức quan trọng. Thủ tướng đánh giá cao sự tích cực, trách nhiệm trong hợp tác với Việt Nam của các lãnh đạo WB; mong qua diễn đàn này, WB và cộng đồng quốc tế sẽ tư vấn chính sách, định hướng đúng để Việt Nam phát triển đúng hướng. Thời gian qua, Việt Nam đã được nhũng thành tựu trong phát triển kinh tế-xã hội, đó là tiền đề quan trọng cho phát triển giai đoạn tới.

Phó Chủ tịch cao cấp WB nêu rõ, bà mới đến Việt Nam hai ngày nhưng bà rất ấn tượng ngưỡng mộ những thành tựu Việt Nam đạt được; ngưỡng mộ về khát vọng mà đất nước, con người Việt Nam thể hiện. Việt Nam đang ở trước ngã rẽ quan trọng của sự phát triển, do đó, chính sách quyết định thành công giai đoạn tới, trong đó tư duy là một trong những tài sản quan trọng của Việt Nam và WB sẽ hỗ trợ hết sứcViệt Nam trong quá trình phát triển; nỗ lực để đưa ra những tư vấn phù hợp cho Việt Nam. Chúng ta không thể sao chép nguyên trạng mô hình nước khác vào Việt Nam nhưng WB có kinh nghiệm hợp tác với nhiều nước có xuất phát điểm khác nhau và Việt Nam có thể học hỏi nhiều kinh nghiệm của các nước kể cả thành công và thất bại, nhất là tránh bẫy thu nhập trung bình, từ đó chúng ta vạch ra được chiến lược phát triển đúng đắn.

Cảm ơn ý kiến của Phó Chủ tịch WB, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ đánh giá cao tên gọi và chủ đề của Diễn đàn; tin tưởng các đại biểu quốc tế sẽ đóng góp tích cực để tư giúp Việt Nam. Thủ tướng khẳng định Việt Nam tiếp tục nỗ lực, khát vọng mạnh mẽ để vươn lên phát triển bền vững.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 19/9/2019

Bàn giao hài cốt quân nhân Hoa Kỳ

Ngày 17-9, tại sân bay quốc tế Ðà Nẵng diễn ra lễ bàn giao hài cốt quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam, với sự tham dự của đại diện Ban Giám đốc Cơ quan Việt Nam tìm kiếm người mất tích (VNOSMP), Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TP Hồ Chí Minh, đại diện Cơ quan kiểm kê tù binh, người mất tích Bộ Quốc phòng và Văn phòng Hoa Kỳ tại Hà Nội về giải quyết vấn đề người Mỹ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam (MIA).

Ðại diện phía Việt Nam đã bàn giao cho đại diện phía Hoa Kỳ hai bộ hài cốt, do các đội hỗn hợp khai quật được trong đợt tìm kiếm chung lần thứ 136 (từ tháng 7 đến 9-2019). Số hài cốt này đã được các chuyên gia pháp y hai nước giám định chung tại Ðà Nẵng, kết luận có thể liên quan các trường hợp quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh Việt Nam và đề nghị chuyển về Hawaii, Hoa Kỳ để xác minh thêm. Ðại diện Chính phủ Hoa Kỳ cảm ơn và đánh giá cao sự hợp tác đầy đủ và ngày càng hiệu quả của chính phủ và nhân dân Việt Nam trong công tác tìm kiếm người Mỹ mất tích; cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh.

Hoạt động tìm kiếm hài cốt quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam là hoạt động nhân đạo giữa Chính phủ Việt Nam và Hoa Kỳ. Ðây là đợt trao trả hài cốt lần thứ 151 kể từ năm 1973.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 17/9/2019:

Kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Trưởng Ban thường trực Quốc hội Bùi Bằng Đoàn

Sáng 16-9, tại Hà Nội, Ban Chấp hành T.Ư Ðảng, Quốc hội (QH), Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam và TP Hà Nội tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Trưởng Ban Thường trực QH Bùi Bằng Ðoàn (19-9-1889 – 19-9-2019).

Ðến dự, có Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân; nguyên Tổng Bí thư Nông Ðức Mạnh; các đồng chí nguyên Chủ tịch QH: Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng; đồng chí Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực QH; đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư T.Ư Ðảng, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; các đồng chí Ủy viên T.Ư Ðảng: Ðặng Thị Ngọc Thịnh, Phó Chủ tịch nước; Vũ Ðức Ðam, Phó Thủ tướng Chính phủ; Ngô Thị Thanh Hằng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Ðảng, Nhà nước. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi lẵng hoa chúc mừng.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định: cụ Bùi Bằng Ðoàn là chí sĩ với tấm lòng yêu nước, thương dân sâu sắc, một trong những tấm gương nhân sĩ, trí thức Việt Nam tiêu biểu, từ chủ nghĩa yêu nước đã đến với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Ðảng, dân tộc. Sau Cách mạng Tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã mời cụ Bùi Bằng Ðoàn đảm nhiệm nhiều công việc và chức vụ quan trọng. Tháng 11-1946, cụ được QH nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại kỳ họp thứ hai tín nhiệm, bầu giữ chức Trưởng Ban Thường trực QH. Thời gian này, cụ Bùi Bằng Ðoàn và Ban Thường trực QH đã kết nối, động viên quần chúng nhân dân đấu tranh với nhiều hình thức và khả năng sẵn có. Ðồng thời, tích cực đấu tranh phản bác những luận điệu của thực dân Pháp và bè lũ tay sai về tính hợp hiến, hợp pháp của Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu. Những ngày ở chiến khu Việt Bắc, cụ Bùi Bằng Ðoàn đã có những đóng góp quan trọng vào việc cải tổ nhân sự của Chính phủ, thực hiện các chính sách sản xuất tiết kiệm, thuế nông nghiệp, ruộng đất; chỉ đạo các đoàn đại biểu khu vực kiểm tra tình huống, lấy nguyện vọng của nhân dân góp ý với QH và Chính phủ trong lãnh đạo cuộc kháng chiến.

Cuối năm 1948, đầu năm 1949, cụ Bùi Bằng Ðoàn lâm bệnh nặng. Ðược tin cụ ốm, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ đạo đưa cụ vào vùng tự do Thanh Hóa để điều trị. Trong thời gian này, cụ vẫn thường xuyên gửi thư góp ý với T.Ư, Chính phủ, luôn tin tưởng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta dưới sự lãnh đạo của T.Ư và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sau khi Thủ đô Hà Nội được giải phóng, cụ Bùi Bằng Ðoàn được T.Ư đón về ở tại nhà số 10 phố Trần Hưng Ðạo, gần Bệnh viện Quân đội 108 để tiện chữa bệnh. Từ khi cụ chuyển về Hà Nội, Bác Hồ thường xuyên đến thăm cụ. Ngày 13-4-1955, Trưởng Ban Thường trực QH Bùi Bằng Ðoàn từ trần. Ðồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh: Cụ Bùi Bằng Ðoàn là tấm gương yêu nước, thương dân, tận tụy với công việc. Trong những năm tháng khó khăn, ác liệt của cách mạng Việt Nam, cụ không quản ngại hy sinh, sẵn sàng đảm trách các chức vụ quan trọng. Trên bất cứ cương vị nào, cụ đều tận tâm, tận lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Trưởng Ban Thường trực QH Bùi Bằng Ðoàn là dịp cả nước tri ân, tưởng nhớ những công lao, cống hiến to lớn của cụ với nhân dân và cách mạng Việt Nam. Sự liêm khiết, chính trực và những cống hiến to lớn mà cụ Bùi Bằng Ðoàn để lại cho QH và sự nghiệp cách mạng của Ðảng, của dân tộc sẽ mãi được khắc ghi.

Chủ tịch QH đề nghị, mỗi cán bộ, đảng viên cần luôn noi gương Trưởng Ban Thường trực QH Bùi Bằng Ðoàn, trong mọi hoạt động, trên từng cương vị công tác đều phải đặt lợi ích của đất nước, dân tộc, nhân dân và của Ðảng lên trên hết; tăng cường sự đoàn kết thống nhất để giữ vững nền độc lập, tự do của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân; góp phần xây dựng một Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; xứng đáng với sự cống hiến, hy sinh của lớp người đi trước, vì sự trường tồn, phát triển của quốc gia, dân tộc.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 16/9/2019

Ba cơ sở giáo dục đại học Việt Nam nằm trong bảng xếp hạng đại học thế giới

Trong Bảng xếp hạng đại học thế giới 2020 (World University Rankings) Times Higher Education – THE vừa được công bố có tên ba cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam là: Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh.

Bảng xếp hạng đại học thế giới Times Higher Education (THE) 2020 vừa đươc công bố gồm gần 1.400 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu thế giới. Đại học Quốc gia Hà Nội cùng Trường đại học Bách khoa Hà Nội thuộc nhóm 801-1.000 thế giới; tiếp theo là Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trong nhóm 1.000+.

Đại học Quốc gia Hà Nội cùng Trường đại học Bách khoa Hà Nội đạt mức điểm 22,2 – 28,2 của THE. Trong đó, Đại học Quốc gia Hà Nội có các chỉ số về giảng dạy, nghiên cứu khoa học và hội nhập quốc tế đứng đầu trong nhóm các cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam có mặt trong Bảng xếp hạng. Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đứng đầu về chỉ số thu nhập từ doanh nghiệp. Trường đại học Bách khoa Hà Nội có chỉ số về trích dẫn khoa học cao nhất.

Năm nay, THE xếp hạng cho 1.395 cơ sở giáo dục đại học trên tổng số 1.820 cơ sở giáo dục đại học tham gia xếp hạng. Đây là con số lớn nhất từ trước đến nay trong quy mô xếp hạng đại học thế giới của THE. Các cơ sở giáo dục này thuộc 92 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Xếp hạng thế giới của THE dựa trên 5 nhóm tiêu chí: Giảng dạy (Môi trường học tập); Nghiên cứu; Trích dẫn; Quốc tế hóa; Thu nhập từ doanh nghiệp (chuyển giao tri thức).

Theo Bảng xếp hạng thế giới 2020 của THE, Đại học Oxford tiếp tục giữ vị trí số 1 thế giới, tiếp theo là Viện công nghệ California (California Institute of Technology), Đại học Cambridge, ĐH Standford, Học viện CN Massachusetts… Đáng kể nhất là sự bứt phá của Viện Công nghệ California, đơn vị đã vươn từ vị trí thứ 5 lên vị trí thứ 2 thế giới. Ở khu vực châu Á, các trường đứng đầu bao gồm Đại học Thanh Hoa (thứ 23 thế giới), Đại học Bắc Kinh (24) và Đại học Quốc gia Singapore (25).

Trong khu vực Đông Nam Á, Thái Lan có 16 trường lọt vào top 1.000, Malaysia có 13 trường, Indonesia có sáu trường, Singapore có hai trường. Các trường trong khu vực có thứ hạng tương đương ĐHQGHN (nhóm 801-1.000) bao gồm: Đại học Chulalongkorn (đứng thứ 3 ở Thái Lan), Universiti Tenaga Nasional (UNITEN) và Universiti Utara Malaysia (cùng đứng thứ 9 ở Malaysia).

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 30/9/2019

Thông xe kỹ thuật đường cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn

Ngày 29-9, tại huyện Chi Lăng, UBND tỉnh Lạng Sơn và nhà đầu tư Công ty cổ phần Đầu tư Đèo Cả tổ chức thông xe kỹ thuật dự án cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn (đoạn tuyến Bắc Giang – Chi Lăng), sớm hơn kế hoạch dự kiến ba tháng và sẽ thu phí từ đầu năm 2020. Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng dự và chính thức phát lệnh thông xe dự án.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đánh giá cao nỗ lực của nhà đầu tư, tập thể kỹ sư, công nhân trên công trường dự án, sau hơn hai năm chính thức bước vào triển khai xây dựng đã hoàn thành tuyến đường có tổng chiều dài gần 64 km, rộng 25 m, bao gồm bốn làn xe và hai làn dừng khẩn cấp, vận tốc thiết kế 100km/giờ.

Theo Phó Thủ tướng, đột phá về hạ tầng giao thông, nhất là đường bộ cao tốc nhằm nâng cao năng lực vận tải, giảm giá thành sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh là nhân tố huy động nguồn lực phát triển kinh tế cùng với thể chế về môi trường kinh doanh, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

“Theo Chiến lược phát triển hệ thống đường cao tốc, nước ta sẽ có khoảng 6.411 km ở cả ba miền vào năm 2030; trong đó, đến năm 2020, đưa vào khai thác thêm 2.000 km đường cao tốc và đến năm 2030 đưa vào khoảng 1.000 km nữa. Đến nay, nước ta đã hoàn thành hơn 1.000 km đường cao tốc. Việc phát triển cao tốc góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh-quốc phòng của dự án đi qua”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Nhấn mạnh dự án cao tốc Bắc Giang-Lạng Sơn là tuyến đường quan trọng, là một trong những cửa ngõ giao thương đường bộ giữa Việt Nam và các nước trong khu vực, Phó Thủ tướng cho rằng, trong tương lai gần, việc thi công, hoàn thiện đoạn tuyến Chi Lăng-Hữu Nghị dài 30 km nữa, kết nối toàn tuyến cao tốc Hà Nội-Lạng Sơn để khai thác đồng bộ, sẽ rút ngắn thời gian di chuyển, giảm ùn tắc, thúc đẩy phát triển sản xuất, du lịch các tỉnh vùng Đông Bắc.

Dự án này được khởi công từ năm 2015, tổng mức đầu tư gần 12.200 tỷ đồng, nhưng do các nhà đầu tư trước đây yếu kém về năng lực quản trị và tài chính, không huy động được nguồn vốn đầu tư nên bị chậm tiến độ gần hai năm. Đến tháng 6-2017, hợp phần 1 (tăng cường mặt đường Quốc lộ 1) mới đạt 13% sản lượng và không triển khai được hợp phần đường cao tốc.

Cùng thời điểm đó, người đứng đầu Nhà đầu tư là ông Nguyễn Văn Dương (thuộc Công ty UDIC) bị khởi tố hình sự trong vụ án đánh bạc công nghệ cao, khiến dự án rơi vào tình trạng đình trệ, nhiều nhà thầu đứng bên bờ vực vỡ nợ.

Do đó, tháng 6-2017, Bộ Giao thông vận tải quyết định đổi nhà đầu tư và giao cho Công ty BOT Bắc Giang – Lạng Sơn thuộc Tập đoàn Đèo Cả thi công, làm chủ đầu tư. Trong thời gian ngắn, các bên liên quan đã nỗ lực tháo gỡ các vướng mắc về tài chính, ký hợp đồng tín dụng, xử lý nhà thầu năng lực yếu kém,… đưa dự án triển khai đồng bộ.

Sau hơn hai năm đối mặt nhiều khó khăn thách thức, nhà đầu tư đã hoàn thành hợp phần cao tốc, không chỉ bù đắp tiến độ bị chậm hơn hai năm trước đó, mà còn “về đích” trước kế hoạch ba tháng.

Đây là dự án giao thông đầu tiên tại Việt Nam thực hiện quản lý tiến độ thông qua thiết bị flycam và xe điều hành hiện đại, cùng nhiều biện pháp thi công hiện đại đã đẩy nhanh tiến độ của dự án. Sau hơn hai năm xây dựng, dự án chính thức hoàn thành và tiến hành thông xe kỹ thuật. Trong đó, hợp phần Quốc lộ 1 đã hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng từ tháng 3.2018 còn hợp phần cao tốc chính thức được thông xe từ ngày 29-9, sớm hơn kế hoạch ba tháng.

Tuy nhiên, tới nay điểm đầu tuyến dự án (Km45+100) chưa hoàn tất và đoạn tuyến cách thành phố Lạng Sơn khoảng 30 km là hạn chế cần sớm được khắc phục. Một trong những nguyên nhân chính đoạn tuyến chưa thể triển khai tiếp là do chưa xác định được nguồn vốn tham gia từ các bên liên quan.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 28/9/2019

Khen thưởng Ban chuyên án triệt phá đường dây sản xuất ma túy quy mô lớn

Chiều 27-9, tại Hà Nội, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) tổ chức Lễ đón nhận Thư khen của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đối với thành tích triệt phá đường dây sản xuất ma túy xuyên quốc gia, quy mô lớn.

Đến dự, có các đồng chí: Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an; Vũ Đức Đam, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm.

Trong Thư khen, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương chiến công, thành tích xuất sắc của Ban chuyên án. Thành tích này thể hiện sự mưu trí, kiên quyết tiến công, trấn áp tội phạm, đánh đúng, đánh trúng các đường dây tội phạm ma túy lớn, xuyên quốc gia; thể hiện sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng nghiệp vụ của Bộ Công an và các địa phương, thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 25/CT-TTg ngày 5-6-2017 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy trong tình hình mới.

Thủ tướng đề nghị Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo điều tra mở rộng chuyên án, củng cố chứng cứ để xử lý nghiêm các đối tượng theo quy định của pháp luật. Thủ tướng tin tưởng trong thời gian tới, với tinh thần trách nhiệm, quyết tâm cao độ của lực lượng Công an nhân dân và sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, các cấp; tội phạm ma túy sẽ bị đẩy lùi, góp phần xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh, mang lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, đồng chí Vũ Đức Đam nêu rõ: Hiện tại, Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới đang đứng trước nhiều thách thức, trong đó có vấn đề ma túy. Mặc dù các nước đều kiên quyết đấu tranh với tệ nạn ma túy nhưng số lượng người nghiện không ngừng tăng lên. Đáng chú ý, tội phạm ma túy ngày càng tinh vi, len lỏi vào trong xã hội, nguy hiểm nhất là ma túy tổng hợp. Khẳng định công tác phòng, chống ma túy đã và đang thực hiện tốt, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, lực lượng phòng, chống ma túy của Việt Nam sẽ kiên quyết đấu tranh, triệt phá các ổ nhóm, đường dây tội phạm về ma túy.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, từ đầu năm đến nay, lực lượng phòng, chống ma túy của Bộ Công an đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đồng thời, tham mưu cho Bộ Chính trị có Chỉ thị số 36 để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trong tình hình mới. Đồng chí Tô Lâm đề nghị, thời gian tới, lực lượng công an cần tiếp tục đấu tranh với tội phạm, trong đó, tội phạm ma túy là hiểm họa cần triệt phá mạnh mẽ. Cùng với việc ngăn chặn nguồn cung cấp ma túy từ nước ngoài vào trong nước, cần đẩy mạnh công tác ngăn chặn các vụ phạm pháp hình sự do hệ lụy từ ma túy gây ra.

★ Cùng ngày, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy tổ chức thông báo kết quả đấu tranh Chuyên án 626T triệt phá đường dây sản xuất trái phép chất ma túy do một số người Trung Quốc cầm đầu. Đến nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can tám đối tượng; Công an Trung Quốc đã khởi tố bị can 18 đối tượng. Hiện, lực lượng chức năng hai nước tiếp tục phối hợp điều tra mở rộng.

Nhân dịp này, ghi nhận thành tích xuất sắc của các tập thể thuộc Cục C04, Bộ trưởng Công an quyết định tặng thưởng 34 tập thể tham gia đấu tranh chuyên án.

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 28/9/2019

Trao huy hiệu “Tuổi trẻ dũng cảm” tặng thanh niên cứu người

Ngày 27/9, thừa ủy quyền của T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Thành đoàn Đà Nẵng trao Huy hiệu “Tuổi trẻ dũng cảm” tặng anh Mai Xuân Minh (34 tuổi, trú phường Hòa Hiệp, quận Liên Chiểu) vì đã hỗ trợ cứu nhóm khách du lịch bị lạc ở bán đảo Sơn Trà cuối tháng 8 vừa qua. Trước đó, nhóm khách du lịch đi tham quan bán đảo Sơn Trà, khi đến khu vực Mũi Nghê thì bị lạc, không tìm được đường về. Nghe tiếng kêu cứu, anh Mai Xuân Minh (SN 1985, trú quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng) và anh Trần Long Khải (SN 1989, trú huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) đã tìm cách ứng cứu. Trong lúc trèo lên vách núi để cứu người, anh Khải bị trượt chân ngã chết.

Ban Thường vụ T.Ư Đoàn đã có Quyết định truy tặng anh Khải Huy hiệu “Tuổi trẻ dũng cảm”.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 27/9/2019

Ra mắt Công ty liên doanh, bảo dưỡng, sửa chữa tàu bay

Ngày 26-9, Công ty TNHH Kỹ thuật công nghệ hàng không Việt Nam Xin-ga-po (VSTEA), liên doanh giữa Công ty Kỹ thuật máy bay VAECO (thành viên của Vietnam Airlines) và Công ty ST Engineering Aerospace (Xin-ga-po) đã chính thức ra mắt.

Thành lập VSTEA đánh dấu sự ra đời của công ty liên doanh bảo dưỡng, sửa chữa thiết bị tàu bay đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam đến thời điểm hiện tại.

VSTEA sẽ cung cấp các dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa thiết bị tàu bay, hỗ trợ các vấn đề kỹ thuật cho các hãng hàng không trong nước và quốc tế. VSTEA được đầu tư trang, thiết bị hiện đại để vận hành bảo dưỡng, sửa chữa ngay tại các cơ sở kỹ thuật hiện có của Vietnam Airlines ở sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 25/9/2019

Viettel đứng đầu danh sách thương hiệu Việt Nam giá trị nhất 2019

Ngày 24-9, Brand Finance, công ty định giá thương hiệu hàng đầu thế giới, công bố danh sách top 50 thương hiệu có giá trị nhất Việt Nam. Theo đó, Viettel là thương hiệu có giá trị nhất Việt Nam với hơn 4,3 tỷ USD.

Như vậy, giá trị thương hiệu của Viettel tăng 20%, tức hơn 1,5 tỷ USD so với năm 2018, có giá trị gấp gần ba lần thương hiệu đứng thứ hai và bằng tổng giá trị của ba thương hiệu ở vị trí liền sau trong bảng xếp hạng. Đây là năm thứ hai liên tiếp Viettel dẫn đầu bảng xếp hạng, thuộc top 10 thương hiệu giá trị nhất Việt Nam.

Với giá trị thương hiệu hiện tại, Viettel vẫn đang tiếp tục là thương hiệu duy nhất của Việt Nam và là một trong tám thương hiệu của Đông Nam Á lọt top 500 thương hiệu giá trị nhất thế giới do Brand Finance công bố.

Giá trị thương hiệu của Viettel được đánh giá cao do sự tăng trưởng cao ở 10 thị trường nước ngoài, đồng thời nhờ sự phát triển của Tập đoàn trong nhiều lĩnh vực quan trọng như: viễn thông, công nghiệp quốc phòng công nghệ cao, công nghiệp điện tử viễn thông, công nghiệp an ninh mạng.

Ông Samir Dixit, Giám đốc điều hành Brand Finance khu vực châu Á, Thái Bình Dương cho biết: “Các thương hiệu thuộc top 10 đang tạo nên 68% giá trị thương hiệu của top 50 thương hiệu Việt Nam. Giá trị thương hiệu là một khía cạnh để tăng trưởng giá trị kinh doanh cho doanh nghiêp. Điều này được minh chứng bởi con số 52% giá trị doanh nghiệp toàn cầu ngày nay là vô hình, thuộc về giá trị thương hiệu tạo nên”.

Bảng xếp hạng top 50 thương hiệu giá trị nhất Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn của ISO 10668. Đây là tiêu chuẩn định giá thương hiệu duy nhất có giá trị trên toàn cầu tính đến thời điểm hiện tại.

Brand Finance là tổ chức định giá thương hiệu hàng đầu thế giới có trụ sở tại Anh. Kết quả định giá thương hiệu của Brand Finance được sử dụng và công bố chính thức trên các kênh truyền thông hàng đầu như BBC, CNN, CNBC, Bloomberg, The Economist, The Wall street Journal…

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 25/9/2019

Thêm 25 bác sĩ chuyên khoa I cho vùng khó khăn

Chiều 24-9, tại Trường Đại học Y Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức lễ trao bằng và bàn giao bác sĩ chuyên khoa I khóa 5, thuộc dự án “thí điểm bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại vùng khó khăn”.

Theo đó, tổng số có 25 bác sĩ trẻ được bàn giao đợt này (trong đó có 15 bác sĩ là người dân tộc Mông, Thái, Tày, Mường, Nùng) thuộc tám chuyên ngành: Chẩn đoán hình ảnh, Gây mê hồi sức, Hồi sức cấp cứu, Ngoại, Nhi, Nội, Phụ sản và Y học cổ truyền. Ngoài được cấp bằng chuyên khoa I, các bác sĩ trẻ được cấp chứng chỉ hành nghề để sẵn sàng nhận công việc, tham gia khám chữa bệnh cho người dân tại 16 huyện nghèo thuộc 10 tỉnh: Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Bắc Giang, Bắc Cạn, Lai Châu, Lạng Sơn, Phú Thọ, Sơn La, Nghệ An.

Đến nay, với năm khóa bác sĩ trẻ đã tốt nghiệp, dự án đã bàn giao 77 bác sĩ cho 37 huyện nghèo, thuộc 13 tỉnh khó khăn ở khu vực miền núi phía bắc và miền trung.

Dự án “thí điểm bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại vùng khó khăn” được triển khai từ tháng 2-2013, với mục tiêu bảo đảm tính bền vững nguồn nhân lực y tế chất lượng cao. Mục tiêu dự án đến năm 2020 sẽ đưa khoảng 300 đến 500 bác sĩ trẻ về công tác tại các huyện vùng khó khăn.

Hiện tại, dự án đã và đang đào tạo chuyên khoa I cho 354 bác sĩ thuộc 11 chuyên ngành trong thời gian 24 tháng. Sau đó, các bác sĩ sẽ công tác ba năm (đối với nam) và hai năm (đối với nữ) tại các huyện nghèo như đã đăng ký. Riêng đối với những bác sĩ được các huyện nghèo cử đi đào tạo sẽ công tác lâu dài tại bệnh viện hoặc trung tâm y tế huyện nghèo đó.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 24/9/2019

Chè Shan tuyết Giằng Pằng được công nhận quần thể Cây di sản Việt Nam

Ngày 23-9, UBND huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái tổ chức Lễ đón bằng công nhận Cây di sản Việt Nam đối với quần thể chè shan tuyết cổ thụ Giàng Pằng, xã Sùng Đô do T.Ư Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam trao.

Hiện, xã Sùng Đô có hơn 70ha chè shan tuyết cổ thụ, tập trung ở thôn Giàng Pằng và Làng Mảnh. Phát triển ở độ cao hơn 1.600m, khí hậu mát lành, cây chè shan tuyết ở đây phát triên xanh tốt, nhiều cây có tán lá xum xuê, gốc hai người ôm không xuể. Diện tích chè shan này chính là nguồn thu nhập của hơn 200 hộ đồng bào Mông xã Sùng Đô.

Theo những người dân ở đây cho biết, cây chè đã có từ 300 – 400 năm trước, khi tổ tiên đồng bào Mông đến đây khai sơn, lập bản. Qua khảo sát nghiên cứu của các nhà khoa học, trong diện tích 70ha với 100 cây đầu dòng có hơn 100 năm tuổi. Trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá, T.Ư Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam đã công nhận quần thể 100 cây chè shan tuyết cổ thụ thôn Giàng Pằng và Làng Mảnh là cây di sản Việt Nam. Như vậy, Yên Bái có hai vùng chè shan tuyết được công nhận Cây di sản Việt Nam tại xã Suối Giàng và Sùng Đô (Văn Chấn).

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 23/9/2019

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự gặp mặt truyền thống 70 năm Thiếu sinh quân Việt Nam

Ngày 22-9, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã dự gặp mặt truyền thống 70 năm Thiếu sinh quân Việt Nam (1949-2019). Tham dự có gần 500 thầy và trò các thế hệ Thiếu sinh quân (TSQ) toàn quốc. Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Quốc phòng gửi lẵng hoa chúc mừng.

Tại buổi gặp mặt, đồng chí Vũ Mão, Trưởng Ban liên lạc TSQ toàn quốc ôn lại truyền thống vẻ vang của các học sinh Trường Thiếu sinh quân Việt Nam (TSQVN) – trường vinh dự được Bác Hồ sáng lập. Ngay từ những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, các trường TSQ đã lần lượt ra đời ở các đơn vị bộ đội chủ lực và các Quân khu trong cả nước. Những học viên các Trường TSQVN các thời kỳ chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ và sau ngày thống nhất Tổ quốc luôn phát huy truyền thống vẻ vang, đóng góp quan trọng vào chiến thắng của các cuộc kháng chiến, thống nhất nước nhà. Do yêu cầu của đất nước, của cách mạng, thế hệ TSQ ngày ấy đã được chuyển sang học nhiều ngành nghề khác nhau. Họ đã phấn đấu không ngừng và có rất nhiều tấm gương tiêu biểu cống hiến cho đất nước.

Các thế hệ TSQVN đã có những đóng góp to lớn, vẻ vang vào sự nghiệp cách mạng của đất nước qua nhiều thời kỳ lịch sử và giai đoạn hiện nay, nhiều đồng chí là cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước. Mô hình đào tạo TSQ mang tính đặc thù và rất đắc sắc của một thời kỳ đất nước, quân đội ta còn gian khó. Nhiều bài học của lĩnh vực giáo dục đào tạo TSQ suốt chặng đường hơn 70 năm qua đến hôm nay vẫn còn nguyên giá trị mà cần được nghiên cứu, tổng kết, đồng thời có thể vận dụng phù hợp trong sự nghiệp trồng người hôm nay và mai sau.

Phát biểu ý kiến tại buổi gặp mặt, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước tri ân các thế hệ TSQVN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, các thế hệ TSQVN đã xây dựng lên truyền thống quý báu, tình cảm cách mạng sâu sắc, đóng góp vào các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, thống nhất đất nước. Thủ tướng khẳng định, lịch sử dân tộc ghi nhận những đóng góp của các thế hệ TSQVN; đồng thời cho rằng, việc thành lập các trường TSQ ngay trong bối cảnh đất nước khó khăn, thiếu thốn và đang chiến tranh, cho thấy tầm nhìn chiến lược của Đảng và Bác Hồ về việc đào tạo nguồn cán bộ cho đất nước. Cho đến hôm nay, các thế hệ TSQ vẫn tiếp tục đóng góp cho sự phát triển đất nước. Đây cũng là bài học cho Đảng, Nhà nước ta, các cấp chính quyền trong bối cảnh hiện nay, chủ động tốt nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu cách mạng, phát triển đất nước. Nguồn nhân lực ấy không chỉ được đào tạo chuyên môn mà còn là phát huy truyền thống quý báu của dân tộc, trung thành và đóng góp cho đất nước như TSQ.

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta rất vui mừng thấy một lớp cán bộ đức độ, tài năng, trung thành với Tổ quốc. Hàng nghìn TSQ từ mọi miền đất nước đóng góp vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, của nhân dân ta. Đó là truyền thống rất đáng quý. “Các đồng chí có thể là tướng lĩnh, nhà khoa học, nhạc sĩ, ca sĩ, cán bộ cao cấp. Tôi rất ấn tượng với phát biểu của đồng chí cựu TSQ ở Nam Bộ, những người TSQVN không ai phản bội đối với Tổ quốc, với Đảng, không ai lừa đảo. Đó là phẩm chất quý của các TSQ đáng được trân trọng”, Thủ tướng khẳng định.

Cho rằng các cựu TSQ đã sống và làm việc xứng đáng với truyền thống của TSQVN, Thủ tướng nhắc lại lời nói của nguyên Thủ tướng Phạm Văn Đồng với hàm ý, lịch sử vẻ vang khi anh sống xứng đáng với lịch sử ấy. Nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến các thế hệ TSQVN, Thủ tướng mong muốn cựu TSQ phát huy truyền thống vẻ vang của Đảng, Quân đội và TSQ, luôn sống và học tập, làm theo tấm gương, đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiếp tục đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, nhân dân ta, xây dựng đất nước đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như mong muốn của Bác; nhất là trong bối cảnh hiện nay xuất hiện những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, thì những cựu TSQVN là những “cây đa”, “cây đề” trong nhân dân, trong khu dân cư, tích cực chống những biểu hiện này.

Nhân dịp này, Thủ tướng cũng đã thông tin đến cựu TSQVN về những thành tựu đáng mừng của đất nước: kinh tế xã hội phát triển vững chắc; đời sống nhân dân được cải thiện rõ nét; bên cạnh đó, công tác phòng, chống tham nhũng được đẩy mạnh, củng cố niềm tin của nhân dân. Đảng và Nhà nước lắng nghe ý kiến của nhân dân, thực hiện tốt Di chúc của Bác Hồ, đưa đất nước sánh vai cùng các cường quốc năm châu. Nhấn mạnh điều này, Thủ tướng khẳng định, đây cũng là cách để đền đáp công ơn của các thế hệ đi trước, các chiến sĩ đã ngã xuống vì độc lập tự do của đất nước.

TIN: THANH GIANG. ẢNH: QUANG HIẾU

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 20/9/2019

Tăng cường kết nối doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam – Nhật Bản

Sáng 19/9, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp Đại sứ quán Nhật Bản tổ chức Diễn đàn kết nối doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam – Nhật Bản.

Năm 2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) giữa Việt Nam và Nhật Bản đạt 37,9 tỷ USD. Trong tám tháng đầu năm 2019, kim ngạch XNK giữa hai nước đạt 25,7 tỷ USD, tăng 4,9% so với cùng kỳ năm 2018, trong đó kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông sản đạt 1,9 tỷ USD. Tại diễn đàn, doanh nghiệp hai nước, đại diện lãnh đạo các bộ ngành liên quan, chính quyền một số địa phương và hiệp hội được phổ biến các quy định liên quan đến quản lý XNK nông, lâm, thủy sản của hai nước; những kinh nghiệm tháo gỡ khó khăn, tăng ường xúc tiến thương mại và đầu tư nông nghiệp giữa doanh nghiệp hai nước.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 18/9/2019

Lập bản đồ giải phẫu điện học ba chiều để điều trị rối loạn nhịp

Áp dụng công nghệ lập bản đồ giải phẫu điện học ba chiều trong điều trị rối loạn nhịp đạt hiệu quả tới 90% cho người bệnh mắc bệnh lý rối loạn nhịp tim khó.

Hiệu quả điều trị đạt đến trên 90%

Với sự hỗ trợ của GS Chen Ming Long, Bệnh viện tỉnh Giang Tô, Trung Quốc cùng đông đảo các bác sĩ chuyên ngành tim mạch đến từ các Bệnh viện E, Bệnh viện Tim Hà Nội, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Quân Y 103… vừa qua, Bệnh viện E đã thực hiện thủ thuật cắt đốt cho bốn trường hợp rối loạn nhịp phức tạp bằng công nghệ lập bản đồ giải phẫu điện học của tim trong không gian ba chiều.

Hai bệnh nhân nhỏ tuổi nhất được thực hiện thủ thuật này đều mắc rối loạn nhịp, xuất hiện phẫu thuật điều trị tim bẩm sinh. Sau khi những cấu trúc giải phẫu bất thường của trẻ đã được các bác sĩ cứu chữa bằng phương pháp phẫu thuật thì bệnh nhân vẫn bị rối loạn nhịp. Bệnh nhân vẫn cảm thấy cơn khó thở và tim đập không đều. Các bác sĩ thăm khám và cho bệnh nhân làm các xét nghiệm thêm thì phát hiện rối loạn nhịp có nguy cơ suy tim. Các bác sĩ quyết định tìm vị trí gây ra rối loạn nhịp, sau đó xử lý can thiệp triệt để bằng năng lượng RF.

Bệnh nhân Đoàn Thị Tứ (70 tuổi, ở Bắc Ninh) được chẩn đoán rung nhĩ cơn – ngoại tâm thu nhĩ ổ. Bệnh nhân phát hiện bệnh rung nhĩ cơn cách đây một năm và đã được sử dụng thuốc chống rối loạn nhịp trong một thời gian dài nhưng tình trạng không cải thiện. Bệnh nhân được hội chẩn can thiệp bằng kỹ thuật mới này.

Trong hơn bốn giờ đồng hồ, các bác sĩ thiết lập đường vào thông qua đường mạch máu tiếp cận buồng tim. Các bác sĩ tiến hành dựng hình buồng tim theo không gian 3 chiều. Sau đó các bác sĩ đánh dấu các bị trí giải phẫu và các vùng nghi ngờ, tiến hành cô lập các vùng gây rối loạn nhịp bằng năng lượng RF.

Một bệnh nhân nam 18 tuổi, Bắc Giang có bệnh lý nhịp nhanh thất không bền bỉ, được các bác sĩ xác định bị rối loạn nhịp thất với mức độ nhiều gây ra giãn buồng tim và suy tim. Các bác sĩ đã thực hiện can thiệp lần một với phương pháp 2D cách đây một tháng. Kết quả sau khi thủ thuật các bác sĩ đã loại bỏ ổ gây rối loạn nhịp cho bệnh nhân. Nhưng sau ba tuần, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng trở lại, các bác sĩ tiến hành hội chẩn và xác định rối loạn nhịp nặng chỉ có thể điều trị triệt để bằng phương pháp áp dụng công nghệ lập bản đồ giải phẫu điện học ba chiều.

ThS, BS Vũ Văn Bạ, Khoa Nội tim mạch người lớn, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E cho biết, việc điều trị rối loạn nhịp phức tạp cho các bệnh nhân mắc bệnh rung nhĩ, nhịp nhanh nhĩ… hiện nay phụ thuộc vào việc dùng thuốc. Tuy nhiên, hạn chế của việc sử dụng thuốc là chỉ có thể điều trị triệu chứng, không thể trị bệnh triệt để.

Do đó, với việc sử dụng phương pháp áp dụng công nghệ lập bản đồ giải phẫu điện học ba chiều cho thấy hiệu quả điều trị đạt đến trên 90%, xử lý triệt để các bất thường về cấu trúc và về nhịp tim. “Đặc biệt, công nghệ này sẽ giảm bớt sốc, tai biến mạch máu não, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh”, BS Bạ cho hay.

Khi nào cần tầm soát bệnh tim mạch

ThS, BS Vũ Văn Bạ cho biết, rối loạn nhịp (hay còn gọi là rung nhĩ) là một trong những bệnh tim mạch phổ biến, thường khiến tim đập không đều và nhanh. Ở những người mắc rung nhĩ, tâm nhĩ đập không đều, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, rung nhĩ làm tăng gấp 5 lần nguy cơ đột quỵ, cũng như làm tăng gấp đôi nguy cơ tử vong do các bệnh tim mạch khác.

Để có thể phát hiện sớm rối loạn nhịp, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần đi kiểm tra nhịp mạch định kỳ, ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện nhịp đập bất thường về tần số, nhịp điệu…

Đặc biệt đối với những người trên 40 tuổi hoặc có nguy cơ tim mạch, người lớn trên 65 tuổi cần tầm soát bệnh tim mạch, trong đó xét nghiệm đo điện tâm đồ sẽ giúp phát hiện rung nhĩ và rối loạn nhịp tim.

Để phòng ngừa các bệnh tim mạch cũng như tình trạng rung nhĩ, người dân cần áp dụng lối sống điều độ, lành mạnh, thường xuyên tập thể dục, có chế độ ăn hợp lý, không uống rượu bia, không hút thuốc lá, tránh stress…

Với phương pháp điều trị hiệu quả tới 90% mới này, Phó Giám đốc Bệnh viện E – TS, BS Nguyễn Công Hựu cho biết, tới đây Bệnh viện E sẽ đưa kỹ thuật này trở thành thường quy để hy vọng ngày càng nhiều bệnh nhân được hưởng lợi thêm từ tiến bộ kỹ thuật này trong việc điều trị rối loạn nhịp”, TS Hựu nói.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 16/9/2019

Chương trình bảo tồn các loài rùa nguy cấp

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt “Chương trình bảo tồn các loài rùa nguy cấp của Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Cụ thể, sẽ thành lập ba khu bảo tồn loài và sinh cảnh mới cho các loài rùa cạn và rùa nước ngọt nguy cấp, thành lập và vận hành hai trạm cứu hộ rùa biển tại các tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và Khánh Hòa.

Mục tiêu của Chương trình là các quần thể rùa nguy cấp của Việt Nam và môi trường sống của chúng được bảo vệ và phát triển bền vững, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học của Việt Nam.

Mục tiêu đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 gồm: Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được hoàn thiện tạo cơ sở pháp lý cho công tác bảo tồn các loài rùa nguy cấp; Tăng cường các hoạt động điều tra, đánh giá, nghiên cứu về các loài rùa nguy cấp, đặc biệt đối với các loài rùa nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; Xây dựng mô hình, thiết lập, quản lý hiệu quả các khu vực bảo vệ; công tác cứu hộ; nhân nuôi bảo tồn các loài rùa nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ được thực hiện hiệu quả; Tăng cường hiệu quả công tác quản lý và thực thi pháp luật về bảo tồn các loài rùa nguy cấp; Nâng cao nhận thức và sự tham gia của cộng đồng trong hoạt động bảo tồn các loài rùa nguy cấp.

Để đạt được mục tiêu trên, nhiệm vụ phải triển khai trong thời gian tới là rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật, hướng dẫn kỹ thuật về bảo tồn các loài rùa nguy cấp; tăng cường các hoạt động điều tra, đánh giá, nghiên cứu về các loài rùa nguy cấp; xây dựng mô hình, thiết lập, quản lý hiệu quả các khu vực bảo vệ; duy trì, phục hồi quần thể; hỗ trợ công tác cứu hộ; nhân nuôi bảo tồn các loài rùa nguy cấp; tăng cường hiệu quả công tác quản lý và thực thi pháp luật về bảo tồn các loài rùa nguy cấp; tuyên truyền, phổ biến pháp luật, truyền thông nâng cao nhận thức về bảo tồn, ngăn ngừa các hoạt động săn bắt, buôn bán trái phép các loài rùa nguy cấp.

Chương trình sẽ thành lập ba khu bảo tồn loài và sinh cảnh mới cho các loài rùa cạn và rùa nước ngọt nguy cấp. Dự kiến triển khai đối với: các quần thể loài rùa Trung Bộ (Mauremys annamensis) tại khu vực huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi; rùa Hoàn Kiếm (Rafetus swinhoei) tại thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội và nhóm các loài rùa hộp thuộc giống Cuora tại khu vực huyện Đông Hòa và Tây Hòa, tỉnh Phú Yên.

Đồng thời, xây dựng, thực hiện các dự án phục hồi quần thể đối với một số loài rùa cạn và rùa nước ngọt thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Dự kiến lựa chọn triển khai tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương: Hà Nội, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên và Khánh Hòa); bảo vệ, phục hồi sinh cảnh, bãi đẻ cho các loài rùa biển, tập trung tại các khu vực: Bái Tử Long và Cô Tô – Thanh Lân (Quảng Ninh), Hải Lăng (Quảng Trị), Núi Chúa (Ninh Thuận), Cam Lâm (Khánh Hòa), Hòn Khô – Hải Giang (Bình Định), Hòn Cau (Bình Thuận), Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu) và Thổ Chu (Kiên Giang) và phục hồi bãi đẻ, nơi sinh cư của rùa biển bị suy thoái tại các khu vực: Bạch Long Vỹ (Hải Phòng), Phú Quý (Bình Thuận), Phú Quốc (Kiên Giang) và quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa).

Cùng với đó, Chương trình sẽ thành lập và vận hành hai trạm cứu hộ rùa biển tại các tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và Khánh Hòa. Phát triển, tích hợp và lồng ghép kế hoạch quản lý và giám sát quần thể rùa nguy cấp tại các khu vực ưu tiên với sự tham gia của các tổ chức phi chính phủ, cơ quan chuyên môn và nhà khoa học.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 29/9/2019

Lễ hội Ka Tê của đồng bào Chăm ở Ninh Thuận

 Ngày 28-9 (mùng 1 tháng 7 lịch Chăm), tại tháp Pô Klong Garai, phường Đô Vinh, TP Phan Rang – Tháp Chàm, hàng nghìn người đồng bào Chăm theo đạo Bà la môn cùng du khách trong nước và quốc tế hòa chung niềm vui đón Lễ hội Katê năm 2019. Đây là một sự kiện lớn thường niên được tổ chức hằng năm của đồng bào Chăm tỉnh Ninh Thuận.

Tháp Pô Klong Garai là nơi thờ vị vua Pô Klong Garai (1151 – 1205), người được dân tộc Chăm suy tôn là “Thần Thủy lợi”. Nơi đây, được tổ chức Lễ hội Katê chính thức hằng năm theo nghi lễ truyền thống tại các đền tháp.

Trong không gian rộng lớn, các vị chức sắc Chăm thay mặt cộng đồng bày tỏ lòng tưởng nhớ, biết ơn tổ tiên đã độ trì cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, mọi gia đình được no cơm, ấm áo; cảm ơn Đảng, Nhà nước đã quan tâm chăm lo đời sống đồng bào ngày càng khấm khá nên diện mạo các làng Chăm ngày càng đổi thay tươi đẹp hơn….

Tại các làng Chăm, tất cả nhà ở của đồng bào đều treo cờ Tổ quốc đỏ rực; đường giao thông liên thôn, liên xã đều sạch đẹp; đâu đâu cũng thấy treo băng rôn, khẩu hiệu chào mừng lễ hội. Vụ hè thu năm nay trúng mùa nên không khí Lễ hội Katê rất nhộn nhịp. Hiện tại, số nhà xây kiên cố, to đẹp tại các làng Chăm ngày càng nhiều; thế hệ trẻ người Chăm được học hành thành đạt, nhiều người là bác sĩ, kỹ sư, nhạc sĩ, thạc sĩ, tiến sĩ, giáo viên… đang làm việc trên mọi miền đất nước, góp phần phục vụ tốt cho xã hội. Đồng bào Chăm theo đạo Bà la môn xem Lễ hội Katê là ngày Tết hằng năm của cộng đồng mình. Một ngày trước khi diễn ra lễ hội chính thức, tại các đền tháp Pô Nưgar ở thôn Hữu Đức, tháp Pô Rômê ở thôn Hậu Sanh, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, hàng nghìn đồng bào dân tộc Chăm, Ra Glai đã tề tựu, làm lễ đón rước y trang của nữ thần Pô Nưgar – Thần mẹ thủy tổ của người Chăm. Tương truyền, vị thần này đã dạy cho con cháu trồng lúa, trồng bông, dệt vải và các phong tục cúng trong lễ hội được lưu giữ đến ngày nay.

Lễ hội là tấm gương phản chiếu sinh hoạt của cộng đồng người Chăm, bởi trong thời khắc diễn ra lễ hội, mọi người như cảm nhận được sự hội tụ tất cả những tinh hoa, giá trị kỹ – mỹ thuật cao nhất của nền văn hóa Chăm để cùng hòa với nền văn hóa của các dân tộc anh em, góp phần làm cho “vườn hoa văn hóa” của đại gia đình các dân tộc Việt Nam thêm phong phú.

Nhân dịp này, lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, MTTQ tỉnh Ninh Thuận đã tặng hoa chúc mừng và tin tưởng đồng bào Chăm luôn sát cánh với các dân tộc anh em trong tỉnh, chung tay góp sức thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội mà tỉnh đã đề ra.

Ninh Thuận là tỉnh có đông người Chăm sinh sống nhất trong cả nước (hơn 74 nghìn người sinh sống tập trung tại 22 làng, thuộc sáu huyện, thành phố). Với nét văn hóa độc đáo, đặc trưng, năm 2017, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành việc công bố Lễ hội Katê của người Chăm nơi đây là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Do đó, Lễ hội Katê thu hút đông đảo du khách đến chung vui, là dịp để du khách được hòa vào đoàn người rước Y trang của Thần Mẹ xứ sở Pô Inư Nư gar, Vua Pô Klông Garai, Vua Pô Rômê do người Ra Glai ở xã Phước Hà, huyện Thuận Nam gìn giữ về làng Chăm Hữu Đức, huyện Ninh Phước.

Du khách cũng được chứng kiến các lễ chính trong ngày lên tháp Pô Klong Garai, gồm: Lễ rước y trang lên tháp, lễ mở cửa tháp, lễ mộc dục (tắm tượng và mặc y phục) và cuối cùng là đại lễ. Sau lễ chính tại tháp Pô Klong Garai, du khách được mời về tham dự lễ hội Katê tại các làng và gia đình người Chăm, được trải nghiệm, thưởng thức các tiết mục ca múa nhạc, hội thi văn hóa, văn nghệ dân gian Chăm, tìm hiểu nét văn hóa dân tộc Chăm đặc sắc, đa dạng đang hiện hữu trong đời sống của người Chăm, tham quan các làng nghề truyền thống dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp, làng gốm Bàu Trúc… vẫn còn lưu giữ được bản sắc văn hóa để cảm nhận hết được giá trị của văn hóa Chăm qua hình ảnh, hiện vật….

Nghi lễ chính thức tại tháp Pô Klong Garai kết thúc lúc 10 giờ cùng ngày. Trong ba ngày tiếp theo, tại các vùng đồng bào Chăm tổ chức nhiều hoạt động vui đón lễ hội, đi thăm hỏi, chúc nhau mọi sự tốt lành trong năm mới. Đây cũng là dịp để mọi người hóa giải những hiềm khích, mâu thuẫn xảy ra trong năm cũ, hướng tới đời sống dung hòa, đong đầy tình yêu thương tình làng nghĩa xóm….

Lễ hội Katê không chỉ là niềm vui riêng của bà con dân tộc Chăm mà còn là một trong những ngày hội lớn của các dân tộc anh em Kinh, Chăm, Ra Glai ở Ninh Thuận.

* Cũng trong sSáng 28-9, tại Tháp Pô Sha Inư, TP Phan Thiết (Bình Thuận), Lễ hội Katê năm 2019 của đồng bào Chăm ở tỉnh Bình Thuận được tổ chức với sự tham gia của đông đảo cộng đồng người Chăm ở các địa phương trong tỉnh.

Đây là lễ hội của đồng bào Chăm theo đạo Bà-la-môn ở tỉnh Bình Thuận tại Di tích cấp quốc gia Pô Sha Inư với đầy đủ các nghi thức và các giá trị văn hóa dân gian truyền thống đặc sắc vốn có trong lịch sử, mang đậm yếu tố tâm linh, tín ngưỡng của đồng bào Chăm. Mang ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên, ông bà, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; cầu mong cho sự hòa hợp lứa đôi, sự sinh sôi nảy nở của con người và vạn vật.

Sư Cả Thường Xuân Hữu, Chủ tịch Hội đồng chức sắc Bà-la-môn giáo tỉnh Bình Thuận bày tỏ cảm xúc: “Đối với người Chăm chúng tôi, Lễ hội Katê là dịp để tưởng nhớ công lao to lớn của ông bà, tổ tiên chúng tôi. Được Đảng, Nhà nước quan tâm phục dựng Lễ hội Katê của đồng bào Chăm, tôi cảm thấy rất phấn khởi và qua đó giúp cộng đồng người Chăm chúng tôi giữ gìn được phong tục tập quán, bản sắc văn hóa của mình; đồng thời góp phần nâng cao đời sống kinh tế cũng như văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Chăm nói riêng cũng như của cộng đồng các dân tộc trong tinh nói chung”.

Lễ hội Katê tại di dích tháp Pô Sha Inư được tổ chức theo phong tục truyền thống với các nghi thức như: các chức sắc tôn giáo Bà-la-môn, Bà-ni thực hiện cúng Lễ Cầu an tại Tháp chính; thỉnh và rước Y trang nữ Thần Pô Sah Inư lên tháp chính; Lễ tắm bệ thờ Linga – Yoni; lễ mặc trang phục, Đại lễ Katê trước tháp chính. Ngoài những nghi thức, nghi lễ diễn ra theo trình tự thời gian, tục lệ truyền thống của người Chăm; lễ hội còn là dịp để đồng bào Chăm giới thiệu, quảng bá những nét văn hóa đặc sắc, riêng biệt của mình đến với du khách thông qua các hình thức diễn xướng dân gian như dân ca, dân vũ; trình diễn nhạc cụ truyền thống trống Paranưng, Ginăng, kèn Saranai; biểu diễn nghề làm gốm, dệt thổ cẩm…. Bên cạnh đó là các trò chơi, trò diễn mang đậm sắc thái văn hóa Chăm.

Lễ hội Katê được tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa bổ trợ, thu hút sự tham gia của đông đảo cộng đồng người Chăm đến từ sáu huyện trong tỉnh, gồm: Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình, Tuy Phong, Hàm Thuận Nam, Hàm Tân và Tánh Linh; đã trở thành lễ hội chung của cộng đồng người Chăm toàn tỉnh.

Bà Nguyễn Lan Ngọc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TTDL) tỉnh Bình Thuận cho biết, Lễ hội Katê đã trở thành một trong những lễ hội văn hóa truyền thống, đặc sắc, tiêu biểu của tỉnh; là sản phẩm du lịch quan trọng có sức hấp dẫn, cuốn hút đối du khách đến tham quan và thưởng lãm. Lễ hội không chỉ đáp ứng được nguyện vọng, nhu cầu sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng của cộng đồng người Chăm ở địa phương, mà còn góp phần rất lớn vào việc quảng bá, giới thiệu hình ảnh, giá trị và nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Chăm đến với du khách, phục vụ du lịch phát triển.

Bà Iana, doanh nhân người Nga hiện đang làm việc tại TP Phan Thiết bày tỏ cảm xúc: “Tôi đã sống ở đây hơn sáu năm, năm nào tôi cũng tham dự lễ hội này, tôi rất yêu văn hóa Việt Nam nói chung cũng như văn hóa của người Chăm. Theo tôi đây là một trong những lễ hội văn hóa đặc sắc nhất tại Bình Thuận; các hoạt động văn nghệ biểu diễn, trang phục, nhạc cụ, âm nhạc đều rất cuốn hút và tôi rất hứng thú khi được hòa vào không khí lễ hội tại đây”.

Trước đó, trong dịp Lễ Katê năm 2019 của cộng đồng người Chăm, đại diện lãnh đạo Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bình Thuận cùng các ban, ngành, đoàn thể và các địa phương đã đi thăm, tặng quà chúc đồng bào Chăm theo đạo Bà-la-môn ở các địa phương trong tỉnh.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 26/9/2019

Công diễn những tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao

Ngày 25/9, tại Hà Nội, Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam tổ chức gặp gỡ báo chí giới thiệu chuỗi chương trình biểu diễn nghệ thuật nhân kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Nhà hát (6/8/1959-6/8/2019).

Theo đó, từ ngày 5 đến 7/10, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, bên cạnh các hoạt động như: Lễ kỷ niệm, đón nhận Huân chương Lao động hạng nhì, nhà hát sẽ tổ chức công diễn các tác phẩm nghệ thuật kinh điển, gồm: vở nhạc kịch “Người tạc tượng” của cố nhạc sĩ Đỗ Nhuận (diễn tối 5/10) – di sản âm nhạc đỉnh cao của Việt Nam; và vở vũ kịch “Hồ Thiên Nga” – kiệt tác nghệ thuật thế giới (diễn tối 7/10). Cả hai tác phẩm đều quy tụ ê-kíp sáng tạo nổi tiếng với lực lượng diễn viên, nghệ sĩ biểu diễn, hùng hậu, thể hiện được tầm vóc, vị thế của một đơn vị nghệ thuật đầu đàn về nhạc vũ kịch.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 22/9/2019

Việt Nam được đề cử là điểm đến du lịch ẩm thực hàng đầu thế giới

Tổng cục Du lịch cho biết, Việt Nam đang được đề cử là Điểm đến du lịch ẩm thực hàng đầu thế giới tại Giải thưởng du lịch thế giới – World Travel Awards (WTA). Đây là lần đầu ẩm thực Việt Nam được một giải thưởng uy tín, tầm cỡ thế giới công nhận và ghi vào danh sách đề cử.

Việt Nam được đề cử tại sáu hạng mục gồm: điểm đến hàng đầu thế giới cho Hà Nội; điểm đến ẩm thực hàng đầu thế giới cho Việt Nam; điểm đến thành phố văn hóa hàng đầu thế giới cho Hội An; điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới cho Việt Nam; điểm đến hàng đầu thế giới cho Việt Nam và đơn vị du lịch hàng đầu thế giới cho Tổng cục Du lịch Việt Nam.

Nâng cao văn hóa ứng xử trong cộng đồng

Sáng 21-9, tại TP Hà Tĩnh, Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh tổ chức hội thảo khoa học “Văn hóa ứng xử trong cộng đồng”.

Hội thảo nằm trong khuôn khổ hội nghị “Tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020” tại tỉnh Hà Tĩnh. 29 tham luận đã làm rõ những vấn đề: Lý luận và nhận thức về văn hóa ứng xử; văn hóa ứng xử trong đời sống sinh hoạt, công sở, nơi làm việc và trên các cộng đồng mạng hay những phương tiện truyền thông mới…

Các đại biểu cũng đưa ra ý kiến xây dựng bộ tiêu chí, quy tắc ứng xử và việc vận dụng vào đời sống cũng như đề xuất các giải pháp quản lý nhà nước nhằm định hướng, điều chỉnh văn hóa ứng xử cũng như các giải pháp khác nhằm nâng cao văn hóa ứng xử trong cộng đồng…

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 20/9/2019

Áp dụng kỹ thuật định vị GPS trong giám sát voi hoang dã

Ngày 19-9, tại TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đác Lắc, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đác Lắc phối hợp Tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) tổ chức Hội thảo đánh giá tính khả thi của hoạt động áp dụng kỹ thuật định vị GPS trong giám sát voi hoang dã tại tỉnh Đác Lắc.

Tham dự Hội thảo có lãnh đạo Tổng Cục lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại diện WWF -Việt Nam, lãnh đạo UBND tỉnh Đác Lắc và đại diện các sở, ngành, địa phương trong tỉnh có liên quan, Ban quản lý Dự án khẩn cấp bảo tồn voi các tỉnh Nghệ An, Đồng Nai.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đác Lắc Y Giang Gry Niê Knơng ghi nhận và đánh giá cao những kết quả đã đạt được đối với công tác bảo tồn voi hoang dã tại tỉnh Đác Lắc trong thời gian qua. Trên địa bàn tỉnh hiện có năm quần thể voi hoang dã với số lượng khoảng 80-100 cá thể, tập trung chủ yếu trên địa bàn huyện Buôn Đôn, Ea Súp, Cư M’gar và Ea H’leo. Trong những năm qua, voi hoang dã thường xuyên xuất hiện và tàn phá hoa màu của người dân ở huyện Buôn Đôn, Ea Súp… Tuy nhiên, nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động về bảo tồn voi hoang dã nên người dân đã dùng các biện pháp để xua đuổi voi trở lại rừng an toàn, không ảnh hưởng đến sức khỏe của voi.

Đối với việc áp dụng kỹ thuật định vị GPS là một phương tiện kỹ thuật hiện đại, đã và đang được áp dụng ở một số nước trên thế giới, mang lại nhiều lợi ích cho công tác quản lý, giám sát voi hoang dã. Đồng thời kỹ thuật định vị GPS còn cảnh báo sớm để phòng tránh, xua đuổi voi hoang dã phá hoại, giảm thiệt hại do voi gây ra với con người, tài sản. Vì vậy, tại hội thảo này, trên cơ sở ý kiến của các nhà quản lý, nhà khoa học, chuyên gia trong lĩnh vực bảo tồn động vật hoang dã, tỉnh Đác Lắc sẽ chỉ đạo các sở ngành liên quan phối hợp Trung tâm bảo tồn voi Đác Lắc xây dựng các giải pháp để triển khai thực hiện giám sát voi hoang dã bằng kỹ thuật định vị GPS trong tương lai.

Theo các chuyên gia của WWF-Việt Nam, việc áp dụng kỹ thuật định vị GPS trong công tác bảo tồn voi hoang dã trên thế giới và trong khu vực đã thu được nhiều kết quả tích cực. Đeo vòng cổ GPS tích hợp công nghệ viễn thám đã trở thành công cụ phổ biến trong nghiên cứu tập tính di chuyển theo vùng và theo mùa, mang lại nhiều lợi ích hơn so với giám sát voi truyền thống. Với công nghệ này đã nâng cao năng lực quản lý và theo dõi voi trong môi trường tự nhiên, qua đó cảnh báo, giảm thiểu thiệt hại về hoa màu, tài sản của người dân do voi hoang dã gây ra.

Tại Hội nghị, các đại biểu được nghe các chuyên gia trình bày báo cáo kỹ thuật của hoạt động áp dụng kỹ thuật định vị GPS trong giám sát voi hoang dã tại tỉnh Đác Lắc; báo cáo về căn cứ pháp lý của hoạt động áp dụng kỹ thuật định vị GPS trong giám sát voi hoang dã…

Tuy nhiên, một số đại biểu dự hội thảo cho rằng, việc đeo vòng định vị GPS cho voi hoang dã là giải pháp còn mới tại Việt Nam, liên quan đến nhiều bộ, ngành Trung ương và địa phương. Vì vậy, trong quá trình xây dựng đề án cần tham vấn các bộ, ngành liên quan, các nhà khoa học, các tổ chức bảo tồn động vật hoang dã và cộng đồng địa phương. Đề án cần đánh giá tác động có thể xảy ra đối với cơ sở hạ tầng quân sự và dân sự; quá trình truyền và lưu dữ liệu; việc bảo mật dữ liệu, bảo vệ dữ liệu; tuổi thọ của pin vòng định vị; bảo đảm an toàn cho người và voi trong qua trình đeo vòng định vị cho voi…

Theo WWF-Việt Nam, voi châu Á được liệt kê thuộc nhóm động vật nguy cấp trong Sách đỏ của Liên minh bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUNC). Ở Việt Nam, quần thể voi hoang dã hiện nay có khoảng 100-130 cá thể chia tách thành 19 quần thể riêng biệt tại tám tỉnh gồm: Nghệ An, Hà Tĩnh, Sơn La, Quảng Nam, Đác Lắc, Đác Nông, Đồng Nai và Bình Phước; trong đó tập trung chủ yếu ở tỉnh Đác Lắc với năm quần thể voi hoang dã với số lượng khoảng 80-100 cá thể.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 18/9/2019

Thả cá thể rùa quý hiếm về tự nhiên

Ngày 16/9, Hạt Kiểm lâm huyện Hải Hà (Quảng Ninh) phối hợp Đồn Biên phòng 19, Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật – nông nghiệp huyện Hải Hà và ngư dân thả một cá thể rùa biển quý hiếm về với môi trường tự nhiên. Cá thể rùa dài khoảng 60 cm, bề ngang 44 cm, nặng hơn 17kg bị mắc vào lưới của một ngư dân vào tối 15/9

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 17/9/2019

Cấp cứu kịp thời cháu bé sốc nhiệt do bị bỏ quên trên ô – tô

Sáng 16-9, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, sau 48 giờ điều trị tích cực, bé trai 3 tuổi đang học tại Trường mầm non Đồ Rê Mí (Tiên Du, Bắc Ninh) nghi bị bỏ quên trên xe ô-tô đưa đón học sinh đang hồi phục sức khỏe tốt, không có tổn thương khu trú và có thể được xuất viện sau vài ngày tới.

Cháu bé Nguyễn Tấn L (sinh năm 2016, Đông Sơn, Việt Đoàn, Tiên Du, Bắc Ninh) học ở Trường mầm non Đồ Rê Mí ở Hoàn Sơn, huyện Tiên Du, Bắc Ninh nghi bị bỏ quên trong xe ô-tô từ 8 giờ đến 15 giờ ngày 13-9.

Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, lúc 16 giờ ngày 13-9 tại khoa Cấp cứu, Trung tâm Y tế thị xã Từ Sơn đã tiếp nhận bệnh nhi 3 tuổi vào viện trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp, sốt 40 độ C, tim đập nhanh 207 lần/phút, nhịp thở 40 lần/phút. Bệnh nhi đã được cấp cứu tích cực gồm thở ô-xy, truyền hạ sốt, chườm ấm, bù dịch và dùng các thuốc cấp cứu. Đến 16 giờ 15 phút, tình trạng trẻ tốt lên, khóc yếu, nhịp tim 190 chu kỳ/phút và chuyển đến Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh điều trị tiếp bằng xe ô-tô cứu thương.

Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh, trẻ vào viện lúc 16 giờ 38 phút phút cùng ngày trong tình trạng li bì, vẫn đang thở ô-xy, môi kém hồng. Lúc này, nhịp thở bệnh nhi là 40 lần/phút, tim nhịp đều. Bé trai được chẩn đoán hôn mê và suy hô hấp. Trẻ đã được cho thở ô-xy, bù dịch, truyền đường, chống phù não, hạ sốt. Trong quá trình điều trị có thời điểm trẻ tỉnh hơn, có thể uống được thuốc hạ sốt, sau đó ý thức trẻ lại kém hơn.

Đến 18 giờ cùng ngày, trẻ vẫn li bì, thở đều, thở ô-xy, mạch bắt rõ, tần số 140 – 150 lần/phút. Các bác sĩ đã hội chẩn trực lãnh đạo bệnh viện, thống nhất chuyển bệnh nhi lên Bệnh viện Nhi Trung ương xử trí tiếp.

PGS, TS Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, bệnh viện tiếp nhận bệnh nhi vào tối 13-9 trong tình trạng sốt lơ mô, suy hô hấp. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán cháu bé bị sốc nhiệt.

Theo TS Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực, tại Bệnh viện Nhi Trung ương, bé đã được thở ô-xy, tiếp tục bồi phụ tuần hoàn. Hội đồng chuyên môn đã nhận định đây là bệnh nhân có đủ tiêu chuẩn chẩn đoán sốc nhiệt với các biểu hiện rối loạn đông máu, bắt đầu biểu hiện suy thận. Sau khi điều trị theo phác đồ, hiện tại bệnh nhân không cần thở ô-xy, đã bắt đầu giảm sốt. Đồng thời, đã có các chuyên gia tâm lý tới nói chuyện với cháu bé. Kết quả chụp CT cho thấy, thần kinh và tri giác ổn định, không có tổn thương khu trú. Các bác sĩ tiên lượng sức khỏe của bé tốt, bé có thể quay lại cuộc sống bình thường.

TS Lê Xuân Ngọc, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp cho biết thêm, cơ sở y tế tuyến dưới đã thực hiện tốt sơ cấp cứu ban đầu, nhờ đó đã cứu được đứa trẻ. Đến nay, ngày 16-9, sau 48 giờ cấp cứu tích cực, bé trai hiện đã tỉnh táo, tiếp xúc tốt với cha mẹ. Bé có thể được ra viện sau vài ngày tới.

PGS, TS Trần Minh Điển cho biết thêm, đây là lần đầu bệnh viện tiếp nhận trường hợp bệnh nhi sốc nhiệt nghi do quên trên xe. Riêng trường hợp này, bệnh viện xin phép nhưng gia đình không đồng ý để báo chí tiếp cận. Gia đình cũng không cho công bố hình ảnh của em bé. Theo BS Điển, trẻ em bị tăng thân nhiệt hơn người lớn, nguy cơ mất nước cao. “Trường hợp ở Bắc Ninh rất may mắn là chức năng của bé còn, chỉ có tri giác bị ảnh hưởng, bé chỉ lơ mơ, tình trạng không nặng nề, tiên lượng tốt”, BS Điển cho hay. Bệnh viện cũng đã cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe của bé cho cơ quan chức năng.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 16/9/2019

Lễ hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc

Ngày 15-9, tại Khu di tích Kiếp Bạc (TP Chí Linh), tỉnh Hải Dương tổ chức Lễ tưởng niệm 719 năm Ngày mất của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và khai hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc.

Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn là một trong những vị anh hùng nổi tiếng của dân tộc Việt Nam. Ông giữ vai trò trụ cột của nhà Trần và là vị tướng có đóng góp to lớn trong ba lần đánh thắng quân xâm lược Nguyên – Mông. Với tầm vóc lịch sử quan trọng và những phẩm chất tốt đẹp của một vị tướng tài, sau khi mất, ông được nhân dân thần thánh hóa và lập đền thờ trên cả nước; trở thành một vị phúc thần linh hiển phò trợ nhân dân chống lại tai nạn, dịch bệnh và giặc ngoại xâm.

Lễ hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm nay gồm nhiều hoạt động ý nghĩa, như: Lễ tưởng niệm 577 năm Ngày mất của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi; tôn vinh công lao to lớn của các anh hùng dân tộc, các danh nhân trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng đất nước. Bên cạnh phần lễ với nhiều nghi thức trang trọng, còn có các hoạt động: Lễ hội quân trên sông Lục Đầu, Hội hoa đăng và bắn pháo bông, trình diễn nghệ thuật múa rối nước, Giải đua thuyền truyền thống, Liên hoan Diễn xướng hầu Thánh, các trò chơi dân gian…

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 27/9/2019

Đình chỉ chức vụ trụ trì chùa Nga Hoàng của sư thầy Thích Thanh Toàn

Chiều 26-9, thông tin từ T.Ư Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) cho biết: Ngày 25-9, tại Tịnh viện Vân Sơn – Trụ sở Ban Trị sự GHPGVN huyện Tam Ðảo, Ban Thường trực GHPGVN tỉnh Vĩnh Phúc cùng các cơ quan chức năng huyện Tam Ðảo, Ban Tôn giáo tỉnh Vĩnh Phúc đã họp để xác minh và xử lý về sự việc liên quan những thông tin báo Phụ nữ TP Hồ Chí Minh phản ánh về sư thầy Thích Thanh Toàn.

Dù Ban Trị sự GHPGVN huyện Tam Ðảo đã gửi giấy mời họp nhưng sư thầy Thích Thanh Toàn vẫn vắng mặt. Tại buổi họp, Thượng tọa Thích Thanh Phương, Trưởng Ban Trị sự GHPGVN huyện Tam Ðảo cho biết: Sư thầy Thích Thanh Toàn đã nhiều lần vi phạm các nội quy Ban Tăng sự và quy định về trật tự xây dựng, quy định bảo vệ rừng và đã bị Ban Trị sự GHPGVN huyện Tam Ðảo kỷ luật cảnh cáo. Những năm gần đây, sư thầy Thích Thanh Toàn ít sinh hoạt tại Ban Trị sự địa phương và có biểu hiện thực hành tà đạo không đúng với đường lối tu hành đạo Phật. Ban Trị sự GHPGVN huyện đã có báo cáo Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Vĩnh Phúc. Ðại diện chính quyền địa phương nơi có chùa Nga Hoàng cũng chỉ rõ những vi phạm của sư thầy Thích Thanh Toàn đối với các quy định về quản lý xây dựng trên địa bàn và các cơ quan quản lý đã nhiều lần nhắc nhở, xử phạt hành chính.

Chủ tọa cuộc họp kết luận: Kỷ luật sư thầy Thích Thanh Toàn phải sám hối Ðại Tăng. Yêu cầu Ðại đức Thích Thanh Toàn viết kiểm điểm tường trình sự việc mà báo Phụ nữ TP Hồ Chí Minh đã nêu; kiểm điểm toàn bộ quá trình tu tập, sinh hoạt tại chùa Nga Hoàng. Ðình chỉ chức vụ trụ trì chùa Nga Hoàng của sư thầy Thích Thanh Toàn trong thời gian ba tháng. Khu vực gọi là chùa Ðịa Ngục chưa phải là cơ sở thờ tự Phật giáo, vì vậy yêu cầu sư thầy Thích Thanh Toàn không được tiến hành bất kỳ hoạt động tín ngưỡng tâm linh, xây dựng công trình tại đây. Giao Ban Trị sự GHPGVN huyện Tam Ðảo phối hợp chính quyền địa phương giám sát việc này.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 27/9/2019

Kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân để xảy ra tình trạng ăn chặn hàng từ thiện

Ngày 26-9, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã giao Chánh Thanh tra Thành phố phối hợp Giám đốc Sở Nội vụ, Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành lập đoàn kiểm tra làm rõ thông tin Trung tâm nuôi dưỡng người già và trẻ tàn tật Hà Nội (xã Thụy An, huyện Ba Vì, Hà Nội), thường xuyên tuồn hàng từ thiện do các cá nhân, tổ chức trao tặng ra ngoài.

Theo đó, phải xử lý nghiêm, dứt điểm các hành vi vi phạm (nếu có) theo đúng quy định pháp luật; báo cáo Thành ủy, UBND TP Hà Nội trước ngày 5-10. Đồng thời, kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân và người đứng đầu cơ sở (nếu có) theo quy định.

Lãnh đạo UBNP thành phố yêu cầu Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Hà Nội tăng cường chức năng quản lý nhà nước theo quy định, thường xuyên kiểm tra công tác quản lý, điều hành và nghiệp vụ tại các trung tâm, đơn vị trực thuộc trên địa bàn thành phố, không để xảy ra tình trạng tương tự.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 27/9/2019

Bộ Kế hoạch và Đầu tư thông tin về việc chín người công tác tại Hàn Quốc không về Việt Nam

Sau vụ việc chín người tham gia đoàn công tác tại Hàn Quốc không trở về Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư vừa có thông tin chính thức như sau: Bộ đã nghiêm túc rà soát, rút kinh nghiệm để có những biện pháp quản lý chặt chẽ hơn các hoạt động xúc tiến đầu tư nước ngoài trong thời gian tới.

Liên quan vụ việc chín người Việt Nam đã không có mặt tại sân bay lúc cất cánh về nước sau khi kết thúc chuyến thăm chính thức Hàn Quốc của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân vào tháng 12-2018, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư đã chỉ đạo Cục Ðầu tư nước ngoài (đơn vị đầu mối tổ chức đoàn) rà soát, rút kinh nghiệm để có những biện pháp quản lý chặt chẽ hơn các hoạt động xúc tiến đầu tư nước ngoài thời gian tới. Theo thông tin từ các cơ quan hữu quan, hiện hai người đã về nước, bảy người vẫn đang trốn ở lại Hàn Quốc.

Việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp đi cùng đoàn công tác của các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Quốc hội trong các hoạt động chính trị, ngoại giao ở nước ngoài là một chủ trương đúng đắn, nhằm phát triển quan hệ chính trị, ngoại giao kết hợp phát triển kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp và các địa phương mở rộng những hoạt động xúc tiến đầu tư và thương mại, hiện thực hóa các cam kết về hội nhập.

Trong 30 năm qua, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư đã được giao tổ chức nhiều đoàn doanh nghiệp đi tháp tùng các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Quốc hội trong các chuyến thăm, làm việc ở nước ngoài. Nội dung chính là tổ chức các cuộc tiếp xúc, các hội nghị, diễn đàn xúc tiến đầu tư, kết nối doanh nghiệp trong nước và ngoài nước, thúc đẩy các hoạt động thương mại và đầu tư, bảo đảm thiết thực, hiệu quả.

Việc chọn lọc, thẩm định, lập danh sách đoàn doanh nghiệp đi tháp tùng các chuyến công tác của lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Chính phủ được thực hiện nghiêm túc, cẩn trọng, sau đó gửi các cơ quan hữu quan thẩm tra, cho ý kiến. Việc quản lý đoàn đi cũng được thực hiện chặt chẽ bằng nhiều cách thức khác nhau.

Tuy nhiên, lần này, một số người đã cố tình lợi dụng việc tham gia đoàn để bỏ trốn, ở lại Hàn Quốc bất hợp pháp, bỏ cả hộ chiếu lại. Toàn bộ số hộ chiếu này, sau đó đã được Cục Ðầu tư nước ngoài thuộc Bộ Kế hoạch và Ðầu tư bàn giao cho các cơ quan chức năng. Ðây là sự việc mà Bộ Kế hoạch và Ðầu tư nhìn nhận rằng, phải nghiêm túc rút kinh nghiệm khi lần đầu tiên xảy ra một sự cố như vậy. Ngay sau khi phát hiện sự cố, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư đã phối hợp chặt chẽ, tích cực với các cơ quan chức năng để thông tin và phối hợp xử lý theo quy định của pháp luật.

Bộ Kế hoạch và Ðầu tư sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để truy tìm các đối tượng hiện đang bỏ trốn để triệu hồi về nước và xử lý theo quy định của pháp luật. Trường hợp phát hiện nội bộ có sai phạm liên quan, Bộ sẽ không bao che mà nghiêm khắc xử lý cán bộ theo mức độ và quy định của pháp luật.

Bộ coi đây là bài học sâu sắc để rà soát, rút kinh nghiệm khi tổ chức đoàn doanh nghiệp đi cùng, không để lặp lại sự cố này trong các chuyến đi tiếp theo. Bộ sẽ siết chặt hơn nữa quy trình tổ chức, quản lý chặt chẽ đoàn doanh nghiệp đi nước ngoài tháp tùng các đồng chí lãnh đạo Ðảng và Nhà nước.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 26/9/2019

Tuyên phạt từ 6 đến 14 năm tù đối với nguyên lãnh đạo BHXH Việt Nam gây thất thoát gần 1.700 tỷ đồng

Chiều 25-9, sau hơn bảy ngày xét xử, nghị án, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã tuyên án sơ thẩm đối với bị cáo Lê Bạch Hồng – nguyên Thứ trưởng Lao động – Thương binh và Xã hội, nguyên Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cùng các đồng phạm trong vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại BHXH Việt Nam.

Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Lê Bạch Hồng sáu năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và buộc bồi thường 150 tỷ đồng.

Cùng tội danh này, hai bị cáo Nguyễn Huy Ban (nguyên Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam) và Nguyễn Phước Tường (nguyên Trưởng ban Kế hoạch – Tài chính BHXH Việt Nam), mỗi bị cáo bị phạt 14 năm tù và buộc bồi thường 292 tỷ đồng.

Các bị cáo Hoàng Hà; Trần Tiến Vỹ (đều nguyên Trưởng phòng Kế hoạch – Tổng hợp, Ban Kế hoạch – Tài chính, BHXH Việt Nam) lần lượt bị phạt bảy năm tù và ba năm tù.

Bị cáo Trần Thị Thanh Thủy (nguyên chuyên viên Phòng Kế hoạch – Tổng hợp, Ban Kế hoạch – Tài chính, BHXH Việt Nam) bị phạt 20 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 26/9/2019

Kỷ luật Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình cùng bốn Thứ trưởng, nguyên Thứ trưởng Giao thông vận tải

Thủ tướng Chính phủ vừa có các quyết định thi hành kỷ luật đối với Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hòa Bình; bốn Thứ trưởng, nguyên Thứ trưởng Giao thông vận tải (GTVT).

Cụ thể, tại Quyết định 1245/QĐ-TTg, Thủ tướng quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức Cảnh cáo đối với ông Bùi Văn Cửu, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hòa Bình nhiệm kỳ 2016 – 2021, do có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác chỉ đạo Kỳ thi THPT quốc gia năm 2017, năm 2018 của tỉnh Hòa Bình; Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hòa Bình đã thi hành kỷ luật về Đảng.

Tại Quyết định 1247/QĐ-TTg, Thủ tướng quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức Khiển trách đối với ông Nguyễn Ngọc Đông, Thứ trưởng GTVT, do đã có vi phạm, khuyết điểm trong công tác và Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã thi hành kỷ luật về Đảng.

Tại Quyết định 1248/QĐ-TTg, Thủ tướng quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức Khiển trách đối với ông Nguyễn Nhật, Thứ trưởng GTVT, do đã có vi phạm, khuyết điểm trong công tác và Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã thi hành kỷ luật về Đảng.

Tại Quyết định 1249/QĐ-TTg, Thủ tướng quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức Cảnh cáo đối với ông Nguyễn Văn Công, Thứ trưởng GTVT, do đã có vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ủy ban Kiểm tra T.Ư đã thi hành kỷ luật về Đảng.

Tại Quyết định 1246/QĐ-TTg, Thủ tướng quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức Xóa tư cách nguyên Thứ trưởng GTVT giai đoạn 2011 – 2015 và 2016 – 2017 đối với ông Nguyễn Hồng Trường do đã có vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 24/9/2019

Kỷ luật 39 cán bộ để xảy ra sai phạm trên đất rừng Sóc Sơn

Theo thông tin từ UBND huyện Sóc Sơn (Hà Nội), thời gian qua cùng với việc xử lý các công trình vi phạm trên đất rừng, huyện đã tập trung kiểm điểm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan. Cụ thể, có 39 cán bộ bị xử lý kỷ luật, trong đó khiển trách 29 cán bộ, cảnh cáo sáu cán bộ, cách chức hai cán bộ và buộc thôi việc hai cán bộ.

UBND huyện Sóc Sơn cũng tiến hành kiểm điểm đối với tập thể lãnh đạo UBND huyện các nhiệm kỳ 2006 – 2011, 2011 – 2016 và 2016 – 2021, trong đó có các chủ tịch, phó chủ tịch UBND huyện ba nhiệm kỳ đều bị xem xét kiểm điểm và thi hành kỷ luật.

Ban Thường vụ Huyện ủy Sóc Sơn tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể Ban Thường vụ của ba nhiệm kỳ. Huyện ủy Sóc Sơn đã quyết định kỷ luật bằng hình thức cách hết chức vụ về đảng đối với Ðội trưởng Quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện Sóc Sơn nhiệm kỳ 2015 – 2020.

Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội có quyết định kỷ luật bằng hình thức khiển trách đối với Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn Ðỗ Minh Tuấn; kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với nguyên Phó Chủ tịch Tạ Văn Ðạo và nguyên Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn Vương Văn Bút.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 22/9/2019

Ngăn chặn tình trạng chở tỏi nơi khác ra đảo Lý Sơn

Ngày 21-9, UBND huyện Lý Sơn (Quảng Ngãi) có văn bản đề nghị các sở, ngành chức năng của tỉnh và UBND các xã, phòng, ban chuyên môn của huyện tiếp tục tăng cường phối hợp ngăn chặn tình trạng chở tỏi nơi khác ra đảo nhằm bảo vệ thương hiệu và giá trị tỏi Lý Sơn.

Cụ thể, có biện pháp xử lý tình trạng gian lận thương mại, giả danh tỏi Lý Sơn; tổ chức kiểm tra, giám sát các điểm bán tỏi trên đảo nhằm kịp thời xử lý nghiêm các trường hợp trà trộn tỏi nơi khác vào tỏi Lý Sơn bán cho khách hàng…

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 21/9/2019

Công an Hòa Bình kỷ luật bảy đảng viên có con được nâng điểm thi THPT quốc gia

Theo báo cáo tổng hợp của Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Tỉnh ủy Hòa Bình, UBKT Đảng ủy Công an tỉnh vừa ban hành quyết định kỷ luật bảy đảng viên có con được nâng điểm thi THPT quốc gia năm 2018 bằng hình thức khiển trách.

Theo đó, sau khi thực hiện chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBKT Tỉnh ủy Hòa Bình, UBKT Đảng ủy Công an tỉnh đã kiểm tra, xác minh khi có dấu hiệu vi phạm đối với bảy đảng viên thuộc Đảng bộ Công an tỉnh có con được nâng điểm trái quy định; ra quyết định kỷ luật bảy đảng viên này theo quy định tại khoản 8, Điều 3, Quy định số 08 của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; đồng thời, Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình chỉ đạo các đơn vị xử lý kỷ luật về hành chính.

Các đảng viên bị kỷ luật bằng hình thức khiển trách gồm: Nguyễn Văn Hải, Bí thư Đảng ủy Phòng cảnh sát giao thông; Phạm Tuấn Linh, Phó Bí thư Đảng ủy Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu hộ cứu nạn; Vũ Xuân Hùng, đảng ủy viên Đảng bộ Phòng Cảnh sát cơ động; Đặng Thị Kim Loan, đảng ủy viên Đảng bộ Phòng Cảnh sát giao thông; Đỗ Thị Thanh Hương, chi ủy viên Chi bộ Phòng An ninh chính trị nội bộ; Đinh Thị Hồng Niên, đảng viên Chi bộ Phòng An ninh kinh tế và Nguyễn Thành Chung, đảng viên Chi bộ Phòng An ninh chính trị nội bộ.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 19/9/2019

Xử phạt doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ vừa ký Quyết định số 4028/QĐ-XPVPHC ngày 10/9/2019 xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Đường Việt (địa chỉ số 589 đường Ngô Quyền, phường An Hải Bắc, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng), do có hành vi vi phạm hành chính chậm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp số tiền 492.549.981 đồng. Hình thức xử phạt bao gồm phạt tiền với mức 132.988.000 đồng. UBND thành phố Đà Nẵng yêu cầu Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Đường Việt phải nghiêm chỉnh chấp hành quyết định xử phạt. Nếu quá thời hạn mà công ty này không tự nguyện chấp hành thì sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật.

Phép màu

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 1 tháng 10 năm 2019.

Phạm Tôn

Chuyện bắt đầu năm 1998.

Năm 1997, tôi phát hiện bị bệnh tiểu đường. Do chưa có kinh nghiệm “sống chung trọn đời với bệnh” nên năm 1998 đã bị biến chứng, hạ đường huyết, rồi xê-tôn máu do cấp cứu muộn, buồng thử máu thơm lừng mùi xê-tôn, hôn mê 15 ngày, nằm bệnh viện gần hai tháng thở ốc -xy, ăn uống bằng ống vào thẳng dạ dày, bác sĩ điều trị bảo gia đình chuẩn bị tư tưởng lo hậu sự.

Nhưng, chính lúc nằm bất động ấy, có những lúc tôi tỉnh và nghĩ rằng cuộc đời mình sắp kết thúc, nhưng không thể kết thúc vô nghĩa như vậy. Nhất là khi nghĩ về ông ngoại tôi: Phạm Quỳnh.

Hồi từ 2 đến 4 tuổi, năm nào mẹ cũng đưa mấy chị em tôi về quê nội, xứ Huế. Ở nhà ông nội nửa tháng rồi về nhà ông ngoại sống đến hết hè để các anh chị tôi đi học. Tôi rất sung sướng khi ở nhà ông ngoại, được chơi với cô, cậu và các anh em họ cùng lứa tuổi, trong sân vườn rộng, dưới cặp mắt hiền từ, đầy yêu thương của ông ngoại.

Rồi đến năm 1945, tôi vừa năm tuổi, thì thấy nhà mình ở Hà Nội bỗng đông lên khác thường, bà ngoại, các cậu, dì từ Huế ra, Nhà đông mà không vui. Và cũng không thấy ông đâu. Cả nhà mặc áo trắng, chít khăn xô trắng, tối có khi còn xúm lại gọi đồng chén, và thường nghe tiếng thì thầm nhắc đến Thầy, tức là ông ngoại.

Năm 1955, cậu tôi dạy học ở Khu học xá trung ương bên Nam Ninh, Trung Quốc về nước họp. Trước khi đi, đêm đã khuya, cậu còn đánh thức tôi dậy nói cho biết việc cần biết về ông ngoại để còn biết cách mà sống với đời. Năm ấy tôi vừa 15 tuổi. Từ đấy, tôi nhớ lại tất cả những kỷ niệm về ông ngoại còn in sâu trong trí óc non nớt của đứa trẻ chưa đến năm tuổi và cố tìm tòi những tư liệu về ông. Nhưng thật ít ỏi.

Rồi tình cờ, từ năm 1960, gia đình liên lạc được với em ruột bà ngoại tôi sống li hương đã lâu ở vùng cao Yên Bái. Bà là cả một kho chuyện về thời trẻ của ông ngoại. Mười một năm liền, tôi lên thăm bà Yên Bái, thường là vào dịp Tết. Lên chỉ để hỏi chuyện về ông. Ngoài ra, tôi còn một kho chuyện về ông nữa mà người sở hữu lại chính là mẹ tôi, trưởng nữ của ông.

Sau ngày đất nước thống nhất năm 1975, tôi được vào làm việc ở Sài Gòn, gặp gia đình em trai út bà ngoại, tôi lại có thêm một kho tư liệu nữa. Cộng với những tư liệu, thư từ của các dì, cậu sống tản mát ở Pháp, Mỹ, Thụy Sĩ gửi cho, tôi đã hình dung rõ ông tôi là con người thế nào và tấn bi kịch cuộc đời của ông đã diễn ra bí ẩn làm sao. Tôi biết mình hiểu về ông nhiều hơn bất kỳ ai trong đại gia đình, kể cả các con ông, trong đó có mẹ tôi.

Biết nhiều vậy, nhưng tôi chỉ suy nghĩ mà không dám làm gì. Vì nghĩ tư liệu của mình còn chưa đủ giải quyết mọi vấn đề đặt ra với ông tôi. Và quan trọng hơn hết, tôi không tự tin ở năng lực của mình, cả về nghiên cứu lịch sử, văn học lẫn về sức viết. Tôi tự ti trước vóc dáng ngày càng lớn của ông theo với những hiểu biết mới của tôi về ông.

Thế rồi, trong những ngày sống dở chết dở ấy, tôi đã nghĩ trên bia mộ mình sẽ ghi đúng mấy dòng Nơi đây yên nghỉ một cuộc đời lãng nhách, đầy mơ ước, lương thiện nhưng vô dụng! Và tôi quyết định tỉnh dậy sẽ bắt tay ngay vào việc của đời mình, trong lúc tài vẫn hèn như xưa, còn sức thì mọn nhất trong đời. Ít nhất cũng để người trong đại gia đình hiểu về ông như tôi, chưa nghĩ đến việc minh oan, khôi phục danh dự cho ông.

Thế rồi, tôi cũng xuất viện bằng cửa chính, không phải từ cửa sau như các bác sĩ đã nói với vợ con tôi. Hôm tôi đến cảm ơn tại khoa nội, bác sĩ trực tiếp điều trị cười và nói chính chúng tôi phải cám ơn anh, vì anh đã khỏi bệnh mà chúng tôi là người trực tiếp điều trị cũng không biết tại sao.

Nhưng tôi thì tôi biết, chính ông Ngoại đã cứu tôi, cho tôi lẽ sống để sống tiếp.

Việc đầu tiên, là bắt chước Lê Quí Đôn khi viết Quần Thư Khảo Biện đem tất cả những hiểu biết tản mạn về ông, cho vào những túi gấm. Tôi nghĩ, ít nhất cũng có ba túi. Túi lớn nhất là nặng lòng vói nước. Túi thứ hai là nặng lòng với tiếng ta. Túi thứ ba là nặng lòng với nhà.

Tôi sẽ bắt đầu với phần dễ nhất là người nặng lòng với tiếng ta. Sau đó là người nặng lòng với nhà. Và cuối cùng là người nặng lòng với nước. Vừa là phần khó viết nhất và khó được chấp nhận nhất. Vì đương thời, ai chẳng từng nghe nói, đọc được ở đâu đó những câu sáo “Phạm Quỳnh bán nước”, “Phạm Quỳnh tay sai thực dân Pháp” mà nay nói Phạm Quỳnh là người nặng lòng với nước thì khó chấp nhận quá.

Vậy là vừa từ bệnh viện về nhà, tôi bắt tay ngay vào viết. Nói là viết chứ thật ra chữ tôi viết hồi ấy khó ai đọc nổi, viết có cái thiếp chúc Tết chỉ có mấy hàng thôi mà phải viết nháp, vì đầu óc còn rối loạn do vụ xê-tôn máu. Tất cả trông vào cái máy chữ nhỏ. Cứ thế lần lượt mỗi năm viết được một bài. 1999: Người nặng lòng với tiếng ta. 2000: người nặng lòng với nhà và cuối cùng là Người nặng lòng với nước: 2001.

Viết xong ba bài rồi, gửi cho bà con, bạn bè trong và ngoài nước. Bà Phạm Thị Hoàn, em gái mẹ tôi ở Paris nhận được đủ ba bài này thì viết thư cho tôi hỏi có muốn in bên này không, các cô đang chuẩn bị in một tập gồm nhiều người viết về ông. Tôi trả lời là tôi không mong đứng cạnh những người mà tôi không biết là ai. Nếu có in lại Tục ngữ ca dao của ông mà cho tôi vào cuối sách thì tôi rất mừng, bao giờ tôi cũng chỉ mong được đứng sau ông mà thôi.

Nhưng đầu ra trong nước thế nào mới là chuyện đau đầu. Người ta thường nói làm ăn cần có quan hệ rộng, có nhiều mối làm ăn. Tôi xưa nay là người nhút nhát, ít giao du, nhất là với những người trong giới cầm bút, thường chỉ kính nhi viến chi, không dám lại gần, nhất là không ưa chơi bời, nhậu nhẹt, càng khó gần. Nghĩ mãi, bỗng nhớ ra trên một tuần báo nọ, có một người quen cũ, ông là em ruột bà bạn của mẹ tôi từng sống chung nhiều năm thời chiến tranh ở Hà Nội còn tạm bị Pháp chiếm. Tìm địa chỉ trên báo xong tôi đến tòa soạn, biết được nhà riêng, tôi đến thăm. May thay, vợ ông lại là bạn thân của em gái mẹ tôi hồi còn ở Huế. Thật là may mắn. Tạp chí do ông làm tổng biên tập là một tạp chí văn hóa của tôn giáo. Tôi càng mừng hơn. Từ bi, hỷ xả đúng với nếp sống của ông tôi. Tuần nào tôi cũng đi bộ đến nhà ông tổng biên tập mà tôi gọi là cậu vì là em bạn mẹ tôi, theo nếp Huế, cũng coi như em mẹ. Tôi đưa ra từng bài, kèm những tư liệu tiếng Việt và tiếng Pháp. Cứ như thế mấy tháng ròng. Mỗi lần tôi đến, bà vợ đều tươi tỉnh đón vào nhà rồi cùng chồng tiếp chuyện. Bà pha trà thơm và còn cho tôi sữa chua không đường vì biết tôi b0ị tiểu đường. Tôi rất cảm động. Chỉ hơi buồn vì chưa thấy ai nhắc nhờ gì đến việc đăng bài của tôi trên tạp chí của ông. Ông kể cho tôi nhiều chuyện xưa, cả chuyện nhà ông ở bên này sông An Cựu, trông sang bên kia vẫn thường thấy ông ngoại tôi đi làm và về nhà.

Giữa năm 2006 ấy, cậu Phạm Tuyên tôi vào Sài Gòn ít ngày, ông ở nhà tôi. Ông Lê Nguyên Đại, người cả gan bỏ tiền ra cùng Nhà Xuất bản Hội Nhà văn cho ra đời Thượng Chi Văn Tập (tái bản lần thứ hai, in năm tập thành một tập dày), nhờ nhà nghiên cứu Trần Văn Chánh viết lời giới thiệu Phạm Quỳnh và Thượng Chi văn tập. Nhân biết con trai Phạm Quỳnh vào Sài Gòn, lại ở ngay 82 Lý Chính Thắng gần quán Đất Phương Nam, hai ông liền mời nhạc sĩ đến quán gặp mặt. Ông nằm nghỉ trên đi văng, đến gần giờ được mời mới bảo tôi tìm xem có bài nào viết về ông thì đưa họ. Tôi tìm thì chỉ còn một bản Người nặng lòng với nước, hai bài kia đều gửi đi rồi. Thế là ông mang đi đưa cho ông Lê Nguyên Đại, tỏ lòng cảm ơn, rồi ông Đại lại đưa cho ông Trần Văn Chánh, một cộng tác viên thường xuyên của tạp chí Công Giáo và Dân tộc. Ông Chánh nhậu say về nhà tỉnh cơn say, đọc xong bài này ông mới gọi điện cho tôi, nói bài viết có thể đăng được; chỉ xin đổi tên thành Kỳ án Phạm Quỳnh. Tôi cảm ơn và nói là chúng tôi không có ý như thế, xin giữ nguyên tên cũ là Người nặng lòng với nước. Ít lâu sau, ông Chánh báo cho tôi biết là bài đã đăng, và chỉ cho cả chỗ mua tạp chí ở khuôn viên một nhà thờ đường Kỳ Đồng.

Tôi bàng hoàng, không tin là mọi sự lại diễn ra quá dễ dàng mau lẹ như vậy. Và cũng ngạc nhiên vì trái với “kế sách của tôi”, sợ bài này khó lọt, đã bố trí in bài này sau khi hai bài hiền lành kia đã ra đời trót lọt. Chỉ có thể nói đó là Phép Màu. Tôi đi mua ngay năm số tạp chí. Về nhà lại được tòa soạn gọi đến lấy nhuận bút. Tôi không lấy tiền mà chuyển tất cả thành báo. Vừa may, gặp ông Giang Quốc Chung, thư ký tòa soạn, tôi được biết Phép Màu là từ một bức thư nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu gửi cho tòa soạn sau khi đọc bài tôi viết. Ông Chung còn có nhã ý sao chụp ngay cho tôi bức thư quí giá ấy. Toàn văn như sau:

New Doc 2017-12-06

Mấy hôm sau, theo lời hẹn trước, tôi đến nhà riêng số 77 đường Thủ Khoa Huân của nhà nghiên cứu, mang theo hai bài viết trước bài này. Người trợ lý đưa tôi lên phòng cụ làm việc. Cụ đã chờ sẵn, dáng dấp hòa nhã, người cao tóc bạc, da dẻ hồng hào, mũi cao giống hệt một học giả người

Pháp. Phòng nhỏ, vây kín là sách và các đồ sứ cổ, trên vẽ họa đồ… Cụ gọi tôi là “chú” rất thân tình, và kể là chính cụ khi đọc bài tôi viết do tòa soạn đưa đến đã biết là tòa soạn tán thành đăng, nhưng còn do dự một chút, vì bài viết chân thành, xác thực nhưng khác lạ quá so với cách nhìn lâu nay đã ăn sâu trong xã hội. Tòa soạn cần một người đứng ra bảo đảm cho bài viết, vì thế cụ viết lá thư bảo lãnh này, hẳn một lá thư hai trang, chữ nghĩa rõ ràng, họ tên người viết rõ ràng, không phải là bút phê bên lề trang viết của tác giả kèm chữ ký tắt của người phê. Cụ chỉ thêm hai chữ “Phạm Quỳnh” trước nhan đề của tôi để người đọc chú ý mà tìm đọc.

Có tạp chí trong tay, tôi lại đến thăm gia đình ông tổng biên tập nọ, lại uống trà, ăn sữa chua, sau đó như lệ lâu nay tôi thông tin về việc ông tôi trở lại mặt báo và đưa biếu tập san Công giáo và Dân tộc số tháng 8 năm 2006.

Tôi lại đến thăm cụ Đầu theo lệ mới hằng tuần, thì được cụ cho biết các anh ban biên tập Xưa và Nay của Hội Sử học có đến gặp cụ. Cụ có hỏi nghe nói các anh có bài này đã lâu sao không dùng thì các anh cho biết sẽ đăng vào dịp tháng 9. Thế là sau một tháng bài này đăng trên Công giáo và Dân tộc, sóng yên biển lặng, Xưa và Nay lại đăng, chỉ có nhan đề bài, là để như tôi viết, không có tên Phạm Quỳnh đứng đầu, có lẽ họ cũng nghĩ như tôi: cứ đọc rồi sẽ biết, nói trước làm gì cho thêm lôi thôi.

Nhạc sĩ Phạm Tuyên kể, sau khi báo này đăng, ông nhận được rất nhiều lời chúc mừng. Tôi nhờ ông lĩnh nhuận bút bằng báo, ông cần bao nhiêu thì lấy bấy nhiêu, còn lại thì gửi cho tôi. Do được cụ Đầu báo trước là Xưa và Nay sẽ đăng vào tháng 9 cho nên tôi gấp rút bổ sung tư liệu mới có được, chủ yếu để vào phần chú thích, nhưng nhiều tư liệu rất đắt giá khiến lập luận của bài viết càng thêm vững vàng, sắc bén hơn bài đăng ở Công giáo và Dân tộc.

Có báo mới, tôi lại đến nhà ông tổng biên tập nọ. Ông đi vắng, bà và một con trai lớn tiếp tôi, rất ân cần, thậm chí bà còn nói là bữa trước, con đưa tờ báo, cô đã nói với em Su đây là thế này thì cô phải đến toà soạn nói với họ là có bài trước lâu rồi mà sao để họ qua mặt. Tôi tặng tờ Xưa và Nay và từ đấy không đến nhà ấy nữa. Sau đó, ông mất, mà tạp chí đó cũng chưa đăng một bài nào của tôi.

Bài khó nhất lọt rồi thì những bài sau cứ lần lượt xuất hiện. Thú vị là Hà Nội đăng Người nặng lòng với nước, thì Huế đăng Người nặng lòng với nhà trên Nghiên cứu và Phát triển, Sài Gòn đăng tiếp Người nặng lòng với tiếng ta trên Công giáo và Dân tộc. Có điều vui là lần này ban biên tập yêu cầu tôi dùng bút danh khác. Tôi ký Nguyễn Trung, bút danh dùng từ 1973. Tôi hiểu, kỳ trước tạp chí đã đăng cho tôi Phạm Quỳnh, người nặng lòng với nước trong mục trao đổi ý kiến, nay đăng cho một bài nữa, cũng về Phạm Quỳnh thì nên ký tên khác cho ra vẻ trao đổi, không lẽ mình trao đổi với ta sao?

Hồi đó, năm 2006, 20 năm sau đổi mới rồi mà người ta còn ngại nhắc đến tên Phạm Quỳnh lắm.

Sau đó, gần như hằng tuần tôi đều được gặp cụ, có lần đến nhà, đúng giờ hẹn, thấy cụ ngồi sẵn ở gần cửa, mở cho tôi vào, vì người trợ lý đi vắng mà cụ đã hẹn trước với tôi rồi. Có lần tôi đến, gặp một bác sĩ chờ khám sức khỏe cho cụ, bác sĩ nói đến khám là theo ý kiến của ông Võ Văn Kiệt. Ông Kiệt thường gặp cụ Đầu trao đổi ý kiến về nhiều vấn đề.

Cho đến năm 2010, tôi bị ung thư, đã mổ và hóa trị, thì chúng tôi chỉ “gặp nhau” qua điện thoại, và mỗi năm có thiếp chúc Tết nhau, cụ khích lệ tôi rất nhiều. Năm 2013, Đại tướng Võ Nguyên Giáp mất, cụ gọi điện cho tôi kể chuyện mặc dù đi lại khó khăn vì chân sưng to nhưng cụ cố dến Hội trường Thống Nhất viếng vọng Đại tướng. Cụ nói ông Văn đáng là con người để ta phải kính phục. 24/3/2018, Thượng Chi Phạm Quỳnh được Quỹ văn hóa Phan Châu Trinh tôn vinh là Danh nhân Văn hóa Việt Nam thời hiện đại. Tôi kể lại lễ tôn vinh đó thì cụ nói lẽ ra mình phải có mặt, nhưng tiếc là không đến được.

Mãi mãi in sâu trong lòng tôi hình ảnh, lời nói ân cần và nhất là không bao giờ quên được bức thư bảo lãnh, cụ đã viết để bảo vệ một người không quen biết, vô danh tiểu tốt mà dám đứng lên nói trái lại những điều đã được ghi trong sử sách, thành định kiến xã hội từ hơn nửa thế kỷ.

Lần nào chúc Tết, tôi cũng chúc cụ sống lâu hơn Đại tướng (mất khi 103 tuổi) vì cụ cho biết vẫn còn hàng chục đầu việc định làm và cần làm.

Tôi biết, giờ này, cụ vẫn đọc và tiến hành một đầu việc nào đó.

Chúc cụ mãi mãi mạnh khỏe, minh mẫn và thanh thản tiếp tục cống hiến cho đất nước, quê hương như Cụ đã làm gần 100 năm nay.

TPHCM 18/7/2018

P.T.

Sự cộng tác có hiệu quả – P4

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 9 năm 2019.

Chuyện một người cháu ngoại

SỰ CỘNG TÁC CÓ HIỆU QUẢ

Phạm Tôn

2. Thời dựng Đảng

(Tiếp theo)

Sáng chủ nhật 2/11 lại sang thăm bác Tường với Sơn, không gặp vợ chồng Vân Anh, đành về nhà Sơn ăn cỗ giỗ. 17:00 đến nhà cô Trung, rồi nhà cô Chí gặp bà và cậu Tuyên ở đó. Trò chuyện đến 21:30 mới về.

Sáng 3/11 nhận được thư mẹ và em Nhàn, biết là em rể Nguyễn Thăng Long sắp về Cà Mau. Chiều đánh điện cho Nhàn trả lời thư em nên vào chỗ chị Loan. Hà Hải khoan vào. Vì mình đã liên hệ và đưa hồ sơ của Nhàn cho chị Loan ở Ủy ban Bảo vệ bà mẹ và trẻ em thành phố.

Chiều hôm sau anh Phan Quang vào có thư anh Đào Năng An, anh buồn vì công tác tư liệu vẫn bị xem nhẹ.

Đến 6/11 thì lộ rõ là bị đau dạ dày, nôn thốc nôn tháo trên xe ô tô. Bụng sình. Sáng hôm sau đi ngoài toàn nước, có gì đó lợn cợn đen đen như bã chè. Chảy máu dạ dày chăng…?

Ngày 10/11 báo chí công bố hiệp thương thống nhất nước nhà. Hàng hóa Sài Gòn lập tức tăng giá dễ sợ. Có thư tăng gấp bốn lần. Nhiều thứ đắt hơn cả Hà Nội. 12/11, chiều nay bỗng mưa hai trận lớn. Đoàn đại biểu miền Bắc vào hiệp thương do Trường Chinh dẫn đầu đã tới Sài Gòn.

Trưa thứ bảy 15/11, anh Thép Mới đi công tác Cà Mau về. Tối, cùng anh Thanh Dương, Phú, Phong đi xem diễn vở Phụng Nghi Đình tại rạp Hưng Đạo. Út Trà Ôn đóng vai Vương Tư đồ trong màn 1 và 2. Có 6 màn thì ba người đóng vai Đổng Trác, ba người đóng Lã Bố, ba người đóng Vương Tư Đồ và bốn người đóng vai Điêu Thuyền. Có lẽ để mọi người đều có cơm ăn hơn là muốn thi tài. Thật tội nghiệp kiếp cầm ca buổi giao thời.

Sáng chủ nhật 16/11, đến nhà chị Kim Anh gặp cậu Tuyên, nói cho cậu biết báo Tin Sáng viết bậy về cậu. Sau đó đưa cậu về gặp anh Thép Mới. Rồi cậu đi gặp nhạc sĩ Hồ Bắc để giải quyết ngay vấn đề này.

Khổ cho cậu. Muốn giúp cậu Vượng có công ăn việc làm, theo yêu cầu của cậu Vượng cậu Tuyên bằng lòng gặp Tin Sáng cho họ phỏng vấn. Hôm sau Tin Sáng tường thuật là nhạc sĩ Phạm Tuyên nói từ nay không viết nhạc đấu tranh nữa mà chỉ viết nhạc êm dịu về tình yêu quê hương đất nước, tình yêu lứa đôi. Sáng 17/11, cậu Tuyên đưa thư gửi Tin Sáng yêu cầu đính chính và viết ngay bài đưa báo Nhân Dân. Anh Thép Mới gặp cậu, cho biết đã báo người có trách nhiệm.

Sáng 18/11 nhờ Sơn chở xuống Chợ Lớn mua được cái máy tính nhỏ Monte Carlo giá 70 đồng tặng anh Đại thứ mà anh ao ước khi thấy một bạn cùng nghề có dùng rất tiện lợi. Hôm sau, tiếp tục đi Thư viện Quốc gia tìm tư liệu miền Nam cho anh Thép Mới viết bài.

Giá hàng hóa tăng dễ sợ bao nhiêu thì sách rẻ bấy nhiêu, rẻ đến bất ngờ. Tác phẩm của Nguyễn Tuân, Thanh Tịnh… đều bán đồng giá một hào. Tagore cũng thế. Chỉ có Terre des Hommes của St Exupéry là ba hào. Có thấy một cuốn Thượng Chi Văn Tập (tập 1), xuất bản năm 1962, tái bản lần thứ nhất, xuất bản lần đầu năm 1943. Nhưng mình đã được cậu Vượng cho cả năm tập từ lần đầu tiên đến nhà cậu. Từ ngày mình gặp cậu, cậu đưa đi ăn các món ngon Sài Gòn như Phở Tàu bay, cơm gà xối mỡ Siu Siu, cũng có khi hai cậu cháu vừa đi thăm phố Sài Gòn vừa ăn vặt kiểu Sài Gòn: Mua ở một mẹt bán rong những miếng nhỏ tim, gan, lòng, dạ dày cắm vào tăm rồi rưới tương ớt lên. Quần áo cậu cũng lục tủ bảo mình mặc thử, cái nào mặc được cứ lấy. Nhưng mình cao hơn cậu nhiều, chỉ xin một cái quần bơi màu đỏ để đi tắm biển.

Ngày 21/11, gửi Tạ Ninh mang về cho anh Đại cái máy tính và thư. 22/11 gửi các anh Nguyễn Lương Hoàng, và Nguyễn Trọng Xuân phụ trách xuất bản báo mang ra Hà Nội thư gửi mẹ, anh Đào Năng An và gửi cô bạn quyển sách về các nhà văn nữ Sài Gòn và một quyển của Hêminhuê. Cũng gửi về nhà hai cái cặp lồng con đem cơm ăn trưa mà cả Nhàn lẫn Trang đều ao ước khi thấy các bạn có.

Chiều, nhận điện của chú Long em rể: Gửi ngay quyết định cho Nhàn, Long chờ.

Sáng chủ nhật đến cư xá Thanh Đa thăm chú Nguyễn Thọ Dực và gia đình em Nguyễn Thọ Tường ở khối nhà A.115. Sáng thứ ba 25/11, nhận thư hai em Nhàn Long đành gọi điện cho chị Loan ở Liên hiệp phụ nữ nói là nên để em Nhàn về Cà Mau quê chồng. Chiều, viết thư cho Nhàn, nhờ chuyển ảnh mình cho Trung thợ rèn. Gần trưa, 26/11, chị Xuân, anh Hải nhà láng giềng thân với nhà mình đến thăm, mang theo thư của mẹ, Thân, Hải. Buổi sáng thì nhận thư anh Đại, chị Thủy và Đoàn Di. Ai cũng nhắc mình giữ gìn sức khỏe. Buổi chiều chị Oanh con bác Bùi Đình Kỷ lại chơi, cũng kêu gầy hơn hồi ở Hà Nội nhiều. Cần chú ý sức khỏe. Tối nay phải nghĩ cho ra cách tốt nhất, lơ mơ là hết đời mất.

Chiều thứ bảy 29/11, đến nhà cô Trung, đưa cho cô tập bản thảo cậu Lê Thế Xương anh cả của cô viết từ năm 1948 khi sống với mẹ mình ở 47 Lò Sũ thời Pháp tạm chiếm. Mình tìm thấy tập này và cứ giữ để so sánh thanh niên thời xưa với thời nay khác nhau giống nhau chỗ nào. Cô cho mình một cái bút máy Đức hiệu Consul. Sau đó còn đưa sang nhà may cạnh nhà ở đường Lý Thái Tổ may đo một cái quần Âu màu xám kiểu quần loe Sài Gòn hồi ấy.

Mình hơi bất ngờ về sự hào phóng này. Lẽ nào đây là kết quả của việc cô nhận được tập bản thảo xưa của anh trai… Chí ít, mình cũng thuộc loại người Bắc vào Nam mà không xin xỏ họ hàng cái gì cả, như câu cửa miệng thời ấy thường nói Người Nam nhận họ, người Bắc nhận hàng. Thật đau xót  vì nó phản ánh đúng một thực trạng xã hội thời ấy. Hình như vì thế cô quí mình hơn.

Ngày chủ nhật cuối tháng 11 gần như suốt ngày rong rổi trên đường. Sáng đi đưa hộ một lá thư từ Nhật gửi cho một người tên là Đỗ Văn Luyến ở số 55 đường Nguyễn Huệ thế nào lại lọt vào nhà mình đang ở. Nhân thể, dạo phố một lát. Hàng hóa lên giá dữ dội. Định mua cho cháu Hương Giang con gái em Thân một cái mũ xinh, nhưng đắt quá, không dám mua. Rồi đến nhà cô Lê em họ bố mình, là vợ bác sĩ Phạm Biểu Tâm.  Cùng cô thăm vườn hoa cây cảnh cô trồng kinh doanh và trò chuyện thân mật với bác sĩ Tâm. Ông nói cháu chỉ biết Mỹ ném bom và lính Mỹ giết người Việt Nam chứ không biết người Mỹ thật sự như thế nào, rất nhiều người tốt, giỏi nữa. Tôi đã gặp rất nhiều người Mỹ và cùng làm việc với họ. Họ được lắm. Bọn đi xâm lược là bọn khác, giới khoa học lại là một loại khác, ưu tú hơn nhiều. Tối hôm ấy, còn được mời đến nhà dự buổi họp mặt toàn người Huế ăn toàn món Huế. Người Huế đến từ hai miền Nam Bắc cùng sum họp trong tình ruột thịt, bạn bè, đồng hương. Có mặt ông Hồ Đắc Ân và vợ, con trai là Hồ Đắc Khẩn (ở 82 Bùi Thị Xuân) và vợ, con gái là cô Vân xinh phép chơi mấy bản nhạc Sô panh và Tchai cốpxki, còn có con gái bác sĩ Tôn Thất Tùng học ngành dầu mỏ ở Liên Xô mới về ngồi bên bà vợ ông Hồ Đắc Điềm phó chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội từng phụ trách công tác bổ túc văn hóa hồi tôi còn làm cán bộ chuyên trách ở Cảng Hà Nội, có uy tín rất cao trong thành phố.

Trưa, cậu Vượng đưa mình về nhà bà ăn giỗ rồi hai cậu cháu đi chơi, nói chuyện đời và văn học nghệ thuật. Thương cậu cho nên tôi cứ đi theo cậu cho cậu đỡ buồn. Thất nghiệp kéo dài quá, cậu hùn vốn cùng người bạn mua bán đồ điện tử cũ như máy ghi âm, quay đĩa, rađiô ở đường Huỳnh Thúc Kháng. Tôi có nhờ một người quen xin cho cậu vào làm ở xưởng thu băng, nhưng rồi không thành khi cậu nộp sơ yếu lý lịch có ghi rõ từng làm trưởng đầi Phát thanh Long An thời chế độ cũ. Cũng ở đây, cậu bị trúng một mảnh đạn ta pháo kích làm hỏng mắt trái, gây sẹo khó coi. Từ đấy bao giờ cũng đeo kính đen kín cả hai mắt. Chờ mong cậu Tuyên giúp vào làm ở báo Tin Sáng, chẳng những không được mà còn suýt đổ họa cho cậu Tuyên phải nhờ đến Thép Mới giải cứu mới thoát.

Suốt những ngày tháng sau giải phóng, vợ cậu đi làm lao động chân tay. Cô là con gái Long An khỏe mạnh thương chồng không quản khó nhọc sẵn sàng làm mọi việc để có thu nhập. Cậu Vượng là người tốt bạn. Cậu sống được còn vì nguồn bạn bè di tản chia nhau mỗi người một tháng gửi tặng cậu 50 đô còn thiếu hai tháng vợ chồng mới phải tự lo. Nay lỡ tất cả rồi, cậu đành chờ được sang định cư ở Mỹ diện những người đã làm cho chính quyền Sài Gòn

Thư mẹ viết ngày 25/11 cho biết cậu Tuyên đã đến đưa quà của mình cả nhà ai cũng thích vì hợp ý. Bé Dô (Hương Giang) được cái kính, Ánh Hồng được cái ô thích lắm. Hải nhường cho Hồng cái cặp, rất ngoan.

Tháng 12 mà nóng đến nỗi không thể mặc áo sơ mi, trong khi Hà Nội nghe nói rét lắm. Phóng viên Minh Sơn của báo được đi theo tàu thủy Thống Nhất to lớn chuyến đầu nối liền Hải Phòng với Sài Gòn đến Cảng Sài Gòn trưa 2/12, sáng hôm sau đã đến 22 Tú Xương. Anh Thép Mới đã cùng nhóm ở Sài Gòn lên thăm tàu.

Sáng hôm sau mới nhận thư mẹ gửi ngày 24/11. Trưa nhận thư thợ rèn Trung viết ngày 8/11, nhưng nhờ người đem vào. Trung vẫn chỉ xin có cái ảnh. Nó nhớ. Tội nghiệp ông em lực sĩ mà tâm hồn nhạy cảm quá. Chủ nhật, cùng Lương Văn Chuôn em họ Trung bộ đội pháo binh đến nhà bác Bùi Đình Kỷ  ăn cơm, nói chuyện với bác trai là chính, về thiền. Nhà bác có một cháu trai đi tu. Chuôn là bộ đội từ 1970, mỗi tháng chỉ có sáu đồng tiêu vặt.

Tối chủ nhật 7/12 nhờ Sơn chở đến số 2 Hùng Vương (Chợ Lớn) gặp hai cô Liễu, Huệ em chú Cầm, nhận được thư cô Vinh và em Tịnh là con thứ cô. Cô còn gửi cho bánh đậu xanh giòn đặc sản Đà Nẵng.

Chiều thứ hai, họp với anh Thép Mới, Trần Thăng phóng viên ảnh mới về cơ quan cũng dân Nam Định như anh, Nguyễn Sơn, cô gái Nha Trang và mình. Anh Thép Mới bao giờ cũng mơ mộng muốn lập một nhóm công tác chí cốt hoàn toàn kiểu mới để làm việc cho kỳ tốt, thật tốt. Không cần đông người.

Trưa thứ ba 9/12, nhận thư anh Đại, có cả thư Ánh Ngọc, còn thư Ánh Hồng thì tô theo nét bút chì viết trước. Chỉ có mấy câu mà xem ra người tô vất vả lắm. Thư chú Long, lại cho biết hai vợ chồng vẫn muốn ở Sài Gòn và sẽ vào trong tuần này. Thật lôi thôi, đã từ chối người ta rồi nay lại muốn ở Sài Gòn. Còn một thư của cô bạn nói sợ mình giận nên có đến nhà để tiễn… nhưng muộn mất một ngày. Rõ thật là…

Tối lại cùng anh Thép Mới lên xe Sơn lái đi gặp anh Nguyễn Tự đạo diễn phim tài liệu ở đường Lê Văn Duyệt. Sau đó đến nhà Huỳnh Thành Vy chủ bút báo Đồng Nai là nơi chủ xướng phong trào ký giả đi ăn mày thời Thiệu. Nói chuyện đến một giờ sáng mới về nhà nấu mì ăn với nhau.

Sáng hôm sau lại đi thư viện, trưa ăn luôn tại câu lạc bộ thư viện cho tiện. Chiều được anh Long hiệu phó trường anh Đại dạy, ghé đưa cho cuốn Khoa học lao động anh biết là mình rất thích nghiên cứu loại này. Thư anh nói rõ mẹ mổ mắt rồi, rất tốt, nhưng phải đeo cái kính dầy như đáy cốc mới nhìn rõ dược.

Sáng sớm, lo gửi ngay cho cậu Tuyên bài Tin Sáng đăng lại bài cậu viết đã đăng trên báo Nhân Dân coi như đính chính bài trước của họ. Đúng họ là nhà báo có nghề. Dù sao, vụ này cũng coi như kết thúc.

Chiều hôm sau, Nguyễn Tín, 19 tuổi, con anh Tự vừa tốt nghiệp trung cấp mỹ thuật đến xin làm chân bồng súng AK gác cơ quan. Em rất dễ thương. Sáng hôm sau, nhận thư cậu Tuyên. Chuyện cậu yêu cầu mình dã làm xong và gửi cho cậu rồi.

Dạo này ở Sài Gòn an ninh không tốt lắm. Nhiều nhà cán bộ bị tấn công. Vì thế, cơ quan nào cũng cần tự bảo vệ. Trần Thăng có súng lục từ hồi ở bộ đội nay vẫn giữ. Sơn quen mấy anh cảnh vệ bên ông Mười Hương gần nhà, xin được một khẩu K54 đã cưa vòng chắn cò. Có lẽ của bọn cướp cưa để bắn cho nhanh. Tối thứ sáu 12/12 mình nằm trên giường, cầm súng hỏi Sơn nếu bắn thì làm thế nào. Sơn hướng dẫn. Mình tưởng không có đạn nên bấm cò. Một phát đạn nổ âm vang cả hai phòng thông nhau. Đạn K54 găm vào trần nhà bê tông. Anh Thép Mới đang họp với các anh Thanh Dương, Phan Quang hốt hoảng chạy xuống cầu thang. Thấy mình nằm cạnh Sơn đang ngồi trên giường, tay mình còn cầm súng nhả khói. Nghe mình trình bày ba anh lại lên gác họp tiếp. Mình nghĩ việc này mà xảy ra mấy năm trước thì chẳng biết sẽ ra sao. Việc này chỉ năm người hôm ấy biết. Sau này không thấy ai nhắc đến cả. Thú vị thật. Đời thay đổi rồi mà lại.

Chiều hôm sau, em Như Ý con cô Bảy ở Huế vào, cho nem và tré Huế. Em gầy gò, rất tội, tay xách cái máy ảnh nhỏ. Tối đến nhà Kim Anh, được chị cho một gói lạc rang bé xíu, nhưng là do Kim Anh thuê trồng ở rẫy.

Sáng hôm sau là chủ nhật, đạp xe đèo em Như Ý sang Thanh Đa, không gặp chú Nguyễn Thọ Dực chồng cô Tám em bố mình. Chỉ gặp Nguyễn Thọ Tường, ốm đau vàng võ, tóc dính bết vào hai má hóp, mới trông tưởng là một bà già. Tường uống rượu nhiều vì buồn chán, chỉ ở nhà. Tường hỏi có muốn xem số không, mình bảo xem cho em Ý đi. Tường hỏi ngày sinh, giờ sinh, rồi tính toán một lát, vào nhà lấy ra một quyển sách toàn chữ nho li ti. Tra sách rồi nhìn Ý nói như đinh dóng cột. Quẻ tốt, năm nay em tiểu nhậm là sẽ được lên một chức nhưng nhỏ thôi. Ý xác nhận là em vừa được cử làm trưởng một dây chuyền ở nhà máy dệt Huế. Nói chuyện vui một lúc, em Ý bảo mình ngồi ghế cho đàng hoàng em chụp cho cái ảnh bằng máy Canon demi, mỗi tấm chỉ mất nửa ô phim. Nhà chú Dực có đôi câu đối Tường nói là của Phùng Quốc Tài nhà thư họa nổi tiếng: Tọa đối hiền nhân tửu/ Gia tàng thái sử thư (tạm dịch là: Ngồi đối diện với người hiền mà uống rượu/ Nhà chứa toàn sách quí). Ở giữa hai câu đối là bức hoành Nhân trạch tăng huy (tạm dịch là Những việc mong muốn ngày càng tốt đẹp thêm).

Về nhà, nhận được điện em Nhàn báo là đi tàu liên vận ngày 13/12.

Tối 15/12 lại đến nhà cô Trung xin cho gia đình em Nhàn ở tạm. Cô vui vẻ nhận lời. Nhận thư em Thân đúng lúc vừa mua được cho cháu Hương Giang cái mũ thật xinh. Em còn viết: Em tin rằng anh sẽ thu thập được rất nhiều tư liệu quí cho sau này. Một lời nhắc nhở mình, một thằng lười viết. Tối 17/12 mới gửi cho Chỉ lá thư viết từ lâu, nhưng người mình nhờ bỏ thư quên không gửi, may mà còn.

Hà Nội, Huế đều lạnh lắm, nơi năm độ, nơi tám độ. Chỉ lo hai thằng bé bị ốm dọc đường vào thì nguy.

Chiều 18/12, Nhàn Long Hải Hà vào đến Sài Gòn, ở tạm nhà cô Trung. Tối, Hà đến ngủ với bác Thành. Tối hôm sau, Hải đi ăn trứng vịt lộn rồi cũng về ngủ với bác. Sáng 20, cùng cậu Vượng đưa Long và hai cháu đi chơi Thảo Cầm Viên, cho đi ô tô điện. Chiều bác Phương mời cả bọn đến ăn. Sơn kiếm xe hai ngựa nhỏ, mui vải chờ mình và mẹ con Nhàn Hải Hà đi thương xá Tax. Hai thằng bé mặc áo len đỏ rất xinh, nhưng trời nóng quá, cởi ra để trong xe khóa cửa cẩn thận. Xem thương xá xong, về xe thì thấy mất áo len rồi. Người dân bảo xe chỉ khóa mà không gửi thì nó lấy cho là phải rồi. Ngày 25/12 Long điện cho biết dã về đến nhà ở Cà Mau lúc 16:00 ngày 22/12. Đêm Nô en cả nhà đi chơi đến 11:30. Chẳng có gì vui vì vừa mất của.

Chủ nhật 28/12 sáng đến nhà anh Nguyễn Ngọc Lương và chị Phạm Ngọc Quyến (242 Phan Đình Phùng) ở lại ăn cơm đến 13:00 thì đi Gia Định thăm bác Tường rồi nhờ chồng Vân Anh đưa đến thăm họa sĩ Nguyễn Gia Trí họ hàng với bác Tường trai (Lemur). Bà vợ ông cho biết ông Trí đóng cửa không tiếp khách Bắc vào, vì gặp nhiều rồi mà nhạt như nước ốc. Có họa sĩ vào xin mua tranh cho bảo tàng nhà nước, nhưng khi ông bằng lòng bán cho mấy bức thì lại trả giá , như mua rau, mua cá ở chợ. Ông mời đi ngay không tiếp, để thời giờ còn làm việc.

Ngày 29/12 nhận thư anh Đào Năng An. Anh vừa mổ cả hai mắt, một mắt bị thiên đầu thống đau nhức lâu nay, một mắt đục thủy tinh thể. Anh cảm ơn mình đã viết cho anh một lá thư đến mấy trang bằng chữ rất to viết bằng bút dạ.

Buổi chiều, mượn xe máy đến nhà khách bộ y tế ở Sài Gòn đón cậu Phạm Khuê, chở cậu đến thăm bác Phương vợ bác cả Giao. Cậu thân mật với mình lắng nghe mình nói về những nét riêng của tâm lý người ở Sài Gòn dù là ruột thịt cũng cần chú ý đừng phạm phải khi giao tiếp. Mình cũng đưa cậu xem những bài báo và kể lại việc cậu Tuyên sơ ý để báo chí trong này lợi dụng. Cũng đưa biếu cậu những thứ cần dùng trong chuyến đi như xà phòng tắm, bàn chải và kem đánh răng, bột giặt Viso.

Hôm sau, đến nhà cô Trung thăm chú Thảo chồng cô vừa đi học tập về. Chú chỉ là một chuyên viên kinh tế, nhưng đi nhiều nước quá, lại khai thành khẩn nên phải học tập hơi lâu mới xác minh được mọi chuyện ông khai đều đúng và ông chẳng có hoạt động gì chống phá cả. Nhờ đến đây mà biết địa chỉ nhà em Nhàn là 45/12 Phạm Ngọc Hiển Cà Mau. Bèn viết thư thăm hỏi. Lại đến cậu Khuê hai lần đều không gặp. Hôm sau, đến cậu hai lẫn nữa, vẫn không gặp.

Sở dĩ tìm cậu nhiều là do mẹ viết thư nhắc đi nhắc lại mấy lần là nhân dịp cậu vào, hai cậu cháu nên trò chuyện với nhau, tránh hiểu lầm không đáng có. Ngày 3/10/1974, theo lời mẹ dặn, tôi đến nhà cậu ở Hà Nội để cậu khám cho sao dạo này gầy sút quá. Tôi đến, chưa kịp nói gì thì đã bị cậu mắng cho một trận phủ đầu trong đó có câu cậu nói đừng tưởng bây giờ là người của báo Nhân Dân là ghê lắm mà lên mặt ta đây, cuối cùng cũng chẳng ra gì đâu. Phải biết… Phải biết… Tôi thấy cậu khác hẳn người cậu điềm đạm, chí tình tôi vẫn quí. Lấy làm lạ, tôi chỉ ngồi nghe không nói gì. Độ một tiếng sau, cậu ngừng nói, tôi xin phép về thì cậu ra uống nước rồi bảo cậu chưa nói hết. Tôi ngồi lại nghe tiếp… Phải… Phải nhớ là … Rồi sau hai giờ chịu trận, tôi xin phép về. Mắt nhìn xuống sàn nhà chỗ cửa ra, thấy cái vạch sơn xanh da trời, tôi nghĩ sẽ chẳng bao giờ bước qua cái vạch xanh này nữa. Hôm ấy, em Phạm Thắng đang ngồi học ngay gần chỗ tôi nghe cậu độc thoại. Nhà chật, chỉ có hai buồng. Tôi thấy mọi việc cậu nói chẳng liên quan gì đến mình, chắc là cậu giận cá chém thớt thôi. Chẳng may hôm ấy tôi là cái thớt… Từ Sài Gòn, cậu đi đâu tôi không biết, hỏi nhân viên nhà khách cũng không ai biết, bà con cùng ở Sài Gòn càng không ai biết.

Cho mãi tới mấy chục năm sau, năm 2001 nhân việc viết bài  Người nặng lòng với nước tôi gửi cho Hà Khánh Linh ở Huế góp thêm ý kiến thì Linh lại đưa cho một đồng nghiệp là nhà báo Thanh Tùng thường trú báo Tiền Phong ở Huế. Anh này là cháu gọi một nhân chứng tôi viết trong bài là bác. Anh viết hộ tôi phần liên quan đến bác anh, sau này là thứ trưởng bộ Lương Thực Thực Phẩm của ta. Gặp anh, tôi được biết là ngay năm 1975, cậu Phạm Khuê tôi về Huế làm việc với sở Y tế. Xong việc, có nhờ chị anh Tùng là cán bộ sở đưa di thăm mộ cha.

Thế là cậu Khuê mới chính là người con đầu tiên sống và chiếu đấu ở miền Bắc vào thắp nhang trên mộ cha ngay sau ngày đất nước thống nhất. Trước nay, cứ tưởng người đó là cậu Phạm Tuyên, vào Huế được Hà Khánh Linh đưa đến mộ

Cho đến khi mất, cậu Khuê chưa lần nào nói với ai về việc thăm mộ này.

Tính cậu vốn thế. Ít nói mà chỉ chú ý vào việc làm.

Thành phố Hồ Chí Minh ngày 25/8/2019

P.T.

 

 

THƯ THÉP MỚI GỬI TỪ SÀI GÒN NGÀY 11/6/1975

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 1 tháng 10 năm 2019.

Chuyện một người cháu ngoại – Phụ Lục

Sài Gòn ngày 11-6-1975

Kính gửi anh Thành,

Từ khi tôi đi, tôi nhớ bạn nhiều và chắc bạn cũng nhớ những ngày cùng làm việc. Tôi cũng tiếc là giá như lúc này có bạn giúp tôi, chắc công việc của tôi cũng chạy hơn.

Tôi đang ngồi viết lia lịa tại một căn gác nên thơ hơn hết trong đời tôi. Một hàng hiên rộng, có lưới chống muỗi, nhưng chung quanh toàn lùm cây to, có bốn con sóc đuôi rất dài chạy mà lại ở giữa rốn Sài Gòn.

Từ chỗ này tôi sẽ suy nghĩ về một xã hội và những cuộc đời với bao vấn đề cũ mới. Lúc này, tôi khỏe, còn làm việc được.

Tình hình ở nhà ra sao. Riêng cậu làm gì? Gia đình trước thắng lợi cũng vui lắm chứ? Công việc của cậu đến tháng 5 tôi có biết. Giờ anh em phân công gì? Thôi việc gì cũng cứ làm. Hăng hái, cần mẫn, sáng tạo biết xử sự trong mọi trường hợp.

Ông Nguyễn Thọ giờ làm gì? Tôi xin có lời hỏi thăm bạn Thọ, bạn Dũng, bạn Đĩnh, bạn Chính Yên, bạn Mai Hân, xin lỗi họ là không viết thư cho tất cả được.

Bảo với Vũ Hạnh là tôi cũng nhớ nó lắm.

Giờ thì nhờ cậu hai việc.

• Một là cậu nhặt đâu được ít sách miền Bắc, nhất là Thép đã tôi và Ruồi trâu, gửi vào hộ. Mình có nhiều người xin quá mà những người xin mình cũng có lòng muốn cho thật sự. Có thì thu xếp để rồi gửi Nguyễn Tự vào.
• Hai là cuốn sách Thời Dựng Đảng ngoài chỗ Như Phong có in không, và in đến đâu rồi. Ôi lắm lúc nhớ đến sự viết nốt quá. Cậu cứ chuẩn bị tài liệu cho tớ nhé. Cậu viết thư ngay cho biết là số phận cuốn sách đó ra sao. Có phải viết gì cho Như Phong không. Hay mình cứ viết kèm theo đây một lá thư cậu mang đến hộ.

Còn một việc nữa là bài mình viết từ Sài Gòn, Hà Nội đọc thế nào. Cậu làm correspondant (tiếng Pháp: Thông tín viên) cho tôi báo tin   luôn luôn cho tôi nghe ngóng và rút kinh nghiệm. Viết mà xa người đọc cũng khó.

Ngoài ra có gì liên quan đến tôi mà cậu nghe được, cũng cho biết.

Thôi, sẽ còn gặp nhau và sẽ còn nhiều ngày làm việc vui nữa.

                                                                                                      Thân

                                                                                                      Thép Mới (ký)

T.B: Cậu xuống nhà cô Xuân bảo cô ấy bán hộ cái xe đạp để trả tiền bà cụ hộ. Tôi sợ để xe nhà nó, nó đánh hỏng mất. Bán đi, trả tiền bà cụ hộ.

 

Vì sao Phạm Khuê viết được ngay bức thư gửi cụ Hồ?

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 9 năm 2019.

Blog PhamTon

Sau khi chúng tôi đưa lên blog bài của Dã Thảo Ngay trước ngày Quốc khánh đầu tiên, Hồ Chủ tịch đã tiếp hai con gái học giả Phạm Quỳnh, trong đó có chi tiết: “Bức thư mà hai bà đưa cho Hồ Chủ tịch là do Phạm Khuê (…) chấp bút viết theo ý của ba chị em, sau khi nghe tin cha bị bắt ở Huế”, nhiều bạn đọc cả trong và ngoài nước đã hỏi vì sao Phạm Khuê 20 tuổi, sinh viên trường Y ở Hà Nội lại có thể biết rõ và viết được ngay bức thư gửi Hồ Chủ tịch nói về việc cha bị bắt ở Huế, để hai chị kịp đưa lên Hồ Chủ tịch nếu được Người nhận tiếp. Vì Phạm Quỳnh bị bắt trưa 23/8 mà ngày hai bà được gặp Cụ Hồ lại là ngày 31/8/1945, chỉ vẻn vẹn một tuần. Mà còn phải viết trước, vì chưa biết khi nào được tiếp. Thời gian gấp gáp như vậy, trong khi hồi đó, giao thông liên lạc trong nước ta còn rất lạc hậu, sao có thể nhanh như vậy được. Tóm lại, sự thật có phải như đã viết không?…

Chúng tôi cảm động trước sự quan tâm của bạn đọc đến mức chú ý cả những chi tiết nhỏ nhặt nhất trong các bài viết trên blog. Chính vì thế, sau khi được hỏi, chúng tôi bắt tay ngay vào việc rà soát lại các tư liệu gốc (đặc biệt là tư liệu 10 trang viết tay của Thiếu tướng Phan Hàm viết ngày 8/11/1993 gửi Tuyên huấn Thừa Thiên Huế và bài Phạm Quỳnh, người nặng lòng với nhà của Phạm Tôn đăng trên tạp chí Nghiên cứu và Phát triển của Sở Khoa học và Công nghệ Thừa Thiên –Huế số 3 (56). 2006), gặp gỡ trực tiếp hoặc qua điện thoại với những nhân chứng hoặc người biết rõ sự việc Phạm Quỳnh bị bắt trưa 23/8/1945. Đến nay, đã có thể trình bày vắn tắt với các bạn như sau.

Năm 1945, gia đình Phạm Quỳnh vẫn ở Huế như từ năm 1932 khi ông vào Huế làm quan. Riêng Phạm Khuê đang học đại học Y khoa Hà Nội cho nên ra sống ở Hà Nội tại nhà số 5 phố Hàng Da với gia đình bà chị cả Phạm Thị Giá cùng chồng là giáo sư Tôn Thất Bình, hiệu trưởng Trường Thăng Long. Nhưng khi Cách Mạng Tháng Tám bùng nổ thì Phạm Khuê lại ở Huế vì đang được nghỉ hè. Và đúng ngày 23/8 định mệnh ấy, anh có mặt tại Huế. Nhưng khi cha bị bắt thì …  lại không có mặt ở nhà! Vì từ sáng sớm hôm ấy, nghe có tin “cách mạng sẽ tổ chức cuộc mít tinh lớn tại sân vận động Huế, mời đông đảo đồng bào tham dự”, thì Phạm Quỳnh đã bảo các con trai lớn và người giúp việc trẻ trong nhà chuẩn bị tham gia, lại dặn mua sẵn cờ đỏ sao vàng nhỏ cầm khi đi mít tinh. Mấy hôm trước, biết tin Cách Mạng Tháng Tám thành công ở Hà Nội, Phạm Quỳnh đã bảo người nhà, vợ và các con gái lấy hết vải đỏ, vải vàng nhà hiện có, hạ cả các màn bàn thờ hai màu đó để may gấp cờ đỏ sao vàng treo khắp mặt tiền nhà. Ông bảo “Nước ta độc lập rồi, thế là việc đáng mừng nhất”. Và chiều hôm ấy, theo lời cha, Phạm Khuê, Phạm Tuyên và đám người nhà trai trẻ đều cầm cờ đỏ sao vàng đến sân vận động dự cuộc mít tinh do Ủy ban Khởi nghĩa tỉnh tổ chức. Ở nhà, chỉ còn vợ chồng Phạm Quỳnh, vợ chồng cô Phạm Thị Ngoạn, cô Phạm Thị Hoàn và mấy em gái. Phạm Tuân, con trai út của Phạm Quỳnh và mấy đứa cháu nội, ngoại thì chơi tha thẩn ở sân nhà. Khi Phạm Quỳnh bị bắt, các con ông chứng kiến chỉ có hai cô Ngoạn, Hoàn và em trai Phạm Tuân chín tuổi. Khám xét nhà, ngoài một ít sách vở, còn mấy khẩu súng săn của Phạm Khuê, cũng bị tịch thu nốt.

Phạm Khuê vốn bản tính hiền lành, nhưng lại thích săn bắn và bắn khá giỏi. Lần bọn con, cháu trai và người nhà kéo nhau đi săn gần Huế, Phạm Khuê đã bắn được một con lợn lòi lớn, nặng đến nỗi khi khiêng lên để chở về thì đò suýt đắm, mọi người đều phải lên bờ đi bộ, chỉ Phạm Khuê và người lái được ngồi đò.

Chiều hôm ấy, Phạm Khuê dự mít tinh và đi tuần hành về đến nhà, tay vẫn còn cầm cờ đỏ sao vàng thì chị và các em cho biết cha và anh rể là chồng bà Ngoạn đã bị bắt. “Người tính hiền lành, thường hay cục”, Phạm Khuê chạy vội vào nhà, đến ngay tủ súng săn của mình, thấy tủ bị niêm phong, thì đấm vỡ kính, chảy cả máu tay. Nhưng tủ trống rỗng … Sau này, vào những năm 90 thế kỷ trước, em út Phạm Tuân từ Mỹ về thăm có nhắc lại chuyện này trước mặt cả gia đình Phạm Khuê. Ông mỉm cười, lắc đầu rồi nói: “Nếu lúc ấy còn súng thì không biết chuyện gì sẽ xảy ra và cuộc đời anh sẽ ra sao…” Bây giờ, ông đã là giáo sư đầu ngành lão học, viên trưởng Viện Lão khoa, chủ tịch Hội người cao tuổi, đại biểu Quốc hội, Nhà giáo Nhân dân và là Đảng viên Đảng Cộng Sản Việt Nam đã mấy mươi năm rồi.

Sau đó, Phạm Khuê lên ngay tàu hỏa ra Hà Nội, báo tin chẳng lành cho gia đình hai chị. Cả nhà cùng bàn để hai chị lớn là Phạm Thị Giá và Phạm Thị Thức (là vợ Giáo sư Đặng Vũ Hỷ, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I) xin lên gặp Cụ Hồ, mang theo thư do Phạm Khuê chấp bút thảo, theo ý kiến của cả nhà.

Chị cả Phạm Thị Giá, tìm gặp ông Hoàng Hữu Nam tức Phan Bôi, em ruột ông Phan Thanh là người quen biết đã lâu, cùng làm việc ở Trường Thăng Long với chồng bà. Từ đó dẫn đến buổi hai bà được Hồ Chủ tịch tiếp từ 11 giờ trưa ngày 31/8/1945, ngay sau khi Người duyệt lại lần cuối bản thảo Tuyên Ngôn Độc Lập sẽ đọc ngày 2/9/1945, ngày Quốc khánh đầu tiên của nước ta.

Chính Phạm Khuê từ Huế ra sau khi đã biết rất rõ việc cha bị bắt như thế nào cho nên anh viết ngay được chính xác về sự việc này để hai chị kịp trình lên Cụ Hồ.

Sau thời gian thương thảo với phía Hoa Kỳ về hiệp định hòa bình Việt Nam ở Paris, có lần ông Lê Đức Thọ, trưởng đoàn đàm phán của ta hồi đó đã chọn Giáo sư Phạm Khuê đi cùng sang Paris. Chính ông Lê Đức Thọ đã nói Phạm Khuê có người nhà ở Paris thì nên đi thăm. Và đã tạo điều kiện cho Phạm Khuê gặp chị gái là Tiến sĩ Phạm Thị Ngoạn, tác giả luận văn Tìm hiểu Tạp chí Nam Phong trình Đại học Sorbonne và em gái Phạm Thị Hoàn, cùng chồng là nhạc sĩ tài hoa Lương Ngọc Châu.

Sự thật là như vậy. Giản dị và thật, đúng như… sự thật vậy.

Thành phố Hồ Chí Minh ngày 26/9/2010.

B.P.T.

Sự cộng tác có hiệu quả (P3)

Blog PhamTon năm thứ mười hai, kỳ 2 tháng 9 năm 2019.

Chuyện một người cháu ngoại

SỰ CỘNG TÁC CÓ HIỆU QUẢ (Tiếp theo)

Phạm Tôn

Thứ ba ngày 26/8/1975, anh Thép Mới gọi mình báo cho biết sẽ đi công tác Sài Gòn. Nhưng nhiệm vụ trước mắt lại là một công tác kỳ lạ. Đến nhà chị Lý (68 Trần Quốc Toản), gặp một cô gái đến từ Đà Lạt, từng hoạt động trong thời kỳ chống Mỹ tại miền Nam. Phải đưa cô ấy đi thăm, tìm hiểu Hà Nội và chủ nghĩa xã hội trong hai ngày 27, 28. Kỳ lạ hơn nữa là đến chiều 27, chúng mình đã như một đôi bạn.

Mình đưa cô đi thăm những người quen của cô và bạn bè cùng từ miền Nam ra kỳ này. Đến nhà nào cô cũng xưng với các em nhỏ ra mở cửa là dì, nghe rất lạ. Các bạn cô thường ở khách sạn do tổ chức lo cho nơi ăn chốn ở. Tôi chở cô đi trên chiếc xe đạp Vĩnh Cửu qua cầu Long Biên lộng gió. Cô bảo dừng lại để chụp hình. Xuống xe, cô bày cho tôi cách chụp, rồi đứng bên cầu, xõa tóc ra bảo tôi chụp. Dạo ấy, còn ít người dân có máy ảnh, khi đem theo máy ảnh, cô phải có giấy chứng nhận của Bộ Thông tin Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. May không bị ai hỏi giấy tờ cả. Cô mặc đồ bộ áo quần cùng màu, khác kiểu dân Hà Nội, nên đi đâu cũng bị nhiều người chú ý. Cô đều mỉm cười đáp lại không tỏ vẻ khó chịu gì. Tôi vừa chở cô vừa chụp hình cho cô khá nhiều. Đến bên ngoài cửa hàng bách hóa tổng hợp lớn nhất Hà Nội, cô bảo tôi gác xe rồi đứng để cô chụp. Tôi vẫn mặc cái áo sơ mi ca rô mẹ may bằng vải mẹ mua theo tiêu chuẩn bền và rẻ nhất. Cô chụp mấy kiểu, nhiều người chú ý như ta hay nhìn người nước ngoài vi thấy họ khác mình.

Anh Thép Mới khi giao nhiệm vụ còn mở ngăn kéo số hai lấy trong phong bì ra một số tiền bảo để uống nước và cô thích ăn gì thì mua cho ăn. Khi uống nước chanh ở bờ hồ Hoàn Kiếm, cô chú ý cách bán hàng kỳ lạ: tôi đưa tiền, mua vé, xong ra quầy lấy nước chanh, cô bán nước chanh cho vé vào một chậu nước rồi mới đưa tôi hai cốc nước chanh. Cô lại bảo muốn ăn bánh tôm Hồ Tây. Tôi can ngăn không được đành cho cô lên đường Cổ Ngư. Đến đây, tôi bảo cô ngồi chờ giữ chỗ cho tôi để tôi bắt đầu cuộc chiến mua bánh tôm. Cô cười nghi ngại, nhưng rồi gần một giờ sau tôi mới đem về đĩa bánh tôm kèm rau và nước chấm. Bấy giờ cô mới hiểu vì sao tôi cản cô ăn bánh tôm Hồ Tây, mất rất nhiều thì giờ mà ăn cũng chẳng ngon vì nguội ngậm hết cả. Ăn xong, tôi hỏi có uống nước chanh không, cô bảo thôi. Về nhà uống nước trà còn hơn, cô sợ chờ lắm rồi. Tôi bảo có thế dân Sài Gòn mới giễu XHCN là xếp hàng cả ngày. Từ đấy cứ đến lúc đói, tôi đưa đi đâu thì cô bằng lòng đi đấy ngay và bao giờ cũng khen món ăn Hà Nội ngon quá, người bán hàng cũng niềm nở nữa. Tôi mời cô ăn há cảo, súp lươn Hàng Quạt, bún chả Hàng Mành, chả các Lã Vọng…

Sáng hôm sau, tôi đưa cô đi xem Bảo tàng Cách mạng, còn khoe với cô là tôi đã gặp Cụ Nguyễn Tuân, tức Quốc Anh người đã đứng lên nói tại Hội nghị Thanh niên Cách mạng đồng chí hội yêu cầu thành lập đảng cộng sản. Cũng đã gặp cụ Trịnh Đình Cửu ở Hồ Tây nhân dịp Tết cơ quan sai mang con gà trống thiến đến biếu cụ, cảm ơn về việc đã giúp anh Thép Mới tư liệu viết nên Thời dựng Đảng. Tôi được đi ô tô Vôn-ga đen của tổng biên tập rất oai. Cô cười. Thế là những ai thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương ở số nhà 5D phố Hàm Long Hà Nội còn sống tôi đều gặp cả, biết rất nhiều chuyện hay. Nhất là học được nhiều bài học về vô sản hóa. Buổi chiều, đi xem bảo tàng Mỹ thuật. Tôi thật bất ngờ khi đứng trước thạp đồng Đào Thịnh nổi tiếng bảo vật quốc gia, cô chỉ bốn cặp nam nữ trên nắp thạp hỏi tôi họ đang làm gì thế. Tôi nói tôi cũng không biết.

Tôi về cơ quan lấy báo về nhà đọc, nghe loáng thoáng trong ban anh em bàn nhau ông ấy chí tình quá kiếm cả vợ cho thằng Thành đấy nhỉ. Làm gì có chuyện ấy, ông ấy kiếm cho ông ấy đấy, biết thằng này nó liêm khiết mới giao cho nó trông giúp thôi. Tối, anh Lê Hưng ở báo Hà Nội, bạn thân anh Thép Mới đến nhà tôi hỏi anh Thép Mới, còn hỏi cả chỗ ở của cô gái Miền Nam.

Có thư Hà Khánh Linh gửi cho mẹ và em Nhàn: Về Huế thấy buồn và khổ quá.

Thứ bảy 30/8 đi Bãi Cháy với anh Thép Mới, cô gái miền Nam, cháu bà Lý nơi cô ở nhờ, cùng ông bạn Trịnh Văn Bân lái xe. Tôi ngủ với Bân trò chuyện rất vui. Anh Thép Mới chủ trì cuộc họp bàn chuyện lập nhóm công tác ở Sài Gòn, thực chất là anh nói mình ghi, mọi người chỉ thỉnh thoảng góp thêm một ý kiến. Chuyến đi này chủ yếu là nghỉ ngơi. Mưa suốt ngày. Hôm sau chuyển thành bão, gió xoáy suốt ngày. Bữa trưa phải xuất thực phẩm dự trữ phòng thân ra ăn. Phà sang Hòn Gay ngừng chạy. Chiều mới có xe sang. Tỉnh Đoàn Thanh niên Lao động biết tin nhà báo Thép Mới về tỉnh  nhà bèn mời cơm. Tôi nhớ lần đi Thanh Hóa, sở văn hóa tỉnh cũng mời. Trong lúc họ chuẩn bị cơm nước anh Thép Mới nói với lái xe Đỗ Xuân Trường và tôi tao bây giờ cứ mài cái tên ra cũng có ăn rồi. Tôi máy miệng nói anh cứ mài như thế không sợ nó mòn hết sao. Anh nhìn tôi ngỡ ngàng, không nói gì. Anh Chính Yên cùng học trường Bưởi với anh Thép Mới kể là ở trường bạn bè gọi anh ấy là Lộc cơm nguội vì anh nói chán lắm chỉ viết hay thôi. Đối đáp lại càng kém, không nhạy bén.

Chiều 1/9, về Hà Nội, tràn ngập không khí ngày hội lớn. Người người và hoa, đâu cũng thấy hoa. Ông anh cô gái (ở 35 Ái Mộ – Gia Lâm) mời cả nhóm ăn bún xáo măng, giới thiệu em trai anh ta là Truyền, dạy đại học và một cô em học kiến trúc, rồi cô này hát hai bài cho mọi người nghe.

Trưa 2/9, anh Thép Mới nói mình xin mẹ cho ăn cơm trưa. Mình báo mẹ còn dặn cứ làm như nhà mình  vẫn ăn, thêm bát thêm đũa thôi. Anh ăn vui vẻ bữa cơm duy nhất ở nhà mình, không phải mình mời mà do anh yêu cầu cho ăn để tiện công việc vì nhà mình gần cơ quan. Tối, mình lo đưa cô bạn và hai anh bạn cô đến cơ quan xem pháo hoa bắn ngay hồ Hoàn Kiếm. Sáng hôm sau, mình đánh máy xong bản những công việc cần làm để tổ chức cơ quan báo Nhân Dân tại Sài Gòn và đưa anh Thép Mới. Thế là coi như xong việc chuẩn bị, chỉ còn việc mình chuẩn bị tư liệu đem đi phục vụ việc viết lách của anh những ngày đầu vào Sài Gòn.

Ngày 5/9/1975, Tổng biên bập Hoàng Tùng ký quyết định cử cán bộ vào miền Nam công tác. Thành lập bộ phận thường trực của báo Nhân Dân tại Sài Gòn làm nhiệm vụ viết bài cho báo và tổ chức việc in lại tờ báo để phát hành tại miền Nam. Cử các đồng chí: Thép Mới, phó tổng biên tập (hiện đã ở Sài Gòn) – Nguyễn Thanh Dương, ủy viên Ban biên tập – Phan Quang, trưởng ban, Nguyễn Văn Phú, phóng viên, Võ Ngũ Phong, phóng viên, Tôn Thất Thành, phóng viên và cô bạn nay cũng là phóng viên.

Tối 3/9, cùng vợ chồng Nhàn, Long và hai cháu Hải, Hà đi xem phim Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh do Hồng Hà viết kịch bản. Vì việc này mà mình bị anh mượn một tuần để tìm cho ra đường đi của con tàu Đô đốc Latouche Tréville mà thủy thủ Văn Ba (tức Bác Hồ thời trẻ) làm việc trên đó đã đi qua những bến cảng nào. Việc thứ hai là đến xem các cuốn phim thời sự xưa Đảng Cộng sản Pháp cung cấp cho ta để làm phim này và chỉ ra đâu là Albert Sarraut kẻ đã hai lần làm Toàn quyền Đông Dương. May là đã làm xong hai việc đúng hẹn. Đường đi của con tàu tưởng là khó tìm hóa ra có cả một bản đồ vẽ kỹ càng nằm ngay trong tập sách dày cộp của A.Sarraut tại thư viện cơ quan.

Sáng 7/9, đang soạn sách và giấy má thì Đoàn Di lại chơi. Bao giờ cũng vậy, mình pha trà thật đậm mời Di uống một mình. Uống xong mới giáo huấn như mọi khi vì bao giờ cũng thấy có điều cần chỉ bảo. Nhưng lần này có vẻ nghiêm trọng. Di nhấn mạnh: Chớ có ảo tưởng! Dặn như vậy kể ra cũng không thừa.

Tối, hai chú em công nhân cảng Bùi Lê Nghiên và Nguyễn Tiến Trung lại chơi, tranh thủ gặp anh được lúc nào hay lúc ấy, kẻo sau này biết thế nào…

Chiều hôm sau, trả được anh Đào Anh Kha bộ từ điển bách khoa Nhật Bản bằng esperanto, cũng đòi được 8 quyển Sông Đông êm đềm, mừng quá. Trả sách Tường Văn Thành, đến Nguyễn Văn Hoan nhưng không gặp. Cả ngày lo chạy giấy tờ, tiền nong, không xong việc gì cả. Hôm 6/9 đi viếng Lăng Bác, đông người quá, 13 giờ phải về. 9/9 lại đi viếng. Cụ nằm thoải mái, như sắp vén chăn ngồi dậy tiếp khách. Hồi Bác mất năm 1969, mình xin mãi mà ở Cảng không cho đi viếng. Đúng, cái gì cũng có lúc của nó, muốn sớm không được. Nên tuân theo quy luật của cuộc đời thôi.

Buổi tối, anh bạn cùng ban cùng lứa tuổi muốn nói chuyện riêng với mình. Hai đứa ra bờ hồ ăn kem que Tràng Tiền. Anh ta cao gần bằng mình, ở phòng văn nghệ. Nhiều lần gọi mình là chú em quá, một hôm mình bảo anh ta đưa chứng minh thư ra xem ai lớn hơn ai. Xem chứng minh thư của mình rồi, anh ta không nói gì, cũng không đưa chứng minh thư của anh ta. Nhưng từ đấy thôi không gọi chú em nữa. Nhưng vẫn giọng dạy đời, chỉ bảo như mọi khi.

Tối đó, vẻ mặt anh đặc biệt nghiêm trọng, ăn nói có cân nhắc. Anh bảo mày đi chuyến này tao thương mày nên thấy phải nói mày rõ là mày đi với ai, rồi anh điểm từng người trong nhóm, song chủ yếu muốn nhắc mình cần chú đề phòng anh Thép Mới. Anh nói đây không phải ý riêng tao mà là của cả những anh lớn thương mày muốn nhắc mày cần chú ý: ông ấy nổi tiếng hay dùng tay sai xong lại bỏ tay sai ngay khi không cần nữa. Mình chăm chú nghe những lời tâm huyết của bạn cùng lứa, nhưng không tin. Chỉ cảm ơn bạn đã lo cho mình.

Tối 11/9 cùng thợ rèn Trung và cửu vạn Nghiên đến nhà cụ Nguyễn Văn Sán đội trưởng Đội 5 thân yêu ngày nào và bạn Kiều Văn Lập kỹ sự giáo viên bổ túc văn hóa cũng là người kéo đàn phong cầm cho đội văn nghệ đệm cho mình biểu diễn ảo thuật, rồi quay về khu tập thể công nhân Cảng ngủ trò chuyện gần suốt đêm với anh em. Sáng dậy, gặp Nguyễn Văn Tân thợ điện và cô Thuần dễ thương mảnh mai bán hàng căng tin. Còn gặp cả anh Bùi Văn Đại tổ trưởng bốc xếp, anh Luận lái xe, cậu Quang kỹ thuật và một số các bác các chị khác… Hầu hết là học viên của mình, coi như lần cuối từ biệt Cảng thân yêu nhiều kỷ niệm vui có mà buồn cũng có.

12/9 họp với các anh Thanh Dương, Phong, Phú và bà Tư một cán bộ cơ sở Củ Chi ra thăm Hà Nội nay bọn mình được phân công tháp tùng bà về Sài Gòn. Phân công: Phú là đảng viên lo mọi việc chung của đoàn. Phong lo vé tàu xe giấy tờ. Không đi xe hơi nữa vì quá tốn kém mà cũng không có xe. Mình được phân công lo việc ăn đường, có lẽ chỉ vì mọi người đều tin là liêm khiết. Thống nhất là không nghỉ lại Huế mà nghỉ một hai ngày tại Đà Nẵng. Sáng 13 đến cơ quan, Phong cho biết 16/9 mưới đến lượt mua vé để đi ngày 17/9.

Tối ấy cả nhà liên hoan, đủ cả mực nướng, đu đủ bào, bưởi, bánh nướng bánh dẻo. Gia đình anh Đại cũng dự.

Sáng 14/9, theo sáng kiến của em Thân, cả nhà ra hiệu ảnh bờ Hồ Gươm chụp ảnh, chỉ thiếu chú Long về Cà Mau và bà cô về Huế. Hương Giang là bé nhất được mẹ Trang bế . Có ảnh chụp riêng mẹ với mình. Ảnh chụp ba anh em trai thì khó quá. Cố chụp giống như bức ảnh năm 1945, hai em Thành Thân ngồi trước, anh cả Đại đứng sau ôm hai em. Nhưng nay hai em lớn quá, anh lại nhỏ. Cố sắp xếp mãi mới chụp được. Lâu lắm nhà mình mới chụp ảnh, vì dù sao đó cũng là quá xa xỉ, nhất là đối với mình. Chỉ khi làm thẻ, bắt buộc có ảnh mới chụp thôi.

Chụp ảnh xong lại kéo nhau về nhà anh Đại ở Kim Liên liên hoan bún mắm tôm với thịt hộp. Chiều lại ăn bánh mì với thịt hộp rồi mới về. Có chị Thanh Thủy là chắc chắn có món ngon rồi. Vậy mà khi nào chị về 16 Hàng Da, mẹ cũng tránh để chị vào bếp. Vì khi chị đi rồi thì trong bếp chẳng còn vật tư gì nữa, chị dùng hết cho món ăn thật ngon. Tội lạ.

Tối ấy mát trời, cùng Ngô Tiến Thái và Nguyễn Văn Tân đạp xe lên chơi đường Cổ Ngư, đi qua khách sạn Thắng Lợi Cu Ba xây tặng, rồi ngồi với nhau cùng nói chuyện cũ bên bờ Hồ Tây. Tự hào về những năm tháng đã sống qua trong chiến tranh… Khi đi cũng như khi về đều qua và dừng lại trước Lăng Bác. Đèn sáng rực. Rất đông người lớn trẻ em đến đó hoặc đứng hoặc ngồi trên vỉa hè lặng yên ngắm Lăng. Một nét mới trong đời sống người Hà Nội.

Ngay sau khi gặp Phong biết ngày tàu chạy là 17/9 thì gặp anh Hồng Hà. Anh gọi mình gấp. Anh bảo có việc. Mình nói đã có vé đi ngày 17. Anh bảo cứ xong việc thì đi thôi. Chưa xong thì cậu đi sau. Anh là em anh Thép Mới mà hai anh em khác hẳn tính nhau. Anh Thép Mới dễ gần bao nhiêu thì anh Hồng Hà chỉn chu, kín kẽ, ăn nói chừng mực bấy nhiêu. Anh bảo cậu biết ông Trường Chinh không, có biết tên thường gọi của ông ấy là Thận, thức là thận trọng không. Bây giờ tôi giao cho cậu làm một việc cho ông ấy, cậu đọc tất cả những bản photo gửi từ Pháp về và làm inventaire (Tiếng Pháp – Bản kiểm kê) ghi rõ tài liệu số mấy, tiếng nước nào nội dung thế nào. Thật ngắn gọn, nhưng phải thật chính xác. Các tài liệu này tôi đặt họ in trong chuyến đi Pháp làm phim về Bác mà cậu đã biết. Anh nói xong, đưa cho tôi một xấp tài liệu, mấy hôm sau lại đưa cho một xấp nữa… Tôi đọc sơ qua mà phát hoảng. Đủ cả Pháp, Anh, Tây Ban Nha, Nga, Đức, Hán, Nhật… May là cắm đầu vào làm suốt mấy ngày ở thư viện, không nói không rằng một câu  nào với ai cả, cuối cùng, đúng 8 giờ sáng 17/9 tôi đưa anh Hồng Hà và nhận nụ cười mỉm của anh: Tôi biết cậu làm được mà…

Chiều 17/9/1975 chúng tôi lên toa số 5 đoàn tàu Thống Nhất liên vận – Hà Nội – Đà Nẵng. Phú, Phong, bà Tư Củ Chi lại thêm Thanh Phương ở báo Giải Phóng người cũ ban miền Nam báo Nhân Dân cũng đi cùng cho vui như anh nói.

Chưa bao giờ tôi lên một toa tàu sang trọng như vậy. Rất sạch sẽ, có máy nước, có cả quạt trần xoay vòng, đèn sáng, có phục vụ ăn uống. Nhân viên cũng lịch sự. Đúng giờ đã định 16:55 tàu chuyển bánh rời ga Hàng Cỏ. Hai em Trung, Nghiên đêm hôm trước lên ngủ với mình tâm sự rất nhiều, hôm nay sau giờ tan tầm các chú lại đạp xe một mạch từ Vĩnh Tuy lên ga tiễn. Hai em xách xe chạy theo tàu đã chuyển bánh, gọi thật to, may quá anh em còn kịp nắm tay nhau trước khi tàu rẽ…

Tối nay, mình biết là giờ này hoa quỳnh nhà mình lại đang lặng lẽ nở mà không có mình. Mẹ chắc vẫn ngắm hoa và sẽ buồn một chút, tuy lúc chia tay thấy mẹ cố bình thản, không nói gì, chỉ nhìn thôi…

Đêm, đoàn tàu chạy thật nhanh.

Chiều qua, nhận thư cô sinh viên Kiều Thị Vân cho biết : Vũ Văn Chỉ đã ra Bắc, khỏe, đang an dưỡng ở Sơn Tây. Mình đã viết thư cảm ơn cô.

Con tàu sang trọng đầy tiện nghi chỉ đưa chúng tôi đến ga Vinh mà thôi. 4:30 ngày 18/9 đến Vinh, chuyển tàu sang xe tải. Mỗi xe 25 người không kể trẻ con và hành lý mang theo, cho nên hết sức chật chội. Nhiều gia đình chuyển cả nhà vào Nam nên trẻ con rất đông. Đồ đạc mang theo cũng không ít.

Cũng từ lúc này anh em tôi, nhất là tôi mới thấm thía cái câu anh Thanh Phương nói là muốn đi cùng chúng tôi cho vui. Đúng lúc phải khiêng vác chuyển đồ từ tàu sang xe tải Gin thì anh Phương cho biết anh đau tim và vợ anh đã dặn là phải tránh khiêng vác nặng. Mà anh lại là người có nhiều va li nặng nhất, anh mang toàn bộ số tư liệu vợ chồng anh cắt mấy chục năm qua ở các báo chí miền Bắc vào làm vốn. Vì đau tim và nhớ lời vợ dặn, anh chỉ đứng nhìn chúng tôi, nhất là tôi cao nhất bọn chuyên vác các va li nặng của anh. Khổ nhất là khi chuyển xe. Tôi phải đứng một chân trên mui xe chất va li. Chân kia đặt lên xe khác, cố sức chuyển các va li nặng sang bên, vẹo cả người. Chính nhờ hai va li to nặng ấy mà sau này anh Thanh Phương được nhận hai danh hiệu kỷ lục Việt Nam là: người có số lượng bài báo cắt làm tư liệu lớn nhất Việt Nam. Sau này vợ chồng anh lại dán các tư liệu theo chuyên đề thành một quyển sách thật to được công nhận là quyển sách tư liệu bằng báo cắt lớn nhất Việt Nam. Hồi ấy anh đã chủ trương bán đấu giá lấy tiền giúp sinh viên nghèo hiếu học ngành báo chí. Kết quả ra sao, tôi không được biết, nhưng tấm lòng của hai vợ chồng thì qua báo chí ai cũng biết. Đúng là anh vui khi đi với chúng tôi.

Xe tải chạy nhanh, đường dài vừa trải qua chiến tranh không thiếu gì ổ trâu, ổ voi, tha hồ mà xóc nẩy cả người lên. Nhiều người say xe. Anh Phú ở nhóm chúng tôi nằm thẳng cẳng, mắt che khăn mặt. Thỉnh thoảng lại nôn thốc nôn tháo rất tội nghiệp.

12:15 đến Đèo Ngang, lại nhớ hồi đi Quảng Bình cùng anh em Đội I Cảng Hà Nội. Chiều đến Đồng Hới ăn và ngủ tại trạm đón tiếp liên vận. Cơm canh xoàng hơn bữa trưa ở Hà Tĩnh nhiều.

Sớm 19/9 lại tiếp tục đi xe Gin. Lái và phụ xe đều rất giỏi tay nghề và tốt bụng hay giúp đỡ những gia đình nhiều con nhỏ.

Đêm hôm qua do không có đồng hồ, bác Tư Củ Chỉ đánh thức cả bọn dậy từ 12 giờ đêm vì tưởng là đã sáng rồi. Nhưng nhờ thế mà biết ở đây có bán miến thịt nhiều, ăn no mà chỉ 1 đồng. Có điều rất cay, mình thích nhưng các bạn đều chỉ lấy đũa vớt miến, thịt ăn cho đỡ cay.

Vượt qua con sông Hiền Lương nhỏ bé hiền hòa hôm nay, tất cả chúng tôi cố nhào ra nhìn rõ bên kia giới tuyến chia cắt đất nước hai mươi năm qua. Chỉ có những nhà mái tôn thấp, trên nóc chất rải rác những bao cát nhỏ phòng gió bão làm tốc mái. Ngoài ra chẳng thấy có gì lạ. Cũng từ đấy, bà Tư Củ Chi coi nhiệm vụ của mình là giới thiệu cho chúng tôi về miền Nam. Cũng chú ý chỉ đạo các chú miền Bắc không biết đâu, ở trong này thì phải… Đến bữa xe nghỉ cho hành khách ăn trưa, bà Tư ăn riêng theo thói quen của bà, vừa mặn vừa rất cay. Còn tôi gọi cơm đĩa cho cả bốn anh em như nhau, chúng tôi đã quá quen với lối sống bao cấp, ăn uống đều cùng một kiểu. Bà Tư ăn món riêng nhưng ngồi ngay cạnh chúng tôi. Anh Phú hỏi tôi sao không có canh thì bà nói ngay, các chú quê quá ăn cơm dĩa, ai ăn canh, muốn cho đỡ háo thì mua đại miếng dưa hấu, dưa leo ăn kèm. Anh em đưa mắt nhìn nhau, không ai nói gì, cũng chẳng ai mua dưa. Khi chúng tôi liên hệ với tự vệ phường xin chỗ ngủ, được giới thiệu đến nhà cơ sở cách mạng ở một cửa hàng ăn, bố trí cho ngủ trên gác thì bà Tư phản đối nói các chú mất cảnh giác quá, làm sao tin được các cửa hàng ăn phục vụ bọn Mỹ và tay sai ngày xưa. Nằm trên lầu, có sự cố, chạy làm sao. Bà nhất định ngủ trong xe. Chúng tôi không cãi nhưng vẫn lên gác nhà hàng ngủ. May mà đêm ấy chẳng có sự cố gì. Bà có cái bình thủy (phích nước) nhỏ xinh, uống nước bằng cái nắp phích có quai. Bả bảo, đi đường xa, cần nhất là phải cảnh giác với nước uống, không thể ai bán cũng mua tin là nước không có độc. Tôi bao giờ cũng chính mắt thấy họ đun nước sôi mới mua, rót vào bình thủy riêng đã cho trà của mình. Đến 22 Tú Xương, bà ăn với chúng tôi bữa cơm cuối, dặn dò cần cảnh giác thế nào khi ở Sài Gòn rồi tự ra cổng tìm xe lam đi Củ Chi. Tiễn bà, cả bọn chúng tôi nhẹ cả người, vừa hoàn thành nhiệm vụ, vừa đỡ bị dạy dỗ quá nhiều. Tôi ghi nhận tấm lòng của bà, cả tinh thần trách nhiệm của bà nữa. Sau  này, bà có ghé thăm chúng tôi, gửi chai nắm tôm chua và gói mứt dừa cho anh Thép Mới.

Trưa 19/9 thì đến Huế, được nghỉ ăn uống tự túc tại chỗ đỗ xe. Mình bắt chước mấy khách cùng đi gọi một anh xe ôm, đưa địa chỉ nhà cô Bảy. Một lát anh ta đưa em Như Ý con cô đến quán cơm gần ga. Cô Bảy ốm, em Ý có đi tìm Hà Khánh Linh nhưng không gặp, đành đến một mình. Lần đầu anh em gặp nhau, mình đưa gói mứt sen và lá thư mẹ viết cho cô rồi bảo em về. Em muốn ở lại tiễn anh, còn anh không muốn em thấy anh leo cái thang gỗ lên thùng xe tải bệ rạc quá. Ngồi quán nước trò chuyện đang lịch sự thế này. Nhưng lái xe giục, đành bẽ bàng chia tay em.

Quán nhỏ ven đường này toàn mở bằng bài Trường Sơn Đông – Trường Sơn Tây cuốn băng đã nhão, tiếng ỏng ảnh. Cạnh đó hai bạn trẻ chơi ghi ta cũng bài này.

Đèo Hải Vân tuyệt đẹp, dài 18km. Thú hơn Đèo Ngang nhiều. Trước khi lên đèo, lái phụ xe kiểm tra lại máy móc, còn khách được uống nước dừa, ăn mực nướng ở huyện cuối tỉnh Thừa Thiên, ngay sát biển.

Chiều, đến bến Nam Ô, vào trạm tiếp đón Đà Nẵng. Ổ đây đổi tiền theo tỷ giá một đồng tiền Bắc ăn có 196-200 đồng tiền Nam, trong khi đổi chính thức ở Hà Nội hôm đi là 330 đồng. Do Võ Ngũ Phong nói có bà chị ở đây cho nên chúng tôi thuê xe lam 3000 đồng miền Nam đến huyện Hòa Vang tìm tiệm trữ thuốc bà chị mở. Anh chị đi vắng. Cháu bé trông nhà gọi xe đẩy bán mì ăn liền cho chúng tôi ăn. Đó là lần đầu tiên chúng tôi ăn mì ăn liền. Đêm ngủ nhà ấy để Phong tâm sự với anh chị. Sáng hôm sau, trời mưa mà trẻ em vẫn dậy từ bốn giờ tập đi một hai rất hùng dũng.

Sáng hôm sau, chủ nhà mượn xe đạp cho cả bọn đi ra khu trung tâm Đà Nẵng chơi, ghé thăm nhà cô Vinh chú Cầm mình ở 43 Đinh Tiên Hoàng. Cô chú mời cả bọn ăn cơm trưa ngon lành, uống bia nhắm với các món mực do cô Vinh và mấy em gái chuẩn bị. Hai mẹ con tiếp món ăn khi đĩa với, rót thêm bia cho thêm nước đá… Thấy thế, anh em trong nhóm rất lạ, cứ mời cùng ngồi ăn. Ăn xong, mời ra nhà ngoài uống trà, mẹ con cô mới dọn bát đĩa xuống bếp rồi cùng ăn những thứ còn lại. Nếp xưa vốn thế mà. Các bạn về hết, mình và gia đình cô chú mới trò chuyện thân mật được. Cô ôm lấy mình vừa khóc vừa cười. Ngày mình còn nhỏ, có thời gian cô ra giúp mẹ trông nom mình. Cho nên gặp là cô nói ngay Cóc Thành của cô nay lớn thế này. Cô bảo hồi nhỏ, tôi hay ngồi chống tay như con cóc mà thành tên. Câu chuyện chủ yếu xoay quanh con đường tiến lên của miền Nam. Mình đưa quà và thư của mẹ, cô dúi vào tay mình một cuộn tiền bảo con không biết chứ vào Sài Gòn tiêu xài dữ lắm, mình từ chối nói đã có đủ. Chú cho xe đạp, cũng không nhận, nói có xe rồi. Tối, chú chở mình bằng xe honda còn em rể thứ hai là Dự đạp xe mình mượn về trả nhà chủ. Chú cứ nói mãi là tạm thời mới phải để cô ra chợ bán hàng, sau này thu xếp được công việc, chú và các em không để cô vất vả nữa. Thật tội.

Sáng 21, anh rể Phong là Hòa đưa cả bọn ra bến xe đi Sài Gòn. Trước khi lên xe, mình mua cho mỗi người một cái bánh mì giòn, kẹp một chiếc lạp xưởng rán dài suốt bánh. Ai cũng khen ngon và hỏi là cái gì mà ngon vậy. Lên xe, lại mua mấy túm giò cá nhỏ như ngón tay, có tiêu nguyên hạt rất thơm ngon cứ ngồi trên xe đang chạy giật lấy từng cái mà ăn cho đỡ mệt

Tối, ngủ lại Cam Ranh trong một quán ăn có chủ nhà là cơ sở cách mạng thời chống Mỹ. Mình thức canh cho ba bạn ngủ, cứ một giờ lại thay phiên. Xe không đi thẳng Sài Gòn vì dạo này đoạn đường này về đêm không an toàn. Mới đây, cách thị xã Cam Ranh có 9km, một xe khách đã bị chặn lại cướp hết tiền bạc đồ đạc mang theo. Rồi còn khu Rừng Lá, nơi tụ tập bọn tàn quân chế độ cũ chưa chịu trình diện chính quyền cách mạng, ra sức quậy phá, cướp bóc cũng ở ngay trên con đường này.

Tối nay, trời thánh thót những giọt mưa thu… Đèo Cả chúng mình đi qua chiều nay đẹp hơn Đèo Ngang nhiều. Càng đi càng thấy đất nước mình đẹp giàu đáng yêu mà cũng đáng thương vô cùng. Đâu cũng thấy dấu vết tang tóc của chiến tranh kéo quá dài. Oán thù mà lũ đế quốc đã thay nhau gieo rắc khắp nước ta cả trong lời ăn tiếng nói, giọng cười, khóe mắt từng người dân miền Nam mình gặp.

Ngày 22/9 là một ngày đáng ghi nhớ. 2:00 bọn mình thúc nhau dậy sau một giấc ngủ ngắn. Ăn cháo gà 200 đồng, uống cà phê sữa 200 đồng. Lên xe hồi 3:00. Xe ca Tiến Lực số EQ 3094 mau chóng đưa chúng tôi rời Cam Ranh thẳng tiến về Sài Gòn. Nhưng chỉ nửa giờ sau, xe bị ngăn lại. Không phải phỉ ngăn mà là cách mạng ngăn. Chờ đợi. Mưa. Xôn xao tin đổi tiền. Có người mở rađiô, đài Tiếng nói Việt Nam báo tin đổi tiền thật. Xe được đưa vào bến xe Phan Rang. Chúng tôi tìm đến Ủy ban quân quản, rồi ra ngân hàng Thương Tín. Chờ mệt mỏi, lo lắng. Sợ xe chạy mất, lại kéo nhau về bám xe. Rồi lại ra ngân hàng. Cả thành phố biến động, nhốn nháo hẳn lên. Xe hông đa chạy hồng hộc ngang dọc. Người ta tụ tập bàn tán. Xe hơi đỗ lại trước các cửa hàng. Toàn bộ cửa hàng đều đóng cửa. Trời về chiều, còn nắng mà chợ Phan Rang đóng cửa toàn bộ. Tiền Sài Gòn hoàn toàn không mua được gì cả. Có cửa hàng nhận tiền Hà Nội. Khách đi xe nhốn nháo, bắt đầu đói. Lo chạy đổi tiền quên cả ăn. Còn khổ vì có cả hai loại tiền mà không tiền nào tiêu được. Đúng lúc ấy, có xe đến bến phát gạo. Mỗi người được một ký. Chúng tôi lấy mũ cối đựng gạo. Tất cả đem về nhà lái xe nấu cơm ăn chung, thức ăn nhà xe lo, đổi lại chúng tôi đưa cả bốn mũ gạo và túi gạo của bà Tư Củ Chi. Mệt thì ngủ ngồi trên xe.

Buổi chiều, lại ra ngân hàng chen chúc, nóng bức, máy lạnh to chạy hết công suất.Nhà báo được ưu tiên leo qua được 40 số. Cuối cùng cũng đổi được tiền. Mỗi người chỉ được đổi 40 đồng và nhận một tờ giấy nhem nhuốc ghi số tiền đã nộp để về Sài Gòn giải quyết sau. Thoát ra khỏi đám đông hỗn độn, tôi mua ngay môt cái ví Nhật 0đ50 tức 250 đồng Sài Gòn cũ làm kỷ niệm. Tiền lẻ Sài Gòn vẫn được tiêu như thường. Nhờ đó mà chúng tôi ăn được bún bò Phan Rang, tất nhiên rất cay, chỉ mình tôi vui vẻ ăn ngon lành.

*

*       *

Sáng 24 chúng tôi đến Sài Gòn, ở nhà số 22 đường Tú Xương một con đường nhỏ sạch sẽ, yễn tĩnh, tòan nhà ở không có cửa hàng buôn bán, chỉ bên đường có vài xe bán sinh tố trái cây và nước đóng chai hãng Top. Nhà 22 Tú Xương chúng tôi sống lại lọt trong một hẻm cụt, nằm giữa số 20 và 24 ở mặt tiền. Lối vào hẻm lại trồng nhiều cây hoa giấy tím, hồng, trắng. Nhiều lần có việc đi ban tối tôi ra mở cổng thì bắt gặp những cặp đôi đang tình tự. Họ không ngờ là trong này có nhà ở. Nghe nói nhà này trước là nơi ở của một sĩ quan tình báo Mỹ.

Đến nhà là chúng tôi lo việc tắm rửa sau mấy  ngày đi xe và lang thang trên đất Phan Rang nắng cháy. Cô bạn giới thiệu buồng tắm dưới nhà cho các bạn. Riêng tôi cô dẫn lên tầng hai, chỉ cho buồng tắm có bồn, chỉ cả cách mở nước nóng, nước lạnh. Cô gốc Nha Trang, nhưng sống lâu ở Đà Lạt nên có nước da trắng hồng, cặp môi đỏ thắm. Mắc sắc, mày đậm. Có quen có khác. Tắm rửa xong là cắm đầu viết thư về nhà. Đang lúc tôi văn chương tuôn chảy say sưa kể chuyện đường xa cho cả nhà thì cụt hứng vì Nguyễn Văn Phú viết thư cho vợ, cứ lúc lại hỏi Đèo Ngang thế nào, Đèo Cả ra sao, lúc ấy tao nằm nhắm mắt trên sàn xe có biết gì đâu… Rồi cũng xong những lá thư thật dài kể đủ mọi chuyện, chuyện nào cũng lạ, giống như ông ngoại tôi viết du ký. Tôi còn được anh Nguyễn Văn Sơn lái xe giúp giặt áo quần đi đường. Anh dẫn tôi lên lầu I, cho xem một tủ sách trong đó có một số quyển Từ điển bách khoa Anh Britanica và nói từ hôm đem sách về, anh Thép Mới cứ bảo sau  này cậu Thành vào đây sẽ thích phải biết. Sơn là người gốc Bắc, cử nhân luật, bị động viên thành chuẩn úy quân đội Sài Gòn, nhưng đã nhờ bác sĩ nhãn khoa nổi tiếng chọc thủng mắt phải để tránh ra trận, trông như mắt bị nhài quạt. Do một chú tên là Hưng cán bộ ngoài bắc cử vào giới thiệu, Sơn vào làm lái xe ở đây. Chúng tôi nhanh chóng thân nhau, sáng nào cũng cùng nhau đi ăn phở 4 hào, Sơn trả tiền, đến tháng lương thì trừ phần tôi vào lương tôi. Tính tôi ghét chuyện tiền nong, may mà đi đâu cũng có người sẵn sàng lo cho. Nhất là thời gian đầu tôi chưa quen đường xá, đi đâu cũng có Sơn đi cùng.

Ngày 25/9 tôi tìm đến địa chỉ cô Lê Thị Trung con gái ông em bà ngoại. Từ đó tìm ra nhà chị Kim Anh con bà Phương vợ hai bác cả Giao. Tối ấy cậu Lê Đức Vượng và cô Lê Thị Ý đến chơi. Tôi nhận ra gia đình này gắn bó với nhau rất mật thiết, không lỏng lẻo như ngoài mình. Ngày 26, cậu Thắng chông cô Lê Thị Nhị đón về nhà cô Trung, Kim Anh, rồi về nhà cô Chí ở cùng bà Cửu em dâu bà ngoại. Chuyện gì về tôi mọi người đều thông báo cho nhau biết cả. Chiều 27, bác Phương đến thăm, xem nơi ăn chốn ở, hôm sau mang đến một bọc ni lông to đựng chăn len, gối và màn.

Cậu Thắng còn tự nguyện đưa mình đi nơi nào cần tìm. Hôm tìm nhà bà Đơn em mẹ chị Thủy vợ anh Đại, phải vào một xóm lao động chen chúc trên đường Trần Quang Khải. Hai bên đường nhỏ trong xóm đầy những thanh  niên đen trùi trũi cởi trần mắt gờm gờm nhìn người lạ. Cậu về kể cho bà và cả nhà nghe, xưa nay ở Sài Gòn mà chưa khi nào vào một nơi ghê như thế, nhưng thấy thằng mũ cối nó bình tĩnh đi vào thì mình đành theo thôi. Ai cũng cười nói là tôi chưa biết Sài Gòn nên chưa biết sợ. Tôi tìm được bà Đơn làm nghề chích thuốc dạo, có con gái đã đã ở riêng, con trai đang học đại học. Bà mời cơm canh nóng, ăn xong còn tráng miệng bằng kem chuối cốt dừa, món lạ mà ngon. Mãi sáng 29 mới tìm gặp được Bùi Lê Thạch anh ruột Bùi Lê Nghiên nay làm an ninh ở đường Đoàn Thị Điểm gần nơi mình ở. Thạch vào Nam đã tám năm, bộ đội rồi chuyển sang an ninh, vào Sài Gòn từ tháng 6/1975. Vì chuyện chuyển từ bộ đội sang an ninh phải giữ bí mật, tung tin là anh đào ngũ, chạy sang hàng ngũ địch khiến cả gia đình Nghiên lao đao. Bà mẹ không được hành nghề thêu thùa như trước mà phải làm ruộng, Nghiên ra Hà Nội làm phu khuân vác. Hồi tôi khuyến khích Nghiên học văn hóa, có người thương bảo có học cũng bằng thừa, thối rễ rồi không ngóc đầu lên được đâu. Sau Nghiên đỗ đại học kinh tế và vẫn làm ở Cảng Hà Nội. Nghiên khắc khổ bao nhiêu thì Thạch sởi lởi bấy nhiêu. Anh kể hồi nằm hầm ở Củ Chi là sướng nhất, cái gì ngon, bổ  bà con cũng cho các chú miền Bắc ăn hết, chẳng thiếu thứ gì. Sau này, Thạch lấy vợ, được ba con thì chết đột ngột. Tôi mất một người thân nơi đất khách.

Cũng tối 29 ấy, chúng tôi nhận và đọc lá thư thứ hai anh Thép Mới gửi cho Các bạn thanh niên ở 22 Tú Xương, nhấn mạnh: tự quản ổn định đời sống bắt đầu làm việc. Thành nghiên cứu các báo Sài Gòn ghi nhận xét và tìm hiểu vì sao người ta ít đọc báo Nhân Dân.

Tối phải viết thư cho Nghiêm Thanh để nhờ Nguyễn Văn Bào mang về. Hồi mới vào Sài Gòn, chúng tôi hầu như dành cả ngày chủ nhật để tìm người nhà và mua các thứ các bạn Hà Nội nhờ. Nghiêm Thanh có người nhà ở tận Hóc Môn bảo tôi đến thăm, kể chuyện cho cậu ta nghe và nếu có thể xin cho cái máy ảnh. Hiệu ảnh rất nhỏ, ở gần chợ, nhà cũng đang cố chuyển sang nuôi gà vì nay ít người chụp ảnh, phim và giấy ảnh đều khan hiếm. Bạn Phạm Đình Ân thì nhờ mua từ điển nhưng đưa tiền Bắc, trong này không tiêu, đổi thành tiền Nam thì giá rất thấp. Chúng tôi còn một nhiệm vụ nữa là cưu mang các bạn chờ máy bay hay tàu ra Bắc. Việc này tưởng nhỏ mà to vì các bạn còn ở ngày nào thì còn dạo phố ngày ấy, thấy cái gì hay thì mua, cho đến đồng tiền cuối cùng. Khi lên máy bay, thừa cân phải trả thêm tiền thì lấy đâu ra. Vì thế chúng tôi mới phải đi tiễn, thương nhau thì thương cho trót, trả giùm bạn và được cảm ơn.

Trưa ngày 30/9, chúng tôi họp phân công nhau chủ yếu là vấn đề nấu ăn. Đi chợ hằng ngày đã có anh Lê Mộng Đinh, một thanh niên đã luống tuổi tính nết vui vẻ, chỉ có điều nói hơi nhiều một chút. Anh đã sống sót ở đất Sài Gòn trải qua nhiều nghề. Nào là lái xe đi chợ xa, tỉnh lẻ bán dạo vải vóc cất hàng ở Chợ Lớn, bán xong hàng mới thanh toán, dựa vào chữ tín. Nào là dựng đài chứa nước, bán nước cho các hộ xung quanh theo giá thỏa thuận. Cũng có thời chích thuốc dạo cho người có tiền muốn chích thuốc bổ tại nhà. Nay, cách mạng về, có ông anh Lê Mộng Câu, tên hiện nay là Lê Hưng, được chuyển sang làm ở cơ quan báo Nhân Dân tại miền Nam đóng trụ sở ở Sài Gòn, nên anh vào làm ở đây. Anh sống độc thân lâu nay nên cũng biết nấu nướng. Không định mà tự nhiên Phú Phong thành một cặp, tôi và Sơn một cặp, còn lại là Lê Mộng Đinh và cô gái Nha Trang. Tôi thề là chúng tôi không bàn bạc gì trước, cũng không có ý gì xấu, cô gái Nha Trang vẫn giận chúng tôi lắm. Biết nhưng chúng tôi cũng đành chịu.

Một sáng, anh Thép Mới bảo tất cả chúng tôi tập họp lại rồi báo tin là trưa nay Tướng Đinh Đức Thiện đến chơi và ăn trưa ở cơ quan. Anh mong anh em chị em góp ý xem nên làm món gì thết khách. Mọi người lúng túng chưa biết nên làm gì thì anh cười: Thế này nhé, cứ rau muống xào thịt bò và trứng đúc thịt băm, chắc chắn là ai cũng thích. Thế thôi là gọn mà đủ chất… Tôi nghe anh nói hào hứng, chợt nghĩ có lẽ đây là những món ngon quen thuộc mỗi cuối tuần của gia đình ông phán sở giây thép tỉnh lẻ Nam Định ngày xưa mà anh không bao giờ quên.

Ngày 1/10 nắng ráo. Sáng sớm, Phúc chồng Vân Anh con út họa sĩ Nguyễn Cát Tường (tức Lemur) đến nhà đón mình đến nhà chơi thăm bác Tường gái. Một gia đình thật tội nghiệp. Bà mẹ, bạn thân mẹ mình đã mất trí từ mấy năm trước. Vân Anh là con út bị điếc câm từ nhỏ, được một trung tâm từ thiện Thiên Chúa giáo ở Sông Bé dạy cho biết đọc biết viết, biết ngôn ngữ ký hiệu. Rồi yêu và lấy Phúc, một thanh niên mồ côi cùng cảnh ngộ. Hai vợ chồng sống với anh thứ hai là Nguyễn Trọng Hiền và mẹ ở quận Bình Thạnh, sinh được ba con trai Phong, Phát, Phương lành lặn. Các anh di tản cả, chỉ còn gia đình Vân Anh ở lại với mẹ. Chồng Vân Anh giỏi về cơ khí, đi xe máy rất tài. Vân Anh lo việc nhà, cơm nước nuôi mẹ và các con chu đáo.

Trưa đến nhà bà Võ Thu Huy, thường gọi là mạ, ở cùng với mẹ mình và bà Tường mấy năm trời ở phố Lo Sũ. Bọn trẻ con thường gọi me là mẹ mình, mợ là bà Tường và mạ là bà này. Tình cờ gặp ở đó cô Hạ Hòa, vợ nhà văn Trần Thanh Địch và ông Nguyễn Sinh Thí chồng cô Nhung bạn thân của cô Hoàn. Cô này ở Hà Nội tạm chiếm, còn chồng là chính trị viên tiểu đoàn Việt Minh. Biết tin ở Huế đã đổi tiền Bắc và tiêu tiền Bắc.

Buổi tối, viết thư cho mẹ và bắt đầu nói chuyện với Nguyễn Sơn về Paven có ý muốn giác ngộ cậu ta.

Chiều ngày 3/10, đi nhận tiền đổi ở Phan Rang tại một ngân hàng Sài Gòn. Không ngờ mảnh giấy nhem nhuốc nhận ở Phan Rang rất có giá trị, thanh toán nhanh chóng nhờ sổ sách chuyển từ Phan Rang vào rất rõ ràng tuy có chậm trễ. Có tiền, lại cùng Sơn ra đường Lê Lợi – Công Lý tìm mua sách. Sách vỉa hè rất nhiều. Chú ý tìm sách học tiếng Nhật. Sách Đốt, Hêminhuây, Tônxtôi nhiều quá. Không mua vì không mang ra Hà Nội được. Từ điển đại hạ giá: Anh – Việt của Nguyễn Văn Khôn mà người Hà Nội ao ước giá có 7 đồng. Mình mua quyển Pháp – Việt của Đào Duy Anh mơ ước bấy lâu mất có 9 đồng. Nhân dân khan tiền. Sách chất đống bán đồng giá một hào, hai hào rất nhiều.

Tối, cô Ý và một em con cô Trung đến chơi nói chuyện hồi lâu. Cô tặng một sơ mi trắng.

Sáng 11/10 lại đi mò sách cùng Sơn, mua được bộ tranh Renoir, một album ghi ta và một số sách kiến trúc cho anh Đại. Sáng chủ nhật 12/10 cùng bác Phương, cậu Tuyên, Kim Anh và bốn con được em chồng Kim Anh là Nhung lái xe hơi đưa đi Sở Thú chụp ảnh kỷ niệm. Ảnh màu. Uống nước dừa.

Trưa, anh Thép Mới vào.

Chiều 13/10, mình ghi lại ý kiến ông Tố Hữu về công tác của bộ phận Sài Gòn do anh Thép Mới truyền đạt có anh Nguyễn Thanh Dương dự.

Ngày 14/10 tình cờ biết một bạn cùng quê Nha Trang đến ở chơi mấy ngày lại là vợ Lê Thấu bạn mình từ hồi cấp hai. Cô Thảo này là kỹ sư chăn nuôi, nay dạy Nga văn ở Đại học Nông nghiệp 2. Càng hiểu rõ cô gái Nha Trang của cơ quan.

Sáng thứ năm 15/10, nhận những lá thư đầu tiên của gia đình: mẹ, em Thân và cháu Hải. Sáng 17 lại nhận thư me, nhà đã nhận đủ mấy thư rất dài mình viết, cũng nhận được ảnh màu chụp với cậu Tuyên, bác Phương. Tối 20/10, anh Thép Mới mời hai anh Nguyễn Ngọc Lương chủ bút báo Tin Văn tạp chí công khai của ta ở Sài Gòn và anh Quang, người Cao Bằng từng hoạt động lâu năm ở Sài Gòn đến nói chuyện cho anh em biết về giới báo chí và tâm lý người Sài Gòn.

Hôm sau, nhận được thư em Bùi Thị Tường, biết tin Đào Văn Thùy chồng em vẫn khỏe, công tác tại Đà Nẵng. Thế mà chú em vẫn im hơi lặng tiếng. Trước đây, mình viết thư cho Thùy theo hòm thư có cho em biết địa chỉ nhà cô Vinh, dượng Cầm ở Đà Nẵng. Mãi sau này cô chú và con gái trưởng vào nhà chơi tại Sài Gòn kể chuyện mới biết một chuyện lạ. Một hôm có viên đại úy xe tăng đến nhà chơi, tự xưng là em anh Thành. Gia đình biết rõ mình làm gì có em như thế, vì vừa mới gặp mình. Nhưng cứ vui vẻ đón tiếp, vì chỉ có lợi, không hại gì. Chú hỏi thăm gia cảnh, cô con cả thật thà nói có chồng đang đi học tập ở trại, muốn đi thăm mà không dám. Thì anh đại úy hẹn ngày chủ nhật sẽ đến nhà đón đi thăm. Đúng ngày anh đến, đi môtô ba bánh, chở cô đến tận trại thăm người nhà. Chuyện lớn như thế mà Thùy chẳng kể cho ai cả, kể cả mình. Chú đã học được cái nết áo gấm đi đêm của mình rồi. Một việc làm như thế hồi ấy có tác dụng tâm lý rất tốt đến một gia đình vùng mới giải phóng.

Mưa to gần như suốt ngày, chỉ buổi trưa nắng hửng lên một chút lại tắt. Đài phát thanh đưa tin lụt ở Huế, Đà Nẵng và cả Nghệ An. Khúc ruột miền Trung của mình luôn chịu thiên tai địch họa.

Chiều 25, họp cơ quan, phân công mình làm thủ quĩ. Sơn kiếm cho một cái thùng đạn đại liên để đựng tiền. Mình nhận thùng, nhưng chưa bao giờ đụng đến tiền, cứ để Sơn giữ như cũ, chẳng xảy ra chuyện gì cả. Tối, cùng anh Thép Mới do Sơn lái xe đến Chợ Lớn gặp một gia đình người Hoa, cơ sở chứa chấp anh hồi Mậu Thân. Chủ nhà mời nước rồi tặng anh một máy ghi âm nổi nhãn hiệu Sony. Nghe nhạc đến 12:00, toàn nhạc cổ điển, không lời.

Sáng chủ nhật 26 cùng Sơn đến nhà bà bác Nghiêm Thanh ở Hóc Môn, rồi nhà chị Vinh Hạnh ở khu Chí Hòa. Sau đó về nhà Sơn ăn cơm, xem phim 8 li, mệt lử mà thật vui. Sơn chiều mình hết sức trong những việc này. Tối hôm sau lại phải viết thư báo cáo cho Nghiêm Thanh mọi chuyện. Có Bùi Lê Thạch anh Nghiên lại chơi, thật vui.

Vừa có lệnh cấm sách phản động đồi trụy, thế là khắp Sài Gòn sách bán đồng giá rẻ mạt chất đống. Mua được Faulner, Kipling, Hemingway, Sartre, Baudelaire, Tagore và một cuốn dầy về phân tâm học.

Dọn nhà hộ Phú, Phong sang nhà mới được phân thêm mấy buồng ở chung cư 22 Đoàn Thị Điểm. Mặc dù gần như cả ngày nắng, thỉnh thoảng lại mưa một trận. Tối mưa đi chơi với anh Thép Mới. Bắt đầu có dịch đau mắt đỏ.

Hôm sau, đài vẫn đưa tin lụt ở Huế. Chẳng biết bà cô sống thế nào, thương cô quá.