Mồng một tháng tám năm Canh Tý: Giỗ Ông Nội – Ông Ngoại tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 10 năm 2020.

Mẹ tôi bà Phạm Thị Giá được bà ngoại tôi dạy và đã dạy lại chúng tôi là : Trách người bỏ giỗ không ai trách người cỗ mọn

Phạm Tôn

Lễ trao tặng huy hiệu 70 năm tuổi Đảng đồng chí Phạm Tuyên

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 10 năm 2020.

Sáng 27-8, đã diễn ra lễ trao tặng Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng (đợt 2-9-2020) tại nhà riêng cho các đồng chí đảng viên lão thành, gồm: Giáo sư Đặng Hữu (Đảng bộ quận Cầu Giấy) và nhạc sĩ Phạm Tuyên (Đảng bộ quận Ba Đình).

(Theo www.hanoimoi.com.vn)

Dự lễ trao Huy hiệu Đảng cho đồng chí Phạm Tuyên (Đảng bộ quận Ba Đình) có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong; lãnh đạo quận Ba Đình và phường Liễu Giai.

(…)

Nhạc sĩ Phạm Tuyên sinh năm 1930, quê quán tại xã Lương Ngọc, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương; ngày vào Đảng: 27-7-1950… Hiện đồng chí Phạm Tuyên sinh hoạt tại Chi bộ 9, Đảng bộ phường Liễu Giai, quận Ba Đình. Đồng chí từng là Trưởng đoàn ca nhạc, phụ trách âm nhạc của Đài Tiếng nói Việt Nam, Trưởng ban Văn nghệ Đài Truyền hình Việt Nam; Ủy viên Thường vụ Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội; cố vấn cao cấp Bộ Văn hóa – Thông tin… Trong quá trình công tác, nhạc sĩ Phạm Tuyên đã được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba; Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2012 và được vinh danh công dân Thủ đô ưu tú năm 2011…

(…)

Trao tặng Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng cho nhạc sĩ Phạm Tuyên, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Ngô Thị Thanh Hằng trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước những đóng góp của đồng chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng. Phó Bí thư Thường trực Thành ủy nhấn mạnh, đồng chí Phạm Tuyên với 90 năm tuổi đời và 70 năm tuổi Đảng, được công chúng suy tôn là “Người chép sử bằng âm nhạc”, “Nhạc sĩ của nhân dân”. Hầu hết các sáng tác của đồng chí ra đời vào đúng các thời điểm trọng đại của lịch sử dân tộc, đã trở thành vũ khí sắc bén, cổ vũ, động viên tinh thần chiến đấu, sản xuất, xây dựng quê hương đất nước.

Bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc trước những đóng góp của các đảng viên lão thành, thay mặt lãnh đạo thành phố, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Ngô Thị Thanh Hằng kính chúc đồng chí Đặng Hữu và đồng chí Phạm Tuyên sức khỏe, trường thọ; tiếp tục phát huy kinh nghiệm, trí tuệ, góp phần xây dựng Thủ đô, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Chuyện một người cháu ngoai_Phụ lục: Quà sinh nhật em gái (kỳ 1 tháng 10 năm 2020)

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 10 năm 2020.

CHUYỆN MỘI NGƯỜI CHÁU NGOẠI – PHỤ LỤC:

QUÀ SINH NHẬT EM GÁI

Phạm Tôn

Em gái tôi tốt nghiệp lớp 10 năm 1963. Trước khi thi, em đã quyết định thi xong sẽ tham gia đoàn thanh niên Hà Nội xung phong xây dựng kinh tế miền núi Tây Bắc, cụ thể là đến nông trường Mộc Châu Sơn La. Vì thế em được kết nạp vào Đoàn Thanh niên Lao động ngay trước khi đi. Em đi trước sinh nhật 18 tuổi.

Cùng cả nhà tiễn em tại bến xe về là tôi đã nghĩ ngay đến chuyện làm sao có món quà thật ý nghĩa mừng sinh nhật đáng nhớ ngày vào đời của em.

Tôi nhớ một câu trong bài hát cô bạn tâm giao dạy tôi và em trai: Quà nghèo chỉ có lời ca, tặng nàng trước khi từ giã. Đúng, phải tặng một món quà tinh thần, giúp em tin là cả nhà đều yêu mến và dõi theo từng bước chân vào đời của em. Những khi gặp khó khăn, em có thể xem lại và tin là bao giờ cũng có chỗ dựa vững chắc là cả gia đình. Tôi tìm mua ngay một cuốn sổ tay đẹp, nhờ mẹ và dì viết cho em những lời thân ái động viên em. Tôi cũng tìm gặp hai cậu xin mỗi cậu viết cho ít dòng, em trai cũng làm một bài thơ tặng em gái. Dạo ấy em hay làm thơ, có lần còn làm cả thơ tặng tôi. Còn tôi, “nhà văn” của gia đình tất nhiên là phải viết một truyện ngắn tặng em. Thế là lại phải nhờ em trai chữ đẹp chép cho như từng chép cái truyện đăng báo Văn Nghệ.

Xong quyển sổ – món quà sinh nhật em gái, tôi gói kỹ càng và gửi ngay cho kịp trước sinh nhật em.

Ngót 60 năm rồi, chẳng biết em còn giữ món quà sinh nhật quí báu ấy không. Và cả em trai nữa, không biết còn giữ bài thơ đó không… Nhưng tôi thì may mắn còn giữ được cái truyện ấy ghi trong một quyển sổ lưu lại những gì tôi đã viết tự xem là gắn với kỷ niệm của đời mình. Đó là truyện ngắn số 3 viết năm 1963 nhan đề Anh và Em.

Xin mời bạn nào rảnh thì xem chơi cho biết lối sống và cả cách nghĩ của thanh niên Hà Nội một thời chưa xa nhưng không ít người đã lãng quên.

Thành phố Hồ Chí Minh ngày 13/9/2020

trong tình trạng bình thường mới mùa Covid-19.

P.T.

—o0o—

ANH VÀ EM

Bạn nào đã đọc tiểu thuyết “Vào đời” của Hà Minh Tuân, xin xem thêm cả bài này nữa – T.T.

Hà Nội, ngày 9/8/1963.

Bạn thân mến,

Tháng trước, tôi có nhận được của bạn lá thư yêu cầu tôi góp ý kiến về việc bạn nên làm gì nếu như không được vào đại học… Lẽ ra, tôi phải biên thư trả lời bạn ngay mới phải. Nhưng mong bạn chớ giận… Sự thật là thế này… Tôi đã suy nghĩ rất nhiều về các ý kiến bạn nêu lên trong thư, cũng đã nhiều lần cầm bút để viết thư trả lời bạn rồi. Nhưng, hễ ngồi trước bàn là tôi lại không biết nên viết gì, không biết nên bắt đầu thế nào cho phải và cứ mỗi lần như thế, hình ảnh của hai anh em người bạn thân nhất của tôi lại hiện lên rất rõ nét, lôi cuốn tôi dồn mọi suy nghĩ vào câu chuyện của họ. Thế là tôi lại vò nát tờ giấy viết dở. Không biết như thế đã bao nhiêu lần… Chỉ biết rằng đến nay, một tháng rồi, tôi vẫn chưa trả lời bạn được. chắc là bạn giận tôi lắm. Tôi xin chịu lỗi… Nhưng hôm nay, viết thư cho bạn đây, thật ra, tôi vẫn chưa trả lời điều bạn hỏi. Tôi chỉ viết lại đây, hết sức thành thật những ý nghĩ đã đến với tôi, đã làm tôi băn khoăn, đau khổ và sung sướng khi tôi định tìm cách trả lời lá thư của bạn.

Tôi sẽ kể cho bạn nghe thật tỉ mỉ câu chuyện về hai anh em nhà ấy…

*

*      *

Người anh năm ấy hai mươi ba tuổi, còn cô em mới mười bảy.

Hồi cô em học lớp bảy, người anh còn là một công nhân nhà in. Đến năm cô học lớp chín, anh đã là một sinh viên năm thứ hai. Nhưng, cuối năm ấy, anh gặp chuyện không may. Các bệnh tật anh mắc phải từ hòi còn nhỏ sống thiếu thốn và trong những năm làm việc thâu đêm, suốt sáng đã nhân lúc anh mắc thêm một bệnh mới, rủ nhau nổi dậy hòng quật ngã anh. Anh cố chống cự lại, cố dùng nghị lực của mình để chiến thắng bệnh tật. Anh đã tạm thời chế ngự được chúng. Nhưng, đến giừa kỳ thi cuối năm học thì anh phải lên bệnh xá cấp cứu, rồi phải vào hẳn bệnh viện nằm..

Cô em gái đã đi hàng chục cây số mang đến trường cho anh những miếng dứa ngọt lịm, những quả trứng gà tươi và cả những hạt muối rang đậm đà nữa. Cô đã òa lên khóc, ôm lấy anh, lúc ấy chỉ còn như một cái xác, gầy gò, nằm dán vào giường bệnh. Cô đã vào bệnh viện tất cả những buổi nào người nhà được đến thăm, mang đến cho anh bát miến cá quả, có cả rau cải xanh ngon lành mà bà mẹ đã cặm cụi nấu mất cả buổi sáng, tỉ mỉ gỡ cả từng cái xương cá mảnh như sợi tơ. Cô còn mang đến cho anh những lá thư đầy trìu mến của những người bạn tốt bụng.

Rồi người anh được ra viện, béo hồng lên. Cả nhà mừng rỡ. Các bạn anh bấy giờ đang đi công tác nông thôn phục vụ kế hoạch sản xuất Đông- Xuân. Họ gửi thư cho anh kêu gọi anh mau mau trở lại học tập trở về với họ. Bản thân anh cũng tràn đầy hy vọng. Niềm khao khát được sống, học tập và làm việc như tất cả mọi người bấy lâu bị nén chặt lại trong qui chế khắt khe của bệnh viện, trong gọng kìm khắc nghiệt của bệnh tật, lúc ấy đã vùng dậy bùng cháy lên, hăng hái hơn xưa. Anh vui sướng quá, quên cả đôi chân bước đi còn đau đớn lắm. Những cơn đau dữ dội không ngừng xảy ra hàng ngày. Những hơi thở còn nặng nề, khó khăn…. Nguy hiểm hơn nữa là anh quên cả lời dặn của bác sĩ trước khi anh ra viện: “Nếu tích cực điều trị thì may ra hai năm nữa có thể làm được việc nhẹ”

Anh trở về trường, lo đọc và chép những bài học mình còn thiếu. Một mình anh ở lại căn nhà ký túc của sinh viên, cần cù chong đèn học tập… Nhưng, mùa đông, mùa đông với gió mùa Đông Bắc rít lên bên cửa sổ, và sương mù ẩm ướt lùa cả vào trong buồng đã ngầm tiếp sức cho bệnh tật đang bị đánh lui. Bệnh anh lại nặng hơn trước. Anh báo cho y xá nhà trường biết, rồi bỏ về nhà. Chỉ nghĩ đến cảnh lại được các chị y tá, hộ lý săn sóc ân cần như trước, cũng đủ làm anh thấy xấu hổ. Anh chưa cống hiến gì cả mà anh đã hưởng thụ quá nhiều… Vào bệnh viện thì anh không muốn. Thà một mình chịu đựng đau đớn còn hơn là suốt ngày đêm phải nghe tiếng rên rỉ, than vãn của những người bệnh khác. Và còn cả những tiếng khóc nữa, nhất là tiếng khóc của một người đàn ông trong một đêm lạnh như hồi nào…

Lại uống thuốc, tiêm thuốc, xoa thuốc lại xông, lại ăn cháo, rồi ăn cơm nát… Sau mấy tháng, anh mới ngồi dậy, đi lại được… Nhưng, nhà trường không thể cứ tiếp tục trợ cấp cho một sinh viên như thế mãi. Anh xin thôi học; dĩ nhiên là cả khoản trợ cấp nhỏ bé cũng không còn nữa. Anh trở thành một gánh nặng cho gia đình… Mẹ anh vẫn âu yếm mỉm cười với anh. Nhưng anh hiểu, mẹ nhiều lúc đã phải mím chặt môi lại để nhấn mạnh hơn đôi chân đã mỏi nhừ, đạp máy khâu thêm giờ, hòng có tiền bồi dưỡng cho anh.

Bấy giờ, cô em gái đã học lớp mười.

*

*       *

Một hôm, hai anh em nói chuyên với nhau lâu lắm. Biết tính anh, cô em không nói một câu nào đến tình hình sức khỏe của anh. Cô chỉ nói, nói rất say sưa, sôi nổi về những ước mơ mình ôm ấp từ lâu, về những dự định mới nảy ra trong óc. Cô biết, những lúc ấy, anh cô rất vui. Anh bao giờ cũng nghĩ về ngày mai. Ngày mai của anh, ngày mai của gia đình anh, của bạn bè anh. Ngày mai của đất nước. Và cả ngày mai của loài người. Anh cảm động, đến dường như nín thở khi nghe em gái nói…Có lúc anh nhắm mắt lại. Nghe tiếng nói của cô em gái mười bảy tuổi, mà anh tưởng như nghe tiếng nói của chính mình, nhắc lại đúng những suy nghĩ lo âu, do dự và quyết tâm bồng bột, hăng hái… của chính mình năm, sáu năm về trước. Có lúc, anh nghĩ: Ồ! Nếu lại được bắt đầu tất cả nhỉ? … Nhưng rồi, anh mỉm cười, tự trách: anh hối hận về những ngày lao động sôi nổi trước đây ư? Anh cho những năm say sưa làm việc, miệt mài học tập đến quên cả bản thân là khờ dại ư? Không, không đời nào! Nếu có thể bắt đầu lại tất cả…anh sẽ lại bắt đầu, lại tiến hành như cũ thôi… Và làm gì có bắt đầu lại nhỉ?… Thật đáng xấu hổ và lố bịch. Hãy mở mắt, nhìn vào thực tế, và tìm cho ra con đường thoát đi!… Anh mở mắt, nhìn bầu trời xanh, nhìn em gái, mỉm cười thẹn thùng.. Mình bé nhỏ, tầm thường hơn em nhiều quá nhỉ?…

Cô em làm sao hiểu được cái cười của anh mình. Nhưng, cô cũng cười theo, ít ra như thế cũng làm anh vui hơn…

Cô ít nói chuyện, ít hỏi han anh. Nhưng từ học tập, đối xử với bạn bè, đến những quyết định to lớn, ảnh hưởng đến cả đời mình, cô đều đem so sánh với những bước vào đời của anh. Nhiều khi, cô khóc, chỉ vì nghĩ: “Nếu anh ấy chết thì mình sẽ ra sao nhỉ?…” Cô cố gắng hết sức mình để làm anh được vừa ý. Nhưng, cô buồn, cô buồn lắm. Anh chẳng đòi hỏi gì, thèm muốn gì cho bản thân cả. Những sự săn sóc, đón ý của cô dường như là vô ích, thậm chí, lố bịch, đáng cười nữa. Cô biết anh không vừa lòng với những cố gắng của cô. Anh không hỏi han, động viên, an ủi cô. Nhưng cô cứ nghĩ: “Dạo anh ấy bằng mình, anh ấy đâu có mềm yếu như thế này nhỉ?”

Hôm nay, cô nói với anh tất cả. Cô vừa mong anh đồng tình, lại vừa mong anh phản đối… Cô thấy mình còn non kém quá, chưa từng được rèn luyện. Cô khao khát muốn được sống tự lập. Cô muốn được xứng đáng là một Đoàn viên  trước khi được kết nạp vào Đoàn Thanh niên Lao động. Cô thổ lộ với anh ý định sau khi tốt nghiệp lớp mười, sẽ xin đi khai hoang, theo tiếng gọi của Đảng, tham gia vào việc phát triển kinh tế miền núi.

Anh nắm chặt lấy bàn tay nhỏ bé của cô hồi lâu, không nói. Cô em cúi nhìn anh… Ừ, đi là đúng! Nhưng cô sẽ phải xa mẹ, xa nhà, xa cả anh ấy nữa. Ai sẽ săn sóc anh ấy? Ai sẽ hát sẽ đọc sách cho anh ấy nghe? Minh đi thì yên thân mình rồi. Nhưng, gia đình túng thiếu, neo đơn… mẹ đã già. Nay, phiền muộn nhiều, mẹ đau ốm luôn. Còn các bạn, bỏ cả những đứa thân nhau từ lớp một ấy mà đi sao?… Mà đi, đi rồi sẽ ra thế nào nhỉ?… Mình không sợ khó, sợ khổ, nhưng liệu có phục vụ được tốt bằng nếu cứ học lên không nhỉ?… Rồi bọn bạn sẽ cười là mình ngốc…. Ờ! Mình là đồ ngốc!… Nhưng, lúc anh ấy bằng tuổi mình, anh ấy làm gì nhỉ?… Anh ấy xung phong nhận đi bán báo Đảng. Sáng nào cũng dậy từ lúc mới hơn ba giờ. Rồi anh ấy vào làm ở nhà in, thức khuya đến một hai giờ sáng. Anh ấy được cử đi học, và nay, anh ấy ốm, ốm nặng, hai lần suýt chết, anh ấy phải nằm nhà, anh mất tất cả, mà chẳng được gì… Có thể anh không để mình đi mất…Đời mình rồi sẽ như chị, như mẹ mình ư… Học thành nghề rồi lấy chồng, có con… Cả cuộc đời phẳng lặng trôi qua, chìm trong cuộc sống sôi nổi của nhân dân anh dũng. không, mình không thèm cuộc sống ấy?

Cô em bỗng nắm chặt bàn tay lại.

Anh cô nói nhỏ, cô em nghe mà sung sướng đến chảy nước mắt:

• Anh chỉ thèm được như em. Đảng bảo đi đâu, cũng có thể đi ngay được.

Thế là cô em coi việc mình sau này sẽ đi lao động ở một nông trường nào đấy trên Tây Bắc là điều đã quyết định rồi.

Dần dà, bà mẹ cũng biết. Bà không ngăn cản con gái, nhưng bà một mực yêu cầu cô cứ đi thi đại học. Thi xong rồi có đi đâu cũng được. Hoặc nếu không muốn thi đại học thì thì vào trường trung cấp vậy. Chiều ý mẹ, cô viết một lá đơn xin thi vào trường trung cấp Dược. Đơn để xó. Mãi đến ngày gần hết hạn, cô mới đem nộp. Ngoài việc học thi tốt nghiệp cô để thời giờ đọc những bài báo nói về những hợp tác xã, những nông trường khai hoang. Câu chuyện về người con gái khai hoang giản dị mà dũng cảm, đáng yêu Nguyễn Thị Siêng, đã làm cô say mê. Bà mẹ bỗng thấy con gái dạo này như yêu mến và nghe lời mình hơn xưa, chú ý cả đến việc nhà, việc cửa. Bà linh cảm thấy có điều không vui: có lẽ nó sắp bỏ mình mà đi Tây Bắc thật ư? Bà phàn nàn với cả nhà nhiều về sức khỏe của con gái. Một hôm, bà nói thẳng ra là bà không muốn cho cô đi, vì cô gầy yếu lắm… Người anh biết chuyện ấy, bảo cô em xuống hỏi ý kiến ông cậu, là một bác sĩ đã từng phục vụ trong quân đội từ ngày đầu kháng chiến. Ông cậu đắn đo suy nghĩ rất lâu, mới nói:

• Cháu cứ đi đi, như ngày xưa cậu đi bộ đội ấy.

Và ông đến nói chuyện với bà mẹ. Bà chị muốn khóc mà cố giấu không cho ông em biết.

*

*      *

Hè đã đến. Cô em chúi đầu vào học thi. Còn anh cô thì mỗi ngày lại một yếu đi rõ rệt. Anh không chịu nổi cái ngột ngạt của mùa hè nơi thành thị. Tiếng ve kêu ra rả, chói tai. Tiếng còi xe inh ỏi làm anh mệt nhoài.

Một buổi chiều lặng gió, anh ra nằm trên tấm phản ngoài bao lơn, thở nặng nề. Cô em vừa học bài xong cũng ra bao lơn, ngồi ở cuối phản. Hai anh em lại nhỏ to chuyện trò. Trong khi nói chuyện, người anh vẫn nằm, nhắm mắt, cô em bỗng thở dài, nói rất dịu dàng:

• Hay em không đi Mộc Châu nữa anh ạ. Em sẽ ở nhà, em đan len, một tháng cũng phải được năm sáu chục. Em sẽ mua thuốc bổ. Mua mọi thứ bổ dưỡng cho anh. Rồi anh sẽ khỏi, sẽ khỏe hơn cả ngày xưa nữa kia. Lúc ấy, hai anh em mình cùng đi, có phải thích không anh.

Cô vừa nói câu ấy, vừa nhìn về phía anh, mỉm cười sung sướng.

Người anh bỗng nhỏm dậy, mở to mắt, vẻ ngạc nhiên nhiều hơn là trách móc:

• Em nói gi thế… chỉ vì miếng ăn của gia đình thôi à?!

Cô em không khóc, nhưng đôi vai nhỏ của cô cứ rung lên từng đợt. Mắt cô long lanh ướt, nhìn anh đầy thương yêu, hối hận.

*

*       *

Dạo này, người anh lúc nào cũng cắm cúi vào sách vở. Anh học tiếng nước ngoài xem sách chuyên môn về chăn nuôi, trồng trọt, đọc truyện viết cho trẻ em, đọc kỹ các nghị quyết 5 và nghị quyết 8 của Trung ương Đảng…cuốn Thép đã tôi thế đấy, từ khi bị bệnh tật quật lại, anh đã đọc đến lần thứ ba. Thỉnh thoảng vẫn giở lại xem kỹ một vài đoạn.

Những lúc nào cô em nghỉ, anh lại kể cho cô nghe những chuyện về các nông trường, các hợp tác xã khai hoang… Anh muốn cho cô em biết rõ hơn những khó khăn ở những nơi ấy. Có lần, anh đưa một bài báo yêu cầu cô em đọc, dù bận mấy cũng phải đọc bằng được, anh bảo:

• Đừng sợ mất thời giờ, đọc xong bài này học sẽ nhanh hơn nhiều.

Cô em nghe lời anh và thấy quả đúng như vậy.

Một hôm, cả nhà chờ mãi, không thấy cô về ăn cơm chiều. Lúc gần xong bữa, mới thấy cô về, vẻ bực dọc, chán nản. Cô nói với cả nhà:

• Con không đi Mộc Châu nữa đâu mẹ ạ. Con nhất định không đi nữa đâu… Ban nãy đi họp… gặp bọn bạn nó nói, con mới biết… Mấy đứa khuyên con không nên đi. Con gái mới lớn, ở một nơi xa xôi, nhiều cái phiền lắm. Biết bao nhiêu chị “bị” rồi đấy, đến nỗi không dám về nhà nữa.

Người anh nhìn em, không nói. Môi anh mấp máy bỗng mím chặt lại. Anh quay mặt đi, không nhìn em gái nữa, vội và nốt mấy miếng cơm, rồi đặt đũa, bát, đứng dậy.

Bà mẹ vừa xới cơm cho con gái, vừa nói:

• Cái gì cũng phải suy nghĩ cho cẩn thận con ạ.

Cô em nghĩ mãi mà vẫn không hiểu mẹ mình nói như thế là có ý gì.

*

*       *

Đúng vào ngày cô em thi tốt nghiệp. Người anh ra tàu lên nhà một người quen trên miền núi. Gia đình đã cố thu xếp để anh đi nghỉ ở vùng cao mát mẻ, may ra có khỏe hơn chút nào chăng.

Ít lâu sau, anh gửi thư về. Một bức thư dài đến 8 trang giấy. Anh kể cho mẹ nghe tất cả những gì đang làm anh say mê, yêu mến. Từ những giàn su su xanh bạt ngàn, những quả dưa mán to, những cụm hoa đĩa dại nhiều màu, đến những con người can đảm, chất phác, đáng mến… Cô em đọc thư cho mẹ nghe. Có nhận thấy ngay là anh đã tránh nói đến tình hình sức khỏe của anh và tránh cả hỏi thăm em gái.

Mấy hôm ấy, bà mẹ bị mệt. Cô đến hợp tác xã đạp máy thay mẹ. Bà con trong hợp tác xã đều ngạc nhiên vì năng suất của cô. Cô máy vào loại khá. Các bà, các chị đến bên cô xem từng đường kim, mũi chỉ, từng mép vải, đều công nhận là cô làm rất khéo. Còn cô thì cứ cắm cúi, lẳng lặng đạp máy. Những lúc nghỉ giải lao, hoặc phải ngưng lại để xếp vải, ý nghĩ này lại đến với cô:

• Anh ấy giận mình. Có thể anh ấy ghét mình nữa. Khổ quá… Không hiểu sao mình lại đi nghe những lời đồn bậy bạ ấy nhỉ…

Rồi cô trúng tuyển kỳ thi tốt nghiệp phổ thông.

Bạn bè nô nức chuẩn bị thi đại học, chuyên nghiệp. Còn cô, cô không học, cô chỉ cắm cúi làm và nóng lòng chờ đợi. Bà mẹ cũng không nhắc cô học, bà cũng nóng lòng chờ đợi, chờ đợi một điều bà không muốn, nhưng bà biết chắc là sẽ xảy a. Bà chỉ mong sao nó đừng xảy ra sớm quá…

Thỉnh thoảng, bà lại vá cho con cái quần, xếp cho con cái áo, trù tính mua vải xanh và vải đen. Bà nghĩ: “Lao động, chỉ có mặc những thứ ấy mới bền được”. Cứ nhìn con gái, ngắm cho kỹ, bà cũng phải nhận là con bà đã lớn rồi, chẳng còn bé bỏng như bà vẫn tưởng đâu.

*

*       *

Một hôm, trời mưa tầm tã, cô em đi làm về thì nhận được giấy báo hôm sau phải có mặt tại địa điểm đã định để đi Tây – Bắc.

Cô mừng đến cuống quít cả lên. Không biết nên làm gì trước nên làm gì sau cả. Cuối cùng, cô cầm bút viết vội lá thư cho anh cô rồi hấp tấp mang ngay ra thùng thư bỏ. Về đến nhà, cô mới nhớ ra là anh cô ở xa hàng trăm cây số, làm sao có thể nhận được lá thư này trước khi cô đi mà về. Cô muốn khóc. Nhưng cô cố trấn tĩnh… Suốt buổi chiều hôm ấy, cô không ở nhà, lo đi thu xếp công việc, giấy tờ. Bà mẹ bận tíu tít. Xẩm tối, cô em hớt hơ hớt hải chạy về nhà. Vào đến buồng, cô ngạc nhiên, mừng đến sững sờ, không nói lên lời. Cô chạy lại ôm lấy anh đang ngồi trên phản, cạnh còn có túi quần áo ướt sũng nước mưa.

• Mai em đi Mộc Châu…
• Mai đi rồi à?

Hai anh em lại ôm lấy nhau.

Cô gái quệt nước mắt, nói với anh:

• Em phải đi lấy nốt giấy tờ anh ạ… Anh nhìn em gái, mỉm cười, rồi ngả lưng nằm xuống phản. Ai ngờ được anh mà cũng có lúc may mắn đến thế này. Mấy hôm nay, mưa nhiều quá; không khí miền rừng núi vốn ẩm ướt lại càng thêm nặng nề, làm anh khó thở; bị lạnh ngấm vào, bệnh tê lại muốn tái phát. Sáng nay chỉ vì nghe đài báo sắp có đợt bão rét kéo dài ở vùng núi anh mới vội vã, đội mưa mà về đấy thôi.

*

*      *

Trưa hôm sau, cả gia đình ra bến xe tiễn cô em. Bạn bè cô cũng đến rất đông. Lúc ngồi lên xe hơi, cô cố mỉm cười, nhưng môi cứ run lên và cổ cô nghẹn lại. Cô quay mặt đi, giấu đôi mắt đỏ hoe, lấy cuốn sổ che miệng, cố nén không để bật ra tiếng khóc. Câu nói của ông cậu lại văng vẳng bên tai cô: “Cháu cứ đi đi, như ngày xưa cậu đi bộ đội đấy!”. Bà mẹ cũng không khóc. Bà đứng yên một chỗ bên cửa xe, đưa tay rụi mắt rồi lấy kính dâm ra đeo. Còn người anh, đứng bên xe, không nói với em một lời nào. Anh hỏi chuyện một chị có nước da rám nắng, ngồi gần cửa xe. Chị là người duy nhất hôm ấy ra đi không có ai tiễn đưa… Đến tận lúc xe rồ máy, sắp chuyển bánh, anh mới lại gần em gái. Anh nắm lấy cánh tay cô, chỗ gần bả vai. Hai anh em nhìn nhau, không nói. Tự nhiên, cô em quay mặt đi, gật gật đầu.

Xe hơi chuyển bánh. Tim cô gái bỗng đập rộn ràng. Cô sợ hãi ôm lấy ngực. Tay cô chạm vào chiếc huy hiệu Đoàn mới tinh khôi cô vừa được chính thức đeo từ tối hôm qua. Cô luồn tay vào áo trong, chỗ sát trái tim mình hơn. Ở đấy lại có một chiếc huy hiệu Đoàn nữa, nhưng đã tróc sơn chiếc huy hiệu anh cô mới gắn cho cô trước lúc ra bến xe. Cô sung sướng ngẩng đầu lên, rụi mắt nhìn qua cửa kính trước mặt. Chiếc huy hiệu Đoàn thật to thêu trên lá cờ đỏ thắm cắm ở đầu mũi xe đang phần phật bay trong gió lộng, in hình chói lọi trên nền trời xanh, trong vắt, không một vẩn mây.

*

*       *

Vừa một tuần sau, gia đình nhận được lá thư đầu tiên của cô em từ Tây Bắc gửi về. Người anh đọc cho cả nhà nghe. Rồi bà mẹ đem lá thư ấy đến hợp tác xã đọc cho các bạn mình. Lá thư còn được chuyền đến tay nhiều người khác nữa. Bà mẹ giữ nó như một của quí. Giống như trước đây bà vẫn sung sướng cất cẩn thận tận đáy hòm những bằng khen của các con đưa về.

Trên lá thư nhầu nát, vẫn rõ lên những dòng chữ:

“Càng đi xa, càng thấy Tổ quốc thật bao la, hùng vĩ, càng thấy thêm tha thiết yêu Tổ quốc. Rừng núi chập trùng, thấy còn nhiều đất đai bỏ hoang, chúng con lại càng thấy việc mình ra đi là đúng… Đi đến đâu, hễ có người là họ hoan hô rất nồng nhiệt chào mừng đoàn xe hơi có mang lá cờ Đoàn chúng con rất tự hào, sung sướng”

*

*       *

Đã mấy hôm rồi, tuy bà mẹ có nhắc mà người anh vẫn chưa viết thư cho em gái. Anh có vẻ lo âu suy nghĩ, nhưng nhiều lúc lại cất tiếng hát hoặc trò chuyện rất vui vẻ. Bà mẹ chẳng hiểu ra sao cả.

Một hôm, chờ cho cả nhà đi vắng rồi, anh mới lấy giấy, viết thư cho em gái. Anh viết là hiện nay anh rất vui. Anh đã tìm được con đường trở về cuộc sống rồi. Anh tự hào viết cho em gái: “Em không bao giờ phải xấu hổ đã là em của anh đâu”. Anh nhớ lại ngày được kết nạp. Anh đã tuyên thệ trước ảnh Bác và cờ Đoàn. Các đồng chí đã thề theo anh, vỗ tay hoan hô anh. Các đồng chí đã tin lời anh. Và hôm nay, sau những ngày sống tủi sống nhục vì không được lao động, bị tách ra khỏi cuộc sống mãnh liệt, anh dũng của toàn dân, phải sống như một kẻ hèn nhát, lười biếng, giờ đây anh đã tìm thấy vị trí của mình trong cuộc chiến đấu chung, đã tìm được con đường trở về đội ngũ, tìm được cách để đáp lại lời kêu gọi của Đảng…Anh chưa nói cho em gái biết cụ thể điều ấy. Anh đã quyết định, trong mùa đông này, sẽ học lại những điều nhà trường đã dạy anh trong hai năm qua về nông nghiệp, sẽ mượn bè bạn tài liệu để  học sâu riêng về hai môn nuôi lợn và nuôi gà vịt. Rồi mùa xuân tới, anh sẽ lên Yên Bái, ở hẳn lại nhà người bà con trên ấy, tự nguyện làm một người nông dân bình thường, tuy có ốm yếu, nhưng có nhiệt tình và kỹ thuật, chắc chắn là vẫn còn có ích cho hợp tác xã trên ấy. Anh đang chờ đợi mùa xuân, anh đang phấn đấu để giành lấy mùa xuân.

*

*       *

Bạn thân mến,

Tôi viết cho bạn lá thư đã dài, có thể là quá dài nữa, mà vẫn chưa trả lời điều bạn hỏi. Câu hỏi của bạn lớn quá, tôi không trả lời được, mà tôi tin rằng cũng chẳng có ai trả lời được cho bạn vừa lòng. Chỉ có một người có quyền trả lời câu hỏi đó. Người đó chính là bạn. Phải, người đó chính là bạn thôi. Bạn sẽ phải quyết định bước ngoặt cuộc đời mình và sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm về quyết định ấy.

…Khi nào có địa chỉ mới, mong bạn nhớ gửi ngay thư cho tôi. Tin rằng lúc ấy, tôi sẽ có thể viết ngay thư cho bạn…

Mến và hy vọng

X

9.8.1963

Trung Thành

 

 

Chuyện một người cháu ngoại_Ba chị em tôi (P2)

1. Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 10 năm 2020

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI

Phạm Tôn

Ba chị em tôi (Phần 2)

Nhiều khi chỉ mong bị sốt, nóng đầu là U Nấm nấu cháo cho ăn lưng cái liễn đất đỏ nung, dù chỉ ăn với muối cũng thích vì no hơn là ăn hai bát cơm vơi. Nói thì xấu hổ chứ hồi ấy khi nào tôi cũng đói. Tha thẩn trong vườn bờ ao chỉ mong tìm cái gì ăn được. Một sớm, tôi ra bờ ao, bàng hoàng thấy một trái ổi to đã chín trắng nằm trên mặt ao. Nó chín quá, phải rụng. Tôi mà có lúc gặp may thế này. Ngày nào cũng tầm soát, sao lại có quả ổi trốn tài thế. Thường thì tôi không tin vào vận may mà luôn cố tự tạo ra cho mình thứ mình muốn. Tôi thích nhất là ăn sung bổ. Tôi hay leo trèo, cây sung xà xuống mặt ao thật lắm quả. Nhưng sung xanh thì chát, sung chín ngọt đấy, nhưng bẻ đôi là có muỗi bay ra tôi cũng chẳng thích. Tôi dể ý thấy thỉnh thoảng trong chùm sung chi chít có một quả đỏ chói, không đỏ tím như thường lệ. Ăn thì lại rất ngọt, vị như đường, cùi lại dầy. Nhưng những quả ấy không khi nào nguyên vẹn, có quả chỉ còn một nửa,có quả còn hai phần ba, chí ít cũng bị sứt một chỗ. Có lẽ do chim mổ. Nghĩ thế, tôi bèn lấy con dao nhỏ bao giờ cũng sẵn trong túi cắt một miếng vào quả xanh đã lớn căng. Vài hôm sau, kiểm tra quả nhiên đã chín đỏ ngọt lự. Những lần sau làm lại thấy hay bị ai lấy mất. Từ đó phải vạch chùm sung ra, tìm chỗ sâu kín mới bổ vào quả nằm ẩn. Từ đấy có sung bổ ăn thoải mái.

Thật ra tôi không chỉ nhìn lên cây mà còn chú ý cả mặt đất. Cứ mưa xuống là thấy rất nhiều hạt đen nhỏ bọc trong một cái cùi như cùi nhãn ăn cũng giòn nhưng không ngọt, gọi là ăn cho đỡ buồn mồm mà thôi.

Anh Đại tôi thật là giỏi. Hỏi gì cũng trả lời ngay. Tôi bảo biết tính cộng tính trừ rồi, nhưng nghe nói còn tính nhân nữa hay lắm. Anh bảo có gì đâu. Cứ gấp đôi lên là thành tính nhân. Tôi hỏi số nào lớn nhất, anh bảo triệu là số lớn nhất. Tôi thấy hay quá, một triệu là ghê lắm, vì thế một hôm tôi đố anh một triệu cộng một triệu là bao nhiêu. Anh nói ngay một triệu cộng một triệu là hai triệu. Tôi không chịu. Anh vẫn bảo đúng như thế mà. Tôi nói một triệu là rất nhiều, anh phải tính từng số một chứ, không thể nói một triệu cộng một triệu là hai triệu được. Như thế dễ quá. Anh chỉ cười, không biết nói gì nữa.

Một hôm anh đi học về khoe là hôm nay có mấy nhạc sĩ đến thăm trường. Người ta giới thiệu nhạc sĩ Phạm Duy là một cây đàn ghi ta cứng. Anh nhận xét là trông cái đàn ông ấy chỉ xách cái cần đàn cũng thấy rõ là cây đàn cứng, nếu không đã gẫy rồi vì thùng đàn to, chắc là nặng. Cứ thế hằng ngày anh em tôi không thiếu gì chuyện vui nói với nhau. Tôi chỉ ở nhà quanh đi quẩn lại vẫn chỉ mấy chuyện gà, chó, hoa quả, nhưng tôi kể bao giờ anh cũng chăm chú nghe và cười chắc là thích, thấy hay.

*

* *

Cho đến năm 1950, chúng tôi mới được về với mẹ. Mẹ ôm lấy ba chị em tôi mà khóc. Mẹ nhận xét: An thì già quá, Đại không lớn lên được chút nào, Thành cao nhưng vẫn gầy.

Em Thân kém tôi ba tuổi, ngỡ ngàng thấy mình cũng có hai ông anh. Em móc túi lấy ra một đồng, rồi rủ tôi ra hiệu tạp hóa bà Chỉ đầu phố Lò Sũ phía bờ sông. Tôi hoa cả mắt, bỗng phát hiện ra bên cạnh các lọ kẹo xanh đỏ trắng, ô mai đen, nâu, còn có bán vở bìa xanh đỏ có vẽ hình con ngựa, giá đúng một đồng tôi có. Tôi mua quyển vở. Hết tiền, định đi về thì em Thân lại móc túi đưa cho tôi một đồng nữa. Em bảo anh cứ mua đi, thích cái gì thì mua cái ấy. Tôi lại mua quyển vở nữa. Quyển trước màu xanh, quyển này màu đỏ, đều vẽ hình con ngựa như nhau. Mua xong hai anh em ra về. Em kể với mẹ con cho anh tiền anh toàn mua vở, chẳng mua cái gì ăn hết. Mẹ cười xoa đầu tôi.

Hồi ấy mẹ tôi sống cùng gia đình hai bà bạn cùng góa chồng. Bà Lê Thị Nội, vợ họa sĩ Nguyễn Cát Tường có năm con Đạt, Hiền, Hưng là con trai. Con đầu Minh Nguyệt và con út Vân Anh là gái. Minh Nguyệt hơn tôi một tuổi nên chúng tôi dễ kết thành một cặp thanh mai trúc mã, có chuyện gì đều nói cho nhau biết hết. Nguyệt tin tôi, hay hỏi ý kiến tôi về những gì làm bạn bận tâm. Bà góa thứ hai người Huế, tên Võ Thu Huy có hai con gái là Huy Vân và Huy Anh. Huy Vân nhỏ bé nhưng tinh ý, thường được gọi là con bà cụ vì khôn ngoan. Huy Anh phốp pháp nhưng dại dột. Tùy theo cách các con gọi mà ba bà cũng thường gọi nhau thay vì gọi tên là Me, tức mẹ tôi, Mợ tức bà vợ ông họa sĩ và Mạ là bà người Huế.

Ba bà sống chung một mái nhà, mẹ tôi mở cửa hàng bán đồ gỗ, thường mua đồ gỗ đã qua sử dụng về thuê thợ sửa sang lại rồi tự tay sơn hoặc đánh véc ni. Tên cửa hàng là Vinh An tên hai cháu nội và ngoại của cụ Phạm Quỳnh ông tôi. Bà Lê Thị Nội vốn là người Bắc Ninh, gia đình có truyền thống làm hàng thêu mỹ nghệ. Bà về quê cất hàng rồi thuê xe hơi chở đi bán ở các đồn lính Pháp đúng dịp họ mới lĩnh lương. Đến nơi bà giao thiệp với sĩ quan bằng tiếng Pháp rồi bày hàng bán gồm áo ki-mô-nô và áo thêu dành cho phụ nữ, trẻ em. Có cả tranh thêu nữa. Lính và sĩ quan trong đồn rất mong chờ bà mang hàng đến để họ mua rồi nhờ gửi luôn về quê nhà cho vợ con làm quà. Bà cũng nhận đặt thêu tranh thánh cho họ. Có lần tôi thấy bà mang về một bức ảnh, bảo một sĩ quan Bắc Phi thuê thêu tranh thánh đạo Hồi. Bà gan góc, tháo vát, nói được tiếng Pháp. Có con mắt của người họa sĩ, bà ăn mặc giản dị toàn áo dài xám, nâu rất chững chạc ai cũng bảo là diện ngầm, không màu mè mà sang trọng. Có lần bà nghe theo ai đó mách nước, mạnh dạn sẵn xe khi bán hết hàng, trên đường về xin giấy mua bò chở về Hà Nội bán. Cũng theo người mách nước, cứ mua thêm một hai con thì mới lãi to. Tây nó kiểm soát, bà mời thuốc lá, nói ba câu chuyện nó cho qua là xong. Không ngờ lần đầu buôn bò, gặp trạm kiểm soát gắt, thừa ra một con, bà bị ra tòa. Suốt đêm trước khi hầu tòa, mẹ tôi thương bạn không ngủ được. Còn bà vẫn ngủ ngon lành. Sáng dậy, mẹ tôi đã thổi cơm, bà xới vội lưng bát chan nước lọc ăn với cà pháo. Rồi thản nhiên đi hầu tòa. Khi về, mẹ tôi hỏi, bà bảo án treo thôi. Mẹ tôi nghe bạn bị treo đã rơm rớm nước mắt. Bà cười. Không phải là treo cổ đâu, chỉ là bị phạt, bị kết án còn người vẫn ở nhà làm ăn như thường. Bà Thu Huy tháo vát lại có nguồn hàng từ Huế là nón, mực và tôm khô buôn bán đường xa, có mối sẵn, giao tiếp rộng, hay đi xa buôn chuyến. Hai bà hay đi, còn mẹ tôi bán và làm hàng ở nhà nên trở thành mẹ chung của tất cả chúng tôi. Tiền nong thế nào tôi không biết, chỉ biết mỗi bà lo trả tiền điện nước một tháng, cứ lần lượt như thế, không kể ít nhiều. Tôi nhớ có xem một bức ảnh ba bà đeo kính đen chụp chung bên Hồ Gươm có dòng chữ mẹ tôi viết nắn nót ở dưới: Nhìn đời qua cặp kính đen/ Ba bà hy vọng đàn con sau này.

Sau những lần gặp mặt đầu tiên giới thiệu ba chị em tôi với cư dân ở 47 Lò Sũ, mẹ mới gặp riêng chị em tôi nói về chị Tôn Nữ Tuyết Mỹ đã về Hà Nội chữa bệnh rồi mất như thế nào, cho xem cả sách ảnh về đám tang chị toàn hoa loa kèn trắng. Chị sinh năm 1934, mất năm 1949 vừa 15 tuổi.

Những ngày ấy ở cùng nhà 47 Lò Sũ còn có cậu Lê Thế Xương con trưởng của ông Lê Văn Tốn tức Xuân em ruột bà ngoại. Thêm một người thấp nhỏ hói đầu nhưng học vấn uyên thâm về các môn lý số Trung Hoa tên là Đào Hữu Tình, ông thường tự nhận là Đào Tiềm bạn em chồng dì tôi. Ông cũng như cậu tôi đều là họa sĩ, nhà văn nhà thơ chưa thành danh. Ông có vẽ một bức họa chân dung chị Tuyết Mỹ tôi mà ông gọi là Tuyệt Mỹ. Ai cũng khen là rất giống, tinh thần và diện mạo đều giống, mặc dù ông chỉ vẽ bằng trí nhớ, không cần người mẫu. Chị tôi xem xong rất không hài lòng vì một là vẽ mặt người con gái mà dùng màu xanh lá cây non, chỉ có môi là đỏ và mắt đen láy. Hai là chỉ vẽ khuôn mặt đến cổ mà không thấy cổ áo đâu cả. Cậu tôi thì viết hẳn một truyện ngắn tả chị và mẹ tôi trong căn buồng cách ly có treo chùm đèn trung thu cá mẹ và bầy cá con. Chị bị lao, thời ấy chưa có thuốc chữa. Tội nhất là mẹ đưa cho ba chị em tôi mỗi người một hộp quà chị Mỹ để lại cho từng người. Chị An có cặp tóc, nhiều con chỉ màu. Anh Đại được cái bút máy và quyển sổ. Tôi, chẳng biết vì sao chị để lại cho tôi hàng chục cái lược nhựa nhỏ, bằng nhau nhưng đủ màu, một bút chì và một cục

tẩy. Tôi còn lén lấy được mảnh giấy có chữ chị viết. Từ ngày biết đọc, tôi thích giữ tất cả những gì có chữ, nhất là chữ của người thân mình viết. Chị ghi 3 điều ước: 1/ Chóng khỏi, khỏe mạnh 2/ Được đi học, đạt được mục đích. 3/ Ba chóng về, gia đình đoàn tụ.

Nếu đạt được ba điều ước này Mỹ sẽ sung sướng nhất đời. / Trời ơi! Biết bao giờ cho tôi khỏi bệnh để được đi học như trước.

Năm 1945 gia biến lớn, ông mất, bố bị đưa đi, chị và cô Lệ thi tốt nghiệp tiểu học cả hai cô cháu đều trượt. Lòng dạ nào mà học. Dần dà mẹ kể chuyện năm ấy, có bà em chồng dì từ hậu phương ra đến thăm, nhờ mua đồ này đồ nọ, nhất là mua thuốc Tây ở nhà dì Hảo em mẹ. Khi đi, nói có gửi gì cho các con thì chuẩn bị. Mẹ và hai bà bạn vội mua nhiều len, nhưng phải đan thành áo mới đem ra được, để nguyên cuộn sẽ bị coi là buôn lậu, bị tịch thu, không bị bên này cũng bị bên kia bắt bớ lôi thôi. Ba bà mua que đan to, ngày đêm đan cho xong kịp đưa bà ta. Mẹ còn kể có mua được một chiếc bút máy Parker rất đắt đến 300 đồng Đông Dương để cho anh Đại. Tôi tả chiếc bút thần kỳ vằn nâu vàng, đổi màu theo ánh sáng. Mẹ ngạc nhiên là tôi còn biết cả áo len màu gì, thuốc bổ máu bò uống ngon như thế nào. Trong khi anh chị tôi không ai biết cả. Hóa ra các thứ Quân khoe với tôi đều là quà mẹ gửi cho ba chị em tôi.

Chúng tôi chỉ nhận được một thứ người ấy đem về là tin chị tôi mất, mà cũng là do tình cờ, cậu tôi giận anh em tôi mà nói hở ra.

Thế là xong các chuyện cũ, gặp nhau là tốt rồi. Mẹ tôi chọn vải hoa may áo cho chị An rồi đưa anh em tôi lên chợ Đồng Xuân tìm gian hàng bác Cận bạn mẹ bán quần áo mua được cái áo vét cho tôi, anh Đại thì phải mua vải về may thành ra áo anh đẹp hơn áo tôi là hàng chợ.

Chị tôi thèm đi học lắm. Ngày còn ở Ba la Bông Đỏ nơi trường Thăng Long sơ tán về bố tôi đã mạnh dạn cho chị đi học trước tuổi và thấy là chị thông minh, học theo được ngay lớp đã học mấy tháng. Nhưng nay, chị là chị lớn phải đi làm không lẽ để mình mẹ nuôi cả năm chị em. Dì Hảo bán thuốc Tây, mở cửa hàng lớn ngay trước chợ Đồng Xuân rất đắt khách. Dì thấy cháu lớn là ưng ngay cho làm người giữ két. Người nhà vẫn tin cậy hơn. Từ đấy chị đi làm hằng ngày, mỗi khi về thường có quà cho các em. Khi thì chị mua, khi thì Ba Đa tức là cùng nhân viên lấy các hàng mẫu, khuyến mãi các hãng dược biếu không khách hàng. Dì tôi biết cũng không nói gì coi như một cách khuyến khích nhân viên làm việc tốt hơn. Tôi và anh Đại thích nhất là khi các báo Pháp có tranh ảnh đẹp để khách mua hàng xem cho vui, chị tôi thường cắt lấy những trang ấy đem về. Chúng tôi có đủ tranh Rơnoa (Renoir) vẽ gia đình, Tuludơ-Lô-trếch (Toulouse-Lautrec) vẽ ngựa và quý nhất là bộ tranh Van Gốc (Van Gogh) tự họa qua từng giai đoạn tâm thần thay đổi cho đến lúc chính thức điên. Chị lại hy sinh cho chúng tôi, đem lại nhiềm vui cho chúng tôi.

Hồi còn ở 47 phố Lò Sũ, năm tôi 11 tuổi và anh Đại 14 tuổi, anh em tôi có một kỷ niệm về…văn học! Anh Đại đọc báo Giang Sơn mà gia đình tôi mua dài hạn có đăng tin báo mở cuộc thi truyện ngắn. Anh cặm cụi viết ngay truyện ngắn nhan đề là Hắn dựa trên những điều tai nghe và chủ yếu là những gì được đọc trên báo và sách. Dạo ấy anh em tôi mới đọc một truyện chẳng biết của ai, nhan đề Kẻ thù số một của xã hội thuật truyện một sát thủ khét tiếng, khi bị công an bắn hạ, mới thấy trên ngực hắn có đeo một vòng ngọc. Thì ra đó là di vật của mẹ để lại với lời dặn con lớn lên phải trừ hết những kẻ đã làm hại mẹ và những người nghèo khổ như mẹ con ta. Báo đăng trên trang 3 truyện của anh, được 50 đồng nhuận bút. Anh phấn khởi, tự tin viết truyện thứ hai dựa theo vốn sống thật về gia đình tôi từ khi bố bị bắt. Báo lại đăng. Hàng xóm thân thiết với gia đình tôi nhất là gia đình ông Tiềm, anh Hùng đọc xong sang nhà tôi hỏi ai viết mà hay thế. Họ khen là đúng và hỏi cũng đúng. Vì bài đó không hiểu nghĩ sao anh để tác giả là tên tôi, 11 tuổi! Về 16 Hàng Da, anh không viết mà chỉ ham vẽ và chơi đàn ghi ta.

Sau thời gian sống ở 47 Lò Sũ nhà của vợ chồng dì Phạm Thị Thức và bác sĩ Đặng Vũ Hỷ, gia đình tôi chuyển về 16 Hàng Da nhà do dì Phạm Thị Hảo giúp mẹ tôi xây dựng. Dì Phạm Thị Hoàn sống cùng chúng tôi. Năm ấy, dì được truy lĩnh tăng lương thư ký đã bỏ tiền mua cái rađiô bé xíu, đem lại niềm vui cho cả nhà. Mỗi chủ nhật, dì còn đưa cả nhà ra hiệu phở Phú Xuân nổi tiếng ở ngay đầu phố, mời cả nhà mỗi người một bát phở bò ngon lành. Hiệu phở cách nhà có gần 100 mét mà xưa nay chúng tôi chưa hề ăn, chỉ ăn xôi mẹ nấu. Còn chị An tôi thì đi làm là có chế độ phát lương hằng tháng cho các em. Anh Đại lớn nhất được 20 đồng. Tôi và em Thân cách nhau ba tuổi nhưng đều được đồng hạng lương tháng mười đồng. Em Nhàn còn bé, chưa biết tiêu tiền, do mẹ cho theo yêu cầu. Thời nhỏ, chúng tôi chỉ mê xem phim. Rạp Olympia ngay trước chợ Hàng Da vé xem phim hạng bét mà rạp gọi là hạng nhì đã là mười đồng. Tôi chỉ mua được một vé. Anh Đại có sáng kiến, hỏi người soát vé biết là buổi 18:30 vắng khách, nếu chịu mua vé hạng nhất 15 đồng thì hai anh em có thể đi kèm. Thế là mỗi tháng hai anh em được xem hai phim. Anh còn chịu khó đèo em xuống tận phố Lò Đúc xem phim ở rạp Dân Chủ mới mở, có suất chiếu lúc 13 giờ giá vé đồng hạng 10 đồng. Ở rạp này, chúng tôi xem được Ôtelô (Othello)vai chính là Óocsơn Oen (Orson Well) cũng như xem được ở rạp Olympia Cuốn theo chiều gió với Clơk Ghêbơn (Clark Gable) và Quo Vadis với Robớt Têlơ (Robert Taylor). Còn hầu hết biết về phim và các tài tử là do mua tạp chí Những chuyện phim hay, bán hằng tuần từng tập nhỏ giá một hào, đủ năm tập thì được hiệu sách tặng một bìa in đẹp giấy láng. Đến giờ này của năm 2020, tôi còn nhớ rõ tên thật của diễn viên nữ Maria Montez chuyên đóng các phim Nghìn một đêm lẻ chúng tôi mê xem thuở nhỏ là Maria Africa Garcia De Santo Vilars. Cũng là nhờ cái tạp chí ấy. Mua ở hiệu sách nhỏ góc phố Hàng Da – Hàng Bông.

Chị thấy anh Đại lộ rõ thiên hướng về hội họa nên đã bàn với mẹ chi tiền cho anh theo học họa sĩ nổi tiếng Lương Xuân Nhị, theo thầy đi vẽ tranh phong cảnh, còn học cả khắc gỗ làm tranh in nhiều màu. Sau này anh học ngành kiến trúc, do có cơ bản về hội họa vững, anh tiến rất nhanh trở thành một kiến trúc sư giỏi, một người thầy có uy tín. Một phần tài năng của anh cũng do chị tôi hy sinh mà có. Chị An còn có tài và chịu khó đan len. Chị đan cho hai em trai út và gái út những chiếc áo len rất hợp thời trang theo mẫu học được trong báo Pháp.

Năm 1955, ngày hội dân Thủ đô đón Bác Hồ và Chính phủ về Thủ đô, chị đã cùng chị em khu phố Hàng Da – Đường Thành khu Hoàn Kiếm tập luyện rồi tham gia đoàn diễu hành trước khán đài trong áo dài màu.

Năm 1954, đất nước chia đôi. Dì Hảo bán thuốc Tây di cư vào Nam như những người buôn bán lớn thời ấy dựa vào nguồn hàng từ nước ngoài. Dì mở hiệu thuốc, nhưng lại chưa có người tin cẩn nên muốn chị tôi vào làm. Cả nước đều nghĩ có vào Nam thì rồi hai năm sau tổng tuyển cử thống nhất đất nước lại về Hà Nội thôi. Hải Phòng còn là khu 300 ngày. Chị tôi

đành xuống Hải Phòng, vào Nam với dì. Ai ngờ hai năm hóa thành hai mươi năm.

1975, tôi vào đến Sài Gòn thì chị và gia đình đã sang định cư ở Mỹ. Mãi gần cuối năm 1991 tôi mới gặp chị.

Từ một cô gái trẻ, nay chị đã là một thiếu phụ ngót 60 tuổi. Nếu nhìn mặt đã trang điểm với mái tóc, cặp kính lão, chưa chắc tôi đã nhận ra. Nhưng chỉ nhìn thấy cái vai, cái vai rộng giống bố mà thuở bé tôi từng bao ngày chạy vội xuống nhà ngang mỗi khi đi học về, chỉ mong được ôm chầm lấy, nhìn chị quay lại mỉm cười, thì tôi nhận ra ngay đó chính là chị An của tôi.

Chị cũng bị tiểu đường, do di truyền từ bà ngoại cách thế hệ mẹ như tôi .Chị ở Mỹ nhưng lại trị bệnh bằng thuốc Bắc. Đều kỳ anh đưa chị đi mấy trăm cây số để thầy thuốc Trung Hoa khám bệnh bốc thuốc. Sau nhiều năm, chị bị biến chứng sinh nhiều bệnh về tim mạch và thận, phải chạy thận lọc máu mổ xẻ lớn mấy lần, ngày uống 30 viên thuốc. Nằm bệnh viện cũng nhiều. Như hầu hết phụ nữ cao tuổi lại đau ốm lâu ngày, nằm bệnh viện mổ xẻ cũng không ít, chị tôi không muốn người ngoài thăm viếng, sợ họ thấy dung nhan tiều tụy của mình. Nhưng cô bạn thanh mai trúc mã hơn tôi một tuổi Nguyễn Cát Minh Nguyệt đã lặn lội đến thăm chị rồi viết thư kể là chị khoe mới nhận được thư tôi những hai trang đánh máy kín chữ tức là hơn bốn trang viết tay đấy. Trong thư tôi viết hồi xa mẹ, tôi và anh Đại tôi coi chị như mẹ.

Chị được một bà bác sĩ Mỹ chăm sóc rất tận tình. Anh chị muốn tặng bà một món quà để tỏ lòng biết ơn. Nhưng khó quá, bà sống rất đầy đủ không thiếu thứ gì. Sau nhiều lần thăm dò anh chị biết bà có thú chơi tem, sưu tầm được khá nhiều rồi, nay chỉ mong có được tem Việt Nam. Anh chị nghĩ ngay đến tôi có thói quen sưu tầm từ nhỏ. Thấy cái gì hay hay, có ý nghĩa cũng giữ lại hết. Được lời nhắn của anh, bố con tôi giốc ngay kho tem tích lũy hơn buốn mươi năm từ bố truyền sang con. Cứ tem Việt Nam là lọc ra

hết. Đủ cả bốn dòng tem: Việt Nam dân chủ cộng hòa, Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Cộng hòa Miền Nam Việt Nam và Việt Nam cộng hòa. Ngoài ra còn nhiều tem thời Pháp thuộc, tem thời Bảo Đại, Nam Phương hoàng hậu. Có đến hàng nghìn con tem như vậy. Có bao nhiêu, chúng tôi gửi hết cho anh. Nhận được, anh rể Đoàn Văn Đệ mừng quá, điện cảm ơn món quà lớn và quí đến không ngờ. Anh thưởng cho gia đình tôi 200 đô. Chúng tôi mừng là đã đáp lại được phần nào tình thương yêu của anh chị dành cho chúng tôi. Nhất là sau ngày tôi thôi việc, được nhận món tiền mà vợ tôi sợ để sẽ mất giá nên lo mua ngay vàng, được vừa dúng sáu chỉ sau 28 năm làm việc cho nhà nước.

Ngày 14/9/2007 chị mất, thọ 75 tuổi.

Chị về nước hai lần đều được gặp và sống với mẹ khi mẹ còn mạnh khỏe. Lần đầu, chị về một mình năm 1991. Sống ở nhà tôi cùng mẹ và gặp các em các cháu tụ về thăm, chị sống cùng mẹ được tròn một tháng. Lần sau về cùng con gái lớn. Anh chị đã lên kế hoạch để hai mẹ con ở Bạc Liêu với bà nửa tháng. Tôi đưa về Bạc Liêu nơi mẹ sống với gia đình em gái ngày 3 thì sáng ngày 6/12/1996 đã về lại Sài Gòn. Vì con gái chị không thích nghi được với môi trường sống ở đấy.

Lần về thứ hai này anh rể định về cùng. Chúng tôi đã bàn bạc và cháu Nguyễn Khánh Nhân chồng cháu Ánh Ngọc con anh Đại là đại tá công an ta đảm bảo ra đón tận sân bay.

Tiếc rằng anh nghe lời đồn nhảm ở bên Mỹ nên đã không về.

Nay, chị và cả anh nữa đều nằm lại đất Mỹ.

Thành phố Hồ Chí Minh ngày 14/5/2020.

P.T

Giỗ Cụ Tiên Điền Nguyễn Du – Phạm Quỳnh

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 10 năm 2020.

KỶ NIỆM 200 NĂM NGÀY MẤT NGUYỄN DU

Giỗ Cụ Tiên Điền Nguyễn Du

Phạm Quỳnh

Thưa các Ngài,

Hôm nay là ngày giỗ Cụ Tiên Điền Nguyễn Tiên sinh, là bậc đại thi nhân của nước Nam ta, đã làm ra bộ văn chương tuyệt tác là truyện Kim Vân Kiều.

Ban Văn học Hội Khai Trí chúng tôi muốn nhân ngày giỗ này đặt một cuộc kỷ niệm để nhắc lại cho quốc dân nhớ đến công nghiệp một người đã gây dựng cho quốc âm ta thành văn chương, để lại cho chúng ta một cái “hương hỏa” rất quí báu, đời đời làm vẻ vang cho cả giống nòi.

Chúng tôi thiết nghĩ một bậc có công với văn hóa nước nhà như thế, không phải là ông tổ riêng của một nhà một họ nữa, mà là ông tổ chung của cả nước; ngày giỗ ngài không phải là ngày kỷ niệm riêng của một nhà một họ nữa, chính là ngày kỷ niệm chung của cả nước.

Hiện nay suốt quốc dân ta, trên từ hàng thượng lưu học thức, dưới đến kẻ lam lũ làm ăn, bất cứ già trẻ, lớn bé, đàn ông, đàn bà, ai ai cũng biết truyện Kiều, ai ai cũng thuộc truyện Kiều, ai ai cũng kể truyện Kiều, ai ai cũng ngâm truyện Kiều, như vậy thời ai ai cũng đều hưởng cái công nghiệp của Cụ Tiên Điền ta, ai ai cũng phải nhớ ngày giỗ Cụ và nghĩ đến cái ơn của Cụ tác thành cho tiếng nước nhà.

Muốn cảm cái ơn ấy cho đích đáng, hẵng thử giả thiết Cụ Tiên Điền không xuất thế, Cụ Tiên Điền có xuất thế mà quyển truyện Kiều không xuất thế, quyển truyện Kiều có xuất thế mà vì cớ gì không lưu truyền, thời tình cảnh tiếng An Nam đến thế nào, tình cảnh dân tộc ta đến thế nào?

Văn chương người ta thiên kinh vạn quyển, dẫu có thiếu mất một quyển cũng chẳng hại gì. Văn chương mình chỉ độc có một quyển, vừa là kinh, vừa là truyện, vừa là Thánh thư Phúc âm của cả một dân tộc, ví lại khuyết nốt thì dân tộc ấy đến thế nào?

Than ôi! mỗi lần nghĩ tới mà không khỏi rùng mình, chột dạ, sửng sốt, rụng rời, tưởng như hòn ngọc ở trên tay bỗng rơi xuống vỡ tan tành vậy. Rồi mới tỉnh ra, sực nhớ đến mấy câu Kiều, vỗ bàn đập ghế, gõ dịp rung đùi, lên giọng cao ngâm:

Lơ thơ tơ liễu buông mành,

Con oanh học nói trên cành mỉa mai,

hay là:

Phong trần mài một lưỡi gươm,

Những phường giá áo túi cơm xá gì,

bỗng thấy trong lòng vui vẻ, trong dạ vững vàng, muốn nhẩy muốn múa, muốn reo muốn hò, muốn ngạo nghễ với non sông mà tự phụ với người đời rằng: Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn, có gì mà lo, có gì mà sợ, có điều chi nữa mà ngờ!…

Có nghĩ cho xa xôi, cho thấm thía, mới hiểu rằng truyện Kiều đối với vận mệnh nước ta có một cái quí giá vô ngần.

Một nước không thể không có quốc hoa, truyện Kiều là quốc hoa của ta; một nước không thể không có quốc túy, truyện Kiều là quốc túy của ta; một nước không thể không có quốc hồn, truyện Kiều là quốc hồn của ta. Truyện Kiều là cái “văn tự” của giống Việt Nam ta đã “trước bạ” với non sông đất nước này. Trong mấy nghìn năm ta chôn rau cắt rốn, gửi thịt gửi xương ở cõi đất này, mà ta vẫn hình như một giống ăn trọ ở nhờ, đối với đất nước non sông vẫn chưa từng có một cái văn tự văn khế phân minh, chứng nhận cho ta có cái quyền sở hữu chính đáng. Mãi đến thế kỷ mới rồi mới có một đấng quốc sĩ, vì nòi giống, vì đồng bào, vì tổ tiên, vì hậu thế, rỏ máu làm mực “tá tả” một thiên văn khế tuyệt bút, khiến cho giống An Nam được công nhiên, nghiễm nhiên, rõ ràng, đích đáng làm chủ nhân ông một cõi sơn hà gấm vóc.

Đấng quốc sĩ ấy là ai? Là Cụ Tiên Điền ta vậy. Thiên văn khế ấy là gì? Là quyển truyện Kiều ta vậy.

Gẫm trong người ấy báu này

Chẳng duyên chưa dễ vào tay ai cầm!

Báu ấy mà lọt đến tay ta, thật cũng là một cái phúc duyên cho ta, nhưng báu ấy ở trong tay Cụ lại chính là một cái túc duyên của Cụ. Thiên văn tự tuyệt bút kia là gồm bao nhiêu giọt máu, bao nhiêu giọt lệ kết tinh lại mà thành ra, những khi đêm khuya thanh vắng vẫn thường tỉ tê thánh thót trong lòng ta, như

Giọt sương gieo nặng cành xuân la đà

vậy.

Cái áng văn chương tuyệt tác cho người đời đó, an tri lại không phải là một thiên lịch sử thống thiết của tác giả?

Truyện Kiều quan hệ với thân thế Cụ Tiên Điền thế nào, lát nữa ông Trần Trọng Kim sẽ diễn thuyết tường để các ngài nghe.

Nay tôi chỉ muốn biểu dương cái giá trị của truyện Kiều đối với văn hóa nước ta, đối với văn học thế giới, để trong buổi kỷ niệm này đồng nhân cảm biết cái công nghiệp của bậc thi bá nước ta lớn lao to tát là dường nào.

Đối với văn hóa nước nhà, cái địa vị truyện Kiều đã cao quí như thế; đối với văn học thế giới cái địa vị truyện Kiều thế nào?

Không thể so sánh với văn chương khắp các nước, ta hẵng so sánh với văn chương hai nước có liền tiếp quan hệ với ta, là văn chương Tàu và văn chương Pháp. Văn chương Tàu thật là mông mênh bát ngát, như bể như rừng. Nhưng trong rừng văn bể sách đó, tưởng cũng ít quyển sánh được với truyện Kiều, mà xét cho kỹ có lẽ không có sách nào giống như truyện Kiều. Gốc truyện tuy do một bộ tiểu thuyết Tàu mà ra, nhưng vào tay Cụ Tiên Điền ta biến hóa hẳn, siêu việt ra ngoài cả lề lối văn chương Tàu, đột ngột như một ngọn cô phong ở giữa đám quần sơn vạn hác vậy. Có người sánh truyện Kiều với Li-tao, nhưng Li-tao là một bài than, từ đầu đến cuối toàn một giọng bi đát thảm thương, so với Cung oán của ta có lẽ đúng hơn. Có người lại sánh với Tây sương, nhưng Tây sương là một bản hát, từ điệu có véo von, thanh âm có réo rắt, nhưng chẳng qua là một mớ ca từ cho bọn con hát, không phải là một nền văn chương chân chính. Cứ thực thi truyện Kiều dẫu là đầm thấm cái tinh thần của văn hóa Tàu, dẫu là dung hòa những tài liệu của văn chương Tàu, mà có một cái đặc sắc văn chương Tàu không có. Cái đặc sắc ấy là sự “kết cấu”. Nhà văn, nhà thơ Tàu, ngoài những bài thơ bài văn nho nhỏ ngăn ngắn, phàm làm sách chỉ biết cách biên tập, không sành cách kết cấu. Biên tập là cóp nhặt mà đặt liền lại; kết cấu là thu xếp mà gây dựng lên, thế nào cho thành một cái toàn bức các bộ phận điều hòa thích hợp với nhau, không thêm bớt được chút nào. Truyện Kiều là một cái toàn bức như thế, mà là một bức tranh thế thái nhân tình vẽ sự đời như cái gương tầy liếp vậy.

Xét về cách kết cấu thì văn chương nước Pháp lại là sở trường lắm. Cho nên truyện Kiều có thể sánh với những áng thi văn kiệt tác của quí quốc, như một bài bi kịch của RACINE hay một bài văn tế của BOSSUET vậy. Đó là nói về cái thể tài văn chương. Còn về đường tinh thần thời trong văn học Pháp có hai cái tinh thần khác nhau, là tinh thần cổ điển và tinh thần lãng mạn. Tinh thần cổ điển là trọng sự lề lối, sự phép tắc; tinh thần lãng mạn là trong sự khoáng đãng, sự li kỳ. Truyện Kiều gồm được cả hai cái tinh thần ấy, vì vừa có cái đạo vị thâm trầm của Phật học, vừa có cái nghĩa lý sáng sủa của Nho học, vừa có cái phong thú tiêu dao của Trang Lão, lấy lẽ phải ông Khổng mà chế lại sự thần bí của nhà chùa, sự khoáng dật của hai họ. Nhưng mà ngay trong văn chương nước Pháp tưởng cũng không có sách nào giống hẳn như truyện Kiều, vì truyện Kiều có một cái đặc sắc mà những nền kiệt tác trong văn chương Pháp không có. Đặc sắc ấy là sự “phổ thông”. Phàm đại văn chương, không những ở nước Pháp, ở nước nào cũng vậy, chỉ có những người thượng lưu học thức mới thưởng giám được, kẻ bình dân không biết tới. Người Pháp không phải là ai ai cũng biết đọc kịch RACINE hay là đọc văn BOSSUET. Người Nam thời ai ai cũng biết ngâm Kiều, kể Kiều, “lẩy” Kiều để ứng dụng trong sự ngôn ngữ thường, kẻ thông minh hiểu cách thâm trầm, kẻ tầm thường hiểu cách thô thiển, nhưng ngâm nga lên thảy đều lấy làm vui tai, sướng miệng, khoái trí, tỉnh hồn.

Thử hỏi cổ kim Đông Tây đã có một áng văn chương nào cảm người được sâu và được rộng như thế chưa. Tưởng dễ chỉ có một truyện Kiều ta là có thể tự cao với thế giới là văn chương chung của cả một dân tộc 18,20 triệu người, già, trẻ, lớn, bé, giỏi, dốt, sang, hèn, đều thuộc lòng và đều biết hay cả.

Như vậy thì truyện Kiều, không những đối với văn hóa nước nhà, mà đối với văn học thế giới cũng chiếm được một địa vị cao quí.

Văn chương ta chỉ có một quyển sách mà sách ấy đủ làm cho ta vẻ vang với thiên hạ, tưởng cũng là một cái kỳ công có một trong cõi văn thế giới vậy.

Cái kỳ công ấy lại dũ kỳ nữa là ngẫu nhiên mà dựng ra, đột nhiên mà khởi lên, trước không có người khai đường mở lối, sau không có kẻ nối gót theo chân, đột ngột giữa trời Nam như cái đồng trụ để tiêu biểu tinh hoa của cả một dân tộc. Phàm văn chương các nước, cho được gây nên một nền thi văn kiệt tác, phải bao nhiêu nhà thơ, bao nhiêu nhà văn, trong bao nhiêu năm lao công lục lực, vun trồng bón xới mới thành được. Nay bậc thi bá nước ta, đem cái thiên tài ít có trong trời đất, đúc cái khí thiêng bàng bạc trong non sông, một mình làm nên cái thiên cổ kỳ công đó, dẫu khách thế giới cũng phải bình tình mà cảm phục, huống người nước Nam được trực tiếp hưởng thụ cái ơn huệ ấy lại chẳng nên ghi tạc trong lòng mà thành tâm thờ kính hay sao?

Cuộc kỷ niệm hôm nay là chủ ý tỏ lòng quốc dân sùng bái cảnh mộ Cụ Tiên Điền ta; lại có các quí hội viên Tây và các quí quan đến dự cuộc là để chứng kiến cho tấm lòng thành thực đó. Nhưng còn có một cái ý nghĩa nữa, là nhân ngày giỗ này, đốt lò hương, so phím đàn, chiêu hồn quốc sĩ.

Thác là thể phách, còn là tinh anh,

áng tinh trung thấp thoáng dưới bóng đèn, chập chừng trên ngọn khói, xin chứng nhận cho lời thề của đồng nhân đây. Thề rằng: “Truyện Kiều còn, tiếng ta còn, tiếng ta còn, nước ta còn, còn non còn nước còn dài, chúng tôi là kẻ hậu sinh xin rầu lòng giốc chí cố gia công trau chuốt lấy tiếng quốc âm nhà, cho quốc hoa ngày một rực rỡ, quốc hồn ngày một tỉnh tao, quốc bộ ngày một tấn tới, quốc vận ngày một vẻ vang, ngõ hầu khỏi phụ cái chi hoài bão của tiên sinh, ngậm cười chín suối cũng còn thơm lây!”

P.Q.

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 2 tháng 9 năm 2020)

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 9 năm 2020.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 1/9/2020

Ba bài viết, một tầm nhìn chiến lược

Từ khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 35, ngày 30-5-2019, về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIII của Đảng, đây là lần thứ ba Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng có bài viết quan trọng về sự kiện chính trị này. Các bài viết thể hiện rõ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đại hội, không chỉ xác định nhiệm vụ 5 năm tới mà là tầm nhìn xuyên suốt 35 năm đổi mới hướng đến năm 2030 và năm 2045, để tiếp tục hành trình vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; tiếp tục xây dựng Đảng ta xứng đáng là người tổ chức và lãnh đạo mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Kiên định gắn liền với đổi mới sáng tạo

Trong bài viết lần này, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu hai vấn đề lớn: Nhìn lại nhiệm kỳ Đại hội XII; phương hướng, nhiệm vụ của nhiệm kỳ Đại hội XIII và giai đoạn sắp tới. Khẳng định đại hội là một dấu mốc quan trọng, có ý nghĩa định hướng tương lai, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế, đồng chí nhấn mạnh phương châm của Đại hội là Đoàn kết – Dân chủ – Kỷ cương – Sáng tạo – Phát triển. Đó cũng là bản chất làm nên truyền thống vẻ vang của Đảng ta. Nhiều lần phân tích, chỉ rõ những vấn đề cần quan tâm trong quá trình xây dựng văn kiện, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý, phải quán triệt sâu sắc nguyên tắc kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, giữa kiên định và đổi mới, giữa kế thừa và phát triển. Mỗi đại hội là một dấu mốc quan trọng trong chặng đường phát triển của Đảng và đất nước, vừa có nhiệm vụ đánh giá kết quả của một nhiệm kỳ 5 năm, vừa thông qua đó để tổng kết, bổ sung, từng bước hoàn thiện về lý luận, làm sáng rõ hơn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, củng cố niềm tin của nhân dân vào con đường đã chọn. Kiên định nhưng không giáo điều, rập khuôn, cứng nhắc mà gắn liền với đổi mới và sáng tạo, phù hợp xu thế của thời đại; đổi mới trên nguyên tắc kiên định chủ nghĩa Mác-Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, không xa rời mục tiêu, lý tưởng của Đảng, của dân tộc. Kế thừa những thành tựu đã đạt được, nhưng cũng thường xuyên cập nhật tình hình biến đổi trong nước và quốc tế, nhất là những thành tựu của văn minh nhân loại, như sự phát triển của khoa học công nghệ, nhằm tạo đột phá mới, phát triển đất nước nhanh và bền vững. Đó là tầm tư duy chiến lược, là những điều tâm huyết mà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước gửi đến toàn Đảng, toàn dân, không chỉ trong ba bài viết của mình mà nhiều lần đồng chí đã phân tích, chỉ rõ tại các hội nghị của Đảng, của Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII.

Đánh giá dự thảo các văn kiện trình đại hội lần này được chuẩn bị công phu, bài bản, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước khẳng định, đó là sự kết tinh trí tuệ và tầm nhìn chiến lược của Đảng và khát vọng vươn lên của dân tộc. Những kết quả đạt được mà các dự thảo văn kiện nêu là bức tranh trung thực, sinh động về hiện thực cuộc sống đất nước ta những năm qua; là sản phẩm kết tinh sức sáng tạo của một quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ qua nhiều nhiệm kỳ của toàn Đảng, toàn dân, góp phần làm nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Điều ấy một lần nữa minh chứng cho đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng, lãnh đạo là hoàn toàn đúng đắn và sáng suốt. Trên cơ sở nhìn lại nhiệm kỳ qua, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã phân tích, làm sâu sắc thêm những bài học kinh nghiệm đúc rút từ những nhiệm kỳ trước, trước hết là đẩy mạnh đồng bộ công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; có quyết tâm cao, nỗ lực lớn trong lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện nghị quyết; năng động, sáng tạo, tạo đột phá để phát triển; chú trọng tính đồng bộ giữa thực hiện mục tiêu cấp bách, giải quyết dứt điểm những yếu kém, đồng thời xây dựng đồng bộ thể chế để thực hiện các mục tiêu lâu dài,…

Trăn trở và khát vọng

Các bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước không những cho thấy tinh thần, nội dung cốt lõi các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIII mà còn gửi một thông điệp về nhiệm kỳ mới với tư tưởng chiến lược tổng thể; động lực, nguồn lực cho phát triển đất nước nhanh, bền vững và mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng ta; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là Cộng hòa XHCN Việt Nam. Đó là cơ sở để thống nhất nhận thức và hành động trong toàn Đảng, toàn dân, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy về phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và đối ngoại,… Trong đó, đồng chí đặc biệt nhấn mạnh: “xử lý tốt hơn các mối quan hệ: Giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa”; “giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ; giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội”,…

Các bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng vào ba thời điểm khác nhau. Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 35, đồng chí có bài Chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, chỉ đạo kịp thời, sâu sắc cả bốn nội dung của đại hội để các cấp ủy, tổ chức đảng từ cơ sở nắm chắc hơn ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của đại hội lần này. Đó là những quan điểm định hướng chung; vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của cấp ủy, từ chuẩn bị văn kiện, phương án nhân sự đến tổ chức đại hội; từ việc giải quyết những vấn đề nội bộ đến tập hợp, phát huy sức mạnh của nhân dân, sớm có kế hoạch triển khai tổ chức thực hiện nghị quyết của đại hội… Yêu cầu chung là nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật, chỉ ra những ưu điểm, khuyết điểm và nguyên nhân, đề cao tự phê bình và phê bình, không nể nang, né tránh; tổ chức tốt việc thảo luận, đóng góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện của đại hội cấp trên trực tiếp và Đại hội XIII của Đảng; làm tốt hơn nữa công tác cán bộ và tích cực, chủ động chuẩn bị nhân sự cấp ủy, bảo đảm cho sự thành công của đại hội đảng bộ các cấp.

Trước khi diễn ra Hội nghị Trung ương 12, có nội dung bàn về nhân sự, khai mạc ngày 11-5-2020, bài viết Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân hồ hởi đón nhận. Bài viết tập trung phân tích nêu rõ vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng, yêu cầu về công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội và chứa đựng sự trăn trở về tình trạng suy thoái của một số cán bộ, kể cả cán bộ cấp cao, đồng thời mong muốn “Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII phải là một tập thể thật sự đoàn kết, trong sạch, vững mạnh, thống nhất cao ý chí và hành động, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức trong sáng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có tầm nhìn chiến lược; có trí tuệ, tư duy đổi mới, sáng tạo; tiêu biểu cho toàn Đảng về tính chiến đấu, tính kỷ luật; gắn bó mật thiết với nhân dân, quy tụ được sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng, toàn dân; đủ uy tín, năng lực lãnh đạo đất nước trong giai đoạn phát triển mới”. Từ trước đến nay, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước luôn phê phán gay gắt và tìm mọi cách ngăn chặn, xử lý tình trạng chạy chức, chạy quyền. Một lần nữa trong bài viết này, đồng chí yêu cầu, kiên quyết không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, đủ tiêu chuẩn; tuyệt đối không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương những người bản lĩnh chính trị không vững vàng; có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, xu nịnh, chạy chọt, tham nhũng, quan liêu, cục bộ, vận động cho cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm; thiếu chính kiến, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; mị dân, chuyên quyền, độc đoán; trù dập người thẳng thắn đấu tranh, phê bình; để nội bộ mất đoàn kết nghiêm trọng hoặc để xảy ra tham nhũng, thất thoát, vụ việc tiêu cực lớn ở địa phương, cơ quan, đơn vị…

Mỗi bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng có nội dung, yêu cầu khác nhau, nhưng thống nhất một quan điểm, tư tưởng chỉ đạo là tổ chức thành công đại hội. Bài viết lần này đúng dịp kỷ niệm 75 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2-9 và chuẩn bị đại hội các đảng bộ trực thuộc Trung ương, tiến tới Đại hội XIII của Đảng như một lời nhắn nhủ các tổ chức đảng về trách nhiệm trước đất nước và nhân dân, thực hiện lời dạy của Bác Hồ “Đại hội sẽ làm cho Đảng ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa, tư tưởng và hành động đã nhất trí, càng nhất trí hơn nữa”. Ba bài viết, một tầm nhìn chiến lược!

Bắc Văn

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 13/9/2020

Bộ Chính trị làm việc với Thường vụ Quân ủy Trung ương

Sáng 12/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, tập thể Bộ Chính trị đã làm việc với Thường vụ Quân ủy Trung ương, cho ý kiến về dự thảo văn kiện và công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương chủ trì cuộc làm việc.

Cùng tham dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng…

Sau khi nghe Thường vụ Quân ủy Trung ương báo cáo về dự thảo văn kiện và công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XI Đảng bộ Quân đội, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị đã phát biểu ý kiến phong phú, cụ thể, xác đáng.

Bộ Chính trị đánh giá cao công tác chuẩn bị Đại hội XI Đảng bộ Quân đội được tiến hành khoa học, công phu, nghiêm túc, trách nhiệm, đúng quy trình, quy định, bám sát Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị và các văn bản hướng dẫn của Trung ương. Các dự thảo văn kiện được xây dựng trên cơ sở khảo sát thực tiễn, hội thảo nhiều lần, xin ý kiến các nhà khoa học, các chuyên gia, các cơ quan, ban, ngành liên quan, các đảng ủy trực thuộc Quân ủy Trung ương và Đảng ủy Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội.

Báo cáo Chính trị phản ánh khá toàn diện những thành tựu, kết quả nổi bật của Đảng bộ Quân ủy trong thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Đại hội X Đảng bộ Quân đội; làm rõ những hạn chế, khuyết điểm, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm; phân tích, đánh giá, dự báo tình hình, trên cơ sở đó đề ra phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Đảng bộ Quân đội 5 năm tới (2020-2025), tầm nhìn đến năm 2030 và từ năm 2030 sát với thực tế.

Trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, tác động trực tiếp đến nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, song Đảng bộ Quân đội đã đoàn kết, đổi mới, chủ động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu hoàn thành toàn diện các mục tiêu, chỉ tiêu Nghị quyết đề ra. Công tác xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng và đạo đức được đặc biệt chú trọng, giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội, giữ vững bản chất, lập trường giai cấp công nhân của Quân đội. Quân ủy Trung ương chủ động, tích cực triển khai nhiều hoạt động, nhạy bén, xung kích đi đầu trong bảo vệ nền tảng tư tưởng, củng cố vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên trong Quân đội giữ được phẩm chất chính trị, có đạo đức, lối sống lành mạnh, gương mẫu tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng. Hình ảnh, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” tiếp tục tỏa sáng.

Đảng bộ Quân đội đã thực hiện tốt chức năng tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước về quân sự, quốc phòng; dự báo, nắm chắc tình hình, xử lý có hiệu quả các tình huống, không để bị động, bất ngờ, nhất là các tình huống trên Biển Đông, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN; nghiên cứu, xây dựng, đề xuất ban hành và triển khai thực hiện đồng bộ hệ thống các chiến lược, nghị quyết, kết luận, luật, đề án quan trọng về quân sự, quốc phòng, góp phần hoàn thiện, phát triển tư duy lý luận, đường lối, nghệ thuật quân sự, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc cả trước mắt và lâu dài.

Đảng bộ Quân đội phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; luôn chủ động, sẵn sàng lực lượng, phương tiện, thực hiện tốt nhiệm vụ “chiến đấu” của Quân đội trong thời bình, là lực lượng xung kích trên tuyến đầu phòng, chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn, khắc phục sự cố môi trường, phòng chống dịch bệnh… được Đảng, Nhà nước, nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

Đồng thời, Đảng bộ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện tốt ba khâu đột phá. Công tác hậu cần, kỹ thuật được lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện toàn diện, đạt kết quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Công tác đối ngoại quốc phòng được triển khai chủ động, tích cực với nhiều đổi mới, sáng tạo, đạt kết quả toàn diện trên cả bình diện song phương và đa phương, trở thành một trong những trụ cột đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước và nhân dân.

Tại cuộc làm việc, Bộ Chính trị cũng phân tích, làm rõ một số hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân nêu trong dự thảo Báo cáo Chính trị; nhấn mạnh những bài học kinh nghiệm mà Đảng bộ Quân đội cần tiếp tục phát huy trong thời gian tới.

Bộ Chính trị cơ bản nhất trí về phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ quân sự quốc phòng và xây dựng Đảng bộ Quân đội nhiệm kỳ 2020-2025 nêu trong dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XI; nhất trí dự kiến nhân sự và thời gian tổ chức Đại hội, các kiến nghị, đề xuất của Đảng bộ Quân đội. Công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XI của Đảng bộ Quân đội đã được thực hiện nghiêm túc, dân chủ, đúng quy định, hướng dẫn, bảo đảm số lượng, tiêu chuẩn cơ cấu. Bộ Chính trị đề nghị Quân ủy Trung ương tiếp tục triển khai các bước tiếp theo đúng quy định.

Trong nhiệm kỳ tới, Đảng bộ Quân đội tập trung chăm lo xây dựng các cấp ủy, tổ chức Đảng trong Quân đội thật sự trong sạch vững mạnh, gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, mẫu mực. Từ Quân ủy Trung ương, lãnh đạo Bộ Quốc phòng đến cấp ủy, chỉ huy các cấp trong Quân đội nhất quán thực hiện tốt phương châm “trên làm gương mẫu mực, dưới tích cực làm theo”; kiên quyết đấu tranh và xử lý nghiêm các biểu hiện quan liêu, mất dân chủ, dân chủ hình thức, bệnh “thành tích”…

Đảng bộ Quân đội tiếp tục thực hiện tốt chức năng nghiên cứu, dự báo tình hình, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước xử lý thắng lợi các tình huống; kiên quyết không bị động, bất ngờ; triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch thực hiện các nghị quyết, chiến lược, đề án đã ban hành; duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, quản lý chặt chẽ biên giới, vùng trời, vùng biển; nâng cao năng lực tác chiến không gian mạng, chiến tranh thông tin; sẵn sàng ứng phó thắng lợi các tình huống an ninh phi truyền thống.

Đồng thời, Đảng bộ Quân đội luôn chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động phòng thủ; thực hiện đồng bộ các giải pháp xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; tiếp tục lãnh đạo thực hiện tốt công tác hậu cần, kỹ thuật, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội; đẩy mạnh hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Quân đội và đất nước trên trường quốc tế, chủ động bảo vệ vững chắc Tổ quốc, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc bằng biện pháp hòa bình.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhất trí với ý kiến đánh giá của các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị về kết quả, thành tựu đạt được trong nhiệm kỳ qua; phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp trong nhiệm kỳ tới đề ra trong dự thảo Báo cáo Chính trị; đồng thời nhấn mạnh thêm một số vấn đề cần tập trung thực hiện tốt trong thời gian tới.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh, cần nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn nữa những đặc điểm, thuận lợi, ưu thế của Đảng bộ Quân đội – cơ quan tham mưu, lực lượng nòng cốt, đội quân xung kích, chỗ dựa vững chắc, tin cậy của Đảng, Nhà nước, chế độ. Đảng bộ Quân đội là Đảng bộ lớn, một tổ chức bao gồm tập hợp đội ngũ những người có sức khỏe tốt, được chọn lọc, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện thường xuyên…, điều kiện sống tập trung, kỷ luật chặt chẽ, truyền thống vẻ vang; được Đảng, Nhà nước tạo mọi điều kiện thuận lợi. Quân đội cần tiếp tục gìn giữ, phát huy truyền thống, bản chất Bộ đội cụ Hồ; khơi dậy niềm tin, niềm tự hào và thấy rõ trách nhiệm của mình; luôn là tấm gương, hình ảnh đẹp trong lòng nhân dân.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước ghi nhận, thời gian qua, Đảng bộ Quân đội đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, làm rất nhiều việc và đạt nhiều kết quả tích cực. Trong thời bình, Quân đội đã làm tốt công tác dân vận, được dân quý, dân tin, nơi nào bão lũ, khó khăn, dịch bệnh COVID-19, là bộ đội xuất hiện. Quân đội cũng đã làm tốt công tác đối ngoại, một số đơn vị tham gia làm kinh tế thành công, giữ vững kỷ luật, kỷ cương. Đồng thời, Quân đội hết sức quan tâm vấn đề xây dựng lực lượng, mua sắm trang thiết bị, nâng cao sức mạnh tổng hợp…

Tuy nhiên, cần nhìn thẳng vào sự thật, những việc làm chưa tốt, nhất là trong quản lý sử dụng đất đai, vừa qua một số vụ việc tiêu cực đã xảy ra, phải làm sao quản lý cho tốt. Bên cạnh đó, việc sắp xếp hệ thống tổ chức bộ máy chưa được chú ý đúng mức. Quan hệ phối hợp giữa Quân đội với các lực lượng khác, đặc biệt với Công an cần chặt chẽ hơn nữa từ trong chiến lược, xây dựng và triển khai thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc.

Về dự báo tình hình sắp tới, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý, cần thường xuyên nghiên cứu kỹ để có các phương án đối phó kịp thời, tuyệt đối không để bị động bất ngờ, đánh địch từ sớm, từ xa, chủ động xây dựng phương án chiến lược, chú ý toàn diện trên tất cả mặt trận. Trong thời gian tới, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, tuyệt đối không được chủ quan, tự mãn, thường xuyên cảnh giác, đặc biệt chú ý xây dựng lực lượng thật sự vững mạnh; làm tốt công tác quản lý sử dụng đất đai, công tác dân vận, tăng cường đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân – dân, tăng cường phối hợp giữa quân đội và công an, trong đó quân đội phải là lực lượng nòng cốt, đi đầu.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh, cần tiếp tục xây dựng lực lượng, xây dựng Đảng bộ Quân đội thực sự trong sạch vững mạnh, mẫu mực nêu gương; không để xảy ra tiêu cực, một số hiện tượng đáng tiếc như thời gian vừa qua; nơi nào khó khăn gian khổ nhất thì bộ đội phải có mặt. Quân đội cần gương mẫu đi đầu, tiếp tục đấu tranh phản bác mạnh hơn nữa trên mặt trận tư tưởng chính trị; giữ gìn và phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp của bộ đội Cụ Hồ, đấu tranh chống tiêu cực ngay trong nội bộ, ngăn chặn và xử lý nghiêm các vụ việc, hiện tượng tiêu cực. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước mong muốn, Quân đội tham gia đóng góp nhiều hơn nữa trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, xung phong, tình nguyện đến những địa bàn phức tạp, miền núi khó khăn…

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý Thường vụ Quân ủy Trung ương cần nghiêm túc tiếp thu các ý kiến tại cuộc làm việc, tiếp tục hoàn thiện các dự thảo văn kiện, chuẩn bị thật tốt công tác nhân sự, tiến hành thành công Đại hội XI Đảng bộ Quân đội theo đúng kế hoạch./.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 13/9/2020

Bế mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53

Ngày 12-9, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53) và các hội nghị liên quan đã bế mạc. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì họp báo quốc tế, theo hình thức trực tuyến, thông báo kết quả của các hội nghị. Tổng Thư ký ASEAN Lim Giốc Hoi cùng dự họp báo.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết, tại các hội nghị lần này, các Bộ trưởng ASEAN tiếp tục khẳng định quyết tâm duy trì khu vực Ðông – Nam Á hòa bình, an ninh, trung lập và ổn định, củng cố đoàn kết, tự cường và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường lòng tin, đề cao thượng tôn pháp luật; cam kết thực hiện đầy đủ, hiệu quả các mục tiêu và ưu tiên hợp tác trên tinh thần “Gắn kết và chủ động thích ứng”; nhấn mạnh tầm quan trọng duy trì đoàn kết, thống nhất và cách tiếp cận tổng thể của Cộng đồng ASEAN, giữ vững đà hợp tác, liên kết xây dựng cộng đồng; nhất trí triển khai hiệu quả các sáng kiến quan trọng của ASEAN về ứng phó dịch Covid-19. ASEAN và các đối tác tái khẳng định cam kết ủng hộ và thúc đẩy hợp tác đa phương và quan hệ giữa các quốc gia dựa trên nền tảng luật pháp quốc tế. Các đối tác tiếp tục bày tỏ coi trọng ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong định hình cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ.

Tại các hội nghị, ASEAN và các đối tác đã xem xét, thông qua 42 văn kiện quan trọng; các nước nhất trí với nhiều sáng kiến, đề xuất của Việt Nam, như Tuyên bố Lãnh đạo ASEAN+3 về tăng cường hợp tác kinh tế và ổn định tài chính, Tuyên bố Hà Nội kỷ niệm 15 năm thành lập Hội nghị cấp cao Ðông Á (EAS)…

* Trước đó, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đã chủ trì Hội nghị Diễn đàn Khu vực ASEAN lần thứ 27 (ARF 27) theo hình thức trực tuyến, với sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao 27 nước và tổ chức tham gia ARF, cùng Tổng Thư ký ASEAN. Các bên nhất trí tiếp tục triển khai các biện pháp xây dựng lòng tin và thực thi ngoại giao phòng ngừa; đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực ưu tiên, như cứu trợ thảm họa, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, an ninh biển, an ninh mạng, chống phổ biến và giải trừ vũ khí hạt nhân, vũ khí hủy diệt hàng loạt; cải tiến phương thức và nâng cao hiệu quả hoạt động của diễn đàn; tăng cường phối hợp giữa ARF với các cơ chế khác của ASEAN, như EAS, ADMM+…  

Các Bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Ðông. Trước những diễn biến phức tạp, vụ việc nghiêm trọng và các hành động vi phạm luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982), các Bộ trưởng một lần nữa nhấn mạnh yêu cầu tự kiềm chế, không có các hành động làm phức tạp thêm tình hình, không quân sự hóa, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Hội nghị ủng hộ việc triển khai hiệu quả và đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Ðông (DOC), ASEAN và Trung Quốc sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Ðông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982; tái khẳng định UNCLOS 1982 là khuôn khổ pháp lý điều chỉnh mọi hoạt động trên biển và đại dương. Các Bộ trưởng đã thông qua Kế hoạnh hành động Hà Nội II, đề ra các ưu tiên, định hướng hợp tác của ARF giai đoạn 2020 – 2025.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh, ARF cần phát huy hơn nữa vai trò, đóng góp, nhất là trong duy trì đối thoại và hợp tác, tăng cường xây dựng lòng tin và hiểu biết lẫn nhau và phối hợp chính sách, hành động để ứng phó chủ động, hiệu quả những thách thức, trong đó có dịch Covid-19. Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu thượng tôn pháp luật, tự kiềm chế, không có các hành động gây phức tạp thêm tình hình, không quân sự hóa, giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982; khẳng định ASEAN nỗ lực cùng Trung Quốc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm hoàn tất COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982.

* Trong khuôn khổ AMM 53, đã diễn ra các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN – Liên hiệp châu Âu (EU) và ASEAN – Ấn Ðộ. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các hội nghị. Các bên trao đổi về các vấn đề thế giới và khu vực cùng quan tâm. Về tình hình Biển Ðông, các bên tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không, không quân sự hóa, không có các hành động gây phức tạp tình hình hoặc gia tăng căng thẳng, giải quyết hòa bình các tranh chấp, phù hợp luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982; ủng hộ thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm hoàn tất COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

* Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN – EU, hai bên nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của quan hệ giữa hai tổ chức khu vực được đánh giá thành công nhất hiện nay; ghi nhận tiến triển tích cực trong hợp tác, nhất là triển khai Kế hoạch hành động ASEAN – EU giai đoạn 2018 – 2022; nhất trí tiếp tục hợp tác hiệu quả về kinh tế, thương mại, kết nối, giao thông, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, an ninh biển, y tế… ASEAN và EU nhất trí phối hợp thúc đẩy liên kết kinh tế và tự do hóa thương mại; nghiên cứu xây dựng khu vực thương mại tự do giữa hai bên, sớm hoàn tất Hiệp định Vận tải hàng không toàn diện ASEAN-EU (CATA). ASEAN đề nghị EU tiếp tục phối hợp triển khai các chương trình hợp tác phát triển; hoan nghênh EU đề xuất ra Tuyên bố chung Bộ trưởng ASEAN – EU về kết nối và ủng hộ thúc đẩy gắn kết, bổ trợ trong triển khai Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN năm 2025 và Chiến lược kết nối EU.

* Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN – Ấn Ðộ, các Bộ trưởng ghi nhận quan hệ đối thoại ASEAN – Ấn Ðộ tiến triển tích cực, trong đó có triển khai Kế hoạch hành động ASEAN – Ấn Ðộ giai đoạn 2016 – 2020. Ấn Ðộ khẳng định coi trọng quan hệ với ASEAN, nhấn mạnh ASEAN giữ vai trò trung tâm trong chính sách Hành động hướng Ðông của Ấn Ðộ. ASEAN đánh giá cao Ấn Ðộ cam kết và tham gia tích cực các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, như EAS, ARF, ADMM… Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác biển, kinh tế, thương mại và đầu tư, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, kết nối, khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo, phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, giao lưu nhân dân…

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 12/9/2020

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng

Chiều 11-9, tại Hà Nội, Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII của Đảng (TBVK), họp cho ý kiến về việc tiếp thu ý kiến của một số tổ chức đảng, cá nhân, tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIII. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Trưởng Tiểu ban Văn kiện, chủ trì và kết luận phiên họp.

Tham gia phiên họp, có các thành viên TBVK: Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Ủy viên  Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng… và các thành viên Tổ biên tập Văn kiện.

Sau khi Ban Chấp hành Trung ương cho phép gửi tóm tắt Dự thảo Báo cáo chính trị xin ý kiến đại hội đảng bộ cấp cơ sở và toàn văn Dự thảo Báo cáo chính trị xin ý kiến đại hội đảng bộ cấp huyện, cấp tỉnh và tương đương, đến nay, TBVK đã nhận được báo cáo tổng hợp góp ý của Hội đồng lý luận Trung ương, một số tổ chức đảng, các nhà nghiên cứu, khoa học. Thường trực TBVK đã chỉ đạo Tổ biên tập cập nhật tình hình và tiếp thu ý kiến để hoàn thiện thêm một bước Dự thảo Báo cáo chính trị. Các ý kiến cơ bản nhất trí cao với kết cấu, nội dung cốt lõi của Dự thảo, đồng thời đóng góp một số nội dung cụ thể.

Tại phiên họp, sau khi nghe Tổ biên tập báo cáo, các thành viên TBVK tập trung cho ý kiến vào bảy nội dung: chủ đề của Đại hội; đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng; dự báo tình hình; quan điểm chỉ đạo; mục tiêu phát triển; các đột phá chiến lược; định hướng nhiệm vụ, giải pháp phát triển các lĩnh vực.

Phát biểu ý kiến kết luận phiên họp, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho rằng, ý kiến của các thành viên TBVK đều hoan nghênh và đánh giá cao tinh thần làm việc của Tổ biên tập, trong thời gian không dài, công việc lại dồn dập, nhưng đã nỗ lực tổng hợp, chắt lọc các ý kiến đóng góp phong phú, đa dạng, khác nhau để TBVK có thêm nhiều nội dung thông tin trong quá trình hoàn thiện dự thảo báo cáo. Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, ba bài viết của đồng chí về chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội theo tinh thần Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng và các ý kiến đóng góp của các tổ chức đảng, cá nhân đã được tổng hợp cũng như ý kiến phát biểu của các thành viên TBVK tại phiên họp hôm nay đều không phải là ý kiến kết luận mà là những vấn đề gợi mở để Tổ biên tập tiếp tục tổng hợp, tiếp thu, chắt lọc, bổ sung vào dự thảo, báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến sau đó trình Hội nghị Trung ương sắp tới để Trung ương hoàn thiện thêm một bước, rồi mới đưa ra xin ý kiến của toàn dân. Dù đang là quá trình hoàn thiện, nhưng dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIII đã đạt những kết quả quan trọng và kết luận cuối cùng là do Đại hội quyết định.

Đồng chí nhấn mạnh, Văn kiện Đại hội là một văn kiện rất quan trọng, không phải là nghị quyết của Trung ương, của Bộ Chính trị, hay của một cơ quan nào. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc phải vừa mang tính lý luận cao, tính thực tiễn sâu sắc và tính chính trị chỉ đạo cho lâu dài, là một văn kiện tồn tại mãi mãi trong lịch sử của Đảng, của đất nước, do vậy phải có tầm nhìn chiến lược; phải làm cho chặt chẽ, chắc chắn, diễn đạt cho rõ ràng, không được sơ hở gây hiểu lầm. Các tầng lớp nhân dân, các nhà nghiên cứu, nhà khoa học còn có nhiều ý kiến đóng góp, do đó cần tiếp tục tiếp thu, chọn lọc, tìm tiếng nói chung để trình ra Đại hội thông qua mới thành văn kiện chính thức.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý, phải làm đi làm lại nhiều lần, sửa từng câu, từng chữ, dùng từ phải chính xác. Học cách của Bác Hồ là càng viết giản dị càng tốt. Viết dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm. Văn kiện Đại hội là văn bia; lý luận nhưng phải thực tiễn, có tầm nhìn chiến lược, rất bác học nhưng phải mang tính quần chúng, người bình thường đọc cũng hiểu được. Tổ biên tập làm theo yêu cầu ấy. Đồng chí nhắc lại, Báo cáo chính trị là báo cáo trung tâm, các báo cáo khác phải lấy đó làm hồn cốt, làm gốc, không được trùng lắp, nhưng cũng không được trái, khác với Báo cáo chính trị. Các thành viên TBVK, Tổ biên tập phải đọc nhiều, nghiên cứu kỹ, nghiên cứu sâu, nắm cho chắc, cầu thị và lắng nghe. Vấn đề gì, việc nào đã rõ, đã được thực tiễn chứng minh, các ý kiến thống nhất cao thì đưa vào báo cáo. Còn những vấn đề đang tranh luận, mới hoặc có nhiều ý kiến khác nhau thì tiếp tục nghiên cứu, thận trọng, khách quan.

Lưu ý về cách dùng từ, thuật ngữ phải rất chính xác, như nói về đổi mới, đó là công cuộc đổi mới, sự nghiệp đổi mới… đồng chí cũng gợi mở thêm nhiều suy nghĩ về những cụm từ mà các tổ chức đảng, cá nhân góp ý; về các khái niệm như kinh tế số, xã hội số, chính phủ số, thu nhập thấp, thu nhập trung bình thấp… nếu dùng thì cần làm rõ nội hàm, có giải thích để ai cũng hiểu. Câu từ cần rà đi rà lại cho thật chuẩn xác, do vậy Tổ biên tập phải thảo luận và cân nhắc từng câu, từng chữ khi bổ sung đề nghị chỉnh sửa…

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 12/9/2020

Thường trực Chính phủ họp ứng phó dịch Covid-19

Sáng 11-9, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ về công tác phòng, chống dịch Covid-19. Cuộc họp có sự tham gia của các bộ, ngành và một số địa phương theo hình thức trực tuyến.

Phát biểu ý kiến mở đầu cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, chín ngày qua, không có ca nhiễm mới trong cộng đồng; số người chữa khỏi tăng lên hằng ngày, như vậy chúng ta đã kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh trong phạm vi quốc gia. Chúng ta đã chỉ đạo tương đối bài bản, nhịp nhàng, chủ động, đã đẩy mạnh các biện pháp thực hiện mục tiêu kép. Và nhịp độ sản xuất kinh doanh hiện nay sôi động hơn. Trạng thái bình thường mới được thiết lập.

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta tiếp tục đề cao cảnh giác, đặc biệt là ngành y tế, các bệnh viện. Ngành y tế luôn đề cao trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân trong quá trình này, đồng thời đề xuất các biện pháp kịp thời hơn trong điều kiện thực hiện mục tiêu kép. Đối với những chuyến bay từ nước ngoài vào thì từng bước, thận trọng nhưng không quá khắt khe.

Cho biết, trong tháng 9 sẽ mở một số đường bay thương mại, Thủ tướng đặt vấn đề chúng ta phải quan tâm đặc biệt các biện pháp thường triển khai như cách ly, xét nghiệm… một cách thuận lợi nhưng chắc chắn, không để tình trạng người nước ngoài vào Việt Nam gây ra ổ dịch mới.

* Theo báo cáo của Bộ Y tế (tính đến 17 giờ ngày 10-9), hầu hết các nước trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương đều yêu cầu người nhập cảnh phải có Giấy xét nghiệm không dương tính với SARS-CoV-2 trước khi nhập cảnh (từ 2 tới 5 ngày), cách ly 14 ngày và có thể lên tới 21 ngày sau khi nhập cảnh (tại nhà hoặc cách ly tập trung). Đến nay, Việt Nam ghi nhận 1.059 trường hợp mắc Covid-19, trong đó có 402 trường hợp nhập cảnh từ nước ngoài, 657 trường hợp mắc trong nước, trong số đó có 35 trường hợp tử vong, là những bệnh nhân có nhiều bệnh lý nền nặng.

Về tình hình xét nghiệm, Bộ Y tế cho biết, từ ngày 23-7 đến 8-9 đã thực hiện 625.431 xét nghiệm trong tổng số 1.063.656 xét nghiệm Realtime RT-PCR từ đầu dịch (chiếm 58,8%). Hiện nay, tổng số người đã được xét nghiệm là 1.239.174 lượt người. Hiện trên thế giới có hơn 250 loại vaccine ngừa Covid-19 đang được nghiên cứu và thử nghiệm, trong đó có tám loại tiềm năng nhất đang được thử nghiệm ở giai đoạn 3 và cũng là giai đoạn cuối cùng.

Vaccine Sputnik V đầu tiên do Nga sản xuất, từ ngày 9-9 có thể thực hiện tiêm phòng vaccine cho khoảng 40 nghìn tình nguyện viên đăng ký trực tuyến. Việc tiêm phòng gồm hai liều với khoảng thời gian giữa hai liều là 21 ngày. Tại Trung Quốc, ngày 7-9, hãng dược Sinova Biotech lần đầu tiên công bố các dữ liệu liên quan kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2 của vaccine Covid-19 CoronaVac. Ngoài ra, Mỹ cũng đang chuẩn bị sẵn kế hoạch tiếp nhận và phân phối “một lượng hạn chế” một hoặc hai loại vaccine dự kiến ưu tiên miễn phí cho các nhóm nguy cơ cao như nhân viên y tế, an ninh, nhân viên và người ở các nhà dưỡng lão.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 12/9/2020

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ ba

T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã bắt đầu tiếp nhận hồ sơ xét tuyển đại biểu Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ III, năm 2020. Diễn đàn năm nay có chủ đề “Việt Nam”, hướng đến cột mốc kỷ niệm 100 năm thành lập Nước.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ III dự kiến tổ chức tại TP Hồ Chí Minh từ ngày 26 đến 28-11 tới đây dưới hình thức tập trung hoặc kết hợp trực tuyến, tùy thuộc điều kiện diễn biến của dịch Covid-19 tại Việt Nam và trên thế giới.

Diễn đàn có chủ đề “Việt Nam 2045”, tập trung đề xuất các sáng kiến, giải pháp góp phần đưa đất nước vươn tới những mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trong dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Nước.

Tại Diễn đàn, các đại biểu sẽ đóng góp ý tưởng, giải pháp chung quanh bốn nhóm chủ đề: đẩy mạnh phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, giải pháp phát triển kinh tế, tăng chỉ số thu nhập bình quân đầu người; xây dựng văn hóa, con người Việt Nam; ứng dụng khoa học – công nghệ trong phục vụ phát triển đất nước; vai trò thanh niên, trí thức trẻ trong phát triển đất nước đến năm 2045.

Theo Ban Tổ chức, Diễn đàn có sự tham gia của khoảng 300 đại biểu với trình độ Thạc sĩ trở lên, dưới 35 tuổi, có quốc tịch Việt Nam. Trong đó, có 100 trí thức trẻ Việt Nam đang học tập, làm việc ở nước ngoài có đề tài nghiên cứu hoặc hướng nghiên cứu khả thi; 200 trí thức trẻ sinh sống trong nước, có nghiên cứu khoa học hoặc đang đảm nhận các vị trí công việc liên quan nội dung Diễn đàn.

Đại biểu đăng ký tham gia Diễn đàn tại địa chỉ: http://trithuctrevietnam.vn/ từ nay đến ngày 30-9 tới đây. 

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 11/9/2020

Đại hội đồng lần thứ 41 Hội đồng Liên nghị viện ASEAN thành công tốt đẹp và bế mạc

Ngày 10-9, tại Hà Nội, đã diễn ra Lễ bế mạc Đại hội đồng AIPA 41 dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội (QH) Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA 41.

Dự buổi lễ, có đồng chí Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực QH, Trưởng Ban Tổ chức Đại hội đồng AIPA 41; lãnh đạo QH, các Ủy ban của QH, Văn phòng QH; đại diện các bộ, ngành, đoàn thể; các Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện các nước tham dự Đại hội đồng AIPA 41; đại diện các nước quan sát viên, đối tác của AIPA, khách mời của chủ nhà Việt Nam và các tổ chức quốc tế.

Phát biểu bế mạc Đại hội đồng AIPA 41, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 nhấn mạnh: Đại hội đồng AIPA 41 là bước tiến quan trọng tiếp theo để AIPA tiếp tục thực hiện tôn chỉ, mục đích cao cả về thúc đẩy đoàn kết, hiểu biết, hợp tác, quan hệ chặt chẽ giữa Nghị viện các nước thành viên ASEAN, đồng hành cùng Chính phủ các nước ASEAN trong tiến trình xây dựng một Cộng đồng vì hòa bình, ổn định và lợi ích của mọi người dân.

Các Nghị quyết đã được thông qua và các cuộc trao đổi đã nêu bật vai trò quan trọng của Nghị viện tham gia vào tiến trình thực hiện những cam kết để bảo đảm hòa bình, an ninh, thịnh vượng và bền vững, vì lợi ích của mọi người dân trong Cộng đồng ASEAN.

Đại hội đồng nhận thức rằng tình hình chính trị, an ninh trên thế giới và khu vực có những chuyển biến phức tạp, nhanh chóng. Các quốc gia phải đối mặt với những vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống, cùng đại dịch Covid-19 là những thách thức cho quá trình phát triển của mỗi quốc gia.

Những vấn đề này đã đặt ra yêu cầu cấp bách của AIPA là phải tăng cường hơn nữa tinh thần đoàn kết, phát triển ngoại giao nghị viện, tuân thủ các nguyên tắc chung của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên hợp quốc, Hiến chương ASEAN để cùng nhau xây dựng Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng, của người dân, vì người dân và lấy người dân làm trung tâm, tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và  không có hành vi gây phương hại tới môi trường hòa bình và ổn định trên mọi phương diện.

“Hòa bình và an ninh bền vững là nền tảng căn bản cho sự phát triển thịnh vượng và lâu dài, vì vậy, AIPA luôn đề cao việc tăng cường quan hệ đối tác, đối thoại với ASEAN trên nhiều cấp độ”, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh.

Kết thúc bài phát biểu, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 đã trao chiếc búa – biểu tượng quyền lực của Chủ tịch AIPA cho Đại sứ Brunei Darussalam, thừa ủy quyền của Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam Pehin Dato Abdul Rahman Taib, nhận trọng trách Chủ tịch AIPA 42.

Phát biểu ý kiến trực tuyến, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam chúc mừng QH Việt Nam đã tổ chức thành công Đại hội đồng AIPA 41, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đưa ra nhiều thách thức; đánh giá cao vai trò lãnh đạo, nỗ lực cống hiến của Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân trong thúc đẩy ngoại giao nghị viện khu vực ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng.

Trong nhiệm kỳ Chủ tịch AIPA, Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam hy vọng nhận được sự hợp tác chặt chẽ giữa Ban Thư ký, Nghị viện các nước thành viên AIPA cũng như các đối tác và các bên liên quan để tiếp nối những thành quả đạt được, đồng thời hiện thực hóa những mục tiêu và nguyện vọng của AIPA thời gian tới.  

Dịp này, Đại hội đồng AIPA 41 đã quyết định trao Giải thưởng Vì sự cống hiến xuất sắc AIPA tặng Chủ tịch QH Lào Pany Yathotou và Phó Chủ tịch Thường trực QH Việt Nam Tòng Thị Phóng.

Qua thông điệp trực tuyến gửi tới Đại hội đồng AIPA 41, bà Pany Yathotou khẳng định: Giải thưởng là niềm vinh hạnh lớn lao, sự tin tưởng, đánh giá cao của tất cả các Nghị viện thành viên AIPA. Thời gian qua, AIPA ngày càng đóng vai trò quan trọng trong kết nối người dân và Chính phủ các nước thông qua ngoại giao nghị viện.

Bà Pany Yathotou tin tưởng, trong tương lai, Nghị viện các nước thành viên AIPA sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ hơn nữa, đóng góp nhiều hơn nữa trong tiến trình hiện thực hóa một cộng đồng Nghị viện hướng đến người dân, lấy người dân làm trung tâm, xây dựng ASEAN gắn kết, chủ động thích ứng mạnh mẽ.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Thường trực QH Tòng Thị Phóng bày tỏ sự xúc động, niềm tự hào khi trở thành đại diện đầu tiên của QH Việt Nam đón nhận phần thưởng cao quý của Hội đồng Liên nghị viện ASEAN.

Đồng chí Tòng Thị Phóng khẳng định: Giải thưởng Vì sự cống hiến xuất sắc AIPA là minh chứng cho thành quả nỗ lực không mệt mỏi của không chỉ cá nhân, mà của toàn QH Việt Nam, nhân dân Việt Nam với ước mong đóng góp hiệu quả vào việc tiếp tục xây đắp tình hữu nghị, đoàn kết, hợp tác, tin cậy lẫn nhau, hướng tới một nền hòa bình bền vững trong khu vực, vì sự thịnh vượng cho mọi người dân khối ASEAN với tinh thần “Không ai bị bỏ lại phía sau”.

Phó Chủ tịch Thường trực QH Tòng Thị Phóng tin tưởng, các đại biểu QH Việt Nam, các nghị sĩ ASEAN sẽ ngày càng có thêm nhiều đóng góp thiết thực đối với sự phát triển của AIPA, phát huy những thành quả đáng tự hào mà AIPA đạt được sau hơn bốn thập kỷ hình thành và phát triển, tiếp tục sứ mệnh tăng cường đoàn kết, thống nhất, nâng cao hiểu biết và hợp tác vì hòa bình, bình yên và hạnh phúc của mọi người dân.

Trước đó, Đại hội đồng AIPA 41 cũng đã thông qua Nghị quyết kết nạp Hạ viện Maroc và Nghị viện Na Uy trở thành Nghị viện Quan sát viên của AIPA.

Qua thông điệp gửi Đại hội đồng AIPA 41, ông Habib El Malki, Chủ tịch Hạ viện Maroc bày tỏ niềm vui, sự tự hào về việc Hạ viện Maroc trở thành Quan sát viên mới của AIPA.

Ông Habib El Malki tin tưởng, Đông – Nam Á sẽ đóng vai trò động lực thúc đẩy nền kinh tế thế giới trong nhiều năm tới, trở thành cơ hội lớn để các khu vực khác trên toàn cầu nói chung, châu Phi nói riêng tăng cường kết nối, hợp tác. Trong đó, Maroc là một trong những nhà đầu tư, nền kinh tế chủ chốt, sẵn sàng đóng góp, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn với các Nghị viện thành viên AIPA.

Trong bài phát biểu trực tuyến, bà Tone Trøen, Chủ tịch Nghị viện Na Uy cũng bày tỏ vinh dự; cho rằng việc Nghị viện Na Uy trở thành Quan sát viên mới của AIPA là điểm nhấn quan trọng, đánh dấu 5 năm hợp tác đầy thành công giữa Nghị viện Na Uy và AIPA, góp phần nâng cao hiểu biết, giao lưu giữa Na Uy và các quốc gia thành viên ASEAN, mở ra những phương thức triển khai hợp tác mới giữa hai bên trong thời gian tới. 

LINH PHAN – DUY LINH

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 10/9/2020

Giới thiệu sách của đồng chí Lê Phước Thọ

Ngày 9-9, Thành ủy Cần Thơ tổ chức họp báo giới thiệu cuốn sách của đồng chí Lê Phước Thọ “Dấu chân in đậm trên quê hương, đất nước”. 

Đến dự, có nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo TP Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang, tỉnh Cần Thơ, tỉnh Cà Mau qua các thời kỳ cùng đông đảo bạn bè, thân hữu của đồng chí Lê Phước Thọ.

Cuốn sách “Dấu chân in đậm trên quê hương, đất nước” là hồi ức của đồng chí Lê Phước Thọ, nguyên Ủy viên T.Ư Đảng từ khóa IV đến VII, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tổ chức T.Ư ghi lại những kỷ niệm sâu sắc trong cuộc đời của mình từ lúc sinh ra, lớn lên, trưởng thành, hoạt động cách mạng; những trăn trở của đồng chí trong quá trình phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Đặc biệt, sách ghi lại những câu chuyện người thật, việc thật quá trình đồng chí lãnh đạo, chỉ đạo tỉnh Hậu Giang (gồm TP Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang và tỉnh Sóc Trăng ngày nay) sau ngày thống nhất đất nước; quá trình làm Trưởng Ban Nông nghiệp Trung ương, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương đã để lại nhiều dấu ấn rõ nét trong lòng cán bộ, người dân, đồng đội, đồng chí vùng Tây Nam Bộ và cả nước.

Cuốn sách gồm 460 trang gồm nhiều hình ảnh, tư liệu quý do Thành ủy Cần Thơ phối hợp Nhà xuất bản Chính trị quốc gia – Sự thật, chi nhánh Cần Thơ ấn hành Nhân dịp kỷ niệm 75 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2-9.

THANH TÂM – TẤN VĨNH

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 9/9/2020

Đoàn kết, chung tay vượt qua khó khăn, thúc đẩy hợp tác và phát triển

Ngày 9-9, trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA 41, diễn ra Hội nghị Ủy Ban Kinh tế với chủ đề “Vai trò của Nghị viện trong việc thúc đẩy gắn kết và phục hồi kinh tế ASEAN sau đại dịch Covid-19”.

Hội nghị Ủy ban Kinh tế được tiến hành theo hình thức trực tuyến dưới sự điều hành của các đồng chí Ủy viên T.Ư Đảng: Phùng Quốc Hiển, Phó Chủ tịch Quốc hội (QH); Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH. Tham dự hội nghị có các đại biểu của Nghị viện thành viên AIPA, Ban Thư ký AIPA 41.

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, đồng chí Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, hợp tác kinh tế trong khuôn khổ AIPA là một trong những vấn đề then chốt, ảnh hưởng sâu sắc tới các lĩnh vực hợp tác của khu vực nói chung, Cộng đồng ASEAN nói riêng; đồng thời khẳng định Hội nghị Ủy ban Kinh tế của AIPA hướng tới mục tiêu đưa ra những khuyến nghị, quyết nghị thiết thực, mang tính thời sự cấp bách, với mong muốn hỗ trợ các quốc gia thành viên AIPA sớm vượt qua khó khăn, phục hồi kinh tế, ổn định đời sống xã hội gắn với phương châm “Không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Các sáng kiến, kết quả từ Hội nghị sẽ đóng vai trò quan trọng trong chia sẻ kinh nghiệm, ứng phó với các tình huống khẩn cấp, đề xuất giải pháp cụ thể nhằm gắn kết, phục hồi nền kinh tế chung của Cộng đồng ASEAN thời kỳ hậu đại dịch Covid-19.

Thảo luận tại Hội nghị, đại biểu các quốc gia thành viên AIPA đánh giá cao những nỗ lực phi thường của chủ nhà Việt Nam trong tổ chức Đại hội đồng AIPA 41 nói chung, Hội nghị Ủy ban Kinh tế nói riêng với nhiều hình thức, sáng kiến mới mẻ, hiện đại, góp phần ngăn chặn những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19 tới nền kinh tế chung của ASEAN.

Các đại biểu thống nhất với nhận định “Không một quốc gia nào có thể một mình vượt đại dịch Covid-19”. Vì vậy, hơn bao giờ hết, ASEAN cần tiếp tục là một cộng đồng gắn kết, chung tay đưa ra những biện pháp sẵn sàng cho tương lai hậu đại dịch Covid-19; AIPA cần thể hiện rõ trách nhiệm là cộng đồng nghị viện, cùng với Chính phủ các nước đẩy mạnh phòng, chống và đẩy lùi dịch Covid-19, đáp ứng được các mối quan tâm chung của người dân ASEAN, kịp thời hỗ trợ các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do đại dịch.

Liên quan các vấn đề nêu trên, đại diện đoàn đại biểu Brunei Darussalam cho rằng, đại dịch Covid-19 gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực, nhưng lại là cơ hội để ASEAN và AIPA thể hiện sự đoàn kết, hợp tác cùng phát triển trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là chung tay ổn định nền kinh tế khu vực.

Các nghị viện thành viên AIPA có thể nghiên cứu thêm các biện pháp chính sách thúc đẩy hội nhập khu vực, thương mại và đầu tư nội khối ASEAN, cụ thể như đẩy mạnh tiếp cận đa ngành, đa bên; triển khai các gói hỗ trợ thông qua ngân hàng; khuyến khích doanh nghiệp tăng cường chuyển đổi số…

Ngoài ra, Cộng đồng ASEAN cần tăng cường chia sẻ, điều phối thông tin trong khu vực cũng như thông tin hợp tác cùng có lợi để doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa kịp thời phản ứng trước khi thâm nhập thị trường kinh doanh số.

Đồng tình với ý kiến nêu trên, đại diện đoàn đại biểu Campuchia lưu ý: các nghị viện thành viên AIPA cần đưa ra hướng dẫn y tế phù hợp với từng ngành nghề riêng biệt như sản xuất, du lịch, dịch vụ, tài chính… gắn với hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn tài chính hỗ trợ; triển khai các gói cứu trợ kịp thời bằng nhiều phương pháp khác nhau đối với các đối tượng yếu thế.

Bổ sung vào các ý kiến tham luận tại Hội nghị, đại diện đoàn đại biểu Malaysia cho rằng, nhằm bảo đảm “sức khỏe” của nền kinh tế chung, Cộng đồng ASEAN cần tận dụng nhiều hơn khu vực đi lại tự do ASEAN, luôn sẵn sàng chia sẻ thành công, kinh nghiệm cũng như thách thức trong kiểm soát dịch Covid-19.

Song song với đó, nghị viện mỗi quốc gia thành viên nên thận trọng trong ban hành các chính sách tài chính nhằm ngăn chặn thất nghiệp, tăng cường minh bạch, đẩy mạnh tiếp cận đa chiều để tránh nền kinh tế “rơi tự do”, trao thêm các quyền đặc thù cho lĩnh vực y tế để đẩy lùi đại dịch Covid-19 một cách hiệu quả…

Tại hội nghị, đại diện đoàn Việt Nam mong muốn Cộng đồng ASEAN thống nhất thực hiện một chuỗi giải pháp mang tính đột phá, khả thi như: thúc đẩy nhanh việc trao đổi thông tin du lịch, sức khỏe và các biện pháp cần thiết kiểm soát sự lây lan của đại dịch Covid-19… đồng thời đề xuất rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại, bảo đảm lưu thông hàng hóa và các chuỗi cung ứng trong khu vực không bị gián đoạn; xây dựng chính sách đầu tư thông thoáng, bền vững, có trách nhiệm trong khu vực; bảo đảm an ninh lương thực và chuỗi giá trị nông nghiệp; tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo; tiến tới xây dựng kinh tế tuần hoàn.

Cùng với đó, đại diện đoàn Việt Nam cũng đề xuất thúc đẩy nhanh việc phê chuẩn các hiệp định, thỏa thuận thương mại trong khu vực; ưu tiên tăng cường các nỗ lực để hoàn tất đàm phán và ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) trong năm 2020; tăng cường phát triển cơ sở hạ tầng số, kết nối số, an toàn dữ liệu số…; tận dụng các cơ hội của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; tăng cường hợp tác tiểu vùng Mekong và các tiểu vùng khác của ASEAN.

Tại hội nghị, các Nghị viện thành viên AIPA cũng đã biểu quyết thông qua Dự thảo Nghị quyết về “Vai trò của Nghị viện trong thúc đẩy gắn kết và phục hồi kinh tế ASEAN sau dịch Covid-19”.

NGUYÊN MINH – LINH PHAN – DUY LINH

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 9/9/2020

Tăng cường hợp tác quốc phòng giữa Việt nam với Lào và Cam-pu-chia

Chiều 8-9, tại Trụ sở Bộ Quốc phòng, Hà Nội, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy T.Ư, Bộ trưởng Quốc phòng có cuộc điện đàm với Đại tướng Chăn-xạ-mỏn Chăn-nha-lạt, Bộ trưởng Quốc phòng Lào, nhằm đánh giá kết quả hợp tác quốc phòng giữa Bộ Quốc phòng hai nước trong thời gian qua và đề ra phương hướng hợp tác trong thời gian tới.

Tại cuộc điện đàm, hai bên bày tỏ vui mừng về kết quả hợp tác quốc phòng đạt được thời gian qua. Mặc dù tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến phức tạp, song quan hệ giữa quân đội hai nước Việt Nam-Lào vẫn không ngừng được củng cố và phát triển. Về định hướng hợp tác thời gian tới, hai bên thống nhất phối hợp rà soát và kịp thời chỉ đạo các cơ quan Bộ Quốc phòng hai nước triển khai thực hiện thật tốt các Thỏa thuận hợp tác giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước và Kế hoạch hợp tác năm 2020 giữa hai Bộ Quốc phòng; tiếp tục củng cố, nâng cao hiệu quả các cơ chế hợp tác, nhất là cơ chế trao đổi chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng; tăng cường phối hợp, hợp tác giữa các lực lượng quản lý và bảo vệ biên giới hai nước trong việc ngăn chặn và phòng, chống các loại tội phạm xuyên quốc gia, buôn lậu, mua bán và vận chuyển chất gây nghiện… Hai bên bày tỏ sự ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn hợp tác quốc phòng đa phương trong khuôn khổ ASEAN cũng như đối với các cơ chế do ASEAN đóng vai trò trung tâm. Bộ trưởng Quốc phòng Lào khẳng định, tiếp tục ủng hộ và phối hợp chặt chẽ với Việt Nam trong việc đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN, trong đó có việc tổ chức thành công các hoạt động tới như hội nghị Tư lệnh Quốc phòng ASEAN, Hội nghị ADMM, ADMM+.

 ★ Trước đó, sáng cùng ngày, Đại tướng Ngô Xuân Lịch có cuộc điện đàm với ngài Tia Banh, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Cam-pu-chia. Tại cuộc điện đàm, hai bên đánh giá cao kết quả hợp tác quốc phòng giữa hai Bộ Quốc phòng từ đầu năm đến nay. Hai bên thống nhất, thời gian tới tiếp tục triển khai các nội dung đã được lãnh đạo Bộ Quốc phòng hai nước thống nhất, tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuần tra, kiểm soát chặt chẽ biên giới, cửa khẩu, đường mòn, lối mở, ngăn chặn triệt để các hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép, góp phần ngăn chặn dịch Covid-19 tại mỗi nước… Hai bên bày tỏ sự ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn hợp tác quốc phòng đa phương trong khuôn khổ ASEAN cũng như đối với các cơ chế do ASEAN đóng vai trò trung tâm. Bộ trưởng Quốc phòng Cam-pu-chia khẳng định, tiếp tục ủng hộ và phối hợp chặt chẽ với Việt Nam trong việc đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN, trong đó có việc tổ chức thành công các hoạt động tới như hội nghị Tư lệnh Quốc phòng ASEAN, Hội nghị ADMM, ADMM+.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 8/9/2020

Tuyên dương 88 thủ khoa xuất sắc của Thủ đô Hà Nội

Ngày 6-9, tại Hà Nội, Thành ủy, HĐND, UBND, Thành đoàn Hà Nội tổ chức Lễ “Ghi danh sổ vàng” năm 2020, qua đó tuyên dương 88 thủ khoa xuất sắc tốt nghiệp các trường đại học, học viện trên địa bàn Thủ đô.

Năm nay là năm thứ 18 Thủ đô Hà Nội tiến hành tuyên dương các thủ khoa xuất sắc. Nếu tính cả năm 2020, TP Hà Nội đã vinh danh tổng cộng 1.879 thủ khoa xuất sắc. Nhiều cá nhân trong số này đã vươn tới thành công trên con đường nghiên cứu, lao động, góp phần tích cực xây dựng Thủ đô và đất nước.

Trong 88 thủ khoa tiêu biểu được tuyên dương năm 2020, có 55 cá nhân đạt kết quả học tập loại xuất sắc (chiếm 62,5%), 33 cá nhân đạt loại giỏi (chiếm 37,5%). Đặc biệt, có bốn sinh viên vừa là thủ khoa tuyển sinh đại học, vừa là thủ khoa tốt nghiệp.

Cụ thể, bốn thủ khoa “kép” nêu trên gồm: Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Trường đại học Sư phạm Hà Nội; Nguyễn Bảo Lâm, Trường đại học Giao thông vận tải; Quàng Thị Quỳnh Anh, Trường đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội; Nguyễn Thị Thùy, Học viện Khoa học Quân sự.

Lễ “Ghi danh sổ vàng” là hoạt động nằm trong khuôn khổ chuỗi chương trình tuyên dương thủ khoa xuất sắc trên địa bàn Thủ đô hằng năm, nhằm thể hiện sự ghi nhận, biểu dương đối với quá trình phấn đấu học tập, rèn luyện, tinh thần vượt khó vươn lên của các bạn trẻ.

Tin và ảnh: Ngọc Vy

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 5/9/2020

Thư của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi ngành Giáo dục nhân dịp khai giảng năm học mới 2020-2021

Hà Nội, ngày 4 tháng 9 năm 2020

Thân ái gửi các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động ngành Giáo dục, các em học sinh, sinh viên và các bậc phụ huynh,

Trong không khí vui tươi của ngày khai giảng năm học mới 2020 – 2021, tôi thân ái gửi tới các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động đã và đang công tác trong ngành giáo dục, cùng các em học sinh, sinh viên và các bậc phụ huynh lời thăm hỏi chân tình, những tình cảm thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Tôi vui mừng nhận thấy, năm học 2019 – 2020, mặc dù đại dịch Covid-19 đã và đang ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến các hoạt động của ngành Giáo dục nhưng với phương châm “tạm dừng đến trường, không dừng học”, ngành Giáo dục đã chủ động, nhanh chóng triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các giải pháp, thực hiện thành công vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa bảo đảm hoàn thành kế hoạch năm học. Đây cũng là năm học cuối thực hiện kế hoạch 5 năm 2016 – 2020 của ngành Giáo dục, được ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Đặc biệt, việc tổ chức thành công Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm 2020 bảo đảm an toàn trong khi tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, được nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi ghi nhận và nhiệt liệt biểu dương sự cố gắng, nỗ lực vượt qua khó khăn và những kết quả của ngành Giáo dục đã đạt được trong năm học vừa qua.

Năm học mới 2020 – 2021, đại dịch Covid-19 có thể còn có những diễn biến mới, tôi đề nghị ngành Giáo dục cần tiếp tục quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giáo dục và đào tạo; khắc phục mọi khó khăn để vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa tổ chức tốt việc học tập cho học sinh, sinh viên; tập trung nguồn lực để nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo, nhất là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; tăng cường giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc, đạo đức, lối sống, lý tưởng cách mạng, rèn luyện kỹ năng và bản lĩnh cho học sinh, sinh viên; xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, an toàn; nỗ lực phấn đấu tạo tiền đề thực hiện thành công kế hoạch 5 năm 2021 – 2025 của ngành Giáo dục và lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Tôi mong các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động ngành Giáo dục tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, giữ vững bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, tâm huyết với nghề, sáng tạo, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục nước nhà; mong các em học sinh, sinh viên phát huy truyền thống hiếu học của ông cha, thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt để sau này trở thành chủ nhân tương lai của đất nước, vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Tôi mong các bậc phụ huynh tiếp tục phối hợp với ngành Giáo dục tạo điều kiện để con em mình được học tập, rèn luyện tốt nhất.

Chúc các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động ngành Giáo dục và các em học sinh, sinh viên đạt được nhiều thành tích hơn nữa trong năm học mới.

Thân ái,

NGUYỄN PHÚ TRỌNG

Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam

Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 4/9/2020

Bộ Chính trị làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 3-9, tại Hà Nội, tập thể Bộ Chính trị đã làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh, cho ý kiến về dự thảo các văn kiện và phương án nhân sự trình Đại hội 11 của Đảng bộ thành phố, nhiệm kỳ 2020-2025. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng chủ trì buổi làm việc. Cùng dự, có các đồng chí Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng… đại diện lãnh đạo các ban tham mưu của Trung ương Đảng.

Sau khi nghe Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh báo cáo, Văn phòng T.Ư Đảng báo cáo tổng hợp ý kiến đóng góp của các cơ quan Trung ương, các đồng chí trong Bộ Chính trị cho ý kiến, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu kết luận buổi làm việc. Đồng chí cơ bản đồng tình với các báo cáo và ý kiến phát biểu tại buổi làm việc.

Cụ thể như, công tác chuẩn bị Đại hội của Đảng bộ thành phố được thực hiện nghiêm túc đúng tinh thần Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị về đại hội và các văn bản hướng dẫn của Trung ương. Nội dung các văn kiện thể hiện quan điểm đổi mới, cầu thị; bám sát các quan điểm, định hướng lớn nêu trong các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng và thực tiễn của thành phố. Thành ủy đã tổng kết thực tiễn, góp phần để Trung ương nghiên cứu, từng bước hoàn thiện đường lối đổi mới, nhất là các vấn đề lớn như hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế; đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa…

Ngoài các báo cáo chính còn có một số báo cáo chuyên đề để Đại hội nghiên cứu, thảo luận. Về kết quả thực hiện Nghị quyết nhiệm kỳ 2015-2020, tốc độ tăng trưởng kinh tế của thành phố khá cao, bình quân 7,6%/năm, đóng góp 22,7% GDP toàn quốc. GRDP bình quân đầu người đạt 6.600 USD, gấp 2,4 lần so bình quân chung của cả nước. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế và chất lượng tăng trưởng của thành phố chưa tương xứng với tiềm năng, vị thế; kết cấu hạ tầng còn nhiều bất cập, ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường có ngày trầm trọng. Công tác xây dựng Đảng theo tinh thần Nghị quyết T.Ư 4, khóa XI, khóa XII còn hạn chế ở một số mặt, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, công tác kiểm tra, giám sát ở một số tổ chức đảng chưa tốt. Một bộ phận cán bộ, đảng viên trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp suy thoái về đạo đức, lối sống, phải thi hành kỷ luật. Hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trên một số lĩnh vực chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí có mặt hạn chế.

Về mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, Bộ Chính trị cho rằng, TP Hồ Chí Minh cần có tầm nhìn dài hạn, định vị đúng tầm vóc của thành phố trong khu vực Đông – Nam Á; tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn cản trở sự phát triển kinh tế, xã hội, như hạ tầng giao thông, nguồn nhân lực chất lượng cao, thủ tục hành chính, môi trường đầu tư, liên kết vùng…

Kiểm điểm của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố đã kiểm điểm rõ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ; đánh giá trung thực các ưu điểm, khuyết điểm gắn với trách nhiệm tập thể, cá nhân; phân tích nguyên nhân nhất là nguyên nhân chủ quan… Phương hướng công tác nhân sự được thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch, bảo đảm tiêu chuẩn, cơ cấu, số lượng và số dư.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho rằng, công tác chuẩn bị công phu, nghiêm túc, nhưng Thành ủy cần tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của Bộ Chính trị để hoàn thiện các dự thảo văn kiện và tiến hành Đại hội theo đúng dự định, kế hoạch.

Đồng chí nhấn mạnh, Thành ủy cần nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn vai trò, vị trí, tầm quan trọng đặc biệt của thành phố được mang tên Bác Hồ kính yêu, đây là điều có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Thành phố là đô thị đặc biệt, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo, khoa học và công nghệ; là đầu tàu, động lực có sức hút và lan tỏa lớn của vùng kinh tế trọng điểm phía nam và cả nước; trong kháng chiến thì kiên cường anh dũng, trong hòa bình có nhiều sáng kiến, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới. Nhân dân thành phố có truyền thống anh hùng, dũng cảm. Thành phố cần khơi dậy niềm tự hào ấy, từ đó xác định trách nhiệm làm thế nào để xứng đáng với niềm vinh dự của thành phố mà không nơi nào có được.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nêu rõ, Đại hội 5 năm mới có một lần; là sự kiện chính trị trọng đại không chỉ đối với cả nước mà với từng địa phương, mở ra một giai đoạn phát triển mới, một tầm nhìn mới. Trên cơ sở tổng kết những điều đã làm được, chưa làm được để xác định hướng phát triển, đưa thành phố lên tầm cao mới. Vì thế, công tác chuẩn bị Đại hội phải được tiến hành hết sức chu đáo, công phu cả về nội dung văn kiện và công tác nhân sự. Nhìn lại nhiệm kỳ qua, là một địa phương có nhiều tiềm năng lớn, thành phố đạt những thành tựu đáng kể. Trong nhiệm kỳ tới, cần thể hiện quyết tâm cao hơn, có khát vọng và ý chí vươn lên mạnh mẽ hơn, không thể bằng lòng với chính mình. Kinh tế, như công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch, đối ngoại… còn gì khó khăn, vướng mắc cần tìm hiểu, phân tích thấu đáo để giải quyết, khắc phục.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đặc biệt nhấn mạnh đến công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và nêu vấn đề, tại sao thành phố còn một số tổ chức, cán bộ phải xử lý kỷ luật? Văn kiện đề cập vấn đề này chưa sâu. Không có con người, cán bộ tốt, không có sự lãnh đạo tốt thì làm sao có được những kết quả tốt. Nhiều tiềm năng, lợi thế, nhưng con người không tốt, lãnh đạo không tốt thì tiềm năng, lợi thế ấy cũng không thể khai thác được, thậm chí bị đi chệch hướng.

Vì sao còn để xảy ra những hạn chế, khuyết điểm? Không được đổ lỗi do cơ chế, vì cũng cơ chế ấy, nhưng nhiều nơi làm tốt. Làm tốt thì chúng ta biểu dương, động viên để tạo khí thế vươn lên, nhưng có khuyết điểm, yếu kém thì phải mạnh dạn đấu tranh phê bình, chỉ rõ vì đâu và có biện pháp khắc phục để “mỗi lần vấp là một lần bớt dại”. Trong việc xử lý cán bộ vi phạm phải cảnh giác với luận điệu xuyên tạc, kích động của phần tử xấu nhằm chia rẽ nội bộ. Những vi phạm, khuyết điểm cần kiểm điểm sâu sắc, thẳng thắn hơn nữa.

Các báo cáo cần viết sâu sắc hơn; nội bộ phải đoàn kết thống nhất hơn, yêu thương nhau hơn nữa như Bác Hồ đã căn dặn: “Đại hội sẽ làm cho Đảng ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa, tư tưởng và hành động đã nhất trí, càng nhất trí hơn nữa”.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cho rằng, kỷ luật cán bộ không phải để loại bỏ nhau mà là giáo dục, cảnh tỉnh, răn đe. Thực tế, việc xử lý cán bộ vi phạm lâu nay làm đến đâu chắc chắn đến đó, có lý, có tình. Các văn kiện phải truyền đạt cho đúng, cho sâu tinh thần ấy, để tăng cường sự đoàn kết thống nhất, nhất là trong lựa chọn nhân sự, bảo đảm cho đúng người có đức, có tài, không để tình trạng “thấy đỏ tưởng chín”; “cua cậy càng, cá cậy vây”. Đảng bộ thành phố phải đi đầu, phải làm tốt hơn nữa công tác xây dựng Đảng cả về tổ chức và con người; thật sự là một khối đoàn kết thống nhất. Không chỉ với Đảng bộ TP Hồ Chí Minh mà tất cả các đảng bộ khác cũng phải làm thật tốt công tác này. Từng tổ chức đảng, cấp ủy, đại biểu dự Đại hội phải nêu cao tính chiến đấu, kiểm điểm, rút kinh nghiệm, kiên quyết đấu tranh chống tiêu cực; kiên quyết không giới thiệu người không đủ tiêu chuẩn để bầu vào cấp ủy.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý, Đại hội Đảng là phải tập trung bàn thật sâu các vấn đề của Đảng, không phải là hội nghị bàn về kinh tế. Tuy nhiên, phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, nhưng ai làm kinh tế? Để xây dựng đất nước ta có cơ đồ, tiềm lực, uy tín và vị thế như ngày nay, phải có sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự hy sinh của nhiều thế cán bộ và công sức của toàn dân. Trong nội bộ không dám nói thẳng, nói thật, cứ để bụng đối phó nhau thì làm được gì. Đảng lãnh đạo phát triển kinh tế, nhưng nếu Đảng không tốt, chính quyền không mạnh, pháp luật không nghiêm, nội bộ lủng củng, cán bộ không gương mẫu, làm không được thì làm sao có thể phát triển kinh tế. Phát triển kinh tế phải gắn liền với giải quyết các vấn đề xã hội và thực hiện công bằng xã hội. Đại hội là dịp kiểm điểm sâu sắc toàn diện các nội dung như Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị yêu cầu, không phải chỉ nhăm nhăm vào nhân sự; công tác nhân sự lại không khách quan thì làm được gì. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng yêu cầu Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh phải tiến hành đại hội thật mẫu mực, làm gương cho các nơi khác.

Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, xây dựng Đảng là xây dựng tổ chức chặt chẽ, là xây dựng con người ngày càng trung thành tuyệt đối với mục tiêu, lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Việc kỷ luật cán bộ dù là rất đau xót nhưng không thể không làm; kỷ luật một vài người để cứu muôn người, hoàn toàn không phải do phe cánh, bè nọ phái kia. Mỗi cán bộ cần gương mẫu, nhận thức đúng công tác kỷ luật cán bộ của Đảng là để xây dựng đội ngũ cán bộ tốt hơn, toàn diện hơn; kiên quyết phê phán tư tưởng lệch lạc, nhằm chia rẽ nội bộ. Các văn kiện trình Đại hội, nhất là báo cáo chính trị phải có tính chiến đấu và thể hiện được tư tưởng đó.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đề nghị Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh khẩn trương hoàn thiện các văn kiện và tổ chức thật tốt Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ tới.

Ý kiến phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cũng là thông điệp gửi tới các đại hội đảng bộ và Đại hội XIII của Đảng.

BẮC VĂN. ẢNH: ĐĂNG KHOA

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 4/9/2020

Việt Nam xếp thứ 42 về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu

Năm 2020 ghi nhận năm thứ hai liên tiếp Việt Nam giữ vị trí thứ 42 trong bảng xếp hạng đổi mới sáng tạo toàn cầu, giữ vị trí số một trong nhóm 29 quốc gia cùng mức thu nhập. Việt Nam cũng thuộc tốp 50 nền kinh tế đạt được tiến bộ đáng kể nhất trong bảng xếp hạng theo thời gian. 

Ngày 2-9, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới của Liên hợp quốc (WIPO) công bố Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2020. Theo đó, Việt Nam tiếp tục giữ vị trí thứ 42 trong bảng xếp hạng. Cụ thể, năm nay Việt Nam xếp thứ 42 trên 131 quốc gia và nền kinh tế, còn năm 2019 đứng thứ 42/129. Với thứ hạng này, Việt Nam giữ vị trí số một trong nhóm 29 quốc gia có cùng mức thu nhập và đứng thứ 3 khu vực Đông Nam Á.

Bảng xếp hạng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu của Liên hợp quốc (GII) năm nay liệt kê năng lực cạnh tranh của 131 nền kinh tế dựa trên 80 tiểu tiêu chí được WIPO, Trường Kinh doanh INSEAD và trường Đại học Cornell phối hợp biên soạn.

Trong những năm qua, Việt Nam nằm trong số các nền kinh tế có thu nhập trung bình thấp thu được nhiều kết quả đổi mới ở nhóm chỉ số đầu ra hơn so với đầu vào, thuộc tốp 50 nền kinh tế đạt được tiến bộ đáng kể nhất trong bảng xếp hạng theo thời gian.

Năm nay, Thụy Sĩ tiếp tục đứng đầu GII, đánh dấu năm thứ 10 liên tiếp trên “ngôi vương”, tiếp theo là Thụy Điển và Mỹ. Thụy Sĩ luôn đạt được điểm cao về số lượng bằng sáng chế được nộp, sức mạnh của lực lượng lao động, các trường đại học, các bài báo khoa học được xuất bản và hiệu quả hoạt động của chính phủ.

Một bối cảnh đổi mới đang thay đổi

Công bố bảng xếp hạng ngày 2-9, Tổng Giám đốc WIPO Francis Gurry đặc biệt nhấn mạnh tới vai trò của đổi mới sáng tạo trong việc khôi phục nền kinh tế mỗi nước nói riêng và thế giới nói chung đã bị đại dịch Covid-19 tàn phá.

Tổng giám đốc WIPO nói: “Sự lây lan nhanh chóng trên toàn thế giới của dịch Covid-19 đòi hỏi phải có tư duy mới để bảo đảm chiến thắng chung trước thách thức toàn cầu quan trọng này”.

Theo thông cáo báo chí của WIPO, trong bảng xếp hạng hàng năm, GII cho thấy sự ổn định ở vị trí cao nhất, nhưng có sự dịch chuyển dần dần về một nhóm các nền kinh tế châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ, Philippines và Việt Nam – những quốc gia đã tăng đáng kể trong bảng xếp hạng đổi mới sáng tạo trong những năm qua.

Theo đó, trong những năm qua, Ấn Độ, Trung Quốc, Philippines và Việt Nam là những nền kinh tế có tiến bộ đáng kể nhất trong xếp hạng đổi mới GII theo thời gian. Cả bốn quốc gia này hiện đều có mặt trong top 50.

Thông cáo cho biết, các nền kinh tế hoạt động hàng đầu trong GII hầu như vẫn chỉ thuộc nhóm thu nhập cao. Trung Quốc (xếp thứ 14) vẫn là nền kinh tế có thu nhập trung bình duy nhất trong GII top 30. Theo sau là Malaysia đứng thứ 33.

Ấn Độ (thứ 48) và Philippines (thứ 50) lần đầu tiên lọt vào top 50. Philippines đạt thứ hạng tốt nhất từ ​​trước đến nay, vào năm 2014, nước này xếp thứ 100. Đứng đầu trong nhóm thu nhập trung bình thấp, Việt Nam đứng thứ 42 trong năm thứ hai liên tiếp, từ vị trí 71 năm 2014. Indonesia (thứ 85) gia nhập top 10 của nhóm này. Tanzania đứng đầu nhóm thu nhập thấp (thứ 88). 

“Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam đã thể hiện rằng, sự kiên trì theo đuổi đổi mới sáng tạo sẽ được đền đáp theo thời gian” Cựu Trưởng khoa và Giáo sư Quản lý tại Đại học Cornell Soumitra Dutta đánh giá.

Giáo sư Soumitra Dutta cho biết, chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu GII đã được chính phủ của các quốc gia đó sử dụng để cải thiện hiệu suất đổi mới của họ.

Việt Nam cần tiếp tục chú trọng các yếu tố đầu vào của đổi mới sáng tạo

Kể từ năm 2017 đến nay, Chính phủ Việt Nam đã sử dụng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu như một công cụ quản lý điều hành quan trọng và đã phân công các bộ, cơ quan, địa phương có trách nhiệm cải thiện chỉ số này, trong đó, Bộ Khoa học và Công nghệ được giao nhiệm vụ là đầu mối theo dõi, điều phối chung.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, các Phó Thủ tướng cũng như sự vào cuộc của nhiều bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, chỉ số GII của Việt Nam liên tục được cải thiện, từ vị trí 59 (năm 2016) lên vị trí 42 (năm 2020).

Cụ thể, so với năm 2019, nhóm chỉ số đầu vào, tạo thuận lợi cho đổi mới sáng tạo tăng 1 bậc, trong đó trình độ phát triển kinh doanh tăng 30 bậc từ vị trí 69 lên 39. Trong nhóm chỉ số đầu ra, chỉ số về các sản phẩm sáng tạo tăng 9 bậc (từ vị trí 47 lên 38); chỉ số hợp tác viện trường – doanh nghiệp tăng 10 bậc (từ 75 lên 65); chỉ số số công bố bài báo khoa học và kĩ thuật tăng 13 bậc (từ 74 lên 61); năng lực hấp thụ tri thức tăng 13 bậc (từ vị trí 23 lên 10). Đặc biệt, chỉ số giá trị thương hiệu toàn cầu lần đầu tiên được sử dụng để đánh giá xếp hạng cũng ghi nhận kết quả tốt của Việt Nam khi đứng ở vị trí thứ 19 với 33 thương hiệu nằm trong Top 5.000 thương hiệu hàng đầu.

Theo Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy, trong xếp hạng chỉ số GII năm nay, nhóm chỉ số đầu vào tạo thuận lợi cho đổi mới sáng tạo tiếp tục tăng là minh chứng cho việc chúng ta tiếp tục duy trì sự đầu tư của nhà nước, cũng như các doanh nghiệp cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, tạo môi trường thuận lợi như thể chế, trình độ kinh doanh, tín dụng tiếp tục ở mức cao. Từ việc đầu tư đầu vào như vậy thì các chỉ số đầu ra của chúng ta cũng tiếp tục được duy trì và tăng.

Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu như một đánh giá khách quan của quốc tế về từng lĩnh vực quản lý nhà nước trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Các Bộ, ngành, địa phương qua đó nhận ra được những điểm mạnh, điểm yếu trong công tác quản lý nhà nước của mình. Từ đó cần phải tập trung vào khắc phục những điểm yếu cũng như phát huy các điểm mạnh.

Theo các chuyên gia, để tiếp tục cải thiện thứ hạng trong chỉ số GII một cách bền vững, Việt Nam cần tiếp tục chú trọng cả các yếu tố đầu vào của đổi mới sáng tạo, trong đó, đặc biệt lưu ý cải thiện các nhóm chỉ số về hạ tầng công nghệ thông tin, ứng dụng công nghệ thông tin, cải thiện môi trường kinh doanh, chất lượng các quy định pháp luật, nâng cao chất lượng lực lượng lao động.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 7/9/2020

Đoàn Quân đội nhân dân Việt Nam đạt nhiều thành tích cao tại Army Games

Tối 5-9, sau hai tuần tranh tài, Hội thao quân sự quốc tế (Army Games) 2020 chính thức bế mạc tại Công viên Patriot ở ngoại ô thủ đô Moscow, Liên bang Nga. Tại kỳ hội thao năm nay, Đoàn Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam đã thi đấu tự tin và đạt được nhiều thành tích xuất sắc, vượt mục tiêu đề ra.

Nổi bật là Đội tuyển Xe tăng QĐND Việt Nam đã thi đấu xuất sắc và giành Huy chương Vàng của bảng 2 cuộc thi “Xe tăng hành tiến”. Điều này đồng nghĩa với việc Đội tuyển Xe tăng QĐND Việt Nam chính thức “thăng hạng” lên bảng 1, và sẽ cùng tranh tài với các đội tuyển mạnh của Nga, Belarus, Trung Quốc,… tại kỳ hội thao năm sau.

Bên cạnh đó, các đội tuyển: Công binh, Cứu hộ cứu nạn cũng thi đấu xuất sắc và bảo vệ thành công Huy chương Đồng. Đặc biệt, tuy mới lần đầu tiên tham gia Army Games, nhưng Đội tuyển Thông tin liên lạc đã gây ấn tượng mạnh khi kết thúc ở vị trí thứ ba chung cuộc, giành Huy chương Đồng cuộc thi Bộ đội thông tin “Kỹ năng thuần thục”.

Đội tuyển Bắn tỉa, mặc dù phải thi đấu với các đối thủ mạnh và có nhiều kinh nghiệm hơn, nhưng đã chứng tỏ bản lĩnh của các xạ thủ QĐND Việt Nam khi lọt vào Nhóm A1 – nhóm bốn đội mạnh nhất cuộc thi “Ranh giới xạ thủ”.

Với những nỗ lực, quyết tâm lớn, các đội tuyển: Bếp dã chiến, Hóa học, Quân y, Pháo binh, Huấn luyện chó nghiệp vụ, Bầu trời quang đãng đều thi đấu hết mình và đạt những thành tích khả quan.

Cùng với những màn tranh tài kịch tính trên thao trường, Đoàn QĐND Việt Nam còn góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam với bạn bè quốc tế thông qua các chương trình giao lưu văn hóa nghệ thuật.

Những tiết mục do đoàn Văn hóa nghệ thuật QĐND Việt Nam biểu diễn tại Liên hoan văn hóa các dân tộc “Tình bạn không biên giới”, tại lễ khai mạc và lễ bế mạc Army Games 2020 đều được khán giả nồng nhiệt chào đón, qua đó góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác, tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa quân đội các nước.

Phát biểu tại lễ bế mạc, Đại tướng Sergei Shoigu, Bộ trưởng Quốc phòng Liên bang Nga chúc mừng các đội tuyển có một kỳ Army Games thành công và an toàn; cảm ơn các đội tuyển đã thi đấu hết mình, ban trọng tài đã công tâm, khán giả đã cổ vũ nhiệt tình, qua đó góp phần vào thành công của Army Games 2020.

“Kỳ Army Games 2020 chỉ có người thắng, không có người thua”, Đại tướng Shoigu, Bộ trưởng Quốc phòng LB Nga nhấn mạnh.

Bộ trưởng Quốc phòng LB Nga cũng bày tỏ hy vọng các kỳ Army Games tiếp theo sẽ ngày càng thu hút thêm nhiều quốc gia cử đội tuyển tham dự, qua đó góp phần tăng cường tình hữu nghị giữa các quốc gia.

Trước đó, trong khuôn khổ Festival “Siêu đầu bếp” nấu các món ăn dân tộc diễn ra trưa 5-9 tại thao trường Alabino, Bộ trưởng Quốc phòng Liên bang Nga Sergei Shoigu đã tới tham quan gian trưng bày của các đội tuyển “Bếp dã chiến”, trong đó có đội tuyển của QĐND Việt Nam.

Bộ trưởng Sergei Shoigu đặc biệt ấn tượng với cách bài trí món ăn bắt mắt, hấp dẫn như dưa hấu tỉa hình Army Games hay phối hợp tạo hình bằng quả dứa, cà chua và nem rán… và đã nán lại khá lâu ở gian trưng bày của đội tuyển Bếp dã chiến QĐND Việt Nam.

Sau khi kết thúc Festival, Đại tướng Sergei Shoigu đã trực tiếp cắt bánh gato làm ba phần, và lấy một phần bánh tặng Đội tuyển “Bếp dã chiến” của Việt Nam như một lời cảm ơn sự tham gia của đoàn QĐND Việt Nam tại Army Games 2020.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 2/9/2020

Đoàn kết phấn đấu đưa đất nước tiếp tục phát triển mạnh mẽ

75 năm qua, mỗi dịp Quốc khánh 2-9 là nhân dân cả nước cùng ôn lại và tự hào về truyền thống hào hùng, bất khuất của dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Ðảng.

Một dân tộc luôn sẵn sàng hy sinh tất cả vì độc lập, vì tự do. Một Ðảng cách mạng ngoài cuộc sống hòa bình, ấm no, hạnh phúc của nhân dân không còn lợi ích nào khác. Ðó là mục tiêu cao cả mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và Ðảng Cộng sản Việt Nam luôn hướng tới. Một trong những truyền thống vẻ vang nhất là tinh thần đoàn kết toàn dân tộc đã đem lại sức mạnh thần kỳ cho đất nước. Ngay từ những ngày đầu thành lập và trong suốt 90 năm lãnh đạo cách mạng, Ðảng ta luôn ý thức sâu sắc và khẳng định tầm quan trọng của tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc. Ðây không chỉ là đường lối chiến lược, nguồn sức mạnh mà còn là động lực và nhân tố có ý nghĩa quyết định thắng lợi trong mọi thời kỳ lịch sử.

Tại Ðại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ II, năm 1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Ðoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”, qua đó tiếp tục khẳng định sức mạnh quan trọng và không thể thiếu được của tinh thần đoàn kết rộng rãi, chặt chẽ trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Lời hiệu triệu của Người vang vọng khắp non sông và trở thành kim chỉ nam cho dân tộc ta vượt qua những khó khăn, thách thức, hiểm nguy để vươn lên mạnh mẽ. Chỉ có tinh thần đoàn kết mới có thể đấu tranh và giành thắng lợi.

Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đại đoàn kết toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Ðảng, các tầng lớp nhân dân cùng cả hệ thống chính trị vững vàng vượt qua phong ba, thác ghềnh, vượt lên mọi thử thách khó khăn để bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Những thắng lợi, thành tựu to lớn trong các cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược, trong công cuộc đổi mới, chăm lo cho nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội… đã minh chứng cụ thể và rõ ràng nhận định đó. Ðảng và Nhà nước đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, chính sách quan trọng về đại đoàn kết, về công tác dân tộc, về tôn giáo, về người Việt Nam ở nước ngoài.

Trong những ngày tháng vừa qua, khi đất nước phải đối mặt với sự bùng phát của đại dịch Covid-19, mỗi người dân, mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, đồng bào trong nước và kiều bào ta ở nước ngoài không ngừng nỗ lực phấn đấu, quyết tâm khắc phục khó khăn, chung sức, đồng lòng, đổi mới, sáng tạo, đẩy mạnh hơn nữa các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước. Chính tinh thần đoàn kết đó cùng những chỉ đạo, quyết định kịp thời, sáng suốt của Ðảng, Chính phủ, sự vào cuộc quyết liệt, tận tâm của cả hệ thống chính trị… đã làm nên những thành quả quan trọng trong kiềm chế đại dịch, bảo vệ sức khỏe nhân dân, giảm tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Quan trọng hơn, hàng triệu người dân luôn thể hiện lòng tin đối với những quyết sách của Ðảng, Nhà nước. Từ đó, mỗi người làm một việc tốt, việc có ích để khắc phục hậu quả của dịch bệnh.

Thực tế cuộc sống, thực tế xã hội hiện nay đang đặt ra những thách thức không nhỏ đối với sức mạnh của tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc. Tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí; sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ… đã và đang gây ra những bất bình xã hội, nguy cơ giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Ðảng, với hệ thống chính trị và con đường phát triển của đất nước. Sự phân hóa giàu nghèo, phân tầng xã hội ngày càng lớn; các thế lực thù địch, các đối tượng núp danh dân chủ, lợi dụng tự do ngôn luận đang tìm mọi cơ hội xuyên tạc, bôi nhọ, phủ nhận những thành quả tốt đẹp của đất nước, của nhân dân… cũng đang đe dọa phá vỡ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, gây mất ổn định chính trị, xã hội, kinh tế, văn hóa.

Thực trạng nêu trên đòi hỏi chúng ta phải tập trung cao nhất để củng cố vững chắc tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sự đồng thuận xã hội, để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì sự phát triển của đất nước như đã làm được trong 75 năm qua.

Cả hệ thống chính trị, từng cán bộ, đảng viên, trước hết là các cấp ủy đảng và người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cần quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương của Ðảng về đại đoàn kết dân tộc và phải chủ động, tích cực áp dụng vào thực tiễn. Một trong những mục tiêu lớn nhất là tôn trọng, quan tâm và giải quyết kịp thời những quyền lợi chính đáng, hợp pháp của nhân dân. Thắt chặt và mở rộng mối liên kết giữa các cấp ủy, chính quyền với nhân dân để tiếp tục gần dân hơn, hiểu rõ người dân hơn nữa. Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội cần không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động để góp phần xây dựng, gắn kết chặt chẽ Ðảng, Nhà nước với nhân dân. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Quy định số 101-QÐ/TW của Ban Bí thư khóa XI về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Quy định số 08-Qđi/TW của Ban Chấp hành T.Ư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, để nhân dân học và noi theo.

Trước tình hình mới của đất nước, hơn lúc nào hết, cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân cần đề cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực phấn đấu, kiên quyết đấu tranh với mặt xấu, sẵn sàng chia sẻ những khó khăn của đất nước, ra sức xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, đồng sức, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, thách thức. Từ đó, củng cố vững chắc lòng tin vào sự lãnh đạo của Ðảng ta, Nhà nước ta, tiếp tục đạt được nhiều thành tựu, kết quả mới trên con đường xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 2/9/2020

Giới thiệu sách “Vì sự thật lịch sử, vì tình yêu Tổ quốc”

Cuốn sách gồm 41 bài viết của các tác giả là người Việt Nam ở nước ngoài không chỉ cung cấp cho bạn đọc một góc nhìn về cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, đồng thời qua đó mong muốn phát huy tinh thần hòa hợp dân tộc để người Việt Nam ở trong nước và ngoài nước tiếp tục đoàn kết, đồng lòng, chung tay phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì tương lai tươi sáng của dân tộc.

Chiều 1-9, tại Trụ sở 71 Hàng Trống, Hà Nội, Báo Nhân Dân phối hợp Nhà xuất bản Lao động – Xã hội tổ chức họp báo giới thiệu cuốn sách “Vì sự thật lịch sử, vì tình yêu Tổ quốc” được tập hợp, chọn lọc từ những tác phẩm tiêu biểu của các tác giả là người Việt Nam ở nước ngoài đăng tại chuyên mục Bình luận – Phê phán của Báo Nhân Dân xuất bản trong những năm gần đây.

Dự buổi họp báo có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Hoàng Bình Quân, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương; Nguyễn Đức Lợi, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam; Nguyễn Thế Kỷ, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam; đồng chí Lê Mạnh Hùng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; các đồng chí Thứ trưởng Ngoại giao: Đặng Minh Khôi, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài; Nguyễn Minh Vũ; Thứ trưởng Thông tin và Truyền thông Hoàng Vĩnh Bảo; đại diện các bộ, ban, ngành và đông đảo phóng viên các cơ quan báo chí. 

Về phía Báo Nhân Dân có đồng chí Thuận Hữu, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; các đồng chí Phó Tổng Biên tập: Đinh Như Hoan, Quế Đình Nguyên; các đồng chí Ủy viên Ban Biên tập; lãnh đạo các ban, vụ, trung tâm thuộc Báo Nhân Dân.

Phát biểu tại lễ giới thiệu sách, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Thuận Hữu cho biết, nhân kỷ niệm 75 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2-9, 16 năm thực hiện Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, Báo Nhân Dân phối hợp Nhà xuất bản Lao động – Xã hội tuyển chọn một số bài viết tiêu biểu của người Việt Nam ở nước ngoài để xuất bản cuốn sách “Vì sự thật lịch sử, vì tình yêu Tổ quốc”. 

Cuốn sách là bức tranh thu nhỏ về những người Việt Nam sống xa quê hương nhưng luôn tâm huyết với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vui mừng với thành tựu phát triển của đất nước, ủng hộ đường lối, chủ trương, chính sách và những việc làm ích nước lợi dân, chân thành góp ý khắc phục một số điểm hạn chế, công khai và trực diện đấu tranh với luận điệu, hành vi sai trái, lên án các hoạt động phá hoại khối đoàn kết dân tộc, phê phán thái độ tiêu cực của một số chính phủ, tổ chức, cá nhân thiếu thiện chí với Việt Nam… 

Cuốn sách còn giúp chỉ ra một thực tế là ngày càng nhiều người Việt Nam ở nước ngoài đã có nhận thức đúng đắn về đất nước, đã nắm bắt được hòa hợp dân tộc là xu thế không thể đảo ngược, từ đó dũng cảm vượt lên sự những sự vu khống, vu cáo, xúc phạm danh dự, phá hoại cuộc sống, đe dọa tính mạng… để công khai danh tính và đưa ra các ý kiến hướng theo điều tốt đẹp.

Thông qua việc xuất bản và giới thiệu cuốn sách, Báo Nhân Dân mong muốn giúp bạn đọc hiểu biết nhiều hơn, sâu sắc và rộng rãi hơn về lòng yêu nước của đồng bào Việt Nam đang sống ở nước ngoài, qua đó đồng cảm, chia sẻ, gắn bó hơn nữa để góp phần củng cố, xây dựng khối đoàn kết dân tộc ngày càng vững chắc, và cùng chung sức chung lòng xây dựng một Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Tại họp báo, Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Quế Đình Nguyên thông tin thêm về cuốn sách cho biết, với sự kiên trì, nỗ lực, tinh thần trách nhiệm và thái độ thiện chí, những năm qua, dưới những hình thức khác nhau, tác phẩm báo chí của nhiều tác giả là người Việt Nam ở nước ngoài đã được đăng trên các ấn phẩm của báo Nhân Dân, mà nổi lên trong đó là đăng trên chuyên mục Bình luận – Phê phán của báo Nhân Dân hằng ngày. 

Các tác phẩm này được thực hiện trên cơ sở của tinh thần hòa hợp dân tộc, tôn trọng lẫn nhau, cùng hướng tới mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”; được thực hiện dưới hai hình thức: tác giả gửi bài tới báo Nhân Dân, hoặc phóng viên báo Nhân Dân lược ghi ý kiến tích cực được trình bày qua video-clip trên mạng xã hội. Từ đó, đông đảo bạn đọc đã biết tới tên tuổi và đánh giá cao các tác giả như Hồ Ngọc Thắng, Thu Tứ, Thanh Hải, Nguyễn Thanh Tú, Phùng Tuệ Châu, Ngọc Dung, Nguyễn Quang Trường, Hoàng Duy Hùng…

Nhiều tác phẩm của các tác giả trên đã được trao Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng – Giải Búa liềm Vàng, Giải thưởng toàn quốc về Thông tin đối ngoại, Giải báo chí hằng năm của báo Nhân Dân…

Cuốn sách là tập hợp chọn lọc một số tác phẩm tiêu biểu từ các tác phẩm báo chí, bản lược ghi ý kiến của nhiều tác giả là người Việt ở nước ngoài đã đăng tại chuyên mục Bình luận – Phê phán của báo Nhân Dân hằng ngày xuất bản trong những năm qua.

Qua các tác phẩm báo chí tập hợp trong cuốn sách, có thể khẳng định những năm qua, trong vai trò là “Cơ quan Trung ương của Đảng Cộng sản Việt Nam – Tiếng nói của Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam”, Báo Nhân Dân đã rất tích cực góp phần vào quá trình hiện thực hóa những luận điểm quan trọng được xác định trong Nghị quyết 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài. 

Cuốn sách là một bằng chứng cho thấy ngày nay, sự kết hợp hài hòa giữa quan điểm coi cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là một bộ phận không tách rời của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, với tinh thần hòa hợp dân tộc đã đem đến nhận thức mới, tăng thêm động lực cho người Việt Nam ở nước ngoài, từ đó có hành động thiết thực đóng góp với quê hương. 

Đồng thời, cuốn sách cũng là bằng chứng cho thấy, hiện nay rất nhiều người Việt Nam ở nước ngoài có đủ bản lĩnh đối diện với sự đe dọa, vu cáo, vu khống, công khai cất lên tiếng nói trung thực, chân thành, ủng hộ quá trình phát triển đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Tại họp báo, nhà báo gốc Việt Nguyễn Quang Trường, tác giả của nhiều bài viết, đã chia sẻ những suy nghĩ, tình cảm và trải nghiệm cá nhân đối với quê hương Tổ quốc Việt Nam. Nhà báo Nguyễn Hòa, đại diện Ban Biên soạn cuốn sách cũng chia sẻ những câu chuyện, giải đáp với phóng viên các cơ quan báo chí về quá trình 10 năm kiên trì xây dựng chuyên mục Bình luận – Phê phán trên Báo Nhân Dân.

Phát biểu ý kiến tại họp báo, Thứ trưởng Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Đặng Minh Khôi cho rằng, những gì mà cuốn sách thể hiện đã làm rõ quan điểm người Việt Nam ở nước ngoài là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam.

Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Minh Khôi đánh giá rất cao tên của cuốn sách, đồng thời bày tỏ sự cảm phục đối với tập thể báo Nhân Dân với hành trình 10 năm kiên trì, sáng tạo để đưa cuốn sách “Vì sự thật lịch sử, vì tình yêu Tổ quốc” tới bạn đọc; khẳng định đây là sự sáng tạo, đổi mới trong phương pháp tuyên truyền và cách làm báo của tờ báo hàng đầu của Đảng ta.

Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cũng bày tỏ mong muốn ngày càng có nhiều nhà báo gốc Việt, với ngòi bút và tình yêu Tổ quốc của mình, lan tỏa nhiều hơn nữa những sự thật lịch sử trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 10/9/2020

Nối lại các chuyến bay thương mại quốc tế từ ngày 15/9/2020

Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo 330/TB-VPCP truyền đạt ý kiến kết luận của đồng chí Phạm Bình Minh, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp về việc cho phép nối lại các chuyến bay thương mại (CBTM) quốc tế thường lệ giữa Việt Nam và một số đối tác. Cụ thể, Phó Thủ tướng đồng ý phương án nối lại các CBTM quốc tế thường lệ có chở khách giữa Việt Nam và một số đối tác theo đề xuất của Bộ Giao thông vận tải (GTVT).

Theo đó, thời gian triển khai thực hiện từ sáu địa bàn: Từ ngày 15-9-2020 đối với các đường bay: Việt Nam – Trung Quốc (Quảng Châu), Việt Nam – Nhật Bản (Tô-ki-ô), Việt Nam – Hàn Quốc (Xơ-un), Việt Nam – Đài Loan, Trung Quốc (Đài Bắc); từ ngày 22-9-2020 đối với các đường bay Việt Nam – Cam-pu-chia (Phnôm Pênh), Việt Nam – Lào (Viêng Chăn). Tần suất không quá hai chuyến/tuần cho mỗi bên và mỗi đối tác (số lượng các chuyến bay sẽ xem xét tăng thêm phù hợp tình hình thực tế). Thực hiện theo nguyên tắc có đi có lại đối với các đối tác về tổng số người trên các chuyến bay, việc thu phí và các điều kiện nhập cảnh khác.

Về đối tượng, điều kiện nhập cảnh vào Việt Nam trên các CBTM từ sáu địa bàn nêu trên (không bao gồm người quá cảnh từ nước thứ ba), thông báo kết luận nêu rõ: Đối với người nước ngoài mang hộ chiếu ngoại giao, công vụ và thân nhân, phải có giấy xác nhận RT-PCR âm tính với SARS-CoV-2 của cơ quan y tế có thẩm quyền nước sở tại cấp trong vòng ba ngày trước khi lên máy bay (trừ một số địa bàn không cấp loại giấy này); được xét nghiệm RT-PCR ngay sau khi nhập cảnh tại địa điểm cách ly; được cách ly tại nhà công vụ của cơ quan đại diện hoặc tại khách sạn, cơ sở lưu trú theo quy định.

Đối với người nước ngoài là chuyên gia, nhà đầu tư, nhà quản lý doanh nghiệp, lao động kỹ thuật cao và thân nhân; học sinh, sinh viên quốc tế; thân nhân người nước ngoài của công dân Việt Nam, phải có giấy xác nhận RT-PCR âm tính với SARS-CoV-2 của cơ quan y tế có thẩm quyền nước sở tại cấp trong vòng ba ngày trước khi lên máy bay (trừ một số địa bàn không cấp loại giấy này); được xét nghiệm RT-PCR ngay sau khi nhập cảnh tại địa điểm cách ly; được cách ly tại nhà máy, trụ sở doanh nghiệp hoặc khách sạn, cơ sở lưu trú theo quy định.

Đối với người Việt Nam, phải có giấy xác nhận RT-PCR âm tính với SARS-CoV-2 của cơ quan y tế có thẩm quyền nước sở tại cấp trong vòng ba ngày trước khi lên máy bay (trừ một số địa bàn không cấp loại giấy này); được xét nghiệm RT-PCR ngay sau khi nhập cảnh tại địa điểm cách ly; được cách ly tại các cơ sở cách ly tập trung do quân đội quản lý hoặc tại các khách sạn, cơ sở lưu trú theo quy định.

Xem xét rút ngắn thời gian cách ly (khoảng năm ngày) cho các đối tượng nêu trên sau khi có kết quả RT-PCR hai lần âm tính; sau đó cho phép được về tự cách ly, theo dõi giám sát y tế tại nhà, trụ sở doanh nghiệp, cơ quan (đối với chuyên gia, nhà đầu tư nước ngoài được làm việc theo kế hoạch gắn với bảo đảm các biện pháp phòng, chống dịch – PCD) theo quy định.

Đối với đối tượng quá cảnh từ nước thứ ba nhập cảnh vào Việt Nam trên các CBTM, áp dụng các biện pháp PCD chặt chẽ, bảo đảm an toàn PCD; được xét nghiệm RT-PCR với SARS-CoV-2 ngay sau khi nhập cảnh tại địa điểm cách ly.

Về thực hiện cách ly: Người nước ngoài mang hộ chiếu ngoại giao, công vụ và thân nhân: Được cách ly tại nhà công vụ của cơ quan đại diện hoặc tại khách sạn, cơ sở lưu trú theo quy định. Người nước ngoài là chuyên gia, nhà đầu tư, nhà quản lý doanh nghiệp, lao động kỹ thuật cao và thân nhân; học sinh, sinh viên quốc tế; thân nhân người nước ngoài của công dân Việt Nam: Được cách ly tại nhà máy, trụ sở doanh nghiệp hoặc khách sạn, cơ sở lưu trú theo quy định. Người Việt Nam: Được cách ly tại cơ sở cách ly tập trung do quân đội quản lý hoặc tại khách sạn, cơ sở lưu trú theo quy định.

Các trường hợp quá cảnh từ nước thứ ba nhập cảnh vào Việt Nam trên các CBTM thực hiện cách ly tập trung 14 ngày theo đúng quy định, trừ trường hợp đặc biệt theo sự chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền. Đối với người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam làm việc ngắn ngày (dưới 14 ngày) thực hiện theo quy định của Bộ Y tế.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 16/9/2020

ADB dự báo kinh tế Việt Nam tăng trưởng 1,8% năm 2020

Ngày 15-9, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố Báo cáo cập nhật triển vọng phát triển châu Á 2020.

Theo đó, ADB dự báo kinh tế Việt Nam tăng trưởng 1,8% năm 2020 và gia tăng ở mức 6,3% năm 2021, lạm phát tương ứng là 3,3% và 3,5%. Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam, ông A.Giép-phrai cho biết: Tiêu dùng nội địa giảm sút và cầu thế giới suy yếu do dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nền kinh tế Việt Nam nhiều hơn dự kiến. Nhưng tăng trưởng kinh tế vẫn sẽ vững vàng trong năm 2020, chủ yếu nhờ thành công của Chính phủ trong việc kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh. Triển vọng kinh tế của Việt Nam trong trung hạn và dài hạn vẫn rất tích cực.

Báo cáo cũng nhận định những nguy cơ đối với triển vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam thời gian tới. Đó là đại dịch Covid-19 kéo dài trên toàn cầu, căng thẳng thương mại dẫn tới gia tăng bảo hộ thương mại và các rủi ro tài chính có thể trầm trọng thêm…

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 10/9/2020

Khởi động nhà máy điện mặt trời công suất 106 MWp

Ngày 15-9, Tập đoàn Sao Mai đã khởi động lắp đặt hệ thống thiết bị chính của Nhà máy điện mặt trời giai đoạn II tại huyện Tịnh Biên. Giai đoạn 2 của Nhà máy điện mặt trời Sao Mai có công suất 106 Mwp, vốn đầu tư hơn 3.000 tỷ đồng. 

Đại diện Tập đoàn Sao Mai cho biết, nhờ sự quan tâm, chia sẻ, đồng thuận cao của chính quyền các cấp và người dân địa phương, việc thương thảo thống nhất về giá chuyển nhượng đất giữa người dân và nhà đầu tư rất nhanh chóng. Ngoài ra, các thủ tục hành chính cũng thuận lợi bởi tâm huyết của nhà đầu tư nhận được sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị trong tỉnh.

Với tất cả sự quyết tâm và khẩn trương cao độ, Sao Mai sẽ hoàn thành tổng thể Nhà máy điện mặt trời có tổng công suất 210 MWp, trên diện tích khoảng 270 ha, vốn đầu tư chạm mốc 6.000 tỷ đồng vào cuối năm 2020.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Bình nhấn mạnh, cách đây 14 tháng, tại xã An Hảo, huyện Tịnh Biên, Tập đoàn Sao Mai đã tổ chức khánh thành, đưa vào vận hành, chính thức phát điện thương mại giai đoạn 1 của dự án, với quy mô công suất 104 MWp. Việc hoàn thành giai đoạn 1 góp phần giải quyết công ăn việc làm cho nhiều lao động, tăng nguồn thu ngân sách, qua đó góp phần cho sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Tiếp nối thành công của giai đoạn 1, cùng với việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 13 ngày 6-4-2020 về cơ chế khuyến khích phát điện mặt trời tại Việt Nam, Tập đoàn Sao Mai đã rất chủ động, khẩn trương và quyết liệt trong việc triển khai thủ tục đầu tư giai đoạn 2 của nhà máy. Sự thành công của Tập đoàn Sao Mai trong dự án Nhà máy điện mặt trời Sao Mai tại xã An Hảo sẽ là niềm cảm hứng cho các doanh nghiệp khác tiếp tục nghiên cứu, tham gia đầu tư, đánh thức tiềm năng điện năng lượng mặt trời trên địa bàn tỉnh An Giang.

Do vậy, ông Nguyễn Thanh Binh tin rằng, với năng lực và kinh nghiệm, Tập đoàn Sao Mai sẽ hoàn thành dự án Nhà máy điện mặt trời Sao Mai giai đoạn 2 theo kế hoạch đề ra, khi dự án này hoàn thành sẽ góp phần quan trọng cho sự phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh An Giang nói chung và huyện Tịnh Biên nói riêng.

Nhân dịp này, Tập đoàn Sao Mai cũng chuẩn bị khánh thành Nhà máy nước uống thiên nhiên An Hảo, với vốn đầu tư 120 tỷ đồng. Trong quá trình thi công Nhà máy điện mặt trời Sao Mai dưới chân núi Cấm, xã An Hảo, Tập đoàn đã phối hợp Foodtech – đơn vị khoa học và công nghệ trực thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam khoan thăm dò mẫu địa chất – nước. Viện Pasteur – TP Hồ Chí Minh đánh giá chất lượng thông qua các chỉ số khoáng vi lượng, với kết quả đạt chuẩn tốt và an toàn cho sức khỏe con người.

Thanh Dũng

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 12/9/2020

Đường sắt chạy lại tàu du lịch Hà Nội – Lào Cai

Sau hơn một tháng tạm dừng do ảnh hưởng của dịch Covid-19, ngành Đường sắt chạy trở lại tàu du lịch Hà Nội – Lào Cai.

Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội cho biết, từ ngày 18-9, Công ty sẽ tổ chức chạy lại đôi tàu du lịch SP3/SP4 Hà Nội – Lào Cai, sau hơn một tháng tạm dừng do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Tàu SP3 xuất phát lúc 22 giờ thứ 6 hằng tuần tại ga Hà Nội, đến ga Lào Cai lúc 6 giờ 5 phút. Tàu SP4 xuất phát lúc 21 giờ 40 phút ngày chủ nhật hằng tuần tại ga Lào Cai, đến ga Hà Nội lúc 5 giờ 30 phút.

Bà Phùng Thị Lý Hà, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội cho hay: Ngành đường sắt cũng bán vé xe ô-tô Lào Cai – Sa Pa và ngược lại khi hành khách mua vé tàu. Với khoảng 300.000 đồng, hành khách có thể mua một vé tàu giường nằm mềm điều hòa và vé ô-tô Lào Cai – Sa Pa.

Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội cũng cho biết, từ ngày 12-9, đơn vị tăng tần suất tàu để đáp ứng nhu cầu hành khách đi tàu tăng cao dịp cuối tuần trên tuyến Hà Nội – Hải Phòng.

Cụ thể, các ngày thứ 7, chủ nhật và thứ 2 hằng tuần, đơn vị chạy thêm đôi tàu HP1/LP2 từ Hà Nội đến Hải Phòng và ngược lại. Tàu HP1 xuất phát ga Hà Nội lúc 6 giờ, không dừng đón khách tại ga Long Biên, đến ga Hải Phòng lúc 8 giờ 35 phút. Tàu LP2 xuất phát ga Hải Phòng lúc 6 giờ 10 phút, đến ga Long Biên lúc 8 giờ 38 phút, đến ga Hà Nội lúc 8 giờ 46 phút.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 12/9/2020

Xuất khẩu lô tôm đầu tiên sang EU theo Hiệp định EVFTA

Sáng 11-9, tại khu công nghiệp Thành Hải, TP Phan Rang – Tháp Chàm (Ninh Thuận), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp UBND tỉnh Ninh Thuận và đại diện phái đoàn Liên hiệp châu Âu (EU) tại Việt Nam tổ chức Lễ xuất khẩu lô sản phẩm tôm đông lạnh của Việt Nam (trực tiếp là của Công ty TNHH Thông Thuận) sang một số nước châu Âu theo Hiệp định EVFTA.

Những lô tôm xuất khẩu đi EU trong đợt này đều đạt chứng chỉ ASC, là tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt nhất áp dụng cho nuôi trồng thủy sản, bộ tiêu chuẩn dựa trên bốn nền tảng chính là: môi trường, xã hội, an sinh động vật và an toàn thực phẩm. Diện tích nuôi tôm đạt chứng nhận ASC ở Việt Nam đã và đang được nhân rộng, hiện đã đạt 65% diện tích nuôi để đáp ứng yêu cầu thị trường EU. Thông Thuận Group, doanh nghiệp có lô tôm xuất khẩu sang EU sau khi EVFTA có hiệu lực, hiện có hai nhà máy tại Ninh Thuận và Khánh Hòa. Doanh số xuất khẩu của hai nhà máy hằng năm đạt 100 đến 120 triệu USD. Quy trình sản xuất của doanh nghiệp này là một chuỗi sản xuất khép kín từ con giống đến nuôi và chế biến xuất khẩu. Toàn bộ các xí nghiệp nuôi và nhà máy của doanh nghiệp đều đạt tiêu chuẩn quốc tế như: BRC, Global GAP, ASC, BAP… Khi Việt Nam tham gia EVFTA, các đơn hàng của Thông Thuận Group tại thị trường EU tăng mạnh và có sự dịch chuyển cơ cấu nhóm thị trường xuất hàng của toàn hệ thống. Trong tháng 9-2020, Thông Thuận Group dự kiến xuất khẩu 9,5 triệu USD, trong đó xuất khẩu vào châu Âu khoảng 4,5 triệu USD…

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 11/9/2020

Tạo được giống lúa Phong Nha 99 năng suất cao, gạo ngon

Ngày 10-9, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Bình cho biết, giống lúa Phong Nha 99 do Công ty TNHH một thành viên Giống cây trồng Quảng Bình lai tạo, sau thời gian trồng khảo nghiệm cho năng suất 70 đến 75 tạ/ha trong điều kiện gieo cấy bình thường, nếu thâm canh tốt có thể đạt 80 đến 85 tạ/ha; gạo mềm, ngon.

Giống lúa Phong Nha 99 có thời gian sinh trưởng 105 đến 110 ngày, vụ hè thu 90 đến 95 ngày, thích hợp với đất hai vụ ở vùng miền trung bởi chịu được thời tiết khắc nghiệt, thân cây thấp cho nên hạn chế đổ do mưa gió và có khả năng kháng sâu bệnh cao. Không chỉ khảo nghiệm thành công và được nông dân tại Quảng Bình đánh giá cao mà giống lúa Phong Nha 99 được gieo trồng trình diễn trên một số vùng ở tỉnh Quảng Ngãi cũng cho năng suất 68 đến 75 tạ/ha.

Đại diện lãnh đạo Công ty TNHH một thành viên Giống cây trồng Quảng Bình cho biết, vừa đăng ký với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để Phong Nha 99 được công nhận là giống lúa mới, đủ tiêu chuẩn đưa vào tạo giống và sản xuất đại trà.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 9/9/2020

Chín giống lúa thơm xuất khẩu sang EU được hưởng ưu đãi thuế quan

Theo quy định tại Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), Liên hiệp châu Âu (EU) dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm được hưởng mức thuế suất 0%. Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, đặc biệt là nhóm gạo thơm, tận dụng tốt nhất ưu đãi thuế quan này, chỉ hơn một tháng sau khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, ngày 4-9-2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 103/2020/NĐ-CP quy định về chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang EU.

Theo đó, Nghị định quy định chi tiết về chứng nhận chủng loại gạo thơm phù hợp với nội dung của EVFTA, đồng thời đáp ứng yêu cầu về cải cách hành chính theo chỉ đạo của Chính phủ, đơn giản hóa các thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo thơm sang EU của các doanh nghiệp. Đáng chú ý, Nghị định có hiệu lực ngay ngày ký ban hành cho nên các doanh nghiệp đã có những loại gạo thơm trong danh sách và đơn hàng có thể gửi ngay hồ sơ đến Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) để có giấy chứng nhận. Đây được coi là cơ sở pháp lý quan trọng để các lô gạo thơm hoàn tất các thủ tục trong nước, thuận đường xuất sang châu Âu.

Vì vậy, yêu cầu đặt ra hiện nay đối với hoạt động sản xuất và xuất khẩu gạo thơm chính là bảo đảm chi tiết và cặn kẽ các yêu cầu của EVFTA, trong đó nhấn mạnh tính đúng giống, nghĩa là bảo đảm độ thuần của gạo thơm xuất khẩu. Điều này đòi hỏi những đơn vị khảo nghiệm giống cây trồng thực hiện việc chứng nhận đúng giống phải tuân thủ quy trình bài bản và đúng thời điểm sinh trưởng của lúa để có thể xác định được toàn bộ đặc tính chuẩn nhất của giống. Đồng thời, tổ chức, cá nhân xuất khẩu gạo thơm cũng phải chịu trách nhiệm về độ thuần, tính đúng giống trong quá trình thu hoạch, phơi, sấy, sơ chế, bảo quản, xay, xát, chế biến, đóng gói. Hiện có 9 giống lúa thơm của Việt Nam xuất khẩu sang EU được hưởng ưu đãi thuế quan theo hạn ngạch 30.000 tấn, bao gồm: Jasmine 85, ST 5, ST 20, Nàng Hoa 9, VD 20, RVT, OM 4900, OM 5451 và Tài nguyên Chợ Đào. Thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ phối hợp với các đơn vị rà soát lại danh mục giống lúa thơm đang được sản xuất phổ biến để đề xuất chỉnh sửa, bổ sung danh mục chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang EU.

Theo thống kê, diện tích gieo cấy lúa thơm tại các tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long hằng năm đạt khoảng 25% tổng diện tích gieo cấy (tương đương khoảng một triệu héc-ta), sản lượng lúa thơm ước đạt 5,5 triệu tấn, tương đương khoảng 3,5 triệu tấn gạo thơm. Như vậy, 30.000 tấn gạo thơm xuất sang EU được hưởng ưu đãi về thuế quan mới chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng lượng gạo thơm sản xuất trong vùng, cho nên có thể thấy tiềm năng xuất khẩu gạo thơm còn rất lớn. Chính vì vậy, thời gian tới, các đơn vị liên quan cần có sự phối hợp chặt chẽ để triển khai tốt nhất việc xuất khẩu 30.000 tấn gạo vào EU, vừa bảo đảm giá bán cao, vừa là cơ sở cho việc đàm phán mở rộng hạn ngạch xuất khẩu gạo thơm vào thị trường này những năm tiếp theo, để gạo thơm nói riêng, hạt gạo Việt Nam nói chung có thể rộng đường vào thị trường châu Âu. Đồng thời, đây cũng là thời cơ và cơ hội cho các hộ nông dân, hợp tác xã nông nghiệp, doanh nghiệp mở rộng vùng trồng, vùng liên kết sản xuất lúa thơm, đáp ứng tiêu chuẩn về giống, chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm để chinh phục thị trường châu Âu và nhiều thị trường khác trên thế giới.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 16/9/2020

Thi độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc

Hiện tại, thí sinh nhỏ tuổi nhất đăng ký dự thi sinh năm 1997, và thí sinh nhiều tuổi nhất sinh năm 1974. Ở bộ môn độc tấu, các thí sinh sẽ tranh tài ở hai bảng theo lứa tuổi và trình độ biểu diễn, với sáu loại nhạc cụ gồm sáo trúc, đàn bầu, đàn nhị, đàn tranh, đàn nguyệt và đàn tỳ bà. Còn ở bộ môn hòa tấu dành cho thí sinh mọi lứa tuổi, ban tổ chức không hạn chế số lượng nhạc cụ. Cuộc thi cũng sẽ được tiến hành theo hai vòng. Ngoài những tác phẩm nhạc cổ có tính chất gần như bắt buộc, các thí sinh được chọn lựa biểu diễn những sáng tác mới.

Ông Lê Ngọc Cường, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cho biết, cách thức tổ chức các bảng và vòng thi năm nay đã tiến gần hơn với các cuộc thi diễn tấu âm nhạc dân tộc châu Á, với hy vọng các tài năng được công nhận sau cuộc thi này có thể tiếp tục tranh tài ở tầm khu vực và quốc tế.

So với những năm trước, số lượng thí sinh và các đơn vị nghệ thuật đăng ký tham dự cũng đông đảo hơn, tuy nhiên, so với tiềm năng thì chưa phải là nhiều. Ông Lê Ngọc Cường cũng cho biết, cả nước hiện có 132 đơn vị nghệ thuật có dàn nhạc dân tộc, nhưng hiện chỉ mới có 19 đơn vị có thí sinh đăng ký tham dự cuộc thi này. Tuy nhiên, điều đó cũng dễ hiểu, bởi đây là cuộc thi dành cho những học sinh, sinh viên và diễn viên trẻ, và nặng về kỹ năng, kỹ thuật trình diễn nhằm phát hiện tài năng mới. Còn các nghệ sĩ đã thành danh thì thường sẽ hội tụ ở các liên hoan, hội diễn toàn quốc.

Khai mạc tại Nhạc viện Hà Nội ngày 25-11, Cuộc thi sẽ kết thúc và trao giải vào tối mồng 2-12 tại Nhà hát Lớn. Ban tổ chức cho biết, sẽ trao các giải thưởng cho từng loại nhạc cụ độc tấu và nhóm hòa tấu với hệ thống giải thưởng gồm có giải nhất, nhì, ba và khuyến khích. Ngoài ra, ban tổ chức cũng sẽ trao giải cho tác giả có tác phẩm mới sáng tác đạt chất lượng nghệ thuật cao, nhóm nhạc đệm hiệu quả nhất và một số giải riêng khác theo đề nghị của Hội đồng giám khảo. Tuy vậy, giá trị của giải thưởng cho đến nay vẫn chưa được quyết định.

Không những tìm kiếm tài năng trẻ trong lĩnh vực trình diễn nhạc cụ dân tộc, cuộc thi cũng là dịp để nhìn nhận lại công tác đào tạo của bộ môn này.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 16/9/2020

Triển khai dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà

Ngày 15-9, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội triển khai dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà cho người dân các quận nội thành Hà Nội.

Dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà được bệnh viện triển khai với mong muốn tạo điều kiện để người bệnh được thăm khám nhanh chóng, hiệu quả, góp phần giải quyết tình trạng quá tải cho bệnh viện.

Với dịch vụ này, người bệnh không cần đến bệnh viện, chủ động thời gian; nhận kết quả nhanh chóng, chính xác…

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 15/9/2020

Giáo viên không được phê bình học sinh trước lớp và toàn trường

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Thông tư số 28/2020/TT-BGDĐT về Điều lệ trường tiểu học thay thế Thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT. Thông tư số 28 có một số điểm đáng chú ý như: Giáo viên được tự chủ về nội dung, phương pháp giáo dục và kiểm tra đánh giá học sinh; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo dục từng học sinh của lớp mình phụ trách. Các hoạt động này cần bảo đảm quy định của chương trình giáo dục, phù hợp đối tượng học sinh và điều kiện cụ thể của nhà trường. Bên cạnh đó, các trường tiểu học phải cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin về sách giáo khoa sử dụng tại trường để học sinh và gia đình biết. Học sinh có khuyết điểm trong quá trình học tập, rèn luyện và các phong trào thi đua, tùy theo mức độ vi phạm có thể thực hiện các biện pháp kỷ luật như nhắc nhở, hỗ trợ giúp đỡ trực tiếp để học sinh tiến bộ hơn. Giáo viên không được phê bình học sinh trước cả lớp, trước toàn trường hoặc trong cuộc họp chung với cha mẹ học sinh. 

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 13/9/2020

Người bệnh 100 tuổi mắc Covid-19 được chữa khỏi

Sáng 12-9, Bệnh viện đa khoa T.Ư Quảng Nam đã công bố khỏi bệnh và trao thủ tục ra viện cho cụ bà 100 tuổi là bệnh nhân (BN) 592, xã Duy Trung, huyện Duy Xuyên (Quảng Nam).

BN592 là ca bệnh Covid-19 lớn tuổi nhất nước được Bệnh viện đa khoa T.Ư Quảng Nam tiếp nhận, điều trị từ ngày 1-8, với triệu chứng viêm phổi do nhiễm SARS-CoV-2, sốc nhiễm trùng. 

Cũng trong sáng 12-9, Bệnh viện đa khoa T.Ư Quảng Nam đã công bố khỏi bệnh và trao thủ tục ra viện cho bốn bệnh nhân khác, gồm: BN836 (13 tuổi), xã Đại Đồng, huyện Đại Lộc; BN898 (27 tuổi), xã Duy Nghĩa, huyện Duy Xuyên; BN565 (75 tuổi), xã Đại Chánh, huyện Đại Lộc và BN723 (68 tuổi, là con gái của BN592), xã Duy Trung, huyện Duy Xuyên.

Phó Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam Mai Văn Mười, Trưởng Tiểu ban Điều trị Covid-19 tỉnh cho biết, sau khi ra viện, năm bệnh nhân này sẽ được trung tâm y tế các địa phương đưa về cách ly, theo dõi tại nhà trong vòng 14 ngày. Họ sẽ được lấy thêm hai lần xét nghiệm SARS-CoV-2 trước khi hòa nhập cộng đồng.

Trước đó, Quảng Nam đã có 76 bệnh nhân mắc Covid-19 được khỏi bệnh về nhà và tiếp tục giám sát y tế theo quy định của Bộ Y tế.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 12/9/2020

Nhân cách con người, nhân cách cầm bút

Khi nghe tin nhà văn Vũ Tú Nam đã trút hơi thở cuối cùng, lòng tôi dâng lên một nỗi buồn. Nhưng trong nỗi buồn ấy là những ký ức đẹp và ấm áp về ông. Hình ảnh ông hiện lên và ngự trị trên hình ảnh ấy là ánh mắt và nụ cười hiền hậu.

Lúc nào đứng trước nhà văn Vũ Tú Nam, tôi cũng mang cảm giác an toàn. Và cảm giác ấy không phải chỉ của riêng tôi mà của hầu hết những người từng tiếp xúc ông, dù chỉ một lần. Nhà thơ cựu binh Mỹ Kevin Bowen, Giám đốc Trung tâm William Joiner (Mỹ), một trung tâm nghiên cứu chiến tranh Việt Nam thông qua văn chương là tổ chức đầu tiên dịch văn học cách mạng Việt Nam truyền bá cho công chúng Mỹ lúc nào cũng hỏi thăm nhà văn Vũ Tú Nam mỗi khi chúng tôi gặp nhau ở Mỹ hay ở Việt Nam. Nhà văn Vũ Tú Nam, nhà thơ Chính Hữu, nhà văn Hữu Mai, nhà thơ Hữu Thỉnh là những người đặt viên gạch đầu tiên dựng nên cây cầu hữu nghị giữa các nhà văn Việt Nam và Mỹ sau chiến tranh, tham gia tác động không nhỏ vào tiến trình bình thường hóa quan hệ Việt- Mỹ. Chủ tịch danh dự của Trung tâm William Joiner hồi đó là Thượng nghị sĩ John Kerry đã thấu hiểu những mong muốn của các nhà văn cựu binh Mỹ là bạn ông và đứng về phía họ. Nhà văn Vũ Tú Nam cũng là nhà thơ Việt Nam đầu tiên xuất hiện trong thơ của Kevin Bowen. Kevin nói: “Vũ Tú Nam đã thay đổi tôi rất nhiều trong cách nhìn về những nhà văn cộng sản”. Bởi thế, hình ảnh nhà văn Vũ Tú Nam hiện lên trong thơ Kevin giống như một “thiền sư” ngập tràn tinh thần văn hóa Việt: Ðêm nay, đêm trà sen/Dâng chén, dâng ngang mày/Gương mặt ông khuất khuất/Trong hương trà ngây ngất/Như dòng sông nhẹ trôi (Trà sen – tặng Vũ Tú Nam, Nguyễn Quang Thiều dịch).

Một hình ảnh hoàn toàn là Vũ Tú Nam. Ông mang một gương mặt ung dung với một nụ cười hiền từ và lặng lẽ. Lúc nào gặp ông, tôi cũng cảm nhận được bàn tay “rất lớn”, dày và ấm của ông đặt lên vai tôi và hỏi thăm tôi công việc sáng tác như cách hỏi thăm của một bậc cha chú. Tôi gọi ông bằng chú, xưng cháu. Cách xưng hô này tôi chỉ dùng với một vài nhà văn lớn tuổi. Tôi có những kỷ niệm vô tình nhưng đặc biệt về ông. Tôi trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam trong nhiệm kỳ ông là Tổng Thư ký Hội Nhà văn (khóa 4). Hồi đó, cứ nộp một cái đơn, rồi đến một ngày thấy giấy mời đến nhận thẻ hội viên mà chẳng biết ai là thành viên hội đồng chuyên môn, lại cũng chẳng quen ai là Ủy viên Ban Chấp hành cả. Cũng trong nhiệm kỳ của mình, nhà văn Vũ Tú Nam cùng Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa 4 đã tạo nên một đời sống văn học thật ấn tượng với các giải thưởng được trao cho Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh, Mảnh đất lắm người nhiều ma của Nguyễn Khắc Trường, Bến không chồng của Dương Hướng. Và cũng trong nhiệm kỳ đó, tôi đã được ông và Ban Chấp hành trao giải thưởng Hội Nhà văn hằng năm (1993) cho tập thơ Sự mất ngủ của lửa. Nhà thơ Hữu Thỉnh kể, nhà văn Vũ Tú Nam đã gọi ông và “bàn nhau” bằng mọi giá phải trao giải thưởng năm đó cho tập thơ này của tôi. Và hai ông cùng nhà thơ Chính Hữu đã tìm cách thuyết phục Ban Chấp hành Hội Nhà văn năm đó bỏ phiếu cho Sự mất ngủ của lửa. Ngày trao giải là ngày đầu tiên tôi tiếp xúc trực tiếp với ông. Trước đó, tôi chưa một lần tiếp xúc với ông như thế, kể cả khi tôi dự lễ kết nạp hội viên năm 1991. Trước lễ trao giải, nhà văn Vũ Tú Nam bước đến bắt tay chúc mừng tôi. Ông khen tập thơ của tôi và nói một câu làm tôi thật sự “choáng váng” vì hạnh phúc. Nhưng có lẽ khi nào viết hồi ký tôi mới viết chuyện đó ra. Rồi ông nói với tôi, hãy cứ thế mà viết và viết tự do hơn nữa, đừng phụ thuộc điều gì ngoài thơ ca. Ông bảo, rồi sẽ có những ý kiến trái ngược về tập thơ của tôi nhưng đó là điều rất bình thường. Hồi đó, tôi mới ngoài 30 tuổi, nên những lời động viên, dặn dò của ông thật sự vô cùng quan trọng. Và tôi đã im lặng để viết cho tới bây giờ, không nói lại một lời với những ý kiến phê phán tập thơ đó.

Đến một ngày tôi được phân công về Nhà xuất bản Hội Nhà văn làm Giám đốc, nơi nhà văn Vũ Tú Nam từng làm Giám đốc khi tôi còn là một chàng trai lơ ngơ và khi nhà xuất bản còn mang cái tên là Nhà xuất bản Tác phẩm mới. Sau đó ông đi từ nhà xuất bản ở phố Nguyễn Du đến phố Nguyễn Ðình Chiểu trở thành người đứng đầu Hội Nhà văn Việt Nam. Những năm tháng đó, Nhà xuất bản Tác phẩm mới là nơi cho ra đời nhiều tác phẩm văn học Việt Nam đương đại quan trọng. Nếu quan sát cách sống của ông, ít ai nghĩ rằng nhà văn Vũ Tú Nam lại là người mở rộng bàn tay để đón chào những tác phẩm văn học đổi mới một cách mạnh mẽ và đột phá khi ông làm Giám đốc Nhà xuất bản và cả khi ông là người đứng đầu Hội Nhà văn. Bởi trong cuộc sống, ông luôn sống với một phong thái điềm đạm, lịch lãm và tinh tế. Văn chương của ông đã chứa đựng cốt cách, văn hóa và tình yêu con người như Sống với thời gian hai chiều, Mùa xuân tiếng chim, Văn ngan tướng công… Tôi mang cảm giác ông là người không có khả năng nổi giận và mọi sự náo động hay cực đoan khi lọt vào con người ông đều được hóa giải và trở nên yên bình. Thế nhưng có những tác phẩm của ông lại “vũ bão” hơn phong cách sống điềm đạm của ông cũng như ông là người có khả năng đón nhận những tác phẩm “gai góc” của văn học trong thời kỳ đổi mới. Ðấy là một điều đặc biệt của ông và cũng là sự đóng góp lớn của ông với văn học. Một đóng góp rất lớn nữa của ông chính là nhân cách của ông – nhân cách của một con người và nhân cách của một người cầm bút.

NGUYỄN QUANG THIỀU

Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 5/9/2020

Tư vấn phẫu thuật trực tuyến mổ nội soi 3D

Các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vừa lần đầu tiên tổ chức tư vấn phẫu thuật trực tuyến qua hệ thống mổ nội soi với công nghệ 3D Einstein Vision cho bệnh viện tuyến dưới.

Đây là hoạt động đầu tiên tại lễ khai trương Trung tâm Tư vấn khám, chữa bệnh từ xa thuộc Đề án Khám, chữa bệnh từ xa giai đoạn 2020 – 2025 của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức diễn ra chiều 4-9. 

Bốn điểm cầu tham gia tư vấn khám chữa bệnh từ xa là Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Giang… 

Theo GS, TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, từ năm 2006, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã bắt đầu thực hiện tư vấn phẫu thuật trực tuyến cho ca bệnh đầu tiên tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp (Hải Phòng) và từ đó đã trở thành hoạt động thường quy của bệnh viện.

Từ 2013 đến 2019 có gần 600 cuộc hội chẩn từ xa, đào tạo chuyển giao kỹ thuật từ xa được thực hiện thường xuyên hằng tuần tại Bệnh viện Việt Đức với 23 điểm cầu của các bệnh viện đã được kết nổi. 

Điểm quan trọng nữa, từ đầu năm 2020 dịch Covid-19 xảy ra, việc đào tạo hầu như được ngừng lại, nhưng tại Trung tâm Đào tạo và Chỉ đạo tuyến của Bệnh viện Việt Đức, việc đào tạo vẫn diễn ra liên tục với hệ thống truyền dẫn từ xa.

Trong thời gian qua, bệnh viện đã tổ chức gần 80 buổi đào tạo cho các bệnh viện với các lớp học. Đây là hệ thống tư vấn khám chữa bệnh và tư vấn phẫu thuật ngoại khoa từ xa, đã xóa nhòa ranh giới giữa vùng sâu, vùng xa với các bệnh viện tuyến trên.

Nhờ hệ thống khám chữa bệnh từ xa, lần đầu tiên người dân ở vùng sâu, vùng xa, thậm chí bà con ở miền núi được trực tiếp tư vấn với đưa ra khuynh hướng chẩn đoán, điều trị từ các chuyên gia, giáo sư mà người dân chưa bao giờ biết hoặc chỉ biết qua màn ảnh. Đây là lợi ích  rất to lớn với hệ thống tư vấn khám chữa bệnh từ xa.

Cũng từ quyết định mở Trung tâm Tư vấn khám chữa bệnh từ xa, từ 23 điểm cầu, đến nay đã có hơn 100 bệnh viện các tuyến, từ tuyến huyện đến cả bệnh viện công và tư đã đăng ký trở thành bệnh viện vệ tinh, trở thành điểm cầu để được các chuyên gia của Bệnh viện Việt Đức tư vấn phẫu thuật.

Theo GS Giang, lợi ích của tư vấn khám chữa bệnh từ xa giúp người nghèo không có điều kiện trực tiếp đến Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Huế để khám chữa bệnh, nhưng vẫn được khám, chẩn đoán bởi các chuyên gia, giáo sư đầu ngành. 

Trong buổi khai trương Trung tâm Tư vấn khám, chữa bệnh từ xa Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, lần đầu tiên tổ chức tư vấn phẫu thuật trực tuyến qua hệ thống mổ nội soi với công nghệ 3D EinsteinVisioncho bệnh viện tuyến dưới.

Cụ thể, tư vấn phẫu thuật từ xa cho người bệnh 60 tuổi được chẩn đoán viêm túi mật do sỏi mật. Người bệnh có hẹp đường mật chưa rõ nguyên nhân tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh. 

Theo GS Trần Bình Giang, công nghệ 3D giúp thầy thuốc nhìn ca bệnh qua hình ảnh như thật. Phẫu thuật nội soi 3D là xu hướng mới trong lĩnh vực phẫu thuật nội soi. Hệ thống mổ nội soi với công nghệ 3D hiện đại, đem lại hình ảnh không gian nổi, giúp các góc khuất giải phẫu trở nên rõ nét, dễ tiếp cận, phóng đại các mạch máu nhỏ, tập trung được dụng cụ phẫu thuật vào mục tiêu chính, do đó hạn chế làm chấn thương mô lành xung quanh.

Phẫu thuật viên được làm việc trong không gian ba chiều, giúp các thao tác phẫu thuật chính xác, nhanh chóng, thuận lợi, giảm thời gian phẫu thuật. Phẫu thuật nội soi với camera 3D giúp các bác sĩ trẻ nhanh chóng nắm bắt và thực hiện kỹ thuật, rút ngắn thời gian đào tạo.

GS, TS Trần Bình Giang cho biết, với việc sử dụng chất lượng hình ảnh 3D tốt nhất trên thế giới của Einstein Vision, thời gian huấn luyện phẫu thuật viên rút ngắn so hơn với việc huấn luyện trên hệ thống 2D.

Tại buổi khai trương, các bác sĩ cũng thực hiện tư vấn, khám bệnh từ xa các ca lâm sàng khó trong lĩnh vực Ngoại tiêu hóa, Ngoại Chấn thương Chỉnh hình, Ngoại thần kinh cho Bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Giang. 

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 1/9/2020

Phan Ngọc, học giả với nhân cách và tài năng lớn

Học giả Phan Ngọc vừa qua đời ngày 26-8-2020. Ở tuổi đại thọ 95, vượt ngưỡng khá xa mốc “thất thập cổ lai hy”, nhưng tin ông từ trần vẫn làm cho chúng ta ngỡ ngàng, luyến tiếc với niềm xúc động sâu xa.

Phó Giáo sư (PGS) Phan Ngọc là một trong những nhà nghiên cứu có đóng góp to lớn trong lĩnh vực Ngôn ngữ học và Văn hóa học nước nhà. Cụm công trình Văn hóa Việt Nam – Cách tiếp cận mới (1994) và Tìm hiểu phong cách Nguyễn Du trong Truyện Kiều (1985) của ông đã được nhận Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ năm 2000.

PGS Phan Ngọc sinh ngày 10-10-1925 tại xã Nhân Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An; con trai của thượng thư Phan Võ, một vị quan có tiếng thanh liêm, chính trực triều Nguyễn. Nhưng nghề truyền dạy chữ (Nho) và nghề làm thuốc “cứu nhân độ thế” mới là truyền thống của gia đình họ Phan xứ Nhân Thành. Với tư chất thông minh, ông được gửi vào học tại Trường Quốc học Huế. Ông đỗ tú tài tại đây và thi tiếp vào học Trường Y (thuộc Pháp). Cách mạng Tháng Tám 1945 đã làm thay đổi sự học của ông. Chàng thanh niên Phan Ngọc hăng hái tham gia các hoạt động cứu quốc. 22 tuổi (1947), ông trở thành người thầy đầu tiên của Trường cấp 3 Tư thục huyện Yên Thành do chính người chú của ông – Phan Lô, làm hiệu trưởng. Năm 1950, ông tham gia lực lượng Vệ quốc đoàn. Với vốn liếng tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Hán sẵn có (trong đời làm việc, ông biết tới 12 ngoại ngữ, nói, và viết thông thạo sáu thứ tiếng), ông làm phiên dịch cho Ban Liên hợp đình chiến (trong phái đoàn Liên hợp hai bên). Vừa là chiến sĩ vệ quốc, vừa học hỏi và trau dồi tri thức ngoại ngữ và văn hóa, chịu ảnh hưởng sâu rộng của các học giả tiền bối như Huỳnh Thúc Kháng, Cao Xuân Huy, Đào Duy Anh… ông đã tích lũy cho mình cả vốn sống và vốn kiến thức vừa rộng vừa sâu. Chính Giáo sư (GS) Trần Đức Thảo đã nhận ra tiềm năng này và mời ông về xây dựng khoa Ngữ văn, Trường đại học Sư phạm Hà Nội (1955). Vào tuổi 30, ông đã vinh dự được tham gia đứng lớp cùng với các nhà khoa học lớn như Đào Duy Anh, Trần Đức Thảo… Sau đó một năm (1956), ông lại được điều sang làm hạt nhân thành lập khoa Ngữ văn, Trường đại học Tổng hợp Hà Nội. Ông là Chủ nhiệm đầu tiên của Bộ môn Ngôn ngữ học của khoa Ngữ văn (mà sau này có rất nhiều nhà giáo, nhà ngôn ngữ học nổi tiếng từ “cái nôi” ông gây dựng như các GS: Nguyễn Tài Cẩn, Nguyễn Hàm Dương, Đoàn Thiện Thuật, Hoàng Thị Châu, Lê Quang Thiêm, Đinh Văn Đức, Nguyễn Đức Dân, Nguyễn Thiện Giáp; các PGS Nguyễn Kim Thản, Nguyễn Văn Tu…

Sau năm 1958, ông dừng công việc dạy học để làm công tác thông tin tư liệu. Trong thời kỳ này, Phan Ngọc cùng nhiều dịch giả khác đã dịch một loạt tác phẩm văn học và trước tác rất giá trị, như: Chiến tranh và Hòa bình (bốn tập, 1961 – 1962, bút danh Nhữ Thành, dịch chung với Trường Xuyên, Cao Xuân Hạo, Hoàng Thiếu Sơn), Tuyển tập kịch Shakespeare (1963), Sử ký Tư Mã Thiên (1964), David Coppefield (1976 – 1977), Mỹ học Hegel (1976), Hình thái học của nghệ thuật, Âm vị học và Hình thái học (tư liệu, 1978)…

Từ năm 1979 đến 1985, PGS Phan Ngọc là chuyên viên nghiên cứu của Viện Đông Nam Á (Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam, nay là Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam). Ông tiếp tục nghiên cứu, biên soạn và cho xuất bản nhiều công trình như: Thần thoại Hy Lạp (1980), Tìm hiểu phong cách Nguyễn Du trong Truyện Kiều (1985), Từ điển Truyện Kiều (1987, sửa chữa, bổ sung, chú giải trên cơ sở tác phẩm của Đào Duy Anh đã xuất bản năm 1974), Mẹo giải nghĩa từ Hán Việt (1991), Văn hóa Việt Nam – Cách tiếp cận mới (1994), Từ điển Anh – Việt (1994), Cách giải thích văn học bằng ngôn ngữ học (1995)…

Với người làm công tác dịch thuật hay nghiên cứu, chỉ cần một vài tác phẩm kể trên đã là đóng góp đáng khâm phục lắm rồi. Bởi chỉ cần dịch Sử ký Tư Mã Thiên từ tiếng Hán, Chiến tranh và Hòa Bình từ tiếng Nga, Pháp, Anh, David Coppefield từ tiếng Anh, Mỹ học Hegel từ tiếng Đức, Thần thoại Hy Lạp từ tiếng Hy Lạp… (mỗi cuốn từ năm, sáu trăm trang đến hơn hai nghìn trang) đã là một công việc vô cùng “lao tâm khổ tứ”. Và còn nhiều công trình nghiên cứu riêng biệt khác như về Truyện Kiều, về văn hóa… vốn không chỉ đòi hỏi tập trung đầu tư công sức mà còn yêu cầu cao về tài năng và tư chất khoa học uyên bác, thâm hậu nữa.

Bao nhiêu năm ròng rã, nếu tính từ cột mốc lịch sử 1945, có thể nói, Phan Ngọc xứng đáng là một học giả với nhân cách và tài năng lớn. Bỏ qua những biến động thời cuộc, những khó khăn vật chất, Phan Ngọc âm thầm lao động hết mình, cho ra những sản phẩm mãi lưu truyền hậu thế, để lại dấu ấn riêng của một tư tưởng khoa học đầy sáng tạo.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 15/9/2020

Thông cáo báo chí Kỳ họp 48 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Từ ngày 9 đến 11-9-2020, tại Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp Kỳ 48. Đồng chí Trần Cẩm Tú, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì Kỳ họp.

Tại Kỳ họp này, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương đã xem xét, kết luận một số nội dung sau:

1- Sau khi xem xét kết quả kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBKT Tỉnh ủy Long An và kết quả giám sát đối với: Ban Thường vụ Tỉnh ủy và đồng chí Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh An Giang, Trà Vinh; Ban cán sự đảng và đồng chí Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; Ban Thường vụ Đảng ủy Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam về lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện Quy chế làm việc, công tác cán bộ, thực hiện nhiệm vụ chính trị và trách nhiệm nêu gương; UBKT Trung ương yêu cầu các tổ chức đảng và đảng viên được kiểm tra, giám sát nêu trên phát huy ưu điểm, nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm và sớm có biện pháp khắc phục những hạn chế, khuyết điểm đã được chỉ ra.

UBKT Trung ương yêu cầu UBKT Tỉnh ủy Trà Vinh tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Đảng ủy Công an tỉnh và đồng chí Lê Văn Việt, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Công an tỉnh Trà Vinh trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện Quy chế làm việc và công tác cán bộ.

2- Sau khi xem xét kết quả giám sát tại Đảng bộ thành phố Hà Nội, UBKT Trung ương yêu cầu UBKT Thành ủy Hà Nội tiến hành kiểm điểm, xem xét, xử lý đối với các tổ chức đảng, đảng viên có trách nhiệm liên quan đến các vụ án, vụ việc nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn Thành phố trong thời gian vừa qua.

3- Xem xét báo cáo của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương về đề nghị thi hành kỷ luật đảng viên, UBKT Trung ương nhận thấy, một số đồng chí nguyên lãnh đạo Binh đoàn 15 và Tổng Công ty Sông Thu thuộc Tổng cục Công nghiệp quốc phòng đã có vi phạm, khuyết điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh; mua sắm tài sản, trang thiết bị; thực hiện dự án đầu tư và quản lý, sử dụng đất đai của đơn vị.

Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm; căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật đảng viên, UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật: Cách chức Phó Bí thư Đảng ủy Binh đoàn 15 nhiệm kỳ 2010 – 2015 đối với đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Xuân Sang, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tư lệnh Binh đoàn 15.

Cảnh cáo các đồng chí Thiếu tướng Đặng Anh Dũng, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tư lệnh Binh đoàn 15; Thiếu tướng Nguyễn Duy Ngọ, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chính ủy Binh đoàn 15 và Đại tá Hà Sơn Hải, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tổng Công ty Sông Thu. Khiển trách các đồng chí Đại tá Đường Công Luận, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, nguyên Phó Tư lệnh Binh đoàn 15; Đại tá Trần Quang Hùng, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Công ty 74; Đại tá Đỗ Vinh Quốc, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Phó Giám đốc Công ty Bình Dương, Binh đoàn 15; Đại tá Phạm Hồng Nam, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chính ủy Xí nghiệp liên hợp Sông Thu kiêm Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Sông Thu và Đại tá Nguyễn Xuân Tình, nguyên Trợ lý Phòng Quản lý dự án đầu tư, Bộ Tham mưu, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng.

4- UBKT Trung ương đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật khai trừ ra khỏi Đảng đối với bốn đảng viên thuộc Đảng bộ thành phố Đà Nẵng do đã vi phạm pháp luật nghiêm trọng, gồm các đồng chí: Văn Hữu Chiến, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Chủ tịch UBND thành phố; Nguyễn Ngọc Tuấn, nguyên Thành ủy viên, nguyên Phó Chủ tịch UBND thành phố; Nguyễn Điểu, nguyên Thành ủy viên, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường; Đào Tấn Bằng, Thành ủy viên, nguyên Bí thư Đảng ủy các khu công nghiệp thành phố Đà Nẵng.

5- Cũng tại kỳ họp này, UBKT Trung ương đã xem xét, giải quyết tố cáo, khiếu nại kỷ luật đảng đối với một số trường hợp và quyết định một số nội dung quan trọng khác.

ỦY BAN KIỂM TRA TRUNG ƯƠNG

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 15/9/2020

Tuyên án vụ án đặc biệt nghiêm trọng tại xã Đồng Tâm

Chiều 14-9, sau thời gian nghị án, phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Giết người” và “Chống người thi hành công vụ” xảy ra tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội bước vào phần tuyên án.

Theo đó, về tội danh Giết người: Hội đồng xét xử quyết định tuyên án hai bị cáo Lê Đình Công và Lê Đình Chức mức án tử hình. Cùng về tội danh này, bị cáo Lê Đình Doanh bị tuyên mức án chung thân; Bùi Viết Hiểu bị tuyên mức án từ 16 năm tù; Nguyễn Quốc Tiến bị tuyên mức án 13 năm tù; Nguyễn Văn Tuyển bị tuyên mức án 12 năm tù.

Đối với nhóm bị cáo còn lại phạm tội Chống người thi hành công vụ, Hội đồng xét xử quyết định tuyên phạt mức án từ 15 tháng tù treo đến 6 năm tù giam.

Tại buổi tuyên án, Hội đồng xét xử nêu rõ, về tố tụng, các cơ quan chức năng đã thực hiện đúng thẩm quyền, quy định của pháp luật, truy tố đúng người, đúng tội. Về hành vi của các bị cáo, tại phiên tòa, trong quá trình xét xử, các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội, lời khai tại tòa của các bị cáo đều phù hợp với tài liệu, chứng cứ, cáo trạng của vụ án, các bị cáo thừa nhận gây ra cái chết của ba chiến sĩ công an và gửi lời xin lỗi đến gia đình của ba chiến sĩ công an.

Hội đồng xét xử nhận định, trong vụ án này, hành vi phạm tội của các bị cáo đặc biệt nguy hiểm. Khi lực lượng công an làm nhiệm vụ, các bị cáo hô hào, dùng vũ khí nguy hiểm, có sức sát thương cao để chống đối. Hành vi của các bị cáo mang tính chất dã man, gây hậu quả gây ra vô cùng lớn, gây tổn thất to lớn đối với lực lượng công an, gây cảnh chia lìa gia đình không gì bù đắp được.

Đánh giá mức độ, vị trí vai trò của các bị cáo trong vụ án, Hội đồng xét xử cho biết, nhóm bị cáo Lê Đình Công, Lê Đình Chức, Lê Đình Doanh, Bùi Viết Hiểu, Nguyễn Quốc Tiến, Nguyễn Văn Tuyển, giữ vai trò cầm đầu, tích cực phạm tội, gây ra cái chết cho ba chiến sĩ công an nên cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc. Trong đó, riêng hai bị cáo Lê Đình Công, Lê Đình Chức, mặc dù đã thành khẩn khai báo hành vi phạm tội nhưng cần thiết phải áp dụng hình phạt loại trừ vĩnh viễn ra khỏi xã hội để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.

Cũng theo Hội đồng xét xử, trong số các bị cáo trong vụ án, nhiều bị cáo là nông dân chất phác, thiếu hiểu biết pháp luật bị kích động, lôi kéo thực hiện hành vi phạm tội. Việc thay đổi tội danh cho 19 bị cáo trong vụ án từ tội Giết người sang Chống người thi hành công vụ đã thể hiện tính nhân văn, khoan hồng của pháp luật.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 14/9/2020

Khởi tố, tạm giam hai bị can về tội nhận hối lộ

Hai bị can Nguyễn Văn Điệp và Hoàng Văn Trình bị khởi tố, tạm giam bốn tháng về tội “Nhận hối lộ” trong vụ đe dọa, chiếm đoạt tiền của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Thông tin từ Công an tỉnh Quảng Ninh ngày 13-9 cho biết, Cơ quan cảnh sát điều tra và Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã thống nhất khởi tố vụ án hình sự “Nhận hối lộ”; khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam trong thời hạn bốn tháng đối với Nguyễn Văn Điệp (tức Nguyễn Tuấn Điệp, sinh năm 1979, ĐKTT tại thị trấn Tiên Yên, huyện Tiên Yên; chỗ ở: phường Hồng Hà, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) và Hoàng Văn Trình (sinh năm 1985, ĐKTT và chỗ ở tại phường Cao Xanh, TP Hạ Long), đều về tội danh “Nhận hối lộ”, quy định tại Điều 354 Bộ luật hình sự. 

Các quyết định khởi tố và lệnh tạm giam đã được Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh phê chuẩn; đồng thời cũng đã được Cơ quan điều tra thông báo đến chính quyền địa phương và các cơ quan có liên quan theo đúng quy định của pháp luật. 

Như Báo Nhân Dân điện tử đã đưa tin, vào hồi 17 giờ ngày 2-9, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã phối hợp Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ninh tổ chức bắt quả tang Nguyễn Văn Điệp đang nhận 250 triệu đồng của đại diện một Công ty tại khu vực bãi xe chợ Hạ Long 1. 

Căn cứ tài liệu, chứng cứ thu thập được, ngay sau đó Cơ quan điều tra đã ra lệnh giữ và bắt người trong trường hợp khẩn cấp đối với Hoàng Văn Trình là đồng phạm của Nguyễn Văn Điệp trong vụ đe dọa, chiếm đoạt tiền của doanh nghiệp. 

Hiện vụ án vẫn đang được cơ quan công an tiếp tục được điều tra mở rộng.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 13/9/2020

Đề nghị truy tố nguyên giám đốc CDC TP Hà Nội cùng đồng phạm

Ngày 12-9, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết, đã ban hành kết luận điều tra vụ án “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP Hà Nội và một số đơn vị liên quan. Đồng thời chuyển hồ sơ vụ án tới Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị truy tố bị can Nguyễn Nhật Cảm, nguyên Giám đốc CDC TP Hà Nội cùng các đồng phạm trong vụ án. 

Theo đó, kết luận điều tra nêu rõ, từ đầu năm 2020, CDC Hà Nội đã mua một số Hệ thống Realtime PCR tự động – xét nghiệm Covid-19, nhằm đáp ứng nhu cầu xét nghiệm phòng, chống dịch Covid-19.

Hệ thống Realtime PCR tự động – xét nghiệm Covid-19, khi nhập về Việt Nam giá khoảng hơn hai tỷ đồng. Tuy nhiên, CDC Hà Nội đã mua vào với giá cao gấp khoảng ba lần giá nêu trên. Kết quả điều tra xác định các bị can trong vụ án đã câu kết, gian lận, thông đồng, nâng khống giá trị Hệ thống Realtime PCR tự động – xét nghiệm Covid-19, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước.

Trước đó, Thứ trưởng Công an Lương Tam Quang cho biết, ngày 22-4, cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự về Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại CDC Hà Nội. Trong quá trình điều tra, các đối tượng đã khai nhận hành vi phạm tội, tự nguyện khắc phục hậu quả và nộp lại số tiền.

Liên quan vấn đề một số địa phương tự động hạ giá máy xét nghiệm sau vụ việc của CDC Hà Nội, Thứ trưởng Công an cho biết, qua nắm tình hình, Bộ Công an tham mưu cho Thủ tướng, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương có báo cáo về việc mua sắm trang thiết bị y tế phòng, chống dịch.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 8/9/2020

Xử phạt bốn cơ quan báo chí vì thông tin sai sự thật

Chiều 7-9, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết: Vừa qua, cơ quan chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Công an, Hội Nhà báo Việt Nam đã tăng cường phối hợp trong công tác chỉ đạo, định hướng, rà soát, kiểm tra, xử lý nghiêm minh các vi phạm trong lĩnh vực báo chí. Cơ quan chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành bốn quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi thông tin sai sự thật của bốn cơ quan báo chí.

Cụ thể, Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã ban hành bốn quyết định xử phạt: Báo điện tử Dân Việt thông tin sai sự thật trong bài viết “Khởi tố, bắt tạm giam ông Tất Thành Cang, cựu Phó Bí thư TP Hồ Chí Minh” (do lỗi kỹ thuật trong quá trình chuyển đổi hệ thống quản lý tin bài đã xuất bản bản tin chờ), bị phạt tiền ba triệu đồng; Báo điện tử Tổ quốc thông tin sai sự thật trong bài viết về Hội thảo khoa học “Chủ tịch Hồ Chí Minh – Người sáng lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”, bị phạt tiền 12 triệu đồng; Báo điện tử Tin nhanh Việt Nam – VNExpress thông tin sai sự thật trong bài viết về Lễ kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống ngành Tuyên giáo của Ðảng, bị phạt tiền 12 triệu đồng; Báo Thanh niên thông tin sai sự thật trong loạt bài viết đăng tháng 5-2020 về một số dự án đầu tư xây dựng theo hình thức BT tại TP Hải Phòng, bị phạt tiền 45 triệu đồng.

* Trước đó, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Quyết định số 16 /QÐ-XPVPHC, xử phạt vi phạm hành chính đối với Tạp chí Ngày Nay và Tạp chí điện tử Ngày Nay Online do đã thực hiện không đúng tôn chỉ, mục đích ghi trong giấy phép hoạt động.

Theo đó, xử phạt vi phạm hành chính đối với Tạp chí Ngày Nay và Tạp chí điện tử Ngày Nay Online vì đã thực hiện các hành vi vi phạm hành chính sau: Thực hiện không đúng tôn chỉ, mục đích ghi trong Giấy phép hoạt động báo chí điện tử số 88/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 10-3-2014 và Giấy phép hoạt động báo chí in số 335/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 23-7-2015, quy định tại điểm d khoản 3 Ðiều 5 Nghị định số 159/2013/NÐ-CP ngày 12-11-2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản. Tình tiết tăng nặng: Tạp chí Ngày Nay và Tạp chí điện tử Ngày Nay Online vi phạm hành chính nhiều lần, đây là tình tiết tăng nặng được quy định tại điểm b, khoản 1, Ðiều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012. Bên cạnh đó, thực hiện không đúng quy định ghi trong Giấy phép hoạt động báo chí in số 335/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 23-7-2015, cụ thể: Tạp chí Ngày Nay xuất bản số đặc biệt ngày 21-6-2020 và gộp ba số 225, 226, 227 nhưng chưa có văn bản chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước về báo chí, quy định tại điểm a khoản 1 Ðiều 5 Nghị định số 159/2013/NÐ-CP ngày 12-11-2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính là 48 triệu đồng.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 6/9/2020

Xử lý sai sót tại chùa Kỳ Quang 2

Chiều 5-9, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) TP Hồ Chí Minh cho biết: Sáng cùng ngày, Thường trực Ban Trị sự GHPGVN thành phố Hồ Chí Minh đãtổ chức  họp về việc xảy ra tại chùa Kỳ Quang 2 (quận Gò Vấp) trong những ngày qua. Hòa thượng Thích Trí Quảng, Phó Pháp chủ kiêm Chủ tịch Hội đồng Giám luật thuộc Hội đồng chứng minh, Trưởng ban Trị sự GHPGVN thành phố Hồ Chí Minh, chủ trì.

Sau cuộc họp, Ban Thường trực Ban Trị sự GHPGVN thành phố Hồ Chí Minh quyết định tạm ngưng chức vụ Trụ trì chùa Kỳ Quang 2 đối với Hòa thượng Thích Thiện Chiếu; Cử Thượng tọa Thích Quang Thạnh (thế danh Trần Xuân Nhàn) chịu trách nhiệm điều hành mọi hoạt động tu học, tín ngưỡng và xã hội của chùa Kỳ Quang 2 kể từ  ngày 5-9. Thượng tọa Thích Quang Thạnh có trách nhiệm phối hợp Ban Trị sự  GHPGVN quận Gò Vấp và cơ quan chức năng thực hiện các giải pháp nhằm sắp xếp ổn định các hũ tro cốt tại chùa Kỳ Quang 2, sớm khắc phục sự việc trong tinh thần phù hợp  truyền thống văn hóa tâm linh của người Việt Nam, nhằm đem lại sự an lòng cho người dân gửi tro cốt thân nhân tại chùa.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 8/9/2020

Khai trừ đảng đối với năm đảng viên liên quan vụ án Phan Văn Anh Vũ

Tại kỳ họp thứ 48 vừa diễn ra, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Đà Nẵng có quyết định khai trừ đảng đối với năm đảng viên có vi phạm trong vụ án “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”; “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” liên quan đến Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”).

Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Đà Nẵng khai trừ đảng đối với ông Trần Phi, nguyên Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Đà Nẵng; ông Nguyễn Đình Thống, nguyên Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Đà Nẵng; ông Nguyễn Công Lang, nguyên Giám đốc Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng; ông Lê Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT, kiêm Giám đốc Công ty cổ phần Cung ứng tàu biển Đà Nẵng; ông Huỳnh Tấn Lộc, nguyên Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ phẩm Đà Nẵng.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 2/9/2020

Xem xét, đề xuất hình thức xử lý đối với đại biểu Quốc hội Phạm Phú Quốc

Chiều 1-9, Trung tâm Báo chí TP Hồ Chí Minh tổ chức họp báo thông tin về việc đại biểu Quốc hội (ÐBQH) Phạm Phú Quốc có hai quốc tịch. Tham dự buổi họp báo có ông Phan Nguyễn Như Khuê, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TP Hồ Chí Minh; ông Hà Phước Thắng, Chánh Văn phòng UBND thành phố Hồ Chí Minh.

Thông tin tại buổi họp báo, ông Hà Phước Thắng cho biết: tháng 2-2018, đồng chí Phạm Phú Quốc có quốc tịch thứ hai ở Síp nhưng không khai báo theo quy định, điều đó thể hiện việc không gương mẫu và không chấp hành đúng quy định của Ðảng, của tổ chức. Trước những vi phạm của mình, ngày 25-8-2020, đồng chí Phạm Phú Quốc đã có đơn xin thôi làm nhiệm vụ ÐBQH và gửi đơn xin thôi việc. Ngày 27-8-2020, đồng chí Quốc đã có đơn giải trình gửi các đơn vị chức năng. Ngay trong tuần này, đoàn ÐBQH thành phố Hồ Chí Minh sẽ họp và có văn bản báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ban Công tác ÐBQH để xem xét bãi nhiệm tư cách ÐBQH đối với đồng chí Quốc, căn cứ theo các tiêu chuẩn ÐBQH được quy định tại điều 2, Luật Tổ chức Quốc hội. Về mặt Ðảng, lãnh đạo thành phố giao Ban Tổ chức Thành ủy, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP Hồ Chí Minh xem xét, làm việc với đồng chí Quốc và đề xuất hướng xử lý theo đúng quy định. Ngoài ra, với trách nhiệm hiện nay, đồng chí Quốc được giao nhiệm vụ là Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Công nghiệp Tân Thuận (IPC), UBND thành phố sẽ chỉ đạo Sở Nội vụ tham mưu đình chỉ chức vụ Tổng Giám đốc và giao cơ quan chức năng làm rõ trách nhiệm trong thời gian đồng chí Quốc công tác tại đơn vị cũ là Công ty Ðầu tư tài chính nhà nước thành phố (HFIC) và IPC.

Ông Phan Nguyễn Như Khuê cho biết thêm: Ban Cán sự đảng UBND thành phố đang giao Sở Nội vụ rà soát, xem xét quy trình bổ nhiệm ông Quốc, đồng thời rà soát lại các chức vụ mà ông Quốc đảm nhiệm ở các đơn vị công tác trước đó.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 2/9/2020

Khởi tố ba bị can chiếm đoạt tiền của người bệnh

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đang tiến hành điều tra vụ việc liên quan đến một số hành vi có dấu hiệu tội phạm trong việc thực hiện các đề án lắp đặt máy, thiết bị y tế phục vụ khám, chữa bệnh tại Bệnh viện Bạch Mai theo hình thức xã hội hóa.

Theo Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an, kết quả điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định một số cá nhân tại Công ty cổ phần Công nghệ y tế BMS (Công ty BMS) và Công ty cổ phần Thẩm định giá và dịch vụ tài chính Hà Nội (Công ty VFS) có thủ đoạn gian dối, câu kết hợp thức các thủ tục để nâng khống lên nhiều lần giá trị hệ thống thiết bị y tế đưa vào hợp đồng liên doanh, liên kết với Bệnh viện Bạch Mai, nhằm chiếm đoạt số tiền lớn của người bệnh.

Ngày 31-8-2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai, Công ty BMS và các đơn vị có liên quan. Đồng thời, ra các Quyết định khởi tố bị can, Lệnh khám xét, Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Phạm Đức Tuấn (sinh năm 1979, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Công ty BMS) và Ngô Thị Thu Huyền (sinh năm 1983, Phó Giám đốc Công ty BMS; Quyết định khởi tố bị can, Lệnh khám xét, Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Trần Lê Hoàng (sinh năm 1978, Thẩm định viên Công ty VFS). 

Các bị can nêu trên đều bị khởi tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang tập trung lực lượng điều tra, làm rõ hành vi vi phạm của các bị can, mở rộng điều tra làm rõ các sai phạm tại Bệnh viện Bạch Mai để xử lý nghiêm trước pháp luật và thu hồi tài sản phạm tội mà có.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 1/9/2020

Tiếp tục đề nghị truy tố ông Đinh La Thăng

Ngày 31-8, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ban hành kết luận điều tra vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí; lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh, Tổng công ty Cửu Long và các đơn vị có liên quan trong việc đấu giá và thu phí tuyến cao tốc TP Hồ Chí Minh – Trung Lương.

Đồng thời, CQĐT chuyển kết luận sang Viện KSND tối cao đề nghị truy tố các bị can Đinh La Thăng, nguyên Bộ trưởng Giao thông vận tải (GTVT); Nguyễn Hồng Trường, nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT; Đinh Ngọc Hệ, nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Thái Sơn Bộ Q.P, cùng 17 bị can khác về các tội danh nêu trên.

Theo kết luận điều tra, trong vụ án này, khi Đinh La Thăng với vai trò là Bộ trưởng được giao quản lý tài sản, trong đó có quyền thu phí đường cao tốc TP Hồ Chí Minh – Trung Lương. Mặc dù nắm rõ các quy định pháp luật nhưng bị can lại đưa ra những chỉ đạo trái quy định để tạo điều kiện cho công ty của Đinh Ngọc Hệ đang kinh doanh thua lỗ, không đủ năng lực tài chính mua quyền thu phí. Bị can Nguyễn Hồng Trường đã ký quyết định phê duyệt giá khởi điểm bán đấu giá quyền thu phí, nhưng không thông qua hội đồng xác định giá, hoặc thuê tổ chức thẩm định giá. Bị can Đinh Ngọc Hệ với mục đích chiếm đoạt quyền thu phí nên ngay từ đầu đã có thủ đoạn gian dối, chỉ đạo nhân viên làm giả báo cáo từ lỗ thành lãi và làm giả xác nhận của đơn vị kiểm toán trong báo cáo tài chính. Hành vi của các bị can khiến Nhà nước thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.

 

 

 

 

Vì sao Phạm Khuê viết được ngay bức thư gửi cụ Hồ?

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 9 năm 2020.

Blog PhamTon

Sau khi chúng tôi đưa lên blog bài của Dã Thảo Ngay trước ngày Quốc khánh đầu tiên, Hồ Chủ tịch đã tiếp hai con gái học giả Phạm Quỳnh, trong đó có chi tiết: “Bức thư mà hai bà đưa cho Hồ Chủ tịch là do Phạm Khuê (…) chấp bút viết theo ý của ba chị em, sau khi nghe tin cha bị bắt ở Huế”, nhiều bạn đọc cả trong và ngoài nước đã hỏi vì sao Phạm Khuê 20 tuổi, sinh viên trường Y ở Hà Nội lại có thể biết rõ và viết được ngay bức thư gửi Hồ Chủ tịch nói về việc cha bị bắt ở Huế, để hai chị kịp đưa lên Hồ Chủ tịch nếu được Người nhận tiếp. Vì Phạm Quỳnh bị bắt trưa 23/8 mà ngày hai bà được gặp Cụ Hồ lại là ngày 31/8/1945, chỉ vẻn vẹn một tuần. Mà còn phải viết trước, vì chưa biết khi nào được tiếp. Thời gian gấp gáp như vậy, trong khi hồi đó, giao thông liên lạc trong nước ta còn rất lạc hậu, sao có thể nhanh như vậy được. Tóm lại, sự thật có phải như đã viết không?…

Chúng tôi cảm động trước sự quan tâm của bạn đọc đến mức chú ý cả những chi tiết nhỏ

nhặt nhất trong các bài viết trên blog. Chính vì thế, sau khi được hỏi, chúng tôi bắt tay ngay vào việc rà soát lại các tư liệu gốc (đặc biệt là tư liệu 10 trang viết tay của Thiếu tướng Phan Hàm viết ngày 8/11/1993 gửi Tuyên huấn Thừa Thiên Huế và bài Phạm Quỳnh, người nặng lòng với nhà của Phạm Tôn đăng trên tạp chí Nghiên cứu và Phát triển của Sở Khoa học và Công nghệ Thừa Thiên –Huế số 3 (56). 2006), gặp gỡ trực tiếp hoặc qua điện thoại với những nhân chứng hoặc người biết rõ sự việc Phạm Quỳnh bị bắt trưa 23/8/1945. Đến nay, đã có thể trình bày vắn tắt với các bạn như sau.

Năm 1945, gia đình Phạm Quỳnh vẫn ở Huế như từ năm 1932 khi ông vào Huế làm quan. Riêng Phạm Khuê đang học đại học Y khoa Hà Nội cho nên ra sống ở Hà Nội tại nhà số 5 phố Hàng Da với gia đình bà chị cả Phạm Thị Giá cùng chồng là giáo sư Tôn Thất Bình, hiệu trưởng Trường Thăng Long. Nhưng khi Cách Mạng Tháng Tám bùng nổ thì Phạm Khuê lại ở Huế vì đang được nghỉ hè. Và đúng ngày 23/8 định mệnh ấy, anh có mặt tại Huế. Nhưng khi cha bị bắt thì … lại không có mặt ở nhà! Vì từ sáng sớm hôm ấy, nghe có tin “cách mạng sẽ tổ chức cuộc mít tinh lớn tại sân vận động Huế, mời đông đảo đồng bào tham dự”, thì Phạm Quỳnh đã bảo các con trai lớn và người giúp việc trẻ trong nhà chuẩn bị tham gia, lại dặn mua sẵn cờ đỏ sao vàng nhỏ cầm khi đi mít tinh. Mấy hôm trước, biết tin Cách Mạng Tháng Tám thành công ở Hà Nội, Phạm Quỳnh đã bảo người nhà, vợ và các con gái lấy hết vải đỏ, vải vàng nhà hiện có, hạ cả các màn bàn thờ hai màu đó để may gấp cờ đỏ sao vàng treo khắp mặt tiền nhà. Ông bảo “Nước ta độc lập rồi, thế là việc đáng mừng nhất”. Và chiều hôm ấy, theo lời cha, Phạm Khuê, Phạm Tuyên và đám người nhà trai trẻ đều cầm cờ đỏ sao vàng đến sân vận động dự cuộc mít tinh do Ủy ban Khởi nghĩa tỉnh tổ chức. Ở nhà, chỉ còn vợ chồng Phạm Quỳnh, vợ chồng cô Phạm Thị Ngoạn, cô Phạm Thị Hoàn và mấy em gái. Phạm Tuân, con trai út của Phạm Quỳnh và mấy đứa cháu nội, ngoại thì chơi tha thẩn ở sân nhà. Khi Phạm Quỳnh bị bắt, các con ông chứng kiến chỉ có hai cô Ngoạn, Hoàn và em trai Phạm Tuân chín tuổi. Khám xét nhà, ngoài một ít sách vở, còn mấy khẩu súng săn của Phạm Khuê, cũng bị tịch thu nốt.

Phạm Khuê vốn bản tính hiền lành, nhưng lại thích săn bắn và bắn khá giỏi. Lần bọn con, cháu trai và người nhà kéo nhau đi săn gần Huế, Phạm Khuê đã bắn được một con lợn lòi lớn, nặng đến nỗi khi khiêng lên để chở về thì đò suýt đắm, mọi người đều phải lên bờ đi bộ, chỉ Phạm Khuê và người lái được ngồi đò.

Chiều hôm ấy, Phạm Khuê dự mít tinh và đi tuần hành về đến nhà, tay vẫn còn cầm cờ đỏ sao vàng thì chị và các em cho biết cha và anh rể là chồng bà Ngoạn đã bị bắt. “Người tính hiền lành, thường hay cục”, Phạm Khuê chạy vội vào nhà, đến ngay tủ súng săn của mình, thấy tủ bị niêm phong, thì đấm vỡ kính, chảy cả máu tay. Nhưng tủ trống rỗng … Sau này, vào những năm 90 thế kỷ trước, em út Phạm Tuân từ Mỹ về thăm có nhắc lại chuyện này trước mặt cả gia đình Phạm Khuê. Ông mỉm cười, lắc đầu rồi nói: “Nếu lúc ấy còn súng thì không biết chuyện gì sẽ xảy ra và cuộc đời anh sẽ ra sao…” Bây giờ, ông đã là giáo sư đầu ngành lão học, viên trưởng Viện Lão khoa, chủ tịch Hội người cao tuổi, đại biểu Quốc hội, Nhà giáo Nhân dân và là Đảng viên Đảng Cộng Sản Việt Nam đã mấy mươi năm rồi.

Sau đó, Phạm Khuê lên ngay tàu hỏa ra Hà Nội, báo tin chẳng lành cho gia đình hai chị. Cả nhà cùng bàn để hai chị lớn là Phạm Thị Giá và Phạm Thị Thức (là vợ Giáo sư Đặng Vũ Hỷ, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I) xin lên gặp Cụ Hồ, mang theo thư do Phạm Khuê chấp bút thảo, theo ý kiến của ba chị em và hai anh rể là giáo sư Tôn Thất Bình và bác sĩ Đặng Vũ Hỷ.

Chị cả Phạm Thị Giá, tìm gặp ông Hoàng Hữu Nam tức Phan Bôi, em ruột ông Phan Thanh là người quen biết đã lâu, cùng làm việc ở Trường Thăng Long với chồng bà. Từ đó dẫn đến buổi hai bà được Hồ Chủ tịch tiếp từ 11 giờ trưa ngày 31/8/1945, ngay sau khi Người duyệt lại lần cuối bản thảo Tuyên Ngôn Độc Lập sẽ đọc ngày 2/9/1945, ngày Quốc khánh đầu tiên của nước ta.

Chính Phạm Khuê từ Huế ra sau khi đã biết rất rõ việc cha bị bắt như thế nào cho nên anh viết ngay được chính xác về sự việc này để hai chị kịp trình lên Cụ Hồ.

Sau thời gian thương thảo với phía Hoa Kỳ về hiệp định hòa bình Việt Nam ở Paris, có lần ông Lê Đức Thọ, trưởng đoàn đàm phán của ta hồi đó đã chọn Giáo sư Phạm Khuê đi cùng sang Paris. Chính ông Lê Đức Thọ đã nói Phạm Khuê có người nhà ở Paris thì nên đi thăm. Và đã tạo điều kiện cho Phạm Khuê gặp chị gái là Tiến sĩ Phạm Thị Ngoạn, tác giả luận văn Tìm hiểu Tạp chí Nam Phong trình Đại học Sorbonne và em gái Phạm Thị Hoàn, cùng chồng là nhạc sĩ tài hoa Lương Ngọc Châu.

Sự thật là như vậy. Giản dị và thật, đúng như… sự thật vậy.

Thành phố Hồ Chí Minh ngày 26/9/2010.

B.P.T.

Chuyện một người cháu ngoại_Ba chị em tôi _p1 (kỳ 2 tháng 9 năm 2020)

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 9 năm 2020

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI

Phạm Tôn

Ba chị em tôi (Phần 1)

Sáng 29/9/1991, tôi nhận được thư chị An tôi từ Sacramento (Hoa Kỳ) báo là ngày 22/10/1991 chị sẽ về thăm gia đình tại Sài Gòn. Máy bay sẽ hạ cánh ở sân bay Tân Sơn Nhất. Tôi phôtô ngay gửi chị Thủy, em Thân, và đưa mẹ một bản gửi em Nhàn. Cả nhà sẽ tập trung ở nhà tôi 82 Lý Chính Thắng để cùng đi đón chị về thăm gia đình sau ngót bốn mươi năm xa cách.

Tôi vừa trải qua một tháng trời bận rộn buồn vui lẫn lộn rất mệt: vừa chính thức xin thôi việc ở báo Nhân Dân  sau khi làm việc và công tác ngót 30 năm cho nhà nước được Huân chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng 3. May mà vừa liều mình tự cứu bằng cách cắt từng chút một cặp nhung cháu Ánh Ngọc con anh Đại gửi cho ăn cùng cháo nấu thật nhừ. Có lẽ vì thế mà chưa đổ. Nay tự nhiên thành trưởng ban tổ chức đón tiếp khách nước ngoài và hai miền Nam Bắc.

Ngày 20/10, em Nhàn và cháu Minh Tuấn (tức Hà) từ Bạc Liêu lên. 21/10, sáng sớm gia đình tôi ba người đi tập thể dục ở công viên Lê Văn Tám về đến nhà dã gặp chị Thủy và vợ chồng các em Thân Trang. Anh Đại còn dạy học ở tận Ănggôla châu Phi. Tôi cũng đi báo vợ chồng anh Nguyễn Đảnh và chị Vũ Bích Thái bạn thân chị An, con nuôi mẹ.

Ngày 22/10, anh chị cùng cả gia đình tôi đi đón, nhưng đến gần giờ hẹn mới biết là chuyến bay chị An về đã hoãn lại đến ngày 25/10. Tất nhiên là nhà tôi đã đăng cai thì phải lo giữ khách cho đến khi đón được chị.

Vấn đề nan giải là sau ngót 40 năm sống ở nước ngoài, từ khi là một cô gái Hà Nội thuần Việt 23 tuổi nay đã là một bà mẹ người Mỹ gốc Việt ba con liệu tôi có thể nhận ra chị không. Mà tất cả mọi người đi đón đều chỉ trông vào một mình tôi là người duy nhất được vào phòng cách ly trước khi chị ra khỏi sân bay.

Tôi đến bên cửa kính, nhìn hành khách xuống máy bay đang làm thủ tục. Cố nhìn thật kỹ mọi phụ nữ mong tìm lại hình ảnh chị mình ngày xưa. Tôi phát hiện ra một chị hơi thấp, đang cúi xuống bàn kê khai nhận ra khung vai rộng thân yêu ngày nào còn nhỏ, mỗi khi đi học về, tôi chạy vội xuống nhà ngang, nơi chị xay lúa, sàng gạo, ôm chầm lấy vai chị líu lo kể chị nghe hôm nay em đi học vui như thế nào, học được bài gì mới và chờ chị quay mặt lại nhìn tôi mỉm cười. Tôi mạnh dạn gọi cô gái tiếp viên mặc áo dài xanh da trời, nhờ cô nhắn với người đó là có người nhà tên Tôn Thất Thành xin gặp. Và người đó quay lại, ra vội cửa. Hai chị em nhìn nhau, nhận ra nhau ngay. Tôi nói là em nhận ra chị nhờ cái vai rộng giống ba. Chị cười, thật không ngờ.

*

*        *

Mẹ tôi cưới năm 18 tuổi, bố hơn mẹ sáu tuổi. Mẹ sinh chị năm 19 tuổi, sau đó thêm hai em gái rồi mới tới anh Tôn Thất Đại tôi. Hai chị kế chị An là chị Nga mất năm sáu tuổi, chị Mỹ mất năm 15 tuổi. Chính vì chị Mỹ bị lao mà mẹ tôi phải bỏ vùng kháng chiến ra Hà Nội Pháp tạm chiếm để chữa chạy cho chị, nhưng rồi chị cũng mất. Mẹ đi phải đem theo hai em còn quá nhỏ là Thân năm tuổi và Nhàn hai tuổi (Có dì Giễm mạnh khỏe đi cùng). Thành ra chỉ còn chị An 16 tuổi, anh Đại 11 tuổi và tôi tám tuổi ở lại vùng giải phóng Nam Định với bà ngoại đã khánh kiệt tản cư về làng Vạn Lộc phủ Xuân Trường tỉnh Nam Định, ở nhờ nhà cụ Chánh Đoán do cụ Nghị Kính là thân phụ chồng dì Thức thu xếp. Vợ chồng dì cũng chu cấp cho bà ngoại nuôi mấy cô cậu và một lũ cháu nội ngoại.

Anh tôi cùng lứa tuổi, được đi học như cô Lệ, cậu Tuân. Ban đầu học cô giáo Minh tản cư ở nhà ông Hào cạnh nhà cùng các con nhà giáo Vũ Tam Tập. Tôi nhỏ ở nhà, cậu Tuyên dạy cho những chữ cái đầu đời; chỗ chữ i cậu minh họa bằng hình hai bàn chân để dễ nhớ chuyện đi ị do đó nhớ chữ i. Toán thì chỉ mới dậy tính cộng, tính trừ. Tôi thèm học nhưng giấy bút không có, đành lấy lá chuối non vót que tre nhọn làm bút viết lên những dòng trên lá thấy cũng giống như trang sách. Cứ dần dà học từng chút như vậy mà rồi tôi cũng biết đọc. Cứ thấy đâu có chữ là đọc, có nhiều cái đọc mà chẳng hiểu gì hết cũng vẫn cứ đọc.

Còn chị An tôi, 16 tuổi, biết thân biết phận nên không dám đòi đi học mà bao giờ cũng ở nhà ngang, chỗ phụ nữ nhà chủ xay lúa giã gạo. Chị cũng xay lúa, giã gạo, sàng sảy như con nhà nông. Chị không muốn vì không có mẹ mà hai em phải khổ. Chỗ sợi mẹ xe thời còn ở đây, chị cuộn được một cuộn to hơn cái đầu tôi là đứa trẻ nổi tiếng đầu to. Chị nghe hàng xóm nói có thể đem lên chợ Cổ Lễ bán, thế là cũng theo họ đi thật sớm, đến trưa lại thấy chị ôm sợi về, mướt mồ hôi vì trời nắng lại đi bộ xa. Ở chợ, họ xem rồi chê sợi kéo vụng, lỗi nhiều, không mua. Chị đem nhờ dệt thành tấm vải khổ hẹp, đầy lỗi, nhưng đem nhuộm củ nâu, phơi nắng cũng đẹp, một mặt nâu sẫm, một mặt nâu non. Chị cắt khâu cho anh Đại tôi vừa một áo sơ mi cộc tay và một cái quần soóc đẹp. Tối nằm cạnh anh, tôi thấy trong ánh trăng, đang đêm anh cũng dậy mặc thử, vui vẻ lắm. Tôi cũng thấy đẹp và mong có một bộ quần áo mới như thế. Nhưng không dám nói, thương chị quá.

Nhà gia đình bà cháu tôi ở nhà là nhà cụ chánh tổng, cho nên từ cái cổng gạch quét vôi trắng vào đến sân phơi thóc trước tòa nhà chính hai tầng là một con đường lát gạch đỏ chạy giữa hai bờ trúc rậm. Mọi người chỉ đi theo con đường gạch đỏ còn tôi bé lại ưa thám hiểm, tôi  tìm ra chỗ hổng giữa hàng trúc rậm, chui qua mé phải, thấy hiện ra cả một khung cảnh thần tiên: Một ao nước trong vắt, bên bờ có mấy cây vối. Con đường đất nhỏ dẫn từ bờ ao đến một căn nhà vách đất mái rơm. Tôi leo lên thềm, gặp một bạn nhỏ trạc tuổi mình, thế là bắt chuyện. Bạn xưng tên là Tý. Hai anh đi làm đồng, chỉ có mình bạn ở nhà với con chó tên Vàng. Bạn hỏi mày có thích chuột không. Tôi bảo có. Bạn mới cẩn thận mở một cái nắp gỗ ngay dưới nền đất đắp cao làm chỗ giải chiếu ba anh em ngủ rồi gọi chít chít. Một con chuột nâu, to chui ra. Bạn cho nó ăn thóc. Tôi chỉ ngồi xem. Bạn bảo vuốt ve đi nó thích đấy, tôi mới dám động vào lưng chuột. Thấy nó nhìn tôi, nằm ép mình xuống, đúng là nó thích như bạn Tý bảo. Từ đấy tôi thường chui rào sang nhà bạn chơi, còn bạn khi nào cũng ở nhà, các anh bảo phải trông nhà, kẻo gà qué nó vào nhà bươi bẩn. Nhà nền đất nhưng bao giờ cũng sạch. Tôi thích nhất là cùng bạn ra ngồi bờ ao, ngắm hoa bèo tím nở, xem chim bói cá xanh đỏ rình mồi, ngắm cá ngoi lên mặt ao đớp bóng và ăn quả vối bạn Tý hái cho chua chua ngọt ngọt.

Tôi nghe bạn mách cũng biết cách tra hạt bầu vào gốc trúc. Chẳng bao lâu tôi chui vào bụi trúc vườn nhà, lấy được mấy quả bầu to. Bà bảo của nhà người ta trồng, không được lấy, như thế là ăn cắp. Tôi phải nói rõ bầu này là cháu trồng bà mới tha, bảo đưa u Nấm nấu canh. Tôi rất thích trồng trọt, chăn nuôi. Thứ gì phát triển, sinh sôi tôi đều thích quan sát rồi thử thực hành. Tôi nuôi gà cũng mát tay. Bao giờ cũng chọn những con trụi, rồi o bế chăm sóc đặc biệt. Coi như con cưng. Tôi xí phần cho gà ăn cũng chẳng ai tranh. Bọn bạn chạy chơi, còn tôi cho gà ăn và xem kỹ từng con ăn thế nào, chú ý những con hay bị chèn ép, cho ăn riêng. Tôi chỉ xem chuột của bạn Tý chứ không bao giờ nuôi chuột.

Hồi ấy, anh em tôi và chú Miềng (cậu Tuân con trai út của ông bà) nuôi chung một con chim sẻ. Nghe có vẻ lạ, nhưng sự thật đúng là như vậy… Một hôm gió to, lùa vào mái ngói nhà cụ Chánh Đoán cao nhất làng, làm rơm rác lá khô vương trong mái rơi lả tả xuống sàn gác nơi cụ để bà ngoại tôi ở. Chú Miềng phát hiện trong đám rác ấy có tiếng kêu chiêm chiếp, một con chim sẻ non chưa vỡ bụng cứt vừa vẫy hai cánh chưa mọc lông vũ vừa ra sức kêu. Ba chú cháu quyết định nuôi. Chú Miềng lấy nhúm gạo cho vào miệng nhai rồi mớm cho con sẻ. Nó đang đói nên cứ nuốt lấy nuốt để. Anh em chúng tôi cũng theo chú, thay phiên nhau mớm cho con sẻ. Ban đầu, còn chờ nó há miệng mới mớm. Sau này quen dần cứ nhai gạo rồi ghé sát mỏ là nó đớp ngay, môi chạm mỏ chim hơi nhồn nhột, nhưng rồi cũng quen. Ba chú cháu cứ thay nhau mớm như thế mà con chim non lớn dần, ra lông khắp thân cánh, cho ăn là vui vẻ vẫy cánh, rồi bắt đầu tập bay. Tiếng nó kêu cứ chéc chéc cho nên chúng tôi đặt luôn tên là con Chéc. Cứ gọi chéc chéc là nó bay lại, đậu vào vai chờ mớm gạo nhai sẵn. Dần dà, nó ăn được cả hạt gạo, càng lớn nhanh và cứ nghe gọi là đến gần chờ rắc gạo ăn. Chúng tôi nuôi như thế có đến mấy tháng, nó hết đậu vai người này lại đậu vai người kia, toàn những người cho nó ăn, yêu quí nó. Nhưng nó thích nhất vẫn là đậu vào vai chú Miềng. Ăn được gạo rồi vẫn thích mổ nhẹ vào môi chú. Chú là người đầu tiên cứu nó mớm cho nó ăn. Một hôm, chắc là gặp bạn tình nó bỏ ba chú cháu tôi bay đi mất. Đến nay, tôi vẫn nhớ cái mỏ xinh xinh, đôi con mắt đen lánh như hai hạt cườm, bộ lông nâu đen xen kẽ tuyệt đẹp

Bọn trẻ chúng tôi chơi ở cái sân rộng, tắm ở ao to cạnh vườn hoa, còn chơi đủ trò đào đất ở vườn dâu bên kia ao. Bà ngoại mặc cái áo đỏ, đứng ở ban công gác trên, trông thấy hết. Bà chỉ sợ chúng tôi làm nhà chủ phiền lòng.

Chúng tôi rất thích tắm, tức là xuống ao lội bì bõm, bơi chó, đuổi theo nhau té nước làm bùn vấy lên. Bùn bám vào lông nhỏ trên mình thành ra to như người khỉ. Cuối buổi tắm là đứng thành vòng tròn, đứa nọ kỳ lưng đứa kia cho hết bùn, thì té nước cho sạch. Chúng tôi thích tắm lắm. Còn bà ngoại thì thấy tắm như thế chỉ thêm bẩn, lại ồn ào cho nên chỉ cho tắm cách ngày. Tôi làm ngay bài thơ: Hôm nay đến phiên tắm / Bà ngoại không cho tắm / Tôi lủi thủi đi nằm. Ngồi bên ao, nhìn lên cây nhãn, thấy có sợi dây thừng nhỏ ai treo ở cành cây, bèn lại làm thơ: Vắt vẻo trên cành cây / Lõng thõng một sợi dây / Hoa ra người thắt cổ / Tại sao lại vắn số / Chết chi cho uổng đời / Sống để hưởng tương lai. Bài này có vần hơn bài trên nhưng xem  ra cũng chẳng hay ho gì.

Chúng tôi còn rủ nhau leo lên cái cây cao to gọi là cây sắn. Cây này có quả chỉ bằng đầu ngón tay, khi chín đỏ ăn ngọt ngọt, nhưng ăn xong thì môi miệng đen kịt lại vì nhựa. Muốn xóa dấu vết, phải lấy khế chua, chà xát lên rồi lấy tay áo chùi thì lại đỏ đẹp rồi sạch bong.

Trò ăn quả sắn này cũng phải giấu bà ngoại, vì leo trèo, lại là cây nhà hàng xóm, ăn thì bẩn, vì bà không biết nó ngon ngọt thế nào. Bà chỉ ăn trầu suốt ngày. Cũng có cách ăn sắn không sao mà cũng ngon. Phải lấy chùm sắn xanh, đem vùi vào tro nóng, ăn dẻo, bùi như ngô nướng ngon đáo để. Nhưng vẫn phạm lỗi là nghịch lửa bếp nhà người ta.

Tôi còn hay ngước mắt ngắm hoa trên dậu trúc, có nhiều cây hoa dây leo. Đáng chú ý nhất là dây hoa giun, gọi như thế vì nó ra quả nhỏ như quả giành giành, chín thì màu nâu, bóc ra có cái nhân trắng ăn ngon như cùi dừa, ăn nhiều thì ra giun. Hoa thì từ trắng chuyển qua hồng, rồi đỏ, ăn cũng hơi ngọt lại chua nhẹ, ngon. Sau này tôi biết tên thuốc Nam của nó là sử quân tử, một vị thuốc trong Thuốc Cam Hàng Bạc nổi tiếng chuyên dùng cho trẻ biếng ăn chậm lớn. Nói chung trong vườn và hàng trúc quanh nhà cụ chánh, cái gì ăn được tôi đều biết hết. Hoa đỏ vàng ở cây dong giềng lá tím mút cuống ngọt như mật, ngon.

Chỉ vì bị cấm những trò chơi làm phiền người khác mà có thời chúng tôi không ưa bà ngoại, coi chừng bà, báo cho nhau biết bà có theo dõi không và còn lén gọi bà bằng biệt danh Cỏ Đủy (Quỷ Đỏ) như một nhân vật ma quái trong quyển Quần hùng kiếm hội ai cũng đọc. Sách này có lẽ cũng từ cái bồ cũ của anh ho lao con cụ chánh. Chỉ vì bà hay mặc cái áo cộc tay đỏ.

Mỗi lời nói của bà anh em tôi đều coi là mệnh lệnh phải tuân theo. Một hôm bà nói dạo này thóc cao gạo kém quá, chúng mày phải ăn bớt đi mới được. Thế là chúng tôi – tức anh tôi và tôi – bảo nhau phải tuân theo. Còn anh cháu nội bằng tuổi tôi thì cứ ăn thoải mái, cũng chẳng ai nói gì. Một tối, anh em tôi đã đi ngủ, chị An lén đến cạnh bảo hai em ra đây với chị. Ba chị em lén ra bên bờ ao, ngồi trong bóng tối cây nhãn đêm trăng sáng. Chị mở một gói lá chuối khô ra lấy cho mỗi đứa một miếng chè lam thơm mùi gừng, bùi ngon dẻo vị nếp lạc ngào với nhau. Chị biết hai em đói lắm. Ba chị em nói đủ thứ chuyện, nhưng đều tránh nhắc đến mẹ, chị và hai em ở xa. Nhắc đến là sẽ khóc mất. Từ lâu, không một tin tức gì.

Một sáng, khi bà đang bổ cau chuẩn bị ăn miếng trầu đầu ngày, tôi đến gần nhỏ to trò chuyện. Bà chỉ ở nhà, thậm chí không rời căn gác cho nên bà thích nghe tôi kể chuyện trong nhà, ngoài ngõ. Bà thích nghe để còn biết mà lo liệu cho cái gia đình này. Và vì bà biết bao giờ tôi cũng nói thật, không bao giờ nói dối nói thêm. Sáng ấy tôi kể là ở đầu làng, chỗ gần cây gạo to có quán nước bên đường ra khỏi làng Vạn Lộc mới dựng một cái cổng lạ. Cổng to ngay giữa đường trên có đề chữ Cổng Sáng, ai biết chữ thì được đi qua cổng ấy. Cổng nữa ở mé đường, lại phải đi xuống dốc, nhỏ hẹp, mưa thì bùn lầy, trên đề hai chữ Cổng Mù. Ai không biết chữ thì phải đi xuống cổng ấy. Bà chăm chú nghe rồi hỏi: Đi chùa có phải qua đường cây gạo không? Tôi đáp có. Thế là bà bảo tôi dạy bà học, trước hết là viết chữ Vân tên bà. Một hôm bà vừa viết xong chữ ấy, cô Hoàn đi qua khen: Me viết đẹp quá. Bà cười. Nhưng người vui hơn lại chính là tôi.

Cậu Tuyên hồi chưa tìm được đường vào Yên Mô học thi suốt ngày cứ ở trong cái buồng thờ anh ho lao đọc sách và viết lách. Cậu tự viết kịch bản và đạo diễn cho lũ trẻ chúng tôi diễn hai vở kịch rất vui là Bạch Tuyết và bảy chú lùn. Anh Đại tôi 11 tuổi, nhỏ nhắn, rất xinh gái, được cô Hoàn, chị An và chị Kỳ con nhà giáo Vũ Tam Tập ở nhà bên trang điểm cho thật đẹp, đóng vai Tân Nương, tức mụ dì ghẻ của Bạch Tuyết. Trai làng đi xem chỉ mê dì ghẻ mà lại không mấy thích người đóng Bạch Tuyết là con gái thật xinh xắn, vì anh đóng có duyên, mặn mà hơn. Còn kịch lịch sử Hai Bà Trưng diệt Tô Định thì có cả bài hát tiếng Tàu do Tô Định hát, còn nhớ câu Công ngà pố lý ắng xể ê à ê ế a rõ ra là tiếng Tàu dỏm mà ai nghe cũng thích. Tôi nhút nhát, lại mờ nhạt đã được cậu cho đóng vai Xuềnh Xoàng một trong bảy chú lùn trong vở Bạch Tuyết, còn trong vở diệt Tô Định thì đóng vai lính bên ta. Đến nay vẫn còn nhớ mấy câu hát vui tươi phấn khởi của bảy chú lùn mỗi sáng vác cuốc chim đi làm: Hầy hô hây hồ / rừng xanh tiếng chim vang lừng / Ngày đêm hát hò ngày đêm cùng nhau múa ca/ Hầy hô hẩy hồ hây hô/ Ta hát lên việc chi mà lo / Ta múa lên sợ chi việc to / Hây hồ…

Cả hai vở đều có nhiều bài hát, chúng tôi phải tập khá lâu, tối nào cũng sang nhà ông Hào láng giềng tập. Cậu Tuyên còn liên hệ với linh mục nhà thờ Vạn Lộc ngay sau nhà cụ chánh được sang nhà thờ tập đàn phong cầm đạp chân cho đến thành thạo, đến khi diễn hai vở đều được giáo dân theo lệnh linh mục khiêng đàn đến tận sân nhà cụ chánh còn cùng dân làng dựng rạp cho cả hai đêm diễn. Mỗi tối diễn xong, tất cả diễn viên và người phục vụ đều được bà ngoại tôi đãi một bữa chè bà cốt thứ chè quê nấu bằng gạo nếp với mật mía và thơm hương gừng. Bà tôi nấu quà quê thật ngon. Cậu Tuyên bày trò cho trẻ con chơi như thế này bà ngoại thích hơn là cứ để bọn chúng tôi tự biên tự diễn toàn trò nguy hiểm, bẩn thỉu, ồn ào. Vì sợ làm phiền, chúng tôi tập ở nhà hàng xóm, khi diễn chính thức mới về sân nhà, mời bà và hai cụ chủ nhà và hàng xóm xem. Buổi nào cũng kín sân những người là người. Cậu Tuyên là người có tài tổ chức từ nhỏ. Hồi ở Huế, tôi nhớ bà thấy chỗ nào đông trẻ con tụ tập là biết ngay do cậu đầu têu. Những năm ấy, tôi chỉ từ hai đến bốn tuổi, đã là quân của cậu rồi, toàn đi cuối hàng.

*

*       *

Bà dì chuyển về Ninh Bình theo chồng ở đơn vị công tác mới. Dì nhớ thương mẹ, cho người về đón bà và cô cậu út về chơi. Khi đi, bà giao nhiệm vụ và tiền cho chị An tôi mặc dù hồi ấy cô Hoàn vẫn ở với chúng tôi. Vì bà không tin cô quán xuyến nổi. Một hôm bà bảo cô muối dưa, thấy cô lấy sách ra đọc, bà nổi nóng mắng, thì cô bảo em đang mở sách để xem cách muối dưa mà. Cô Hoàn thấy bà và các cô cậu ăn ở nhà trên, còn các cháu ăn ở dưới bếp, mà cũng ngủ luôn ở đấy. Cô xuống ăn với các cháu, tự tay xới cơm cho các cháu. Từ đó có thêm món ăn tôi cho là ngon tuyệt vời: Trứng chưng tương. Một quả trứng và một bát tương to.

Chị tôi nắm quyền trong nhà, lo đủ thứ, mua thóc, xay lúa, giã gạo, đưa tiền cho u Nấm đi chợ, cùng u nấu ăn. Nhà có thêm một nguồn thu nhập do bà làm tương rất ngon; cậu Tuân khéo tay mài gạch non viết ngay cổng vào nhà Ở đây có bán tương ngọt. Dân làng ăn thử rồi kéo nhau đến mua khen ngon lại rẻ. Họ gọi là Tương cụ Thượng. Chúng tôi ăn ngày nào cũng có tương, không phải chỉ để chấm rau mà còn kho cá, nấu canh rau muống tương gừng, cả nhà đều thích.

Bà đi một thời gian, sợ ở nhà hết tiền, nhất định đòi về, bà dì đành chịu. Khi về, bà gọi chị An tôi lên nhà hỏi tình hình, chị tôi trình bày đâu ra đấy, rồi đưa tiền còn dư lại cho bà. Bà không thể ngờ cái chum tương bà làm đã cứu cả nhà. Bà xuống nhà xem xét kỹ, tương vẫn còn lưng chum. Thì ra tương càng dưới càng mặn. Nhưng nước mưa ở cái máng cạnh chum cứ hắt sang, hòa với tương mặn, lại thành tương ngon. Ăn được. Bán cũng được. Tương Cụ Thượng vẫn ngon. Thật không ngờ, trời thương cho lộc mà thôi.

Chính trong thời gian này, tôi được đi học. Các bạn hàng xóm nói ở huyện có mở trường, chỉ dạy một lớp nhì,mày học được thì đi với chúng tao. Tôi xin chị cho đi học. Chị tôi rất thèm học nên bằng lòng ngay.

Trường đặt ở huyện Thọ Vực trong một mái đình. Sân đình có cây đa to. Con đường nhỏ len giữa các thửa ruộng dẫn đến sân trường là nơi các bạn và tôi mỗi sáng đều hướng về để đón thầy giáo tên là Quốc. Thầy nói giọng Hà Nội, rất dễ nghe, mắt sáng và đôi môi đỏ. Hôm khai trường, thầy mặc sơ mi cộc tay trắng và quần soóc xanh có thắt lưng da. Thầy xách cái cặp to đan bằng cói trắng xen xanh đỏ. Chúng tôi thường tranh nhau xách cặp cho thầy. Thầy bảo các em từ nhiều nơi đến đây, nghỉ học đã lâu nên tháng đầu là ta tập cho quen việc học, cũng là để thầy nắm được trình độ của các em nên bài làm bài học chưa lấy điểm số và xếp hạng. Các em cùng bàn nhau trang trí lớp sao cho đẹp, ai có gì đóng góp được thì mai mang đến đây. Bài tập đầu tiên là các em hãy tả lại ngày khai trường hôm nay, kể từ lễ chào cờ cho đến các tiết mục văn nghệ tự do đóng góp. Chú ý vì là ngày lễ trang trọng cho nên các em nên kể là thầy giáo mặc quần dài. Không như các em thấy. Cố viết cho thật nắn nót dễ đọc. Cả lớp cười vui vẻ bắt đầu tiết học đầu tiên, bài tập đầu tiên.

Tôi đi học cùng bọn bạn trong làng. Mới tám tuổi, tôi nhỏ nhất nên bọn bạn giao cho xách mực. Mấy lọ mực tím có buộc dây ở cổ lọ tôi phải xách thật khéo để không sóng sánh ra ngoài, trước hết là dây vào chân rất bẩn, sau đó là bị bọn nó trách mắng. Nhờ chịu khó xách mực mà các bạn sẵn sàng chỉ bảo cho tôi biết nhiều điều. Chẳng hạn tôi chỉ biết tính nhân là gấp đôi lên thôi, nhờ chúng tôi mới biết là có cả bảng cửu chương, học cho thuộc thì làm tính nhân rất nhanh. Tôi về nhà được anh Đại dạy cho ngay, thế là biết tính nhân, tính chia. Chỉ có môn viết chính tả là tôi khá, làm văn tả cảnh cũng được. Tôi nhỏ nên được ngồi bàn đầu lớp. Bài học nào tôi cũng thuộc ngay khi học xong. Tôi thèm học đã lâu nên chăm chú ghi nhớ từng lời thầy giảng. Trời nắng, chúng tôi đi chân đất trên bờ ruộng. Còn trời mưa thì cởi quần áo cặp vào nách bọc ngoài sách vở chạy xuống mép ruộng. Đến gần trường mới rửa chân qua loa rồi mặc quần áo vào lớp. Ai cũng thế. Chỉ bọn con gái là rúm ró cả người thôi.

Sau tháng học thử, tháng tiếp theo bắt đầu chấm điểm. Tổng kết tháng ấy tôi đứng nhất lớp với điểm trung bình là 8. Bọn bạn cùng đi học kể với các bạn trong lớp là thằng đó nhất lớp là do bọn tao dạy đó, nó chẳng biết gì, vẫn chuyên đi xách mực cho bọn tao. Tôi nghe nói, thấy cũng đúng. Vừa đến hôm học vẽ lá cờ đỏ sao vàng xong thì quân Pháp và quân ngụy đổ bộ, dân tản cư chạy trước, dân làng cũng lo chạy giặc, trường tôi phải nghỉ. Tôi cố giữ mãi trang vở vẽ lá cờ đỏ sao vàng, cho đến khi về lại Hà Nội vẫn còn. Tôi thèm học có lẽ một phần cũng vì các lớp tôi học thường không được học đến nơi đến chốn. Lớp đầu là lớp 6 học năm 1946 ở trường tiểu học Hoài Đức phố Hàng Trống Hà Nội mới khai giảng được mấy hôm đã toàn quốc kháng chiến. Cả nhà tản cư.

Cũng năm 8 tuổi ấy tôi bị một tai nạn không đâu. Chiều ấy, tôi vừa tắm xong, chải đầu gọn ghẽ đi tìm bạn chơi. Chạy ra đến cổng nhà, thấy đám đông tụ lại, có chuyện gì đây bèn tò mò len đến vòng trong xem thì bỗng cảm thấy có gì đó đập mạnh vào đầu mình, rồi mọi người tản ra hết, chỉ còn mình tôi đứng chơ vơ mé đường. Một lát thì chị An, anh Đại tôi, và cả bà cũng chạy ra. Ai cũng nhìn tôi chằm chằm, chị tôi khóc to, tôi sợ quá đưa tay lên bịt chỗ đau trên đỉnh đầu, thì máu theo tay chảy xuống vai. Tôi không thấy đau cũng chẳng hiểu chuyện gì. Chị ôm tôi đưa vào nhà, bảo nằm để chị lau rửa cho. Tôi nằm yên cho chị rửa vết thương. Chiều đó chị nấu cháo cho nhưng tôi xin ăn cơm, ăn cháo đói chết, hồi ấy bao giờ tôi cũng thấy đói. Mấy hôm sau, mới thấy đau. Cả nhà lo lắng. Nhưng rồi mỗi người mỗi việc, anh tôi đi học, chỉ tôi lo xay lúa giã gạo. Tôi lại không kêu ca gì nên mọi người cũng quên đi. Hằng ngày, tôi sờ tay lên đầu thấy nhớp nháp thì đi rửa tay rồi thôi. Ai cũng bận, mình cũng chẳng đau gì, nên cũng cho qua. Cho đến một sáng, tôi sờ tay lên đầu kéo tóc ra xem sao thì thấy tóc rời ra từng nhúm. Tôi tìm cô Hoàn, vì cô rảnh rỗi lại thường quan tâm đến các cháu. Cô rẽ tóc tôi ra vứt từng lọn rời cùng mảng da đầu. Cô bảo cứ sáng lên cô cô rửa cho bằng nước muối. Cứ thế cô săn sóc tôi hằng ngày, rửa xong thì lấy cái gạc vuông cậu Khuê hồi ấy ở quân y ghé nhà cho một hộp. Gạc vuông đặt trên đỉnh đầu, hai dây vòng qua tai buộc lại dưới cằm. Thế là an toàn. Tôi đội cái mũ cói rộng vành nữa là ổn. Bọn trẻ chơi ở sân, tôi cũng xuống nhưng chỉ ngồi xem, cố tránh va chạm, nhất là va chạm vào đầu. Rồi cậu Tuyên đi Yên Mô học ôn cấp tốc thi đỗ tú tài cũng về. Cậu đi bộ lên tận Hành Thiện, mua cho tôi một viên đagiênăng những tám đồng. Cô Hoàn lấy dao cạo thành bột, cứ vài ngày lại thay gạc, rắc thuốc, chưa hết nửa viên cô bảo đã lành và cho tôi soi gương xem đỉnh đầu mình. Ngay giữa đỉnh lồi lên một cục thịt đỏ như nửa quả mận nằm giữa đám tóc xơ xác. Nhờ cô kiên trì rửa nước muối cho hằng ngày, lại được cậu Tuyên kiếm thuốc kịp thời tôi đã lành lặn lại. Có điều đỉnh đầu cao hơn trước, mỗi khi dùng lược bí chải chấy thường bị mắc vào đó, sau rút kinh nhiệm, tránh đi.

Sau này, nghe anh Đại và cậu Tuân kể lại tôi mới biết sự việc hôm ấy xảy ra như sau: Tôi ra tới cổng nhà vừa lúc hai đối thủ trong đám trai làng tôi và làng bên tranh cãi nhau về chuyện các cô gái làng bị dụ dỗ đã đến lúc quyết liệt. Một anh to khỏe quyết giết đối thủ bằng cách khiêng một khối đất cày khô nỏ, trong có một mảnh  sành vỡ, cố sức ném vào đối thủ. Không ngờ tay yếu, lạng sang bên trúng ngay đầu tôi đang tò mò ló ra xem. Khối đất nặng, mảnh sành nhọn làm tôi chảy máu khiến cả hai hoảng sợ, đám đông cũng giải tán.

Đấy là chuyện mùa hè. Mùa đông, trời lạnh ngắt, tôi bước lên cái bậc cao để lấy nước xúc miệng, bước hụt gãy một răng cửa, thế là bị hổng cho đến năm 10 tuổi gặp mẹ mới được làm răng giả.

Cũng hồi ấy, anh Đại hơn tôi ba tuổi, cũng bị một tai nạn. Nhà ấy có vườn bao quanh khu nhà lớn, thường trồng dâu. Gia đình cũng có buồng tằm tối om ở cuối nhà ngang, chuyên để nuôi tằm. Các nong tằm xếp thành tầng trên các giá. Mùa ấy, người nhà đang đánh luống, bón phân rồi cắm xuống những thân dâu chém xéo để trồng vụ mới. Anh tôi đang chạy chơi với cậu và mấy bạn hàng xóm thì giẫm phải một thân dâu cắt vát bị rách toạc lòng bàn chân đúng chỗ có nhiều phân bón dâu dính vào. Máu chảy, đau nhưng không dám kêu khóc vì sợ bà biết sẽ giận lắm. Thế là chị tôi chỉ còn biết rửa sạch bằng nước muối rồi băng lại bằng mảnh áo cũ. Đi cà nhắc, nhưng vẫn không bỏ học. Về nhà lại cùng ngồi chầu rìa như tôi xem các bạn nô đùa ở sân mỗi chiều. Chỉ thế thôi mà cuối cùng cũng khỏi, để lại một cái sẹo dài nổi lồi tím thâm chỗ gan bàn chân. Chẳng thuốc thang gì cả.

Sau khi mẹ tôi cùng dì Giễm, chị Mỹ, cụ Hạt và hai em đi, gia đình bà vợ hai bác cả tôi cũng theo dì Bích Đào là em gái về đón đi về vùng địch tạm chiếm, rồi sống ở Hải Phòng. Căn nhà bếp, nơi trước đây gia đình tôi sống nay chỉ còn u Nấm và bác bếp Nguyên. Cậu Tuyên đi thi rồi học ở khu an toàn trên Việt Bắc. Cô Hoàn cũng đi học, nhưng thi trượt. Căn gác đâm ra rộng. Bà nằm một giường. Chị An nằm với cô Hoàn. Còn cái sập ngang bộ bàn ghế khảm trai thì bà bảo hai anh em tôi lên nằm. Mùa hè, nằm trên sập mát rượi. Nhưng mùa đông rét thấu xương thì thật khổ. Hai anh em gầy gò ôm lấy nhau ngủ mà vẫn rét quá. Nửa đêm tỉnh dậy, nói chuyện khẽ với nhau về nỗi nhớ mẹ nhớ em sợ bà thức giấc. Tôi kêu rét quá em không ngủ được. Hôm sau, anh Đại bảo có cách rồi. Kế phòng dành cho bà và chúng tôi là một phòng thờ. Cậu Tuyên hồi ở nhà thường vào đây đóng cửa lại đọc sách, viết lách, đặt lời cho các bài nhạc không lời của các tác giả cổ điển. Ở phòng ấy, cạnh bàn thờ chúng tôi thấy có một cái bồ to. Tôi tìm được ở đấy khá nhiều sách, đọc được nhiều truyện hay, trong đó có truyện Lá thư rơi kể chuyện một đứa bé xa mẹ đi ở nhà người ta. Thấy giống cảnh mình tôi say mê đọc, nhưng không để ý tác giả là ai. Anh tôi lại để ý ngay đến cái chăn bông cũ nát, còn một vài mảnh bông chần, hầu hết đã tơi ra thành bông vụn. Tối đến, chờ bà ngủ kỹ, anh tôi bảo em nằm im để anh lấy bông nát rắc lên cho ấm, tự anh sẽ đắp cho anh bằng những miếng bông còn dính nhau. Cứ thế, đêm nào anh em tôi cũng ngủ ấm áp bên nhau. Chỉ phải tội là sáng sớm lúc đang ngủ say sưa ngon lành nhất, anh tôi đã lay dậy. Phải thu dọn hết bông cho sạch sẽ, đem cất đi, không để bà biết. Hai thằng bé 11 và 8 tuổi đã theo đúng kế hoạch, không hề bị phát hiện. Mãi sau này mới biết cái bồ quí báu ấy là của con trai nhà chủ, bị ho lao, sống cách ly gia đình ở buồng đó, đọc các sách đó, từng đắp chăn đó. Gia đình thương con vẫn giữ lại làm kỷ niệm. Bàn thờ trong buồng cũng chỉ thờ riêng anh. Bàn thờ gia tiên đặt ở giữa gian chính nhà dưới, nơi cụ chánh Đoán vẫn dạy chữ nho cho con trai và mấy đứa cháu.

Tôi không đi học, chỉ quanh quẩn ở nhà nên biết được cách cụ Chánh dạy học. Cụ ngồi trước mặt lũ học trò là anh Kế và mấy đứa cháu. Cụ cầm sách đọc một câu, cả lũ nhìn sách của mình đọc theo. Học được một thời gian thì cụ hướng dẫn cả bọn đóng những bài đã chép để học hằng ngày thành một quyển. Bìa làm bằng những tờ giấy chép bài sai bị bỏ đem phết nhựa cậy, dán chồng lên nhau mấy lớp thành bìa dầy dai màu nâu rất đẹp. Tôi thích nhất là cái gáy sách. Sách đóng chắc chắn rồi thì phết nhựa cậy liên tiếp nhiều lớp đến khi thành một khối cứng bóng như sừng mới xong. Cầm gáy sách là dễ dàng mở từng tờ ra đọc.

Chúng tôi chơi đùa  với nhau vui vẻ, nhưng cũng có khi cãi cọ vì những chuyện không đâu. Một hôm như vậy, cậu tôi chạc tuổi anh tôi nói trong lúc giận dữ: Tao nói cho anh em mày biết là chị mày chết rồi. Anh tôi giận quá, nhưng cũng đành nín nhịn, chẳng biết mách ai. Nói với chị, chị bảo có lẽ cậu nói đúng, hôm nọ có người đến gặp bà ngoại nói vừa ra Hà Nội về, có kể tin tức gì về nhà mình mà bà bảo phải giấu, đừng cho chúng nó biết, tội nghiệp. Ba chị em khóc rấm rứt với nhau. Rồi ai lại việc nấy. Anh tôi đi học ở trường Nguyễn Khuyến bên Trà Bắc, gần  nhà thờ Phú Nhai nghe nói to nhất Đông Dương. Tôi hay leo lên cây cau trong vườn hoa nhà chủ, ôm lấy cái bẹ cau nhìn ra xa xa thấy nhà thờ mờ dưới làn mưa. Mưa chạy đến gần ao nhà, tôi mới tụt xuống. Trà Bắc, nhà thờ Phú Nhai với tôi như một xứ thần tiên mà tôi bao giờ cũng ao ước được đến thăm. Thì may thay tôi gặp dịp. Sáng hôm ấy, cậu tôi đi học nhưng lại để quên vở ở nhà. Tôi xin bà cho đem vở đến trường cho cậu. Được lệnh tôi chạy như bay trên con đường nhỏ giữa cánh đồng lúa mà hằng ngày vẫn theo dõi anh tôi và cô cậu đi học. Chỉ biết hướng, chứ không biết đường nhưng tôi cứ chạy cố đến kịp lúc cậu chưa vào lớp. Tôi biết từ lâu là đường ở mồm, không biết thì hỏi, thế thôi. Đưa cho cậu vở xong tôi vội đi tìm nhà bạn Quân bằng tuổi tôi, trước ở nhà ông Hào cạnh nhà. Nhớ lời bạn dặn, tôi tìm nhà không khó. Ba chị em Thân, Linh, Quân ở nhà thuê rộng rãi ngay gần trường Nguyễn Khuyến. Mẹ là bà con bên chồng dì tôi. Nên chúng tôi coi nhau như người nhà, ai lớn thì là anh chị. Quân đãi tôi nước cam, còn cho uống cả một thứ nước thần kỳ ngon mà bổ có tên là Thuốc bổ Máu Bò của dược sĩ Vũ Đỗ Long – Vũ Đỗ Thìn ở Hà Nội chế tạo. Còn khoe là chị cả có cái bút cũng thần kỳ, tùy theo ánh sáng mà đổi màu, chủ yếu là nâu vằn vàng rực. Bút đẹp quá.

Trời lạnh, ba chị em Quân mặc áo len xanh lá cây và đỏ rực. Thật là sung sướng, đẹp và chắc là ấm lắm. Quân còn muốn giữ tôi ở lại chơi nhưng tôi sợ đi quá lâu bà sẽ mắng nên nhất quyết đòi về. Đường về, tôi rẽ vào xem nhà thờ Phú Nhai, đúng là to thật, ngay cái cửa vào cũng to quá, người lớn đứng chỉ đến bệ cửa. Tôi thích đi đây đi đó vì mỗi lần ra khỏi nhà là thấy được rất nhiều thứ, hiểu thêm được nhiều điều. Chứ ở nhà thì chỉ quanh quẩn hết sân lại ao vườn. Tất nhiên cũng có nhiều chuyện vui chỉ riêng tôi biết. Ví dụ như mấy chuyện sau đây về gà mái mấy ai đã biết. Tôi tha thẩn ở vườn sau thì thấy một gà mái mắc đẻ, trông điệu bộ lúng túng rất buồn cười lúc nào cũng chỉ chực tìm chỗ nằm. Tôi lập tức đuổi theo, không cho nó kịp nằm chỗ nào cả, thế là mái ta cứ vừa chạy vừa cục tác ầm lên rồi nó đẻ ra quả trứng ngay trên một cành cây nằm ngang. Quả trứng nóng hổi, cong như một chữ U. Tôi đem trả nhà chủ. Ai cũng lạ không hiểu tại sao lại có quả trứng như thế. Tôi cũng chỉ nói là đi chơi ở vườn, tình cờ thấy nên mang về trả thôi. Một hôm khác, tôi vơ vẩn chơi ở gần ao lại thấy một gà mái đang đi, tôi ra sức đuổi không còn đường nào khác nó đành bay, tức là dùng sở đoản của mình để đối phó. Tôi tiếp tục đuổi còn hét to dọa nạt, nó bay sà thấp rồi lại cố bay lên, cuối cùng bay sang đến tận vườn dâu bên kia ao, cách bờ bên này đến 15-20 mét. Không biết có ai tin con gà mái thường mà bay xa như thế. Trong vườn tôi còn say mê theo bắt chuồn chuồn kim, chuồn chuồn ngô, có khi cứ ngồi mà lần theo mãi chẳng bắt được con nào. Trong các côn trùng, tôi mê nhất là bọ rùa. Nó có màu sắc đẹp đỏ chấm đen lại lồng trong hai cánh trong như kính. Tôi chỉ ngắm chưa bắt bọ rùa bao giờ.

(Còn tiếp)

P.T.

Chuyện một người cháu ngoại – Phụ lục: Chị em sữa ở Vườn Anh Đào

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 9 năm 2020.

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI – PHỤ LỤC

CHỊ EM SỮA Ở VƯỜN ANH ĐÀO

Phạm Tôn

Lê Thị Thúy Hằng là con chú Vượng – cô Hoa sinh ngày 23/11/1982. Nguyễn Thành trung con vợ chồng tôi sinh ngày 6/4/1983. Chỉ hơn nhau chưa đến nửa năm, nhưng Hằng là năm trước nên học trước con chúng tôi một lớp. Khi con tôi ở lớp lá nhà trẻ Hoa Cúc phường 8 quận 3 được cô dẫn đến tham quan trường tiểu học Nguyễn Thái Sơn, cả lớp nắm vạt sau áo nhau rồng rắn kéo vào sân trường. Thành Trung được ba chị Thúy Hằng, Hoài Châu, Thanh Huyền dân Vườn Anh Đào đón tiếp vui vẻ.

Mấy năm sau hai chị em sữa (vì hồi nhỏ, mẹ Đông ít sữa, Thành Trung thường được mẹ Hoa cho bú) cứ chiều tan học là được bố Thành đón rồi cùng đi bộ ra công viên Lê Văn Tám tập xe đạp. Vì bố cho là trẻ con cần tập bơi và đi xe đạp kẻo lớn khó tập lại hay bị tai nạn. Hồi ấy, phải cố đi nhanh mong thuê được chiếc xe đạp đỏ số 6. Xe đỏ, hai bàn đạp chỉ còn cái trục nhọn, nhưng rất ít khi tuột xích. Hai chị em thay nhau tập do bố Thành hướng dẫn, chạy theo xe, cũng tập thể dục luôn. Cứ vậy mà chẳng bao lâu hai con đi xe thạo.

Sáng chủ nhật, ngày lễ, nhất là ngày 2/9, được nghỉ lại đúng kỷ niệm ngày cưới vợ chồng tôi, tôi đèo Thành Trung, vợ tôi đèo Thúy Hằng. Đang lúc chúng tôi mua vé thì hai chị em đã chạy ùa vào trong vườn. Vợ chồng tôi bảo nhau cứ thấy chúng vui như thế là bõ công mình đưa đi. Đông chuẩn bị đồ ăn nước uống, cả nhà ở đó chơi đến chiều mới về. Sau này năm 1988 năm Ôlympích Sêun, Thúy Hằng có em trai Hải Long, Thành Trung có em trai nữa càng thích. Long biếng ăn, phải bác Đông cho mới chịu ăn bột. Chưa biết nói cũng cứ chỉ tay đòi lên nhà tôi mới chịu ăn. Ba chị em thích nhất là những lần được đi chơi ở Thảo Cầm Viên, leo trèo cây cùng vui. Anh em trai Trung-Long chơi rất hợp giơ. Có lần anh Trung đi bơi ở nhà trẻ, em Long cũng theo ngay. Thấy anh bảy tuổi nhảy xuống hồ nhỏ bơi, em mới hai tuổi cũng vội nhảy xuống, chìm nghỉm, bố mẹ em phải một phen hú vía, mà em cũng chột, mãi sau này mới hết sợ nước tập bơi lại.

Có hôm bố mẹ Hằng, Long ngạc nhiên thấy hai con đến bữa ăn chỉ xin mỗi đứa một bát cơm rồi vội kéo nhau lên nhà bác Đông ăn vì Trung báo có món ngon lắm. Món ngon kỳ lạ đó là vợ tôi kho cá, mải nhặt rau, thấy mùi khét mới vội lấy soong cho đáy vào thau nước. Gắp được mấy khoanh cá ra còn chỗ cá cháy xém sát đáy nồi, con tôi lấy thìa cạo ăn thử mới vội đi gọi chị em Hằng Long. Thế mà ba đứa ăn ngon lành, hết bát này lại xin bát khác.

Vui nhất, tất nhiên là Tết rồi. Hồi ấy, chưa cấm pháo. Tôi mua cho con trai cái súng đại bác đúc bằng nhôm, cho pháo vào nòng châm lửa đốt. Con tôi thích lắm, đỡ hẳn tật nhát pháo. Thúy Hằng con gái mà bạo hơn.

Bé Hằng có lối nói ngọng rất lạ. Ti thì nói là Ki. Một hôm cháu lên nhà nói với vợ tôi: cho cháu xin một ký muối. Vợ tôi hỏi nhà cháu làm gì mà cần nhiều muối thế. Cháu giơ hai ngón tay cái và ngón trỏ gần nhau, ra hiệu: một kí xíu thôi ạ. Vợ tôi hiểu mới đưa cho cháu một muỗng muối nhỏ.

Tối 30 Tết tôi nghe tiếng kẹt cửa trong tiếng pháo ran cả khu phố. Nhìn xuống thấy Thúy Hằng đang kéo cửa sắt luôn mồm gọi: Ki ơi. Ki ơi. Nhìn mặt cháu nhem nhuốc khói pháo, hỏi mới biết là cháu len đến những cửa hàng đang đốt pháo, chờ những giây pháo đứt có quả pháo nào rơi là lao vào lấy về cho bạn. Con tôi mừng quá, cùng bạn đốt hết chỗ pháo chiến lợi phẩm mới chịu chia tay bạn, cất đại bác đi ngủ.

Tôi may mắn còn giữ được một bức ảnh chụp nhân sinh nhật con trai tám tuổi. Con trai tôi hạnh phúc đứng cạnh mẹ sữa Nguyễn Thị Hoa, em Hải Long, mẹ Đông, bạn Thúy Hằng và bạn Bim con chú Mừng – cô Loan cùng ở Vườn Anh Đào. Bánh sinh nhật là bánh bông lan dứa thơm ngon tôi mua có sáu đồng ở hiệu bánh góc đường Võ Thị Sáu – Hai Bà Trưng gần nhà, quanh có cắm tám cây nến nhỏ. Quà tặng có heo mẹ cõng heo con đựng tiền tiết kiệm – vì Thành Trung cầm tinh con heo vàng. Giữa bánh đặt một tượng thạch cao nhỏ chú bé bụ bẫm mua dạo tết trên đường Nguyễn Huệ.

Nay cả ba chị em sữa đều đã lập gia đình. Thúy Hằng có một con trai, con tôi hai trai, còn vợ chồng Long – Sơn mới cưới, còn son. Nhưng ba chị em vẫn thân thiết với nhau như bố mẹ chúng.

Người ta thường nói con một dễ hư. Nhưng con tôi năm nay 37 tuổi rồi, mà có hư đâu, vẫn là người tử tế, làm ăn lương thiện, xứng đáng là người chắt của Cụ Phạm Quỳnh, cháu đích tôn của mẹ tôi, đứa con hiếu thảo của vợ chồng tôi, là người chồng, người cha có trách nhiệm với gia đình.

Có lẽ vì từ nhỏ tuy là con một thật, nhưng bao giờ cũng có chị em sữa ở bên, cùng lớn lên, trưởng thành ở Vườn Anh Đào, sống trong tình thương yêu như ruột thịt, chưa bao giờ cô đơn, bao giờ cũng có chị em chia vui sẻ buồn.

Vườn Anh Đào ngày 7/8/2020 tại thành phố Hồ Chí Minh

trong trạng thái bình thường mới thời Covid-19.

P.T.

Nhật ký 1922 tại Pháp của Phạm Quỳnh (P1)

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 9 năm 2020.

NHẬT KÝ 1922 TẠI PHÁP CỦA PHẠM QUỲNH

Phạm Tôn

Thật ra, bạn đọc thân thiết của Blog PhamTon không lạ gì cuốn nhật ký nhỏ này. Trong nhiều bài viết của chúng tôi và nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã trích đăng hai trang trong nhật ký này là:

 

“Juillet, 13, Jeudi: Ăn cơm An Nam với Phan Văn Trường và Nguyễn Ái Quốc ở nhà Trường (6 Rue des Gobelins)” Và “Juillet, 16, Dimanche: Ở nhà. Trường, Ái Quốc và Chuyền đến chơi.” Còn trên tạp chí Nam Phong khi đăng Pháp du hành trình nhật kí, ông cũng viết công khai: “Thứ năm, 13 tháng 7 năm 1922 : (…) Chiều hôm nay, ăn cơm với mấy ông đồng bang ở bên này. Mấy ông này là tay chí sĩ, vào hạng bị hiềm nghi, nên bọn mình đến chơi không khỏi có trinh tử dò thám. Lúc ăn cơm trong nhà, chắc lũ đó đứng ngoài như rươi! Nhưng, họ cứ việc họ, mình cứ việc mình, có hề chi! Đã lâu không được ăn cơm ta, ăn ngon quá. Ăn cơm ta, nói tiếng ta, bàn chuyện ta, thật là vui vẻ, thoả thích. Ăn no, uống say, cười cười nói nói…Mai là ngày hội kỉ niệm dân quốc…Anh em đi dạo chơi một lượt các phố đông cho biết cái cảnh ngày hội ở Paris thế nào.” Và “Chủ nhật, 16 tháng 7 năm 1922: Hôm nay, không đi đâu, ngồi hầm trong buồng viết mấy cái thư về nhà.

“Trưa, mấy ông chí sĩ cùng ăn cơm bữa trước lại chơi ở trọ, nói chuyện giờ lâu. Nghe nói các ông đi đâu cũng có bọn trinh tử theo sau, chắc bọn đó đã đứng ngoài cửa cả. Người đồng bang ở nơi khách địa, không thể không gặp nhau, gặp nhau không thể không nói chuyện nước nhà, lòng người ai chẳng thế, tưởng cũng chẳng là sự phi phạm gì.”¹¹Không phải chỉ có hai lần gặp gỡ như vậy, mà còn có một lần gặp gỡ nữa, quan trọng hơn. Đó là lần họp mặt do các ông Lê Thanh Cảnh và Trần Đức tổ chức vào một buổi chiều, dùng cơm tại khách sạn Montparnasse, Paris, gồm 11 người; trong đó có: Phan Chu Trinh, Nguyễn Ái Quốc, Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh và Cao Văn Sến. Sau này, Lê Thanh Cảnh đã thuật lại cuộc họp mặt của “Năm nhân vật phi thường ngồi chung lại một bàn” trong hồi kí Rời mái tranh trường Quốc Học, bản thảo gửi đăng Đặc san số 5 của Hội Ái hữu Cựu học sinh Quốc Học.” (Tạp chí Xưa và Nay, 8/2006). Điều đó chứng tỏ từ năm 1922, Phạm Quỳnh 29 tuổi và Nguyễn Ái Quốc 32 tuổi, hai thanh niên Việt Nam yêu nước, xa nhà đã gặp nhau rất thân mật, như những người bạn, những người đồng chí.

Điều hôm nay chúng tôi muốn “khoe” với bạn đọc là hiện chúng tôi đã có trong tay cuốn nhật ký tròn 90 tuổi ấy (1922-2012), cũng do vợ chồng người con trai út của Phạm Quỳnh là Hỷ Nguyên và Phạm Tuân trao cho giữ gìn, như một “phần thưởng” cho việc chúng tôi đã cố gắng duy trì Blog PhamTon sống mạnh mẽ hơn ba năm nay (2009-2012).

 

Trước chỉ dám nói “quyển nhật ký nhỏ, bề ngang chỉ bằng bốn ngón tay xếp khít” nay thì có thể nói rõ, chiều ngang là 7.5cm và chiều dài là 12.5cm, đo tại nhà tôi, ngay trước mắt tôi. Bìa quyển nhật ký bằng ni lông giả da đen, góc trái có chữ số 1922 mạ vàng, sau 90 năm còn sáng đẹp. Trang đầu đề AGENDA POUR 1922/ Sổ nhật ký cho năm 1922. Quyển nhật ký nhỏ này được Phạm Quỳnh giữ gìn từ 1922 đến 1945. Tiếp đó là các con ông là Phạm Thị Ngoạn giữ từ 1945 đến 2000. Sau đó là bà Phạm Thị Hoàn và vợ chồng ông Phạm Tuân giữ gìn đến nay.

Sổ tay này là Phạm Quỳnh viết chỉ để một mình mình dùng, cho nên theo thói quen, ghi nhiều chỗ bằng chữ Pháp. Để bạn đọc dễ theo dõi, chúng tôi mạn phép tạm dịch sang tiếng ta bằng chữ nghiêng ngay sau gạch chéo (/).

Trang đầu tiên có chữ Phạm Quỳnh viết là trang đề ngày 9 Jeudi/thứ năm, Mars/ tháng ba như sau:

“Đi chuyến xe lửa 6h ½ : ở Hà Nội xuống Hải Phòng. Ông Hàn Hanh ra đón./Ăn cơm trưa với ông Thu ở Hôtel du Commerce/Khách sạn Thương mại. / 7giờ ½ tối, các thân hào Haiphong (Bưởi, Thu, v.v…) mời ăn tiệc ở Hôtel de la Marine/ Khách sạn Hải Quân)/ Tối ngủ ở nhà ông Hàn Hanh (Rue de Belgique, Phố Tám Gian)/ Cả ngày hôm ấy trời mưa cho đến khuya.”

Hôm sau, 10 thứ sáu tháng ba có ghi: “Ông Hàn Hanh mời các phái viên ăn cơm trưa ở nhà/ Đi lấy vé tàu (số giường 262) / Lấy giấy thông hành ở Sở Lãnh sự Anh (Denis Frères). /4 giờ rưỡi, tàu Armand Béric dời (rời) bến Hải-phòng. /Trời tạnh ráo”. Các ngày tiếp theo: 11, “tàu ra khỏi Đồ Sơn, say sóng” – “12”, “Say sóng”. 13, “5 giờ sáng tới Sài Gòn. / Ăn cơm trưa ở Chợ Lớn. /Ăn cơm tối ở nhà ông Đắc. (Rue Catinat / Phố Ca-ti-na), các bạn Bắc-kỳ mời. /Tối xem hát cải lương (bài/vở) “Vợ ngoan làm quan cho chồng” của Hồ Văn Lang và trò xiếc Jeune Annam /An Nam trẻ của Quốc Thận)”. 14: “Saigon. /11 giờ vào chào quan Toàn quyền Long ở Sài gòn. /12 giờ ăn cơm trưa ở nhà ông Nguyễn Phú Khai, 238 Rue Pellerin. /3 giờ ½  đi xem nhà máy dầu và máy gạo của ông Trương Văn Bền ở Chợ-lớn, Quai du Cambodge. / Bến Campuchia. 5 giờ, đi thăm Bắc-kỳ nghĩa trang, ở địa phận Phú-nhuận, cách Sài-gòn 6,7km./ 7 giờ ăn tiệc ở Sàigòn Palace của các thân hào Nam-kỳ thết. Có các ông như sau này: Nguyễn Phú Khai, Lương Văn Mỹ, Nguyễn Phan Long, Tự do (Tribune Indigène/Diễn đàn bản xứ) Nguyễn Chánh Sắt, Hồ Văn Lung, Nguyễn Trí Thức, Nguyễn Văn Thường, Lê Đức, Nghiêm Đốc phủ sứ, Trương Văn Bền, Nguyễn Hữu Sanh”. Ngày 15: “4 giờ sáng tàu dời (rời) Sàigòn. /Gặp các ông phái viên Nam-kỳ trong tàu: 1/Trương Minh Giảng, tri huyện. 2/Võ Văn Chiêu, chef de canton/cai tổng Hoà Đồng hạ, Gò Công 3/ Võ Văn Cang, propiétaire/ Điền chủ, ancien maire du village – cựu lý trưởng làng Tân Niên Tây, Gò Công. / Lương Khắc Ninh (có đem theo một phường tuồng 3 đào 3 kép”. Ngày 16: “Đi bể – Say sóng.” Ngày 17: “Singapore. / 9h ½ xuống bộ, đi chơi phố phường. /Ăn cơm ở Shanghai Hôtel (13$50, 6 người). /Đi chơi ô tô (3$ giờ thứ nhất, 2$ giờ thứ hai). /4 giờ ½ tàu chạy”. Ngày 18: “Đi bể bình yên”.

Đọc đến đây ta thấy rõ Phạm Quỳnh ghi theo kiểu phóng viên, có khá nhiều chi tiết, tên đất, tên người, giá cả ăn uống, đi tàu, xe… để tra cứu khi viết bài, tin sau này. Và rõ ra là để phục vụ cho việc viết Pháp du hành trình nhật ký đều kỳ gửi về đăng trên tạp chí Nam Phong. Đoàn cùng đi với Phạm Quỳnh đều là các phái viên ba kỳ đi dự khai mạc Đấu xảo thuộc địa ở Marseille năm 1922.

Ngày chủ nhật 9/4 Phạm Quỳnh ghi: “Marseille, /9 giờ sáng đến Marseille (bến Joliette). Đồ hành lý phải đem vào cho douane / hải quan và octroi/ sở thuế nhập thị khám Giao cho Agence/Hãng Duchemin lo liệu việc hành lý, tính mỗi cái hòm và cái vali 8f50, đem tự bến tàu đến Hôtel Saint Louis./ Vào ở Hôtel Saint Louis, thuê buồng số 17. Ở cùng với Nghị./Vi Văn Định, Trần Lưu Vị, Vĩnh (Nguyễn Văn Vĩnh), vợ chồng Võ Van Cang, cai tổng Võ Văn Chiêu cũng ở cùng một hôtel ấy. /Giá buồng 10f. Ăn cơm ở restaurant/nhà hàng bên cạnh (Restaurant Saint Pierre/Nhà hàng Thánh Pi-e) mỗi bữa 6f (kể cả rượu vang). /Đi chơi Palais/ lâu dài Longchamp, Jardin Zoologique/ vườn bách thú. Vào xem Đấu xảo ở Prado. /Tối gặp anh Hai Cận.” Ngày 11/4: “Đánh giây thép (điện báo) về nhà 19 chữ (…) Gặp ông Phan Chu Trinh. Xem trò ở Palais de Cristal. Fauteuils / Ghế bành 3f50”. Ngày 13: “Lên chơi quartier/ phường Panouse, làng ông Phan Chu Trinh và thầy Trần Lê Luật ở.” Ngày 26/4: “Tàu André Lebon 7 giờ sáng đến bến (ở Cap/Mũi Pinède). Có Phạm Duy Tốn, Nguyễn Hữu Tiệp và Hoàng Kim Bảng đến.” Ngày 30/4: “5 giờ chiều. Nghe ông Gl/Tướng Mangin ở Théâtre des Nation (Rue Parabis) về việc chiến tranh mới rồi (Chiến tranh thế giới 1914-1918 – PT chú) Les causes de la victoire et ses conséquences/ Những nguyên nhân của chiến thắng và những hậu quả của nó. Có một anh huýt còi thoá mạ ông Mangin lúc ở nhà hát ra, công chúng xúm lại đánh, cảnh sát phải can thiệp.” Ngày 2/5: “(…) Ăn cơm với quan Tuần, Vĩnh (Nguyễn Văn Vĩnh) Bảng, Vị, Giệm. / Đi txem cinéma /phim Camocbin”. Ngày 3/5: “(…) Ăn cơm với Teanot (Tốn / Phạm Duy Tốn mời ở Hôtel Rugby, 115 Rue Paradis). /Ngủ ở 12 Rue Barberoux.” Ngày 8/5: “Gặp Diệp Văn Kỳ. /Ăn cơm trưa với Diệp Văn Kỳ ở Restaurant Francoannamite.” Ngày 18/5: “Vào xem Bibliothèque Nationale/thư viện quốc gia. Ăn cơm trưa ở Buffet/ quầy ăn tự chọn món của Thư viện Quốc gia. / Lĩnh cái chèque/ séc 8700f ở nhà Banque de l’Indochine/ Ngân hàng Đông Dương (…) Lấy về 1700fs, còn 7000fs để gửi lại compte/tài khoản.” Ngày 19/5: “Thăm général/tướng Pédaya và Mme/bà Marty ở 24 Rue Gay Lussac”. /Ngày 20/5: “(…) Thăm M.Chatel”. Ngày 21/5: “(…) Đi chơi Bois/rừng de Boulogne”. Ngày 23/5: “Nắng nực lắm”. Ngày 24/5: “Nắng dữ (36 độ à l’ombre/ trong bóng râm”. Ngày 31/5: “11 giờ M/ông Chatel/ 8h ¾ diễn thuyết ở École Colonial/ Trường Thuộc địa. Được lắm.” Ngày 2/6: Tối ăn cơm tàu với các phái viên Bắc-kỳ rồi đi chơi Monmartre, vào Moulin Rouge (nơi tụ tập nhiều văn nghệ sĩ Pháp, có ăn uống và biểu diễn nghệ thuật – PT chú) và L’Enfer/ Địa ngục”. Ngày 3/6: “8 giờ mời Alice đi ăn cơm rồi xem cinéma/phim (salle/rạp – Marivaux bd/đại lộ des Italiens (người Ý). Biếu một hộp Magic Beauty/sắc đẹp thần kỳ.” Ngày 4/6: “11 giờ đi Verseilles, ăn cơm trưa rồi xem Parc/công viên Grand và Petit Trianon, musée des Voitures/Bảo tàng xe hơi. Tối xem diễn bài (vở) Ce qu’on dit aux femmes/ Những điều người ta nói với các phụ nữ của Tristan Bernard ở Théâtre/rạp des Capucines (Bd/ đại lộ Capucines) Fauteuils /Ghế bành mỗi người 30 francs.” Ngày 5/6: “Xem Folie-Bergères (một rạp hát nổi tiếng – PT chú), 32 rue Riche.” Ngày 8/6: “Mua sách 200f. Cơm sáng 10, Sà (xà) phòng, tiêu vặt 3, cơm chiều 10. Buổi sáng di dạo qua Louvre (Lâu đài bảo tàng nổi tiếng – PT chú) lần thứ nhất. /I ½ coi hát ở Théâtre Française, diễn bài L’Abbé /Cha Coustantin (Ngồi fauteuil de balcon/ ghế bành ở ban công Ier rang/hàng đầu giá 20f). / Nhận 3 cái thư nhà”. Ngày 9/6: “Sáng đi xem Crédit Lyonnais/ cơ quan tín dụng Lyon cùng với các phái viên.” Ngày 10/6: “Các phái viên mời ông Sarraut  (Albert Sarraut thời gian này làm Bộ trưởng Bộ Thuộc địa, từng làm toàn quyền Đông Dương hai nhiệm kỳ – PT chú) ăn cơm trưa ở Verseilles (…) Xem Palais/ Lâu đài de Verseilles. Xem opéra hát bài Faust (kịch của đại thi hào Đức Goethe – PT chú) (Soirée de gala/tiệc tối de l’association des cheminots của Hiệp hội các nhân viên đường sắt (fauteuil d’orchestre/-ghế bành sát sân khấu: 80f)”. Ngày 11/6: “Nghỉ”. Ngày 12/6: “Xem Sorbone (đại học lớn, nổi tiếng ở Pháp – PT chú) Valise/vali 90f. Đồ toilette/ đồ vệ sinh trang phục) 45f”. Ngày 13/6: “Thăm Origny au Thiérache Nhà Évêque d’Adran (tức cha Bá Đa Lộc – PT chú) /Soissons (Đi tại Paris 8 giờ 50 đến Origny 11 giờ ¼. 3 giờ 50 về Soissons) Đến Soissons, ở đêm ở Hôtel de la Croix d’Or /Thánh giá vàng.” Ngày 15/6: “Verdun. Xem thành Verdun, Cimetière du Faubourg Pavé/ Nghĩa trang ngoại ô lát đá. Xem Fort/pháo đài de Vacoy. Tranchée des baïonnettes/Chiến hào lưỡi lê (Agence Le Bourgeois). Về Paris chuyến xe lửa 5h50 chiều, đến nơi 10h ½ .” Ngày 18/6: “4 giờ chiều ông Sarraut và Outrey tiếp các phái viên ở Agence Économique”. Ngày 19/6: “3 giờ chiều thăm bà Sarraut cùng với Hồ Đắc Di 17 bd/đại lộ Latour Maubourg”. Ngày 20/6: “Ăn cơm trưa ở biệt thự ông Fontaine (Les Charmettes (ở làng Torsy, Seine et Maine, cách Paris 25km)”. Ngày 21/6: “Tối đi xem Théâtre du Grand Guignol/ nhà hát kịch rối Guignol lớn 20 bis rue Chamtal, cùng với Alice và Vị (fauteuils de balcon/ ghế bành ban công – 3e rang/hàng 3: 9f)”. Ngày 22/6: “1 ½ xem diễn bài Le Bourgeois Gentilhomme/ Trưởng giả học làm sang ở Théâtre Français/ Nghe diễn thuyết ở L’Université Nouvelle/ Trường Đại học Mới.” Ngày 23/6: “Gặp M.Chatel, đưa bài diễn thuyết để in./ Xem Sénat/ Thượng nghị viện (interpellation/chất vấn về Affaire/vụ de Vingré. Ông Suolié interpeller/chất vấn. Ông Maginot, ministère de la guerre/ bộ quốc phòng trả lời)/ Mua một bộ jaquette”. Ngày 24/6: “10 giờ sáng Vua đến Gare du Bois de Boulogne/ ga Rừng Bu-lô. Dạo xem nhà hàng Bon Marché gần rue de Sévier. Mua đồ chơi gửi về cho trẻ. / Vào Séminère des mission étrangères/ trường dòng truyền giáo nước ngoài thăm cha Robert. (Rue du Lac).” Ngày 25/6: “Xem Louvre. /Dạo chơi các phố bằng auto/ ô tô của Vĩnh (Nguyễn Văn Vĩnh). Đi đến tận Butte/ đồi Monmartre, vào xem Basilique Sacré Coeur/ nhà thờ Thánh Tâm.” Ngày 26/6: “Xem Hoàng Thượng đến thăm nghĩa sĩ từ ở Nogend sur Marne. / Đến nghĩa địa Joinville le Pont thăm mộ một người Nam-kỳ. /Mật thám ở Préfecture de Police/ cảnh sát tỉnh đến hỏi passe-port/hộ chiếu. Chiều dự tiệc ở Élysée.” Ngày 29/6: “Đi chơi ô tô từ 10 giờ sáng đến 12 giờ đêm. Xem Père Lachaise (Nghĩa trang có chôn các chiến sĩ Công xã Paris – PT chú). / Ăn cơm ở Vincennus. /Xem jardin des plantes/ vườn bách thảo. /Chơi Bois de Boulogne/Rừng Bu-lô. /Ăn cơm chiều ở bd Vister. /Dạo ô tô về Andenil. 60f.” Ngày 1/7: “Xem Saint-Cloud và ParadeSaint-Cloud. /Ăn cơm ở restaurant/nhà hàng À L’Orme (St-Cloud)”. Ngày 5/7: “Sáng gặp André Varagnac 133 bd Saint Germain (André là bạn Phạm Quỳnh hồi ở Việt Nam, con của người sẽ giúp ông diễn thuyết tại Viện Hàn lâm Pháp sau này – PT chú). /Diễn thuyết ở Sociéte des Amis de l’Orient/ Hội những người bạn của Phương Đông.

(Còn tiếp một kỳ)

P.T.

Nhật ký 1922 tại Pháp của Phạm Quỳnh _ P2

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 9 năm 2020.

NHẬT KÝ 1922 TẠI PHÁP CỦA PHẠM QUỲNH

Phạm Tôn

Thật ra, bạn đọc thân thiết của Blog PhamTon không lạ gì cuốn nhật ký nhỏ này. Trong nhiều bài viết của chúng tôi và nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã trích đăng hai trang trong nhật ký này là:

 

“Juillet, 13, Jeudi: Ăn cơm An Nam với Phan Văn Trường và Nguyễn Ái Quốc ở nhà Trường (6 Rue des Gobelins)” Và “Juillet, 16, Dimanche: Ở nhà. Trường, Ái Quốc và Chuyền đến chơi.” Còn trên tạp chí Nam Phong khi đăng Pháp du hành trình nhật kí, ông cũng viết công khai: “Thứ năm, 13 tháng 7 năm 1922 : (…) Chiều hôm nay, ăn cơm với mấy ông đồng bang ở bên này. Mấy ông này là tay chí sĩ, vào hạng bị hiềm nghi, nên bọn mình đến chơi không khỏi có trinh tử dò thám. Lúc ăn cơm trong nhà, chắc lũ đó đứng ngoài như rươi! Nhưng, họ cứ việc họ, mình cứ việc mình, có hề chi! Đã lâu không được ăn cơm ta, ăn ngon quá. Ăn cơm ta, nói tiếng ta, bàn chuyện ta, thật là vui vẻ, thoả thích. Ăn no, uống say, cười cười nói nói…Mai là ngày hội kỉ niệm dân quốc…Anh em đi dạo chơi một lượt các phố đông cho biết cái cảnh ngày hội ở Paris thế nào.” Và “Chủ nhật, 16 tháng 7 năm 1922: Hôm nay, không đi đâu, ngồi hầm trong buồng viết mấy cái thư về nhà.

“Trưa, mấy ông chí sĩ cùng ăn cơm bữa trước lại chơi ở trọ, nói chuyện giờ lâu. Nghe nói các ông đi đâu cũng có bọn trinh tử theo sau, chắc bọn đó đã đứng ngoài cửa cả. Người đồng bang ở nơi khách địa, không thể không gặp nhau, gặp nhau không thể không nói chuyện nước nhà, lòng người ai chẳng thế, tưởng cũng chẳng là sự phi phạm gì.”¹¹Không phải chỉ có hai lần gặp gỡ như vậy, mà còn có một lần gặp gỡ nữa, quan trọng hơn. Đó là lần họp mặt do các ông Lê Thanh Cảnh và Trần Đức tổ chức vào một buổi chiều, dùng cơm tại khách sạn Montparnasse, Paris, gồm 11 người; trong đó có: Phan Chu Trinh, Nguyễn Ái Quốc, Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh và Cao Văn Sến. Sau này, Lê Thanh Cảnh đã thuật lại cuộc họp mặt của “Năm nhân vật phi thường ngồi chung lại một bàn” trong hồi kí Rời mái tranh trường Quốc Học, bản thảo gửi đăng Đặc san số 5 của Hội Ái hữu Cựu học sinh Quốc Học.” (Tạp chí Xưa và Nay, 8/2006). Điều đó chứng tỏ từ năm 1922, Phạm Quỳnh 29 tuổi và Nguyễn Ái Quốc 32 tuổi, hai thanh niên Việt Nam yêu nước, xa nhà đã gặp nhau rất thân mật, như những người bạn, những người đồng chí.

Điều hôm nay chúng tôi muốn “khoe” với bạn đọc là hiện chúng tôi đã có trong tay cuốn nhật ký tròn 90 tuổi ấy (1922-2012), cũng do vợ chồng người con trai út của Phạm Quỳnh là Hỷ Nguyên và Phạm Tuân trao cho giữ gìn, như một “phần thưởng” cho việc chúng tôi đã cố gắng duy trì Blog PhamTon sống mạnh mẽ hơn ba năm nay (2009-2012).

Trước chỉ dám nói “quyển nhật ký nhỏ, bề ngang chỉ bằng bốn ngón tay xếp khít” nay thì có thể nói rõ, chiều ngang là 7.5cm và chiều dài là 12.5cm, đo tại nhà tôi, ngay trước mắt tôi. Bìa quyển nhật ký bằng ni lông giả da đen, góc trái có chữ số 1922 mạ vàng, sau 90 năm còn sáng đẹp. Trang đầu đề AGENDA POUR 1922/ Sổ nhật ký cho năm 1922. Quyển nhật ký nhỏ này được Phạm Quỳnh giữ gìn từ 1922 đến 1945. Tiếp đó là các con ông là Phạm Thị Ngoạn giữ từ 1945 đến 2000. Sau đó là bà Phạm Thị Hoàn và vợ chồng ông Phạm Tuân giữ gìn đến nay.

Sổ tay này là Phạm Quỳnh viết chỉ để một mình mình dùng, cho nên theo thói quen, ghi nhiều chỗ bằng chữ Pháp. Để bạn đọc dễ theo dõi, chúng tôi mạn phép tạm dịch sang tiếng ta bằng chữ nghiêng ngay sau gạch chéo (/).

(Tiếp theo và hết)

Ngày 8/7: “Gặp M./ông Gaillard, directeur de la revue Orient et Occident/ giám đốc tạp chí Phương Đông và phương Tây (28 Rue/phố Bonaparte)./Ăn cơm chiều ở nhà M.Varagnac (134 bd/đại lộ St Germain/đại lộ Thánh Germain). Ông bà người tử tế lắm, nói chuyện đến hơn 10 giờ mới về. Hẹn đến thứ ba lại ăn cơm trưa. (Đây là gia đình của bạn thân Phạm Quỳnh là André, quen biết nhau từ hồi ở Việt Nam, André hẹn khi nào Phạm Quỳnh sang Pháp thì đến thăm. Do ông bà đã biết nhiều về Phạm Quỳnh qua con trai, nên gặp là mến ngay, có biệt nhãn với Phạm Quỳnh và cố tìm cách đưa Phạm Quỳnh lên diễn đàn Viện Hàn lâm để nói về vấn đề giáo dục ở Việt Nam mà theo ông bà người Pháp ở Pháp hoàn toàn không biết gì – PT chú). Ngày 10/7: “12 giờ trưa Déjeuner à la Société de Géographie Commevich (Restaurant de Sociétés savantes, Rue Dulerch/ Ăn sáng ở hội Địa lý Commevich – Nhà hàng các hội bác học. Diễn thuyết. Được lắm ». Ngày 11/7 : « Déjeuner chez les Varagnac/ Ăn sáng ở nhà ông bà Varagnac ». Ngày 12/7 : « Chơi phố ». Ngày 13/7 : « Gặp M.De Nallèche, directeur du Journal des Débats/ Giám đốc Báo Tranh luận (Rue Sainte Germain d’Auxurois), ông Émile Varagnac giới thiệu. / Ăn cơm Annam với Phan Văn Trường và Nguyễn Ái Quốc ở nhà Trường (6 Villa des Gobelins).

Ngày 14/7 : « Xem diễu binh ở Longchamp./Chiều dạo chơi đường Ste Michel».  Ngày 15/7 : « Cùng ông Émile Varagnac đến tiếp M.Lyon –Caln, secrétaire perpétuel de l’Académie Française des scienses morales et politique/ thư ký vĩnh viễn của Viện Hàn lâm Pháp các khoa học luân lý và chính trị (4h ½ chiều) tại nhà riêng ông (13 Rue Soufflet 2^e étage au dessus de l’entresol, à droite/ 13 phố Souflet tầng hai, trên gác lửng, bên phải. »

Đến đây, chúng ta thấy ông Varagnac đã dẫn Phạm Quỳnh đến nhà riêng ông thư ký của Viện Hàn lâm, chuẩn bị cho việc Phạm Quỳnh diễn thuyết tại đây. Thật là một người bạn vong niên chí tình nơi xa lạ.

Ngày 16/7  Chủ nhật : « Ở nhà./ Trường, Ái Quốc và Chuyền (tức Nguyễn Thế Truyền) đến chơi ». Ngày 17/7 : « Tiễn Vị xuống Marseille/ Chiều ăn cơm sớm vào chơi vườn Luxembourg. Trời quang mây tạnh, cảnh đẹp vô cùng./Trời Tây bảng lảng bóng vàng. » Phạm Quỳnh nhớ nhà rồi…Ngày 18/7 : « Ở nhà soạn diễn thuyết ở Académie./ Ăn cơm chiều ở nhà ông Lambue, 223 Rue de l’Univunlo ». Ngày 19/7 : « Ở nhà soạn diễn thuyết ở Académie ». Ngày 20/7 : « Ăn cơm chiều ở nhà ông bà Varagnac. Gặp ông bà Marul Sambat ».

Ngày 21/7 : « Đọc thử bài diễn thuyết ở Académie cho ông bà Varagnac nghe, cho là được lắm ».Phạm Quỳnh rất gắn bó với ông bà Varagnac, nhưng trong Pháp du hành trình nhật ký chỉ thấy ghi ông V. mà không bao giờ ghi rõ họ tên. Có lẽ vì Phạm Quỳnh không muốn làm mếch lòng hai con người khiêm nhường này, luôn muốn « áo gấm đi đêm »

“Ngày 22/7/1922, trong bộ quốc phục áo dài khăn đóng giản dị mà trang trọng, ông (Phạm Quỳnh – D.T chú) “cả gan” trình bày trước Ban Luân Lý Chính trị Viện Hàn lâm Pháp về Một vấn đề dân tộc giáo dục. Lời nói thật khúc chiết, hùng hồn, tha thiết, bằng một giọng văn tiếng Pháp mẫu mực, khiến các viện sĩ Pháp phải phá lệ, đồng loạt đứng dậy vỗ tay hồi lâu khi ông vừa dứt lời. Một hiện tượng chưa hề có trong lịch sử viện hàn lâm đầy uy tín này. Báo chí Pháp đương thời đã loan tin lạ này trên trang nhất, đăng lại bài diễn văn, kèm theo là bức ảnh ông mặc áo gấm, bế trong lòng cô con út mới sinh được mấy tháng.

(…) “Chống lại chính sách ngu dân của bọn thực dân Pháp đang thi hành ở nước ta, ông dõng dạc nói trước những đại biểu của tinh hoa trí tuệ và lương tâm Pháp hiện diện tại Viện Hàn Lâm Pháp những lời sau và đã được họ tán thưởng hoàn toàn:

“- Dân tộc Việt Nam chúng tôi không thể ví như một tờ giấy trắng. Chúng tôi là một quyển sách dày đầy những chữ viết bằng một thứ mực không phai đã từ mấy mươi thế kỷ. Quyển sách ấy có thể đóng theo kiểu mới cho hợp với thời trang, nhưng không thể đem một thứ chữ ngoài in lên dòng chữ cũ. Vấn đề là phải giáo dục người Việt Nam thế nào cho vừa truyền được học thuật cao thượng đời nay, vừa không đến nỗi khiến chúng tôi mất giống, không còn quốc tính, để biến thành một dân tộc vô hồn, không còn có tinh thần đặc sắc gì nữa, như mấy thuộc địa cổ của Pháp kia.” Nhà báo Nguyễn Trung đã viết như thế trong bài Phạm Quỳnh, người nặng lòng với tiếng ta (Nguyệt san Công giáo và Dân tộc số 141 tháng 9 năm 2006).”

Ngày thứ bảy, 22/7: “Diễn thuyết ở Hội Hàn lâm, được lắm”. Ở Hội Hàn lâm ra, về thẳng đường Saint Germain để nói chuyện cho hai cụ biết. Hai cụ lấy làm mừng lắm. Lại nghe nói khi đọc xong cử tọa có vỗ tay, hai cụ lấy làm lạ, nói xưa nay ít khi như thế, lần này thế là các cụ Hàn có ý biệt đãi khách phương xa lắm đó. Hai cụ lại nói rằng các ngài Hàm lâm thường không hay đến hội đồng đông bao giờ, ngay như ở ban Văn học phải làm Tự điển mà mỗi lần cũng chỉ mươi lăm vị là cùng (trang 335, Pháp du hành trình nhật ký, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2011). Dự khánh thành hội “An nam ái hữu” ở 15 Rue Sommerard, Paris 5e. Vua Khải Định và ông Sarraut đến chủ tọa. Khải Định lố lắm!

Thứ bảy, ngày 22 tháng 7 1922

(…) Về  trọ  nghỉ  một  lát,  thay  áo  ta  mặc  áo  tây,  rồi  ra  nhà  Hội  Association  Mutuelle  des Indochinois (Đông Pháp Hỗ trợ Hội), ở đường Sommerard. Hội này là của học sinh An Nam ta ở bên này lập ra đã mấy năm nay, bây giờ mới thuê được nhà, làm chỗ học tập cho người đồng bang, hôm nay khánh thành hội sở mới, có mời Hoàng thượng và quan Thượng thư Sarraut đến chủ lễ. Hội sở còn chật hẹp lắm, được có một phòng lớn và vài ba cái buồng nhỏ, tân khách đứng chật cả. Chủ Hội là ông Cao Văn Sen, người Lục tỉnh, sang bên này đã lâu, hiện làm kỹ sư và đã lấy vợ đầm ở đây. Khi vua quan đã đến đông đủ cả,  ông  Cao  đọc  một  bài  diễn  văn  chúc  mừng,  Hoàng  thượng  nói  mấy  câu  trả lời, nhưng nhỏ quá, không nghe thấy tiếng gì cả, rồi ông ngự tiền thông sự dịch ra tiếng Pháp. Đoạn tân chủ chuyện vãn ít lâu, rồi ông chủ Hội đem quyển “Kim thư” của Hội ra xin chữ ký Hoàng thượng và các quan khách. Lệ thường các ngài danh giá ký vào sách “Kim thư” (Sổ Vàng-VTN chú)  của các Hội hay phê mấy câu, hoặc để khen lao, hoặc để khuyến miễn (Khen công lao vất vả và khuyên gắng sức hơn-VTN chú), và cũng để lưu chút tự tích trong sách kỷ niệm của hội. Khi dâng Hoàng thượng ta ngự phê thì thấy ngài cầm quản bút ra dáng nghĩ ngợi, các quan Tây có ý chờ đợi ngóng trông, bọn mình thì tưởng rằng chắc ngài nghĩ một bài thơ nôm hay thơ chữ Đường luật hay tứ tuyệt  gì, nên mới lâu như thế.  Lúc bấy giờ cử hội im phăng phắc, ai cũng để mắt vào nhìn, có cái vẻ oai nghiêm vô cùng. Tưởng chừng đức Chí tôn ta, đương khi mấy trăm con mắt ném ánh sáng vào bàn tay ngọc đó, – ngọc thật, vì ngài thường đeo nhẫn kim cương quý giá lắm, – thời:

Tay tiên gió táp mưa sa,

Khoảng trên dừng bút thảo và bốn câu

ngay tức thì.Nhưng mà không! Cứ thấy cái quản bút quằn quại trên tay, mà không thấy viết chữ gì. Năm phút, mười phút, mười lăm phút, người đứng chung quanh đã thấy thì thào động đậy, kẻ nói nhỏ, người đưa mắt, anh em đồng bang mình thì vừa nóng ruột, vừa động lòng. Sau mới thấy ngòi bút chuyển động; ai nấy thở dài! Hỏi ra thì không phải thơ ngũ ngôn tứ tuyệt  gì,  chỉ có  một câu chữ Hán  rằng:  năm ấy, tháng ấy, đức  Hoàng đế Việt Nam đến ngự nhà Hội, thế mà thôi – Ấy đức Chí tôn ngài viết một chữ một câu cũng thận trọng như thế…”

Ngày chủ nhật 23/7: “Chơi maisons Lafitte (Về phía bắc Paris). Xem château/lâu đài. Chơi Lac/hồ d’Eughien./ Xem nhà thờ Saint Denis và lăng các vua chúa. Cảm phục lịch sử nước Pháp./ Qua trường tàu bay Le Bourget.” Ngày thứ hai 24/7: “Trời mưa, ở nhà viết thơ (thư).” Ngày 25/7: “Chơi Jardin des Tuilleries/ Vườn nhà Tuilleries.” Ngày 26/7: “Chơi Parc/công viên des Buttes Chaumonts./ Chơi Suresnes. Ăn cơm chiều ở restaurant  « À la Belle Cycliste/nhà hàng Cô em Đạp xe Xinh đẹp. » Ngày 29/7 : « Thăm Saint Germain des Prés. Ăn cơm trưa ở nhà ông bà Varagnac (Cùng với Vĩnh – Nguyễn Văn Vĩnh)./ Xem Petit Palais (Musée des (không đọc dược) oits de la Ville de Paris) / Lâu đài nhỏ, bảo tàng của các (không rõ) của thành Paris)./ Thăm M.Gaillard directeur de la revue Orient et Occident (28 rue Bonaparte) ». Ngày chủ nhật 30/7 : « Xem lễ ở nhà thờ Notre Dame. Lên tháp và gác chuông nhà thờ./ Xem Musée Jacquennard – André 158 bd Haussmann./ Đi xem Château/lâu đài de la Surelmaison (có exposition napoléonnien/Triển lãm về Napoléon) Qua Reuil xem lăng Impétratrice Joséphine ở trong nhà thờ. Qua Marty, Saint Germain au Raye và Poisoy. » Ngày 31/7 : « Gặp M.Mourrin nói chuyện về sự in bài diễn thuyết./ Xem nhà thờ Saint Germain d’Auxerrois./Ăn cơm chiều ở Pavillon Bleu (Saint Cloud)./ (Ngày cuối cùng ở Paris) ».

Ngày thứ ba 1/8 : « Đi chuyến xe lửa 8 ½ xuống Marseille. 10 ½ đêm đến Marseille. Vị, Chất, Bảng, Thiện ra đón. » Ngày 2/8 : « Xem Đấu xảo. / Thăm M.Eckent. » Ngày 9/8 : « Vua đến Marseille (3 giờ chiều) ». Ngày 10/8 : « 9 giờ sáng Vua vào xem đấu xảo ». Ngày thứ tư 11/8 : « Xuống tàu Angers 4 giờ chiều tàu chạy. Vua cùng đi một chuyến, mình ở buồng số 123 với huyện Vị và Trần Lê Chất. Có ba ông đại biểu Nam kỳ nữa cùng đi về một chuyến (Võ Văn Chiêu, Trương Vinh Qui, Cao Triều Phát). » Ngày 12/8 : « Đi bể./ Tốt ». Ngày 13/8 : « Đi bể./ Bữa cơm chiều hơi lảo đảo một chút ». Ngày 16/8 : « 2 giờ đến Beyrouth. Gl/Tướng Gounaud xuống tàu thăm Vua./ Vua xuống Beyrouth thăm lại Gl Gouraud. Có mấy trăm lính An nam tập hầu./ 6 giờ chiều tàu chạy về Cut-Laid ». Ngày 17/8 : « 11 giờ đến Port Said./ Xuống phố chơi. Vua với quan cũng xuống phố, mời lãnh sự Pháp ăn cơm ở khách sạn. (Vua sắm mũ và hộp thuốc lá mất 400 quan./7 giờ tàu chạy về Suez. Đêm đi qua canal/ kênh đào.» Phạm Quỳnh đã theo dõi nhà Vua mua nhiều thứ ! Ngày 18/8 : « 11 giờ đến Suez./ Đỗ một giờ./ 12 giờ vào Hồng Hải. » Ngày 22/8 : « 12 giờ đến Djibouti./ 12 giờ đêm đi. / Vua mời Gouverneur (thống đốc) Djibouti ăn cơm trưa ở tàu. Ngày 23/8 : « Hơi say sóng ». Ngày 24/8 : « Say sóng ». Ngày 25/8 : « Say sóng dữ. Phải nằm trong phòng cả ngày. Không đi ăn trưa”. Ngày 26/8: “Say sóng dữ. Nằm trong phòng”. Ngày 27/8: “Say sóng dữ, nằm trong phòng”. Ngày 28/8: “Say sóng. Khá hơn mấy hôm trước” Chúng ta biết là Phạm Quỳnh đau dạ dày, thường ngày phải uống thuốc bột Bismuth cho đỡ đau, càng hiểu sự cố gắng khi ông vất vả đi công cán. Ngày 29/8: “9 giờ sáng đến Colombo. Cơm sáng xong xuống bộ. Dạo chơi các cửa hàng, mua một cái nhẫn opale/ngọc mắt mèo 50 quan./ Vua xuống bộ, mời lãnh sự ăn cơm (bữa trưa, bữa sáng) Vua sắm đồ./ 2 giờ đêm tàu đi”. Ngày 30/8: “Hơi sóng nhưng dễ chịu hơn mấy hôm trước./ Khí hậu cũng mát dễ chịu”. Ngày 1/9: “Hơi sóng nhưng dễ chịu”. Ngày 2/9: “Dễ chịu./ 6 giờ chiều đến Penang./ 12 giờ chạy về Singapore. Đêm mưa to, tàu giúc còi”. Ngày 3/9: “Tàu đi trong Détroit/eo biển Malacca. Mát trời, dễ chịu. Ngày 4/9: “7 giờ sáng đến Singapore. Xuống bộ chơi. Đi dạo phố bằng ô tô với hai ông Cai Chiêu và Qui, Vị, Chất và bạn ông Cai Chiêu Jackao làm việc ở Singapore. Xe ô tô đè phải một tên khách. Ăn cơm khách ở Liêu Hương Giang. 1 giờ trưa tàu chạy. Anh Bổng lên thăm gouverneur de Singapore, không được tiếp”. Ngày 5/9: “Đi trong golfe/vịnh Siam. Trời nóng. 2 giờ chiều mưa to”. Ngày 6/9: “8 giờ sáng tới Cap Saint Jacque/Vũng Tàu. Đợi đến 12 giờ mới vào sông Sài Gòn. 4 giờ chiều đến Sài Gòn. Vua lên bộ vào ở dinh Toàn quyền./ Chiều hôm ấy, mình, quan Tuần và huyện Vi ăn cơm ở hiệu khách tại Sài Gòn, đi chơi phố, rồi về tàu ngủ”. Ngày 7/9: “9 giờ vào thăm Dr/bác sĩ Ognang. Thăm các bạn đồng nghiệp. Trưa ăn với Trần Lê Chất ở hội Liên Thành (Quai/bến Somme, quartier/ phường Khánh Hội). Cơm rồi nghỉ chơi ở Hội Liên Thành. Mưa to, sấm sét./ 6 giờ chiều, Chất thuê 2 cái ô tô dủ (rủ) cả bọn đi chơi Chợ Lớn, ăn cơm ở hiệu Đức Lợi (Nguyên văn viết chữ Hán) Tổi ngủ ở tàu”. Ngày 8/9: “Sáng đi chơi phố, mua the lĩnh. Thăm báo Kinh Tế. Trưa ăn cơm ở nhà huyện Của. 3 giờ chiều tàu dời (rời) Sài Gòn, chạy về Tourane/Đà Nẵng”. Ngày 9/9: “Đi men bờ bể Trung Kỳ”. Ngày chủ nhật 10/9: “11 giờ trưa tàu đến Tourane/Đà Nẵng. Có chaloupe/ca nô ra đón Vua quan vào bến. 2 giờ tàu chạy ra Hải Phòng”. Ngày 11/9: “12 giờ rưỡi đến Hải Phòng./ Me con Chắt và cậu Xuân (Me tức là vợ Phạm Quỳnh, bà Lê Thị Vân bằng tuổi ông, chắt là chỉ con trai cả Phạm Quỳnh là Phạm Giao sinh năm 1911, là chắt của cụ Phạm Tốn, ông nội của Phạm Quỳnh. Cậu Xuân là em vợ Phạm Quỳnh-PT chú) xuống đón./ Đem hành lý vào Hôtel de l’Europe. Ông Thu cho mượn xe ô tô đi chơi. Tối ăn tiệc với ông Bưởi (Bạch Thái Bưởi) và ông Thu ở Hôtel du Commerce./ Chuyến xe lửa 8 giờ 15 tối lên Hà Nội./ Tới ga Hà Nội  có đại biểu Hội Khai Trí ra đón.” Ngày thứ ba 12/9: “3 giờ chiều, cùng quan tuần Vi Văn Định vào yết quan Thống sứ Monguillot, nói chuyện đến 20 phút”. Ngày 20/9: “Tiệc trà ở Hội Khai Trí tiếp Toàn quyền Baudoin (9 giờ tối)./ Mình diễn thuyết một bài.”

P.T.

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 1 tháng 9 năm 2020)

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 9 năm 2020.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 31/8/2020

Khai mạc trưng bày chuyên đề “Việt Nam – Độc lập, tự cường”

Kỷ niệm 75 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, sáng 30-8, tại Hà Nội, Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp Tổng công ty Bưu điện Việt Nam tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề Việt Nam – Độc lập, tự cường. Đến dự và cắt băng khai mạc, có các đồng chí: Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư; Trần Thanh Mẫn, Bí thư T.Ư Đảng, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam.

Với hơn 200 tài liệu, hình ảnh tiêu biểu về công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, trưng bày chuyên đề gồm năm phần: Đường tới độc lập, tự do; Kháng chiến kiến quốc (1945-1954); Xây dựng CNXH trong khói lửa chiến tranh (1954-1975); Xây dựng lại đất nước và bảo vệ Tổ quốc XHCN (1975-1986); Đổi mới, hội nhập và phát triển (1986-2020). Những hình ảnh, tài liệu, hiện vật trong ba phần trưng bày đầu đã điểm lại những dấu mốc lịch sử quan trọng của cách mạng Việt Nam từ khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược (năm 1858) đến khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công và Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; giới thiệu khái quát bối cảnh lịch sử và các chiến công hào hùng của dân tộc trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giữ vững quyền tự do, độc lập, xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc và đấu tranh giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước năm 1975. Hai phần trưng bày cuối phản ánh giai đoạn xây dựng lại đất nước và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa từ năm 1975 đến năm 1986. Đây là giai đoạn nhân dân cả nước lao động, sản xuất và chiến đấu để hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục kinh tế, ổn định sản xuất, chiến đấu bảo vệ chủ quyền biên giới phía tây nam và phía bắc, đồng thời làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả, giúp đỡ nhân dân Cam-pu-chia. Trong giai đoạn đổi mới, hội nhập, phát triển từ năm 1986 đến năm 2020, phòng trưng bày giới thiệu những hình ảnh, tài liệu, hiện vật về đường lối Đổi mới được đề ra tại Đại hội VI của Đảng ta, từ đó mở ra những chuyển biến sâu sắc trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội, thực hiện hội nhập quốc tế, mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại, đa dạng hóa thị trường, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tăng cường vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Dịp này, Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp Tổng công ty Bưu điện Việt Nam, Hội Tem Việt Nam trưng bày một số bộ sưu tập tem về chủ đề Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

* Chào mừng 75 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Cục Xuất bản In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức Triển lãm sách trực tuyến từ ngày 1 đến 15-9.

Triển lãm giới thiệu gần 1.000 tư liệu là sách, tranh, ảnh, vi-đê-ô… được chọn lọc từ hơn 30 đơn vị xuất bản và chia làm năm khu vực chính với các nội dung: Khu Lịch sử đấu tranh giành độc lập, dựng nước và giữ nước; Khu Đảng và Bác: Giới thiệu thành tựu của Đảng và tư liệu về Bác Hồ; Khu thành tựu đổi mới đất nước giai đoạn sau 1986; Khu thành tựu ngành xuất bản Việt Nam; Khu triển lãm tem chào mừng Quốc khánh 2-9. Sự kiện nhằm tuyên truyền giúp người dân nhận thức sâu sắc ý nghĩa, vai trò, giá trị lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước của dân tộc; giới thiệu vẻ đẹp văn hóa, lịch sử và đất nước, con người Việt Nam đến bạn bè trong nước và thế giới; đồng thời khai thác sức mạnh công nghệ, mang tới người xem một triển lãm sách quy mô, hiện đại, lan tỏa giá trị sách và phát triển văn hóa đọc. Ngoài tham quan, tìm hiểu trực tuyến, độc giả sẽ được mua sách với ưu đãi miễn phí vận chuyển cho 10.000 đơn hàng đầu tiên, bao gồm các sách có trên triển lãm và tất cả các sách tại sàn sách Book365 hiện tại.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 29/8/2020

Lời chúc mừng Quốc khánh Việt Nam của Tổng Thư ký Liên hợp quốc

Tổng Thư ký LHQ A.Guterres đã gửi tới Chính phủ và nhân dân Việt Nam lời chúc mừng nồng nhiệt và tốt đẹp nhất.

Ông nêu rõ, Việt Nam đã luôn là đối tác mạnh mẽ của LHQ kể từ khi gia nhập tổ chức vào năm 1977. Lực lượng quân đội Việt Nam đang tham gia các nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của LHQ, và vai trò đầu tàu của các bạn trong việc đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ là nền tảng vững chắc giúp các bạn triển khai Chương trình Phát triển Bền vững 2030. Tầm nhìn và khát vọng của các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết khi chúng ta phục hồi sau đại dịch Covid-19.

Với tư cách là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ, Việt Nam đã và đang có những đóng góp quan trọng trong việc ủng hộ hòa bình bền vững. Kỷ niệm 75 năm Quốc khánh của Việt Nam diễn ra trùng với dịp Việt Nam giữ vai trò Chủ tịch ASEAN và thành viên Hội đồng Bảo an LHQ, thể hiện sự hiện diện mạnh mẽ trên trường quốc tế.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 29/8/2020

Kỷ niệm 75 năm Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam

Tối 28-8, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Phu nhân chủ trì Lễ kỷ niệm 75 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (2-9-1945 – 2-9-2020).

Tham dự có Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh và Phu quân; Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Đảng, các Phó Thủ tướng, Phó Chủ tịch Quốc hội, lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan T.Ư; lãnh đạo Hà Nội, TP Hồ Chí Minh; các vị Ðại sứ, Ðại biện, Trưởng đại diện các tổ chức quốc tế tại Hà Nội.

Phát biểu chào mừng, thay mặt Lãnh đạo Ðảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, ngày nay, tiến bước mạnh mẽ trên con đường 75 năm cách mạng vẻ vang, Việt Nam đang vươn tới mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử đó là minh chứng cho tinh thần, ý chí mạnh mẽ của dân tộc Việt Nam, khẳng định vai trò là người bạn, đối tác tin cậy của bạn bè và đối tác quốc tế.

“Đạt được những thành tựu đó, chúng tôi luôn ghi nhớ và trân trọng sự ủng hộ, hỗ trợ hiệu quả và quý báu của nhiều quốc gia, bạn bè, cộng đồng quốc tế”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Thủ tướng chân thành cảm ơn và mong tiếp tục nhận được những tình cảm tốt đẹp, sự ủng hộ quý báu, hợp tác hiệu quả của các bạn bè và toàn thể cộng đồng quốc tế.

Nhân dịp này, Thủ tướng một lần nữa khẳng định đường lối đối ngoại của Việt Nam là độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa trong quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; thúc đẩy hợp tác với các nước trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, bình đẳng, cùng có lợi, giải quyết các khác biệt bằng các biện pháp hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế.

Phát biểu ý kiến thay mặt các vị Ðại sứ, Ðại biện, Trưởng đại diện tổ chức quốc tế tại Hà Nội, Đại sứ Palestine tại Việt Nam S.Salama – Trưởng Đoàn Ngoại giao nêu rõ, những thành tựu của gần 35 năm đổi mới đưa Việt Nam chuyển mình thành một điểm sáng của khu vực là minh chứng rõ ràng cho đường lối phát triển đúng đắn.

Sự hội nhập toàn diện, chủ động đã ghi lại những dấu ấn Việt Nam trên trường quốc tế, bằng những đóng góp tích cực cho sự nghiệp hòa bình, hợp tác và phát triển ở khu vực và thế giới.

Năm 2020 là một năm đáng nhớ khi Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã chung sức, đồng lòng thực hiện mục tiêu kép, vừa phát triển kinh tế, vừa chống dịch Covid-19 hiệu quả, được quốc tế đánh giá cao.

Bên cạnh đó, không thể không nhắc đến những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong việc đảm đương trọng trách Chủ tịch ASEAN trong một năm đầy biến động, khẳng định vai trò trung tâm trong việc gắn kết các quốc gia để chủ động thích ứng tình hình mới; đồng thời, ông cũng đánh giá cao đóng góp của Việt Nam với cương vị là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ), đóng góp vào nỗ lực bảo đảm tuân thủ luật pháp quốc tế, vì một thế giới hòa bình, công bằng và tốt đẹp cho mọi dân tộc.

Thay mặt Đoàn Ngoại giao, ông bày tỏ sự cảm kích đối với Chính phủ và các cơ quan liên quan vì sự đồng hành, hỗ trợ và lòng mến khách đã dành cho những nhà ngoại giao trong công việc cũng như cuộc sống. Đoàn Ngoại giao khẳng định sự sẵn sàng và quyết tâm tiếp tục các nỗ lực nhằm thúc đẩy và phát triển hơn nữa mối quan hệ hữu nghị và quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và các quốc gia, các tổ chức quốc tế thông qua hợp tác hòa bình và cùng có lợi vì một thế giới hòa bình, bình đẳng, thịnh vượng, hợp tác và phát triển.

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 29/8/2020

Sơn La tăng cường 300 cán bộ, chiến sĩ công an về cơ sở

Công an tỉnh Sơn La vừa đưa hơn 300 cán bộ, chiến sỹ tăng cường xuống cơ sở đảm bảo an ninh trật tự đợt 2, năm 2020 cho 12/12 huyện, thành phố của tỉnh.

Việc tăng cường lực lượng Công an xuống cơ sở dịp này là nhằm góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ kép: Vừa đấu tranh phòng chống có hiệu quả với các loại tội phạm trên địa bàn, vừa góp phần phòng chống dịch bệnh Covid -19.

Tính đến thời điểm hiện tại, Công an tỉnh Sơn La đã bố trí, tăng cường gần 1.000 cán bộ, chiến sỹ Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã tại 100% các xã, thị trấn trong toàn tỉnh; hoàn thành việc bố trí, đảm bảo ít nhất 5 cán bộ Công an chính quy trên 1 xã theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Công an.

Theo lãnh đạo Công an tỉnh Sơn La, ra quân tăng cường cán bộ xuống cơ sở bảo đảm an ninh trật tự là một nhiệm vụ thường xuyên, liên tục của lực lượng, thể hiện rõ phương châm “3 bám, 4 cùng” với nhân dân, tinh thần “Vì nước quên thân, Vì dân phục vụ”; quyết tâm giữ vững ổn định an ninh chính trị, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi, phục vụ đắc lực nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, xóa đói, giảm nghèo, bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 28/8/2020

Thu hút đầu tư nước ngoài đạt 19,54 tỷ USD

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tính đến ngày 20-8-2020, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần (GVMCP) của nhà ĐTNN đạt 19,54 tỷ USD, bằng 86,3% so với cùng kỳ năm 2019. Vốn thực hiện của dự án FDI ước đạt 11,35 tỷ USD, bằng 94,9% so với cùng kỳ năm 2019.

Tính đến 20-8-2020, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà ĐTNN đạt 19,54 tỷ USD, bằng 86,3% so với cùng kỳ năm 2019. Mặc dù vốn đăng ký cấp mới và vốn điều chỉnh tăng hơn so với cùng kỳ, song vốn góp của các nhà ĐTNN theo hình thức GVMCP vẫn tiếp tục giảm, làm giảm tổng vốn đầu tư thu hút được trong tám tháng đầu năm.

Trong đó: vốn đăng ký mới: Có 1.797 dự án mới được cấp GCNĐKĐT (giảm 25,3% so với cùng kỳ), tổng vốn đăng ký đạt 9,73 tỷ USD (tăng 6,6% so với cùng kỳ năm 2019). Vốn đầu tư tăng chủ yếu là do dự án Nhà máy điện khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Bạc Liêu được cấp GCNĐKĐT mới với tổng vốn đầu tư 4 tỷ USD (chiếm 41,1% tổng vốn đăng ký mới).

Vốn điều chỉnh: Có 718 lượt dự án đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư (giảm 20,9% so với cùng kỳ), tổng vốn đăng ký tăng thêm đạt trên 4,87 tỷ USD (tăng 22,2% so với cùng kỳ). Vốn điều chỉnh trong tám tháng tăng do có Dự án tổ hợp hoá dầu Miền Nam Việt Nam tại Bà Rịa – Vũng Tàu (Thái Lan) điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm 1,386 tỷ USD và dự án Khu Trung tâm đô thị tây hồ Tây (Hàn Quốc) điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm 774 triệu USD.

Góp vốn, mua cổ phần: Có 4.804 lượt GVMCP của nhà ĐTNN (giảm 8,2% so với cùng kỳ), tổng giá trị vốn góp 4,93 tỷ USD (bằng 51,8% so với cùng kỳ). Cơ cấu giá trị góp vốn, mua cổ phần trong tổng vốn đầu tư cũng giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2019 (từ gần 42% trong tám tháng năm 2019 xuống 25,2% trong tám tháng năm 2020).

Tính lũy kế đến ngày 20-8-2020, cả nước có 32.539 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký 381,2 tỷ USD. Vốn thực hiện lũy kế của các dự án FDI ước đạt 223,1 tỷ USD, bằng 58,5% tổng vốn đầu tư đăng ký còn hiệu lực.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 28/8/2020

Thaco xuất khẩu 80 xe Kia Soluto sang Mi-an-ma

Chiều 27-8, Công ty CP ô-tô Trường Hải (Thaco) cho biết, 80 xe Kia Soluto được sản xuất tại nhà máy Thaco Kia (thuộc Khu Công nghiệp Thaco Chu Lai, huyện Núi Thành, Quảng Nam) vừa được xuất khẩu sang Myanmar. Đây là lô xe du lịch thứ ba của Thaco được đưa qua thị trường này tính từ tháng 12-2019. 

Vào cuối năm 2019, lô hàng đầu tiên của Thaco xuất khẩu sang Myanmar, với 120 chiếc xe Kia Cerato và lô hàng thứ hai được xuất khẩu sang thị trường này vào tháng 5-2020, với số lượng 80 xe Kia Cerato.

Bà Phan Thị Lựu, Phòng Truyền thông Thaco cho biết, Soluto được Kia chọn là mẫu xe đầu tiên để trang bị tính năng kết nối thông minh Kia Link tại Việt Nam. Đây là tính năng hoàn toàn mới được Kia phát triển theo xu thế ứng dụng công nghệ số, giúp cảnh báo và hỗ trợ kịp thời khi xảy ra sự cố. Từ khi ra mắt tại Việt Nam tháng 9-2019, Soluto thường xuyên góp mặt trong top 10 mẫu xe bán chạy nhất thị trường, với tổng doanh số 8.540 xe tính đến hết tháng 7-2020.

Theo kế hoạch năm 2020, Thaco sẽ xuất khẩu hơn 1.200 xe du lịch Kia các loại sang các nước ASEAN, trong đó, có hơn 600 xe qua Myanmar. Thaco cũng đang hướng đến việc cung cấp tất cả các sản phẩm Kia do công ty sản xuất tại Việt Nam cho thị trường Myanmar, sau Cerato và Soluto sẽ là Sedona, Seltos…

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 27/8/2020

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị trực tuyến về Chính phủ điện tử

Chiều 26-8, tại Trụ sở Chính phủ, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Ủy ban Quốc gia về Chính phủ điện tử (CPĐT) tổ chức hội nghị trực tuyến với các Ban chỉ đạo xây dựng CPĐT bộ, ngành và Ban chỉ đạo xây dựng chính quyền điện tử 63 tỉnh, thành phố.

Hội nghị là dịp nhìn lại các kết quả thực hiện CPĐT thời gian qua, đặc biệt là việc triển khai các nhiệm vụ mà các bộ, ngành, địa phương được giao tại Hội nghị đầu năm 2020, đánh giá những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại hạn chế, từ đó xác định các nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới.

Phát biểu ý kiến khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, xây dựng CPĐT là vấn đề lớn, vấn đề mới, thúc bách để đưa đất nước phát triển. Thời gian qua, công việc này đạt được một số bước tiến như xếp hạng chỉ số phát triển CPĐT chung của Việt Nam tăng 2 bậc (theo báo cáo khảo sát xếp hạng mức độ phát triển CPĐT năm 2020 của LHQ công bố tháng 7-2020). Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập, do đó, cần phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, đưa ra các chủ trương, biện pháp mới để tháo gỡ, thúc đẩy CPĐT ở Việt Nam. Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, có các ý kiến thẳng thắn, nêu cao trách nhiệm để đóng góp vào xây dựng CPĐT.

Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), đối với triển khai nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp bộ, tỉnh, về “cách nghĩ”, nếu có cái gì mới, các nơi chưa thực sự hiểu nó là gì, giúp ích được gì, cần có một sản phẩm mẫu để sử dụng thử. Sau khi dùng thử, trải nghiệm thử sẽ hiểu, thấy hiệu quả và họ sẽ tìm cách triển khai. Và “cách làm” là nâng cấp nền tảng quốc gia NGSP (nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia), cung cấp cho tất cả các đơn vị có nhu cầu; thời gian triển khai kỹ thuật một ngày. Thời gian phối hợp kết nối, đào tạo, chuyển giao từ ba đến năm ngày.

Đối với triển khai dịch vụ công trực tuyến, phải chuyển từ tư duy cung cấp những gì đang có sang tư duy chủ động phục vụ, triển khai hệ thống hỗ trợ thanh toán trực tuyến PayGov…

Về theo dõi, đôn đốc, giám sát, muốn quản lý tốt phải đo đạc được, phải có số liệu, và “cách làm” là triển khai hệ thống giám sát CPĐT – EMC, thu thập, đo đạc mức độ sử dụng Cổng dịch vụ công, mức độ truy cập, nộp, xử lý và trả kết quả dịch vụ công.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 27/8/2020

Khai trương Cổng Công khai ngân sách nhà nước

Sáng 26-8, tại Lễ khai trương Cổng Công khai Ngân sách Nhà nước do Bộ Tài chính tổ chức, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng, Đại sứ Thụy Sĩ Ivo Sieber, Giám đốc điều hành Danh mục dự án của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam Stefanie Stallmeister và Quyền trưởng ban Hợp tác phát triển thuộc Đại sứ quán Canada Nina Seahra đã chính thức bấm nút vận hành Cổng Công khai Ngân sách nhà nước (https://ckns.mof.gov.vn/).

Đây là một hoạt động kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập ngành Tài chính Việt Nam, đồng thời cũng là minh chứng cho nỗ lực cải cách hành chính của Bộ Tài chính, góp phần từng bước thay thế báo cáo giấy bằng báo cáo điện tử.

Cổng Công khai Ngân sách Nhà nước được Bộ Tài chính xây dựng và nhận sự hỗ trợ của Chương trình Hỗ trợ Tư vấn và Phân tích Quản lý Tài chính công tại Việt Nam (Chương trình AAA) do Chính phủ Thụy Sĩ và Chính phủ Canada đồng tài trợ và ủy thác qua WB từ năm 2016.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 26/8/2020

Khai mạc Diễn đàn Kinh doanh ASEAN 2020

Chiều 25-8, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu ý kiến tại Diễn đàn Kinh doanh ASEAN 2020, do Ngân hàng Standard Chartered và Hãng Reuters tổ chức theo hình thức trực tuyến với chủ đề “Khai phá tiềm năng ASEAN” ở 22 điểm cầu trực tuyến và phát trên các mạng truyền thông quốc tế.

Diễn ra từ ngày 25 đến 27-8, diễn đàn thu hút sự tham gia của lãnh đạo cấp cao của các doanh nghiệp (DN) và tổ chức đến từ châu Á, Trung Đông, châu Âu và Hoa Kỳ vào các phiên thảo luận về những xu hướng đang nổi có thể định hình tương lai của khu vực. Sự kiện bao gồm bốn phiên, trong đó các diễn giả đến từ khu vực nhà nước và tư nhân sẽ thảo luận về các cơ hội thương mại của ASEAN trong bối cảnh những thách thức địa chính trị đang diễn ra và các chiến lược để doanh nghiệp duy trì và thúc đẩy tăng trưởng – từ việc tận dụng những lợi ích của quá trình số hóa cho đến chuyển dịch chuỗi cung ứng và ứng dụng các bài học thực tiễn tốt nhất cho phát triển bền vững.

Với vai trò là Chủ tịch ASEAN 2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu tại phiên khai mạc với chủ đề “Khai phá cơ hội tăng trưởng từ trong và sau dịch Covid-19”. Thủ tướng nêu rõ, thế giới và ASEAN đang chứng kiến sự bùng phát và tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19. Nền kinh tế ASEAN đang phải đối mặt với sự suy giảm tăng trưởng kinh tế nặng nề. Trong bối cảnh khó khăn chồng chất, Thủ tướng thấu hiểu và chia sẻ với các DN ASEAN và quốc tế về việc các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ bị đình trệ, đe dọa sự tồn tại của nhiều DN và việc làm của hàng chục triệu người lao động. Đặc biệt là khó khăn trong hàng không, du lịch, dịch vụ,… đang từng ngày vượt quá sức chịu đựng. Trước những trở ngại to lớn, chưa có tiền lệ này, Cộng đồng ASEAN đã tự tin thể hiện bản lĩnh mạnh mẽ, nỗ lực và tinh thần tự cường, đồng thời chủ động hợp tác với các đối tác thông qua triển khai các nghị quyết cuộc họp cấp bộ trưởng kinh tế với Hoa Kỳ, Ô-xtrây-li-a, Liên hiệp châu Âu (EU) và các tuyên bố chung các Hội nghị cấp cao ASEAN và ASEAN +3 với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc họp tại Hà Nội, tháng 4-2020. Đến nay, ASEAN với quy mô GDP gần 3.000 tỷ USD, dân số hơn 630 triệu người, thu nhập ngày càng tăng, là thị trường đủ lớn cho các tham vọng kinh doanh của nhiều tập đoàn lớn trên toàn cầu. Việt Nam đã gia nhập ASEAN 25 năm trước và đó cũng là mở đầu tốt lành cho quá trình hội nhập quốc tế mạnh mẽ, đến nay đã ký 13 hiệp định thương mại tự do (FTA), bao gồm cả những hiệp định lớn như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA).

Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam luôn chào đón các DN, nhà đầu tư quốc tế. Môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam ngày càng thuận lợi thông thoáng. Việt Nam hiện có hơn 32 nghìn dự án FDI đang hoạt động với tổng vốn hơn 380 tỷ USD từ 140 quốc gia, đối tác. Từ diễn đàn này, hướng tới Tầm nhìn ASEAN các năm 2025 và 2030, Thủ tướng chia sẻ những quyết sách hợp tác kinh tế mạnh mẽ của ASEAN. Trước tiên, các nước ASEAN tiếp tục đoàn kết, thống nhất, giữ vững ổn định, khẳng định và thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong hợp tác kinh tế khu vực và ưu tiên hợp tác với các đối tác và DN quốc tế. Trong khi một số diễn đàn đa phương, như Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đang gặp khó khăn, thì Cộng đồng Kinh tế ASEAN có thể là “nơi chốn bình an” để cùng nhau hợp tác. Thứ hai, ASEAN đề cao thượng tôn pháp luật, xây dựng các khuôn khổ hợp tác mang tính ổn định, bền vững, nhất là cho phát triển nền kinh tế số. ASEAN có đủ sức cạnh tranh thu hút sự dịch chuyển của các chuỗi cung ứng tại khu vực. Thứ ba, ASEAN đang nỗ lực đầu tư hạ tầng, bao gồm cả hạ tầng cứng (đường bộ, sân bay, năng lượng,…) và hạ tầng mềm (pháp luật, cải cách hành chính,…), trong đó chú trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Thứ tư, ASEAN phấn đấu thu hẹp khoảng cách phát triển, lấy người dân làm trung tâm, lợi ích cộng đồng làm cơ sở. Cuối cùng, ASEAN coi trọng đồng hành giữa DN và Chính phủ. Chính phủ chắp cánh cho DN vươn tới và DN có nghĩa vụ đóng góp phát triển, hỗ trợ Chính phủ hoàn thiện về quản trị, phục vụ. Những sáng kiến, khuyến nghị tại diễn đàn lần này sẽ được trân trọng lắng nghe và tiếp thu.

Sau bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là phần thảo luận với sự tham gia của ông T.San-mu-ga-rát-nam, Bộ trưởng cấp cao kiêm Bộ trưởng Điều phối chính sách xã hội Xin-ga-po, Chủ tịch Cơ quan Quản lý tiền tệ Xin-ga-po; ông L.Pan-dai-tan, Bộ trưởng Điều phối các vấn đề hàng hải và đầu tư In-đô-nê-xi-a và ông B.Uyn-tơ, Tổng Giám đốc Tập đoàn Standard Chartered.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 25/8/2020

Công bố Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2020

75 công trình, giải pháp sáng tạo khoa học – công nghệ (KHCN) được lựa chọn để vinh danh trong Sách vàng sáng tạo Việt Nam năm 2020, đồng thời vinh danh bảy công trình, giải pháp KHCN có đóng góp tích cực cho hoạt động phòng, chống dịch Covid-19 thời gian qua.

Sáng 24-8, tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (UBTƯ MTTQ) Việt Nam phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và các cơ quan có liên quan tổ chức Lễ công bố Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2020.

Tham dự buổi lễ có đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Chu Ngọc Anh, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ; Phan Xuân Dũng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội; Hầu A Lềnh, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam; Điểu K’Ré, Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương; các vị lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; lãnh đạo một số địa phương; cùng các tác giả, nhóm tác giả, các nhà khoa học có công trình, giải pháp sáng tạo KHCN được vinh danh trong Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2020.

Phát biểu khai mạc buổi lễ, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn cho biết, năm nay, Lễ công bố được tổ chức trong lúc toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang thực hiện mục tiêu kép, vừa nỗ lực phòng, chống dịch Covid-19, vừa phát triển kinh tế – xã hội, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng hệ thống chính trị, đẩy mạnh công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Trong bối cảnh đó, Hội đồng tuyển chọn đã rất phấn khởi khi nhận được 157 hồ sơ công trình, giải pháp sáng tạo KHCN do các bộ, ngành, tổ chức thành viên của Mặt trận và các tỉnh, thành phố giới thiệu để lựa chọn 75 công trình vinh danh trong Sách vàng sáng tạo Việt Nam năm 2020.

“Buổi lễ hôm nay một lần nữa thể hiện sức mạnh sáng tạo, năng lực KHCN, tinh thần trách nhiệm, ý chí tự lực, tự cường, tự tôn dân tộc của mỗi người Việt Nam. Tinh thần ấy được phát huy mạnh mẽ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”, đồng chí Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Đồng chí Trần Thanh Mẫn cho biết, kế thừa và phát huy kết quả từ bốn kỳ công bố trước đây, 75 công trình, giải pháp sáng tạo KHCN năm nay của các tác giả, nhóm tác giả được tuyển chọn tập trung vào các lĩnh vực gần gũi với đời sống nhân dân, có tính thời sự, giá trị thực tiễn cao như bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm, phục vụ việc khám chữa bệnh, bảo vệ sức khỏe nhân dân…

Cùng với đó là các giải pháp khoa học phục vụ cải cách hành chính, phát triển kinh tế – xã hội; cảnh báo thiên tai, phòng chống lũ lụt; trợ giúp cho việc phát triển giáo dục; các công nghệ tiên tiến giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, nâng cao sức mạnh của quân và dân Trường Sa để bảo vệ vững chắc biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc…

Đặc biệt, Sách vàng sáng tạo Việt Nam năm 2020 cũng kịp thời tôn vinh bảy công trình, giải pháp sáng tạo KHCN tiêu biểu, được ứng dụng kịp thời, hiệu quả trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng khẳng định, 5 năm qua, Sách vàng sáng tạo Việt Nam đã tôn vinh, cổ vũ các tổ chức và cá nhân có nhiều đóng góp thiết thực, hiệu quả trong hoạt động KHCN; công bố rộng rãi các công trình, giải pháp KHCN tiêu biểu, tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân chuyển giao công trình, giải pháp KHCN ứng dụng vào thực tiễn.

Đồng thời, tạo động lực để đẩy mạnh phong trào sáng tạo, nghiên cứu khoa học trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế; phát huy năng lực sáng tạo của người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, cần tiến hành đánh giá kết quả sau 5 năm tổ chức tuyển chọn, công bố Sách vàng sáng tạo Việt Nam, để trên cơ sở đó nghiên cứu, tìm phương thức, cách làm mới phù hợp hơn với giai đoạn hiện nay và yêu cầu của thực tiễn.

Đồng chí Trần Quốc Vượng gợi mở, khi tiến hành xem xét tuyển chọn, vinh danh trong Sách vàng sáng tạo cần trao thưởng cho các công trình, đề tài, giải pháp KHCN đã được ứng dụng trong thực tiễn, đem lại hiệu quả kinh tế – xã hội cao, có sức sống thực sự, được kiểm nghiệm từ thực tiễn; các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong ứng dụng KHCN vào sản xuất và đời sống.

Bên cạnh đó, cần quan tâm lựa chọn nội dung nghiên cứu, ứng dụng KHCN phù hợp, đáp ứng yêu cầu phát triển của mỗi địa phương, đơn vị và những vấn đề thiết thực mà xã hội quan tâm.

“Tựu trung lại, phải lấy hiệu quả ứng dụng trong thực tế làm tiêu chí, thước đo để xem xét, đánh giá, tôn vinh các công trình, đề tài, giải pháp khoa học – công nghệ”, đồng chí Trần Quốc Vượng lưu ý.

Đồng chí Trần Quốc Vượng đề nghị, trước mắt, MTTQ Việt Nam các cấp cần phối hợp các ngành tập trung tuyên truyền, vận động, tôn vinh, trao thưởng cho các tập thể, cá nhân triển khai thực hiện tốt, có hiệu quả việc ứng dụng KHCN trong sản xuất, nhất là trong nông nghiệp, bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu…

Đồng chí cũng đề nghị các cấp ủy, chính quyền tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện để MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên thực hiện có hiệu quả  hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KHCN trong sản xuất và đời sống; cổ vũ, khơi dậy và phát huy cao nhất sức sáng tạo trong mỗi người dân Việt Nam, đóng góp vào sự phát triển phồn vinh của đất nước.

Tại buổi lễ, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện Ban Chỉ đạo tuyển chọn, biên tập, công bố và phát hành Sách vàng sáng tạo Việt Nam năm 2020 đã tôn vinh 75 đại diện tác giả, nhóm tác giả công trình khoa học, giải pháp sáng tạo KHCN.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 24/8/2020

Kỷ niệm 20 năm ký Hiệp ước biên giới Việt Nam – Trung Quốc

Sáng 23-8, tại cầu Bắc Luân II thuộc cặp cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Việt Nam) – Ðông Hưng (Trung Quốc) diễn ra Lễ kỷ niệm 20 năm ký kết Hiệp ước biên giới đất liền và 10 năm triển khai ba văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền Việt Nam – Trung Quốc. Lễ kỷ niệm do Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đồng chủ trì.

Phát biểu ý kiến tại lễ kỷ niệm, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đánh giá cao ý nghĩa của việc hai nước Việt Nam – Trung Quốc ký kết Hiệp ước biên giới năm 1999, hoàn thành công tác phân giới cắm mốc năm 2008 và triển khai ba văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền năm 2010, đánh dấu việc lần đầu trong lịch sử, hai nước độc lập, có chủ quyền đã hoạch định được đường biên giới trên đất liền một cách khoa học, chính xác với hệ thống mốc giới chính quy, hiện đại, khép lại quá trình 36 năm đàm phán hoạch định, giải quyết vấn đề biên giới đất liền giữa hai nước.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc hai bên đã kiên trì các nguyên tắc, phương châm công bằng hợp lý, tôn trọng lẫn nhau, quan tâm hợp lý đến lợi ích của nhau trên cơ sở pháp lý đã thỏa thuận, luật pháp quốc tế và những nguyên tắc giải quyết các vấn đề cụ thể. Ðây là kinh nghiệm quý báu của hai nước trong việc giải quyết các vấn đề biên giới lãnh thổ. Ðồng thời khẳng định, Ðảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trước sau như một hết sức coi trọng việc duy trì quan hệ láng giềng hữu nghị, sẵn sàng cùng Trung Quốc đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc đi vào chiều sâu.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề nghị hai bên tiếp tục tăng cường phối hợp trong công tác quản lý biên giới, phát huy hiệu quả vai trò của cơ chế Ủy ban liên hợp biên giới trên đất liền Việt Nam – Trung Quốc, thực hiện nghiêm túc ba văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền Việt Nam – Trung Quốc; không ngừng tìm tòi, hoàn thiện các cơ chế hợp tác và cơ sở pháp lý cho công tác quản lý biên giới của hai bên; tiếp tục thúc đẩy hợp tác tại khu vực biên giới đạt kết quả thực chất, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, du lịch…; thúc đẩy giao lưu hữu nghị và hợp tác cùng có lợi giữa các địa phương biên giới hai nước.

Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị điểm lại các bước phát triển trong quan hệ hai nước thời gian qua, cho rằng trong tình hình quốc tế diễn biến phức tạp, dịch bệnh đang lan rộng hiện nay, hai bên cần cùng nhau thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc không ngừng phát triển.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã cùng thăm triển lãm ảnh về quá trình hoạch định, phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam – Trung Quốc; thăm Nhà lưu niệm Bác Hồ tại Móng Cái; thăm và tô sơn cặp mốc 1369 (1), 1369 (2) tại khu vực cầu Bắc Luân I – cột mốc biên giới đầu tiên được cắm trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam – Trung Quốc vào ngày 27-12-2001.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 22/8/2020

Xác định chống dịch Covid-19 là cuộc chiến trường kỳ

Chiều 21-8, tại Trụ sở Chính phủ, Thường trực Chính phủ dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc họp trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan về ứng phó dịch Covid-19. 

Phát biểu ý kiến kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, dịch Covid-19 còn phức tạp, nhưng vẫn đang trong tầm kiểm soát, thậm chí kiểm soát rất chủ động kể cả ở những địa bàn phức tạp nhất như Đà Nẵng, hệ thống chính trị dưới sự chỉ đạo của Đảng ta.

Thủ tướng biểu dương đánh giá cao cấp ủy, chính quyền, nhân dân các địa phương; đánh giá cao Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống Covid-19, Bộ Y tế, các lực lượng công an, quân đội, các bộ, ngành, đoàn thể, đặc biệt là đội ngũ cán bộ y tế. Qua đợt dịch này, chúng ta rút ra được nhiều bài học tốt trong quá trình chỉ đạo, đó là tinh thần “Thần tốc, thần tốc, thần tốc hơn nữa” trong chỉ đạo; xét nghiệm nhanh, rộng, đẩy mạnh ứng dụng Bluezone, truyền thông thông tin kịp thời, hệ thống chính trị vào cuộc quyết liệt và người dân ủng hộ.

T.Ư và địa phương chỉ đạo quyết liệt nhưng linh hoạt, bảo đảm an toàn, kiểm soát tốt, thực hiện tốt mục tiêu kép. Đợt này có sự giúp đỡ, đùm bọc, hỗ trợ của các doanh nghiệp, người dân, thậm chí người nước ngoài ở Việt Nam; có nhiều tấm gương quý, “lá lành đùm lá rách”, những cử chỉ, hành động cao đẹp, là những hình ảnh sống động, thuyết phục là truyền thống quý báu của dân tộc ta cần phát huy. Nhưng đây đó vẫn còn ca nhiễm, gây lo lắng, nhất là thế giới vừa qua diễn biến xấu; vẫn chưa có vắc-xin phòng Covid-19 chính thức được sử dụng. Nước ta là nước hội nhập sâu rộng, do đó, Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành, đặc biệt là ngành y tế không được chủ quan, không được coi thường trong chỉ đạo mà phải tập trung sức, không để các ổ dịch lây rộng trong cộng đồng. Chúng ta xác định, chống dịch Covid-19 là cuộc chiến trường kỳ, chừng nào chưa có vắc-xin phòng dịch và thuốc đặc trị thì phải “chung sống với dịch” với những phương thức, cách làm và văn hoá ứng xử trong bối cảnh này.

Trong bối cảnh toàn cầu kinh tế sụt giảm, tăng trưởng âm, chúng ta là nước mới thoát nghèo, chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, phải thực hiện mục tiêu kép, vừa đề phòng, khống chế, phong toả kiên quyết, chặn đứng nguồn lây thì mới duy trì hoạt động cần thiết. Các Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố cần cương quyết, chỉ đạo hai nhiệm vụ đạt hiệu quả tối ưu. Không được để dịch lây lan, không được để người dân lo lắng, bất an vì cách ly xã hội. Vì vậy, những vấn đề đặt ra là tăng cường hệ thống xét nghiệm, nâng cao khả năng xét nghiệm với thủ tục đơn giản, tạo thuận lợi cho người dân ở những vùng, đối tượng cần thiết. Ngành y tế cần suy nghĩ nhận diện, chẩn đoán sớm về Covid-19 đối với những người có biểu hiện như ho, sốt, khó thở… những thay đổi cơ thể cần được kiểm tra. Chúng ta chuẩn bị hệ thống y tế toàn quốc, những thành phố lớn, những địa phương có giao lưu rộng để đối phó tình huống gia tăng trên diện rộng; khi cần thiết có thể làm nhanh bệnh viện dã chiến. Cần tập trung bảo vệ nhóm rủi ro cao, người có bệnh lý nền, người cao tuổi dễ dẫn đến tử vong.

Bộ Y tế cử các bác sĩ giỏi nhất để vào hỗ trợ ở tâm dịch; có quy trình chặt chẽ ở bệnh viện, có ý thức tự phòng vệ đối nhất là các gia đình có bệnh nhân ứng phó Covid-19, tăng cường đào tạo trực tuyến cho đội ngũ y bác sĩ toàn quốc; cần đẩy nhanh triển khai khám bệnh từ xa; không được để xảy ra ổ dịch, nhất là ở các bệnh viện, cơ sở y tế. Các cơ sở y tế từ trạm xá đến bệnh viện tuyến huyện, tỉnh, T.Ư cần chủ động hơn. Chú trọng phát triển hệ thống y tế dự phòng trong cả nước. Một tinh thần quyết liệt khi xuất hiện ca bệnh phải khoanh vùng kịp thời, không để lây lan; phải xác định trách nhiệm người đứng đầu trong bao quát phòng, chống dịch. Cần có văn hoá ứng xử trong bối cảnh có dịch, đó là đeo khẩu trang trong trương học, bệnh viện, trên phương tiện công cộng, ở nơi đông người… Sẽ có chế tài bắt buộc đeo khẩu trang, khai báo y tế, yêu cầu một số đối tượng cài ứng dụng Bluzone và một số ứng dụng cần thiết khác. Tạo thuận lợi cho người dân khai báo y tế. Một văn hoá ứng xử trong dịch bệnh cần thực hiện hơn nữa, cần giãn cách xã hội phù hợp, nêu cao tinh thần cảnh giác dịch bệnh. Kiểm soát chặt chẽ biên giới và những người nhập cảnh trái phép. Các lực lượng quân đội, công an kiên quyết xử lý các trường hợp này để giáo dục, răn đe cần thiết; xử lý các chủ khách sạn, cơ sở lưu trú sử dụng lao động nhập cư trái phép. Theo dõi dịch bệnh nhanh, nhạy cảm, kịp thời, chính xác hơn đối với những đối tượng có nguy cơ dễ lây nhiễm. Tinh thần cảnh giác này phải được báo động trong toàn bộ ngành y tế, nhất là các bệnh viện.

Chúng ta vẫn tiếp tục đón các chuyên gia, nhà quản lý, công nhân lành nghề người nước ngoài với điều kiện cách ly phù hợp, trong đó có trách nhiệm của người mời; tiếp tục đón người Việt Nam bị kẹt ở nước ngoài về phù hợp hoàn cảnh. Về kỳ thi tốt nghiệp THPT cho những học sinh chưa được thi đợt vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo thảo luận các địa phương sớm trình phương án để Bộ quyết định vấn đề này; bàn với Chủ tịch UBND Thành phố Đà Nẵng, Quảng Nam và một số nơi có các ca F1, F2 để tổ chức kỳ thi an toàn, chặt chẽ, phù hợp. Việc tổ chức khai giảng cũng làm linh hoạt, chặt chẽ, phù hợp từng địa phương. Thường trực Chính phủ đã trao đổi với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, theo đó sẽ sớm sửa chính sách hỗ trợ thêm về an sinh xã hội cho người lao động vì Covid-19 bị mất việc, không có thu nhập. Phương án náy sẽ sớm tình Thường trực Chính phủ xem xét, quyết định. Như vậy, sẽ có thêm gói hỗ trợ an sinh xã hội tiếp theo phù hợp trong phạm vi, quyền hạn và trách nhiệm của Chính phủ. Chúng ta cũng phải có hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, thậm chí điều chỉnh tiền lương phù hợp. Các cơ sở sản xuất, dịch vụ có giãn cách phù hợp chứ không phải đóng cửa. Thủ tướng lưu ý Hà Nội, TP Hồ Chí Minh có giãn cách xã hội phù hợp.

* Tại cuộc họp, Bộ Y tế kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư tổ chức thực hiện nghiêm các biện pháp: bắt buộc người dân đeo khẩu trang tại nơi công cộng, trên các phương tiện giao thông công cộng; hạn chế tập trung đông người tại nơi công cộng, ngoài phạm vi công sở, trường học, bệnh viện; giữ khoảng cách an toàn khi tiếp xúc.

Căn cứ diễn biến dịch bệnh, quyết định mức độ nguy cơ và áp dụng các biện pháp chống dịch phù hợp đối với tùng khu vực trên địa bàn đáp ứng vêu cầu phòng, chống dịch, đồng thời hạn chế đến mức thấp nhất các tác động tiêu cực đến các hoạt động kinh tế – xã hội; không để đình trệ công việc nhất là các công việc có thời hạn, thời hiệu theo quy định của pháp luật, các dịch vụ công phục vụ người dân và doanh nghiệp, không áp dung các biện pháp có tính chất “ngăn sông cấm chợ”, gây trở ngại, tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh, việc làm, thu nhập, đời sống nhân dân trái quy định.

Tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh, bảo đảm thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch tại các cơ quan, đơn vị, nhất là tại các cơ sở y tế, doanh nghiệp có số lượng lớn lao động tập trung, xử lý nghiêm các vi phạm. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm về việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch tại cơ quan, đơn vị.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 18/8/2020

Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân dự Hội nghị cấp cao các nữ Chủ tịch QH thế giới lần thứ 13

Tối 17-8, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Trưởng đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta tham dự phiên khai mạc trực tuyến Hội nghị thượng đỉnh các nữ Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 13.

Hội nghị do Liên minh Nghị viện thế giới (IPU) phối hợp Quốc hội Cộng hòa Áo và Liên hợp quốc tổ chức.

Kêu gọi có nhiều biện pháp xóa bỏ bất bình đẳng

Đại biểu các nhà lãnh đạo nữ Quốc hội nghị viện các nước, các tổ chức quốc tế, khu vực đã nghe nội dung phát biểu khai mạc và chào mừng của bà Andrea Eder-Gitschthalar, Chủ tịch Hội đồng Liên bang Áo; bà Doris Bures, Phó Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Áo; bà Gabriela Cuevas Barron, Chủ tịch IPU; phát biểu đề dẫn của bà Phumzile Mlambo-Ngcuka, Giám đốc Điều hành Quỹ phát triển Phụ nữ của Liên hợp quốc.

Phát biểu tại phiên khai mạc, bà Andrea Eder-Gitschthalar, Chủ tịch Hội đồng Liên bang Áo; bà Doris Bures, Phó Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Áo; bà Gabriela Cuevas Barron, Chủ tịch Liên minh Nghị viện Thế giới; bà Phumzile Mlambo-Ngcuka, Giám đốc Điều Hành Quỹ phát triển Phụ nữ của Liên hợp quốc nhấn mạnh, năm 2020 đánh dấu 25 thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh.

Các đại biểu Quốc hội, các nghị sĩ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và xóa bỏ sự phân biệt đối xử trong lĩnh vực kinh tế, tài chính của phụ nữ và tạo ra một chương trình hành động xã hội và kinh tế của phụ nữ, đấu tranh chống lại bất bình đẳng cũng như trong việc đối phó với các tình huống khẩn cấp và hậu quả.

Các phát biểu nhấn mạnh, phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và trong công cuộc xóa đói giảm nghèo. Tuyên bố Bắc Kinh đã đưa ra một chương trình để tạo ra sự độc lập về kinh tế của phụ nữ. Đây là nền tảng để tạo điều kiện cho việc trao quyền năng về kinh tế cho phụ nữ tiếp cận thị trường và xóa bỏ phân biệt đối xử tại công sở, cũng như việc tạo điều kiện cho việc điều hòa giữa công việc và đời sống gia đình.

Các nhà lãnh đạo quốc tế nhận định, đại dịch Covid-19 đã cho thấy, phụ nữ và nam giới đều bị ảnh hưởng bởi đại dịch nhưng theo các cách khác nhau, tuy nhiên phụ nữ bị ảnh hưởng nặng nề hơn nam giới. Cho rằng phụ nữ cần phải đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý khủng hoảng một cách bền vững và đóng góp vào cấu trúc an ninh và chính sách về y tế, khí hậu, các đại biểu nhấn mạnh, các nghị sĩ nữ cần có những đóng góp chủ động để thúc đẩy các nội dung này.

Đại dịch Covid-19 tạo nhiều thách thức, nhưng cũng là cơ hội để nhìn lại công tác thúc đẩy bình đẳng giới.

Trên tinh thần này, các đại biểu cho rằng, cần cam kết hơn nữa để có những biện pháp mạnh, có những biện pháp xóa bỏ bất bình đẳng, sự phân biệt; có những văn bản luật, văn bản dưới luật để triển khai thực hiện; các đại biểu Quốc hội/nghị sĩ, nữ Chủ tịch Quốc hội tại diễn đàn bàn biện pháp xóa bỏ, hỗ trợ phụ nữ tham gia vào chính quyền, giới thiệu phụ nữ có tiềm năng tham gia vào hoạt động chính trị; kêu gọi các lãnh đạo Quốc hội nữ cần đặt tỷ lệ nữ chiếm 50/50 trong Quốc hội, bảo đảm 50% trên thế giới.

Các phát biểu kêu gọi các Chủ tịch Quốc hội nữ có những biện pháp mạnh hơn nữa liên quan bình đẳng giới, liên quan thu nhập, tiền lương đối với phụ nữ; cần có những chương trình đầu tư tài chính; đáp ứng những nhu cầu phụ nữ và trẻ em gái…

Lãnh đạo IPU cũng nhấn mạnh, đại dịch Covid-19 tạo ra nhiều thách thức nhưng cũng có những cơ hội thúc đẩy thêm về bình đẳng giới và cần phải có những chính sách về giới, quy trình mang tính cấp thiết, có những biện pháp hiện thực hóa những cam kết.

“Hội nghị này, với tinh thần đó, cần cam kết cao hơn để có biện pháp mạnh hơn để xóa bỏ tất cả sự bất bình đẳng phân biệt, cần phải có những luật và văn bản dưới luật để triển khai thực hiện”.

Bà Chủ tịch IPU cũng cho rằng, trước những sự phân biệt, khoảng cách đối với phụ nữ thì cần phải có những luật bảo đảm thu nhập bình đẳng giữa phụ nữ và đàn ông, mở ra nhiều cơ hội để có bình đẳng giới và chấm dứt bạo lực với phụ nữ, và không chấp nhận những hủ tục với phụ nữ. Những biện pháp này cần được triển khai ở cả lập pháp, hành pháp và tư pháp…

Nâng cao năng lực ứng phó với đại dịch

Tiếp nối thảo luận trực tuyến về Chuyên đề 1: “Nâng cao năng lực quản lý khủng hoảng lên tầm cao mới”, với sự điều hành của bà Fawzia Zainal, Chủ tịch Hội đồng đại biểu Bahrain, thay mặt cho Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân gửi tới toàn thể các đại biểu tham dự trực tuyến Phiên họp lần thứ 13 Hội nghị thượng đỉnh các nữ Chủ tịch Quốc hội thế giới lời chào trân trọng; chúc Phiên họp đạt nhiều kết quả tốt đẹp.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, Việt Nam luôn thúc đẩy các ưu tiên về chương trình nghị sự và các sáng kiến của Việt Nam liên quan tới phụ nữ và trẻ em gái đặc biệt là trong tình hình khủng hoảng y tế toàn cầu cùng với hậu quả của thiên tai và biến đổi khí hậu.

Chủ tịch Quốc hội thông báo, sáng nay, 17-8, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Việt Nam đã có phiên họp giải trình về an ninh nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt và quản lý an toàn hồ đập.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã tổ chức thành công Phiên họp đặc biệt cấp cao ASEAN về Tăng quyền cho phụ nữ trong thời đại số với chủ đề “Hành động mạnh mẽ hơn vì sự tham gia của phụ nữ với vai trò lãnh đạo chính trị trong một thế giới biến động và bất ổn” trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN 36. Việc tổ chức Phiên họp cho thấy cam kết mạnh mẽ của Việt Nam ở cấp cao của ASEAN trong việc thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ luôn là chính sách nhất quán và xuyên suốt của Nhà nước Việt Nam. Quốc hội Việt Nam đã thông qua nhiều văn bản luật nhằm bảo vệ và thúc đẩy trao quyền của phụ nữ, khuyến khích để phụ nữ tham gia nhiều hơn vào các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội; đồng thời luôn quan tâm giám sát việc thực thi pháp luật và triển khai các chính sách của Chính phủ trong lĩnh vực quan trọng này và đã đạt được những kết quả rất tốt đẹp.

Trước tình hình khó khăn do đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực đến các hoạt động kinh tế, xã hội của hầu hết các quốc gia, với sự nhay cảm, lòng nhân ái và bao dung, phụ nữ ở khắp nơi trên thế giới đã nhanh chóng tham gia tuyến đầu trong công tác phòng chống và đấu tranh đẩy lùi và giảm thiểu tác hại của dịch bệnh.

“Phụ nữ có các kỹ năng riêng để ứng phó khi hoàn cảnh chung quanh thay đổi bằng cách thực hiện những sáng kiến và các giải pháp thích nghi khác nhau mà họ tích lũy được từ cuộc sống và công việc hàng ngày của mình”.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, bên cạnh những kết quả đáng mừng, việc thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ nhất là trao quyền phụ nữ tham gia quản lý khủng hoảng cùng còn những bất cập. Từ đó, Chủ tịch Quốc hội đưa ra một số đề xuất.

Cụ thể, theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, cần hoàn thiện khuôn khổ chính sách pháp luật thúc đẩy bình đẳng giới, trao quyền phụ nữ, bảo vệ lợi ích chính đáng của phụ nữ trong xã hội, nhất là trong tình hình khủng hoảng y tế toàn cầu, thiên tai trong xã hội.

Cùng với đó, cần quan tâm và tăng cường nguồn lực nhằm thực hiện bình đẳng giới trong xã hội, đặc biệt các hoạt động nâng cao nhận thức, xóa bỏ định kiến đối với phụ nữ, tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong việc xây dựng và hoạch định chính sách, nâng cao năng lực lên tầm cao mới…

Cũng trong tối 17- 8 theo giờ Hà Nội, với sự điều hành của bà Rebecca Alitwa Kadaga, Chủ tịch Quốc hội Uganda, các đại biểu tiếp tục thảo luận trực tuyến chuyên đề 2 về “Đẩy mạnh trao quyền kinh tế và tài chính cho phụ nữ”.

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến từ ngày 17 đến 18- 8 với Chủ đề “Sự lãnh đạo của phụ nữ tại Quốc hội trong thời Covid-19 và sự phục hồi sau đại dịch”. Hội nghị diễn ra trước Hội nghị Thượng đỉnh các Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 5.

Những kết quả của Hội nghị nữ Chủ tịch Quốc hội lần thứ 13 sẽ được đưa vào nội dung nghị sự của Hội nghị Thượng đỉnh các Chủ tịch Quốc hội thế giới về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái.
Trên cơ sở chủ đề chung, các phiên thảo luận trực tuyến sẽ được chia thành ba phần: Nâng cao năng lực quản lý các trường hợp khẩn cấp lên tầm cao mới; Đẩy mạnh trao quyền kinh tế, tài chính cho phụ nữ và Chấm dứt nạn bạo lực đối với phụ nữ trong Quốc hội và trong mọi hoạt động xã hội. Các nữ Chủ tịch Quốc hội được mời phát biểu trực tuyến, tối đa 4 phút tại một trong ba phần thảo luận nói trên (tùy theo đăng ký của mỗi nước).

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 30/8/2020

CPI tháng 8 tăng thấp nhất giai đoạn 2016-2020

Ngày 29-8, Tổng cục Thống kê công bố, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8 tăng 0,07% so tháng trước, là mức tăng thấp nhất trong giai đoạn 2016-2020.

Có ba nguyên nhân khiến CPI tháng 8 tăng, gồm: bão số 2 và mưa trên diện rộng làm giá rau tăng; giá gạo trong nước tăng do gạo xuất khẩu của Việt Nam thuận lợi và tăng giá dịch vụ giáo dục của một số địa phương theo lộ trình. Trong tháng 8 có bảy trong số 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tăng giá. Trong đó, nhóm giáo dục tăng nhiều nhất với mức tăng 0,18%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,11%; giao thông tăng 0,1%. Các nhóm hàng hóa và dịch vụ giảm gồm: nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm 0,2%; bưu chính viễn thông giảm 0,05%; may mặc, mũ nón và giày dép giảm 0,03%. Riêng nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình không thay đổi. So tháng 12-2019, CPI tháng 8-2000 giảm 0,12%. CPI bình quân tám tháng năm 2020 tăng 3,96% so cùng kỳ.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 30/8/2020

Mười kỹ sư, công nhân nhận Giải thưởng Tôn Đức Thắng năm 2020

Mười tấm gương là những kỹ sư, công nhân có những sáng kiến, cải tiến kỹ thuật tiêu biểu góp phần làm lợi cho đơn vị đã được vinh danh tại Lễ trao Giải thưởng Tôn Đức Thắng lần thứ 20.

Giải thưởng Tôn Đức Thắng năm 2020 được UBND TP Hồ Chí Minh,  LĐLĐ TP Hồ Chí Minh và Báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức sáng 29-8. Đây cũng là Lễ trao giải đánh dấu Giải thưởng Tôn Đức Thắng tròn 20 năm, được tổ chức từ năm 2000 đến nay.

Mười tấm gương được nhận giải thưởng đã có những sáng kiến, cải tiến kỹ thuật tiêu biểu thuộc các ngành công nghiệp trọng yếu như ngành công nghiệp – điện lạnh – điện tử, ngành cơ khí – chế tạo máy, ngành Nông nghiệp công nghệ cao, và ngành công nghệ thông tin.

Đây là những người có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi chuyên môn, vững tay nghề, không ngừng học tập, nâng cao trình độ, đổi mới, sáng tạo, cải tiến kỹ thuật, được tập thể công nhân lao động tín nhiệm, có nhiều đóng góp cho doanh nghiệp, là lực lượng nòng cốt tích cực tham gia hoạt động hiệu quả tại Công đoàn cơ sở và là người truyền lửa nghề cho đội ngũ công nhân trẻ kế cận.

Phát biểu tại Lễ trao giải, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Lê Thanh Liêm nhấn mạnh: Hướng đến kỷ niệm 132 năm Ngày sinh của Chủ tịch Tôn Đức Thắng (20/8/1888-20/8/2020) là người bạn gần gũi, người đồng chí kiên trung của Chủ tịch Hồ Chí Minh, giải thưởng Tôn Đức Thắng không chỉ là niềm tự hào mà còn là mục tiêu cụ thể để công nhân lao động TP Hồ Chí Minh phấn đấu trở thành những người kế thừa, xứng đáng với sự nghiệp của Chủ tịch Tôn Đức Thắng- người công nhân tiêu biểu của giai cấp công nhân Việt Nam; lãnh tụ của Đảng và nhà nước.

“Giải thưởng cũng chính là sự tôn vinh của Tổ chức Công đoàn và sự ghi nhận của lãnh đạo thành phố dành cho những kỹ sư, công nhân ưu tú, từ đó đội ngũ kỹ sư, công nhân lao động thành phố tiếp tục phát huy tri thức, sự năng động, lan toả tinh thần sáng tạo đến các đồng nghiệp, thế hệ trẻ, tạo ra nhiều hơn nữa các sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, góp phần xây dựng lực lượng công nhân đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới”, – đồng chí Lê Thanh Liêm nêu rõ.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 26/8/2020

Thúc đẩy hợp tác TP Hồ Chí Minh – Hoa Kỳ

Ngày 25-8, UBND thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Lãnh sự quán Hoa Kỳ và Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ (AmCham) tại TP Hồ Chí Minh tổ chức Diễn đàn doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh – Hoa Kỳ với chủ đề “Thúc đẩy quan hệ đối tác, sáng tạo vì tương lai thịnh vượng”. 

Đến dự, có đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh; Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Đ.Cri-ten-brinh; Tổng Lãnh sự Hoa Kỳ tại TP Hồ Chí Minh M.Đa-mo và đại diện các doanh nghiệp hai nước.

Phát biểu ý kiến tại diễn đàn, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, mối quan hệ hợp tác 25 năm giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có nhiều ý nghĩa tích cực đối với cả hai nước. TP Hồ Chí Minh có nhiều tiềm năng và cơ hội thuận lợi để Hoa Kỳ mở rộng hợp tác và đầu tư, lãnh đạo thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tác Hoa Kỳ; xem thành công của các đối tác Hoa Kỳ là thành công của thành phố.

Diễn đàn là hoạt động nhằm tăng cường đầu tư của Hoa Kỳ vào TP Hồ Chí Minh, thúc đẩy hợp tác với Hoa Kỳ trong ba lĩnh vực: Đô thị thông minh; phát triển khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông thành phố; xây dựng trung tâm tài chính. Diễn đàn cũng đưa ra các định hướng hợp tác cụ thể giữa thành phố và Hoa Kỳ trong giai đoạn 2020 – 2025, tầm nhìn đến 2030; tập trung vào việc tăng cường đầu tư của Hoa Kỳ trong chuỗi cung ứng trong lĩnh vực công nghệ cao của thành phố; đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, phát triển thành phố trở thành đô thị thông minh, trung tâm tài chính quốc tế và hình thành khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông thành phố.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 18/8/2020

VNA mở bán hơn hai triệu vé Tết Nguyên đán

Ngày 17-8, Vietnam Airlines Group (gồm Vietnam Airlines, Pacific Airlines, VASCO) chính thức mở bán vé Tết Tân Sửu 2021, với hơn hai triệu ghế trên tất cả đường bay nội địa, nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại, đoàn viên của người dân trong dịp Tết Nguyên đán.

Hành khách có thể mua vé  từ ngày 18-8 trên website, ứng dụng di động và tại các phòng vé, đại lý chính thức của Vietnam Airlines trên toàn quốc với nhiều hình thức thanh toán tiện lợi như thẻ ngân hàng, internet banking, thanh toán trả sau…

Vietnam Airlines Group cũng ưu tiên tăng thêm chuyến bay và tải cung ứng trên các đường bay có nhu cầu đi lại lớn như: Hà Nội – TP Hồ Chí Minh/Vinh/Cần Thơ/Phú Quốc, TP Hồ Chí Minh – Đà Nẵng/Hải Phòng/Thanh Hóa/Vinh/Đồng Hới/Huế/Pleiku/Quy Nhơn/ Buôn Ma Thuột/Nha Trang/Phú Quốc… Với giờ bay đa dạng, thuận tiện, các chuyến bay của Vietnam Airlines Group mang đến nhiều lựa chọn hấp dẫn cho hành khách.

Để đáp ứng tốt nhất nhu cầu đi lại của hành khách, các hãng tiếp tục duy trì dải giá vé rộng với nhiều mức giá linh hoạt. Vé máy bay dịp Tết được mở bán sớm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách có thể mua vé về quê, thăm thân, du lịch… đồng thời giúp người dân có thói quen lập kế hoạch đi lại từ sớm, bảo đảm đặt được chỗ trong thời gian cao điểm.

Để bảo đảm an toàn sức khỏe cho hành khách và cộng đồng, Vietnam Airlines Group vẫn áp dụng các quy trình, tiêu chuẩn phòng dịch toàn diện, chủ động từ mặt đất đến trên không như vệ sinh, phun khử khuẩn tàu bay, trang thiết bị phục vụ, trang bị bảo hộ y tế cho nhân viên, hành khách khai báo y tế, đo thân nhiệt trước khi lên tàu và đeo khẩu trang trong suốt hành trình…

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 17/8/2020

Lần đầu phẫu thuật Hybrid điều trị bệnh tim bẩm sinh thành công

Chiều 15-8, Bệnh viện T.Ư Huế cho biết, dưới sự hỗ trợ của PGS,TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện đại học Y Hà Nội, ê-kíp các y, bác sĩ của Bệnh viện T.Ư Huế đã tiến hành thành công ca phẫu thuật tim bẩm sinh phức tạp bằng phương pháp Hybrid (tức là sự kết hợp đặc biệt giữa can thiệp tim mạch và phẫu thuật tim mạch cùng một thời điểm) để cứu sống bệnh nhân.

Đó là bệnh nhân Lê Khánh T, 8 tháng tuổi, cân nặng 4,5kg (trú huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế), vào viện ngày 3-6, được các bác sĩ chẩn đoán thông liên thất phần cơ bè, có kích thước rất lớn (khoảng 11mm), áp lực động mạch phổi gần bằng áp lực hệ thống và tăng sức cản động mạch phổi nặng trên nền suy dinh dưỡng, nhiễm trùng phổi.

Theo TS, Bác sĩ Hồ Anh Bình, Trưởng khoa Cấp cứu Tim mạch – Can thiệp, Trung tâm Tim mạch – Bệnh viện T.Ư Huế, bệnh nhân T được điều trị các bệnh nền, nâng cao thể trạng, tuy nhiên lưu lượng máu quá lớn qua lỗ thông liên thất, gây suy tim ngày càng nặng và nguy cơ tổn thương phổi không hồi phục biến chứng sang bệnh lý Eisenmenger phức tạp.

Kết quả siêu âm và thông tim còn cho thấy vị trí rất đặc biệt và phức tạp của dị tật tim bẩm sinh. Do vị trí và kích thước lỗ thông rất lớn nên việc thực hiện can thiệp đóng dù qua đường mạch máu ở chân là không khả thi. Ngoài ra, vị trí lỗ thông liên thất rất gần mỏm tim nên rất khó khăn cho bác sĩ phẫu thuật tim tiếp cận lỗ thông liên thất để khâu lại.

Ngày 14-8, dưới sự đồng chủ trì của PGS,TS Nguyễn Lân Hiếu (đang chỉ đạo chống dịch tại miền trung) và GS,TS Phạm Như Hiệp, Giám đốc Bệnh viện T.Ư Huế, các bác sĩ của bệnh viện đã tiến hành hội chẩn đa chuyên khoa: tim mạch can thiệp, ngoại lồng ngực mạch máu, hồi sức tim mạch, hồi sức nhi khoa, nhi tim mạch và thăm dò chức năng tim mạch, đã thống nhất phương án phương pháp Hybird, kết hợp vừa can thiệp đóng dù lỗ thông vừa kết hợp phẫu thuật bộc lộ tim.

Theo GS,TS Phạm Như Hiệp, trong tình hình diễn biến của dịch bệnh Covid-19 đang hết sức phức tạp, ngoài tập trung phòng chống dịch, phải đảm bảo hoạt động khám chữa bệnh, đặc biệt việc triển khai kỹ thuật mới, kỹ thuật cao cũng rất cần được chú trọng trong giai đoạn hiện nay để kịp thời cứu chữa bệnh nhân.

Với quyết tâm đó, công tác chuẩn bị đã được tiến hành khẩn trương, đầy trách nhiệm của tất cả các chuyên khoa. Ngày 15-8, bệnh nhân nhi Lê Khánh T được đưa vào phòng phẫu thuật Hybrid. Các bác sĩ ngoại lồng ngực tim mạch tiến hành mở lồng ngực để bộc lộ tim. Sau đó, các bác sỹ tim mạch can thiệp đã tiến hành đưa dụng cụ đóng dù xuyên qua thành tim được bộc lộ dưới hướng dẫn của siêu âm tim và màn tăng sáng DSA.

Trong suốt quá trình phẫu thuật, bệnh nhi T được gây mê và hỗ trợ tim bởi các thiết bị đặt biệt của hồi sức tim mạch. Sau hai giờ can thiệp, cháu T đã được đóng dù thành công lỗ thông liên thất và đóng thành ngực an toàn. Hiện tại, bệnh nhi T tiếp tục theo dõi sát tại khoa Hồi sức Tim mạch – Trung tâm Tim mạch (Bệnh viện T.Ư Huế) với tình trạng huyết động ổn định.

PGS,TS Nguyễn Lân Hiếu (chuyên gia hàng đầu về can thiệp tim bẩm sinh) cho biết, phương pháp phẫu thuật Hybrid trong điều trị bệnh nhân này lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam vì lỗ thông liên thất rất lớn và chỉ chụp qua đường tĩnh mạch (thông thường các nơi khác thực hiện qua đường động mạch) và rất hiếm được thực hiện trên thế giới vì tính phức tạp của kỹ thuật này.

TS Hồ Anh Bình cho biết, với sự phát triển không ngừng của trang thiết bị y tế và kỹ thuật can thiệp tim mạch, việc phối hợp đa chuyên khoa tham gia phẫu thuật và can thiệp cho các bệnh lý nặng là giải pháp khả thi hiện nay.

“Phẫu thuật Hybrid ngày càng đóng vai trò quan trọng trong điều trị các bệnh lý tim mạch phức tạp như: tim bẩm sinh phức tạp, đặt stent graft trong bệnh lý động mạch chủ nặng, thay van động mạch chủ qua da (TAVR), bệnh lý động mạch vành nhiều nhánh…”, TS Bình nói.

Trước đó, cũng với sự hỗ trợ của PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, ê-kíp các bác sĩ tại Bệnh viện T.Ư Huế đã tiến hành bít dù lỗ dò khổng lồ động mạch phổi thành công cho bệnh nhi Nguyễn Nhật T. (3 tuổi, quê ở Quảng Bình) có tiền sử hay tím môi đầu chi, vào viện trong tình trạng sốt cao, đau đầu, nôn mửa, nồng độ ô-xy máu dao động 65-70%, trẻ tím nhiều.

Kết quả CT não cho thấy hình ảnh áp xe não và vùng tổn thương lớn. Trẻ được chụp CT lồng ngực phát hiện lỗ dò lớn từ động mạch phổi vào nhĩ trái. Bệnh nhi được phẫu thuật dẫn lưu áp xe não và điều trị tích cực tại khoa Hồi sức nhi – Trung tâm nhi khoa (Bệnh viện T.Ư Huế). Sau hơn một thời gian điều trị tích cực, trẻ cải thiện rõ về tình trạng lâm sàng.

Sau khi hội chẩn đa chuyên khoa với hồi sức nhi, tim mạch can thiệp, ngoại lồng ngực mạch máu và nhi tim mạch, ê-kíp các bác sĩ thống nhất điều trị nguyên nhân gây áp xe não và tình trạng tím thường xuyên kết hợp đóng dị tật dò động mạch phổi lỗ rất lớn bằng phương pháp bít dù. Kích thước lỗ dò rất lớn lên tới 10mm đã được đóng thành công bằng dù 22/20 mm. Đây cũng là dụng cụ lớn nhất từng được bít ở bệnh nhân nhỏ tuổi tại Bệnh viện T.Ư Huế. Nồng độ ô-xy bão hòa trong máu trước can thiệp là 77%, đã cải thiện nhanh chóng ngay sau bít dụng cụ, đạt đến 99%.

Với thành công của việc giải quyết triệt để nguyên nhân, giúp ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm do lỗ dò động mạch phổi gây ra như áp xe não tái phát hay suy hô hấp cấp sau này.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 30/8/2020

Phát hành bộ tem về tàu cảnh sát biển Việt Nam

Ngày 27/8, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển phát hành bộ tem biển, đảo Việt Nam (bộ 2) “Tàu cảnh sát biển Việt Nam”.

Bộ tem được phát hành nhân dịp kỷ niệm Ngày truyền thống của Cảnh sát biển Việt Nam (28/8), lực lượng quân sự chuyên trách thuộc Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện chức năng quản lý về an ninh, trật tự, an toàn và bảo đảm việc chấp hành pháp luật của Việt Nam và điều ước quốc tế có liên quan. Bộ tem tiếp tục góp phần quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam, tạo nên sức mạnh tổng hợp trên các mặt trận đấu tranh bảo vệ, giữ vững chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Bộ tem được thiết kế tràn lề bởi họa sĩ Nguyễn Du, gồm 4 mẫu khuôn khổ 43 x 32mm và 1 blốc khuôn khổ 150 x 100mm. Bộ tem gồm 4 mẫu với các hình ảnh chủ đạo là tàu cảnh sát biển 1013 (K206), tàu cảnh sát biển 4033 (TT400), tàu cảnh sát biển 9004 (tàu kéo cứu hộ) và tàu cảnh sát biển 8003; đây là các lớp tàu được trang bị phù hợp với từng chức năng riêng biệt phục vụ thực thi nhiệm vụ tuần tra bảo vệ bờ biển, hỗ trợ tìm kiếm cứu nạn, tuần tra ngoài khơi, bảo vệ các vùng biển, đảo Việt Nam.

Những mẫu tem đã thể hiện được quá trình trưởng thành, lớn mạnh của lực lượng Cảnh sát biển thông qua sự phát triển đội tàu từ lớp tàu phóng lôi chuyển đổi K206, lớp tàu TT120, 200, 400, đến các tàu tuần duyên lớp Hamilton, lớp sông Hàn, và đến thế hệ các tàu hiện đại do Việt Nam tự đóng DN 2000.

Bộ tem được cung ứng trên mạng bưu chính công cộng từ ngày 27/8/2020 đến ngày 30/6/2022.

Được biết, từ năm 2018, Bộ Thông tin và Truyền thông đã quyết định phát hành 3 bộ tem chủ đề “Biển đảo Việt Nam”. Trong đó, bộ tem đầu tiên được phát hành năm 2018 với chủ đề “Sinh vật biển”. Bộ thứ hai với chủ đề về “Tàu cảnh sát biển Việt Nam” được phát hành lần này. Và bộ thứ ba có chủ đề về “Động vật đặc hữu biển, đảo” sẽ được phát hành trong năm 2012./.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 30/8/2020

NSND Trần Phương, một tấm gương lao động vì nghệ thuật

Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Trần Phương vừa qua đời ngày 26-8 tại nhà riêng ở Hà Nội, thọ 91 tuổi. Ông nổi tiếng với các vai diễn trong những bộ phim kinh điển của điện ảnh Việt Nam, đồng thời cũng là đạo diễn của nhiều phim được công chúng yêu mến, được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007. Cả cuộc đời ông là bài ca lao động không mệt mỏi vì nghệ thuật, sống chân tình và hết mình với bạn bè, đồng nghiệp.

Tôi nhớ mãi một cảnh trong phim Chị Tư Hậu mà NSND Trần Phương vào vai anh Khoa, chồng chị Tư Hậu đã nói với vợ trước những việc mà kẻ thù đã gây ra: “Đừng khóc nữa em! Khóc không giải quyết được vấn đề gì đâu!”. Tôi rất thích câu thoại này. Vì xem phim Việt Nam, từ trước cho đến giờ, thấy khóc nhiều quá. Nhất là các nhân vật nữ. Khi có dịp gặp NSND Trần Phương, tôi hỏi ông về câu thoại ấy. Ông nói, ông cũng nhớ và thích. Câu thoại đó chỉ cho ông phong cách làm phim. Các nhân vật, nhất là nữ, phải mạnh mẽ và… ít khóc. Vì vậy, khi được đề cử Giải thưởng Nhà nước, ông đã chọn ba phim đều nói về những phụ nữ mạnh mẽ: Hy vọng cuối cùng, Tội lỗi cuối cùng và Dòng sông hoa trắng.

Cả cuộc đời NSND Trần Phương là bài ca lao động không mệt mỏi. Thời trẻ, ông là một diễn viên có hạng cao. Những vai diễn khắc sâu trong trí nhớ người xem như A Phủ (Vợ chồng A Phủ), Khoa (Chị Tư Hậu), bác sĩ Khiêm (Tiền tuyến gọi), Tiệp (Ngày lễ thánh), Lực (Vợ chồng anh Lực)… Các vai diễn của ông thường kiệm lời, thể hiện tối đa ngôn ngữ điện ảnh là cử chỉ và hành động. Ông nhập vai một cách tự nhiên và hòa đồng với bối cảnh. Từ cảnh ở miền núi đến cảnh chiến tranh, từ cảnh ồn ào trong quán ba đến cảnh nông thôn, bãi lầy vùng biển…, ở đâu, người xem cũng thấy Trần Phương thể hiện nhân vật như đã thuộc từ lâu. Để có được sự công nhận của khán giả, trước khi trở thành diễn viên, Trần Phương đã trải qua nhiều gian khó cuộc đời. Đặc biệt, tinh thần ham học hỏi và sự từng trải đã giúp ông tìm hiểu và khám phá nhân vật một cách cặn kẽ. Thái độ làm việc tôn trọng vai diễn của ông ảnh hưởng nhiều đến các thế hệ diễn viên sau này khi ông chuyển sang làm đạo diễn.

Ông là người rất yêu nghề. Song càng yêu, ông càng thận trọng. Trước khi làm đạo diễn, ông đã thử học nhiều nghề liên quan như quay phim, chiếu sáng, thư ký trường quay và phó đạo diễn. Bởi tư duy của một diễn viên khác hoàn toàn tư duy của một đạo diễn. Ông đã theo học nghề đạo diễn bằng cách làm phó cho đạo diễn Trần Vũ trong hai phim Chuyến xe bão táp và Những người đã gặp. Sau 20 năm làm diễn viên, đóng hơn chục vai ấn tượng, bước vào tuổi 50, Trần Phương quyết định làm đạo diễn.

Những bộ phim ông làm như Mưa rơi trên thành phố (năm 1978), Dưới chân núi trắng (1979)… là những khúc dạo đầu cho hành trình sau này của ông. Những bộ phim tiếp theo như Tội lỗi cuối cùng (năm 1980), Hy vọng cuối cùng (1981), Đứng trước biển (1985), Hoàng Hoa Thám (1987), Dòng sông hoa trắng (1989)… đã mang lại cho ông nhiều giải thưởng quan trọng. Và khán giả nhớ đến Trần Phương như một đạo diễn nổi bật trong việc cân bằng hai yếu tố nghệ thuật và thị trường. Vì vậy, khi điện ảnh chuyển sang cơ chế thị trường, ông lại là người đi đầu trên con đường mới.

Trong những năm 1990, Đài Truyền hình Việt Nam bắt đầu sản xuất những bộ phim truyền hình. Gọi là phim truyền hình, nhưng quy trình làm phim vẫn như phim nhựa. Tôi được ông dàn dựng bộ phim Trung du – một bộ phim kể về thời trẻ của cha mẹ tôi tham gia dạy bình dân học vụ ở vùng đồi Phú Thọ. Tôi thấy ông làm kịch bản đã kỹ, đi chọn bối cảnh lại càng kỹ hơn. Đặc biệt, ông yêu cầu họa sĩ Dân Nam và nhà quay phim Phạm Thanh Hà phải lục tung từng “đồi cọ, rừng chè” để chọn những bối cảnh ưng ý nhất. Trong phim này, diễn viên Trung Hiếu được ông chọn làm vai diễn đầu tiên. Chàng diễn viên trẻ rất hồi hộp, nhiều khi thoại chưa lưu loát, song ông không hề cáu giận mà thong thả làm công tác tâm lý cho diễn viên bằng những thí dụ thực tế rất thuyết phục. Sau giờ quay phim, ông hòa đồng với người dân địa phương. Tôi nhớ hình ảnh ông ngồi hút thuốc ở thềm nhà dân. Trang phục giản dị, mái tóc điểm bạc, ngồi thở từng làn khói trong chiều trung du. Đến nỗi, có người hàng xóm sang nói chuyện, cứ ngỡ ông là chủ nhà, mãi sau mới biết là khách.

Những diễn viên, quay phim, họa sĩ… làm việc cùng ông đều nhớ một con người làm việc cần mẫn nhưng rất nghệ sĩ. Ông luôn đối xử chân tình với mọi người và thật sự là nghệ sĩ của nhân dân. Mọi người luôn nghĩ về ông với lòng tiếc thương và kính trọng.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 28/8/2020

Trao tặng Huấn luyện viên Pắc Hang-xo Huân chương Lao động hạng nhì

Ngày 27-8, HLV trưởng ĐT Việt Nam Park Hang Seo vinh dự được trao danh hiệu Huân chương Lao động hạng Nhì, vì những cống hiến giúp đội tuyển U22 Việt Nam lần đầu tiên trong lịch sử giành Huy chương vàng SEA Games 30.

Với những thành tích đã mang về cho bóng đá Việt Nam, Tổng cục Thể dục – Thể thao và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã làm hồ sơ xin trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì cho HLV Park Hang Seo, và được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ.

Hai trợ lý của ông Park là Lee Young Jin và Kim Han Yoon cũng được trao bằng khen của Thủ tướng vì những đóng góp cho bóng đá Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ, HLV Park Hang Seo gửi lời cảm ơn chân thành đến nhân dân Việt Nam và Thủ tướng Chính phủ vì đã trao danh hiệu cao quý này cho ông. Ông thể hiện sự trân trọng khi được biết đây là Huân chương Lao động hạng Nhì đầu tiên được Nhà nước Việt Nam trao cho một HLV bóng đá nước ngoài.

HLV Park Hang Seo cho biết: “Hiện dịch Covid-19 vẫn đang rất phức tạp và gây ảnh hưởng tới bóng đá Việt Nam, các giải đấu phải tạm ngưng và các CLB gặp nhiều khó khăn về tài chính. Tuy nhiên, tôi vẫn sẽ tiếp tục công tác huấn luyện của mình, tìm kiếm các tài năng triển vọng và phát triển chiến thuật cho đội tuyển”.

“Huân chương này thật sự có ý nghĩa như một sự công nhận vì những cố gắng của chúng tôi thời gian qua. Đồng thời, cũng là động lực để chúng tôi nỗ lực hơn nữa vì sự phát triển của bóng đá Việt Nam”, ông chia sẻ thêm.

Tổng thư ký VFF Lê Hoài Anh phát biểu: “VFF đánh giá rất cao và trân trọng đóng góp của HLV Park Hang Seo cũng như đội ngũ trợ lý, cán bộ đội tuyển U22 Việt Nam tại SEA Games 30. Đây là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực của ông Park và tập thể U22 Việt Nam”.

Đây là lần thứ ba HLV Park Hang Seo vinh dự nhận huân chương từ Thủ tướng Chính phủ. Năm 2018, ông đã được trao Huân chương Lao động hạng Ba nhờ thành tích Á quân ở vòng chung kết U23 châu Á 2018. Lúc đó, U23 Việt Nam cũng nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.

Khi đến với đội tuyển Việt Nam vào tháng 10-2017, mục tiêu hàng đầu của HLV Park trong ngày nhận chức là đưa đội tuyển Việt Nam vào top 100 thế giới. Và thành quả này ông phải đạt được trong thời hạn hợp đồng hai năm với VFF.

Thời điểm ông Park tới Việt Nam, giới truyền thông cũng như người hâm mộ không mấy “mặn mà” với vị HLV người Hàn Quốc. Bởi lý lịch hoạt động cầm quân của ông không nổi trội, cùng với đó là chuỗi thất bại liên tiếp tại nền bóng đá nước nhà trong nhiều năm.

Thế nhưng HLV Park đã khẳng định bản thân mình bằng thái độ làm việc nghiêm túc và tình cảm gắn kết dành cho những người học trò của mình. Chỉ sau ba tháng cầm quân, thầy Park đã giúp đội tuyển U23 Việt Nam lần đầu tiên trong lịch sử giành huy chương bạc tại vòng chung kết U23 châu Á 2018 tại Thường Châu (Trung Quốc).

Kế tiếp đó, nhà cầm quân 62 tuổi đã đưa đội tuyển Việt Nam giành ngôi vô địch AFF Suzuki Cup 2018. Năm 2019, ông giúp đội tuyển U22 Việt Nam lần đầu tiên trong lịch sử 60 năm của SEA Games giành được tấm huy chương vàng danh giá ở môn bóng đá nam.

Trước khi SEA Games 30 diễn ra, ông Park cũng đã tái ký hợp đồng với VFF. Bản hợp đồng có thời hạn ba năm và kéo dài đến hết năm 2022. Nhà cầm quân Hàn Quốc được biết đang hưởng mức lương 50.000 USD mỗi tháng sau thuế.

Do ảnh hưởng dịch Covid-19 tới bóng đá nội địa cũng như quốc tế trong năm 2020, HLV Park cùng các học trò chỉ có thể tranh tài tại một giải từ đầu năm là U23 châu Á, giải đấu mà Việt Nam bị loại từ vòng bảng. Nhưng khi sang năm 2021, lịch trịch làm việc của thầy Park sẽ vô cùng bận rộn với hàng loạt các giải đấu quan trọng như AFF Cup, vòng loại World Cup và SEA Games 31 ngay tại Việt Nam.

Tại buổi lễ, Đoàn thể thao Việt Nam cũng được trao tặng Huân chương Lao động hạng nhất do có thành tích ấn tượng tại SEA Games 30. Đoàn Việt Nam xếp thứ nhì toàn Đại hội, mang về 98 huy chương vàng, 85 huy chương bạc, 105 huy chương đồng.

Do có những đóng góp miệt mài và đạt được các thành tựu đáng kể, Kình ngư Nguyễn Thị Ánh Viên cũng vinh dự được trao Huân chương Lao động hạng nhất. Ngoài ra, đội tuyển bóng đá nữ được trao Huân chương Lao động hạng nhì.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 25/8/2020

Người công giáo cộng sản – Một chân dung đa diện mà thống nhất

Từ xưa đến nay, con viết về cha là điều vẫn thường xảy ra trong sinh hoạt văn hóa của các quốc gia, cả phương Ðông lẫn phương Tây, đặc biệt khi những người cha ấy có tầm ảnh hưởng lớn trong một giai đoạn lịch sử đất nước. Tác phẩm “Người công giáo cộng sản” (NXB Văn học, 2020) dày 600 trang, đủ để tác giả Trần Việt Trung ôm trọn cuộc đời cha mình Thiếu tướng Trần Tử Bình (1907 – 1967), cuộc đời của một “con người hành động” đúng nghĩa, một nhà cách mạng đã chiến đấu và cống hiến liên tục, từ trước khi Ðảng Cộng sản Ðông Dương thành lập (1930) cho đến tận lúc ông bất ngờ qua đời sau một cơn nhồi máu cơ tim.

Tác giả, theo lối viết sử biên niên, đã đưa người đọc vào lịch sử cuộc đời của một con người, một “đại nhân vật”: Từ thuở là đứa trẻ sinh ra trong một gia đình nghèo nhưng ngoan đạo ở thôn Ðồng Chuối Thượng, huyện Bình Lục (Hà Nam); đến lúc là chủng sinh trường dòng Hoàng Nguyên; sau đó lên tàu vào miền nam làm phu ở đồn điền cao-su Phú Riềng và lãnh đạo anh em công nhân cao-su đấu tranh để viết nên một “Phú Riềng đỏ” vang dội; rồi bị chính quyền thực dân bắt đi đày khổ sai 5 năm ở ngục Côn Ðảo; đến lúc trở về hoạt động bí mật trên cương vị Thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ, bị bắt giam vào nhà tù Hỏa Lò, vượt ngục, và có những quyết định kịp thời, dứt khoát để lãnh đạo quần chúng đấu tranh cướp chính quyền tại Hà Nội vào ngày 19-8-1945; góp phần quan trọng vào chiến thắng thu đông năm 1947 và được phong Thiếu tướng trong đợt phong tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam (cùng đợt với Ðại tướng Võ Nguyên Giáp); đến lúc là Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Tổng Thanh tra Quân đội và đã ra quyết định gây chấn động dư luận khi trực tiếp điều tra xét xử một “đại án” tham nhũng trong kháng chiến, là tử hình Ðại tá Giám đốc Nha quân nhu Trần Dụ Châu; đến lúc kiêm chức Phó Tổng Thanh tra Chính phủ và đã đôn đáo khắp nơi để khắc phục tối đa những vụ oan sai trong cải cách ruộng đất; đến lúc làm lãnh đạo Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn tại Trung Quốc, gánh trọng trách đào tạo lực lượng cán bộ quân sự “chất lượng cao” cho Quân đội nhân dân Việt Nam; rồi cuối cùng là làm Ðại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa suốt từ năm 1959 đến 1967, năm ông đột ngột qua đời.

Một cuộc đời như thế là một cuộc đời tuyệt đẹp, một cuộc đời mà người ta chỉ có thể nói về bằng cách ca ngợi. Và quả thật tác giả Trần Việt Trung đã ca ngợi tướng Trần Tử Bình, cả trong tư cách một người con luôn tự hào về người cha của mình, cả trong tư cách một người viết luôn nỗ lực nhìn nhận lịch sử như nó đã diễn ra. Chân dung của tướng Trần Tử Bình trong cuốn sách này, ở những nét lớn, xứng đáng là một chân dung mẫu mực đối với người cộng sản Việt Nam: Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, trung thành với lý tưởng cộng sản, tuân thủ triệt để nguyên tắc lãnh đạo của Ðảng, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Ðảng và Nhà nước giao phó, không ngại gian khổ, không sợ hy sinh, chiến đấu suốt đời vì sự nghiệp cách mạng, vì độc lập dân tộc và thống nhất đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân. Nhưng nếu chỉ như thế, chân dung văn học của tướng Trần Tử Bình sẽ rất dễ bị lẫn vào chân dung đã có của những người cộng sản Việt Nam thuộc thế hệ đầu tiên. Tác giả Trần Việt Trung chắc sớm nhận thấy điều này, và ông đã hóa giải bằng cách nhấn mạnh những nét khác, đa diện hơn, trên bức chân dung tinh thần của thân phụ.

Như chính tên cuốn sách, “Người công giáo cộng sản” cho biết: Tướng Trần Tử Bình là người cộng sản đồng thời là người công giáo. Hay nói chính xác hơn, ông là người công giáo trước khi là người cộng sản, và ông đã sống và chiến đấu hết mình trong tư cách một người cộng sản. Công giáo cho con người đức tin mạnh mẽ và kiên định vào sự cứu rỗi bằng tình yêu và niềm thương mến bao la. Ðức tin ấy, khi gặp lý tưởng cộng sản về một thế giới đại đồng, không có áp bức bóc lột giữa người với người, không có sự nô dịch giữa các quốc gia với nhau, thì càng được nhân bội. Nó chính là nguồn sức mạnh tinh thần dường như vô tận để tướng Trần Tử Bình có thể vượt qua được những thách thức to lớn, những cạm bẫy hiểm nguy luôn rình rập trên con đường cách mạng thiên lý. Hơn nữa, từ môi trường công giáo thuở hoa niên, tướng Trần Tử Bình còn được học võ nghệ. Phẩm chất, kỹ năng này, khi được tiếp sức từ các giai thoại về những trang anh hùng hiệp nghĩa trong cổ thư, được trui rèn trong thực tế hoạt động cách mạng đầy sôi nổi, đã hình thành ở người cộng sản Trần Tử Bình một nét tính cách rất đậm: đó là khí phách ngang tàng, hành động dứt khoát, dám làm và cũng dám chịu. Thậm chí có thể nói, chân dung văn học của tướng Trần Tử Bình trở nên hấp dẫn hơn, chính là do tác giả thể hiện rất sống động tính cách hiên ngang, cương trực này.

Tác giả Trần Việt Trung xác nhận cuốn sách của mình là “tiểu thuyết lịch sử” – nhưng xem ra cái chất lịch sử của tác phẩm đậm hơn nhiều chất tiểu thuyết. Người viết đã dày công tham khảo tư liệu thành văn từ nhiều nguồn, và lời kể của nhiều chứng nhân lịch sử khác nhau. Ðọc sách, ta không chỉ thấy chân dung một con người mà còn thấy lại diện mạo đất nước cả một thời kỳ khá dài. Thậm chí ở một số đoạn, cuốn sách của Trần Việt Trung còn mang dáng dấp của những nghiên cứu lịch sử, những phản biện ngầm trước các kết luận trái chiều. (Ví như chính quyền mà Việt Minh giành được trong Tổng khởi nghĩa ở Hà Nội ngày 19-8-1945 không hề là “một chính quyền nhặt được”, như quan điểm của Philippe Papin trong công trình “Lịch sử Hà Nội”, và nhiều sử gia khác nữa, mà nó là thành quả của một cuộc đấu tranh lâu dài, của năng lực phán đoán đúng và trúng thời điểm hành động, của nghệ thuật lãnh đạo biết tập trung sức mạnh to lớn của quần chúng nhân dân).

“Người công giáo cộng sản” đã làm nên chân dung nhà cách mạng, Thiếu tướng Trần Tử Bình, đa diện mà thống nhất.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 25/8/2020

Công nhận Khu du lịch quốc gia Mũi Né

Ngày 24-8, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện đã ký Quyết định số 2354/QĐ-BVHTTDL công nhận Khu du lịch Mũi Né, tỉnh Bình Thuận là Khu du lịch quốc gia. 

Theo Quyết định, vị trí, quy mô, ranh giới Khu du lịch quốc gia Mũi Né (Khu DLQG Mũi Né), tỉnh Bình Thuận được quy định tại khoản 1 Điều 1 Quyết định số 1772/QĐ-TTg ngày 18-12-2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Mũi Né, tỉnh Bình Thuận đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Tại Điều 2 của Quyết định nêu rõ: Giao Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận chủ trì, phối hợp với Tổng cục Du lịch, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức công bố Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Khu DLQG Mũi Né, tỉnh Bình Thuận để quảng bá hình ảnh, xúc tiến đầu tư, thu hút khách du lịch.

Tại Quyết định số 1772/QĐ-TTg ngày 18-12-2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu DLQG Mũi Né, tỉnh Bình Thuận đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 xác định vị trí, quy mô, ranh giới Khu du lịch quốc gia Mũi Né nằm trên dải đất ven biển từ xã Hòa Phú, huyện Tuy Phong đến hết ranh giới phường Phú Hài, TP Phan Thiết (Bình Thuận); có diện tích khoảng 14.760 ha, trong đó diện tích vùng lõi tập trung phát triển hình thành các khu chức năng du lịch là khoảng 1.000 ha.

Quan điểm phát triển, phát triển bền vững Khu DLQG Mũi Né theo hướng tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường sinh thái, cảnh quan, đặc biệt là thắng cảnh Bàu Trắng, Bàu Sen và các đồi cát ven biển, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, xói lở bờ biển; phát triển hài hòa giữa du lịch với khai thác khoáng sản, nông, lâm, ngư nghiệp và năng lượng; bảo đảm lợi ích của Nhà nước, cộng đồng dân cư và doanh nghiệp.

Tập trung phát triển du lịch theo chiều sâu, chú trọng chất lượng và hiệu quả, đa dạng về sản phẩm trên cơ sở khai thác và phát huy các lợi thế về tài nguyên du lịch biển, hình thành các sản phẩm du lịch đặc trưng, nhất là nghỉ dưỡng biển, thể thao biển, đi đôi với chú trọng khai thác giá trị các di tích, văn hóa dân tộc Chăm và các giá trị cảnh quan địa hình đồi các độc đáo tạo cơ sở đột phá đưa Khu DLQG Mũi Né trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng chất lượng cao.

Phát triển Khu DLQG Mũi Né trong mối liên kết chặt chẽ với các điểm du lịch trong tỉnh, trong vùng du lịch Duyên hải Nam Trung bộ và Đông Nam bộ. Đẩy mạnh xã hội hóa, huy động các nguồn lực trong và ngoài nước đầu tư phát triển Khu DLQG Mũi Né; khuyến khích phát triển du lịch cộng đồng, tạo sinh kế bền vững cho người dân.

Mục tiêu chung tập trung đầu tư hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng vật chất, kỹ thuật du lịch, đáp ứng các tiêu chí của Khu du lịch quốc gia; thu hút các nhà đầu tư chiến lược có tầm cỡ để phát triển Khu DLQG Mũi Né trở thành một điểm đến hấp dẫn. Phấn đấu đến năm 2030 Khu DLQG Mũi Né trở thành một trong những điểm đến hàng đầu của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

Mục tiêu cụ thể, phấn đấu đến năm 2030 đón khoảng 14 triệu lượt khách du lịch, trong đó khách quốc tế đạt trên 2,5 triệu lượt; tổng thu từ khách du lịch đến năm 2025 đạt khoảng 24 nghìn tỷ đồng, đến năm 2030 đạt khoảng 50 nghìn tỷ đồng. Tạo việc làm cho khoảng 24.000 lao động trực tiếp vào năm 2025 và trên 45.000 người vào năm 2030.

Hình thành các Phân khu du lịch chính gồm: Phân khu du lịch biển cao cấp Bắc Bình có diện tích khoảng 500 ha; phân khu du lịch biển Mũi Né, diện tích khoảng 340 ha; phân khu du lịch chuyên đề-du lịch Cát, diện tích khoảng 100 ha.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 23/8/2020

Chương trình hòa nhạc “Giai điệu tổ quốc”

Theo thông tin từ Ban Văn nghệ, Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), lần đầu tiên VTV tổ chức một chương trình hòa nhạc được phát sóng trực tiếp nhưng không có khán giả để tuân thủ phòng chống dịch Covid-19. Đó là chương trình “Giai điệu Tổ quốc” hướng tới kỷ niệm 75 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9.

Chương trình  “Giai điệu Tổ quốc” được tổ chức thành ba giai đoạn gắn bó với cuộc đời con người: Khi đứa trẻ lọt lòng, nghe lời ru của bà của mẹ, học những bài học đầu đời và những cung bậc cảm xúc lớn dần; Tuổi thanh niên, trở thành người lính, trải qua hai cuộc kháng chiến cứu nước; và cuộc sống ngày nay với những bài ca dựng xây đất nước trong thời kỳ mới. Tương ứng với hành trình đó, đêm hòa nhạc có ba chương: “Đất nước lời ru”; “Bài ca người lính” và “Khát vọng”. Giám đốc âm nhạc chương trình “Giai điệu Tổ quốc” là nhạc sĩ Hồng Kiên, NSƯT Trần Ly Ly kết hợp với đạo diễn Phú Trần xây ý tưởng và đảm trách phần biên đạo múa.

Giám đốc âm nhạc – nhạc sĩ Hồng Kiên cho biết: “Khán giả sẽ được thưởng thức một live concert thực sự chất lượng với các ca sĩ nổi tiếng cùng dàn nhạc bán cổ điển semi – classic và dàn nhạc điện tử, chắc chắn sẽ rất áp lực cho nghệ sĩ và Ban tổ chức nhưng sẽ mang lại cho khán giả những cảm xúc chân thực nhất.

Ban đầu, chương trình dự kiến được quay tại Nhà hát lớn với đông đảo khán giả. Tuy nhiên do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp nên BTC quyết định tổ chức show không khán giả để an toàn cho cả các nghệ sĩ và người thưởng thức.

Chương trình gồm những ca khúc được nhiều thế hệ khán giả yêu thích như  “Mẹ yêu con”, “Áo mùa Đông”; những bài hát thiếu nhi hồn nhiên trong sáng “Hạt gạo làng ta”, “Đưa cơm cho mẹ đi cày”, những ca khúc đã gắn liền với hình ảnh người chiến sĩ “Lá xanh”, “Tình ca”, đặc biệt là những bài hát chan chứa tình yêu và khát vọng cống hiến, xây dựng đất nước hòa bình, phát triển như “Tự nguyện”, “Hà Nội niềm tin và hy vọng”, “Những ánh sao đêm”… 15 tiết mục trong chương trình “Giai điệu Tổ quốc” đều là những bài ca đã đi sâu vào trái tim của nhiều thế hệ người Việt Nam và những tác phẩm ghi dấu ấn tại một thời điểm nhất định trong mạch chảy của âm nhạc nước nhà.

Góp mặt trong “Giai điệu Tổ quốc” là những nghệ sĩ tài năng được công chúng và giới chuyên môn đánh giá cao như: Tùng Dương, Trọng Tấn, Uyên Linh, Vũ Thắng Lợi, Dương Hoàng Yến, Đỗ Tố Hoa, bé Trịnh Nhật Minh, bé Kiều Minh Tâm, nhóm OPlus, nhóm bè VK, các nghệ sĩ múa Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam, ban nhạc In The Spotlight, dàn dây Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, dàn kèn Big K…

Ca sĩ Tùng Dương chia sẻ: “Dương rất hạnh phúc khi được tham gia hoà nhạc “Giai điệu Tổ quốc”-một trong những concert rất đặc biệt của Đài truyền hình Việt Nam trong năm nay. Dương tin những chương trình như “Giai điệu Tổ quốc” sẽ khơi dậy niềm tự hào, tình yêu quê hương đất nước, biết ơn sâu sắc thế hệ cha anh, khơi dậy niềm tin vào tình yêu thương giữa con người và con người, con người và cuộc đời”.

Chương trình hòa nhạc “Giai điệu Tổ quốc” sẽ diễn ra vào lúc 20 giờ ngày 22-8 tại Nhà hát Lớn Hà Nội, được truyền hình trực tiếp trên sóng VTV1 – Đài Truyền hình Việt Nam, với sự đồng hành của Tập đoàn Vingroup.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 21/8/2020

Hoàn thành kè hồ Hoàn Kiếm

Sáng 20-8, tại vị trí cầu Thê Húc (hồ Hoàn Kiếm, TP Hà Nội), Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Hoàn Kiếm phối hợp Công ty Cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (đơn vị thi công) tổ chức thi công hợp long các khối cấu kiện bê-tông, hoàn thành công trình kè hồ với tổng chiều dài gần 1.500m sau 65 ngày đêm.

Đây là công trình nhóm A, cấp quốc gia đặc biệt thuộc dự án Xây dựng, cải tạo, chỉnh trang khu vực chung quanh hồ Hoàn Kiếm – thành phố Hà Nội.

Theo đó, ngoài bảo đảm tiến độ công việc, đơn vị thi công phải tuân thủ Luật Đầu tư, Luật Xây dựng cũng như thực hiện nghiêm túc Luật Di sản văn hóa, nên việc sửa chữa được tính toán một cách cẩn trọng, khoa học, bảo đảm hiện trạng nền đất tự nhiên dưới đáy hồ, hiện trạng cây xanh cũng như kết cấu nền đất nguyên thổ dưới vỉa hè chung quanh hồ Hoàn Kiếm.

Ngoài ra, đơn vị thi công cũng bố trí 15 tổ, đội thi công trên tổng mặt bằng tuyến kè theo bốn mũi, chia hai ca ngày và đêm. Sau khi thi công, phải dọn dẹp mặt bằng sạch sẽ, trả lại vỉa hè phục vụ nhu cầu sử dụng của người dân và du khách.

Trước đó, sau một thời gian ghi nhận các đóng góp, ý kiến của các cơ quan chức năng có thẩm quyền cũng như nhiều chuyên gia kỹ thuật, kiến trúc sư, nhà khoa học trong các lĩnh vực xây dựng, đô thị, môi trường,… vào ngày 18-6, UBND quận Hoàn Kiếm tiếp tục thực hiện giai đoạn 2 dự án xây dựng, cải tạo, chỉnh trang chung quanh hồ Hoàn Kiếm.

Song song đó, toàn bộ đường dạo, vỉa hè quanh hồ Hoàn Kiếm cũng được thay thế bằng loại đá hoa cương (granite) được khai thác từ Bình Định, Phú Yên. Chất liệu đá lát vỉa hè được đồng bộ, bảo đảm độ cứng, độ dày để thay thế cho 20 loại gạch đá khác nhau đã xuống cấp, hỏng hóc.

Ngoài ra, đường dây điện lực, thông tin và chiếu sáng sẽ được hạ ngầm, nhiều hạng mục khác như hệ thống tưới nước tự động, ghế ngồi,… cũng được chỉnh trang để tạo điểm nhấn thu hút người dân và du khách khi tham quan hồ Hoàn Kiếm.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 21/8/2020

Ra mắt bộ sách Võ Quảng – Một đời thơ văn

Nhà xuất bản Kim Đồng vừa giới thiệu đến bạn đọc bộ tác phẩm gồm năm cuốn sách của nhà văn Võ Quảng nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của ông (1-3-1920 – 1-3-2020), bao gồm: tiểu thuyết Quê nội; tập thơ Ai dậy sớm; tuyển tập Truyện đồng thoại Võ Quảng; tập truyện Những truyện hay viết cho thiếu nhi – Võ Quảng và tuyển thơ, truyện, phê bình, chân dung Võ Quảng – Một đời thơ văn. 

Nhà văn Võ Quảng (1920-2007) sinh ra trong một gia đình có truyền thống khoa cử, ông được học hành bài bản ngay từ nhỏ. Năm 17 tuổi, ông đỗ vào trường Quốc học Huế và từ đó bắt đầu tham gia hoạt động cách mạng. Ông từng bị địch bắt, chịu cảnh tù đày, quản thúc. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, ông đảm đương nhiều chức vụ như: Chủ tịch Ủy ban Hành chính TP Đà Nẵng, Phó Chánh án Tòa án quân sự miền nam Việt Nam… Năm 1957, ở tuổi 38, ông mới ra mắt tác phẩm đầu tiên là tập thơ Gà Mái Hoa được bạn đọc nhỏ tuổi yêu thích, sau đó ông làm Tổng biên tập đầu tiên của NXB Kim Đồng. Ngoài văn chương, Võ Quảng còn viết kịch bản phim hoạt hình, dịch một số tác phẩm văn học kinh điển của thế giới sang tiếng Việt. Năm 2007, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 20/8/2020

Thay toàn bộ xương đùi cho người có đôi chân lệch nhau 11cm

Lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam, các bác sĩ đã thực hiện ca phẫu thuật đặc biệt thay toàn bộ đoạn xương đùi từ khớp háng đến khớp gối bằng kim loại cho bệnh nhân. 

Ông Nguyễn Đức Vượng (63 tuổi, ở Phúc Thọ, Hà Nội) mắc viêm xương 38 năm nay, trải qua nhiều ca phẫu thuật tại các bệnh viện lớn. Sau đó, ông vẫn thường xuyên bị hành hạ bởi các cơn đau xương đùi trái. Ông đi khắp nơi chữa bệnh, uống tất cả thuốc được giới thiệu nhưng cơn đau không thuyên giảm.

Ông phụ thuộc thuốc giảm đau, suy tuyến thượng thận do sử dụng corticoid quá nhiều. Hậu quả là chân trái của ông ngắn dần theo thời gian. Hai chân lệch khoảng 11cm, teo hoàn toàn khối cơ mông – đùi (trước cơ đùi sau bên trái), dáng đi xiêu vẹo.

Để thoát khỏi cơn đau, nhiều lần ông Vương muốn bác sĩ cắt cụt chân trái. Khi tới khám tại khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện E, được tư vấn về kỹ thuật thay thế toàn bộ đoạn xương bị viêm bằng kim loại, ông Vương đã đồng ý thực hiện.

Ê-kíp phẫu thuật gồm PGS, TS Trần Trung Dũng, Trưởng phân môn Chấn thương chỉnh hình, Đại học Y Hà Nội và các bác sĩ khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện E.

Ngày 25-5, ông Vương đã được phẫu thuật tháo toàn bộ xương đùi và đặt cement kháng sinh để diệt khuẩn, đồng thời giữ khoảng chiều dài xương đùi phải tương đương bên trái.

Sau bảy tuần, bệnh nhân được mổ tháo cement kháng sinh, thay toàn bộ xương đùi nhân tạo. Giai đoạn 2 được các bác sĩ đánh giá là trận đánh lớn với chiến lược chuẩn bị kỹ càng. Bởi đây là một ca bệnh rất phức tạp, các thông số cần chính xác từng mm, không cho phép sai lệch.

Do bệnh nhân kèm theo thoái hóa khớp gối và khớp háng nặng, ổ cối biến dạng với rất nhiều chồi xương, khối cơ mông xung quanh khớp teo giảm chức năng nhiều, nguy cơ trật khớp sau mổ. Các bác sĩ đã nghiên cứu và áp dụng xu hướng mới là PSI (patient specific instrument) tức là sử dụng các thông số của chính bệnh nhân được đo đạc chính xác trên cắt lớp dựng hình để chế tạo bộ khớp háng đặc biệt, xương đùi và khớp gối đặc biệt cho chính bệnh nhân.

Ca mổ kéo dài 3 giờ 30 phút, các bác sĩ tập trung cao độ và đã thành công. Xương đùi nhân tạo kèm khớp háng khớp gối đã được đặt vào đúng vị trí, đặc biệt ca mổ không mất quá nhiều máu và không có biến chứng nào xảy ra trong mổ.

Sau phẫu thuật ngày thứ 3, bệnh nhân đã tự đứng và bước đi, các triệu chứng đau âm ỉ do viêm xương gần như không còn. Tầm vận động khớp gối và khớp háng cải thiện hơn, phần chênh lệch giữa hai chân được rút ngắn lại. Phẫu thuật thành công giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống, không còn phải chịu đựng cảm giác đau đớn và không dùng đến thuốc giảm đau.

Theo GS, TS Lê Ngọc Thành, Giám đốc Bệnh viện E, trong khoảng 10 năm trở lại đây, thế giới chỉ có năm ca bệnh được thay toàn bộ xương đùi để điều trị bệnh lý viêm xương – tủy xương lành tính nhằm bảo tồn chi thể. Tại Việt Nam, đây là ca đầu tiên.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 18/8/2020

VNPT khẳng định vai trò dẫn dắt trong chuyển đổi số

Ngày 16-8, tại Hà Nội, Đảng bộ Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ 24, nhiệm kỳ 2020 – 2025.

Đại hội đã xác định mục tiêu tổng quát của Đảng bộ Tập đoàn nhiệm kỳ 2020 – 2025 là: Đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực tổ chức thực hiện của cấp ủy, xây dựng Đảng bộ Tập đoàn trong sạch, vững mạnh; phát triển doanh nghiệp hiệu quả; khẳng định vai trò chủ lực, dẫn dắt của Tập đoàn trong chuyển đổi số tại Việt Nam. Báo cáo chính trị tại Đại hội khẳng định, trong nhiệm kỳ 2015 – 2020, Đảng bộ Tập đoàn VNPT đã tập trung nguồn lực khắc phục cơ bản các vấn đề còn khiếm khuyết, tiếp tục tổ chức sắp xếp, đổi mới hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả, hoàn thành thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Tập đoàn lần thứ 23 đã đề ra. Cụ thể, Đảng ủy Tập đoàn đã lãnh đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh, tốc độ tăng trưởng doanh thu bình quân đạt 6,53%/năm; lợi nhuận bình quân tăng 16,63%/năm (chỉ tiêu đề ra là 15%/năm); nộp ngân sách nhà nước hằng năm đều hoàn thành kế hoạch; tỷ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu đạt 11,30% (chỉ tiêu đề ra là 10%).

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 17/8/2020

Đội tuyển nữ Việt Nam khẳng định vị thế số 1 khu vực

Theo bảng xếp hạng tháng 8 bóng đá nữ vừa được Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA)  công bố, đội tuyển nữ Việt Nam có 1.657 điểm, xếp ở vị trí 35 thế giới, tốp 6 của châu Á và tiếp tục khẳng định vị trí số 1 của Đông – Nam Á. Trong khu vực, đội tuyển nữ Thái-lan có 1.596 điểm, xếp sau đội tuyển nữ nước ta năm bậc. Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) đưa ra nhận định, đội tuyển nữ Việt Nam có đủ thực lực để thành công tại Giải vô địch bóng đá nữ châu Á 2022 (vòng loại World Cup nữ 2023). Điều này hoàn toàn có cơ sở bởi vòng chung kết World Cup nữ 2023 sẽ tăng lên 32 đội tham dự và số suất dành cho châu Á cũng tăng từ năm suất lên 8,5 suất.

Lấy ý kiến phương án kiến trúc khu vực đồi Dinh Đà Lạt

Tại Trung tâm triển lãm Hòa Bình, TP Đà Lạt, Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng và UBND thành phố Đà Lạt tổ chức trưng bày, lấy ý kiến phương án kiến trúc khu vực đồi Dinh Tỉnh trưởng (đồi Dinh), thuộc quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Hòa Bình. Tại đây, trưng bày ba phương án kiến trúc để các cơ quan, tổ chức, cá nhân và nhân dân thành phố cho ý kiến tại chỗ (bằng phiếu ý kiến), dựa trên các nội dung đánh giá về hình thức kiến trúc, giải pháp bảo tồn, sự phù hợp cảnh quan chung và phương án tối ưu. Theo Quy hoạch chi tiết Khu trung tâm Hòa Bình gồm năm phân khu, trong đó khu vực đồi Dinh thuộc phân khu ba, quy mô diện tích khoảng 4,43 ha; chức năng là khu thương mại, dịch vụ cao cấp. Thời gian trưng bày, lấy ý kiến diễn ra đến ngày 14-9.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 30/8/2020

Cảnh báo khẩn không sử dụng sản phẩm “Pate Minh Chay”

Cục an toàn thực phẩm Bộ Y tế vừa ra thông báo khẩn cấp về việc trong thời gian qua (từ ngày 13-7 đến 18-8) đã xuất hiện rải rác chín ca bệnh phải điều trị tại các cơ sở y tế với triệu chứng mệt mỏi, sụp mi mắt, tứ chi yếu cơ, khó nuốt, liệt cơ, khó thở ….

Cụ thể, có hai ca bệnh được điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai, năm ca tại Bệnh viện Chợ Rẫy và  hai ca tại Bệnh viện Nhiệt đới TP Hồ Chí Minh.

Qua điều tra cho thấy các bệnh nhân đều sử dụng sản phẩm Pate Minh Chay của Công ty TNHH Hai Thành viên Lối sống mới (địa chỉ tại Tổ 2, thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội) sản xuất và kinh doanh trực tiếp qua mạng (trang Website của công ty: pate.1001monchay.com; minhchay.com).

Kết quả kiểm nghiệm ban đầu một số sản phẩm “Pate Minh Chay” của các lô khác nhau đã phát hiện vi khuẩn Clostridium botulinum typ B. Đây là vi khuẩn kị khí tuyệt đối, sinh bào tử; độc tố của vi khuẩn Clostridium botulinum có độc lực rất mạnh, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, kéo dài và dễ tử vong.

Do đó, Cục An toàn thực phẩm thông báo khẩn cấp người tiêu dùng tạm thời không mua, không sử dụng các sản phẩm của Công ty TNHH Hai Thành viên Lối sống mới và thông báo cho cơ quan chức năng y tế tại địa phương nếu còn sản phẩm sau: Pate Minh Chay, Pate nấm hầu thủ, Ruốc nấm Heri vị hảo hạng, Muối vừng bát bảo đặc biệt, Ruốc nấm Heri Hương thảo mộc, Giò lụa lúa mì, Muối lạc truyền thống, Chả quế lúa mì, Muối vừng bát bảo, Giò nấm lúa mì, Ruốc nấm truyền thống, Ruốc nấm sả ớt, Ruốc nấm cháy tỏi.

Đối với người tiêu dùng đã sử dụng sản phẩm nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe như trên cần đến ngay cơ ở y tế gần nhất để được kiểm tra và theo dõi kịp thời.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 29/8/2020

Khởi tố, bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Đức Chung

Ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP Hà Nội bị khởi tố, bắt tạm giam bốn tháng để phục vụ công tác điều tra về hành vi “Chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước”.

Ngày 28-8-2020, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra quyết định Khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam (04 tháng), Lệnh khám xét chỗ ở và nơi làm việc đối với ông Nguyễn Đức Chung (sinh năm 1967, trú tại phường Trung Liệt, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội) về hành vi “Chiếm đoạt tài liệu bí mật Nhà nước” quy định tại Điều 337 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Sau khi Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn các Quyết định và Lệnh nêu trên, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã thi hành các Quyết định và Lệnh theo đúng quy định của pháp luật. Hiện nay, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang khẩn trương điều tra, làm rõ hành vi sai phạm của các bị can trong vụ án.

Trước đó, ngày 11-8, Bộ Chính trị đã quyết định đình chỉ sinh hoạt Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội và đình chỉ chức vụ Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội đối với ông Nguyễn Đức Chung, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội để xác minh, điều tra làm rõ trách nhiệm có liên quan trong một số vụ án theo quy định của pháp luật.

Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc ký Quyết định số 1223/QĐ-TTg tạm đình chỉ công tác đối với ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội. Quyết định nêu rõ, tạm đình chỉ công tác đối với ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội để xác minh, điều tra làm rõ trách nhiệm có liên quan của ông Nguyễn Đức Chung trong một số vụ án theo quy định của pháp luật. Thời hạn tạm đình chỉ công tác là 90 ngày, kể từ ngày ra quyết định tạm đình chỉ công tác.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 28/8/2020

Kiên Giang xử lý sau kết luận của Thanh tra Chính phủ

Theo Kế hoạch số 76/KH-UBND, ngày 15-5-2020 của UBND tỉnh Kiên Giang về việc tổ chức thực hiện Kết luận thanh tra số 602/KL-TTCP ngày 27-4-2020 của Thanh tra Chính phủ, có 23 đơn vị của tỉnh Kiên Giang phải tiến hành tổ chức kiểm điểm trách nhiệm liên quan đến công tác quản lý, sử dụng đất, khoáng sản, tài nguyên và môi trường.

Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh Kiên Giang, tất cả các đơn vị đều kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với những tập thể và cá nhân có liên quan. Trong số cán bộ, công chức, viên chức tiến hành kiểm điểm rút kinh nghiệm có từ nguyên chủ tịch UBND tỉnh, một số nguyên phó chủ tịch UBND tỉnh đến lãnh đạo, nguyên lãnh đạo một số sở, ngành, đơn vị và lãnh đạo một số huyện, thành phố trong tỉnh; lãnh đạo phòng, ban chuyên môn thuộc sở, ban, ngành, địa phương… Riêng huyện Phú Quốc kiểm điểm rút kinh nghiệm ba lãnh đạo huyện, ba lãnh đạo cấp phòng và 15 cán bộ là chủ tịch UBND các xã, thị trấn. Phú Quốc cũng đã kiểm điểm kỷ luật 16 cán bộ công chức có liên quan, trong đó kỷ luật với hình thức cảnh cáo năm cá nhân, khiển trách 11 cá nhân.

Về xử lý kinh tế, tỉnh Kiên Giang đã truy thu tiền thuế tài nguyên hơn 2,26 tỷ đồng. Đối với tiền nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuế đất, Cục Thuế tỉnh thu hơn 822,6 tỷ đồng trong tổng số hơn 1.549,6 tỷ đồng; số tiền không có khả năng thu hồi là hơn 39 tỷ đồng do doanh nghiệp phá sản, hoặc không triển khai dự án đã bị thu hồi dự án…

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 25/8/2020

Bị phạt vì tự trưng bản hiệu văn phòng báo chí

Chiều 24-8, ông Trần Thanh Hưng, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Phú Yên cho biết: Thanh tra Sở vừa quyết định xử phạt 7,5 triệu đồng đối với ông Phan Bá Hoài về hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản.        

Việc xử phạt của Thanh tra Sở được căn cứ theo quyết định số 01/QĐ-XPVPHC xử phạt 7,5 triệu đồng đối với ông Phan Bá Hoài tạm trú 140B Nguyễn Văn Linh, phường Phú Lâm, thành phố Tuy Hòa, Phú Yên về hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản theo điểm a khoản 02 điều 05 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 của Chính phủ.

Cụ thể ông Hoài đã có hành vi vi phạm hành chính về điều kiện thanh lập cơ quan đại diện, cơ quan thường trú văn phòng thường trú của cơ quan báo chí.

Trước đó, Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với Công an tỉnh phát hiện ông Phan Bá Hoài  treo hai bảng hiệu: “Tạp chí vận tải Ô-tô – Cơ quan ngôn luận của Hiệp hội vận tải ô-tô Việt Nam – Văn phòng phóng viên thường trú tại Phú Yên” ở bên trong phòng làm việc và phía trước căn nhà.

Sở và Công an tỉnh đã tổ chức kiểm tra đột xuất và mời ông Hoài đến làm việc, lập biên bản vi phạm hành chính. Ông Phan Bá Hoài không có giấy giới thiệu phóng viên của Tạp chí Vận tải ô-tô, không có thẻ nhà báo, không hợp đồng lao động và các giấy tờ liên quan đến việc thành lập, hoạt động của Văn phòng phóng viên thường trú tại Phú Yên. Tại buổi làm việc, ông Phan Bá Hoài thừa nhận hành vi vi phạm nêu trên và đã ký biên bản vi phạm hành chính.

Thanh tra sở Thông tin và Truyền thông Phú Yên yêu cầu ông Phan Bá Hoài không được tham gia hoạt động liên quan đến báo chí từ nay cho đến khi hoàn thành đầy đủ các điều kiện do pháp luật quy định; chậm nhất đến ngày 31-8-2020 phải cung cấp đầy đủ các loại giấy tờ liên quan, nếu không buộc phải tháo dỡ bản treo và chấm dứt hoạt động của Văn phòng phóng viên thường trú tại Phú Yên.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 23/8/2020

Khởi tố, bắt tạm giam hai đối tượng hoạt động lật đổ chính quyền nhân dân

Ngày 22-8, Công an tỉnh Phú Yên cho biết: Cơ quan ANÐT Công an tỉnh vừa tống đạt quyết định khởi tố, thực hiện lệnh bắt tạm giam, khám xét nơi ở đối tượng Phạm Hổ (71 tuổi), tên gọi khác là Phạm Văn Anh, Phạm Phi Thân, bí danh Hoàng Tâm, thường trú phường Hòa Vinh, thị xã Ðông Hòa (Phú Yên) về tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.

Theo kết quả điều tra ban đầu, Phạm Hổ được một số thành viên tổ chức phản động “Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời” kết nối qua mạng xã hội Facebook. Từ đó, Phạm Hổ làm thơ, viết bài ca tụng, ủng hộ Ðào Minh Quân và tổ chức phản động này. Trên trang Facebook cá nhân, Phạm Hổ công khai kêu gọi mọi người tham gia “trưng cầu dân ý”, ủng hộ “Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời”. Theo hướng dẫn của các đối tượng phản động, từ năm 2018, Phạm Hổ tham gia hội luận các chương trình trực tiếp trên trang “Truyền thông công lý” của “Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời”. Cuối năm 2019, Phạm Hổ được tổ chức phản động “Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời” gửi tặng hai điện thoại thông minh để liên lạc, trao đổi, hội luận những mưu đồ lật đổ chính quyền nhân dân. Theo chỉ đạo của tổ chức phản động nêu trên, đầu năm 2020, Phạm Hổ kết bạn với Nguyễn Thanh Xoan, một thành viên của tổ chức “Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời” cư trú tại TP Hồ Chí Minh và được Xoan gửi tặng sáu cuốn sách “Hiến pháp đệ tam Việt Nam Cộng hòa”.

Công an tỉnh Phú Yên cũng vừa tống đạt quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Trần Thị Tuyết Diệu (32 tuổi), ngụ xã Hòa Tân Tây, huyện Tây Hòa, Phú Yên. Trần Thị Tuyết Diệu bị khởi tố điều tra tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam. Theo cơ quan điều tra, từ cuối năm 2017 đến tháng 5-2020, Trần Thị Tuyết Diệu sử dụng nhiều tài khoản trên Facebook như “Tuyết Diệu Babel”, “Trần Thị Tuyết Diệu Journalist”, kênh Youtube Tuyết Diệu Trần… để đăng tải hàng trăm bài viết, hình ảnh, vi-đê-ô clíp có nội dung cổ súy cho những đối tượng chống phá Ðảng, Nhà nước, nhân dân, bôi nhọ Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng nhiều lãnh đạo Ðảng, Nhà nước; xuyên tạc lịch sử cách mạng Việt Nam. Trần Thị Tuyết Diệu công khai phỉ báng, kích động lật đổ chính quyền nhân dân, đòi đa nguyên đa đảng; truyền tải nhiều thông tin sai sự thật về hoạt động của các cơ quan thực thi pháp luật…

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 22/8/2020

Dừng hoạt động phố đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm

UBND quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) vừa ban hành văn bản số 235/TB-UBND thông báo về việc tạm dừng việc tổ chức các hoạt động tại không gian đi bộ trên địa bàn quận từ ngày 21-8 để phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Đó là không gian đi bộ chung quanh hồ Hoàn Kiếm, không gian đi bộ trong khu phố cổ, không gian đi bộ tại đường bích họa phố Phùng Hưng. Việc tạm dừng hoạt động nhằm hạn chế các hoạt động tập trung đông người, ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh Covid-19.

Như vậy, sau hai tháng hoạt động trở lại (từ cuối tháng 6-2020), các không gian đi bộ trên địa bàn quận Hoàn Kiếm lại phải dừng hoạt động. Các hoạt động tại không gian đi bộ trên địa bàn quận chỉ tiếp tục được tổ chức sau khi có chỉ đạo của UBND TP Hà Nội.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 18/8/2020

Thông cáo báo chí Kỳ họp 47 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Từ ngày 11 đến 13-8, tại Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp Kỳ 47. Đồng chí Trần Cẩm Tú, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì Kỳ họp. Tại kỳ họp này, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương đã xem xét, kết luận một số nội dung sau:

1. Sau khi xem xét kết quả kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBKT Tỉnh ủy Bắc Giang và kết quả giám sát đối với: Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bạc Liêu và đồng chí Bí thư Tỉnh ủy; Ban Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Phúc và đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Ban Cán sự đảng UBND tỉnh Hà Giang và đồng chí Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh về lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện Quy chế làm việc; công tác cán bộ; quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện dự án đầu tư; UBKT Trung ương yêu cầu các tổ chức đảng và đảng viên được kiểm tra, giám sát nêu trên phát huy ưu điểm, nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm và sớm có biện pháp khắc phục những hạn chế, khuyết điểm đã được chỉ ra.

UBKT Trung ương yêu cầu UBKT Tỉnh ủy Hà Giang tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Huyện ủy Bắc Quang trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn huyện.

2. Xem xét đề nghị thi hành kỷ luật của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương, UBKT Trung ương nhận thấy, các đồng chí:

– Trung tướng Nguyễn Văn Thành, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 4; Trung tướng Trần Xuân Ninh, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, nguyên Phó Tư lệnh Quân đoàn 4; Đại tá Mai Văn Hào, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, nguyên Phó Tham mưu trưởng Quân đoàn 4 và Đại tá Phan Văn Tiên, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Cục trưởng Cục Hậu cần Quân đoàn 4 đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, Quy chế làm việc và pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai.

– Đại tá Nguyễn Xuân Đông, nguyên Phó Bí thư Chi bộ, nguyên Trưởng phòng Kỹ thuật công nghệ; Đại tá Phạm Bảo, nguyên Phó Bí thư Chi bộ, nguyên Trưởng phòng Kinh tế – Kế hoạch và Đại tá Nguyễn Tuấn Anh, nguyên Phó Bí thư Chi bộ, nguyên Trưởng phòng Tài chính – Kế toán, Binh đoàn 15 đã có vi phạm, khuyết điểm trong tham mưu tổ chức thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh; dự án đầu tư và quản lý, sử dụng đất đai tại đơn vị.

– Đại tá Nguyễn Văn Giang, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Hệ trưởng Hệ 5, Học viện Quân y đã có vi phạm, khuyết điểm trong công tác quản lý, sử dụng Ký túc xá của Nhà trường.

Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm; căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật đảng viên, UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo các đồng chí Trung tướng Nguyễn Văn Thành, Trung tướng Trần Xuân Ninh, Đại tá Mai Văn Hào, Đại tá Phan Văn Tiên và Đại tá Nguyễn Văn Giang; khiển trách các đồng chí Đại tá Nguyễn Xuân Đông, Đại tá Phạm Bảo và Đại tá Nguyễn Tuấn Anh.

3. Xem xét đề nghị của Tỉnh ủy Gia Lai về thi hành kỷ luật đồng chí Nguyễn Văn Quân, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Gia Lai, UBKT Trung ương nhận thấy: Trong thời gian giữ cương vị Tỉnh ủy viên, Bí thư Ban Cán sự đảng, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai, đồng chí Nguyễn Văn Quân đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, Quy chế làm việc và các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong chỉ đạo giải quyết vụ án hình sự lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, gây khó khăn, kéo dài đối với công tác điều tra, truy tố, xét xử, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và cá nhân đồng chí.

Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm; căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật đảng viên, UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo đồng chí Nguyễn Văn Quân.

4. Cũng tại kỳ họp này, UBKT Trung ương đã xem xét, giải quyết tố cáo, khiếu nại kỷ luật đảng đối với một số trường hợp và quyết định một số nội dung quan trọng khác.

ỦY BAN KIỂM TRA TRUNG ƯƠNG

(Nguồn: Trang thông tin điện tử Ủy ban Kiểm tra T.Ư)

Ngay trước ngày quốc khánh đầu tiên, Hồ Chủ tịch đã tiếp hai con gái học giả Phạm Quỳnh

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 9 năm 2020.

KỶ NIỆM 75 NĂM CÁCH MẠNG THÁNG TÁM VÀ QUỐC KHÁNH 2/9:

NGAY TRƯỚC NGÀY QUỐC KHÁNH ĐẦU TIÊN,

HỒ CHỦ TỊCH ĐÃ TIẾP HAI CON GÁI HỌC GIẢ PHẠM QUỲNH

Dã Thảo

Trong  những ngày Cách Mạng Tháng Tám đang diễn ra sôi nổi khắp nước ta, mặc dù bận trăm công nghìn việc “quốc gia đại sự”, vậy mà ngay trước ngày Quốc khánh đầu tiên của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, Hồ Chủ tịch vẫn dành thời gian vốn rất ít ỏi để tiếp hai bà con gái lớn của Phạm Quỳnh xin gặp Người sau khi biết tin cha bị bắt tại Huế.

Trong tư liệu VỀ MỐI THÂN TÌNH GIỮA NGUYỄN ÁI QUỐC – HỒ CHÍ MINH VỚI THƯỢNG CHI – PHẠM QUỲNH (viết ngày 8/12/2008, tại Hà Nội) mà nhà văn Anh hùng Lao động Sơn Tùng đã có nhã ý ký thác cho nhạc sĩ Phạm Tuyên, có viết:

“Ngày 28/8/1945, Hồ Chủ tịch đến làm việc tại Bắc Bộ phủ, 12 phố Ngô Quyền. Một phái đoàn Trung ương – ông Nguyễn Lương Bằng, ông Trần Huy Liệu, ông Cù Huy Cận đã vào Huế dự lễ vua Bảo Đại thoái vị. Hôm phái đoàn lên đường rồi, Hồ Chủ tịch mới về Hà Nội, như chợt nhớ, Người nói với ông Võ Nguyên Giáp, Ủy viên Thường vụ Trung ương Đảng – Tổng chỉ huy quân đội – Bộ trưởng Bộ Nội vụ; ông Hoàng Hữu Nam (Phan Bôi) – Thứ trưởng Bộ Nội vụ; ông Lê Giản- Tổng giám đốc Nha Công an Việt Nam, Vũ Đình Huỳnh: “Chú Bằng (Nguyễn Lương Bằng), chú Liệu (Trần Huy Liệu), chú Cận (Cù Huy Cận) vô Huế rồi mình mới về thì đã trễ, giờ chú Nam (Hoàng Hữu Nam) hoặc xem có ai thay được chú Nam vô Huế gặp Cụ Phạm Quỳnh, trao thư tôi mời Cụ…” (Chúng tôi nhấn mạnh – DT).

Hai hôm sau, ông Hoàng Hữu Nam đến báo cáo với Hồ Chủ tịch: “Ông Phạm Quỳnh đã bị bắt (Chúng tôi nhấn mạnh – DT), hai người con gái của ông ở Hà Nội, gặp tôi thổ lộ việc này”. Hồ Chủ tịch để điếu thuốc đang hút dở xuống gạt tàn, nói lửng: “Bất tất nhiên”! (Theo Hán Việt từ điển của Đào Duy Anh (Nhà xuất bản Khoa học Xã hội Hà Nội 1992) thì Bất tất nhiên có nghĩa là: “Không nhất định phải như thế, có thể ra cách khác được.) (Chúng tôi nhấn mạnh – DT). Người hỏi ông Hoàng Hữu Nam:

– Hai chị ấy tên là gì?

Ông Hoàng Hữu Nam trình bày:

– Dạ…Phạm Thị Giá và Phạm Thị Thức, thưa Bác.

– Chú mời hai chị em cô ấy gặp tôi, chú Tư (Vũ Đình Huỳnh) sẽ sắp xếp ngày giờ gặp…

Ông Hoàng Hữu Nam tươi cười kể lại với Bác là chị Giá, chị Thức bày tỏ xin được gặp Cụ Hồ, nhưng chưa dám hứa chắc vào lúc nào…

Sau buổi làm việc này, ông Vũ Đình Huỳnh trao đổi với ông Hoàng Hữu Nam, Hồ Chủ tịch sẽ tiếp “thân nhân Cụ Phạm” vào cuối buổi sáng ngày 31/8/1945 tại phòng khách Bắc Bộ phủ.

Ngày 31/8/1945, buổi sáng Hồ Chủ tịch rà xét lần cuối bản thảo Tuyên ngôn Độc lập.

Ông Nguyễn Hữu Đang, Trưởng ban tổ chức ngày lễ Tuyên ngôn Độc lập 2/9/1945 và bốn người nữa đến báo cáo với Hồ Chủ tịch về công việc chuẩn bị cho ngày lễ…

Đến 10 giờ 30 phút, ông Hoàng Hữu Nam báo với ông Vũ Đình Huỳnh: “Đã mời thân nhân Cụ Phạm đến, đang ở phòng khách…”. Cụ Vũ Đình Huỳnh khi kể lại với tôi sự việc này, cụ nói trầm trầm như tâm sự: “Tôi nghe danh ông Phạm Quỳnh từ một bỉnh bút, chủ nhiệm, chủ bút báo Nam Phong và Tổng thư ký Hội Khai Trí Tiến Đức. Có đôi lần nhìn thấy ông khăn xếp áo the, kính trắng đi từ trụ sở Nam Phong phố Hàng Da, qua Hàng Bông đến trụ sở Khai Trí Tiến Đức, phố Hàng Trống, bên hồ Hoàn Kiếm. Tôi có biết chị Phạm Thị Giá, vợ giáo sư Tôn Thất Bình dạy Pháp văn ở trường Thăng Long cùng với cụ Phó bảng Bùi Kỷ, dạy Hán văn; các giáo sư Hoàng Minh Giám dạy Pháp văn, giáo sư Đặng Thai Mai dạy Pháp văn, giáo sư Võ Nguyên Giáp dạy văn, sử, địa, giáo sư Vũ Đình Hòe dạy văn, giáo sư Nguyễn Xiển dạy toán, lý… Còn chị Phạm Thị Thức là vợ bác sĩ Đặng Vũ Hỷ, cùng quê Nam Định với tôi, lại còn thân thuộc nữa. Cho nên, cái phút giây tháp tùng Hồ Chủ tịch đến gặp chị Giá, chị Thức tôi bùi ngùi thấy hai chị rụt rè, sợ sệt, chỉ một thoáng, hai chị xúc động mạnh trước cử chỉ Hồ Chủ tịch cầm tay hai chị thân tình, an ủi và mời ngồi vào ghế đối diện với Người. Người nói:

– “Tôi ở chiến khu Việt Bắc mới về Hà Nội, nghe tin chẳng lành về Cụ nhà ở Huế…”. Hồ Chủ tịch ngừng giây lát, nói tiếp: “Trong lúc cuộc khởi nghĩa bùng nổ khó tránh được sự lầm lẫn. Rất tiếc khi ấy tôi đang trên đường về Hà Nội (ngày 22/8/1945, Hồ Chủ tịch rời Tân Trào, Tuyên Quang). Chị Phạm Thị Giá trình bày sự việc cha bị bắt trong lúc đang làm việc tại nhà…Chị Phạm Thị Thức hai tay nâng phong thư lên Bác, Người nhận và chuyển sang tay cho tôi, dặn: “Chú chuyển sang Bộ Nội vụ”. Bác thân mật hỏi han hai chị em về tình hình gia đình ở trong Huế, ở Hà Nội…. Và “Những việc hai cháu vừa đề đạt, hai cháu sẽ trực tiếp gặp ông Hoàng Hữu Nam, Bộ Nội vụ nhá…”.

Đồng chí Bảy (Luật sư Phan Mỹ) Đổng lý văn phòng vào thỉnh thị Chủ tịch… Người đưa tay cầm chặt bàn tay chị Giá, chị Thức: – “Hai chị em về nhá, tôi có việc khẩn…”

Việc hai người con gái đầu của Phạm Quỳnh xin và được Hồ Chủ tịch tiếp từ 11 giờ sáng ngày 31/8/1945 đã được chính người chị là cụ Phạm Thị Giá sau này thuật lại tỉ mỉ như sau trong bài của nhà báo Phạm Tôn Phạm Quỳnh, Người nặng lòng với nước, đăng trên nguyệt san Công giáo và Dân tộc, cơ quan của Ủy ban Đoàn kết Công giáo thành phố Hồ Chí Minh, số 140, tháng 8/2006, từ trang 99 đến trang 116, và bài Người nặng lòng với nước, đăng trên tạp chí Xưa và Nay, cơ quan của Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, số 267, tháng 9/2006, từ trang 15 đến trang 20.

Khi nghe tin Phạm Quỳnh bị bắt, các bà Phạm Thị Giá, Phạm Thị Thức là hai con gái lớn của ông, đến văn phòng Bộ Nội vụ tìm gặp người quen là ông Hoàng Hữu Nam, tức Phan Bôi,bấy giờ là Thứ trưởng Bộ Nội vụ và Chánh văn phòng Phủ Chủ tịch, xin cho vào Huế đón mẹ và các em ra Hà Nội. Ông Nam khuyên không nên vào trong lúc này, vì nhân dân đang nổi dậy, vào có khi lại bị bắt giữ lôi thôi, không có lợi. Muốn đón cụ bà và gia đình ra thì để ông “tư” vào trong ấy. (Sau đó, gia đình đã được đưa ra Hà Nội an toàn)[1] Còn nếu muốn gửi thuốc men cho cụ ông thì cứ gói lại và đề ở ngoài là gửi cho “Thầy tôi”, tự ông sẽ cho chuyển đến tận tay. Hai chị em cũng được ông Nam giải thích rõ là: “Vì nay bọn Pháp đang tìm cụ để lợi dụng, nên chúng tôi giữ cụ lại nơi yên ổn thôi.” Hai chị em còn ngỏ ý xin được gặp cụ Hồ. Ông Nam nhận lời sẽ bố trí một hôm nào đó cho được gặp “ít phút thôi, trình bày ngắn gọn, kẻo Cụ ít thời giờ lắm.” Thái độ thân ái chân tình của ông Nam khiến hai bà cảm động và yên lòng, tin tưởng ở cách mạng.

Sau đó ít ngày, có giấy của Bộ Nội vụ báo Cụ Hồ nhận tiếp hai chị em vào 11 giờ ngày thứ sáu 31/8/1945, tại Bắc Bộ Phủ. Hai bà được đưa đến chờ ở một phòng rộng, lòng hồi hộp, lo lắng và sợ hãi nữa. Một lát sau thì Cụ ra, mặc áo kaki, đi dép lốp, đi đứng nhanh nhẹn; có ông Vũ Đình Huỳnh là thư ký riêng theo sau. Hai chị em đứng lên chào Cụ, Cụ bắt tay và mời ngồi. Cụ hỏi thăm thì hai chị em trình bày việc cha bị bắt và trình lên Cụ một phong thư kể rõ sự việc. Cụ Hồ nói: “Trong lúc khởi nghĩa, cũng không sao tránh được sự nhầm lẫn. Rất tiếc khi ấy tôi còn đang ở trên Việt Bắc.” (Chiều 26/8/1945, Hồ Chủ tịch mới về đến Hà Nội, nhà số 48 phố Hàng Ngang).[2] Cụ còn hỏi thăm gia đình được bao nhiêu anh chị em. Rồi cầm phong thư đưa cho ông Vũ Đình Huỳnh và nói: “Tôi sẽ chuyển qua Bộ Nội vụ.” Lúc đó, có người báo có đoàn đến xin gặp Cụ. Hai chị em đứng lên chào Cụ thì Cụ lại bắt tay một lần nữa rồi mới đi… Chuyện xảy ra đã lâu, mà đến năm 1988, đã 75 tuổi, cụ Phạm Thị Giá còn nhớ rõ từng chi tiết như vậy. Lòng nhân ái của cán bộ cách mạng và chính Cụ Hồ đã khiến hai chị em ngày ấy cảm động, quý mến vô cùng. Sau này lại càng khiến hai bà không sao hiểu nổi những sự việc đau lòng xảy ra sau đó.”

Điều này chứng tỏ đã là sự thật thì trước sau gì cũng được xác nhận từ các góc nhìn của những nhân chứng rất khác nhau. Thời đầu Cách mạng thật trong sáng. Chính quyền và nhân dân thật gần gũi. Người đứng đầu chính quyền Cách mạng lúc ấy dẫu bận trăm công nghìn việc, vẫn sẵn sàng, chân tình tiếp và lắng nghe tiếng nói của người dân, dù họ “thuộc diện có vấn đề”, không hề né tránh, để những bức xúc của người dân rơi vào “sự im lặng đáng sợ” như sau này.

Bức thư mà hai bà đưa cho Hồ Chủ tịch là do Phạm Khuê, con trai Phạm Quỳnh, hồi ấy còn là sinh viên trường Y Hà Nội, chấp bút viết theo ý của cả ba chị em có sự góp ý của hai anh rể là giáo sư Tôn Thất Bình và bác sĩ Đặng Vũ Hỷ, sau khi nghe tin cha bị bắt ở Huế. Sau này ông trở thành bác sĩ, đại úy Quân đội Nhân dân Việt Nam, Đảng viên Đảng Cộng Sản Việt Nam, giảng viên trường đại học Y Hà Nội, rồi Viện trưởng Viện Lão Khoa Việt Nam, Hội trưởng đầu tiên của Hội Người Cao Tuổi Việt Nam, được phong Nhà giáo Nhân dân, là đại biểu Quốc hội khóa X ứng cử tại quê cha Hải Dương với số phiếu cao nhất. Bấy giờ, nhạc sĩ Phạm Tuyên mới 15 tuổi, sống với mẹ và gia đình ở Huế, sau mới ra Hà Nội ở với chị cả Phạm Thị Giá.

——————————-

[1] Những người trong gia đình Phạm Quỳnh từ Huế ra Hà Nội đến ở nhà số 5 phố Hàng Da hồi đó gồm có: vợ Phạm Quỳnh, con cả Phạm Giao và bà vợ hai cùng ba người con là Quý (5 tuổi), Kim (3 tuổi), Loan (2 tuổi), Phạm Bích, Phạm Khuê, Phạm Tuyên (15 tuổi), Phạm Thị Hoàn, Phạm Thị Giễm, Phạm Thị Lệ, Phạm Tuân (9 tuổi), Phạm Thị Viên (7 tuổi). Ngay sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, giao thông còn khó khăn, tình hình xã hội chưa ổn định mà đưa được một số người đông như thế (trong đó có năm trẻ em dưới mười tuổi) vượt nửa đất nước ra đến Hà Nội an toàn, mạnh khỏe, đồ đạc mang theo nguyên vẹn, chính là nhờ sự giúp đỡ của chính quyền cách mạng non trẻ, do chính ông Hoàng Hữu Nam (Phan Bôi) đã thực hiện lời hứa “tư” vào trong ấy giải quyết.

[2] Vũ Kỳ: Nhớ mùa thu năm ấy,báo Nhân Dân, ngày 2/9/2000

D.T.

Một bài báo tâm huyết

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 9 năm 2020.

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI – PHỤ LỤC

Phạm Tôn

Có những bài báo tôi viết nhanh, cũng có những bài cứ ôm ấp mãi trong lòng rồi mới viết ra được. Bài sau đây là một bài như thế. Tôi nảy ra ý muốn viết một bài về Bài ca Quốc tế từ năm 1975 mà mãi đến đầu năm 1983 mới bắt tay vào viết. 

Đầu năm 1975, tôi giúp việc cho anh Thép Mới tìm tư liệu để anh viết loạt bài Thời Dựng đảng. Được tiếp xúc với nhiều tư liệu Việt, Pháp được gặp và hỏi chuyện cả vài vị cách mạng lão thành tham gia lớp huấn luyện cách mạng do Nguyễn Ái quốc trực tiếp giảng dạy ở Quảng Châu (Trung Quốc) từ những năm 1925-1926, tôi đã ôm ấp ý tưởng sẽ viết bài về Bài ca Quốc tế. Nhưng cứ nghĩ là ở cơ quan tôi biết bao nhà báo tài cao, hiểu rộng, một bài cỡ ấy mình có viết cũng chẳng ai muốn đăng vì không chắc có ai muốn đọc. Lính quèn mà dám đánh trận lớn sao. Thế là cứ giữ mãi trong lòng. Mà giữ càng lâu thì tư liệu lại càng nhiều, đến mức không thể giữ mãi trong lòng. Bạn bè đến chơi, nói ra một ít, ai cũng bảo hay thế sao không viết ra. Vì thế, đến đầu năm 1983 tôi mới viết bài Ơgien Pôchiê – Nguyễn Ái Quốc và Bài ca Quốc tế.

Thế là đứa con tinh thần tôi thai nghén suốt tám năm đã ra đời, trước khi vợ tôi Lê Thị Đông bụng mang dạ chửa phải chờ ba tháng nữa đến mười hai giờ kém mười phút đêm 6/4/1983 mới sinh cho tôi đứa con trai đầu lòng Thành Trung.

Viết xong bèn đọc cho bạn bè ở Vườn Anh Đào như Hữu Vân, Xuân Vượng và mấy bạn đến chơi như Việt Bắc và vài bạn nữa. Mọi người nghe xong đều cho là được. Yên tâm, tôi đem bài đến đọc cho anh chị Tuất Việt – Tuệ Quỳnh biết và tin nhau từ năm 1958 tôi bước chân vào báo Nhân Dân sau thời gian ngắn đi bán báo rong trong đội Thanh Niên công tác phát hành báo Nhân Dân. Tôi đọc cho anh chị nghe bên bàn trà. Nghe xong, anh chị đều bảo bài này được, anh Việt còn nói chắc chắn bài sẽ đăng trang chủ nhật dịp kỷ niệm thành lập Đảng. Nhưng anh còn nói thêm: Nghe đọc xong, tôi muốn xin viết thêm một đoạn. Tôi nói ngay: xin anh cứ việc. Tôi chỉ mong tâm huyết của tôi không bị bỏ phí, mong sao những điều tôi muốn nói đến được với người đọc.

Và trên trang chủ nhật báo Sài Gòn giải phóng số ra ngày 30/1/1983 ấy có đăng bài này. Với cái đoạn mà anh Việt muốn xin viết thêm là : “Chúng tôi muốn nêu lên ở đây chỗ gặp nhau giữa các chiến sĩ cách mạng Pháp và tác giả Quốc tế ca với đồng chí Nguyễn Ái Quốc, người dịch bài ca vô sản đó qua tiếng Việt: nóng bỏng tính thời sự của cuộc chiến đấu và dùng phương tiện thích hợp nhất với quần chúng cụ thể. Quá trình Quốc tế ca ra đời và đến với Việt Nam khiến chúng ta hôm nay suy nghĩ: Vẫn là vấn đề viết cho ai, viết cách nào phục vụ đắc lực nhất cho sự nghiệp cao cả của quần chúng nhân dân”.

Có chuyện buồn cười là tôi mất công viết, anh Việt bổ sung thêm nhưng bài viết lại ghi tên tác giả là … Nguyễn Trang, một người mà cả tôi lẫn anh Việt không ai quen biết.

Tôi vốn không hám danh đã đành mà anh Việt hình như cũng không để ý đến sai sót đó. Chỉ biết là bài đã đăng và báo tin vui cho tôi thôi.

Xin mời các bạn đọc bài này.

Thành phố Hồ Chí Minh 14/8/2020.

P.T.

—o0o—

Lênin vĩ đại từng viết: “Một người công nhân giác ngộ, dù đang sống ở nước nào, dù đứng trước hoàn cảnh ra sao, và dù cảm thấy xa lạ đến đâu, không biết tiếng nói, cũng không quen biết ai, nhưng khi Bài ca Quốc tế đã được hát lên, thì lập tức anh ta sẽ tìm thấy ở nơi đó những đồng chí của mình”.

Ở nước ta, từ mấy chục năm nay, Bài ca quốc tế đã trở thành thân thiết với hàng mấy chục triệu tấm lòng Việt Nam yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội. Mỗi khi nghe vang lên những âm thanh trầm hùng, trang trọng, mở đầu bản nhạc, là ai cũng nghĩ ngay đến những lời thơ cháy bỏng yêu thương của Ơ-gien Pô-chi-ê: “Vùng lên, hỡi các nô lệ ở thế gian. Vùng lên, hỡi ai cực khổ, bần hàn…” Thật khó có thể tưởng tượng được là chính Ơ-gien Pô-chi-ê, tác giả bài thơ Bài ca Quốc tế, chưa từng được nghe những âm thanh tuyệt diệu ấy bao giờ! Bởi lẽ giản dị là: nhạc sĩ giàu tài năng Pi-e Đơ-gây-te phổ nhạc cho lời thơ khi tác giả không còn trên đời này nữa…

Vậy trước đó, Bài ca Quốc tế đã được phổ biến cách nào mà lan nhanh, thấm sâu trong quần chúng cách mạng như thế? Và chính Ơ-gien Pô-chi-ê đã sáng tác bài ca ấy như thế nào mà có được tác dụng kỳ diệu như vậy?

Ơ-gien Pô-chi-ê là một chiến sĩ xuất sắc của Công xã Pa-ri. Trong cuộc đấu tranh để lập nên Công xã – hình mẫu đầu tiên về chuyên chính vô sản trên hành tinh chúng ta – đương thời, chính Các Mác đã nhận xét: “Nhân dân Pa-ri có sự mềm dẻo, tính sáng tạo lịch sử và khả năng hy sinh biết chừng nào!… Lịch sử không có một tấm gương anh dũng nào lớn lao như vậy!…” (1) Sau đó ba năm, Phri-đrích Ăng-ghen công nhận: “Không còn nghi ngờ gì nữa, Công xã là đứa con tinh thần của Quốc tế, mặc dù Quốc tế không trực tiếp tạo ra nó, và Quốc tế rõ ràng phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về nó” (2). Ngày 18/3/1871, nhân dân Pa-ri nhất tề đứng dậy để tự vệ và tuyên bố chiến tranh giữa Pa-ri với chính phủ tư sản Pháp đóng ở Véc-xây. Ngày 26/3 bầu Công xã. Ngày 28, tuyên bố thành lập Công xã, “Lá cờ của Công xã là lá cờ của nền Cộng hòa toàn thế giới”. Đến tháng 5, quân địch đã tiến đánh những chiến lũy cuối cùng của Công xã thuộc khu vực phía Đông Pa-ri, khu phố chính cống là công nhân. “Chỉ sau cuộc chiến đấu tám ngày liền, các chiến sĩ cuối cùng bảo vệ Công xã mới nằm xuống trên các vùng đồi núi Ben-lơ-vin và Mê-nin-mông-tăng. Chính đến lúc đó, cuộc tàn sát không thương tiếc đàn ông, đàn bà và trẻ con trong tay không có gì để tự vệ, mới lên đến tột bậc của nó. Tiếp đến những cuộc bắt bớ hàng loạt, việc xử tử những nạn nhân chọn ra một cách tùy tiện trong hàng ngũ những người bị cầm tù, việc đưa đi đày tất cả những người còn lại đến các trại giam lớn.. Chính vào những ngày tang tóc như vậy hồi tháng 6/1871, trong cống ngầm Pa-ri, nhà thơ cách mạng kiêm ủy viên Ủy ban Cảnh giác quận 2 là Ơ-gien Pô-chi-ê đã cặm cụi viết bài thơ tâm huyết – Bài ca Quốc tế- mà ông đề tặng “Công dân Guy-xta-vơ Lơ Phrăng-xe, ủy viên Công xã Pa-ri”, một người bạn chiến đấu thân thiết nhất đã cùng mình bảo vệ đến cùng Công xã Pa-ri. Lập tức bài thơ được đông đảo chiến sĩ cách mạng chép lại, truyền tay nhau. Và theo một tài liệu của Đảng Cộng sản Pháp công bố năm 1971 (3) nhân kỷ niệm 100 năm Công xã Pa-ri và Bài ca Quốc tế, chúng ta được biết, bài ca đã được hát lên và nhờ đó, lan nhanh, thấm sâu vào lòng người dân yêu nước. Để những lời tâm huyết của mình có thể dễ dàng đến được với đông đảo chiến sĩ và quần chúng cách mạng, Pô-chi-ê đã sáng tác lời thơ dựa theo điệu nhạc của một bài ca yêu nước rất phổ biến đương thời. Đó là bản La Mác-xây-e-dơ (Cô gái thành Mác-xây). Bản này do viên sĩ quan công binh Ru-giê Đơ Li-xlơ, thuộc doanh trại Xtra-xbua, viết cho quân đoàn Sông Ranh, từ năm 1792, vốn mang tựa đề Bài ca chiến đấu của Quân đoàn Sông Ranh. Nhưng, các chiến sĩ Công xã người Mác-xây là những người đầu tiên đã đem phổ biến bài này ở Pa-ri với tên gọi mới La Mác-xây-e-dơ (4). Lời thơ sâu sắc đã nương tựa nét nhạc quen thuộc với đông đảo quần chúng gần như một sáng tác dân gian, nhanh chóng đến với hàng triệu trái tim yêu nước, hướng về chủ nghĩa xã hội, trở thành thiên anh hùng ca Công xã Pa-ri và hồi kèn xung trận kêu gọi giai cấp vô sản và những người bị áp bức liên hiệp lại trong cuộc chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp: xây dựng một xã hội tự do và bình đẳng, không có người bóc lột người.

Bài thơ được phổ biến nhanh chóng, rộng khắp, mặc dù mười sáu năm sau khi ra đời, Bài ca Quốc tế mới được in lần đầu trong tập Thơ ca cách mạng, xuất bản ở Pa-ri (1887) Và một năm sau, mới được phổ nhạc và trình diễn lần đầu tiên dưới thể đồng ca và hợp xướng, tại cuộc mít-tinh của công nhân một nhà máy in ở thành phố Li-lơ, để trở thành Bài ca Quốc tế, nhạc và lời như chúng ta được biết ngày nay.

Bài thơ đã đến với nhân dân nước ta từ bao giờ? Bằng cách nào?… Câu hỏi lớn đó, chúng tôi xin dành để các nhà nghiên cứu lịch sử Đảng cũng như lịch sử âm nhạc cách mạng nước ta trả lời; ở đây, chỉ xin kể lại đôi điều chúng tôi có may mắn được biết.

Theo lời cụ Phan Trọng Bình, người đã được dự lớp huấn luyện cán bộ cách mạng vào tháng 8-1926 tại Quảng Châu (Trung Quốc) do đồng chí Nguyễn Ái Quốc trực tiếp phụ trách, thì chính đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã phỏng dịch Bài ca Quốc tế thành những câu thơ lục bát giản dị, đặt tên là Quốc tế ca. Toàn văn đoạn đầu như sau:

“Đứng lên,

Những ai nộ lệ trên đời,

Những ai cực khổ đồng thời đứng lên,

Bất bình chịu vậy sao nên,

Phá cho tan nát một phen cho rồi.

Bao nhiêu áp bức trên đời,

Sạch sành sanh phá cho rồi mới tha.

Cuộc đời nay đã đổi xa,

Ta xưa con ở nay là chủ ông,

Trận này là trận cuối cùng,

Ầm ầm đoàn lực, đùng đùng đảng cơ.

Lanh-téc-na-xi-on-na-lơ,

Ấy là nhân đạo, ấy là tự do”.

Nhà nghiên cứu Tôn Quang Phiệt cũng sưu tầm được một bản tương tự, nhưng có thêm hai đoạn sau, không rõ người dịch là ai, chỉ biết là dịch theo bản tiếng Pháp của E.Pô-chi-ê và gửi từ Mát-xcơ-va về nước từ năm 1927 (5). Các đồng chí cách mạng lão thành như Vũ Thị Mai, từng đi “vô sản hóa” ở mỏ than Cửa Ông – Mạo Khê và Nguyễn Văn Hoan hoạt động ở Hà Nam Ninh từ những năm 1925-1926, đều biết có những bài tương tự. Và điều đặc biệt lý thú là các vị cách mạng lão thành ở Nghệ Tĩnh cho biết: bản Quốc tế ca này được phổ biến rất rộng rãi trong phong trào Xô-viết Nghệ Tĩnh những năm 1930-1931. Các chiến sĩ và quần chúng cách mạng thường hát bài này trong các cuộc họp hoặc biểu tình tuần hành.

Nhưng, hát cách nào đây?… Chắc chắn là không thể hát theo điệu nhạc do P.Đơ-gây-te phổ rồi, vì nhất định là “lời sẽ đi một đằng, mà nhạc sẽ đi một nẻo”. Đó là chưa nói tới nét nhạc rất sâu sắc, tế nhị mà cũng rất Âu của Đơ-gây-te không phải là có thể dễ dàng đi vào đông đảo quần chúng nông dân nước ta cách đây hơn nửa thế kỷ. Nhưng, cũng rõ ràng là bản dịch sang thể thơ lục bát rất Việt Nam và rất quần chúng ấy, đã được nhiều người ở nhiều nơi hát. Thể thơ lục bát vốn dễ ngâm, dễ hò, dễ hát theo nhiều làn điệu dân ca của cả ba miền Bắc, Trung, Nam nước ta. Vậy theo chúng tôi nghĩ, bản đó chỉ có thể được hát theo các làn điệu dân ca của ta mà thôi. Nhân dịp này, cũng xin thuật lại một chuyện vui về bài ca đó, do đồng chí Nguyễn Văn Hoan có lần vừa tủm tỉm cười, vừa kể lại cho chúng tôi nghe.

Khoảng năm 1925-1926, nhiều thanh niên cách mạng nước ta, từ các miền khác nhau, rất sung sướng được sang Quảng Châu dự lớp huấn luyện do đồng chí Nguyễn Ái Quốc phụ trách. Gần như anh em nào cũng thuộc làu bài Quốc tế ca bằng thơ lục bát trên và đều ưa hát theo làn điệu dân ca quen thuộc với quê hương mình. Một hôm, có các đồng chí quốc tế đến thăm lớp học, khách vào lớp rồi mà anh em vẫn chưa biết nên chào đón bằng cách nào cho thật đúng cách chào của người cách mạng, thì bỗng có ai đó buột miệng nói ra câu này: “Ta hát Quốc tế ca đi…”. Thế là, như một mệnh lệnh, tất cả cùng hát say sưa, sôi nổi nhiệt tình nhưng, mỗi người một điệu, chỉ có lời là giống nhau mà thôi.

Anh em có kịp thời nhận ra điều đó, nhưng không thể ngừng nửa chừng được, cho nên cứ hát cho đến hết bài, có điều là càng lúc hát càng nhỏ hơn mà thôi. Cuối cùng, cũng hát xong. Các bạn quốc tế rất cảm động, vỗ tay sôi nổi khi bản “hợp xướng có một không hai” ấy kết thúc. Nhưng, vỗ tay xong thì lại hỏi ngay đó là bài gì. Khi được biết đó là Quốc tế ca thì không khỏi tỏ ý ngạc nhiên, rồi được giải thích, mới cùng anh em cười lớn, thật chân tình.

Chuyện vui thôi, nhưng như thế dó, từ Ơ-gien Pô-chi-ê, Bài ca Quốc tế vang đi khắp nơi, tụ lại thành điểm hẹn của những con người vô sản toàn thế giới. Bài ca Quốc tế có sức thuyết phục lớn vì nó sinh ra không phải từ sách vở, từ những lý thuyết trừu tượng xa lạ với con người hay từ mơ ước chủ quan về một xã hội không tưởng của một con người. Ra đời trong hoàn cảnh, trong thực tế cuộc đấu tranh đẫm máu chống áp bức, bóc lột hòng lật đổ chủ nghĩa tư bản thối nát, Bài ca Quốc tế là tiếng hát thống thiết mang lý tưởng, nhiệt tình cách mạng và niềm tin tất thắng về phía những con người lao khổ của những chiến sĩ Công xã mở đầu cuộc cách mạng vô sản Pháp.

Ở Việt Nam, hơn ai hết, hiểu Công xã Pa-ri, hiểu giá trị của Bài ca Quốc tế là đồng chí Nguyễn Ái Quốc. Chính Người lần đầu tiên đã dịch, phổ biến Bài ca Quốc tế vào Việt Nam cũng như đã vạch ra con đường cách mạng cho dân tộc. Ơ-gien Pô-chi-ê, Nguyễn Ái Quốc, hay bao nhiêu nhà cách mạng chân chính khác đã thấu hiểu và đã đem nó gieo vào lòng từng người nô lệ, lao khổ, vào từng dân tộc đau khổ niềm tin và nhiệt tình đấu tranh giải phóng con người.

Chúng tôi muốn nêu lên ở đây chỗ gặp nhau giữa các chiến sĩ cách mạng Pháp và tác giả Quốc tế ca với đồng chí Nguyễn Ái Quốc, người dịch bài ca vô sản qua tiếng Việt: nóng bỏng tính thời sự của cuộc chiến đấu và dùng phương tiện thích hợp nhất với quần chúng cụ thể. Quá trình Quốc tế ca ra đời và đến với Việt Nam khiến chúng ta hôm nay suy nghĩ: Vẫn là vấn đề viết cho ai, viết cách nào phục vụ đắc lực nhất cho sự nghiệp cao cả của quần chúng nhân dân.

Tháng 1/1983

Nguyễn Trang

————-

• Các Mác, thư gửi L.Cu-ghen-man, ngày 12/4/1871.
• Ăng-ghen: thư gởi F.A.Xoóc-gơ, ngày 12 đến 17/9/1874
• Niên lịch báo Nhân Đạo (Đảng Cộng sản Pháp) năm 1971
• Bài La Mác-xây-e-dơ năm 1795, đến năm 1879 được chọn làm quốc ca của Pháp
• Thơ ca Xô-viết Nghệ Tĩnh, Ty Văn hóa Nghệ An xuất bản năm 1960

Chuyện một bài báo lạ

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 9 năm 2020.

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI – PHỤ LỤC

Phạm Tôn

Sáng chủ nhật 29/6/1986, tôi đạp xe đến chơi nhà anh chị Nguyễn Nguyên – Phạm Ngọc Quyến như về nhà mình. Mới gặp, chị Quyến đã vồn vã hỏi sáng nay chú đọc báo Sài Gòn Giải Phóng chưa, có bài hay lắm. Thời buổi này viết bào là phải viết như thế chứ cứ như cái ông nhà tôi, hôm nay cũng có bài, mà là viết về đồ gốm xưa, nay ai người ta đọc. Chú xem đây. Chị vừa nói vừa đưa ra trước mắt tôi Trang Chủ Nhật của báo Sài Gòn: đầu trang là bài của chồng chị anh Nguyễn Nguyên Gốm ghi nhận và suy nghĩ, ngay dưới là bái Góp thêm ý kiến để loại trừ tệ hối lộ mà chị hết lời khen. Anh Nguyễn Nguyên cười hiền, bà khoe với chú ấy bài bà thích mà làm gì, bài ấy chú ấy viết đấy. Chị vợ ngạc nhiên rồi cười rất tươi…

Bài này tôi viết ngày 24/6/1986 rồi đánh máy thành hai bản, một gửi báo

Nhân Dân của tôi, một gửi anh Vũ Tuất Việt bên báo Sài Gòn giải phóng. Vì sợ bài bị bỏ thì tiếc quá, như nhiều bài tôi tâm huyết trước đây. Không ngờ lại được đăng sớm như vậy, chỉ sau khi viết có năm ngày.

Hôm sau, anh Việt gọi điện nói tôi đến Sài Gòn giải phóng. Anh bảo tôi xuống tài vụ lấy nhuận bút rồi để xe đạp ở đây, anh chở xe máy đi đằng này. Tôi làm theo. Không ngờ anh đưa đến khách sạn Rex lớn nhất Sài Gòn, vào khu ăn uống. Anh gọi bia và mực nướng. Hai anh em nhâm nhi một lát anh nói: Nhận được bài cậu viết, mình đọc ngay, tâm đắc quá, đúng là chúng mình là lớp nhà báo muốn đổi mới, mà chờ mãi mới có cơ hội. Mình đọc cho cả ban Văn hóa – Xã hội nghe, ai cũng tán thành và thích cách viết của cậu. Đưa ban thư ký cũng vậy. Rồi ban biên tập quyết cho đăng ngay vào số chủ nhật có nhiều người đọc nhất. Báo ra, cả ở ủy ban, thành ủy, đến tòa án thành phố và trung ương đóng ở thành phố đều hoan nghênh, nói chỉ có làm như bài báo mới trừ tiệt được tệ tham nhũng lan tràn khắp thế giới từ mấy nghìn năm nay. Thằng tham nhũng cứ ôm chặt lấy thằng hối lộ thì khó mà dò ra manh mối, chỉ trông vào sự may mắn, sơ sảy của bọn chúng mới bắt được thôi.

Nhưng tất cả chỉ là nói qua điện thoại mà thôi,

không có văn bản nào hết. Cũng chẳng có ai lên tiếng phản đối bài báo cả. Toàn ban văn hóa – xã hội của chúng mình hồi hộp theo dõi, chẳng có một ý kiến phản bác nào. Tôi cũng nói thật lòng với anh là tôi chỉ mong có ai lên tiếng phản bác chính thức thì tôi sẽ trình bày phần hai với nội dung chủ yếu là: vì sao không ai muốn tha cho kẻ hối lộ cả. Nói chung, người có chức có quyền mới tham nhũng được. Nhưng chế độ nào cũng bảo vệ che chở cho người của mình cả. Vì người của ta về cơ bản là tốt. Bị bọn xấu hối lộ, mới làm việc xấu. Cho nên phải nghiêm trị bọn hối lộ thì người của ta mới không làm việc xấu. Anh Việt cười buồn, biết bao giờ hết chuyện ấy, cả thế giới mấy nghìn năm nay vẫn bênh người của ta cơ bản là tốt và nghiêm trị bọn đi hối lộ làm hỏng người của ta.

Hôm nay, sau hơn 30 năm, tôi viết những dòng này để nhớ một thời và nhớ hai người anh thân thiết từng đồng hành trên đường phục vụ nhân dân bằng các bài báo: Anh Nguyễn Nguyên – Nguyễn Ngọc Lương và anh Vũ Tuất Việt, trước khi mời các bạn đọc chính bài báo mà tôi cho là lạ đó: Nó như hòn đá ném xuống cái ao bèo tấm, chẳng để lại gì.

P.T

—o0o—

Cũng như nhiều người dân lương thiện sống ở thành phố Hồ Chí Minh, chúng tôi rất chú ý đọc kỹ hai bài báo của bạn Quốc Kế viết về vụ hối lộ ở khoa Y Trường Đại học Y – Dược thành phố, đăng trên báo Sài Gòn Giải Phóng các ngày 16/4 và 15/5/1986. Chính là vì bài đó đề cập tệ hối lộ, một ngưỡng cửa phải qua trước khi tiến vào bất cứ một hoạt động phi pháp, một hành động tiêu cực nào theo con đường này, dù là lấy cắp hàng trong kho Nhà nước, gian trá để được đi học hoặc công tác ở nước ngoài, đến những việc thăng cấp, tăng lương không đúng nguyên tắc, hoặc trốn thuế, kinh doanh trái phép, làm hàng gian, hàng giả, v.v…

Xưa nay, các vụ hối lộ thường ít khi bị phát hiện, phanh phui. Kể cả những vụ mà dư luận thật rộng khắp và lâu dài đã lên án, ai cũng “thấy rõ mười mươi cả rồi”, vẫn không bị đưa ra pháp luật. Vì thường là dư luận thì nhiều, suy luận càng không ít, nhưng những chứng cớ cụ thể không mấy khi có được. Các vụ hối lộ diễn ra rất kín đáo, bí mật, tiến hành “trong chỗ thân tình”, “nể vì”, “ta biết với nhau thôi”. Người ngoài cuộc khó lòng biết được tình tiết cụ thể, chứ đừng nói gì đến có chứng cớ cụ thể. Bình thường, các vụ hối lộ tiến hành êm ả và trót lọt, hiếm thấy có vụ bị phát hiện. Vì thế, đến nay, trong thành phố chúng ta giải phóng đã hơn mười năm, tệ hối lộ, có từ trước thời “Ngao, Sò, Ốc, Hến”, vẫn còn gây tác hại không nhỏ. Các vụ được đưa ra ánh sáng, thường là do một nguyên nhân ngẫu nhiên nào đó xen vào làm trục trặc sự vụ.

Chúng tôi nói ngẫu nhiên, là nghĩ đến trường hợp nêu trong bài báo, là chị L. đã chấp nhận đưa hối lộ cho thầy, trò Nguyễn Côn rồi, sau đó lại tình cờ được biết mình đã có tên trong danh sách phân chuyên khoa tai-mũi-họng, cho nên mới từ chối đưa hối lộ. Từ đó, bị Côn và đồng bọn tìm cách “trừng phạt”, khiến chị uất ức và tố giác vụ này với cơ quan công an, làm vụ hối lộ bị vỡ lở dần. Nếu không được biết có tên trong danh sách dự kiến, vị tất chị đã tố cáo.

Chúng tôi dám quả quyết như thế, vì như ta đã biết, 21 bạn cùng học và cùng chấp nhận đưa hối lộ như chị, sau khi Côn bị bắt rồi, nhà trường kêu gọi tự giác khai báo sẽ được khoan hồng, suốt hai tháng trời, có ai đứng lên khai báo gì đâu. Mà đây là trong lúc Côn đã bị bắt và nhà trường đã cam kết khoan hồng. Vì sao vậy?

Theo chúng tôi nghĩ, có thể có nhiều nguyên nhân phức tạp đối với từng trường hợp nhưng, nói chung, tất cả 21 người thanh niên ấy đành ngậm đắng, nuốt cay, chịu đựng lương tâm dày vò và tủi nhục trước bạn bè, song đã không nói một điều gì về vụ hối lộ mà mình có tham gia. Đó chính là vì HỌ SỢ BỊ TỘI. Cũng chính vì lẽ đó mà chị L. đã dám đứng lên tố cáo mãnh liệt, cụ thể bọn Côn. Uất ức, căm giận đã đành, nhưng, điều chính yếu là CHỊ L. ĐÃ TỪ CHỐI HỐI LỘ, CHỊ KHÔNG SỢ BỊ TỘI.

Thế là chúng ta thấy rõ: Chính vi kẻ đòi nhận hối lộ và người đưa hối lộ ĐỀU BỊ TRỪNG PHẠT, CÙNG CÓ TỘI, CHO NÊN CẢ HAI BỊ CỘT CHẶT VÀO NHAU VÀ CÙNG IM LẶNG, KHIẾN VỤ HỐI LỘ KHÔNG BỊ PHANH PHUI. Về mặt quyền lợi, người dưa hối lộ đối lập với kẻ đòi ăn hối lộ; nhưng vì lợi ích bản thân, sợ bị tội, họ đành im lặng, và do đó, che giấu cho kẻ nhận hối lộ. Những vụ hối lộ xưa nay ít bị đưa ra ánh sáng chính là vì người biết rõ việc làm phi pháp ấy nhất, có đầy đủ chứng cớ cụ thể nhất, nắm vững tình tiết nhất, lại chính là người đưa hối lộ. Nhưng vì sợ bị tội, họ im lặng.

Từ thế kỷ thứ 19, nhà cách mạng dân chủ Nga lỗi lạc Ghéc-xen (1812-1870) đã nhận ra điều đó và phê phán nghiêm khắc thứ luật pháp trừng trị cả hai kẻ đòi ăn hối lộ và đưa hối lộ “bởi vì – theo ông – ràng buộc kẻ ăn của đút và người đút lót với nhau khiến cả hai đều im lặng”.

Gần đây, trên báo Nhân Dân, chúng tôi đọc được ý kiến của một số bạn bàn về vấn đề này. Bạn Trần Lương Ngọc ở Trường Đại học Sư phạm 1 Hà Nội, viết trong mục Qua thư bạn đọc, ngày 29/5 như sau: “Hiện nay, chúng tôi nhận thấy có khó khăn là việc quần chúng không dám tố cáo những kẻ nhận hối lộ. Nguyên nhân là do những người tố cáo có đầy đủ chứng lý nhất lại là người hối lộ, mà người hối lộ cũng bị kết tội theo pháp lệnh về trừng trị tội hối lộ. Do đó, có những người mất khá nhiều tiền của cho những kẻ nhận hối lộ, nhưng không được việc, rất tức giận, vẫn không dám tố cáo, mặc dù có đủ chứng lý cụ thể. Hoặc có những người được việc, nhưng cay cú vì kẻ nhận hối lộ ăn lớn quá, cũng không dám tố cáo, sợ hỏng việc của mình. Nếu không có cách nào gỡ ra, thì những kẻ ăn hối lộ ĐỀU LỌT LƯỚI PHÁP LUẬT.

“Chúng tôi kiến nghị: Nhà nước nên nghiên cứu và ra quyết định MIỄN TỐ ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI HỐI LỘ mà tố cáo chính xác, đủ chứng cớ, để TÌM VÀ LOẠI HẾT NHỮNG KẺ ĂN HỐI LỘ”

Một bạn nữa, tên là Đặng Công Thế ở thành phố Đà Nẵng, khu Thanh Lịch, phường Vĩnh Trung, viết trên mục Ý kiến về đợt tự phê bình và phê bình, ngày 3/6, như sau: “Tệ hối lộ đã bị dư luận lên án, có nhiều dạng tinh vi, xảo quyệt. Chúng tôi thấy phải tố giác kẻ đòi hối lộ, đồng thời KHUYẾN KHÍCH VÀ KHÔNG TỐ CÁO, XỬ LÝ NGƯỜI ĐI HỐI LỘ khi họ thành khẩn nói lên sự thật”

Hai bạn đó đã nêu lên một chân lý hiển nhiên và thật là quan trọng: Có thể trốc tận rễ tệ hối lộ bằng cách không trừng phạt người đưa hối lộ. Đó là cách duy nhất để bài trừ, xóa bỏ hẳn tệ hối lộ. Tấm áo giáp chắc chắn duy nhất bấy lâu nay vẫn che chắn cho kẻ đòi nhận hối lộ được an toàn đã bị phá vỡ: Người đưa hối lộ vì không bị tội sẽ tố cáo kẻ đòi hối lộ ngay sau khi công việc hoàn thành hoặc không hoàn thành theo ý họ mong muốn. Trong tình hình đó, không còn kẻ nào dám đòi ăn hối lộ nữa. Và như vậy, tệ hối lộ cũng sẽ bị xóa bỏ.

Chúng tôi nhấn mạnh đây là cách làm duy nhất đúng, xóa bỏ được tệ hối lộ. Điều đó hoàn toàn không có nghĩa là chúng ta không chê trách người đưa hối lộ về mặt đạo đức, nhưng về mặt pháp luật, thì không bắt họ chịu tội.

Vấn đề đã rõ, nhưng xem ra, còn có vẻ “khó hiểu” do đòi “tha tội cho người đã có hành động xấu là đưa hối lộ”

Về vấn đề này, nhà văn Xô-viết quen thuộc với thành phố ta, V.Ô-vét-xkin, trong tác phẩm được giải Lê-nin viết từ những năm 1950, Chuyện thường ngày ở huyện đã đưa ra lời giải thích lý thú, thông qua lối nói sôi nổi mà giản dị của nhân vật đoàn viên Nhi-ca-lai Tê-rê-khốp, một anh lái xe trẻ của nông trang “Vì chính quyền Xô-viết”, toàn văn như sau:

Tôi không thể nhẫn nhịn được nữa, đồng chí Pi-ốt In-la-ri-ô-nứt (bí thư huyện ủy). Mỗi lần đánh xe ra thành phố, đến một cơ sở cung cấp nào, là chúng tôi chở theo một túi táo hoặc một chiếc đùi lợn, một đôi ngỗng. Tôi đã nói với Đê-mi-an Va-xi-li-ê-vít: “Tôi là đoàn viên thanh niên cộng sản, không chịu chở những thứ hàng như thế”. Nhưng, cũng không thể đổ lỗi cho ông chủ tịch được. Đồng chí ấy xoay xở không phải để phục vụ cho đồng chí ấy, mà để phục vụ cho nông trang. Chúng tôi cần cả đinh, cả tôn lợp nhà, cả các phụ tùng, mà cần với số lượng khá nhiều. Một cơ sở kinh tế lớn! Không xoay cho ra thì mọi công việc đều đình đốn. Ở cơ quan vật tư thành phố có một tên coi kho đểu cáng, trắng trợn hết chỗ nói! Đến gặp hắn mà không mang theo cái gì, hắn chẳng buồn tiếp chuyện nữa kia! “Không có những ổ trục như thế”. Mà làm thế nào mà kiểm tra được là có hay không? Chúng sẽ không cho ta vào kho lục tìm trên các giá vật liệu. Còn nếu có đem theo vật gì đấm mõm thì mọi việc xong ngay tức khắc, hắn sẽ viết giấy xuất kho không chậm trễ. Chúng tôi đã lấy hai toa xe đường sắt chở khoai về Ta-gan-rốc, việc này không đút lót cũng không xong; bao giờ chúng ta mới trừ được cái ung nhọt ấy, đồng chí Pi-ốt In-la-ri-ô-nứt? Theo ý riêng của tôi, Đê-mi-an Va-xi-lít là một người chính trực, vậy mà đồng chí ấy cũng biến thành kẻ tội lỗi. Nếu theo đúng pháp luật thì phải đưa đồng chí ấy ra tòa từ lâu, nhưng đồng chí ấy có tội tình gì mà phải đưa ra tòa? Phải đặt mình vào địa vị đồng chí ấy mới được, đồng chí ấy là cán bộ quản lý kinh tế. Chính đồng chí sẽ qui trách nhiệm cho đồng chí chủ tịch của chúng tôi, nếu như trong đợt thu mua lúa mì, xe hơi không chạy được vì không có lốp. Những tên tư túi đáng nguyền rủa, lòng tham không đáy, chúng buôn bán tài sản của Nhà nước! Tôi muốn thẳng tay trừng trị bọn chúng!… Nhưng có thể diệt trừ tệ nạn ấy bằng cách nào? Đồng chí có biết không? Tối hôm qua, khi cùng với đồng chí Đê-mi-an Va-xi-lít rời khỏi thành phố, tôi đã nghĩ ra. Theo luật của chúng ta hiện nay thì như thế nào? Cả kẻ ăn của đút và kẻ đút lót đều có tội. Cả hai đều là tội phạm, vậy là cả hai bên cùng liên đới chịu trách nhiệm, kẻ này sẽ không tố giác kẻ kia. Vì thế khó tìm ra kẻ ăn của đút. Hắn cứ mạnh dạn mà lấy: hắn biết hắn không thể bị tố giác. Nhưng cần làm thế nào để cho người đút lót không phải chịu trách nhiệm trước tòa. Không phải do đời sống sung túc mà người ta đem của di cho: cần đập tan cái vòng liên đới trách nhiệm, mọi việc sẽ chấm dứt ngay lập tức. Kẻ được đút lót sẽ nói: “À, anh đút lót cho tôi, sau đó sẽ đưa người làm chứng ra, người lái xe tải của anh chẳng hạn. Anh thì không can gì, còn tôi sẽ bị tống giam, phải không? Thôi, anh mang những con ngỗng của anh đi đi”. Sẽ không kẻ nào dám ăn của đút nữa. Những người trước kia đã phải đút lót cho chúng sẽ kể ra vô khối chuyện cũ…”

Bí thư huyện ủy “viết kín một trang trong quyển sổ ghi chép để bàn và hứa với Tê-rê-khốp rằng đề nghị của anh sẽ được chuyển về Bộ Tư pháp ở Mát-xcơ-va bằng một báo cáo đặc biệt”.

(Chuyện thường ngày ở huyện, bản tiếng Việt, của Nhà xuất bản Tác phẩm mới, bản in lần thứ hai, Hà Nội, 1984, trang 113-114).

Thế là điều “khó hiểu” đã trở nên dễ hiểu. Không trừng phạt người đưa hối lộ, đó là cách duy nhất đúng xóa bỏ được tệ hối lộ.

Trở lại vụ hối lộ ở khoa Y, chúng ta thấy ngay là: Nếu tất cả những người đã hối lộ cho Côn biết chắc chắn rằng mính sẽ không bị tội nếu khai báo chính xác, có chứng cứ cụ thể về việc bọn Côn ăn hối lộ, thì ngay sau khi theo đúng ý muốn, tất cả sẽ đứng lên tố cáo Côn ngay. Và những người tố cáo đầu tiên, chưa chắc đã là người của khoa chị L. học, mà là người các khóa trước…

Tệ hối lộ, một ung nhọt nguy hại còn tồn tại trong xã hội ta, sẽ bị xóa bỏ. Mọi tiêu cực trong xã hội, lớn nhỏ gì thường cũng bắt đầu bằng một vụ hối lộ, sẽ không còn đất tồn tại. Toàn dân ta sẽ dồn sức xây dựng xã hội mới ngày càng tươi đẹp.

Ngày 24/6/1986

N.T.

Mừng là không đến nỗi nào

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 9 năm 2020.

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI – PHỤ LỤC

Phạm Tôn

Có hai chuyện nhỏ tôi cứ nhớ mãi và cảm thấy mừng.

Sáng mồng một Tết năm nọ, theo lệ hằng nam, tôi ra Cảng Hà Nội, đi dọc ven sông. Đến gần trạm y tế thì gặp mẹ con y sĩ Nguyễn Thị Ninh. Con chị chạc tuổi cháu Ánh Ngọc nhà anh Đại tôi, độ sáu tuổi. Trời rét, hai mẹ con mặc hai cái cốt áo bông cũ, chần ô vuông ố loang lổ. Chị Ninh hốc hác, mắt sâu trũng, mỉm cười chào lại tôi, còn chúc tôi năm mới khỏe mạnh hơn năm cũ. Con bé mặt tái mét đứng cạnh mẹ, đưa cái vỏ áo bông cho mẹ phơi. Tôi hay đau ốm được chị Ninh giúp đỡ nhiều. Thấy con bé như vậy, tôi không đành lòng. Lại thực hiện kế sách cũ như với cháu gái tôi: Thời ấy bao cấp, giá cả đã định là không thay đổi. Tôi thấy ở mậu dịch tổng hợp phố Hàng Bài có cái áo bông xanh đậm lại điểm nhiều hoa hồng, lá xanh non rất đẹp. Giá 12 đồng, một phần ba lương tôi hồi mới làm ở Cảng. Tôi gửi tiết kiệm ở quỹ tiết kiệm công đoàn do anh Lê Văn Thát phụ trách. Mỗi tháng chỉ gửi đúng 1 đồng. Cuối năm mua áo ấy cho cháu Ngọc mặc rất xinh. Năm sau, tôi lại mua áo ấy, cỡ lớn hơn vẫn giá ấy. Gần Tết tôi đến phòng mấy mẹ con chị Ninh ở giáp phòng y tế. Cháu mặc vừa vặn, xinh như cháu tôi. Chị Ninh vui chuyện kể: bố cháu đi học nước ngoài, học cái ngành gì ấy, vất vả lắm, học bổng cũng chỉ đủ sống vì ở Hunggari rét lắm.  Gần như chẳng giúp gì được gia đình.

Sau giải phóng nhiều năm, tôi về Sài Gòn làm phóng viên thường trú báo Nhân Dân, tình cờ lại được làm việc cùng chị Nguyễn Thị Nghệ, người chị thân thiết từ ngày cùng làm ở Phòng Tư Liệu của báo tại Hà Nội. Đến nhà chị tôi lại biết anh Ngô Văn Quỹ mà trước tôi chỉ được đọc các bài anh viết gửi cho anh Thép Mới để đăng ở báo. Càng hiểu càng thân càng gần càng quí anh chị hơn. Một tối đến thăm anh chị, tôi ngạc nhiên gặp chị Nguyễn Thị Ninh ở đấy, nay đã có da có thịt hơn, nhưng vẫn cặp mắt ưu tư ấy. Hai chị em đều ngỡ ngàng. Chị Nghệ thấy thế hiểu ý nói: Ninh là em chị, hóa ra hai chị em quen nhau từ lâu rồi nhỉ. Chuyện cũ được chị Ninh kể làm người nghe đều xúc động. Chị kể cả chuyện cái áo bông của con gái, tiếc là lúc này nó lại đi chơi, nó vẫn hay nhắc chú lắm.

Ngay trưa hôm sau, gia đình tôi vừa ăn cơm xong thì có khách. Một cô gái hiện đại, xinh đẹp đội mũ phớt đan lá buông, môi son má phấn, còn đeo cả kính đổi màu, quần ống loe, áo hoa nhanh nhẹn bước vào phòng. Cô chào to: Cháu chào chú Thành ạ, cháu là con gái mẹ Ninh, là cháu bác Nghệ đây. Chuyện cái áo bông lại được cháu kể cho cả nhà tôi nghe.

*

*       *

Một chuyện nữa càng khiến tôi mừng hơn.

Năm 2013, tôi đến dự đám giỗ cụ Ưng Bình Thúc Giạ Thị tại Thùy Khương Trang nhà cô Tôn Nữ Hỷ Khương bạn cô Ngoạn, cô Hoàn lại cùng  trong hoàng tộc như tôi. Ngày giỗ rất đặc sắc, có đàn, hát các bài thơ cụ Ưng Bình sáng tác, có các loại bánh Huế như bánh in, bánh bó. Đang nghe cô Hỷ Khương hát thì có một chị lại gần chỗ tôi ngồi, nói khẽ đủ mình tôi nghe: Anh có phải anh Thành không? Thấy tôi ngỡ ngàng, chị mới nói: Em là Hồng, con bà tham trước cùng ở làng Tràng Cát hồi tản cư năm 1946.

Tôi nhớ ra rồi, cô bé Hồng kém tôi một tuổi có hai em là Tuân là trai và Quỳ em gái hồi mới đẻ tóc đã rậm đen xì. Hồi đó tôi là người lớn nhỏ nhất trong đoàn hai mươi con người mẹ tôi cưu mang dắt díu nhau tản cư về làng Tràng Cát phủ Thanh Oai Hà Đông quê họa sĩ Nguyễn Cát Tường. Còn cô Hồng là bên họ hàng nhà ông Tường, ở khu nhà lớn xây tường cao. Gia đình tôi ở căn nhà gạch mái rơm nhà chủ dựng chuẩn bị sau này gả vợ cho con trai. Sau này hồi ở Hà Nội Tuân và Quỳ học cùng các em tôi nên hay lại chơi. Còn chị cả Hồng đi học đai học rồi làm thực tập sinh tại Ba Lan, sau làm phó chủ nhiệm khoa sau đại học trường Đại học Văn Hóa Hà Nội. Chị lấy chồng là trưởng một đoàn văn nghệ thế nào lại là người bà con với nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương. Tôi chưa có dịp hỏi chị Hồng làm sao lại nhận ra tôi sau ngót 70 năm. Không lẽ nhìn tôi chị vẫn nhận ra thằng bé gầy còm năm xưa. Rồi chị đến nhà tặng sách mới của chị Tản mạn và suy nghĩ cho mỗi người trong nhà một quyển vì trong đó có bài viết về Pháp du hành trình nhật ký của Ông Ngoại tôi. Vì bài ấy, có thể sách không được in nếu chị không kiên quyết nói với nhà xuất bản một là in có cả bài ấy hai là không in nữa.

Ngày 4/7 năm 2020, nhân ngày quốc khánh nước Mỹ mà cũng là sinh nhật chị, tôi nhắn tin: xin chúc cô bạn thanh mai trúc mã thời cùng sống ở làng Tràng Cát đẹp như một bức tranh, có rặng vải và tiếng chim tu hú hót lánh lót cùng vạt rau khúc mọc lan khắp gốc cây làm ra những chiếc bánh khúc thơm ngon chẳng thể nào quên.Và chị nhắn tin lại: … Anh Thành ơi, đến giờ chúng ta còn có những kỷ niệm lãng đãng thời thơ ấu mà theo em mấy ai có…

Một hôm tôi đến thăm Thùy – Khương Trang, thì được chú Bá Thùy chụp cho một kiểu ảnh bên tảng đá có đề thơ của nữ sĩ Tôn Nữ Hỷ Khương, vợ chú: Lợi danh như bóng mây chìm nổi/ Chỉ có tình thương để lại đời. Sau chú còn chu đáo gửi cho một tấm.

Qua hai ký ức nhỏ trên, tôi mừng là mình đã sống không đến nỗi nào chứ nếu tôi mà có sao thì chỉ có nước chết.

Thành phố Hồ Chí Minh 5/7/2020

P.T.

Thế … Thành đâu?

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 1 tháng 9 năm 2020.

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI – PHỤ LỤC

Phạm Tôn

Chị dâu tôi Thanh Thủy có một chị bạn thân, cũng là kiến trúc sư cùng Viện Quy hoạch với chị. Hai chị thường đi công tác với nhau. Thời chống Mỹ gian khổ, đi công tác xa cũng toàn đi xe đạp. Cả phụ nữ cũng vậy.

Một tối mưa tầm tã, khoảng mười giờ, nghe có tiếng chị Thủy gọi vọng từ dưới đường lên, tôi ra ban công thì nhận ra chị đi cùng chị bạn, cả hai đang dầm mưa. Tôi xuống nhà mở cửa cho hai chị dắt xe đạp vào sân. rồi lên nhà đốt cái đèn dầu nhỏ đặt trong buồng tắm chung ở cạnh sân để hai chị thay quần áo và tắm rửa trước khi lên nhà. Còn tôi lên gác chuẩn bị bữa ăn mời hai chị.

Cả gia đình chỉ còn mình tôi ở Hà Nội nên nhà tự nhiên thành cái trạm cho mẹ tôi sơ tán theo hợp tác xác từ Bắc Giang về, anh tôi từ Vĩnh Phúc, em trai từ Đông Anh và xa nhất là em gái, cùng chồng và bạn bè em từ nông trường Mộc Châu ghé Hà Nội. Tôi phải lo có cái cho người đói lót dạ. Thời ấy cái gì cũng khan hiếm mới sinh ra cái thứ bánh cứng như ngói, to bằng bàn tay, chỉ làm với bột mì, muối và một ít bột nở. Tôi đưa một ký bột mì làm được tám cái bánh, bỏ vào lọ to miệng, phòng khi có khách đói bụng. Tôi còn nhờ dì tôi mua ở cửa hàng cung cấp cho cán bộ cao cấp như chồng dì hai hộp cá sốt cà chua  của nước nào không rõ. Khi hai chị tắm rửa xong cầm đèn lên, tôi mời hai chị vào bàn, bày bánh cứng và họp cá sốt cà đã đun nóng, còn có cả trả Mộc Châu em gái gửi cho. Trà cám nhưng là cám trà loại một nên rất thơm ngon. Hai chị không ngờ có trà nóng, bữa ăn lại ngon quá sức tưởng tượng, xua tan được cái lạnh hai chị chịu đựng suốt mấy chục cây số dưới trời mưa rét. Chị Tân ăn thoải mái, chị Thủy tôi răng yếu, phải thấm vào bát nước trà mới ăn nổi hai cái bánh khô như ngói. Còn cá hộp thì hai chị bảo chưa bao giờ được ăn món ngon thế này. Bất ngờ quá. Ăn xong, trò chuyện một lúc bên chén trà, bỗng chị Tân hỏi một câu làm cả chị Thủy và tôi đều sững sờ. Chị Thủy trợn cả mắt. Còn tôi thì tưởng mình nghe lầm. Chị Tân tươi cười hỏi Thủy bảo lần ngày ghé nhà 16 hàng Da thế nào cũng gặp Thành, thế Thành đâu, sao chẳng thấy Thành đâu cả. Tôi thật sự hoang mang. Chị Thủy thì chỉ vào tôi mà nói Thành phục vụ chúng mình từ nãy đến giờ mà Tân không thấy sao, em trai anh Đại chồng mình đấy. Chị Tân hơi xấu hổ, mặt đỏ lên dưới ánh đèn nến tôi thắp trên bàn ăn. Bao lâu nay, cứ nghe Thủy kể chuyện em Thành khâu cho bé Ngọc hai túi ở quần thủng đít vì em bảo đứa bé nào cũng thích có túi để đựng đồ nhặt được, rồi khi nó lớn lên đến cơ quan đeo cái sắc có nắp cài khóa đồng còn thêu hai bông hồng nhỏ hai bên, cũng bảo em Thành khéo tay, biết con bé thèm túi đeo mới cắt cái cặp da cũ làm cho mình cứ tưởng Thành là con gái, ai ngờ, con trai lại còn cao hơn cả anh Đại. Chị Tân vui quá vì khám phá mới của mình. Chị cười mặt càng tươi. Chị cắt tóc ngắn, nước da trắng trẻo lại có đặc điểm là chiều ngang mặt dài hơn chiều dọc nên chị chưa cười cũng như cười rồi.

Thành phố Hồ Chí Minh ngày 9/6/2020.

P.T.

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 2 tháng 8 năm 2020)

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 8 năm 2020.7

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 16/8/2020

Cử hành trọng thể lễ truy điệu và an táng nguyên tổng bí thư Lê Khả Phiêu

Ngày 15-8, Ban Chấp hành T.Ư Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban T.Ư Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và gia đình đã tổ chức trọng thể Lễ truy điệu đồng chí Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Việt Nam, theo nghi thức Quốc tang tại Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội), Hội trường Thống Nhất (TP Hồ Chí Minh) và Hội trường 25B (đường Quang Trung, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa).

Đúng 12 giờ 30 phút, Lễ truy điệu nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu được cử hành trọng thể. Dự Lễ truy điệu tại Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội) có: nguyên Tổng Bí thư Nông Ðức Mạnh; các đồng chí nguyên Chủ tịch nước: Trần Đức Lương, Trương Tấn Sang; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; Chủ tịch Ủy ban T.Ư Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bậc lão thành cách mạng, nhân sĩ, trí thức, đại diện các cơ quan, ban, ngành, tổ chức, đoàn thể, tôn giáo, đông đảo các tầng lớp nhân dân.

Trong không khí trang nghiêm và xúc động, quân nhạc cử Quốc thiều để tiễn biệt nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu – Nhà lãnh đạo đức độ, mẫu mực, tài năng, kiên trung của Đảng, cả cuộc đời hết lòng vì nước vì dân.

Với niềm tiếc thương vô hạn, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đọc Điếu văn nêu rõ: Đồng chí Lê Khả Phiêu, nhà lãnh đạo xuất sắc, có uy tín lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta; người đảng viên cộng sản trung kiên suốt đời cống hiến, hy sinh vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, thống nhất đất nước; vì hạnh phúc của nhân dân và thực hiện nghĩa vụ quốc tế… Với gần 90 tuổi đời, hơn 70 năm hoạt động cách mạng và hơn 70 năm tuổi Đảng, dù ở cương vị công tác nào, đồng chí Lê Khả Phiêu luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng. Trọn cả cuộc đời của Đồng chí gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Đồng chí luôn giữ vững chí khí, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất cao đẹp của người chiến sĩ cộng sản, luôn tận tâm, hết lòng vì nước, vì dân, vì bạn bè quốc tế; không ngừng rèn luyện, trau dồi đạo đức cách mạng, nâng cao ý thức tìm tòi, sáng tạo, sắc sảo, quyết đoán trong công việc. 

Với những cống hiến to lớn của Đồng chí cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và nhân dân ta, Đảng, Nhà nước đã trao tặng Đồng chí nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Sao vàng; Huân chương Quân công; Huân chương Chiến công; Huân chương Kháng chiến chống Mỹ; Huân chương Chiến sĩ giải phóng; Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng. 

Đồng chí đã được Nhà nước Lào tặng Huân chương ITSALA; Nhà nước Cam-pu-chia tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc; Nhà nước Cu-ba tặng Huân chương Hô-xê Mác-ti và nhiều phần thưởng cao quý khác của Việt Nam và quốc tế. (Toàn văn Lời Điếu đăng số báo hôm nay).

Đại diện gia đình, ông Lê Minh Diễn, con trai nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu gửi lời cảm ơn tới Đảng, Nhà nước, Ban Bảo vệ, Chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, Ban lãnh đạo Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 và các bác sĩ, điều dưỡng Khoa A11 đã tận tình chăm sóc nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu trong thời gian điều trị đến tận giây phút cuối cùng của cuộc đời. Ông Lê Minh Diễn bày tỏ lòng tri ân và cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc cùng lãnh đạo các địa phương, các cơ quan đoàn thể, đơn vị; lãnh đạo cấp cao các nước, bạn bè quốc tế, các cơ quan ngoại giao đoàn, đồng bào, đồng chí, bạn bè cũng như anh em, họ hàng đã đến chia buồn, tiễn đưa đồng chí Lê Khả Phiêu về nơi yên nghỉ cuối cùng.

Tiễn biệt người cha kính yêu, ông Lê Minh Diễn bày tỏ: “Nay bố đã đi xa, tóc con cũng đã bạc màu, con xin hứa với bố sẽ luôn sống đúng những lời răn dạy của bố và sẽ nuôi dạy thế hệ sau này như bố đã dạy con. Bố ra đi để lại sự trống vắng trong gia đình. Con xin lỗi bố là không thực hiện được ý nguyện của bố để rải tro cốt ở ba dòng sông nơi gắn liền với nhiều kỷ niệm cuộc đời bố, do dịch bệnh không thể kéo dài thời gian tang lễ, ảnh hưởng đến mọi người, chắc là bố sẽ hiểu và thông cảm cho con. Con mong bố thanh thản về với cõi vĩnh hằng, nơi đó không còn chiến tranh, nơi đó luôn ấm tình đồng đội. Bố ra đi để lại trong con dấu ấn của một thế hệ xả thân vì nước, vì dân; dấu ấn của một thời trọn vẹn cống hiến và hy sinh. Bố ra đi, để lại nơi này dấu chân qua các cuộc chiến – dấu chân người lính”. 

Vô cùng thương tiếc nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đại diện các bộ, ban, ngành, đoàn thể, đồng chí, đồng bào đã đi quanh linh cữu lần cuối tiễn biệt đồng chí Lê Khả Phiêu – Nhà lãnh đạo xuất sắc có uy tín lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. 

Trong nền nhạc trầm hùng của bài “Hồn tử sĩ”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã đưa linh cữu nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu ra linh xa, tiễn đưa Đồng chí về nơi an nghỉ cuối cùng. Linh cữu nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu được phủ Quốc kỳ trang trọng. Linh xa đưa linh cữu nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu rời Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội) về nơi an táng tại Nghĩa trang Mai Dịch, Hà Nội.

Đông đảo người dân Thủ đô đã đứng hai bên tuyến đường đoàn xe tang đi qua để tiễn biệt đồng chí Lê Khả Phiêu – Nhà lãnh đạo tài năng đức độ, cả cuộc đời vì dân, vì nước, tiễn đưa Đồng chí về nơi an nghỉ cuối cùng.

* Cùng thời điểm diễn ra Lễ truy điệu tại Nhà Tang lễ Quốc gia, tại Hội trường Thống Nhất (TP Hồ Chí Minh), đông đảo đại biểu đại diện các cơ quan T.Ư và địa phương, người dân TP Hồ Chí Minh đã tới dự Lễ truy điệu nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu.

Dự Lễ truy điệu có các đồng chí: Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh; Nguyễn Văn Nên, Bí thư T.Ư Đảng, Chánh Văn phòng T.Ư Đảng; Đặng Thị Ngọc Thịnh, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Chủ tịch nước; các đồng chí lão thành cách mạng; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đang nghỉ hưu tại TP Hồ Chí Minh; thành viên Ban Tổ chức Lễ tang. Cùng với đó, đại diện lãnh đạo các cơ quan T.Ư tại TP Hồ Chí Minh; đại diện lãnh đạo một số tỉnh, thành phố, cơ quan tại khu vực miền trung – Tây Nguyên (từ Kon Tum, Bình Định trở vào) và phía nam; các đại biểu trí thức, chức sắc tôn giáo, dân tộc, đông đảo đồng bào, chiến sĩ… cũng đến tiễn biệt nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu.

Các đại biểu đã tập trung trước di ảnh nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, trong giờ phút thiêng liêng của Lễ truy điệu. Dưới tiếng nhạc trầm hùng của bài “Hồn tử sĩ”, trong niềm tiếc thương vô hạn, các đồng chí lãnh đạo, đồng bào, đồng chí đã kính cẩn nghiêng mình trước di ảnh nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, tiễn biệt nhà lãnh đạo, người đã cống hiến trọn cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc ta, người anh của Quân đội nhân dân Việt Nam. 

Ban Tổ chức Lễ tang nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đã trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các cơ quan, ban, ngành, địa phương, các cơ quan ngoại giao, đại diện các tổ chức quốc tế; đông đảo các tầng lớp nhân dân đã đến viếng, dự lễ truy điệu nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu tại Hội trường Thống Nhất – TP Hồ Chí Minh trong hai ngày 14 và 15-8.

* Tại Hội trường 25B đường Quang Trung, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa, dự Lễ truy điệu nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu có đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư T.Ư Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư; các đồng chí Ủy viên T.Ư Đảng, đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bộ, ban, ngành T.Ư và địa phương cùng đông đảo đồng bào, chiến sĩ. 

Trong không khí trang nghiêm, thành kính, nhiều người không kìm được nước mắt. Với người dân xứ Thanh, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu không chỉ là tấm gương sáng của sự giản dị, chân thành – người đã dành cả đời mình cống hiến cho sự thống nhất và phát triển của đất nước mà còn là niềm tự hào của mảnh đất địa linh, nhân kiệt.

* Đúng 14 giờ ngày 15-8-2020, Lễ an táng nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu về nơi an nghỉ cuối cùng được cử hành trọng thể tại Nghĩa trang Mai Dịch, Hà Nội. Dự Lễ an táng nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu có: nguyên Tổng Bí thư Nông Ðức Mạnh; nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; Chủ tịch Ủy ban T.Ư Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các vị lão thành cách mạng, nhân sĩ, trí thức, đại diện các cơ quan, ban, ngành, tổ chức, đoàn thể, tôn giáo, các lực lượng vũ trang và đông đảo các tầng lớp nhân dân. 

Sau khi đội Tiêu binh bắt đầu nghi lễ hạ huyệt, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng gia quyến nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đã thả hoa, tiễn đưa Đồng chí về nơi an nghỉ cuối cùng. Trong niềm tiếc thương sâu sắc, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng chí, đồng bào và gia đình dành một phút mặc niệm và đi vòng quanh mộ vĩnh biệt nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu – Nhà lãnh đạo đức độ, mẫu mực, tài năng, kiên trung của Đảng, cả cuộc đời hết lòng vì nước vì dân. 

Thay mặt Ban Tổ chức Lễ tang và gia đình, đồng chí Trương Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trưởng Ban Tổ chức Lễ tang chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đồng chí lão thành cách mạng, đại diện các ban, bộ, ngành, địa phương, các lực lượng vũ trang nhân dân, đồng bào, đồng chí, lãnh đạo các nước, các đoàn ngoại giao, bạn bè quốc tế đã bày tỏ tình cảm, niềm tiếc thương sâu sắc, đến viếng, gửi vòng hoa, gửi điện chia buồn, dự Lễ truy điệu, Lễ an táng, tiễn đưa nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu về nơi an nghỉ cuối cùng.

* Trong niềm tiếc thương sâu sắc, hai ngày qua (14 và 15-8), hơn 946 đoàn với hơn 11 nghìn người, đại diện các cơ quan, đoàn thể, địa phương, đơn vị, lực lượng vũ trang nhân dân, nhân sĩ trí thức, chức sắc tôn giáo, tổ chức, cá nhân đã đến viếng nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu tại Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5, Trần Thánh Tông (Hà Nội), Hội trường Thống Nhất (TP Hồ Chí Minh) và Hội trường 25B (đường Quang Trung, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa), quê hương của đồng chí Lê Khả Phiêu.

Đồng thời, gần 30 đoàn ngoại giao và tổ chức quốc tế, (trong đó có một đoàn đại diện cho 70 đại sứ quán và tổ chức quốc tế đóng tại Việt Nam); hai đoàn lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước Lào và Cam-pu-chia đã đến viếng nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu. Lãnh đạo cấp cao các nước, bạn bè quốc tế đã gửi thư, điện chia buồn cùng Đảng, Nhà nước, nhân dân Việt Nam và gia quyến đồng chí Lê Khả Phiêu.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 8/8/2020

Lễ thượng cờ ASEAN 2020

Sáng 7-8, tại Trụ sở Bộ Ngoại giao, nhân kỷ niệm 53 năm Ngày thành lập ASEAN, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã chủ trì lễ thượng cờ ASEAN 2020. Ðại sứ các nước ASEAN, lãnh đạo Bộ Công thương, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, UBND thành phố Hà Nội, và các đơn vị liên quan cùng dự. Lễ thượng cờ năm nay đặc biệt hơn khi trùng với thời điểm Việt Nam đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN và kỷ niệm 25 năm tham gia ASEAN.

Phát biểu tại lễ thượng cờ, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh Cộng đồng ASEAN ngày nay đã trở thành một đại gia đình với 650 triệu người dân, GDP 3.000 tỷ USD, và được biết đến là một khu vực hòa bình, ổn định và tự cường với những nền kinh tế năng động, bền vững. Tuy nhiên, ASEAN đang đứng trước nhiều thách thức chưa từng có do đại dịch Covid-19, những chuyển động mới trong môi trường địa – chiến lược và toàn cầu và các thách thức phi truyền thống đang đặt ra. Bối cảnh này đòi hỏi ASEAN phải duy trì vai trò trung tâm ở khu vực, gắn kết và chủ động thích ứng hơn bao giờ hết.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định trong sáu tháng đầu năm 2020, dưới sự dẫn dắt của Việt Nam, ASEAN đã triển khai nhiều biện pháp phối hợp chặt chẽ để bảo vệ sức khỏe của người dân, giảm thiểu những tác động tiêu cực đến kinh tế, chuẩn bị kế hoạch hồi phục toàn diện để vươn lên mạnh mẽ sau đại dịch. Những kết quả đáng khích lệ mà ASEAN đạt được trong nửa đầu năm 2020 minh chứng cho sức mạnh nội tại của ASEAN, kiên định và không khuất phục trước nghịch cảnh. Bất chấp hoàn cảnh khó khăn, ASEAN vẫn đang đứng trước một tương lai tươi sáng.

Phó Thủ tướng khẳng định, với phương châm “Tư duy Cộng đồng, Hành động Cộng đồng”, Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác với các nước ASEAN, các đối tác và cộng đồng quốc tế cùng xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết và tự cường, vượt mọi thử thách, tiến lên phía trước. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cũng chia sẻ, trước những phức tạp và bất ổn trong khu vực và trên thế giới, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN sẽ ra Tuyên bố về tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định ở Ðông – Nam Á. Dự kiến, văn kiện này sẽ đươc công bố vào Ngày ASEAN (8-8-2020), tái khẳng định những tầm nhìn, cam kết và nguyên tắc cơ bản của ASEAN xây dựng khu vực Ðông – Nam Á hòa bình, tiến bộ và thịnh vượng như ước vọng trong Tuyên bố Băng-cốc năm 1967.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 7/8/2020

Mọi hoạt động tại quần đảo Hoàng Sa không được sự cho phép của Việt Nam là vô giá trị

Ngày 6-8, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, trả lời câu hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc Trung Quốc đưa khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam vào trong Quy tắc kiểm tra kỹ thuật tàu biển nội địa theo luật định 2020, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định:

“Việc Trung Quốc đưa khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam vào trong Quy tắc kiểm tra kỹ thuật tàu biển nội địa theo luật định 2020 đã vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo này, không có lợi cho việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông.

Lập trường nhất quán của Việt Nam là mọi hoạt động liên quan đến quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam mà không được sự cho phép của Việt Nam đều là hành vi vi phạm chủ quyền của Việt Nam và vô giá trị”.

* Trả lời câu hỏi đề nghị cho biết thông tin thời điểm tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM-53) và các hội nghị liên quan, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết:

“Trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam đang hoàn tất công tác chuẩn bị tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 và các Hội nghị liên quan vào nửa đầu tháng 9-2020. Thông tin cụ thể về việc tổ chức các hội nghị nói trên sẽ được tiếp tục cập nhật trong thời gian tới”.

* Liên quan kế hoạch đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước trong bối cảnh xuất hiện những ca nhiễm mới ở trong nước, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nêu rõ:

“Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, với nỗ lực cao nhất của các cơ quan chức năng trong nước và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, trên cơ sở nguyện vọng của công dân và năng lực cách ly trong nước, thời gian qua đã tổ chức hơn 80 chuyến bay, đưa về nước hơn 21.000 công dân từ hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, bảo đảm an toàn về phòng, chống dịch bệnh Covid-19. 

Thời gian tới, việc đưa công dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn về nước sẽ được sắp xếp theo nguyện vọng của công dân, phù hợp với tình hình dịch bệnh và năng lực cách ly trong nước”.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 16/8/2020

Tiếp sức nơi tuyến đầu chống Covid-19

Những ngày này, hàng trăm cán bộ y tế từ các đơn vị tuyến trung ương (Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, Bạch Mai, Chợ Rẫy) đến các địa phương (Hải Phòng, Phú Thọ, Bình Định…) đang có mặt ở Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam để chung sức với ngành y tế địa phương trong cuộc chiến với dịch Covid-19. Nhờ sự tiếp sức đó mà “tâm dịch” Đà Nẵng và các tỉnh trong khu vực đang từng bước ổn định tình hình. 

Giám đốc Sở Y tế TP Đà Nẵng Ngô Thị Kim Yến cho biết, trong những ngày khó khăn này, sự hỗ trợ của Bộ Y tế và các đoàn y sĩ, bác sĩ từ các bệnh viện tuyến trên đã giúp và tiếp sức cho Đà Nẵng rất nhiều. Vừa trực tiếp điều trị tại khu bệnh nhân nặng, lắp đặt hệ thống ECMO, vừa đào tạo, tư vấn trực tiếp cho đội ngũ y sĩ, bác sĩ của ngành y tế Đà Nẵng. Đặc biệt phải kể đến sự hỗ trợ về chuyên môn trong điều trị các ca bệnh mắc Covid-19 có bệnh nền nặng. Với sự hỗ trợ từ các bệnh viện tuyến đầu, hiện Đà Nẵng đã hoàn thành việc đầu tư, xây dựng Khoa chăm sóc đặc biệt (ICU) tại Bệnh viện Phổi Đà Nẵng với quy mô 20 giường và Bệnh viện dã chiến Hòa Vang với quy mô 15 giường. Khoa ICU là đơn vị hồi sức cấp cứu, chăm sóc đặc biệt hoặc điều trị tích cực được thiết kế riêng biệt, vô trùng, an toàn, tiện nghi, sử dụng chăm sóc liên tục cho những người bệnh nặng. Bệnh viện Phổi và Bệnh viện dã chiến Hòa Vang đang là đơn vị trực tiếp điều trị cho các bệnh nhân mắc Covid-19, trong đó, Bệnh viện dã chiến Hòa Vang là đơn vị chịu nhiều áp lực vì ngoài bệnh nhân mắc Covid-19, thì còn nhiều người có bệnh nền cho nên đối diện với nhiều nguy cơ. Quy mô các phòng ICU tại Bệnh viện dã chiến Hòa Vang sẽ tiếp tục được đầu tư để đáp ứng yêu cầu cấp bách hiện nay.

Đến ngày 10-8, Bệnh viện Phổi Đà Nẵng công bố điều trị khỏi và cho ra viện bốn người bệnh Covid-19. Kết quả đó là niềm vui và động viên rất lớn của đội ngũ cán bộ y tế trên địa bàn trong cuộc chiến với Covid-19 còn rất nhiều cam go. Bác sĩ Lê Thành Phúc, Giám đốc Bệnh viện Phổi Đà Nẵng cho biết, những người được điều trị khỏi Covid-19 là nhờ sự nỗ lực hết sức của các y sĩ, bác sĩ bệnh viện và sự hỗ trợ từ các bác sĩ đến từ Bệnh viện Chợ Rẫy TP Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đà Nẵng. Hiện, Khoa ICU có năm bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy, hai bác sĩ Bệnh viện Phổi, tám bác sĩ Bệnh viện Đà Nẵng và 40 điều dưỡng, hộ lý, giám sát nhiễm khuẩn, tập trung điều trị cho 14 ca bệnh mắc Covid-19 nặng, trong đó có bảy ca thở máy, ba ca lọc máu liên tục và hai ca ECMO. 
    
Ngay từ ngày đầu ghi nhận ca bệnh Covid-19, các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy đã có mặt tại “điểm nóng” Đà Nẵng. Trong khu vực điều trị đặc biệt cho các bệnh nhân Covid-19 nặng tại Bệnh viện Phổi Đà Nẵng đã lắp đặt trang thiết bị, hệ thống ô-xy, khí nén theo tiêu chuẩn của Khoa hồi sức cấp cứu điều trị cho những bệnh nhân nặng. Hệ thống khí nén đạt tiêu chuẩn của ICU cho việc bệnh nhân sử dụng máy thở. Theo chia sẻ của bác sĩ CK II Trần Thanh Linh, Phó Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Chợ Rẫy đang có mặt tại Đà Nẵng: Rất nhiều người bệnh Covid-19 có bệnh nền. Bản thân những người bệnh này, nếu không nhiễm Covid-19 thì nguy cơ tử vong cũng đã rất cao, có trường hợp đang phải tích cực điều trị ECMO cho nên tình trạng bệnh đã ổn định hơn. Các bác sĩ đang nỗ lực từng ngày để giúp người bệnh từng bước điều chỉnh dần nhằm cải thiện các chỉ số về ô-xy máu và sau đó giảm đi các chỉ số của ECMO.

Tại Bệnh viện dã chiến Hòa Vang (Trung tâm y tế huyện Hòa Vang), nơi đây hiện cũng đang là cơ sở điều trị cho nhiều người mắc Covid-19 và cả những bệnh nhân thường với bệnh tình rất nặng. Đội ngũ y sĩ, bác sĩ, điều dưỡng tại đây đang chạy nước rút với thời gian để cứu chữa cho người bệnh. Từ một bệnh viện tuyến huyện, được xây dựng thành bệnh viện dã chiến dùng cho điều trị các bệnh nhân mắc Covid-19, đây thật sự là một nỗ lực rất lớn của ngành y tế Đà Nẵng. Hiện tại, Bệnh viện dã chiến Hòa Vang đang trực tiếp điều trị cho 180 người bệnh, là những trường hợp từ Bệnh viện Đà Nẵng chuyển về và những ca mắc SARS-CoV-2 mới. Hiện đã có hơn 10 ca có kết quả xét nghiệm âm tính lần một, nhiều ca đã hết triệu chứng và chờ kết quả xét nghiệm.

Thạc sĩ, bác sĩ CK II Nguyễn Đại Vĩnh, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Hòa Vang, cho biết: Hiện, Bệnh viện dã chiến đã được trang bị nhiều trang thiết bị y tế hiện đại như: Máy thở, hệ thống máy ECMO, siêu lọc, máy chụp XQuang, siêu âm tại giường bệnh… Ngoài trang thiết bị y tế bảo đảm, hiện có hơn 150 y sĩ, bác sĩ từ nhiều bệnh viện được tăng cường, tiếp sức để cứu chữa cho người bệnh. Công việc với cường độ áp lực khá cao, các kíp trực hội chẩn, theo dõi, thăm khám trực tiếp các bệnh nhân, theo dõi tình trạng bệnh nhân qua ca-mê-ra, nhưng tất cả đều một lòng, luôn giữ tinh thần lạc quan, động viên nhau trong công việc. Những người tuyến đầu đang nỗ lực hết sức mình từng giây từng phút với mục tiêu cao nhất là ngăn chặn và đẩy lùi dịch bệnh.

Hiện có hàng trăm y sĩ, bác sĩ của nhiều địa phương trên cả nước đã và đang chi viện cho Đà Nẵng, Quảng Nam, Thừa Thiên Huế trong cuộc chiến đẩy lùi dịch Covid-19. Đà Nẵng đang có tờ trình xin chủ trương của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập thêm một bệnh viện dã chiến tại Cung thể thao Tiên Sơn. Khi bệnh viện dã chiến quy mô này đi vào hoạt động, sẽ giảm tải cho Bệnh viện Phổi và Bệnh viện dã chiến Hòa Vang.

Anh Đào

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 5/8/2020

Biểu dương điển hình tiên tiến lực lượng công an xã

Ngày 4-8, tại Hà Nội, Bộ Công an tổ chức Hội nghị điển hình tiên tiến lực lượng công an xã trong sự nghiệp bảo đảm an ninh trật tự (ANTT) tại địa bàn cơ sở. Ðại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an chủ trì.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, để tiếp tục phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và nhân dân trong công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, cần huy động tổng hợp các nguồn lực tham gia công tác bảo vệ ANTT, nhất là tại cơ sở. Quán triệt, thực hiện chủ trương, đường lối của Ðảng và chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, hiện nay, Bộ Công an đang khẩn trương hoàn thiện dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở trình cấp có thẩm quyền để sớm ban hành, nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, bảo đảm tính thống nhất trong việc tiếp tục xây dựng, củng cố về tổ chức cho các lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở, trong đó có lực lượng công an xã bán chuyên trách. Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh, thời gian tới, khi các cơ quan có thẩm quyền thông qua và ban hành pháp luật về lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở, trong mô hình tổ chức mới, đội ngũ công an xã bán chuyên trách sẽ tiếp tục tham gia đóng góp công sức vào sự nghiệp bảo vệ ANTT ngay tại cơ sở phù hợp nguyện vọng và khả năng, vừa là viết tiếp trang sử vẻ vang của lực lượng công an xã và cũng chính là thiết thực bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc của gia đình mình, của người thân và nhân dân nơi mình đang sinh sống, cư trú.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Tô Lâm đã trao Bằng khen của Bộ Công an tặng 75 đồng chí công an xã có thành tích xuất sắc thời gian qua; tặng quà năm đồng chí công an xã thương binh là đại biểu điển hình tiên tiến về dự hội nghị.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 1/8/2020

Hội nghị gặp mặt các đại biểu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ

Nhân kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống ngành Tuyên giáo của Đảng (1-8-1930 – 1-8-2020), ngày 31-7, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo T.Ư tổ chức Hội nghị gặp mặt các đại biểu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ. 

Đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư dự và phát biểu ý kiến. Cùng dự, có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Võ Văn Thưởng, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư;  Trương Thị Mai,  Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Dân vận T.Ư; các đồng chí Bí thư T.Ư Đảng: Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; đồng chí Vũ Đức Đam, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí là Ủy viên T.Ư Đảng, đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và gần 200 đại biểu là các trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ.

Trong 90 năm qua, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ có vai trò quan trọng và đóng góp to lớn với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đóng góp trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh. Đảng và Nhà nước thông qua nhiều giải thưởng, chức danh, danh hiệu thể hiện chủ trương ưu tiên cho trí thức,  nhà khoa học, văn nghệ sĩ. Cả nước hiện có khoảng 170 nghìn cán bộ khoa học và công nghệ, hơn 43 nghìn văn nghệ sĩ hoạt động ở các hội trung ương và địa phương. Các tổ chức hội và hội viên luôn coi trọng việc nâng cao chất lượng chuyên môn, khơi dậy lòng say mê, tìm tòi, sáng tạo gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của đất nước. Qua đó đã  có nhiều công trình giá trị, tác phẩm giàu tính nghệ thuật ra đời góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng. 

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, đồng chí Trần Quốc Vượng khẳng định dù trong bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ nước nhà cũng luôn yêu nước nồng nàn, tự tôn, gắn bó và đồng hành với dân tộc. Bước vào thời kỳ đất nước đổi mới, cùng với toàn Đảng, toàn dân, bằng hoạt động kiên trì, thầm lặng, tâm huyết và đầy sáng tạo, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ trên các lĩnh vực, đã góp phần quan trọng đưa nước ta ra khỏi tình trạng khủng hoảng kinh tế – xã hội, kém phát triển và đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đồng chí mong muốn đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ tiếp tục thủy chung, đồng hành với dân tộc, chủ động vượt qua khó khăn, thách thức, phát huy tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm công dân, đem tài năng của mình sáng tạo nhiều hơn những công trình, tác phẩm có giá trị lý luận và thực tiễn, tư tưởng và nghệ thuật, phục vụ cao nhất cho công cuộc đổi mới, cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. (Toàn văn bài phát biểu đăng trên số báo hôm nay).

Tại cuộc gặp mặt, thay mặt đông đảo nhà khoa học và văn nghệ sĩ, nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam; Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Thị Lan Hương; GS, TSKH Đặng Vũ Minh chia sẻ tình cảm, trách nhiệm, niềm khát khao được cống hiến, phục vụ nhân dân và Tổ quốc; bày tỏ tâm huyết góp phần gợi mở, khơi dậy niềm đam mê, sự tìm tòi, nghiên cứu, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức, nhà khoa học và văn nghệ sĩ để phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

• Trang 2 Nhân Dân ngày 13/8/2020

Hàng Việt Nam chiếm hơn 90% tại các cơ sở phân phối trong nước

Ngày 29-5, tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổng kết 10 năm thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

Theo VCCI, tại thị trường nội địa, hàng Việt Nam đang chiếm tỷ lệ từ 80 đến 90% tại các kênh phân phối hiện đại, ở một số siêu thị hơn 90% và hơn 60% ở các kênh bán lẻ truyền thống. Cuộc vận động đã tạo được niềm tin, sự quan tâm của phần lớn người tiêu dùng với thương hiệu và sản phẩm hàng hóa Việt Nam. Từ đó, phát huy nội lực của các doanh nghiệp trong nước, tăng tỷ lệ nội địa hàng hóa với hàm lượng khoa học – công nghệ cao trong sản phẩm,…

Các đại biểu đều nhất trí cần tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động một cách sâu rộng và toàn diện hơn trong giai đoạn tiếp theo.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 12/8/2020

Biểu dương lực lượng phá đường dây mua bán ma túy xuyên quốc gia

Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình vừa gửi thư khen Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04); Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng; Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan sau khi triệt phá thành công đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua đường biển do cựu cảnh sát Hàn Quốc cầm đầu.

Thay mặt Chính phủ và Ban Chỉ đạo 138, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình ghi nhận và biểu dương thành tích xuất sắc của Ban chuyên án. Thành tích này thể hiện trách nhiệm, quyết tâm cao của Ban chuyên án trong công tác phòng, chống tội phạm về ma túy, quán triệt thực hiện tốt Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16-8-2019 của Bộ Chính trị về tăng cường nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy.

“Quá trình đấu tranh chuyên án các đồng chí đã nêu cao tinh thần đấu tranh chống tội phạm ma túy, mưu trí, dũng cảm, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho lực lượng tham gia đấu tranh và nhân dân. Đây là vụ án đầu tiên do đối tượng người Hàn Quốc cầm đầu với số lượng ma túy lớn được đưa sang Hàn Quốc tiêu thụ với thủ đoạn cất giấu ma túy tinh vi, rất khó phát hiện”, Phó Thủ tướng biểu dương.

Phó Thủ tướng tin tưởng với sự hiệp đồng chiến đấu giữa các đơn vị, sự hợp tác quốc tế với các các lực lượng chức năng phòng, chống ma túy của các nước, trong thời gian tới các điểm nóng về sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy sẽ bị triệt xóa, góp phần mang lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Trước đó, sáng 18-7, C04 và Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, Cục Điều tra chống buôn lậu phối hợp cùng các lực lượng chức năng triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy xuyên quốc gia từ Việt Nam đi Hàn Quốc qua đường biển.

Cầm đầu đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy này là Kim Soonsik, sinh năm 1960, quốc tịch Hàn Quốc. Kim Soonsik từng là sĩ quan có 25 năm công tác trong lực lượng Cảnh sát Hàn Quốc, bị nhà chức trách Hàn Quốc sa thải do vi phạm kỷ luật. Kim Soonsik sang Việt Nam du lịch, câu kết, móc nối với Huỳnh Thị Hoa Trân, là giám đốc Công ty TNHH máy và thiết bị công nghiệp APE có trụ ở 529A Kha Vạn Cân, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh để lợi dụng xuất khẩu hàng hóa làm bình phong cho việc vận chuyển ma túy sang nước ngoài bằng đường biển. 

1 giờ 30 phút ngày 19-7, tại cảng Cát Lái (TP Hồ Chí Minh), Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an chủ trì phối hợp các lực lượng chức năng tạm giữ lái xe và khám xét khẩn cấp đối với container mang số hiệu 013482 khi các đối tượng vừa khai báo thủ tục hải quan, hàng hóa được niêm phong kẹp chì, container chuẩn bị được đưa xuống tàu biển xuất đi cảng Incheon/Hàn Quốc. Khám xét 10 kiện đá hoa cương, trọng lượng khoảng 28 tấn phát hiện, thu giữ 40 gói Methamphetamine (khoảng 40 kg) cất giấu bên trong bốn kiện đá.

Nhận định đây là đường dây mua bán ma túy số lượng lớn, xuyên quốc gia, có sự móc nối, cấu kết của nhiều đối tượng ở các tỉnh thành, C04 đã tập trung lực lượng, phương tiện, áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, quyết tâm điều tra, mở rộng triệt để, bắt giữ các đối tượng chủ mưu, cầm đầu đường dây này.

Đến nay, sau ba giai đoạn phá án, C04 đã bắt giữ 24 đối tượng tại các địa bàn TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Cà Mau, Kiên Giang… đủ căn cứ để khởi tố 24 bị can về tội Tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy. Tổng số vật chứng thu giữ là 164 kg ma túy các loại (ma túy đá, ketamine, thuốc lắc), 19 bánh heroin, nhiều tài sản (tiền Việt Nam, USD, ô-tô, xe máy) liên quan đến vụ án.

Hiện, C04 tiếp tục tập trung đấu tranh, khai thác mở rộng vụ án.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 11/8/2020

Bảo đảm đúng quy chế và an toàn phòng, chống dịch bệnh

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020 đã khép lại sau hai ngày. Kỳ thi năm nay diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các địa phương vừa chống dịch vừa tổ chức kỳ thi bảo đảm an toàn cho thí sinh và cán bộ làm công tác thi.

Nhiều giải pháp phòng Covid-19

Kỳ thi năm nay diễn ra trong bối cảnh dịch Covid-19, nhiều địa phương đã tăng cường các biện pháp phòng, chống. Theo Giám đốc Sở GD và ĐT tỉnh Bắc Giang Trần Tuấn Nam, trước khi diễn ra kỳ thi, địa phương có một số ca nhiễm Covid-19, điều này càng đặt nhiệm vụ phòng, chống dịch trong kỳ thi là nhiệm vụ hàng đầu. Ngành giáo dục Bắc Giang chủ động phối hợp các ngành, địa phương xây dựng kế hoạch ứng phó với dịch bệnh; rà soát, phân loại giáo viên, học sinh đi về từ vùng dịch hoặc có liên quan đến ca bệnh nghi nhiễm; dự phòng cơ sở vật chất và nhân lực cho kỳ thi. Tất cả giáo viên là trường hợp F1, F2 đều không nằm trong danh sách tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020. Ngoài ra, mỗi điểm thi có một trường THCS trên địa bàn làm điểm thi dự phòng (35 trường THCS dự phòng); dự phòng cán bộ tham gia làm nhiệm vụ coi thi (800 giáo viên). 

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020 tỉnh Hòa Bình Nguyễn Văn Chương, lên phương án xử lý sự cố do dịch Covid-19, Sở GD và ĐT tỉnh Hòa Bình thành lập thêm một điểm thi dự phòng, yêu cầu các điểm thi phun thuốc khử khuẩn trước ngày thi và vệ sinh khử khuẩn các phòng thi sau mỗi buổi thi, hướng dẫn đo thân nhiệt đối với tất cả cán bộ làm nhiệm vụ thi và thí sinh tham gia dự thi trước mỗi buổi thi, không để người nhà của thí sinh tập trung đông người trước cổng điểm thi. 

Trong kỳ thi năm nay, Quảng Nam là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19. Vì vậy, sáu địa phương đang thực hiện cách ly xã hội sẽ tổ chức cho thí sinh thi đợt sau; 12 huyện, thành phố còn lại tổ chức kỳ thi bình thường. Tỉnh ủy Quảng Nam đã chỉ đạo ngành giáo dục và các địa phương, đơn vị liên quan phải bảo đảm an toàn, sức khỏe cho thí sinh và cán bộ làm công tác thi. Tại tỉnh Lai Châu, buổi sáng ngày thi thứ 2 (10-8), có bốn cán bộ làm công tác thi thuộc diện tiếp xúc F2, F3 với bệnh nhân 751 đã thôi làm nhiệm vụ để thực hiện cách ly theo quy định. Trong khi đó, tại tỉnh Lạng Sơn, thí sinh tại điểm thi Trường THPT Đình Lập và 33 thí sinh thuộc diện F2 điểm thi Trường phổ thông Dân tộc Nội trú huyện Lộc Bình sẽ lùi thời gian tổ chức thi vào thời điểm thích hợp theo hướng dẫn của Bộ GD và ĐT. 

Theo Bộ GD và ĐT, các tỉnh, thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo thi cấp tỉnh có đầy đủ các thành phần tham gia vào công tác tổ chức thi. Các giải pháp phòng, chống dịch Covid-19 đã được các địa phương chuẩn bị chu đáo cho công tác tổ chức thi. Các địa phương tiến hành phun khử khuẩn khu vực thi; tại mỗi điểm thi có bộ phận trực y tế tại phòng riêng (nhiều địa phương yêu cầu tại mỗi điểm thi phải có ít nhất một bác sĩ) được trang bị máy đo thân nhiệt và các loại thuốc cơ bản; các điểm thi được trang bị dung dịch sát khuẩn và có đủ nước sạch, xà-phòng; khuyến khích hoặc yêu cầu cán bộ, giáo viên, cán bộ tham gia làm công tác thi đeo khẩu trang (nhiều địa phương cấp miễn phí khẩu trang y tế cho thí sinh và cán bộ, giáo viên tham gia kỳ thi); các điểm thi đều chuẩn bị các phòng thi dự phòng để sẵn sàng ứng phó với trường hợp bất thường nếu có thí sinh có hiện tượng ho, sốt nghi nhiễm vi-rút SARS-CoV-2.

Đáp ứng yêu cầu đề ra

Đánh giá về công tác tổ chức, PGS, TS Mai Văn Trinh, Cục trưởng Quản lý chất lượng (Bộ GD và ĐT) cho biết, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020 đã đáp ứng được mục tiêu kép, vừa bảo đảm chống dịch đồng thời đáp ứng yêu cầu tổ chức thi gọn nhẹ, thiết thực. Theo báo cáo nhanh của các địa phương, công tác coi thi được thực hiện nghiêm túc. Kỳ thi diễn ra trật tự, an toàn, bảo đảm khách quan, công bằng. Kỷ cương trường thi được tăng cường, kỷ luật phòng thi được duy trì nghiêm tại tất cả các điểm thi trên cả nước. Mọi hành vi vi phạm quy chế thi được phát hiện đều bị xử lý kịp thời, bảo đảm tính nghiêm minh. Bộ GD và ĐT chưa ghi nhận hiện tượng tiêu cực, gian lận thi có tổ chức. Các hội đồng thi đều hỗ trợ tốt nhất cho thí sinh; bảo đảm không để thí sinh nào vì hoàn cảnh khó khăn mà không đến dự thi. Tại các điểm thi, an ninh, an toàn, trật tự điểm thi được bảo đảm, không có hiện tượng lộn xộn, và sử dụng phao thi. Đề thi năm nay được đánh giá vừa sức thí sinh, bám sát đề thi minh họa của Bộ đã công bố trước đó. 

Ngoài ra, tại các địa phương cũng có nhiều hoạt động hỗ trợ, tiếp sức mùa thi. Tại Cần Thơ, có hơn 500 tình nguyện viên tham gia hỗ trợ thí sinh, cung cấp hơn 500 chỗ ở, gần 3.000 suất ăn miễn phí cho thí sinh nhà xa, có hoàn cảnh khó khăn. Tỉnh đoàn Thanh Hóa cũng huy động 2.683 đoàn viên, thanh niên, biên chế thành 109 đội tình nguyện phục vụ nước uống, cung cấp dung dịch rửa tay sát khẩn, cấp phát khẩu trang, giữ đồ, trông phương tiện, hỗ trợ di chuyển, xử lý vấn đề nảy sinh, phân luồng giao thông trước, sau buổi thi tại các địa điểm thi và cấp phát các suất ăn miễn phí,  giúp thí sinh dự thi tốt các môn thi.

Tuy nhiên, trong kỳ thi, tại một số điểm thi ở các tỉnh: Bắc Ninh, Quảng Ninh, Điện Biên và Bình Phước đã xảy ra một số sự cố, ảnh hưởng đến việc làm bài của thí sinh. Điển hình tại Điện Biên, theo Giám đốc Sở GD và ĐT Nguyễn Văn Kiên cho biết, trong quá trình thực hiện các thao tác phát đề thi môn Địa lý, cán bộ làm công tác thi tại bảy phòng ở điểm thi Trường THPT huyện Điện Biên đã chậm trễ trong lúc giao đề. Vì thế đã khiến cho 117 thí sinh tại những phòng thi này bị hụt từ 3 đến 5 phút nhưng trưởng điểm thi không báo cáo với Ban Chỉ đạo thi tỉnh, chỉ khi thí sinh phản ánh mới biết. Tại Bắc Ninh, trong buổi thi Ngữ văn, cán bộ coi thi ký nhầm ô cán bộ chấm thi, sau đó yêu cầu thí sinh chép lại. Trên cơ sở đề xuất của các hội đồng thi và bảo đảm nguyện vọng của thí sinh, Bộ GD và ĐT đồng ý cho một số thí sinh ở một số địa phương thi lại bằng đề thi dự bị vào ngày 11-8. 

Theo báo cáo của Bộ GD và ĐT, kết thúc kỳ thi, cả nước có 866.946 thí sinh đến làm thủ tục dự thi (đạt tỷ lệ 96,3% ) so với tổng số thí sinh đăng ký dự thi. Trong đó, tỷ lệ thí sinh dự thi môn Ngữ văn đạt 96,35%, Toán 96,78%, Ngoại ngữ 96,66%, Vật lý 96,52%, Sinh học 96,56%, Hóa học 96,5%, Lịch sử 96,87%, Địa lý 96,9%, Giáo dục Công dân 96,77%. Tổng số thí sinh bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 không thể dự thi là 26.308 em (chiếm tỷ lệ 2,92%). Cả nước có 39 thí sinh vi phạm quy chế thi, trong đó một thí sinh bị khiển trách và 38 thí sinh bị đình chỉ; 18 cán bộ vi phạm quy chế thi.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 11/8/2020

Việt Nam hỗ trợ công dân về nước

Trong hai ngày 9 và 10-8, các cơ quan chức năng Việt Nam, các cơ quan đại diện Việt Nam tại Ca-na-đa và Hàn Quốc, Hãng hàng không quốc gia Việt Nam đã phối hợp các cơ quan chức năng sở tại đưa hơn 300 công dân Việt Nam từ Ca-na-đa và Hàn Quốc về nước an toàn. Hành khách trên chuyến bay bao gồm trẻ em dưới 18 tuổi, người cao tuổi, người bị bệnh nặng, sinh viên đã hoàn thành khóa học không có nơi lưu trú, người lao động hết hạn thị thực và hợp đồng lao động, người đi du lịch bị kẹt lại và các trường hợp đặc biệt khó khăn khác.

Các Đại sứ quán Việt Nam tại Ca-na-đa và Hàn Quốc cử cán bộ trực tiếp đến sân bay phối hợp với hãng hàng không hỗ trợ công dân. Hãng hàng không quốc gia Việt Nam thực hiện nghiêm túc các biện pháp về an ninh, an toàn và vệ sinh dịch tễ trong suốt chuyến bay. Ngay sau khi hạ cánh xuống sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, những người tham gia chuyến bay được giám sát y tế, cách ly tập trung theo đúng quy định.

* Ngày 10-8, các cơ quan chức năng Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Các tiểu vương quốc A-rập thống nhất (UAE) và Hãng hàng không Bamboo Airways đã phối hợp các cơ quan chức năng UAE đưa hơn 260 công dân Việt Nam về nước an toàn. Hành khách trên chuyến bay bao gồm trẻ em dưới 18 tuổi, người cao tuổi, người ốm đau, lao động hết hạn hợp đồng, không có nơi cư trú và các trường hợp đặc biệt khó khăn khác. Đại sứ quán Việt Nam tại UAE cử cán bộ trực tiếp hỗ trợ công dân tại sân bay. Hãng hàng không thực hiện nghiêm túc các biện pháp về an ninh, an toàn và vệ sinh dịch tễ trong suốt chuyến bay. Ngay sau khi hạ cánh xuống sân bay quốc tế Cần Thơ, những người tham gia chuyến bay được giám sát y tế và cách ly tập trung theo đúng quy định.

* Theo tin nước ngoài và TTXVN, Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) vừa công bố cuốn sách thứ hai về công trình nghiên cứu chung có tiêu đề “Thúc đẩy tiếp cận công nghệ y tế và sáng tạo: Mối liên hệ giữa y tế công cộng, sở hữu trí tuệ và thương mại”. Tổng Giám đốc WHO T.Ghê-brây-ê-xút kêu gọi dỡ bỏ mọi rào cản đối với khả năng tiếp cận công nghệ y tế, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 đáng báo động tại nhiều nơi trên thế giới.

* Theo thống kê trên trang worldometers.info, đến chiều 10-8, số ca mắc Covid-19 toàn thế giới đã chạm mốc 20 triệu người, trong đó hơn 734 nghìn người chết. Chỉ trong bốn ngày, thế giới có thêm một triệu ca bệnh, sau khi ghi nhận mốc 19 triệu ca hôm 6-8. Mỹ, Bra-xin, Ấn Độ, Nga và Nam Phi tiếp tục là những “điểm nóng” dịch bệnh, trong đó số ca nhiễm tại Mỹ là gần 5,2 triệu người, hơn 165.600 trường hợp chết.

* Chính quyền thủ đô Xơ-un của Hàn Quốc lo ngại nguy cơ bùng phát ổ dịch mới sau khi tám người tại khu chợ truyền thống lớn nhất ở Hàn Quốc Nam-đê-mun dương tính với Covid-19. Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh Hàn Quốc (KCDC) cho biết, đã phát hiện ba biến dị mới ở người bệnh mắc Covid-19 và báo cáo lên WHO.

* Nhật Bản ghi nhận thêm 1.344 ca nhiễm, nâng tổng số người mắc bệnh lên 46.783 ca, trong đó 1.040 ca chết. Thủ tướng Nhật Bản S.A-bê cam kết đẩy mạnh nỗ lực kiểm soát dịch bệnh để tránh phải ban bố thêm tình trạng khẩn cấp.

* Ấn Độ có số ca nhiễm và người chết do Covid-19 nhiều nhất châu Á. Gần đây, Ấn Độ liên tục ghi nhận số ca nhiễm mới ở mức hơn 60.000 trường hợp mỗi ngày.

* In-đô-nê-xi-a và Phi-li-pin đứng đầu Đông – Nam Á về số ca nhiễm và người chết do dịch bệnh. In-đô-nê-xi-a có 5.765 người chết do Covid-19, vượt xa con số 4.634 trường hợp chết tại Trung Quốc. 

* Trung Quốc đại lục ghi nhận thêm 49 ca nhiễm, trong đó có 35 ca nhập cảnh, 14 ca lây nhiễm trong cộng đồng đều ở khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương. 

* Giới chức tại bang Vích-to-ri-a, tâm điểm của đợt dịch Covid-19 thứ hai tại Ô-xtrây-li-a, cho biết, có 19 người tại bang này chết trong vòng 24 giờ. Nhiều bang khác của Ô-xtrây-li-a cũng thông báo số ca mắc và chết.

* Anh ghi nhận thêm 1.062 ca mắc, con số cao nhất từ cuối tháng 6, trong bối cảnh nhiều khu vực tại Anh gia tăng quan ngại bùng phát làn sóng Covid-19 thứ hai. Hy Lạp có 203 ca mắc mới, mức cao nhất kể từ khi dịch bệnh bùng phát.

* Tình hình dịch diễn biến phức tạp tại Trung Đông. Nhiều nước, trong đó có I-ran, I-rắc, A-rập Xê-út, Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục ghi nhận hơn 1.000 ca nhiễm mới một ngày. Nhiều nơi cảnh báo dịch chưa “đạt đỉnh”.

* Vê-nê-xu-ê-la gia hạn tình trạng báo động về dịch Covid-19 thêm 30 ngày và là lần gia hạn thứ năm. Dịch bệnh tiếp tục diễn biến xấu khiến chính phủ On-đu-rát quyết định kéo dài lệnh giới nghiêm tới ngày 23-8.

* An-giê-ri và Ma-rốc tái áp đặt các biện pháp hạn chế để ngăn chặn sự lây lan nhanh của dịch bệnh. Tại Ma-rốc, số ca nhiễm ở mức 1.000 ca/ngày, gấp nhiều lần so con số kỷ lục được ghi nhận trước thời điểm nới lỏng cách ly.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 7/8/2020

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị trực tuyến triển khai Hiệp định EVFTA

Sáng 6-8, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến triển khai kế hoạch thực thi Hiệp định Thương mại tự do giữa Cộng hòa  XHCN Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU). 

Cùng dự, có Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan T.Ư; các Đại sứ, trưởng phái đoàn đại diện các nước EU; các hiệp hội, doanh nghiệp tiêu biểu Việt Nam và EU; đầu cầu trực tuyến các địa phương. 

Nhằm bảo đảm việc thực thi Hiệp định được đầy đủ, đồng bộ và hiệu quả, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch thực thi Hiệp định của Chính phủ với năm nhóm nội dung lớn gồm: Công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin về Hiệp định EVFTA và thị trường của các nước EU; công tác xây dựng pháp luật, thể chế; các biện pháp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển nguồn nhân lực; chủ trương và chính sách đối với tổ chức công đoàn và các tổ chức của người lao động tại cơ sở doanh nghiệp; chính sách an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Mỗi nhóm công việc này được xây dựng với những nội dung, hành động chi tiết được phân công cho từng bộ, ngành với thời gian triển khai cụ thể. 

Phát biểu ý kiến khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại cách đây hơn một năm, ngày 30-6-2019, Việt Nam và EU đã ký chính thức Hiệp định EVFTA và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA), thể hiện tư duy chiến lược, mở ra không gian rộng lớn giữa hai bên.

Thủ tướng trân trọng cảm ơn Nghị viện châu Âu và Quốc hội Việt Nam, mặc dù những tháng đầu năm 2020 có nhiều khó khăn nhưng vẫn ưu tiên cao và hoàn thành việc phê chuẩn cả hai Hiệp định quan trọng này.

Thủ tướng cho biết, từ đầu năm 2020 liên tục điện đàm với lãnh đạo nhiều quốc gia, trong đó, có điện đàm với Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC). Hai bên cùng tự hào hướng tới một mốc son quan hệ mới, đó là từ ngày 1-8-2020, những điều khoản của EVFTA chuyển mình mạnh mẽ bước vào thực tiễn cuộc sống, đáp ứng sự mong đợi của doanh nghiệp của người dân hai bên. Điều này càng có ý nghĩa khi cả hai bên đang gặp nhiều khó khăn về kinh tế, xã hội do tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19. 

Thủ tướng nhấn mạnh, EVFTA là một FTA thế hệ mới có tiêu chuẩn cao, toàn diện, độ mở lớn và cân bằng lợi ích cho cả hai bên. Riêng đối với Việt Nam, nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, trong điều kiện bình thường, Hiệp định có thể góp phần giúp GDP tăng thêm bình quân lên đến 3,2 % trong giai đoạn năm năm đầu thực hiện, lên đến 5,3% cho năm năm tiếp theo và lên đến 7,72 % cho năm năm sau đó. Một nghiên cứu khác của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, nếu thực hiện đồng thời cả Hiệp định EVFTA và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), GDP của Việt Nam có thể tăng thêm tới 3,2% trong thập kỷ 2021-2030. 

Với cam kết mở cửa thị trường mạnh mẽ, xóa bỏ thuế nhập khẩu lên tới gần 100% biểu thuế của EU, EVFTA dự kiến, sẽ mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tăng kim ngạch xuất khẩu sang EU thêm khoảng 42 % vào năm 2025 và gần 45% vào năm 2030 so kịch bản không có hiệp định và tăng thu hút đầu tư FDI vào Việt Nam. Không chỉ thế, Hiệp định còn giúp tăng thêm gần 150 nghìn việc làm mỗi năm. Theo WB, Hiệp định có thể giúp cho 800 nghìn đến một triệu người thoát nghèo vào năm 2030. 

Thủ tướng đánh giá, EU luôn là một thị trường có yêu cầu khắt khe về chất lượng và tiêu chuẩn cao đối với hàng hóa, dịch vụ, nơi không có chỗ cho những doanh nghiệp thiếu kiên trì, không sáng tạo, hàng hóa kém chất lượng. Do đó, EVFTA mở ra cơ hội để Việt Nam đổi mới mô hình tăng trưởng, thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam tự nâng cấp chính mình, chấp nhận những luật chơi mới khó hơn để tiến sâu hơn, vươn lên những công đoạn có giá trị cao hơn trong chuỗi cung ứng, chuỗi phân phối của EU và toàn cầu. Điều này còn có ý nghĩa quan trọng với Việt Nam trong bối cảnh nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn của EU đang có dịch chuyển đầu tư, đa dạng hóa các chuỗi cung ứng sản xuất hàng hóa. 

Cho rằng tăng trưởng kinh tế toàn cầu đang phải chịu “cơn gió ngược” dữ dội của đại dịch Covid-19, trong đó EU cũng suy giảm kinh tế, Thủ tướng nêu rõ, EVFTA có hiệu lực hứa hẹn mang lại những con số dự báo lạc quan về tăng trưởng xuất khẩu. Tuy vậy, để đạt được các dự báo lạc quan đó, Thủ tướng đặt vấn đề: Ngay lúc này, câu hỏi lớn hơn, quan trọng hơn là chúng ta phải làm gì, làm như thế nào, nỗ lực ra sao để đạt được ước tính tính kết quả tốt đẹp đó, nhất là để nâng mình lên trong hợp tác của các đối tác EU, khối kinh tế phát triển hùng mạnh hàng đầu của thế giới? 

Với 13 FTA đã ký kết, Thủ tướng cho rằng, chúng ta đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm về cách làm, trong đó có cả các vấp váp, thua thiệt để rồi tự đứng lên tiếp tục tiến bước. Trong thực tế đó, Thủ tướng nhận định, một trong những tồn tại lớn nhất là nhận thức của các doanh nghiệp còn hạn chế và việc tận dụng cơ hội cũng khiêm tốn. Nhiều cơ quan còn chậm xây dựng văn bản pháp luật liên quan; hướng dẫn thực thi còn thiếu thống nhất gây khó cho doanh nghiệp; còn nhiều hạn chế về hạ tầng cơ sở nguồn nhân lực, chất lượng quy mô sản xuất còn nhỏ.

Cho rằng, EVFTA có hiệu lực chỉ là bước đầu, Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phải thảo luận về những nội dung quan trọng:

Một câu hỏi là tại sao hoạt động truyền thông về hội nhập kinh tế quốc tế nói chung và FTA nói riêng chưa hiệu quả. Nhận thức hiểu biết của cộng đồng doanh nghiệp, người dân và ngay cả trong các cơ quan quản lý nhà nước vẫn còn hạn chế. Phải làm gì để khắc phục được tình trạng này?

Thứ hai, tại sao việc tận dụng cơ hội từ FTA chưa được như mong đợi. Có phải do cơ chế chính sách của chúng ta còn chưa thông thoáng, còn tạo ra những rào cản vô hình đối với doanh nghiệp hay một phần do chính các doanh nghiệp của chúng ta đang còn thụ động, chưa thay đổi tư duy kinh doanh? Chính phủ, chính quyền các địa phương, các doanh nghiệp, người dân cần làm gì để tận dụng cơ hội tốt hơn? Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI), các hiệp hội cần chủ động triển khai tốt đến mọi doanh nghiệp về EVFTA. Doanh nghiệp và người dân cần hiểu cặn kẽ hiệp định để triển khai có hiệu quả hơn.

Thủ tướng cũng đặt vấn đề là làm thế nào để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bởi đây là yếu tố sống còn trong kinh doanh. Trong đó, doanh nghiệp cần làm gì, Chính phủ và chính quyền địa phương trong cả nước cần làm gì để hỗ trợ hiệu quả.

Theo đó, Thủ tướng lưu ý cán bộ trong cơ quan quản lý nhà nước cần học hỏi nâng cao năng lực, tinh thần trách nhiệm, chung tay cùng doanh nghiệp để cam kết để các FTA đi vào cuộc sống, đem lại hiệu quả cho doanh nghiệp và người dân ta.

Đối với phát triển kết cấu hạ tầng, Thủ tướng đặt cầu hỏi cần làm gì để thực hiện, vì là một yêu cầu hàng đầu để sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Chính phủ tiếp tục nỗ lực ban hành nhiều quy định thuận lợi và tăng cường đầu tư T.Ư thu hút nguồn vốn từ khu vực tư nhân, FDI. Nhu cầu lớn về đầu tư hạ tầng của Việt Nam về giao thông, năng lượng, viễn thông, logistics… cũng là cơ hội cho doanh nghiệp EU. 

Nhắc đến yêu cầu phát triển bền vững là nội dung quan trọng trong EVFTA, Thủ tướng lưu ý về những tiêu chuẩn cao không chỉ về nâng cao hiệu quả kinh tế mà đi đôi với các yêu cầu khắt khe về làm tốt hơn nhiệm vụ, trách nhiệm xã hội, lao động, việc làm và bảo vệ môi trường. Không thể bán hải sản tươi ngon, giá rẻ tại thị trường EU nếu là hải sản đánh bắt trái phép. Nêu yêu cầu đó, Thủ tướng đặt câu hỏi, chúng ta phải làm gì để tất cả người dân, doanh nghiệp, cơ quan quản lý quan tâm cùng hành động?

Cho biết, khi EVFTA có hiệu lực, nhiều sản phẩm của Việt Nam phải cạnh tranh trên thị trường nội địa với các sản phẩm của EU không thể đóng cửa dựng hàng rào bảo hộ mà chúng ta phải thực hiện đúng cam kết, quản lý tốt thị trường, tạo nên môi trường kinh doanh lành mạnh. Thủ tướng đặt vấn đề, Chính phủ và doanh nghiệp cần phải làm gì trước thực tế đó? Bên cạnh đó, Thủ tướng cho rằng, do có khác biệt về địa lý, trình độ phát triển nên hàng hóa EU và Việt Nam chủ yếu mang tính bổ sung cho nhau. Đây là điều chúng ta cần chú ý phát huy.

Phát biểu ý kiến kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh lại, khi EVFTA có hiệu lực, Hiệp định này như tuyến cao tốc hiện đại nối gắn EU và Việt Nam. Người dân hai bên dễ dàng hợp tác giao lưu, DN hai bên tiếp cận. Dù xe tải, xe khách, “đại bàng hay chim sẻ” cùng đi cùng bay trên cao tốc đó, nghĩa là mọi thành phần kinh tế, DN đều tham gia Hiệp định này.

Tuy nhiên, tại hội nghị này, chúng ta thấy được, để vận hành khai thác hiệu quả tuyến cao tốc hiện đại trên, có nhiều việc phải làm, Thủ tướng hoan nghênh và đánh giá cao nhiều phát biểu tại hội nghị, các báo cáo với nhiều điểm mới, nội dung quan trọng.

Thủ tướng nhấn mạnh vào cơ hội và hành động khi lưu thông trên cao tốc EVFTA.

Trước hết, về tầm nhìn chiến lược hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước Việt Nam, đó là kể từ năm 2007, có rất nhiều khó khăn khi Việt Nam chủ động gia nhập WTO; và sau này là nhiều FTA, kể cả các FTA tiêu chuẩn cao, do đó chúng ta có niềm tin, không chỉ hôm nay mới tham gia EVFTA mà đã tham gia nhiều FTA với nội dung rất mới, mở ra nhiều cơ hội lớn cho Việt Nam và các đối tác liên quan.

Thủ tướng khẳng định, cơ hội đã có, đường cao tốc đã mở để vượt qua thách thức, nhất là suy giảm kinh tế, khó khăn hiện nay; thực hiện khát vọng giàu mạnh, chúng ta phải có quyết tâm cao hơn nữa, thay đổi tư duy, hành động mạnh mẽ, quyết liệt, sáng tạo hơn nữa để đạt hiệu quả cao hơn; đó là tinh thần hướng tới mục tiêu nâng tầm trình độ và phát triển DN và cả nền kinh tế để DN Việt Nam được chơi,  tiến tới được đua với những tập đoàn, DN lớn, phát triển cao của EU- là nơi có thị trường lớn, tiêu chuẩn cao, có chuỗi cung ứng, phân phối lớn với 600 triệu dân.

Thủ tướng đánh giá cao việc Ủy ban châu Âu (EC) sẵn sàng dành cho Việt Nam gói hỗ trợ kỹ thuật nâng cao năng lực thực thi EVFTA cho Việt Nam. Đây là sự hỗ trợ quý báu để chúng ta học hỏi, cùng nhau hợp tác cùng nhau thực thi EVFTA theo cách “hai bên cùng thắng”, mang lại lợi ích cho người dân và DN Việt Nam và EU.

Do đó, các bộ, ngành, địa phương (BNĐP) cần chủ động tích cực hành động hơn nữa, đưa ra chương trình hành động thực thi EVFTA cụ thể của riêng BNĐP mình. Chính phủ có kế hoạch hành động thực thi EVFTA với 5 nhóm nhiệm vụ cụ thể.

Thủ tướng hoan nghênh một số bộ, ngành đã ban hành chương trình hành động; Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã thành lập Hội đồng DN Việt Nam – EU, sắp tới sẽ ban hành cẩm nâng thực thi EVFTA, xúc tiến kết nối DN hai bên. Đây là những cách làm cụ thể, rất tốt. Chúng ta có cách làm hiệu quả nhưng phải chú ý tiết kiệm chi phí cho DN.

Thủ tướng nêu lại vấn đề, giao nhiệm vụ thực thi nhiệm vụ EVFTA là quan trọng, nhưng triển khai đi vào cuộc sống còn quan trọng hơn nhiều, “chủ trương một, biện pháp thực hiện phải mười”; đặc biệt, thường xuyên rà soát, đánh giá, rút kinh nghiệm để làm tốt hơn, tận dụng thời cơ cùng chiến thắng.

Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải trực tiếp chỉ đạo, ưu tiên triển khai thực thi EVFTA hiệu quả. Thủ tướng, các Phó Thủ tướng luôn đồng hành và luôn kiểm tra tiến trình này. Các BNĐP cần tăng cường phối hợp, tránh tình trạng “quyền anh, quyền tôi”; phải đặt lợi ích quốc gia lên cao nhất. Bộ Công thương là cơ quan đầu mối, “nhạc trưởng” điều phối các nỗ lực thực thi EVFTA, tránh giàn trải, phân tán nguồn lực, bảo đảm thống nhất trong quá trình áp dụng và triển khai hiệu quả các cam kết.

Để niềm tin các nước EU vào Việt Nam, Chính phủ Việt Nam ngày càng cao thì chúng ta phải hành động tốt trên tất cả các lĩnh vực. Điều quan trọng là hình thành các quy hoạch phát triển gắn với hệ thống kết cấu hạ tầng là yêu cầu cơ bản cho đầu tư, hợp tác thành công của các DN. Khắc phục tình trạng chi phí logistics còn cao.

Cần đặc biệt chú trọng khâu đào tạo phát triển nguồn nhân lực về quản lý nhà nước trong hội nhập quốc tế. Đây là điểm nghẽn mà muốn giải quyết căn cơ phải có cách đào tạo bài bản theo thời gian. Không chỉ công nhân lành nghề mà cả cán bộ quản lý cao cấp cũng quan trọng cho các DN, các nhà đầu tư. Bộ Công thương, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, các BNĐP, cơ quan phải làm tốt lĩnh vực này. Con người là yếu tố quyết định. Chúng ta tiếp tục cải cách thể chế tốt hơn nữa, phục vụ sự phát triển đất nước bền vững, phát triển bền vững quan hệ Việt Nam – EU.

Đẩy mạnh công tác tuyền thông không chỉ phổ biến thông tin chung chung mà phải nâng cao nhận thức về các cơ hội, thách thức của EVFTA, có hướng dẫn cụ thể phù hợp yêu cầu từng đối tượng, hiệp hội DN, từng ngành hàng, thông qua các hình thức trực tuyến để tiếp cận nhiều DN hơn, bảo đảm thiết thực, hiệu quả; cần hình thành các đường đây nóng, trang mạng hỏi đáp… Bộ Công thương và các cơ quan suy nghĩ vấn đề này. DN và người dân cần khai thác hiệu quả internet, điện thoại thông minh…

Cùng với thể chế, vấn đề các văn bản pháp luật, nội luật hóa các cam kết hướng dẫn thực thi EVFTA, cải cách thủ tục hành chính, áp dụng Chính phủ điện tử giúp DN giảm chi phí, tận dụng cơ hội của Hiệp định là rất quan trọng, căn bản. Các DN, hiệp hội chính là chủ thể góp phần quyết định tạo nên thành công của hội nhập để thực thi EVFTA.

Chúng ta phải có sự hợp tác, học hỏi kinh nghiệm, liên kết chuỗi vì riêng rẽ từng DN khó có đủ sức mạnh cạnh tranh, không tận dụng được hiệu quả cơ hội mang lại từ EVFTA. Các DN sản xuất, kinh doanh thường tối đa hóa lợi nhuận, nhưng khi tham gia EVFTA, tư duy này bắt buộc phải thay đổi, phải cân bằng lợi ích kinh doanh với bảo đảm các nghĩa vụ xã hội, tiêu chuẩn lao động, nguyên tắc bảo vệ môi trường, phù hợp Mục tiêu Phát triển bền vững của LHQ, luật chơi của toàn cầu.

Thủ tướng nhấn mạnh vai trò kiến tạo phát triển như phát triển hạ tầng, đào tạo chung về nguồn nhân lực, tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi; định hướng, khuyến khích DN nỗ lực sáng tạo, hành động nhằm nắm bắt cơ hội tiến lên, trưởng thành và luôn giữ cho mình tâm thế lạc quan trong sự tỉnh táo, táo bạo, khôn ngoan để chắc tay lái thành công trên cung đường cao tốc EVFTA.

Thủ tướng chân thành cảm ơn EC, các thành viên EU, các vị Đại sứ; đồng thời giao Bộ Công thương, Văn phòng Chính phủ ghi nhận các ý kiến trao đổi, làm tham mưu Thủ tướng Chính phủ trong quá trình sắp tới; nhấn mạnh, giờ đây chúng ta đang đề cao phòng, chống dịch bệnh Covid-19, rồi bệnh tật sẽ phải qua đi, giai đoạn này, chúng ta đều cố gắng nhiều hơn nữa để không bị đứt gẫy nền kinh tế.

Niềm lạc quan này của Chính phủ Việt Nam sẽ được đẩy mạnh trong thời gian tới. Việt Nam sẽ nỗ lực thực hiện thành công mục tiêu kép: vừa phòng, chống dịch thành công, vừa phục hồi phát triển kinh tế – xã hội.

* Tại Hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành và địa phương cũng đã trình bày về sự chuẩn bị của bộ, ngành, địa phương mình đối với việc thực thi Hiệp định EVFTA.

Bên cạnh đó, trên cơ sở định hướng của Thủ tướng Chính phủ, Hội nghị cũng thảo luận, trao đổi nhằm để xuất giải pháp về sáu nhóm vấn đề lớn liên quan đến: Công tác truyền thông về hội nhập kinh tế quốc tế nói chung và FTA nói riêng; các giải pháp để tận dụng hiệu quả cam kết; giải pháp về phát triển nguồn nhân lực cho doanh nghiệp; các yếu cầu về phát triển bền vững; vấn đề về phát triển hạ tầng cơ sở để đầu tư, phát triển sản xuất, kinh doanh hiệu quả; vấn đề về cạnh tranh trên thị trường nội địa với các sản phẩm của EU. 

Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, chúng ta cần quán triệt nhận thức đúng đắn rằng, cũng như các FTA khác, Hiệp định EVFTA được xây dựng trên nguyên tắc có đi có lại và cân bằng về lợi ích của cả hai bên. EU xóa bỏ thuế quan cho hàng hóa của chúng ta có cơ hội lớn hơn trong việc xuất khẩu sang thị trường EU thì ngược lại, chúng ta cũng phải có nghĩa vụ mở cửa thị trường của mình cho hàng hóa của châu Âu. Vấn đề ở đây là bên cạnh việc trang bị năng lực cạnh tranh cho hàng hóa trong nước, chúng ta cần phải tạo ra một môi trường cạnh bình đẳng, lành mạnh cho hàng hóa của cả hai bên.

Điểm đáng lưu ý là EU có cơ cấu xuất nhập khẩu hàng hóa mang tính bổ trợ với Việt Nam và do vậy không trực tiếp cạnh tranh với hàng hóa cùng phân khúc của chúng ta. Cũng chính vì thế, những mặt hàng mà EU có thế mạnh khi nhập khẩu vào thị trường Việt Nam như máy móc, thiết bị… sẽ giúp hỗ trợ cho ngành sản xuất trong nước giảm giá thành và nâng cao năng lực sản xuất, từ đó tạo ra những sản phẩm có sức cạnh tranh tốt hơn.

Bộ trưởng tin tưởng rằng, với sự nhận thức đúng đắn và sự chuẩn bị tốt, chúng ta có thể đón đầu và tận dụng hiệu quả được nhũng cơ hội và kỳ vọng mà Hiệp định EVFTA sẽ mang lại. Nếu EVFTA được ví như con đường cao tốc cho việc thúc đẩy tăng trưởng nên kinh tế thì ngày hôm nay chúng ta đã tự tin sẵn sàng thông xe cho con đường đó để giúp cho các phương tiện lưu thông trên đó, chính là doanh nghiệp và nền kinh tế, được vận hành một cách thuận lợi, thông suốt và hiệu quả hơn. 

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, việc ký kết và thực hiện các Hiệp định nảy là một phần không tách rời trong tổng thể chính sách mà Việt Nam đã kiên trì thực hiện trong thời gian qua nhằm tái cấu trúc nền kinh tế, đối mới mô hình tăng trưởng; nâng cao hiệu quả phân bổ, huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển; thúc đẩy kinh tế tư nhân và cải thiện môi trường kinh doanh. Thực tiễn cho thấy, các Hiệp định này cùng với 67 Hiệp định song phương về khuyến khích và bảo hộ đầu tư mà Việt Nam đã ký kết trong 30 năm qua đã góp phần cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam theo hướng ngày càng thuận lợi, bình đẳng, an toàn và thân thiện hơn đối với các nhà đầu tư thuộc mọi thành phần kinh tế. 

Bên cạnh đó, việc thực hiện EVFTA và các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới khác cũng đặt ra những thách thức đối với Việt Nam. Thực tế cho thấy, thể chế, chính sách, cơ chế quản lý của Việt Nam còn một số mặt hạn chế; hệ thống kết cấu hạ tầng và nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế; năng lực và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu, khá hấp thụ công nghệ han chế, gặp nhiều khó khăn trong việc tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Việc mở cửa thị trường hàng hóa, dịch vụ và đầu tư cùng với những cam kết về việc tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài sẽ tạo cơ hội để các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận rộng rãi hơn thị trường Việt Nam. 

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 5/8/2020

Tập trung phục hồi kinh tế – xã hội, phòng chống dịch

Trong bảy tháng đầu năm 2020, chi ngân sách tiếp tục tăng, khiến cho thâm hụt ngân sách 2020 dự báo sẽ tăng cao. Tuy nhiên, kể cả bội chi ngân sách thì chính sách tài khóa (CSTK) cần tiếp tục hỗ trợ cho chính sách tiền tệ (CSTT), người lao động và các doanh nghiệp (DN). Gói hỗ trợ của Chính phủ, đặc biệt gói an sinh xã hội, đã được giải quyết một bước nhưng cần quyết liệt triển khai nhanh hơn, trúng và mở rộng hơn nữa, hiệu quả hơn nữa. 

Kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7-2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, chúng ta phải kết hợp đồng bộ, hiệu quả các chính sách, nhất là CSTK và CSTT để kích thích mạnh mẽ tổng cầu, trong đó lưu ý quy mô, phạm vi đủ lớn, phương thức hỗ trợ phù hợp, hiệu quả để tạo ngay động lực tăng trưởng, bảo đảm mục tiêu, định hướng.

Điểm lại tình hình kinh tế – xã hội (KT-XH), Thủ tướng cho rằng, tháng 7 phát triển khá tốt, đặc biệt là kích cầu nội địa, du lịch nội địa, hàng không, những ngành chịu nhiều thiệt hại do Covid-19 thì đã tiến triển đáng mừng. Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế tiếp tục đẩy mạnh, kể cả trong bối cảnh dịch bệnh. Tuy nhiên, trong tuần cuối tháng 7, đã xuất hiện ổ dịch tại Đà Nẵng và lây lan ra nhiều tỉnh, thành phố. Trong bối cảnh đó, chúng ta đã tập trung chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh một cách bình tĩnh, lạc quan và quyết tâm cao với mục tiêu kép là khoanh vùng dập dịch kịp thời, liên tục với biện pháp mạnh, nhất là tập trung cho TP Đà Nẵng. Chúng ta đã chỉ đạo trên tinh thần không để đứt gãy nền kinh tế, giữ cân đối vĩ mô, kiềm chế lạm phát, đặc biệt là giữ được các cân đối lớn của nền kinh tế.

Cho rằng dịch bệnh cơ bản trong tầm kiểm soát, Thủ tướng nêu rõ, chúng ta đã làm tốt, quyết liệt và có kinh nghiệm nhất định trong phòng, chống dịch. Chúng ta đã chỉ đạo khoanh vùng dập dịch quyết liệt nhưng không hoảng loạn, đặc biệt là hạn chế giãn cách một cách tràn lan. Sắp tới, sẽ có chỉ thị mới về các biện pháp phòng, chống Covid-19 trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, có ba rủi ro, thách thức từ bên ngoài, đó là: Thứ nhất, dịch Covid-19 với diễn biến khó lường, đặc biệt các đối tác quan trọng bị ảnh hưởng nặng nề; thứ hai, căng thẳng thương mại và công nghệ leo thang giữa nhiều nước; thứ ba, địa chính trị phức tạp, thiên tai, lũ lụt ảnh hưởng tới khả năng phục hồi kinh tế. 

Thực tế thời gian qua, lạm phát được kiểm soát, đang giảm dần nhưng còn nhiều thách thức. Sản xuất công nghiệp tiếp tục có những khó khăn cần tháo gỡ, nhất là với ngành khai khoáng, khí đốt, khai thác dầu thô, công nghiệp chế biến, chế tạo. Chi ngân sách tiếp tục tăng, khiến cho thâm hụt ngân sách 2020 dự báo sẽ tăng. Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, kể cả bội chi ngân sách thì CSTK cần tiếp tục hỗ trợ cho CSTT, người lao động và các DN. Gói hỗ trợ của Chính phủ, đặc biệt gói an sinh xã hội, đã được giải quyết một bước nhưng cần quyết liệt triển khai nhanh hơn, trúng và mở rộng hơn nữa, hiệu quả hơn nữa. Đi liền với đó là cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Nêu rõ quan điểm điều hành cho phục hồi và phát triển KT-XH, Thủ tướng nhấn mạnh, cùng với quyết liệt phòng, chống, không để dịch bệnh lây lan, cần tập trung phục hồi, phát triển KT-XH, giảm thiểu tác động của dịch bệnh. Yêu cầu tất cả các bộ, ngành, địa phương vào cuộc quyết liệt hơn nữa. Không bộ, ngành nào được chủ quan, lơ là nhiệm vụ quan trọng này. Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các địa phương trực tiếp chịu trách nhiệm về phòng, chống dịch bệnh. Kết hợp đồng bộ, hiệu quả các chính sách, nhất là CSTK và CSTT kích thích mạnh mẽ tổng cầu, trong đó lưu ý quy mô, phạm vi đủ lớn, phương thức hỗ trợ phù hợp, hiệu quả để tạo ngay động lực tăng trưởng, bảo đảm mục tiêu, định hướng. Cùng với đó, cố gắng giữ ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn để củng cố niềm tin, góp phần ổn định xã hội.

Việc gia hạn, giãn, hoãn nợ, miễn giảm lãi suất thời gian qua đã bước đầu phát huy tốt, kịp thời, cần tiếp tục làm mạnh hơn nữa vì kinh tế gặp khó khăn khi dịch Covid-19 quay trở lại. Đây là một tuần thử thách nữa cho CSTK và CSTT. Mở rộng tín dụng, bảo đảm mức tăng cần thiết để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng, nhất là những lĩnh vực ưu tiên. Các ngành tài chính, kế hoạch, ngân hàng, công thương, nông nghiệp và phát triển nông thôn, các bộ có liên quan đều phải xây dựng kịch bản điều hành cụ thể quý III năm 2020 và năm 2021.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lưu ý, chúng ta đều phải có trách nhiệm hỗ trợ các ngành, các lĩnh vực, các DN thuộc các thành phần kinh tế, người lao động, người dân gặp khó khăn, đặc biệt là Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. Số người lao động gặp khó khăn hiện nay còn lớn, chúng ta phải có giải pháp mạnh hơn, đề xuất chính sách mới hơn. Việc triển khai gói hỗ trợ 62.000 tỷ đồng vừa qua cần rút kinh nghiệm để thuận lợi hơn. Giao Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15-8 để báo cáo Chính phủ trước khi trình Bộ Chính trị cho ý kiến để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội những vấn đề liên quan. Giao Bộ Tài chính, Bộ Công thương, các bộ, ngành liên quan làm tốt hơn nữa công tác quản lý thị trường, giá cả, phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, bảo vệ phù hợp sản xuất và tiêu dùng trong nước. Cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh là nhiệm vụ quan trọng để tạo thuận lợi, ít tốn kém chi phí hơn. Môi trường kinh doanh phải thông thoáng hơn để thu hút các luồng vốn đầu tư dịch chuyển vào Việt Nam. Yêu cầu từng thành viên Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương quán triệt nghiêm túc phương châm “Kỷ cương, liêm chính, hành động, trách nhiệm, sáng tạo, hiệu quả”. Từng thành viên Chính phủ, lãnh đạo các địa phương phải nỗ lực, chỉ đạo quyết liệt, cụ thể hơn nữa, thể hiện tinh thần trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 4/8/2020

Xuất khẩu khu vực kinh tế trong nước tăng 13,5%

Ngày 3-8, Bộ Công thương cho biết, do dịch Covid-19 ngày càng lan nhanh trên thế giới, tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực hoạt động xuất, nhập khẩu của Việt Nam.

Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa cả nước trong bảy tháng ước tính đạt 285,12 tỷ USD, giảm 1,3% so cùng kỳ năm trước; trong đó, xuất khẩu đạt 145,79 tỷ USD, tăng nhẹ 0,2%; nhập khẩu đạt 139,33 tỷ USD, giảm 2,9%. Khu vực kinh tế trong nước là điểm sáng trong hoạt động xuất, nhập khẩu của Việt Nam khi kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu bảy tháng đều tăng so cùng kỳ năm trước. Cụ thể, xuất khẩu khu vực này đạt 50,76 tỷ USD, tăng cao 13,5%; nhập khẩu đạt 61,86 tỷ USD, tăng 1,5%. Cán cân thương mại hàng hóa bảy tháng ước tính xuất siêu 6,5 tỷ USD.

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 4/8/2020

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm việc với các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long

Sáng 1-8, tại TP Cần Thơ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì cuộc làm việc với lãnh đạo các tỉnh, thành phố vùng đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) nhằm tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, kinh doanh (SXKD), giải ngân vốn đầu tư công (GNVĐTC), thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cho vùng để cùng với các vùng kinh tế trọng điểm khác đi đầu trong phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội. 

Cùng dự có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; lãnh đạo một số bộ, ngành T.Ư; lãnh đạo 13 tỉnh, thành phố ĐBSCL và TP Hồ Chí Minh. Đây là cuộc làm việc thứ 4 của Thủ tướng trong gần hai tuần qua nhằm kiểm tra các địa phương về việc tháo gỡ khó khăn cho SXKD, đẩy nhanh tiến độ thực hiện, GNVĐTC.

Phát biểu ý kiến khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, hiện nay, việc thực hiện mục tiêu kép, vừa phòng, chống dịch Covid-19, vừa đẩy mạnh SXKD, để không đứt gãy nền kinh tế đặt ra càng nặng nề hơn với tất cả chúng ta, với vùng ĐBSCL. Càng khó khăn, chúng ta càng phải quyết tâm mạnh mẽ hơn nữa, quyết liệt hơn nữa để thực hiện tốt mục tiêu kép. Dẫn lại thông tin mới nhất về tình hình kinh tế thế giới với các diễn biến xấu, Thủ tướng cho biết, các đối tác quan trọng của Việt Nam đều gặp khó khăn, chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng lớn. Trong bối cảnh đó, ngày 1-8, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) có hiệu lực, hơn 85% dòng thuế được xóa bỏ. Điều này sẽ tác động tốt đến ĐBSCL, một trung tâm sản xuất lương thực, trái cây, thủy sản của Việt Nam.

Thủ tướng mong muốn ĐBSCL với hơn 20 triệu dân, với vị thế chiến lược, điều kiện tốt về kinh tế cần phấn đấu quyết liệt, đóng góp cho cả nước và giải quyết đời sống nhân dân. Đây không chỉ là cứ điểm chiến lược về nông nghiệp, vùng sản xuất lúa gạo, trái cây, thủy sản, là một động lực thúc đẩy phát triển kinh tế cả nước; nếu cả nước phát triển mà vùng ĐBSCL không phát triển hay phát triển chậm hơn thì sẽ là trách nhiệm rất lớn của chúng ta.

Trong đó, tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh GNVĐTC là việc rất quan trọng, “có tiền đó mà không giải ngân được thì làm sao tăng trưởng được, có tiền đó mà không có công trình, dự án, cứ lúng túng việc này việc khác thì một câu hỏi là tại sao ở ĐBSCL có tỉnh giải ngân tốt nhưng có tỉnh lại giải ngân chậm”, Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta không để một lượng vốn nằm như vậy mãi. Do vậy, công việc từ nay đến cuối năm rất nặng nề, cả yêu cầu về chống dịch và phát triển, bảo đảm việc làm, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân. Thủ tướng hoan nghênh các đồng chí Bí thư, Chủ tịch các tỉnh đã dự cuộc làm việc để quán triệt chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về thúc đẩy phòng, chống dịch bệnh, GNVĐTC, không để đứt gãy nền kinh tế.

Thủ tướng đề nghị thảo luận thẳng thắn, không phải chỉ nêu những khó khăn mà nêu giải pháp để hoàn thành tốt nhiệm vụ năm 2020 ở địa phương mình, ngành mình một cách bứt phá. Về chống dịch, không được chủ quan. Các địa phương cần nêu rõ các vướng mắc nào khiến giải ngân chậm trên địa bàn và ý chí, quyết tâm để thúc đẩy giải ngân. Các nút thắt, điểm nghẽn về môi trường kinh doanh cần tháo gỡ là gì?

“Các đồng chí đề xuất thêm ở khu vực này có cơ chế, chính sách nào đột phá, nhất là thủ tục đầu tư, tài chính để tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư đến ĐBSCL nhiều hơn”, Thủ tướng nói. ĐBSCL cần chuẩn bị sẵn điều kiện gì để đón dòng vốn đầu tư dịch chuyển vào Việt Nam cũng như đề xuất cơ chế chính sách huy động nguồn lực cho phát triển kết cấu hạ tầng, giải pháp đột phá kết nối các tỉnh, thành phố trong vùng.

* Theo báo cáo, với dân số khoảng 18 triệu người, chiếm 12% diện tích và 19% dân số cả nước, ĐBSCL đóng góp 54% sản lượng lúa, 70% sản lượng nuôi trồng thủy sản và 60% lượng trái cây của cả nước. Tổng sản phẩm trên địa bàn (theo giá hiện hành năm 2019) đạt khoảng 933 nghìn tỷ đồng, đóng góp 12,08% cho GDP cả nước. Tỷ trọng nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế chiếm trên 1/3 của vùng và 34,6% GDP ngành nông nghiệp của cả nước.

Sáu tháng đầu năm, ĐBSCL cũng phải đối mặt với những khó khăn, thách thức chưa từng có. Tăng trưởng kinh tế trung bình của vùng chỉ đạt 1,2% trong khi cả nước tăng 1,81%. Có 8/13 tỉnh tăng trưởng dương, trong đó, Đồng Tháp đạt 3,41%; Bạc Liêu hơn 2%; An Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, Long An tăng trưởng hơn 1%; 5/13 địa phương còn lại tăng trưởng âm.

Công nghiệp – xây dựng tăng 6,15% (đứng thứ 2/6 các vùng trên cả nước, chỉ sau vùng đồng bằng sông Hồng), trong đó nổi bật là Trà Vinh tăng 19,03%, gấp gần hai lần tỉnh đứng thứ hai là Bạc Liêu (10,02%) và đứng thứ hai cả nước (sau Ninh Thuận tăng 82,38%). Các sản phẩm chủ lực của vùng gồm có chế biến thủy sản, hàng may mặc các loại, thức ăn chăn nuôi, điện, gạo các loại; công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm tỷ trọng lớn và tiếp tục đà tăng trưởng đóng góp chủ yếu cho tăng trưởng công nghiệp.

GNVĐTC tính đến ngày 30-6 của 13 địa phương là hơn 19 nghìn tỷ đồng, đạt tỷ lệ 34,9%, cao hơn mức bình quân chung cả nước 33,9%, trong đó 2/3 số tỉnh có tỷ lệ giải ngân đạt khoảng 30%. Thống kê các địa phương theo tỷ lệ giải ngân thì tỉnh Tiền Giang, địa phương đang triển khai dự án cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, đạt tỷ lệ giải ngân cao nhất 77,3% (đến ngày 15-7 đã đạt hơn 80%, cao nhất cả nước).

* Tại cuộc làm việc, các địa phương vùng ĐBSCL đều khẳng định quyết tâm thực hiện các chỉ tiêu ở mức cao nhất, trong đó, có tăng trưởng, GNVĐTC.

Nêu rõ không điều chỉnh chỉ tiêu đã đề ra trong năm nay, lãnh đạo tỉnh Sóc Trăng kiến nghị Thủ tướng, các bộ, ngành T.Ư sớm chấp thuận bổ sung cảng biển nước sâu Trần Đề vào Quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam theo quy định. Sau khi được Thủ tướng phê duyệt bổ sung quy hoạch, tỉnh sẽ phối hợp bộ, ngành liên quan kêu gọi đầu tư dự án theo quy định.

Nhất trí về vai trò quan trọng của cảng này đối với khu vực, tỉnh An Giang kiến nghị Chính phủ bố trí nguồn vốn ODA (của Ngân hàng Thế giới – WB) trong thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP để kiện toàn hệ thống hạ tầng giao thông gắn với logistics tỉnh An Giang và tiểu vùng Tứ giác Long Xuyên trong liên kết vùng ĐBSCL, gồm Dự án cao tốc Cần Thơ – Long Xuyên – Châu Đốc. Nhiều ý kiến các địa phương nhấn mạnh về vấn đề liên kết vùng, “muốn đi nhanh thì đi một mình, đi xa thì cùng đi với nhau”.

Lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp cho rằng, không địa phương nào an toàn trước Covid-19 nếu cả nước không an toàn. Với ĐBSCL, các tỉnh khó phát triển nếu không hợp tác. Với vùng, việc tiết giảm chi phí, nhất là chi phí logistics rất quan trọng, muốn giải cứu nông sản thì trước hết cần “giải cứu” chi phí trong nông nghiệp.

Trong tháng 6-2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 825/QĐ-TTg về việc thành lập và ban hành Quy chế hoạt động của Hội đồng điều phối vùng ĐBSCL giai đoạn 2020-2025. Tại cuộc làm việc, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất Hội đồng nên sớm tổ chức phiên họp để quyết định ngay hai vấn đề là quy hoạch vùng và các dự  án đầu tư liên vùng. Bộ sẵn sàng tạo điều kiện cho các địa phương về việc mở rộng diện tích các khu công nghiệp để đón dòng vốn đầu tư.

Bộ Giao thông vận tải đánh giá cao việc thành lập Hội đồng điều phối, cho rằng cần chọn ra các dự án mang tính đột phá cho ĐBSCL, nhất trí sẽ phối hợp với các địa phương trong vùng để triển khai đường ven biển cũng như một số tuyến cao tốc. Bày tỏ cảm ơn các địa phương hỗ trợ giải phóng mặt bằng cho các dự án, Bộ khẳng định, sẽ hoàn thành giải ngân 100% vốn đầu tư công năm nay…

Phát biểu ý kiến kết luận cuộc làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, các địa phương đã khắc phục tốt hơn các hậu quả của hạn mặn; phòng, chống dịch Covid-19 quyết liệt, hiệu quả.

“Các đồng chí có quyết tâm cao, ý chí lớn, đặc biệt nhiều ý kiến phát biểu có chiều sâu, có tính liên vùng, liên kết vùng; nhiều tỉnh quyết tâm giải ngân 100%, không điều chỉnh chỉ tiêu”, Thủ tướng nói. Đồng thời nêu rõ, Chính phủ bảo đảm môi trường vĩ mô ổn định, thúc đẩy mở rộng phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, bổ sung văn bản pháp luật, cơ chế chính sách, khắc phục chồng chéo, tháo gỡ nút thắt, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; đặc biệt là phân cấp phân quyền cho các địa phương chủ động tốt hơn nữa.

Địa phương phải kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa bàn, đẩy mạnh thu hút đầu tư, hỗ trợ sản xuất, tiêu dùng, tạo việc làm; có trách nhiệm triển khai có hiệu quả các gói hỗ trợ, bảo đảm đúng đối tượng, công khai, minh bạch, không để lợi dụng, trục lợi chính sách; phải quan tâm hệ thống doanh nghiệp, không để đổ vỡ hệ thống doanh nghiệp địa phương, quan tâm đến người nghèo, đồng bào dân tộc, công nhân, người lao động gặp nhiều khó khăn do dịch Covid-19.

Đề cập nhiệm vụ giải pháp thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ tinh thần đó là làm gì, dù tình hình thế nào thì cũng phải bình tĩnh, phát triển; có ý chí và quyết tâm vượt qua khó khăn. Đối với công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19, cần cảnh giác, kịp thời, áp dụng công nghệ, truy vết, bao vây ngay khi có ổ dịch xuất hiện.

Về phát triển kinh tế, xã hội, cố gắng thúc đẩy mọi giải pháp để có tăng trưởng dương. Tăng trưởng GRDP toàn vùng không thấp hơn mức trung bình cả cả nước; bằng mọi biện pháp GNVĐTC đạt 100%. Các đồng chí Bí thư, Chủ tịch UBND các địa phương phải “ra tay” để có mặt bằng cho thi công. Ngoài kinh tế truyền thống, chú ý phát triển một số ngành mới như kinh tế số, thương mại điện tử, kinh tế ban đêm… Lãnh đạo các địa phương phải cố gắng tháo gỡ lực cản đối với phát triển ở địa phương.

Nêu rõ Quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 dự kiến sẽ được phê duyệt vào cuối năm nay, Thủ tướng yêu cầu, việc lập Quy hoạch này cần lưu ý phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế đặc thù của vùng. Về nông nghiệp, hướng sản xuất là nông nghiệp hàng hóa chất lượng, giá trị và giá trị gia tăng cao thích ứng với biến đổi khí hậu với ba trọng tâm: thủy sản – cây ăn quả – lúa gạo theo tỷ lệ, cơ cấu phù hợp diễn biến của khí hậu, môi trường.

Các trường, trung tâm đào tạo nghề chất lượng cao, đại học đa năng chất lượng cao theo mô hình đào tạo gắn liền với nhu cầu về nhân lực và hoạt động sản xuất của các nhà máy, khu công nghiệp, khu kinh tế. Phát triển kinh tế số dựa vào tiềm năng, thế mạnh, lợi thế của các địa phương trong vùng; tăng cường áp dụng công nghệ, chuyển đổi số, xây dựng những cánh đồng “thông minh”.

Tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh; phát triển doanh nghiệp, hội nhập; quản lý tốt tài nguyên, bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, nhất là xâm nhập mặn. Thủ tướng nêu rõ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, ngành T.Ư tích cực, chủ động hỗ trợ các địa phương trong vùng kết nối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước, các tập đoàn đa quốc gia đang có xu hướng chuyển dịch vốn đầu tư vào Việt Nam để thu hút đầu tư thời gian tới.

* Tại cuộc làm việc, Thủ tướng đã chứng kiến công bố quyết định và ra mắt Hội đồng điều phối vùng ĐBSCL.

Tin: THANH GIANG; Ảnh: QUANG HIẾU

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 16/8/2020

Ra mắt bộ sách kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Võ Quảng

Nhà xuất bản Kim Đồng vừa giới thiệu đến bạn đọc bộ tác phẩm gồm năm cuốn sách của nhà văn Võ Quảng nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của ông (1-3-1920 – 1-3-2020), bao gồm: tiểu thuyết Quê nội; tập thơ Ai dậy sớm; tuyển tập Truyện đồng thoại Võ Quảng; tập truyện Những truyện hay viết cho thiếu nhi – Võ Quảng và tuyển thơ, truyện, phê bình, chân dung Võ Quảng – Một đời thơ văn. 

Nhà văn Võ Quảng (1920-2007) sinh ra trong một gia đình có truyền thống khoa cử, ông được học hành bài bản ngay từ nhỏ. Năm 17 tuổi, ông đỗ vào trường Quốc học Huế và từ đó bắt đầu tham gia hoạt động cách mạng. Ông từng bị địch bắt, chịu cảnh tù đày, quản thúc. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, ông đảm đương nhiều chức vụ như: Chủ tịch Ủy ban Hành chính TP Đà Nẵng, Phó Chánh án Tòa án quân sự miền nam Việt Nam… Năm 1957, ở tuổi 38, ông mới ra mắt tác phẩm đầu tiên là tập thơ Gà Mái Hoa được bạn đọc nhỏ tuổi yêu thích, sau đó ông làm Tổng biên tập đầu tiên của NXB Kim Đồng. Ngoài văn chương, Võ Quảng còn viết kịch bản phim hoạt hình, dịch một số tác phẩm văn học kinh điển của thế giới sang tiếng Việt. Năm 2007, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 13/8/2020

Hỗ trợ khách đi tàu hỏa sinh con an toàn

Trưa 12-8, tại ga Ngã Ba (TP Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa), tổ tàu SE8 đã hỗ trợ một hành khách sinh con an toàn.

Theo đó, khoảng 12 giờ 10 phút, tàu SE8 do Trưởng tàu Bùi Anh Hưng phụ trách, đang chạy trong khu gian Phước Nhơn – Cà Rôm thì nhận được tin báo hành khách Đặng Thị Phú chuyển dạ, có dấu hiệu sắp sinh.

Hành khách Đặng Thị Phú mua vé giường 18, toa 9, đi cùng chồng là Trần Duy Phùng, em gái Đặng Thị An và con gái Trần Thị Trâm Anh (sinh năm 2018) đi từ Dĩ An đến Vinh.

Trưởng tàu Bùi Anh Hưng đã trực tiếp đến xem xét tình hình thực tế, một mặt cho phát thanh trên tàu kêu gọi các hành khách đi trên tàu có chuyên môn y tế đến hỗ trợ, một mặt điện điều độ xin dừng tàu tại ga Ngã Ba để đưa hành khách Phú đi bệnh viện sinh con. Tàu SE8 đến ga Ngã Ba lúc 12 giờ 35 phút, tổ tàu nhanh chóng đưa hành khách Phú xuống ga.

Tuy nhiên, trong lúc chờ xe cứu thương ngay tại sân ga, hành khách Phú đã trở dạ sinh con. Với sự hỗ trợ của nhân viên tổ tàu và hành khách đi tàu, hành khách Phú đã sinh con an toàn lúc 12 giờ 40 phút. Khoảng 13 giờ, xe cứu thương đã đến đưa mẹ con hành khách Phú đi bệnh viện, cùng đi có chồng là anh Phùng.

Sau khi hỗ trợ hành khách lên xe cứu thương đến bệnh viện, tàu SE8 tiếp tục hành trình ra Hà Nội. Do em gái và con gái hành khách Phú còn nhỏ, trưởng tàu Bùi Anh Hưng cử nhân viên tổ tàu hỗ trợ giúp đỡ hành khách An và bé Trâm Anh trong quá trình tàu chạy về ga Vinh an toàn.

Trang Ly

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 9/8/2020

Phát hành bộ tem “Việt Nam chào mừng năm ASEAN 2020”

Nhân dịp kỷ niệm 48 năm Ngày thành lập ASEAN (8-8-1967 – 8-8-2015), ngày 7-8, Bộ Thông tin và Truyền thông, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post) tổ chức phát hành đặc biệt bộ tem “Chào mừng Cộng đồng ASEAN”.

Cộng đồng ASEAN sẽ chính thức ra đời vào ngày 31-12. Đây là bước chuyển quan trọng của khối ASEAN sau hơn 40 năm hình thành và phát triển, là kết quả của tầm nhìn sáng suốt và quyết tâm chính trị mạnh mẽ của các nước thành viên, mục tiêu xây dựng một ASEAN liên kết chặt chẽ, vững mạnh, trên cơ sở ba trụ cột: Chính trị – An Ninh, Kinh tế và Văn hóa – Xã hội.

Chào mừng sự kiện trọng đại này, Bưu chính các nước ASEAN đã nhất trí phát hành bộ tem chung “Cộng đồng ASEAN” gồm một mẫu thể hiện chủ đề “Một tầm nhìn, một bản sắc, một cộng đồng”.

Đồng thời, tại các nước thành viên ASEAN và trụ sở ASEAN ở Jakarta (Indonesia), bộ tem cũng được phát hành theo nghi thức đặc biệt.

Đây là kết quả của cuộc thi thiết kế mẫu tem rộng rãi ở mỗi nước, nhằm tuyển chọn các tác phẩm tốt nhất tham dự vòng chung kết tại Thái-lan. Vượt qua chín nước thành viên trong khối ASEAN, ở vòng chung kết, cả mẫu tem và mẫu dấu kỷ niệm của Việt Nam đều giành giải nhất và được 10 nước ASEAN đưa vào sử dụng chung trong hoạt động bưu chính.

Mẫu tem là quốc kỳ của 10 nước thành viên ASEAN, được kết thành hình bông hoa năm cánh, đặt trên hai bàn tay nắm chặt vào nhau, cùng nền trời xanh, đôi chim bồ câu và những bông lúa trĩu vàng.

Mẫu dấu có trung tâm chính là logo khối ASEAN. Bao quanh logo là ba vòng tròn cách điệu tạo thành hình chữ C (viết tắt của Communication, nghĩa là cộng đồng) tượng trưng cho sự liên kết về kinh tế, chính trị và văn hóa. Ba chữ C này được vẽ cách điệu như ba thân bông lúa, khẳng định đây là thành quả vững mạnh của 48 năm phát triển khối ASEAN, giờ đã trở thành một cộng đồng chung thống nhất, bền vững.

Với bố cục chặt chẽ, cô đọng về hình ảnh, tính khái quát cao, mẫu tem “Chào mừng Cộng đồng ASEAN” như lời khẳng định: Cộng đồng ASEAN sẽ luôn đoàn kết, hòa bình, thịnh vượng và sẽ mãi chung “Một tầm nhìn, một bản sắc, một cộng đồng”.

Mẫu tem do họa sĩ Vũ Kim Liên và mẫu dấu do họa sĩ Nguyễn Du thiết kế đều đang công tác tại Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam sáng tác. Việc phát hành đặc biệt bộ tem này thể hiện bước tiến mới trong quan hệ hợp tác giữa các nước ASEAN vì một cộng đồng hòa bình, ổn định, thịnh vượng và ngày càng phát triển. Đây là lần đầu tiên các nước ASEAN cùng phối hợp sử dụng mẫu tem và dấu kỷ niệm chung cho cả 10 nước.

Cũng tại buổi lễ, Ban Tổ chức đã trao giải cho các tác giả có mẫu tem và mẫu dấu của Việt Nam được lựa chọn để gửi đi dự thi vòng chung kết cuộc thi thiết kế tem bưu chính “Chào mừng cộng đồng ASEAN” tại Thái-lan.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 9/8/2020

Đàn chim Giang Sen quý hiếm xuất hiện ở hồ Trị An

Chiều 8-8, lãnh đạo Khu Bảo tồn Thiên nhiên Văn hóa tỉnh Đồng Nai cho biết, những ngày gần đây, đàn chim giang sen quý hiếm hàng trăm con đã kéo về khu vực hồ Trị An do đơn vị quản lý để kiếm thức ăn.

Cụ thể, đàn chim giang sen có số lượng hàng trăm con đã kéo về khu vực hồ Trị An từ nhiều ngày qua. Nơi có số lượng chim tập trung nhiều nhất ở khu vực thượng nguồn hồ, thuộc địa phận huyện Định Quán.

Theo lãnh đạo Khu Bảo tồn Thiên nhiên Văn hóa tỉnh Đồng Nai, sau khi nước hồ Trị An rút xuống thấp, đàn chim giang sen kéo về kiếm thức ăn tại các vũng nước đọng, chứa nhiều cá nhỏ, đây là món ăn ưa thích của loài chim quý này. 

Cũng theo lãnh đạo Khu Bảo tồn Thiên nhiên Văn hóa tỉnh Đồng Nai, những năm trước đây, chim giang sen cũng về khu vực hồ Trị An để tìm kiếm thức ăn, nhưng số lượng ít, năm nay đàn chim được ghi nhận đông nhất từ trước đến nay.

Chim giang sen có tên khoa học là Mycteria leucoce, là một loại thuộc họ Hạc. Được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế xếp vào nhóm bị đe doạ tuyệt chủng trên thế giới. Khi trưởng thành, chim giang sen có sải cánh khoảng 1,7 m, mỏ lớn màu vàng cam, lông đuôi màu hồng cánh sen.

Thiên Vương

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 8/8/2020

Đại hội đại biểu Hội Nhạc sĩ Việt Nam lần thứ 10

Ngày 7-8, tại Hà Nội, diễn ra Ðại hội đại biểu toàn quốc Hội Nhạc sĩ Việt Nam lần thứ 10 (nhiệm kỳ 2020 – 2025). Ðồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Ðảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư dự và phát biểu chỉ đạo. 390 đại biểu là các nhạc sĩ, nhà nghiên cứu, giảng dạy âm nhạc; hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam trên cả nước cùng dự.

Phát biểu ý kiến tại Ðại hội, thay mặt lãnh đạo Ðảng và Nhà nước, đồng chí Võ Văn Thưởng ghi nhận, đánh giá cao những thành tựu Hội Nhạc sĩ Việt Nam cùng toàn thể những người làm công tác âm nhạc cả nước đạt được trong nhiệm kỳ qua. Ðồng chí khẳng định giá trị, vai trò và ảnh hưởng lớn lao của âm nhạc trong lịch sử, xã hội và văn hóa dân tộc; đề cập những bất cập trong đời sống âm nhạc nước nhà hiện nay; đồng thời nêu ra một số giải pháp nhằm tiếp tục xây dựng và phát triển nền âm nhạc Việt Nam trong thời kỳ mới. (Toàn văn bài phát biểu đăng số báo hôm nay).

Trải qua hơn 60 năm xây dựng và phát triển, Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã có nhiều thành tựu trong công tác hội và hoạt động âm nhạc nước nhà. Hội hiện có gần 1.500 hội viên; 22 nhạc sĩ được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh, 122 nhạc sĩ được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật; 70 Nghệ sĩ Nhân dân, Nhà giáo Nhân dân; gần 300 Nghệ sĩ Ưu tú, Nhà giáo Ưu tú. Một lực lượng sáng tác trẻ đã xuất hiện, trở thành tiếng nói mới đóng góp vào diện mạo đời sống âm nhạc, chiếm được cảm tình của công chúng và có tác dụng tích cực với xã hội. Các hoạt động sáng tác, biểu diễn, đào tạo, lý luận phê bình, hoạt động đối ngoại… đạt nhiều thành tựu, góp phần đưa đời sống âm nhạc nước nhà phát triển phong phú, sôi động hòa nhập vào dòng chảy của âm nhạc hiện đại thế giới; đồng thời vẫn giữ gìn, phát huy được những đặc trưng của âm nhạc truyền thống Việt Nam. Bên cạnh đó cũng còn những bất cập, hạn chế, như: sự lấn át của xu hướng thị trường, giải trí dẫn đến tình trạng buông lỏng chất lượng, nghiệp dư hóa – lệch chuẩn; mảng sáng tác cho thiếu nhi chưa được chú trọng; chưa bồi dưỡng, phát triển được đội ngũ sáng tác khí nhạc trẻ… Thời gian tới, Hội đề ra nhiệm vụ tích cực hơn nữa trong công tác xây dựng, đào tạo đội ngũ kế cận; giáo dục thẩm mỹ cho công chúng, đặc biệt là lớp trẻ; tiếp tục đổi mới, sáng tạo nâng cao vị thế của nền âm nhạc chuyên nghiệp Việt Nam trong các lĩnh vực để có những tác phẩm đạt chất lượng cao về tư tưởng và nghệ thuật, góp phần xây dựng nền âm nhạc Việt Nam hiện đại và dân tộc, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và hội nhập quốc tế.

Ðại hội đã bầu Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa mới gồm 21 thành viên; PGS, TS, Nhạc sĩ Ðỗ Hồng Quân tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội.

• Trang 8 báo Nhân Dân ngày 4/8/2020

Chi trả gộp lương hưu, trợ cấp BHXH tại một số tỉnh, thành phố

Tại bốn địa phương Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Thừa Thiên Huế, người hưởng sẽ được nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội của hai tháng 8 và 9 năm 2020 vào cùng một kỳ chi trả trong tháng 8. 

Trước tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp tại một số tỉnh miền trung, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có chỉ đạo kịp thời trong thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) tháng 8 và tháng 9 năm 2020 trong cùng kỳ chi trả tháng 8 tại bốn tỉnh, thành phố khu vực miền trung.

Cụ thể, BHXH bốn tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Thừa Thiên Huế kịp thời triển khai phương án chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH tháng 8 và tháng 9 năm 2020 vào cùng một kỳ chi trả tháng 8 cho người hưởng. 

Đây là giải pháp, được BHXH Việt Nam xử lý linh hoạt, kịp thời, nhằm bảo đảm quyền lợi và sự an toàn cho người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH trong thời điểm dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến đáng lo ngại tại khu vực này.

Trước đó, vào tháng 4 năm nay, để ứng phó với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội tháng 4 và tháng 5 năm 2020 cũng cùng được chi trả vào một kỳ trong tháng 4.

Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam (VnPost) cũng đã thực hiện chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH theo phương án chi trả gộp một lần tiền chế độ của cả tháng 4 và tháng 5 bằng hai hình thức nhận tiền qua thẻ ATM và nhận tiền mặt tại Bưu điện. Đồng thời, VnPost cũng tổ chức chi trả lương hưu và các chế độ BHXH hằng tháng tại nhà người hưởng.

Hiện cả nước có khoảng 3,2 triệu người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng.

• Trang 1 báo Nhân Dân ngày 12/8/2020

Đình chỉ công tác và chức vụ Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội đối với đồng chí Nguyễn Đức Chung

Ngày 11-8, Bộ Chính trị đã quyết định đình chỉ sinh hoạt Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội và đình chỉ chức vụ Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội đối với đồng chí Nguyễn Đức Chung, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội để xác minh, điều tra làm rõ trách nhiệm có liên quan của đồng chí trong một số vụ án theo quy định của pháp luật.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, ngày 11-8,  Văn phòng Trung ương Đảng có công văn số 12768-CV/VPTW về công tác cán bộ của Thành phố Hà Nội. 

Công văn nêu rõ, ngày 11-8-2020, Bộ Chính trị đã quyết định đình chỉ sinh hoạt Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội và đình chỉ chức vụ Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội đối với đồng chí Nguyễn Đức Chung, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội để xác minh, điều tra làm rõ trách nhiệm có liên quan của đồng chí trong một số vụ án theo quy định của pháp luật.

Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc ký Quyết định số 1223/QĐ-TTg tạm đình chỉ công tác đối với ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội. Quyết định nêu rõ, tạm đình chỉ công tác đối với ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội để xác minh, điều tra làm rõ trách nhiệm có liên quan của ông Nguyễn Đức Chung trong một số vụ án theo quy định của pháp luật.

Thời hạn tạm đình chỉ công tác là 90 ngày, kể từ ngày ra quyết định tạm đình chỉ công tác.

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 7/8/2020

Tạm đình chỉ công tác Phó Chủ tịch UBND xã không phối hợp chống dịch

Ngày 6-8, UBND TP Sầm Sơn ban hành Quyết định số 2798/QĐ-UBND tạm đình chỉ công tác đối với ông Viên Đình Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Hùng do có hành vi không phối hợp trong công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn.

Trước đó, UBND TP Sầm Sơn tiếp nhận thông tin bà Đ.T.H. (SN 1966, ngụ khu phố Nam Bắc, phường Quảng Vinh, TP Sầm Sơn) trở về từ Đà Nẵng, nghi nhiễm Covid-19 do đi cùng chuyến xe ô-tô khách của nhà xe Kim Chi, có bệnh nhân 620, ở tỉnh Hà Nam nên chỉ đạo các địa phương ở TP Sầm Sơn rà soát người liên quan, triển khai phương án phòng, chống dịch.

Hệ thống giám sát xác định có 11 người ở khu phố Nam Bắc và hai người ở xã Quảng Hùng tiếp xúc gần  bà Đ.T.H nên chỉ đạo lực lượng chuyên môn xuống địa phương hướng cách ly y tế những trường hợp này. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Hùng, Viên Đình Nam  nêu lý do trời mưa nên không cùng đoàn tới gia đình có người tiếp xúc gần với trường hợp nghi nhiễm Covid-19.

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương, quy định phân công, phân cấp quản lý cán bộ, công văn của Ban Thường vụ Thành ủy Sầm Sơn, xét báo cáo lực lượng phòng chống dịch, đề nghị của Phòng tham mưu, Chủ tịch UBND TP Sầm Sơn ký, ban hành quyết định số 2798/QĐ-UBND tạm đình chỉ công tác đối với ông Viên Đình Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Hùng do có hành vi không phối hợp trong công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn. Thời hạn tạm đình chỉ công tác 15 ngày, kể từ ngày 6-8.

• Trang 3 báo Nhân Dân ngày 7/8/2020

Điều động Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bắc Ninh giữ chức Bí thư Thành ủy Bắc Ninh

Ngày 6-8, Thành ủy Bắc Ninh tổ chức hội nghị công bố quyết định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Ninh về công tác cán bộ.

Theo quyết định, Ban Thường vụ Tỉnh ủy điều động, chỉ định đồng chí Tạ Đăng Đoan, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bắc Ninh tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Thành ủy và giữ chức Bí thư Thành ủy Bắc Ninh, nhiệm kỳ 2020 – 2025. 

Cùng ngày, tại Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Ninh đã diễn ra lễ công bố quyết định về công tác cán bộ. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh quyết định tiếp nhận, điều động, bổ nhiệm Phó Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội đối với ông Nguyễn Nhân Chinh. Trước đó, ngày 22-7, đồng chí Nguyễn Nhân Chinh, Bí thư Tỉnh đoàn Bắc Ninh được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Ninh điều động và chỉ định giữ chức Bí thư Thành ủy Bắc Ninh. Tuy nhiên sau đó, đồng chí Nguyễn Nhân Chinh đã xin rút khỏi quy hoạch vào Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Ninh khóa 2020 – 2025.

• Trang 5 báo Nhân Dân ngày 4/8/2020

Gần 3.800 người chết do tai nạn giao thông

Báo cáo của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia ngày 31-7 cho biết, trong bảy tháng đầu năm, toàn quốc xảy ra 7.996 vụ tai nạn giao thông, làm chết 3.791 người, bị thương 5.850 người. 

So với bảy tháng đầu năm 2019, số vụ tai nạn giao thông (TNGT) giảm 1.824 vụ (giảm 18,57%), số người chết giảm 676 người (giảm 15,13%), số người bị thương giảm 1.611 người (giảm 21,59%).

Trong đó, tai nạn giao thông từ ít nghiêm trọng trở lên, ở lĩnh vực đường bộ xảy ra 4.482 vụ, làm chết 3.707 người, bị thương 2.352 người. So với cùng kỳ năm trước giảm 597 vụ (giảm 11,75%), giảm 656 người chết (giảm 15,04%), giảm 394 người bị thương (giảm 14,35%).  

Lĩnh vực đường sắt, xảy ra 51 vụ, làm chết 43 người, bị thương 10 người. So với cùng kỳ năm trước giảm 41 vụ (giảm 44,57%), giảm 30 người chết (giảm 41,1%), giảm 25 người bị thương (giảm 71,43%).

Lĩnh vực đường thuỷ xảy ra 39 vụ, làm chết 34 người, làm bị thương bốn người. So với cùng kỳ  trước tăng bảy vụ (tăng 21,88%), tăng 16 người chết (tăng 88,89%), số người bị thương không thay đổi (4/4).

Lĩnh vực hàng hải xảy ra bảy vụ, làm chết bảy người, không có người bị thương. So với cùng kỳ năm trước số vụ không thay đổi (7/7), giảm sáu người chết và mất tích (giảm 46,15%), số người bị thương không thay đổi (0/0).

Cũng trong bảy tháng đầu năm, cả nước xảy ra 3.417 vụ va chạm giao thông, làm bị thương nhẹ 3.484 người. So với cùng kỳ năm 2019 giảm 1.193 vụ (giảm 25,88%), giảm 1.192 người bị thương nhẹ (giảm 25,49%).

Riêng trong tháng 7, toàn quốc xảy ra 1.206 vụ TNGT, làm chết 549 người và bị thương 911 người. So với tháng cùng kỳ năm 2019, giảm 229 vụ TNGT (giảm 15,96%), giảm 108 người chết (giảm 16,44%), giảm 192 người bị thương (giảm 17,41%).

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 2/8/2020

Xử phạt hành khách lăng mạ nhân viên hàng không

Cảng vụ hàng không miền bắc vừa ra quyết định xử phạt hành chính hai triệu đồng đối với nam hành khách tên H.V.T trú tại xã Nam Sơn, huyện An Dương (Hải Phòng) do hành vi lăng mạ nhân viên hàng không tại sân bay Nội Bài.

Trước đó, trưa 30-7, hành khách này có vé đi chuyến bay VJ401 Hà Nội – Đà Lạt (bay lúc 10 giờ 40 phút), nhưng đến quá giờ bay 10 phút nên không được bay. Khách yêu cầu gặp đại diện hãng làm việc và to tiếng chửi bới, lăng mạ, nhổ nước bọt vào nhân viên N.M.P của Hãng hàng không Vietjet Air.

Trung tâm An ninh hàng không sân bay Nội Bài đã lập biên bản sự việc, bàn giao cho nhà chức trách xử lý theo quy định.

 

 

 

Chuyện một người cháu ngoại- Cuộc chiến thầm lặng (P4)

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 8 năm 2020.

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI

Phạm Tôn

5- Cuộc chiến thầm lặng (P4)

Trưa chủ nhật 11/12, em gái lên nhà. Chiều thứ ba 13, cậu Tuyên từ Hà Nội vào. Chiều thứ tư, nhà mình mời cả cậu và cô Giễm cùng cô em và con cả cô ăn cơm. Cô, cậu đều rất vui vẻ. Mẹ càng vui vì sự sum họp hiếm hoi này.

Em gái lên kỳ này kêu ca nhiều, than khổ, nên sáng thứ tư, mẹ lấy 10.000 đồng cô gửi biếu mẹ dạo nào, đưa lại cho cô. Cô nhận ngay trước mặt mình. Sáng thứ năm 15 cô về Bạc Liêu.

 Tối chủ nhật 17, con cả cô về, mình cho cháu biết chuyện này. Còn kể cả chuyện mẹ cháu đòi chú Vượng trả 70.000 đồng cô em chú cùng ở Bạc Liêu bị giật hụi làm cô em tôi gửi 200.000 cũng bị mất. Cô em chú Vượng đã trả 130.000 đền số bị mất. Chú Vượng nói ngay tôi không tán thành việc em tôi chơi hụi, bị giật hụi thì ai chơi nấy chịu sao lại đòi tôi.

19/12, đơn thuốc mới có sáu vị: mạch môn đông, tang bạch bì, mẫu đơn bì, bạc hà, bán hạ chế, can khương.

26/12, đơn thuốc mới gần như trước, chỉ bớt bạc hà và thêm  ngưu tất. Sáu vị tất cả.

Ngày 1/1/1990, đơn mới như  trên nhưng bớt ngưu tất.

Chủ nhật 31/12/1989 đã nói với con cả cô em gái là khi nào mẹ cháu không gửi tiền lên thì mỗi tháng bác sẽ đưa cháu 30-35.000 đồng. Từ ngày nói thẳng nói thật hết, thấy cháu vui hẳn lên, bà cũng vui. Chuyện đòi chú Vượng tiền hụi làm mẹ bất ngờ, càng hiểu con gái. Cháu nói là đã hiểu từ lâu rồi, em cháu cũng giận lắm về nhiều chuyện.

Sáng chủ nhật 11/2 đã đưa Trương Thìn xem thư cậu Tuyên viết về việc phục hồi Ông về mặt văn học. Thìn sắp đi Liên Xô ba tuần cho nên cấp thuốc luôn 15 thang: Tang bạch bì, mạch môn đông, bạc hà, mẫu đơn bì, ngưu tất, cam thảo. Kèm thuốc viên Hương sa lục quân. Toàn nam dược.

Từ 20/2, bắt đầu học tiếng Nhật tại Trung tâm Văn hóa Việt – Nhật (Betonamu Nihon bunka senta) ở số 8 đường Nguyễn Trung Trực quận 1. Giáo viên Nhật dạy một tuần ba buổi thứ ba, năm, bảy từ 13:30-15:15 học lớp cùng nhân viên trung tâm cố tránh học tối hay bị mưa. Giáo viên nam là Makoto 24 tuổi nữ là Baba Yumiko 26 tuổi, cộng lại vừa bằng tuổi mình 50.

Cho đến thứ sáu 2/3, vẫn còn theo học thầy Fuji, thành ra dạo này ngày nào cũng học tiếng Nhật với người Nhật, lại nghe ca xét nhiều nên tiến bộ trông thấy.

Hôm qua, cô em lên học nghiệp vụ một tuần, đưa mình 100.000đ trả cô Giễm tiền mua tivi và tủ ngăn của cô

Ngày 2/4, đơn thuốc mới: Mạch môn đông, tang bạch bì, mẫu đơn bì, ngưu tất, xuyên khung. Năm vị và một lọ hương sa lục quân.

10/4, đơn thuốc mới bảy vị thêm bạch truật, trần bì và một lọ hương sa lục quân 30 viên x 3 lần/ngày. 15/4, đơn thuốc như cũ. Hai tuần qua, không có hương sa lục quân.

Thứ bảy 21/4, trả kết quả kiểm tra tiếng Nhật: nói được 45 điểm, viết được 49 điểm, cộng là 94/100, nhất lớp, được miễn học phí cả khóa và tặng một từ điển Nhật – Việt.

Ngày 7/5, đơn thuốc mới sáu vị vẫn thiếu hương sa lục quân. Toàn nam dược.

Anh Thép Mới đi Liên Xô về gửi cho ba lọ pantokrin, thường gọi là nhung Liên Xô. Sau gặp anh ở cơ quan, Đông đã cảm ơn.

16/5, đơn mới: lại bảy vị. Từ 8/5, uống pantokrin 20 giọt x 3 lần/ngày.

Tối 16/5, theo thư mợ Đỗ Thị An vợ cậu Khuê nhắn đã đến nhà anh Cường chồng cháu mợ là chị Hằng tại số 6 Công trường Quốc tế phòng D36 để cùng anh về nhà cô Giễm hiện do chị Mùi Con quản lý, đem hai tượng đồng ông bà ngoại về nhà anh để anh chở ra Bắc. Anh Cường đi xe honda nữ, mình đi xe đạp chở Ti. Sau khi anh cùng mình đem hai pho tượng xuống đường, thuê xe xích lô chở hai bọc đựng tượng, thì anh bảo: để tôi chở cháu về nhà trước, chuẩn bị đón anh. Ti ngoan ngoãn lên xe anh. Mình đi cạnh xe xích lô, vừa đi vừa nói chuyện vớ vẩn nhưng trong đầu đã đặt ra tình huống đêm chở đồ bị khám xét thì sao. Hồi ấy, nạn buôn đồng đen mà có người nói là quí như vàng, đang bị truy bắt ráo riết. Nếu bị khám thì mình sẽ cho họ xem và nói đây là tượng ông bà ngoại tôi, tôi đem đi nhờ người mang ra cho cậu tôi là nhạc sĩ Phạm Tuyên là con cụ chắc họ biết. Bản thân tôi là phóng viên báo Nhân Dân, thường trú ở Sài Gòn. Cứ thế, cho xem thẻ xong, chắc sẽ ổn. Mải nghĩ như thế thì nghe tiếng anh Cường gọi, rồi tiếng Ti kêu bố ơi rõ to. Gặp bố, con mừng quá. Con không chịu lên nhà mà đòi đứng dưới đường chờ bố. Sau đó, hai anh em mang hai tượng lên nhà vợ chồng Cường – Hằng. Tôi nghẹ cả người.

Hồi 1975, tôi mới vào đã có người anh họ là Vũ Trọng Bình (Bằng) đến bảo chú đã vào để tôi dẫn chú đến chùa rồi tìm cách đưa hai bức tượng về, để mãi trên chùa người ta dòm ngó. Tôi chỉ còn cách lên Đà Lạt, bàn với chú An – cô Giễm rồi đưa hai tượng về nhà cô chú ở Sài Gòn. Hiện hai tượng đặt ở nhà em Phạm Thắng con trai cậu Phạm Khuê ở phố Vạn Bảo Ba Đình Hà Nội, nơi tập trung bà con mỗi khi giỗ cụ Phạm Quỳnh.

Ngày 17/5, cùng Ti đi dự giỗ đầu Trần Văn Cảnh. Anh Trung là em rể Cảnh làm việc ở Ủy ban sông Mê Kông-một cơ quan của Liên Hiệp Quốc- đến muộn. Mang cúng 10 lon bia. Mà Cảnh cả đời không uống bia bao giờ.

Ngày thứ sáu, nhận tiền chị An gửi cho 200 đô la.

Trong thời gian nghỉ học tiếng Nhật chờ khóa mới, mình đọc toàn sách về Nhật Bản của các tác giả Nhật nổi tiếng: Tiểu thuyết của Yuki Nishima: Kim Các Tự, Khát vọng yêu đương, Sóng tình,  của Kuwabata: Ngàn cánh hạc, Kyoto. Sách của một tác giả Liên Xô Cành sakura, tập truyện cổ Nhật Bản. Một dân tộc kỳ lạ, có sức sống mãnh liệt.

Trưa 4/6, bắt đầu học lớp trung cấp 2.

18/6/1990, đọc thêm Người đàn bà trong cồn cát của Kôbê, và đọc lại Xứ tuyết của Kuwabata.

Đơn thuốc mới 18/6 có bảy vị hầu như toàn nam dược. Từ hôm qua đã dùng sang lọ pantokrin thứ hai. Tuti thì ăn gói cao ban long thứ ba, mỗi gói 40 gam. Từ ngày ăn cao này Ti khá hẳn ra, ăn khỏe, ngủ khỏe, đỡ hẳn tật nói mê, trời lạnh vẫn đi bơi bình thường.

28/6, đơn thuốc mới tám vị, kèm hương sa lục quân. Vẫn uống pantokrin. 30 giọt x 3 lần/ ngày.

Đọc gần hết tập 3 trong 4 tập Tướng quân của một tác giả Mỹ. Thật là một bộ bách khoa thư về đời sống Nhật Bản cả về vật chất lẫn tinh thần, nhất là linh hồn Nhật Bản (Yamato Damashi) bí quyết thành công của người Nhật xưa và cả nay.

Ti sang gói cao thứ tư, dùng duy trì, bằng 1/3 lượng mọi khi. Khỏe mạnh và ham xem bóng đá Italia 90. 22:00 còn đòi ăn và ăn ngon lành đến hai bát cơm nguội với cá kèo mẹ kho.

27/6, đơn thuốc mới, gần như trước, toàn nam dược kèm hương sa lục quân 20 viên x 3 lần /ngày. Ngày 10 và 23/7 cũng đơn như vậy. Riêng 23/7 có thêm sa nhân, đẳng sâm.

Trưa chủ nhật, cháu Ánh Hồng vào cùng bảy bạn. Đưa đi chơi thảo cầm viên, chùa Vĩnh Nghiêm, trưa 22/7, mời cả nhóm ăn tươi ở nhà, phải kê cái đi văng làm bàn, khách ngồi trên sàn, có một bạn đau chân ngồi mà chân cứ phải duỗi thẳng ra ngoài, rất khó ăn. Nhưng ai cũng vui. Hôm thết các cháu ăn bún bò Yên Đổ nổi tiếng Sài Gòn, sắp ăn thì có cậu Cận, em chị Thủy làm ở Công đoàn thành phố đi xe hơi đến cơ quan lướt qua, gọi Ánh Hồng, mời cậu nhập tiệc luôn.

Tối thứ ba 24/7, mình mệt quay lơ ra và người lạnh ngắt. Nghĩ mãi mới ra nguyên nhân là quá vui, tiếp khách quí quá nhiệt tình, quên là mình ốm nặng, bác sĩ Đặng Văn Chung đã sẵn sàng giới thiệu đi chữa bệnh ở nước ngoài… nếu có đủ tiêu chuẩn, ngoài tiêu chuẩn ốm rất nặng. Hay quên thế mới sống vui được.

Ngày 31/7, đơn thuốc mới gần như cũ, nhưng thêm huỳnh kỳ.

Chị Xuân cho mượn máy và băng có bốn buổi chữa bệnh (1-2-3-6) của Anatolie Mikhailovitch Kaspirovsky. Đã xem hai lần. Lần đầu cả bốn tập. Lần sau mỗi ngày một buổi. Đúng là có bệnh thì vái tứ phương, hết Tây lại Đông rồi lại Tây. Nhất là cách chữa mới bên nhà vợ mách là phải chấp nhận ngay, kẻo lại như muốn làm khổ con nhà người ta. Ngày 7/8, Thìn đi họp, gửi dơn thuốc mới ở phòng thường trực. Vẫn có huỳnh kỳ.

12/8, kết quả thi tiếng Nhật tháng 7: viết 48, hội thoại 46, cao nhất lớp. Mặc dù nghỉ rất nhiều, nhất là trước khi thi, đã mệt, trời lại hay mưa.

14/8, đơn mới không có huỳnh kỳ, chỉ có đẳng sâm. 10/9, thuốc mới lại có huỳnh kỳ và chín vị nữa. 17/9, đơn mới ghi tên bệnh là Giãn phế quản – tì vị hư hàn vẫn có huỳnh kỳ và tám vị nữa. Chủ yếu là bệnh giãn phế quản. Mình biết rõ bệnh này dễ ho ra máu lắm nên rất cẩn thận giữ gìn.

Bắt đầu học Nhật ngữ khóa mới trung cấp 2. Sáng 16 đã lại thăm thầy Fuji ở lầu 3, phòng 4.A số 1 Phạm Ngọc Thạch cơ sở sinh hoạt của Thành đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố. Thầy là dân Hirôsima, bị bệnh tim từ lâu, không chữa được. Thầy sang nước ta liên hệ với đoàn thanh niên và hiện vẫn tiếp tục dạy miễn phí cho độ bảy tám thanh niên tự nguyện theo học kiểu câu lạc bộ, tùy hứng giữa thầy trò. Thầy ở một phòng nhỏ, có một ca xét và nhiều băng sách học tiếng Nhật đem từ Nhật sang, còn có một máy chữ điện, hai bảng trắng viết bút dạ. Một con người kỳ lạ, tội nghiệp, hằng tuần tôi học ca trưa ở trung tâm thường thấy thầy đến Trung tâm văn hóa Việt Nhật, lên câu lạc bộ, chỉ dể ăn trưa một món duy nhất thầy thích là chyazưkê tức cơm nóng chan nước trà với đồ giầm. Cốt cho nguôi nỗi nhớ quê hương. Hằng ngày, thầy ăn bánh mì với cà phê sữa ở câu lạc bộ thanh niên. Mình cố ghé thăm thầy hằng tuần trước khi đi đến viện để châm cứu và lấy đơn thuốc mới.

Sáng 17/9, Ti mệt, suốt đêm sốt và ói. Con rất mừng khi nghe nói bố đi lấy thuốc về sẽ mua bánh bông lan ở cửa hàng Givral là món con hằng ao ước. Nhưng, khi về, con thấy bánh thì mừng, rồi chỉ ăn một miếng nhỏ. Mẹ cũng chiều con, mua cho bánh mì nhồi chà bông, con cũng chỉ ăn chút xíu. Đo nhiệt độ lúc 11:30 là 39^o7, mình nhét ngay một viên febrectol vào hậu môn. Đỡ sốt liền. 14:15, chỉ còn 38^o3. Con vui vẻ, vừa nói chuyện vừa ăn thêm một ít bánh mì. Sau đó ngủ một lát, nhưng mê mệt. 16:30, đo lại, đã lên đến 40^o7. Mình nhét thêm một viên thuốc nữa vào hậu môn rồi hai vợ chồng đưa con đi bệnh viện Nhi Đồng 2, mẹ ôm con ngồi xích lô, bố đi xe đạp kèm bên. 15:00 bắt đầu khám mất 1.000 đồng. Sau đó thử máu, 2.000đ. Có kết quả là 19:00 con nhập viện, cân nặng chỉ còn 22kg, sút mất 1.5kg. Nhiệt độ vẫn 39^o4. Hình như máu con có tới hơn 22.000 bạch cầu, và đó chính là lý do cho nhập viện ngay. Có thể là sốt xuất huyết, nhưng do mới sốt hơn một ngày nên xét nghiệm chưa thể cho kết quả chính xác. Mẹ ở lại viện với con, bố về nhà chuẩn bị mọi thứ hôm sau mang đi rồi yên tâm đi ngủ. Dự định là sáng sẽ vào viện thay Đông về nhà lo cơm nước rồi trưa chờ Đông vào thay sẽ về nhà ăn cơm, sắc thuốc rồi đi học tiếng Nhật. Chiều thứ tư 19/9, con được ra viện, hết sốt cũng không còn nghi sốt xuất huyết nữa. Nhưng vẫn phải uống kháng sinh, chống viêm nên con vẫn còn nghỉ. Đến khi con đi học lại, cô giáo bẹo má khen sao con nghỉ bệnh mà mập lên mau thế, đẹp trai quá. Đó là kết quả của việc dùng cortisol chống viêm liên tục khiến khuôn trăng đầy đặn đó thôi.

Thuốc lĩnh ở viện vẫn thế, nam dược trị nam nhân mà. Đơn cho ngày 1/10 mới thay hoàng kỳ bằng sa nhân, gồm chín vị.

Sáng 5/10, cô Nguyễn Thị Hiền vợ Trần Văn Cảnh đến báo tin vui: Cháu Tú đã đỗ vào đại học nha khoa kế nghiệp mẹ.

16/10, cậu Tuyên vào ghé nhà chơi cho biết mấy thông tin về Ông Ngoại đặc biệt là nhật ký của ông năm 1922 có ghi rõ: ngày 13/7 được Nguyễn Ái Quốc mời ăn cơm với Phan Văn Trường và ngày 15/7 mời lại Nguyễn Ái Quốc. Có một kiều bào lớn tuổi biết rõ ông đã đưa cậu đi tất cả những nơi Ông Ngoại đã đến năm đó và chụp ảnh cậu, nhưng từ chối chụp chung với cậu, tránh phiền cho cậu. Cũng nhận được thư cô Phạm Thị Hảo viết về cải táng ông năm 1956.

Chủ nhật, 4/11, Ti lại sốt. 5/11 khám bệnh, viêm amiđan có mủ. Cho thuốc uống, con vẫn đi học. Con thật ngoan, chịu khó uống sữa, ăn cháo cho đỡ đau họng.

Sáng thứ sáu 9/11, hai bố con đi xem triển lãm tranh Trương Thìn – Thân Trọng Ninh và Trần Hoài. Thìn trưng bày 20 bức Hốt nhiên 1-20. Đã có người đặt mua 12 bức. Toàn tranh siêu thực, mình chưa quen nên chưa thích. Sáng chủ nhật 11/11, sau hai tuần mới lại đến thăm thầy Fuji, và cũng như mọi khi, mình là người đến sớm nhất mà cũng về sớm nhất, vì còn sang viện lấy thuốc.

Sau ba tuần nghỉ thuốc, lại đến viện ngày 12/11, 19/11, 26/11, 3/12 đơn nào cũng chín, mười vị, hầu như toàn Nam dược. 23/12, Thìn khám lại, đo thấy huyết áp thấp 10/7, cho đơn mới tám vị, có đẳng sâm, sa nhân.

Tối 23/12, gia đình mình mời các cháu nhà 82 đem đồ chơi lên chơi chung với nhau. Tường nhà treo đầy tranh các cháu vẽ suốt mấy tuần qua. Bà nội Ti làm bánh quế đãi các cháu. Vui chơi suốt một giờ, Tuti vui và tự hào vì được các bạn yêu quí, gia đình thương yêu.

Đầu năm 1991, tiếp tục sắc thuốc uống theo đơn cũ, áp huyết đã lên 125 trên 85. Đánh liều ghi tên tham gia phiên dịch đón đoàn khách Nhật trên tàu Peaceboat 91 đi hai ngày. Ngày 6/1, hoàn thành nhiệm vụ phiên dịch và hướng dẫn viên đưa đoàn khách Nhật Bản đến bệnh viện Từ Dũ thăm hai cháu Việt Đức được Trần Đông A mổ tách dạo nào, thăm địa đạo Củ Chi,chui hầm dài 50 mét chật hẹp và tham gia tuần hành cùng các bạn Nhật. Xong việc, cảm thấy mệt quá. Được 100.000 đồng, trừ lệ phí, còn 83.000 đồng. Lâu lắm mình mới lại kiếm được tiền đây. Cũng vui. May mà không đổ.

Mẹ ốm từ 1/1- đến 12/1 vẫn nằm. Ngày 8/1, ông ngoại Ti từ Mỹ về hẳn. 15:00 hai bố con đến thăm, thì 18:00 ông bà ngoại đến thăm bà nội.

Chiều 10/1, bà Năm (Phạm Thị Thu, năm sinh 1914) hôn mê. Gia đình Cảnh Yên đưa vào bệnh viện Nguyễn Tri Phương và 24:00 thì mất. Trưa 11/1 đã đưa đi hỏa táng ở Bình Hưng Hòa. Nhà mình chỉ có một mình Đông đi đưa cụ thôi.

Ngày 13/1, áp huyết 11/7.5. Thìn cho đơn tám vị có đảng sâm, sa nhân, 20/1, huyết áp 11/7, đơn như cũ. 27/1, huyết áp 12/7, đơn như cũ.

Chiều 26/1, Đông mang về thư của Quốc Vinh viết trên giấy có tiêu đề báo Nhân Dân. Ngoài phong bì có chữ Tấn Thọ ghi K/chuyển anh Tôn Thất Thành. Thư đề ngày 25/1/1991, từ Hà Nội. Tóm tắt như sau: – Ban biên tập cho nghỉ mất sức theo chế độ hiện hành, từ 1/4/91- Ban biên tập sẽ có trợ cấp với khả năng cho phép.

Thế là từ 1/4/91, mình sẽ được tự do… như một công dân Việt Nam. Vợ chồng mình chủ trương rút êm, cho nên Đông thản nhiên nhận và xem trước sự ngạc nhiên của mọi người trong cơ quan.

Một giai đoạn mới mà có khả năng là giai đoạn có ý nghĩa nhất trong cuộc đời mình sắp bắt đầu.

Các đơn thuốc cho ngày 3/2 và 10/2 đều chín vị, có đẳng sâm, sa nhân. Hôm 10/2 đến viện, tặng Trương Thìn hai con mèo tam thể và vàng đúng lúc viện đang khổ vì chuột. Nhà mình từ ngày ở Hà Nội bao giờ cũng nuôi mèo, hồi nuôi nhiều nhất đến chín con. Mèo đẻ là nuôi, ai xin mới cho, không bán bao giờ. Thìn thích quá, hai con đều sinh ngày 1/1/1990.

Suốt thời gian Tết, không uống thuốc sắc, ngày 24/2 vẫn còn một thang. Bắt đầu tạm nghỉ thuốc cho khỏi lờn thuốc. Tạm uống bát vị hoàn do viện sản xuất. Ngày hai lần, mỗi lần 15 viên. Cả mẹ, Đông và mình đều dùng thuốc này.

Thư em Thân gửi ngày 6/2 cho biết anh Đại đã về ngày 5/2. Gần hai chục ngày, chưa thấy anh và gia đình nói gì về chuyện này. Thật lạ. Trưa 25/2, anh vào. Sáng nay 28/2, cả nhà dậy từ 4 giờ để tiễn anh. Mình dùng solex chở anh ra sân bay Tân Sơn Nhất đúng 4:50 và 6:00 thì chia tay, kịp nói hết những việc cần nói để anh hiểu mọi chuyện gia đình. Trong thời gian ngắn ngủi anh ở Sài Gòn, Đông đã gọi điện về Bạc Liêu và chiều 26 Nhàn lên, rồi tối đó đi báo cho Hải. Trưa 27 anh Đại cùng bố con mình đi chơi về thì gặp cả Hải và người yêu. Dùng máy Hàn Quốc của anh Đại chụp ảnh mẹ, mẹ anh và gia đình Nhàn, gia đình mình. Khoảng 10 tấm. Mẹ thích chụp ảnh nên rất vui.

Đang mệt vì chuyển mùa, thì ngày 31/3 lại phải cùng Đông, Ti dự cưới cháu Thủy con gái Bích – Hải đóng vai long trọng viên nhà gái. Mệt cả ngày.

Sáng ngày 2/4, cháu Tân đích tôn của cụ Sán sang báo là cụ đã mất. Vội đạp solex (vì xe hỏng) sang Thủ Đức, ói mửa ở cuối cầu Sài Gòn, dừng lại uống thuốc dạ dày số 8 đem theo, đến 11:25 thì đến nhà cụ. Cụ nằm trên giường như một lão tướng nghỉ ngơi sau chiến trận. Các con mặc cho cụ quần áo của vị tướng, lưng thắt đai đỏ, quần chẽn đi hia đen. Đầu chít khăn đen. Thế này mới đúng là cụ Nguyễn Văn Sán, bao giờ cũng là người chỉ huy, ra lệnh. Oai phong lẫm liệt. Tôi chụp ảnh cụ, chụp cả lúc chưa nhập quan đến lúc nhập quan, chiều mới về. Sáng 4/4 lại cùng Ti đi xe buýt sang dự lễ tang, chị Yên xé cho hai bố con khăn trắng, bố con tôi để mặc họ chít khăn cho mình như mọi con cháu trong nhà. Chiều, hai bố con đi nhờ honda khách dự đám đưa về. Chụp hơn 20 tấm, được 18 tấm đẹp.

Thế là lại mất một người thân. Cụ Nguyễn Văn Sán, tuổi thân, thọ 73 tuổi mất hồi 18:23 ngày thứ hai 1/4 (17/2 Tân Mùi). Chôn tại nghĩa trang chùa Phúc Tường gần Chợ Nhỏ Thủ Đức hồi 14:00 ngày 4/4/1991 (tức 20/2 Tân Mùi). Tối 9/4, con rể cụ là Thắng và đích tôn Tân đã sang nhà mình nhận hết phim ảnh mình chụp.

Sáng chủ nhật 14/4, Trương Thìn cùng một lương y trong ban học thuật của viện cùng xem mạch kỹ cả hai tay, thảo luận rồi cho đơn mới, chỉ uống trong ba ngày, vẻn vẹn có ba vị: Bạch thược, sài hồ, đỗ trọng bắc. Mình là người ngoại đạo, chỉ nghe lõm bõm mấy từ quan mở, thận không nạp. Ngày 19/4, Thìn khám lại nói tốt. Cho đơn như cũ, nhưng sáu thang. Mình đã tặng Thìn một quyển sách về Kinh Dịch.

Đơn thuốc mới ngày 28/4 gồm bảy vị: Ngoài ba vị cũ, thêm: Trần bì, sa nhân, hương phụ và đẳng sâm. Tặng luôn Trương Thìn quyển nữa về Kinh Dịch. Mấy quyển này mình có là do em Nguyễn Thọ Tường đưa cho sau khi chú Nguyễn Thọ Dực mất ít lâu.

Tối 30/4, mình bị một cơn lạnh ngắt khá lâu, mồ hôi lạnh toát ra đầm đìa cạo gió không lên gì mấy, nhưng chóng mặt hơn hẳn mọi lần, Đông phải lấy máy sấy tóc hơ ấm một số huyệt, xoa cồn A.T. thì người có ấm lên nhưng vẫn không hết chóng mặt, phải nằm im, nhắm nghiền mắt lại mới dễ chịu. Không ăn gì hết, chỉ uống sữa. Sáng hôm sau, thấy trong người dễ chịu, bụng đói cồn cào. Đông cho ăn bát cháo thịt băm và mấy lát bánh mì.

Chiều 27/4, nhận thư chị dâu trả lời thư mình hỏi đã nhận được tiền chị An gửi cho chưa mà không báo cho chị ấy biết. Mình viết thư ngay cho em trai, nói gửi cho chị dâu tiền chị An cho chị hồi Tết (100 đô). Ngày 28, gửi thư chị dâu và ảnh cả gia đình cho chị An, báo luôn đã gửi thư nhắc em trai. Cứ đụng đến tiền là lại có chuyện lôi thôi.

Đơn thuốc ngày 6/5 có tám vị. Một vị mới là phục linh.

Ngày 5/5, Đông nấu cháo gà ngon quá, cả nhà ăn suốt cả ngày. Chiều, có cô Trung đến chơi cùng ăn.

Thứ bảy 11/5, nhận thư em trai nói đã đưa tiền chị An gửi cho chị dâu. Chiều 10/5, chú Long và con gái út là Dung từ Bạc Liêu lên, cùng Nhàn và lái xe tên Hùng ăn cơm chiều rồi ngủ lại nhà mình để sáng hôm sau về Bạc Liêu. Nhà mình ở đâu cũng là cái trạm mà, quen quá rồi, thành nghề.

Từ 6 đến 11/5, tập trung đọc tập bản thảo của cụ Nguyễn Hiến Lê do Trương Thìn cho mượn: Dịch học- đạo của người quân tử. Từ sau 1975, cụ Lê viết sáu tập về triết học Trung Quốc, quyển này là cuối cùng. Viết xong năm 1979. Tất cả đều chưa in. Bản này Thìn chỉ cho mượn được một tuần. Đọc mà nhớ tiếc chú Tố Nguyên Nguyễn Thọ Dực. Hầu như mình chẳng học được gì từ chú cả. Chỉ vì sức khỏe quá kém, dưới mức bình thường, đảm nhiệm công việc được giao và lo việc nhà là đã oải rồi.

Đơn thuốc ngày 27/5 gồm chín vị. Ngoài những vị thường thấy trong các đơn trước, có hà thủ ô, ngũ vị tử và thương truật. Đơn thuốc ngày 10/6 tương tự kỳ trước, thêm hai chai Mộc hà thủy chống tiêu chảy ngày 3 lần x 20 giọt

11/6 Nguyễn Văn Chiên một bạn cùng sinh năm 1940 như mình, cùng học từ tiểu học ở trường tư Dũng Lạc cạnh nhà thờ lớn, đã chuyển công tác vào đây, dạo này hay lại chơi. Mừng là thêm một bạn đáng tin cậy. Chủ nhật trước, đi cùng Chiên đến cô Hiền vợ Cảnh chữa răng. Chiên bảo cần đi đâu cứ bảo tớ đưa đi, có xe mới tốt. Chiên vừa li dị vợ đã cùng có 2 con trai. May mà tính Chiên vô tư, việc xong thì thôi, không nghĩ nhiều.

Sau hai tuần chỉ dùng bát vị hoàn và Envin, lại lấy thuốc hai kỳ giống như trước. Vẫn chủ trương dùng nam dược trị nam nhân mà thấy dễ chịu. Kèm chai bát vị hoàn, ngày ba lần, mỗi lần 15 viên.

Ngày 7/7, cháu Hải về báo đã đỗ tốt nghiệp.

5/8, thuốc mới tương tự, có chín vị và một chai bát vị. Ngày 12/8, mới nhận thư cháu Ngọc báo thì hai hôm sau đã có người bạn cháu Nhân đưa đến cho nhung và cao hổ cốt. Hai cháu thương mình quá, biết là chú hỏng từ căn bản vì là người lớn nhỏ nhất trong tập thể 20 người bà nội cưu mang thời tản cư năm 1946. Cho nên phải bồi bổ toàn bộ cơ thể thôi. Từ tối 11/8, bắt đầu uống cao hổ cốt (40 gam trong 1.000cc rượu). mong lần này là cao hổ cốt thật. Cứ uống tăng dần theo từng liều nhỏ. Con trai thứ ba của Nhàn lên chơi đã một tuần. Sau Hải đến đón về theo xe quen, cả gia đình mình nhẹ cả người. Cháu khác kiểu quá.

Đang ở viện thì nghe tin Goocbachốp đổ. Về nhà, mở rađiô buổi 17:30 đài thành phố Hồ Chí Minh có đưa tin nhưng không bình luận.

19/8, thuốc vẫn theo đơn như cũ Envina sẽ uống trước bữa ăn, thay vì trong bữa ăn như trước. Thìn nhận xét: Thượng tiêu nóng, còn trung tiêu, hạ tiêu đều lạnh. Sự phân nóng lạnh rất rõ ràng. Nhớ hồi đi thầy Tư Sấm, đã ấm đến đầu gối, nay lại lùi lên trên bụng.

Dạo này, sáng uống 10cc rượu sâm. trưa, chiều trước bữa cơm uống 10-15cc cao hổ. Đã ăn thử mấy lát nhung cho vào cháo, có vẻ ấm người lên. Sẽ dùng tiếp mấy lát nữa xem sao.

Thứ tư 21/8, bắt đầu học buổi đầu tiên lớp Trung cấp 4. Giáo viên là Yoiichi Hiruma và Phạm Hùng Sơn ở công ty du lịch.

Chiều nay, bắt đầu ăn cháo với 5 lát nhung, theo dõi một tuần xem sao. Chẳng ai dám chỉ bảo cách dùng, ngay cả Trương Thìn cũng ngại nói cụ thể. Đành tự dùng thử, tự chịu hậu quả thôi.

Sáng 22/8, đài Việt Nam đưa tin nhóm đảo chính ở Liên Xô có dấu hiệu thất bại. 9:45, tivi Liên Xô đưa tin vụ này, có cả những cảnh quay từ 19/8. 21:30, mọi sự đã rõ ràng. Tivi Việt Nam phát hình ảnh Goócbachốp đáp máy bay tới Matxcơva và trả lời phỏng vấn. Sáng 26, xem tivi Liên Xô, có cảnh hạ tượng Lênin, niêm phong trụ sở Đảng Cộng sản Liên Xô. Từ chiều 26, không thu được tivi Liên Xô nữa.

Mẹ bị cảm, chóng mặt, không muốn ăn gì cả. Đông lại lo.

Đã một tuần nay, sáng nào hai bố con cũng ra công viên Lê Văn Tám gần nhà đi bộ và đánh cầu lông. Năm nay con tám tuổi rồi, phải cố giúp con không phải trải qua những ngày sống khổ sở như bố chỉ vì không có sức khỏe, mấy lần thay đổi cả cuộc đời, bắt đầu lại từ con số không, thậm chí từ con số âm, khi sa sút nhất dưới cả mức người bình thường. Dạo này, tôi lo chữa bệnh lại cũng bận việc nhà cho nên nghe nói anh Thép Mới được cấp nhà cũng chẳng để ý. Thực lòng tôi không muốn đến nhà anh vì bọn người lúc nào cũng muốn hầu hạ cụ Thép vẫn thường lui tới đấy, có khi về còn khoe là cụ nói thế này thế nọ tôi cũng mặc. Thật ra trong lòng tôi dù thương anh tôi cũng vẫn còn giận anh về các điều anh nói về tôi trong các cuộc họp chi bộ. Thời ấy có một khái niệm rất lạ: những người là đảng viên nhưng mà tốt. Chính những người ấy đã nói cho tôi biết tất cả những gì anh nói trong chi bộ về tôi mà họ không tin, để tôi biết mà đề phòng. Tôi tự đặt ra một qui định là hễ gặp anh, dù ở đâu cũng không chào trước. Tôi chỉ chào sau khi nghe anh nói: Chào ông bạn, hoặc thấy tôi dắt theo con trai thì đến gần, cúi xuống giơ tay nói: Chào ông Thành con. Thành ra nhà anh ở đâu tôi cũng không biết. Gần đây, khoảng giữa tháng 4/2020 định viết về anh tôi mới gặp chú Vượng hỏi cho biết.

Tôi định khi nào anh hết chức tước, chỉ còn là nhà báo, tôi sẽ thăm anh, gần gũi anh như xưa.

Không ngờ…

11:00 ngày 28/8/1991, Đông vừa báo tin khủng khiếp: ANH THÉP MỚI ĐÃ MẤT.

Trưa hôm trước, ở cơ quan, anh nói chuyện với Tống Thế Gia. 21:00 còn trò chuyện với em rể Mạnh Hồng và em gái Hà Thị Xuân ở 22 Tú Xương. Chị Đặng Thị Thanh Hiền vợ anh kể: 23:00 còn vui vẻ trò chuyện với vợ và hai con. Đến 8 giờ ngày hôm sau, 28/8, chị bảo con trai lên mời bố xuống ăn sáng. Cháu Quang gọi, không thấy bố trả lời. Lên tận nơi thì thấy bố mặc quần đùi, áo ba lỗ nằm trên cái võng Trường Sơn quen thuộc, nhưng đã mất rồi. Tối hôm trước, trời rất nóng, anh lên gác nằm võng ngủ rồi ra đi khi nào không ai biết.

Chú Lê Xuân Vượng đi làm ở nhà in về thường ghé nhà anh ở phường 7 quận 3 gần chợ Vườn Chuối. Khi thì giúp sửa chữa những đồ điện khi thì ngồi chơi uống nước, nói chuyện chân tình, tiện đâu nói đó. Chú Vượng thân thiết với tôi hơn anh em ruột, cho nên anh Thép Mới cũng cảm tình với chú. Hôm ấy, chú Vượng ghé nhà để xin lỗi đã hẹn từ trước mà hôm qua bận, không ghé được. Không ngờ không còn được trò chuyện với anh nữa. Chị Hiền kể với chú mọi chuyện tôi vừa thuật. Anh Thép Mới mãi đến gần đây mới được cấp nhà riêng. Nhà đất thành phố thấy khu biệt thự 173 Hai Bà Trưng nay chỉ còn là nơi một số gia đình cán bộ nhân viên công nhân ở, vì không còn ban đại diện báo Nhân Dân nữa, nên mới lấy lại và thu xếp cho những người ở đó có nơi ở mới. Lê Xuân Vượng và gia đình về lại 82 Lý Chính Thắng, Nguyễn Phan Toàn về quận 5 và anh Thép Mới và gia đình về nhà nơi anh sau này ra đi. Nhà ba tầng, trước là tiệm kim hoàn buôn bán và chế tác đồ trang sức. Trước khi anh dọn đến, phường tổ chức tổng vệ sinh. Những người đến dọn dẹp đều khỏe mạnh, tình nguyện làm không công. Chỉ xin khi quét dọn được phép mang hết đất mùn quét dọn được về nhà mình. Biết đâu có bụi vàng, làm được bông hồng vàng như Pauxốpxki kể trong truyện Bông Hồng Vàng nổi tiếng của ông.

Trước khi mất ít lâu, anh Thép Mới như trong cơn khủng hoảng tinh thần, nhiều khi ăn nói những điều rất lạ, không ai hiểu nổi. Rồi lại bình thường trở lại. Cái chết của anh khiến không ít người thắc mắc

Tối 29/8, truyền hình Việt Nam loan tin thông báo anh Thép Mới đã mất, sẽ an táng ngày 31/8 tại nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh. 12:00 ngày 30/8, tôi cùng chú Vượng đến viếng anh Thép Mới quàn tại trụ sở Hội Văn nghệ thành phố Hồ Chí Minh. Tôi gặp các anh Hồng Hà, Hữu Thọ, Hà Đăng và Phạm Duy Phùng đội trưởng đội Thanh niên công tác phát hành báo Nhân Dân năm xưa, nay là phó bí thư đảng bộ báo Nhân Dân. Anh Hồng Hà, em ruột anh Thép Mới, là bí thư Trung ương Đảng tiến đến bắt tay và hỏi thăm sức khỏe tôi. Anh nói: Nghe nói bệnh nặng… còn đứng vững được như thế này là tốt rồi. Những người khác không hỏi, tôi cũng không bắt tay, sợ thấy sang bắt quàng làm họ.

Ngày 31/8, đúng 9:00 tôi đến dự lễ truy điệu. Anh Hà Đăng đọc điếu văn. Tiếp đó, anh Hồng Hà thay mặt gia đình lên phát biểu, đại ý nói: Còn nhiều điều anh muốn làm mà chưa làm được. Còn nhiều điều anh muốn viết mà chưa viết được. Còn nhiều điều anh muốn nói mà chưa nói được. Đó là điều đau buồn của gia đình chúng tôi.

Chị Hiền vợ anh mặc quần áo đen sụp lạy trước quan tài anh, xin tha cho những lỗi lầm, thiếu sót khi chung sống….

Tham dự lễ viếng, ban tổ chức đọc tên từng đoàn theo thứ tự vào đứng viếng trước linh cữu anh. Anh Trần Đĩnh viếng hai lượt, một trong nhóm công tác trong ban văn hóa văn nghệ báo Nhân Dân, một trong nhóm những người bạn với các anh Lửa Mới, Ngô Văn Quỹ, Nguyễn Ngọc Lương… Anh bảo, tay này đáng phải nghiêng mình trước hắn hai lần. Rồi có nhóm những đội viên bán báo năm xưa. Tôi không tham gia nhóm nào trong buổi viếng nghi thức đó. Tôi ngồi bên Anh ngay cạnh cô trang điểm thi thể Anh, nhìn rõ Anh như đang ngủ qua khung kính hình chữ nhật ngay chỗ mặt anh hiền hậu, bình thản. Tôi giúp cô mở cửa kính để thấm hơi nước đang rịn ra và trang điểm lại những chỗ bị lem. Tôi hỏi cô cứ để thế này thì bao lâu thi thể anh mới rã được. Cô bảo ít ra cũng 15 năm, vì phải giữ thật tốt để pháp y còn làm việc được chính xác. Nhưng nghe nói chỉ là cái chết bình thường vì bệnh tật gì đó thôi, không phải án mạng. Tôi biết rõ nếp sống thói quen của anh còn biết là những người ngủ hay ngáy, lại hút thuốc nhiều thì dễ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, rất dễ chết khi đang ngủ vì khó được cấp cứu kịp thời. Anh có đủ hai yếu tố ấy nên dẫn đến cái chết bất ngờ. Đúng 12:00 mới hạ huyệt. Chị Hiền khóc và nói là: Tôi phải nói lời cuối cùng… Những người có trách  nhiệm tại buổi lễ tang phải can nhưng chị vẫn nói: Tôi phải nói, vì đây là lời cuối cùng anh Thép Mới nói không phải lời của tôi. Anh ấy bảo tôi là phải cẩn thận, nhiều người quanh em không trung hậu đâu, chúng ích kỷ lắm… Chị ta nói đi nói lại câu ấy ít nhất ba lần.

Trưa 2/9, anh Nguyễn Ngọc Lương lại nhà tôi, cho nửa cân giò lụa Cô Tấm, uống một chén rượu rồi đi. Chiều, vợ chồng Chính- Phương và hai con trai Trỉnh, Nam và em Chính là Dũng đến chơi. Có lẽ nhớ kỷ niệm ngày cưới vợ chồng mình. Đến chiều 3/9, Chính đón cả đoàn về lại Biên Hòa.

Đã ăn cháo nấu với nhung lần thứ tư, còn hai lần nữa là hết một cái huyết nhung đầu tiên Ánh Ngọc gửi cho. Cơ thể chấp nhận có vẻ tốt.

25/9, mãi hôm nay mới đến viện được, lu bu nhiều chuyện quá. Hai bố con đến đúng lúc Thìn đang tự châm cứu, vừa châm vừa theo dõi huyết áp cao quá: 18/11. Một lát sau, còn 17/11, mới nói chuyện được. Cấp thuốc như ngày 5/8, mười thang liền.

Chiều 28/9 Đông mang về công văn của vụ tổ chức báo Nhân Dân số 26 TCND ngày 26/9/091 gửi cơ quan trong này và minh. Vừa đúng một tháng sau khi anh Thép Mới mất. Nội dung yêu cầu mình chọn: 1/ về mất sức- tức là phải qua hội đồng giám định y khoa. Mà ở đó làm gì có ai giỏi hơn giáo sư Đặng Văn Chung- 2/ xin thôi việc. “Quá hạn một tháng mà đ/c Tôn Thất Thành không báo cáo thì ban biên tập sẽ ra quyết định cho đồng chí thôi việc từ 1/11/1991, giải quyết theo cách thứ hai nói trên.”

Đọc công văn này thấy chẳng còn chút tình nào nữa, mình bèn đọc cho mẹ và vợ nghe. Nhận được sự đồng thuận của mẹ và vợ, tôi viết ngay báo cáo. Toàn văn như sau:

Kính gửi vụ tổ chức báo Nhân Dân,

Tôi xin tôi việc.

Thành phố Hồ Chí Minh ngày 27 tháng 9 năm 1991.

     (Ký tên)

Tôn Thất Thành

Bản này viết tay, nhưng có lưu một bản cacbon để làm kỷ niệm. Thế là xong một việc lớn, nhẹ cả người.

Từ nay có thể bình tâm tập trung nghiên cứu về cuộc đời và sự nghiệp của Ông Ngoại Phạm Quỳnh. Kiếm sống thì đã có nghề chính là dạy tiếng Nhật và nghề phụ là nghề viết báo đã quen tay và cũng có đầu ra khá ổn định. Chỉ có điều, vẫn không thể xem nhẹ vấn đề sức khỏe đến nay vẫn còn là một ẩn số, ngay đến tên gọi chính xác của bệnh cũng chưa ai xác định được, chỉ thống nhất một nhận định là rất nặng, rất khó điều trị.

Thành phố Hồ Chí Minh mùa Covid

Tháng 4/2020.

P.T.

Tấm Thiếp Thép Mới gửi tháng 6 năm 1975

Blog PhamTon năm thứ mười ba, kỳ 2 tháng 8 năm 2020.

CHUYỆN MỘT NGƯỜI CHÁU NGOẠI – PHỤ LỤC

TẤM THIẾP THÉP MỚI GỬI THÁNG 6 NĂM 1975

Phạm Tôn

Tháng 6 năm 1975, đạo diễn Nguyễn Tự ở xưởng phim Quân đội đến nhà tôi ở số 16 phố Hàng Da Hà Nội, đưa cho một tấm thiếp đựng trong phong bì.

Trong thiếp, Anh Thép Mới viết như sau:

K/g bạn Tôn Thất Thành,

Tôi đề nghị bạn gửi giúp hộ bản đánh máy lại bài tựa giới thiệu cuốn Thép đã tôi năm 1954 của Thép Mới vào đây ngay.

Và có gặp bạn Như Phong, xin lại toàn bộ tập Xốc tới 3-2 bảo quản cẩn thận, gửi người chắc chắn vào cho tôi.

Nhà xuất bản Văn học không đăng thì thôi.

Tôi bận nhiều việc vặt quá.

Nhớ cậu vô cùng.

Đáng lẽ có thể làm nhiều hơn nữa.

Gửi lời thăm bà cụ Hàng Da và xin cảm ơn cụ đã đọc bài tôi viết về Đà Lạt

Cảm ơn những nhận xét về các bài viết của tôi

                                                                             Thân

(Thép Mới ký)

Anh không còn nữa. Tôi trân trọng giữ gìn những dòng chữ anh viết cho mình như báu vật.

Ghi chú:

• Thép đã tôi là cuốn Thép đã tôi thế đấy do Thép Mới rút gọn và lược dịch xuất bản năm 1954, sau ngày Hà Nội giải phóng có bán khắp các hiệu sách.
• Như Phong là giám đốc Nhà xuất bản Văn học đã đề nghị anh Thép Mới dành cho quyền xuất bản Thời dựng Đảng. Sau này, năm 1984 sách này xuất bản lần đầu tại Thành phố Hồ Chí Minh.
• Bà cụ Hàng Da là mẹ tôi, năm ấy ngoài 60 vẫn rất ham đọc báo, rất ham thích các bài anh Thép Mới viết từ miền Nam gửi ra.