Trên quê hương yêu dấu (kỳ 2 tháng 5 năm 2024)

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 2 tháng 5 năm 2024.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 15/5/2024

Đối thủ đáng kính trọng của tướng Navarre

Tướng Henri Navarre trong cuốn sách Đông Dương hấp hối đã coi Chủ tịch Hồ Chí Minh là “đối thủ đáng kính trọng”, người có vai trò quyết định trong thắng lợi của nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp.

Thông tin được thạc sĩ Đào Tuấn Anh – trưởng phòng truyền thông, Bảo tàng Hồ Chí Minh – nói trong tham luận hội thảo khoa học Chiến thắng Điện Biên Phủ – Bản hùng ca thời đại Hồ Chí Minh do Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam tổ chức sáng 14-5 tại Hà Nội.

Lãnh tụ chính trị duy nhất

Ông Đào Tuấn Anh còn dẫn thông tin tướng Henri Navarre – tổng chỉ huy quân đội viễn chinh Pháp tại Đông Dương – từng phát biểu Việt Nam đã chiến thắng thực dân Pháp, bởi Việt Nam có “một lãnh tụ chính trị duy nhất: Hồ Chí Minh”, điều mà nước Pháp, quân đội Pháp giai đoạn ấy không có được.

Ông Tuấn Anh chỉ ra vai trò lãnh tụ chính trị, linh hồn của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược giai đoạn 1946-1954 của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Vai trò này giữ yếu tố quyết định đến thắng lợi của toàn bộ cuộc chiến.

Chủ tịch Hồ Chí Minh sớm nhìn thấy tài năng, trí tuệ và nhân cách của nhà hoạt động cách mạng Võ Nguyên Giáp.

Sau chiến thắng Chiến dịch Việt Bắc Thu Đông năm 1947, ngày 20-1-1948, Võ Nguyên Giáp là người đầu tiên được phong Đại tướng của QĐND VN với một triết lý rất đơn giản nhưng hoàn toàn hợp lý của Chủ tịch Hồ Chí Minh:

“Đánh thắng đại tá thì phong đại tá. Đánh thắng thiếu tướng phong thiếu tướng, đánh thắng trung tướng phong trung tướng, đánh thắng đại tướng thì phong đại tướng!”.

Lễ phong quân hàm cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp được Hội đồng Chính phủ tổ chức vào ngày 28-5-1948 tại Lục Rã, chân đèo Re.

Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã có một quyết định mà ông gọi là khó khăn nhất trong cuộc đời cầm quân của mình, đó là đổi phương châm tác chiến vào phút chót, từ “đánh nhanh thắng nhanh” sang “đánh chắc thắng chắc”.

Chính quyết định táo bạo này đã giúp quân và dân ta giành được thắng lợi lừng lẫy ở Điện Biên Phủ, kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp trường kỳ.

Nhưng để Đại tướng Võ Nguyên Giáp có thể tự tin đưa ra quyết định dũng cảm, táo bạo, sáng suốt ấy là nhờ vào tài dùng người của Bác Hồ.

Ông Đào Tuấn Anh dẫn lịch sử kể, khi nhận nhiệm vụ trực tiếp chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ, sau buổi họp trước khi lên đường, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hỏi Đại tướng: “Chú đi xa như vậy, chỉ đạo các chiến trường có gì trở ngại không?”.

Đại tướng trả lời: “Chỉ trở ngại là ở xa, khi có vấn đề quan trọng và cấp thiết, khó xin ý kiến của Bác và Bộ Chính trị”.

Nghe vậy, Bác Hồ nói: “Tổng tư lệnh ra mặt trận, Tướng quân tại ngoại. Trao cho chú toàn quyền. Có vấn đề gì khó khăn, bàn thống nhất trong đảng ủy, cố vấn thì cứ quyết định, rồi báo cáo sau”.

Bác Hồ căn dặn: “Trận này rất quan trọng, phải đánh cho thắng. Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh”. Đại tướng đã khắc ghi lời căn dặn ấy của Bác và đã có một quyết định quan trọng đưa quân dân ta tới thắng lợi to lớn.

Chăm tinh thần cho cán bộ chiến sĩ

Thạc sĩ Nguyễn Thị Lan Hương – trưởng ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ – cũng góp thêm ý kiến về vai trò của Bác Hồ trong Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Đó là, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặc biệt chăm lo tinh thần, tiếp thêm sức mạnh cho cán bộ, chiến sĩ ở mặt trận. Người không những đã cùng với Bộ Chính trị trực tiếp chỉ đạo chiến dịch, mà còn theo dõi sát sao diễn biến, thường xuyên thăm hỏi, cổ vũ, động viên kịp thời các chiến sĩ.

Tình cảm đặc biệt của Người đã tiếp thêm sức mạnh cho các chiến sĩ Điện Biên quyết chí xông pha giành thắng lợi vẻ vang.

Ngày 11-3-1954, trước khi quân ta nổ súng tấn công Him Lam hai ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư căn dặn các chiến sĩ:

“Các chú sắp ra mặt trận. Nhiệm vụ các chú lần này rất to lớn, khó khăn, nhưng rất vinh quang… Bác tin chắc rằng các chú sẽ phát huy thắng lợi vừa qua, quyết tâm vượt mọi khó khăn gian khổ để làm tròn nhiệm vụ vẻ vang sắp tới”.

Và Bác quyết định cho mỗi đại đoàn một lá cờ “Quyết chiến quyết thắng” để làm cờ thưởng luân lưu.

Ngày 13-3-1954, quân ta tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam, ngày 15-3 Chủ tịch Hồ Chí Minh lại gửi điện khen ngợi, cổ vũ và căn dặn:

“Bác và Trung ương Đảng được báo cáo về hai trận thắng đầu tiên của quân đội ta ở Điện Biên Phủ. Bác và Trung ương Đảng có lời khen các đồng chí.

Chiến dịch này là một chiến dịch lịch sử của quân đội ta, ta đánh thắng chiến dịch này có ý nghĩa quân sự và chính trị quan trọng. Địch sẽ ra sức đối phó, ta phải cố gắng, chiến đấu dẻo dai, bền bỉ, chớ chủ quan khinh địch, giành toàn thắng cho chiến dịch này”.

Người đã theo sát tình hình Điện Biên Phủ từng ngày, từng giờ, kịp thời đem tới cho cán bộ, chiến sĩ một sức mạnh lớn lao và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng.

Và khi được tin chiến dịch Điện Biên Phủ thắng lợi hoàn toàn vào chiều 7-5-1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định tặng huy hiệu “Chiến sĩ Điện Biên Phủ” cho tất cả bộ đội tham gia chiến dịch.

• Trang 5 báo Tuổi Trẻ ngày 13/5/2024

Khen ngợi các đơn vị triệt phá đường dây mở, bán tài khoản ngân hàng trái phép

Lãnh đạo Bộ Công an vừa gửi thư khen Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) và Công an tỉnh Phú Yên vụ triệt phá đường dây thu thập, sử dụng thông tin cá nhân để mở và bán tài khoản ngân hàng trái phép.

Ngày 12-5, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, đại tá Võ Duy Tuấn – phó giám đốc, thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Yên – cho biết lãnh đạo Bộ Công an vừa gởi thư khen Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao và Công an tỉnh Phú Yên.

Bộ Công an biểu dương

Nội dung khen về thành tích đấu tranh chuyên án, triệt phá đường dây thu thập, sử dụng thông tin cá nhân để mở và bán tài khoản ngân hàng trái phép.

Trong thư khen, lãnh đạo Bộ Công an khen Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh Phú Yên, một số đơn vị nghiệp vụ và công an địa phương tổ chức đấu tranh chuyên án, triệt phá đường dây thu thập, sử dụng thông tin cá nhân để mở, bán tài khoản ngân hàng trái phép cho các đối tượng hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc, đánh bạc, rửa tiền… với số lượng rất lớn nhằm thu lợi trái phép.

Qua đó bắt giữ, khởi tố 5 đối tượng, thu giữ 15 máy tính, 83 điện thoại di động, 4.671 thẻ sim điện thoại cùng nhiều vật chứng khác.

“Đây là chiến công đặc biệt xuất sắc, thể hiện quyết tâm, tinh thần trách nhiệm cao và sự sắc bén về nghiệp vụ của Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao và Công an tỉnh Phú Yên.

Phản ánh sự hiệp đồng tác chiến chặt chẽ, hiệu quả giữa các đơn vị nghiệp vụ của bộ và công an các địa phương trong triển khai chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an về phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm có tổ chức”, thư khen nêu.

Thay mặt Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, Thứ trưởng Lương Tam Quang ghi nhận, biểu dương thành tích trên và đề nghị Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao tiếp tục phối hợp với Công an tỉnh Phú Yên và các đơn vị, địa phương liên quan, khẩn trương củng cố tài liệu, chứng cứ để xử lý nghiêm các đối tượng theo quy định của pháp luật; đồng thời, phối hợp tổ chức tốt công tác tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức cảnh giác và phòng ngừa tội phạm.

• Trang 18 báo Tuổi Trẻ ngày 13/5/2024

Món quà đặc biệt của Thủ tướng

Ở độ cao hơn 2.000m, nơi đỉnh Ngọc Linh chạm tới mây trời, những mầm sâm quý đang âm thầm nảy nở dưới sự chở che của tán rừng nguyên sinh mát lạnh.

Và tại đây, món quà đặc biệt của Thủ tướng Phạm Minh Chính đang lớn lên từng ngày mang theo niềm hy vọng đổi đời cho bà con Xơ Đăng.

Gần một năm trước, trong chuyến công tác đến huyện Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum) vào tháng 8-2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trao tặng 12.000 cây sâm Ngọc Linh giống cho 300 hộ nghèo người Xơ Đăng.

Đến nay, chính quyền huyện đã cấp sâm giống cho các hộ dân trồng tập trung tại cánh rừng già dưới núi Ngọc Linh thuộc xã Măng Ri. Những ước mơ đổi đời của đồng bào vùng khó khăn đã được quan tâm và chắp thêm điều kiện.

Chăm bẵm, nâng niu món quà quý

Sau hơn 30 phút đánh vật với con đường dốc đứng ngoằn ngoèo dẫn ngược lên núi với sự dẫn đường của trưởng thôn Đak Dơn, chúng tôi “diện kiến” vườn sâm Thủ tướng tặng bà con mở ra trong tầm mắt. Dưới tán rừng già cổ thụ che kín là bầu không khí tĩnh mịch như một thế giới khác.

Tại đây, trên thảm lá mục ánh nắng hiếm khi nào rọi tới, những mầm sâm quý chen nhau vươn lên đón lấy linh khí đất trời. Mặc cho cái nóng thiêu đốt bao trùm cả nước, chốn rừng già nhiệt độ chẳng mấy khi quá 20oC và hơi ẩm đông đặc mát lạnh suốt ngày.

Có lẽ chính bởi “tính nết đỏng đảnh”, đòi hỏi khắt khe về môi trường sống mà cây sâm Ngọc Linh trở nên vô cùng đắt giá trên thị trường dược liệu, có thể lên tới vài trăm triệu đồng mỗi ký.

Để bảo vệ món quà quý, khu vực trồng sâm của mỗi xã được rào lưới thép cẩn thận. Bên trong, những gốc sâm của từng hộ dân trồng chung trên bầu đất quây nhựa xung quanh. Để tránh nước mưa xói lở và chuột sóc xâm nhập phá hoại, phía trên các ô trồng cũng được quây lưới kỹ lưỡng.

Là nơi sinh trưởng của hàng ngàn gốc sâm quý, an ninh ra vào khu rừng rất nghiêm ngặt. Vùng trồng được kết nối với bên ngoài qua con đường đất độc đạo hiểm trở có trạm gác của cơ quan chức năng. Tại nơi trồng sâm, chính quyền dựng thêm một nhà sàn làm nơi bà con thay nhau đến trực canh giữ vườn sâm hằng ngày.

Loay hoay xách nước tưới mát vườn sâm để giữ độ ẩm giữa mùa khô, anh A Dưỡng – người dân thôn Đăk Ka, xã Tu Mơ Rông – không giấu niềm vui trên gương mặt khi nhìn cây sâm lớn từng ngày. Những chồi xanh đang dần nhú lên kéo giấc mơ đổi đời của gia đình anh thêm gần lại. Ở tuổi 25, A Dưỡng là cha của hai cậu con trai.

Nơi miền núi xa xôi, bà con Xơ Đăng ít điều kiện học hành, đa số lập gia đình sớm rồi bám vào nương rẫy. Vòng tuần hoàn nghèo khó ấy lặp lại bao đời nay, không dứt ra được. Dù con đã lớn, gia đình bốn người của anh vẫn ở trong căn nhà sàn tạm bợ, chưa dám mơ tới mái nhà kiên cố bởi cuộc sống khó khăn quá.

Quanh năm bám rẫy mì lo được cái ăn cái học cho con đã bở hơi tai, cứ ngỡ cuộc sống khó nghèo sẽ bám riết không buông, cho đến khi món quà của Thủ tướng thắp lên trong anh tia hy vọng.

Để quà của Thủ tướng thành sinh kế cho dân

Ngồi bên luống sâm đã cao gần một gang tay, A Dưỡng nhẩm tính chỉ ba năm nữa cây sẽ ra hạt. Những hạt sâm thu được tiếp tục ươm mầm để nhân rộng vườn trồng. Chịu khó chăm sóc ít năm rồi món quà này sẽ nảy nở, nhân lên gấp nhiều lần, tạo nguồn sinh kế lâu dài cho cả gia đình. Đó hoàn toàn không phải mơ ước viển vông bởi cây sâm đã đưa rất nhiều nông dân Xơ Đăng dưới chân núi Ngọc Linh này vụt lên thành tỉ phú chỉ qua vài mùa lá rụng.

Người Xơ Đăng dưới chân núi ngàn đời sống cùng sâm Ngọc Linh, coi cây sâm là vị thuốc quan trọng chữa nhiều bệnh hiểm nghèo nhưng không phải ai cũng biết cách gieo trồng. Để món quà của Thủ tướng phát triển tốt nhất, chính quyền huyện Tu Mơ Rông đã giao Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện phụ trách hỗ trợ bà con về kỹ thuật trồng trọt.

Lên xuống vườn sâm mỗi tháng vài bận, bà Hoàng Thị Thùy Dung – phó giám đốc trung tâm – vui mừng bảo vườn sâm hợp thủy thổ nên đang phát triển rất tốt, chưa hao hụt gốc nào. “Chỉ 2-3 năm nữa, khi cây sâm kết lứa quả đầu, bà con đã có thể thu hạt nhân giống mở rộng diện tích. Vùng trồng sâm nhân lên cũng đồng nghĩa hy vọng đổi đời của bà con càng thêm rộng mở”, bà Dung vui vẻ nói.

Trong khi đó, ông Võ Trung Mạnh – chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông – bảo chính quyền huyện đã cân nhắc rất kỹ khi quyết định đưa cây sâm giống của bà con trồng tập trung tại một điểm. Lựa chọn này ngoài việc thuận lợi cho công tác bảo vệ và chăm sóc kỹ thuật, còn tránh được việc bà con “bán lúa non” để món quà của Thủ tướng phát huy lợi ích bền vững, trở thành sinh kế lâu dài.

Hy vọng vài mùa xuân nữa, vườn sâm Ngọc Linh này không chỉ là quốc bảo mà còn là quốc kế dân sinh, góp phần giúp bà con xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương mình.

• Trang 19 báo Tuổi Trẻ ngày 11/5/2024

Mỹ trao trả kỷ vật chiến tranh cho Việt Nam

“Em ơi, em ơi về với chị” – bà Nguyễn Thị Dung (Thanh Hóa) khóc nấc, ngã người ra phía sau khi nhận được các kỷ vật của người em trai đã hy sinh năm 1969 nhưng đến nay vẫn chưa tìm được hài cốt.

Không ít lần trong lễ trao trả kỷ vật cho gia đình các cựu chiến binh và liệt sĩ Việt Nam do Đại sứ quán Mỹ tổ chức tại Hà Nội vào ngày 10-5 chứng kiến những giọt nước mắt.00:01:2

Có gia đình phấn khởi vì những thông tin được nhận có thể sẽ giúp họ tìm thấy người đã khuất. Nhưng cũng có gia đình vẫn mòn mỏi chờ ngày ấy.

Hy vọng tìm được hài cốt người thân

Hàng chục món đồ – gồm nhật ký cá nhân, thư, giấy tờ tùy thân, sổ tay, giấy chứng nhận/bằng cấp và cả giấy báo tử – của hơn 10 cựu chiến binh và liệt sĩ Việt Nam đã được trao tận tay cho gia đình của họ hoặc chính bản thân họ tại buổi lễ. Năm tháng qua đi, chiến tranh lùi xa, chỉ có cựu chiến binh Nguyễn Văn Thiện và Phan Xuân Diệu là đến sự kiện hôm 10-5.

Họ đều bị lạc mất nhật ký chiến trường và qua nhiều kênh, nhiều cách cùng sự nỗ lực của Việt Nam lẫn Mỹ, những kỷ vật này đã được trở lại chủ cũ. Riêng ông Nguyễn Văn Thiện, người vào tháng 9 năm ngoái đã gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden, đến sự kiện để nhận một bức thư từ nhà lãnh đạo Mỹ. Cuốn nhật ký đã được trao cho ông trước đó, trước sự chứng kiến của Tổng thống Biden khi thăm Việt Nam tháng 9-2023.

Vượt hàng trăm cây số từ Thanh Hóa, bà Nguyễn Thị Dung đã xúc động mạnh khi được nhận lại kỷ vật từ người em trai quá cố là liệt sĩ Nguyễn Phong Ba.

Hai ba tuần qua, bà Dung không ngủ được vì hồi hộp, trông ngóng ngày lên Hà Nội. Những ký ức của bà về người em yêu dấu vẫn rõ nét dù năm nay tuổi tác đã cao.

“Nhận được kỷ vật của em trai, gia đình vui mừng khôn xiết nhưng xen lẫn trong đó là một nỗi buồn lớn khi chưa được nhìn thấy mặt em, hài cốt của em” – bà Dung nói với phóng viên bằng giọng đứt quãng, đưa tay quệt vội những giọt nước mắt chảy dài trên hai gò má nhăn nheo.

Mắt kém, bà không đọc được những dòng chữ của em trai ghi lại trong nhật ký những ngày tháng trên chiến trường, nhưng với bà, đó cũng là đã một điều an ủi.

“Hôm nay tôi đã được toại nguyện khi nhìn thấy những gì em trai để lại, ngày mai tôi có nhắm mắt xuôi tay thì cũng yên lòng. Nhưng mong mỏi lớn nhất của tôi và gia đình vẫn là tìm thấy được hài cốt của em mình”, bà Dung trải lòng.

Cảm ơn các cơ quan chức năng của Việt Nam và Mỹ, ông Vũ Quốc Khánh, con trai của liệt sĩ Vũ Duy Hùng, bày tỏ niềm tin gia đình tìm thấy hài cốt của cha một ngày không xa.

Suốt hàng chục năm qua, trong lòng ông và gia đình vẫn trăn trở ngày cha hy sinh bảo vệ Tổ quốc để làm đám giỗ đúng ngày.

Những thông tin mà gia đình nhận được tại buổi lễ đã xác định đầy đủ và làm rõ hoàn cảnh hy sinh của liệt sĩ như đơn vị chiến đấu, ngày hy sinh, nguyên nhân hy sinh, nơi chôn cất, tọa độ chôn cất.

Đây là những thông tin quý báu, là “điểm tựa” để gia đình có thể tìm được hài cốt của liệt sĩ. Và ông tin rằng dù là người Mỹ hay Việt Nam, ai cũng đều có một mong mỏi lớn là được tìm thấy hài cốt người thân đã mất tích.

Nhóm nghiên cứu Harvard hỗ trợ

Buổi lễ ngày 10-5 là kết quả của sự phối hợp giữa Việt Nam và Mỹ vì mục đích nhân đạo, hàn gắn vết thương chiến tranh. Các kỷ vật được trao trả cũng đánh dấu nỗ lực tâm huyết của đội ngũ các nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard, trong khuôn khổ Sáng kiến tìm kiếm người Việt Nam mất tích trong chiến tranh (VWAI) do Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ.

“Có những tài liệu rất mong manh về thông tin khi chỉ có một dòng thông tin” – tiến sĩ Nguyễn Hải (Đại học Harvard) chia sẻ sau sự kiện. Quá trình nghiên cứu rồi tìm kiếm thông tin liên quan đến liệt sĩ của Quân đội nhân dân Việt Nam thật sự rất khó khăn, bởi những tài liệu mà nhóm nghiên cứu có được đôi khi rất khó đọc do thu được từ cả nguồn Mỹ và đồng minh.

“Trong bối cảnh chiến tranh khi ấy, có những chữ rất khó để đọc, chưa kể còn dính máu, bùn và nhiều thứ khác. Bom đạn rơi, họ viết vội, viết tắt hay dùng phương ngữ nên có những tài liệu chúng tôi phải dịch từ tiếng Việt sang tiếng Việt trước rồi mới chuyển sang tiếng Anh. Các tài liệu này sau đó được dùng để đối chiếu với kho dữ liệu của Mỹ rồi chuyển cho Bộ Quốc phòng Mỹ trước khi họ chia sẻ với Việt Nam”, ông Hải nói về những khó khăn trong việc xác định các kỷ vật chiến tranh.

Nhưng dù gian khó bao nhiêu, tiến sĩ Nguyễn Hải khẳng định nhóm nghiên cứu vẫn sẽ cố gắng hết sức, bởi so với các liệt sĩ, những người ngày xưa đi vào chiến trường gian khổ và ác liệt thì nỗ lực này không thể sánh được.

“Chúng tôi sẽ không bỏ sót một thông tin nào từ những tài liệu thu được trên chiến trường để hỗ trợ Chính phủ Việt Nam, hỗ trợ những gia đình Việt Nam có thể biết các thông tin liên quan đến ngày sinh hay nơi chôn cất”, ông Hải khẳng định.

Những kỷ vật tại buổi lễ ngày 10-5 chỉ là một phần lý do giúp nhóm nghiên cứu của ông Hải có quyết tâm ấy. Dẫn ra trường hợp liệt sĩ Đặng Thành Tuấn gần 60 năm không xác nhận được đó là liệt sĩ hay không, ông Hải cho biết cuối cùng nhờ vào các tài liệu của nhóm nghiên cứu, Chính phủ Việt Nam, Bộ Quốc phòng Việt Nam, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã cấp bằng Tổ quốc ghi công và chứng nhận liệt sĩ với ông Đặng Thành Tuấn.

Đại tá Thomas Jacob Bouchillon, tùy viên quốc phòng Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, chia sẻ tại với tư cách là một người lính cũng là một cựu binh, ông có sự tôn trọng lớn với những hy sinh và cống hiến của các cựu chiến binh, các liệt sĩ và gia đình họ trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam.

Ông Bouchillon cũng cho biết đây là năm thứ ba triển khai hoạt động theo khuôn khổ VWAI. Việc trao trả các kỷ vật chiến tranh chỉ là một phần trong nỗ lực quy mô lớn hơn, do biết phía Mỹ cũng tiến hành các hoạt động rà phá bom mìn, tẩy độc dioxin và hỗ trợ người khuyết tật tại Việt Nam.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 15/5/2024

Khuyến khích doanh nghiệp công nghệ cao Trung Quốc đầu tư

Ngày 14-5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc tọa đàm với các doanh nghiệp Trung Quốc tiêu biểu trong lĩnh vực phát triển kinh tế xanh, kinh tế số.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam đã tăng hơn 7 lần trong hơn 10 năm qua, Trung Quốc đã trở thành nhà đầu tư lớn thứ 6/146 đối tác đầu tư của Việt Nam.

Ưu tiên thu hút đầu tư có chọn lọc

Trong năm 2023, hợp tác đầu tư có bước tiến đột phá, Trung Quốc đã vươn lên trở thành đối tác dẫn đầu về số lượng dự án đầu tư mới ở Việt Nam (tính đến tháng 3-2024, Trung Quốc có 4.418 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký hơn 27,6 tỉ USD).

Tại tọa đàm, các doanh nghiệp Trung Quốc và các bộ, ngành Việt Nam đã trao đổi nghiêm túc, thẳng thắn, cầu thị, chân thành, trách nhiệm cao, đề xuất các ý tưởng, sáng kiến hợp tác thiết thực để trụ cột hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư ngày càng thực chất, sâu sắc hơn.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi phát triển quan hệ hữu nghị với Trung Quốc là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong tổng thể đường lối đối ngoại.

Đây là cuộc gặp đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam với đại diện cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc, nên Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư và bộ, ngành liên quan nghiêm túc tiếp thu các ý kiến, chủ động xử lý ngay, có văn bản trả lời rõ ràng, cụ thể đối với những đề xuất, kiến nghị theo thẩm quyền và công bố công khai thông tin.

Dành nhiều thời gian thông tin về tình hình phát triển kinh tế của Việt Nam, Thủ tướng cho biết Việt Nam đang tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Mục tiêu để đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược (thể chế, hạ tầng, nhân lực), thúc đẩy mạnh mẽ và làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống; cũng như khai thác tối đa các động lực tăng trưởng mới, nhất là từ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, liên kết vùng, đô thị hóa, các ngành, lĩnh vực mới nổi.

Với định hướng thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc, tạo kết nối lan tỏa, người đứng đầu Chính phủ cho biết Việt Nam nhu cầu và ưu tiên cao, như đổi mới sáng tạo, tăng trưởng xanh, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, đô thị thông minh, công nghiệp chế tạo chất lượng cao, xây dựng hạ tầng giao thông đường bộ, đường sắt, y tế, giáo dục…

Kết nối hai nền kinh tế, áp dụng mô hình kinh doanh bền vững

Vì vậy, ông mong muốn các doanh nghiệp lớn, có năng lực, uy tín của Trung Quốc cùng hợp tác để sớm có những dự án lớn, công nghệ cao, tiêu biểu cho trình độ phát triển của Trung Quốc và phù hợp với nhu cầu của Việt Nam.

Áp dụng các mô hình kinh doanh bền vững trong lĩnh vực kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng của các tập đoàn, của khu vực, toàn cầu.

Cùng đó, cần đẩy mạnh kết nối hai nền kinh tế để sớm cụ thể hóa, hiện thực hóa các thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao hai nước, nhất là xây dựng các tuyến đường sắt, đường bộ xuyên biên giới, thúc đẩy xây dựng các khu hợp tác qua biên giới, đẩy nhanh mở mới, nâng cấp một số cặp cửa khẩu đã thỏa thuận, triển khai thí điểm cửa khẩu thông minh, thúc đẩy số hóa các hoạt động giao thương.

Trên tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, Chính phủ Việt Nam cam kết “3 cùng” (cùng lắng nghe và thấu hiểu, cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động, cùng làm cùng hưởng) và “3 bảo đảm” (đảm bảo khu vực FDI là hợp phần quan trọng kinh tế Việt Nam; bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng; bảo đảm giữ ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội nhà đầu tư yên tâm làm ăn).

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 14/5/2024

TP.HCM chuẩn bị gì trước “mùa ngập”

Đến mùa mưa, người dân TP.HCM lại lo ngập nước. Thành phố sẽ chuẩn bị những gì để ứng phó mùa mưa sắp tới và các dự án được cho là giải quyết căn cơ đã được làm tới đâu?

Mới đây, Sở Xây dựng TP.HCM có báo cáo về tình hình ngập do mưa và triều cường tại thành phố. Theo đó, TP.HCM có 18 điểm ngập (13 tuyến đường ngập do mưa và 5 tuyến đường ngập do triều cường).

Ngoài danh sách ngập vẫn bị ngập

Sở này cho biết cách đánh giá điểm ngập dựa theo tiêu chí các đường trục chính. Còn số lượng đường “trục phụ” bị ngập thì Sở Xây dựng không thông tin chi tiết.

Danh sách cụ thể của 13 đường trục chính bị ngập do mưa gồm đường Phan Anh, Lê Đức Thọ, Quang Trung, Nguyễn Văn Khối (Cây Trâm), Hồ Học Lãm, quốc lộ 1, Đặng Thị Rành, Dương Văn Cam, Kha Vạn Cân, Bạch Đằng, Thảo Điền, Quốc Hương, Nguyễn Văn Hưởng. Còn ngập do triều cường gồm đường Huỳnh Tấn Phát, Trần Xuân Soạn, Lê Văn Lương, Đào Sư Tích và quốc lộ 50.

Thực tế, nhiều nơi không nằm trong danh sách này vẫn bị ngập. Chiều 8-5, sau cơn mưa chỉ khoảng 15 phút, một số tuyến đường ở TP Thủ Đức đã bị ngập.

Trong đó có đường Lê Văn Việt, Tô Ngọc Vân, xa lộ Hà Nội (đoạn hầm chui trước bến xe Miền Đông mới). Các tuyến đường đều đông đúc xe cộ và tình trạng ngập nước diễn ra “như cơm bữa” vào mùa mưa.

Mùa mưa tới, phép thử cho các dự án

Tháng 10-2020, dự án xây dựng hệ thống thoát nước đường Võ Văn Ngân (TP Thủ Đức, TP.HCM) được khởi công xây dựng. Khu vực này lúc ấy cứ mưa là ngập, có đoạn dốc nước chảy như thác. Đơn vị thi công không đảm bảo tiến độ.

Đến tháng 1-2024, chủ đầu tư tìm được nhà thầu mới và yêu cầu đẩy nhanh tiến độ. Ngày 27-4 vừa qua, cơ quan chức năng đã tổ chức buổi khánh thành dự án xây dựng hệ thống thoát nước đường Võ Văn Ngân và dọc đường ray xe lửa phường Linh Đông, TP Thủ Đức.

Ông Bùi Văn Thanh (ngụ phường Linh Chiểu) chia sẻ: “Chúng tôi mong không còn nước ngập ở đoạn ngã ba đường Đặng Văn Bi đến chợ Thủ Đức”.

Ông Trần Nhân, giám đốc điều hành hệ thống thoát nước đường Võ Văn Ngân, cho biết dự án hoàn thành sẽ giảm ngập cho khu vực. Tuy nhiên, để giải quyết căn cơ ngập nước thì kiến nghị UBND TP.HCM và TP Thủ Đức nghiên cứu, đầu tư thêm để kết nối đồng bộ các công trình, đường ống thoát nước khác trong khu vực

Còn ông Mai Hữu Quyết, phó chủ tịch UBND TP Thủ Đức, nhận định đường Võ Văn Ngân là “rốn ngập” của TP Thủ Đức những năm vừa qua.

Sau khi dự án cải tạo đường thoát nước ở đây hoàn thành và kết hợp với dự án giải quyết ngập đường ray xe lửa Linh Đông sẽ giải quyết cơ bản vấn đề ngập ở chợ Thủ Đức. Sắp tới, TP Thủ Đức sẽ có nhiều công trình cải tạo để giải quyết tổng thể bài toán ngập ở địa phương.

Ngoài đường Võ Văn Ngân, TP Thủ Đức cho biết trong thời gian tới sẽ phấn đấu khởi công và hoàn thành bảy công trình nâng cấp bờ bao chống ngập, 36 công trình thoát nước, mở rộng 60 tuyến hẻm.

Cải thiện ống thoát nước ở Gò Vấp

Ông Lý Thanh Long, chánh văn phòng Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết TP.HCM đang chuẩn bị làm ba dự án chống ngập và cải thiện đường ống thoát nước ở quận Gò Vấp.

Đó là cải tạo hệ thống thoát nước đường Nguyễn Văn Khối – Lê Văn Thọ, đường Quang Trung (từ Phạm Văn Chiêu đến cầu Chợ Cầu) và đường Lê Đức Thọ (từ Phạm Văn Chiêu đến Cầu Cụt). Sau khi dự án hoàn thành sẽ giải quyết được 4/13 tuyến đường trục chính ngập.

Việc ứng phó trong thời gian chờ các dự án được hoàn thành, ông Long cho biết Sở Xây dựng TP.HCM đã chỉ đạo Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP.HCM sửa chữa các vị trí cống xuống cấp, nạo vét lòng cống, kênh rạch, cửa thu và xả.

Tổ chức kiểm tra việc vận hành các van ngăn triều đã được lắp đặt, vận hành tất cả các trạm bơm cố định để thoát nước, xây dựng các đoạn đê tạm ngăn triều, phối hợp với các đơn vị liên quan đấu nối cống, mở hướng thoát nước mới…

Sở Xây dựng sẽ thống nhất với các bên liên quan về phương án điều tiết giao thông, đặc biệt tại các khu vực ngập nặng. Kiểm tra, rà soát để tận dụng các trạm bơm nước thải hỗ trợ thoát nước khi mưa lớn: trạm bơm Nhiêu Lộc – Thị Nghè, trạm bơm Đồng Diều và nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng, Bình Hưng Hòa.

Phối hợp cùng chính quyền địa phương vận động người dân bảo vệ hệ thống thoát nước bằng cách không lấp, bít và bỏ rác thải tại các miệng thu nước, xử lý ngay trường hợp cố tình xả rác làm tắc nghẽn hệ thống thoát nước.

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 14/5/2024

Tàu cao tốc TP.HCM – Côn Đảo chở được ngàn người

Sáng 13-5, Sở Giao thông vận tải TP.HCM phối hợp các đơn vị tổ chức lễ khai trương tàu cao tốc Thăng Long từ Nhà Bè (TP.HCM) đi Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu), phục vụ nhu cầu đi lại rất lớn của người dân.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Bùi Hòa An – phó giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM – nhận định du lịch, vận tải đường thủy được xác định là đặc trưng của TP.HCM. Trong đó việc khai trương tuyến tàu cao tốc từ TP.HCM đi Côn Đảo sẽ tăng khả năng kết nối với các tỉnh vùng Đông Nam Bộ.

Đồng thời, giúp cho người dân có thêm sự lựa chọn khi đi từ TP.HCM đến Côn Đảo – điểm du lịch hấp dẫn với bãi biển đẹp, khung cảnh thiên nhiên nguyên sơ, với những di tích lịch sử linh thiêng, gắn liền với lịch sử đấu tranh hào hùng của dân tộc ta giành độc lập, tự do và thống nhất đất nước.

Cũng theo ông An, hiện du khách để đến được với Côn Đảo từ TP.HCM, có 2 phương thức vận tải. Một là bằng đường hàng không (với thời gian khoảng 50 phút), hai là đi xe và tàu cao tốc từ TP.HCM đến Vũng Tàu, Côn Đảo.

Ông Vũ Văn Khương – phó tổng giám đốc Công ty CP tàu cao tốc Phú Quốc (chủ đầu tư) – khẳng định từ nay người dân có thể trực tiếp đi từ cảng Sài Gòn – Hiệp Phước đến Côn Đảo với thời gian khoảng 4 tiếng.

“Có thể nói, đây sẽ là một sự chọn lựa mới, đem lại trải nghiệm du ngoạn cho người dân và du khách với cung đường thủy từ cảng Sài Gòn – Hiệp Phước tại huyện Nhà Bè, thông qua luồng Soài Rạp – vịnh Đồng Tranh – Biển Đông đến cảng Bến Đầm tại Côn Đảo. Chúng tôi kỳ vọng chung tay kết nối vùng, phát triển kinh tế – xã hội, du lịch”, ông Khương nói.

• Trang 19 báo Tuổi Trẻ ngày 14/5/2024

Việt Nam đã là nền kinh tế thị trường

Chủ tịch Hội đồng kinh doanh Mỹ – ASEAN (USABC) Ted Osius tỏ ra lạc quan về khả năng Việt Nam được Mỹ công nhận là nền kinh tế thị trường.

“Việt Nam đã là một nền kinh tế thị trường rồi và đáp ứng được các tiêu chí chính như khả năng chuyển đổi tiền tệ và đã sẵn sàng để có được một sự công nhận đúng với điều đó” – ông Osius, người từng là đại sứ Mỹ tại Việt Nam từ năm 2014 đến 2017, nhấn mạnh với Tuổi Trẻ.

Với tư cách là người đứng đầu USABC có hơn 130 thành viên là các công ty hàng đầu Mỹ và thế giới, ông Osius khẳng định doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư đáng kể vào Việt Nam vì họ nhận ra tiềm năng tăng trưởng tại đây.

Việc công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường nhận được sự ủng hộ của USABC và trong giai đoạn Mỹ xem xét điều này, USABC đã có tiếng nói.

Để minh chứng, trong email trả lời Tuổi Trẻ, ông Osius đã đính kèm hai tài liệu kêu gọi Chính phủ Mỹ xem xét thực tế ngày càng nhiều doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào Việt Nam và thay đổi quy chế Việt Nam lên nền kinh tế thị trường.

Một trong hai lá thư này cũng nêu ra 7 điểm phản bác lại lập luận của Hiệp hội các nhà sản xuất mật ong Mỹ – bên phản đối cấp quy chế cho Việt Nam.

“Nhiều đối thủ cạnh tranh thương mại của Mỹ ở châu Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc), châu Âu và châu Mỹ (Mexico và Canada) đã tận dụng ưu đãi từ các hiệp định thương mại với Việt Nam để mở rộng cơ hội cho nền kinh tế của họ.

Nếu chúng ta không thể bắt kịp những động thái đó và tiếp tục coi Việt Nam là nền kinh tế phi thị trường, chúng ta có nguy cơ hủy hoại tương lai của một trong những mối quan hệ thương mại song phương thành công nhất của Mỹ trên thế giới”, lá thư thứ hai gửi đến Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo kết thúc bằng một cảnh báo.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 13/5/2024

Cần Thơ và các địa phương phải liên kết vùng trong phát triển hạ tầng

Chuyên gia cho rằng hiện các địa phương vùng Đông Nam Bộ muốn giảm tỉ lệ nộp ngân sách để có nguồn lực đầu tư nhưng khó khả thi. Cần mạnh dạn đề xuất giữ lại một phần ngân sách đưa vào quỹ phát triển hạ tầng liên vùng.

Sáng 14-5, Học viện Cán bộ TP.HCM phối hợp cơ quan thường trực tạp chí Cộng Sản tại miền Nam tổ chức hội thảo khoa học cấp bộ với chủ đề “TP.HCM sau 1 năm thực thi nghị quyết số 98 của Quốc hội“.

Điều tiết ngân sách để xây dựng hạ tầng vùng Đông Nam Bộ

Phát biểu tham luận tại hội thảo, PGS.TS Đỗ Phú Trần Tình – viện trưởng Viện Phát triển chính sách, Đại học Quốc gia TP.HCM, đã đặt vấn đề liên kết vùng khi TP.HCM thực thi nghị quyết 98.

Ông Tình cho rằng nghị quyết 98 đặt ra vai trò nòng cốt của TP trong phát triển kinh tế và hạ tầng vùng.

Vùng Đông Nam Bộ hiện nay đã thành lập Hội đồng điều phối vùng do Thủ tướng Phạm Minh Chính là chủ tịch hội đồng. Ông cho rằng đây là cách hay để kịp thời triển khai các chính sách phát triển vùng.

Tuy nhiên Thủ tướng vẫn không thể trên luật nên khi triển khai các vấn đề, các bộ ngành trung ương vẫn phải làm theo luật. Do đó, mục tiêu dài hạn là phải điều chỉnh các luật về liên kết vùng.

Trong ngắn hạn, ông Tình cho rằng cần cho vùng Đông Nam Bộ thí điểm cơ chế liên kết vùng, đặc biệt là thể chế liên kết đó.

Trong đó, đề xuất Hội đồng điều phối vùng phải là cơ quan trực thuộc Chính phủ, có tư cách pháp nhân, có dấu, có quyền điều tiết ngân sách để xây dựng hạ tầng vùng.

Ông cho rằng các địa phương trong vùng đóng góp tỉ lệ ngân sách cao về trung ương. Hiện nay các địa phương đều muốn giảm tỉ lệ nộp về để có thêm nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng.

“Tuy nhiên tôi cho rằng trong bối cảnh ngân sách hiện nay đòi hỏi giảm tỉ lệ trích về trung ương là rất khó. Nên chăng cần mạnh dạn đề xuất giữ lại một phần ngân sách đưa vào quỹ phát triển hạ tầng liên vùng. Và nếu Hội đồng điều phối vùng là cấp hành chính trung gian thì hoàn toàn có thể điều phối được nguồn quỹ này”, ông Tình nói.

Ngoài ra với khối lượng công việc lớn của Thủ tướng, nên để bí thư Thành ủy TP.HCM làm trưởng ban điều phối hội đồng vùng này.

Cần có chiến lược phát triển tứ giác kinh tế

Cùng về vấn đề liên kết vùng, TS Nguyễn Thị Trâm và TS Nguyễn Thị Ngọc Hiền, Học viện Chính trị khu vực II, đã chia sẻ kinh nghiệm phát triển đặc khu kinh tế Thâm Quyến (Trung Quốc) để đề xuất giải pháp cho TP.HCM thực hiện liên kết vùng.

Các chuyên gia cho rằng nghị quyết 98 có đặt mục tiêu phát triển TPHCM nằm trong hoạch định vùng Đông Nam Bộ. Trong đó, có đề cao vai trò của vùng tứ giác kinh tế TP.HCM – Bà Rịa-Vũng Tàu – Bình Dương – Đồng Nai đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Tuy nhiên hiện nay lại thiếu các chiến lược mang tính tổng thể của TP.HCM đặt trong vùng và cả nước.

Chỉ khi có các chiến lược nhất quán thì TP.HCM mới có khả năng triển khai các chính sách cải cách dài hơi, tránh tư duy “thí điểm”. Các địa phương trong vùng cũng có điều kiện để kết nối với TP.HCM và các địa phương trong vùng khác.

Dẫn chứng như việc triển khai xây dựng cảng trung chuyến quốc tế Cần Giờ kết nối như thế nào với cảng Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa – Vũng Tàu), cảng Phước An (Đồng Nai), cảng quốc tế Long An… tạo thành hệ thống cảng để cạnh tranh trong khai thác logistics với các quốc gia trong khu vực…

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 13/5/2024

Đội quân tóc bạc cùng dựng lên những mái nhà

Sinh ra ở mảnh đất cù lao Ông Hổ, từng một thời kham khổ, nên khi cơm no áo ấm, mấy ông lão tốt dạ luôn sẵn lòng giúp đỡ bà con gầy dựng chốn an cư.

Ở cù lao Ông Hổ (xã Mỹ Hòa Hưng, TP Long Xuyên, tỉnh An Giang), nhiều người trìu mến gọi ông Huỳnh Văn Bảy là “ông chủ tịch” của đội quân tóc bạc. Dù đã 79 tuổi, mái tóc bạc phơ, nhưng trông ông vẫn nhanh nhẹn như một thợ làm mộc chuyên nghiệp.

Tổ xây dựng nhà đại đoàn kết

“Bữa nay chú đến gặp tụi tui là hên lắm, bởi tui đi tứ xứ để khảo sát, lắp ráp nhà cho bà con. Tui mới lãnh dựng căn nhà có gác cho bà 80 tuổi bên Mỹ Quý, Long Xuyên. Hôm qua đến khảo sát tui không đành lòng chậm trễ được nữa, nóc nhà đã nhìn thấu trời xanh rồi. Hễ mưa gió là cả nhà chạy kiếm chỗ trốn”, lão Bảy tâm sự.

Xuất thân trong gia đình nghèo, đông anh chị em, từ nhỏ ông vừa phụ giúp cha mẹ canh tác ruộng vườn vừa theo chân những người lớn tuổi đi giúp người khó khăn. Những ngày tháng đó đã ươm mầm trong ông hạt giống thương yêu, nghĩ đến người xung quanh một cách thật tự nhiên.

Mấy mươi năm trước, ông đi kiếm gỗ dựng nhà cho bà con trong xóm. Nhờ dựng nhà “mát tay” mà tiếng tăm được đồn khắp xóm. Bà con nghèo kêu ông giúp đỡ đến nỗi làm không xuể. Năm 2001, ông nghĩ đến chuyện huy động thêm những người tốt dạ đến tiếp sức, từ đó tổ xây dựng nhà đại đoàn kết ra đời.

“Tui huy động được bốn năm chục người tham gia. Người lớn nhất ngoài tám mươi, người nhỏ nhất cũng năm chục. Nhưng cái khó là không ai rành làm mộc, tui mới đứng ra vận động một người thợ tham gia cùng tổ. Anh em được chỉ dẫn tận tình từ cách cưa cây, đục đẽo, tạo hình”, ông Bảy nhớ lại.

Trong tổ, người còn trẻ khỏe thì lo công việc dựng, lợp nhà. Người lớn tuổi thì ở nhà cưa cây, đục đẽo, làm khung để sẵn.

“Nhưng từ lúc thành lập tới giờ, có tới một nửa thành viên bỏ cuộc. Vì cuộc sống, cơm áo gạo tiền mà, trách sao được. Giờ chỉ còn lại mấy ông già như tụi tui kiên trì bám trụ”, ông Bảy nói tiếp.

Đội quân tóc bạc sống tốt đời, đẹp đạo làm người

Một góc sân rộng phía trước Hưng Long Tự (còn gọi là chùa Chư Vị) ở cù lao Ông Hổ là “đại bản doanh” tổ xây nhà đại đoàn kết của lão Bảy. Lúc đầu, kinh phí còn hạn hẹp nên tổ chỉ có thể làm những căn nhà bằng gỗ tạp.

Vì mong muốn bà con có chốn định cư lâu dài, ông Bảy vận động tìm mua những loại gỗ tốt. Mỗi căn nhà tổ ông Bảy làm có diện tích 4x8m, được làm từ các loại gỗ có tuổi thọ lên tới hơn 20 năm.

Thông qua sự giới thiệu hoặc danh sách chính quyền địa phương gửi tới, ông Bảy đi khảo sát. Nếu đúng đối tượng cần cho, nhà, tôn và các vật dụng sẽ được thuê xe vận chuyển đến địa điểm để lắp ráp. Tính hết mọi chi phí, mỗi căn nhà đại đoàn kết của nhóm ông Bảy khoảng 35 triệu đồng.

Ông Nguyễn Văn Mỹ (61 tuổi, đội trưởng dựng nhà) cho biết gia đình ông cũng thuộc diện khó khăn, từng bỏ quê lên Bình Dương làm bảo vệ. “Vì tuổi tác nên năm 2010 tui trở về quê và tham gia cùng tổ của chú Bảy. Vợ chồng tui có ba đứa con, giờ đứa nào cũng đi làm, lương khá rồi, nên tui yên tâm ra đây làm việc tốt cho xã hội”, ông Mỹ thổ lộ.

Ông Lương Văn No (73 tuổi), tham gia tổ ngay từ thuở sơ khai và được xem là “thợ cái” – vì chịu trách nhiệm đào tạo nghề mộc cho các thành viên. Ông No cho biết gia đình có bốn đời làm nghề mộc nhưng không có ruộng đất canh tác. Thu nhập gia đình phụ thuộc vào nghề mộc của ông. Lúc không có ai thuê, ông ra chùa cùng mọi người làm việc.

“Tổ chia làm ba đội, cất nhà, cưa cây và làm khung. Người này làm xong thì choàng công việc người khác. Tuổi già rồi, anh em ai cũng tranh thủ còn bao nhiêu năm nữa cũng cố gắng sống tốt cho đời, đẹp với đạo lý làm người”, ông No chia sẻ.

Mỗi năm, tổ ông Bảy xây và dựng từ 40 – 50 căn nhà. Tính ra, suốt hơn 20 năm, tổ dựng gần ngót nghét 1.000 mái ấm cho dân nghèo khó.

Uống ngụm nước trà rồi vạch sổ ra xem, lão Bảy trầm ngâm nói: “Cà Mau, Kiên Giang, Cần Thơ, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Đồng Tháp, Long An… tụi tui đều đã đi qua hết rồi. Nơi xa quá thì đóng quân ở lại, khi nào gia chủ dọn vào ở ngon lành mình mới về”.

Dành cả đời mang niềm vui cho người khác, khi được hỏi chuyện riêng, lão Bảy mới giật mình nói: “Mấy chục năm tuổi đời, tui chẳng có mối tình vắt vai thì làm sao nói tới chuyện vợ chồng, con cái. Giúp đỡ những người bất hạnh hơn mình có nơi an cư, lạc nghiệp cũng là niềm hạnh phúc”.

• Trang 14 báo Tuổi Trẻ ngày 13/5/2024

Chấp nhận rủi ro để lập nghiệp thành công

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắn nhủ như vậy tại lễ khai mạc Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên diễn ra tại TP Cần Thơ vào ngày 12-5.

Ngày hội do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và UBND TP Cần Thơ phối hợp tổ chức.

3.000 dự án, 4.000 ý tưởng khởi nghiệp

Theo bà Nguyễn Thị Kim Chi – thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, từ những hoạt động nghiên cứu khoa học, hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của cơ sở, đến nay Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên đã thu hút hơn 3.000 dự án khởi nghiệp, hơn 4.000 ý tưởng khởi nghiệp với hơn 20.000 học sinh sinh viên tham gia.

Hiện nay, bình quân mỗi cơ sở giáo dục đại học hợp tác với khoảng 60 doanh nghiệp, có một số đại học và trường đại học hợp tác với hơn 1.000 doanh nghiệp ở trên các lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu. Một bộ phận doanh nghiệp đã chủ động liên kết với các cơ sở đào tạo để tìm kiếm nhân lực, đặt hàng nhân lực chất lượng cao và đồng hành cùng nhà trường trong quá trình đào tạo.

Về phía trường đại học, ngoài việc gắn kết chặt chẽ công tác đào tạo với việc làm, tuyển sinh với tuyển dụng thông qua ký kết hợp tác đào tạo, hội chợ việc làm với các doanh nghiệp…, nhiều trường còn thành lập các quỹ học bổng và sân chơi khởi nghiệp nhằm mang đến cơ hội tự tạo việc làm cho sinh viên.

Một số trường đại học bước đầu hướng chương trình đào tạo của mình theo nhu cầu của doanh nghiệp bằng cách tham khảo ý kiến doanh nghiệp về chương trình đào tạo, mời các doanh nhân tham gia vào một số chương trình giảng dạy, trao đổi ý kiến, hướng nghiệp.

Chẳng hạn, theo PGS.TS Trần Trung Tính – hiệu trưởng Trường đại học Cần Thơ, nhà trường đã xây dựng học phần đối với sáng tạo khởi nghiệp, đưa vào chương trình chính quy và giảng dạy từ năm 2019.

Bên cạnh đó, trường tổ chức nhiều hoạt động truyền thông, tọa đàm, giao lưu với doanh nghiệp, cựu sinh viên thành đạt, các nhà khoa học trẻ, các cuộc thi khởi nghiệp nhằm nâng cao kiến thức, năng lực đổi mới sáng tạo cho đội ngũ sinh viên của nhà trường.

Ông Tính cũng cho biết các giảng viên của trường tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên tham gia các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng các nghiên cứu khoa học vào thực tiễn, chuyển giao các nghiên cứu khoa học cho doanh nghiệp. Các hoạt động đều hướng đến mục tiêu truyền đạt kiến thức khởi nghiệp, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, sự tự tin, động lực cho sinh viên.

Phải có chính sách ưu đãi khởi nghiệp

Phát biểu với các sinh viên và học sinh có mặt tại chương trình, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết những năm qua Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, đã ban hành và triển khai hiệu quả nhiều chủ trương chính sách hỗ trợ khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

“Tôi cảm nhận được một điều là khởi nghiệp của học sinh sinh viên đều dựa vào đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, dựa vào phát triển của thị trường, nhu cầu của thị trường và dựa vào tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước để phát triển hoặc đi vào những vấn đề khó khăn thách thức, mâu thuẫn để góp phần đưa giải pháp để tháo gỡ, hóa giải”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng nhấn mạnh ông đã phát biểu nhiều lần trong các hội nghị khoa học và các hội nghị mang tính chất đổi mới sáng tạo là đổi mới sáng tạo mà không chấp nhận rủi ro thì không còn là đổi mới sáng tạo nữa. Vì vậy, ông cho rằng chấp nhận rủi ro, không cầu toàn và không nóng vội thì mới khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được.

Thủ tướng yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở giáo dục phổ thông tổ chức triển khai hiệu quả các cơ chế chính sách đã ban hành, chủ động bố trí nguồn lực sớm xây dựng hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp, xây dựng cơ chế phối hợp với doanh nghiệp để hình thành các trung tâm ươm tạo doanh nghiệp trong nhà trường; hỗ trợ cán bộ giảng viên đăng ký sở hữu bằng độc quyền sáng chế, có giải pháp hỗ trợ thúc đẩy việc thành lập doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp khoa học công nghệ nhằm khai thác, hoàn thiện và thương mại hóa sản phẩm.

Chủ động liên kết với các tổ chức, cá nhân thành lập quỹ phát triển khoa học công nghệ của cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, phát triển mạnh mạng lưới khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, mạng lưới chuyên gia, cố vấn, tư vấn, hỗ trợ các khóa huấn luyện, đào tạo, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Tổ chức các hoạt động hướng nghiệp, khởi nghiệp học sinh sinh viên gắn với nội dung chương trình được định hướng cụ thể thông qua các buổi học, trải nghiệm ngay tại các doanh nghiệp, nhà máy, xí nghiệp, đảm bảo học đi đôi với hành.

Đối với các học sinh sinh viên, Thủ tướng nhắn nhủ: “Các cháu phải luôn mang trong mình tinh thần quyết tâm, nuôi dưỡng ý tưởng, thổi bùng đam mê, quyết tâm, kiên trì, đương đầu với thách thức, chấp nhận rủi ro để lập nghiệp thành công. Từ đó đóng góp công sức trí tuệ cho sự nghiệp cho quê hương đất nước ngày càng văn minh giàu đẹp, làm cho bản thân và gia đình ngày càng giàu có với tinh thần dân giàu thì nước mới mạnh”.

• Trang 2 báo Tuổi Trẻ ngày 15/5/2024

16.252 học sinh ở TP.HCM không đăng ký thi lớp 10

Trong số 114.933 học sinh lớp 9 ở TP.HCM năm nay, chỉ có 98.681 em đăng ký thi lớp 10. Như vậy, có 16.252 học sinh không đăng ký thi.

Theo thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM, năm học 2024-2025 TP.HCM chỉ có 98.681/114.933 học sinh lớp 9 đăng ký thi lớp 10. 16.252 học sinh còn lại không đăng ký thi.

Giải thích về vấn đề trên, ông Lê Hoài Nam – phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM – cho biết: “16.252 học sinh lớp 9 không đăng ký dự thi lớp 10 các trường THPT công lập là vì các em đã chủ động lựa chọn con đường học tập khác phù hợp với năng lực và hoàn cảnh của mình. Có thể là các em chọn học nghề tại các trường trung cấp, cao đẳng, du học, học hệ giáo dục thường xuyên, học tại các trường THPT tư thục…

Trong đó, hình thức học tập được nhiều học sinh chọn lựa là học nghề tại các trường trung cấp, cao đẳng trên địa bàn TP.HCM”, ông Nam thông tin.

Theo ông Nam, những năm gần đây, công tác phân luồng học sinh sau THCS ở TP.HCM đã có được một số kết quả khả quan, khi nhiều học sinh chủ động chọn lựa học nghề chứ không thi vào lớp 10 công lập.

Hiện tại các trường nghề trên địa bàn TP đã cải tiến rất nhiều, từ việc đổi mới phương pháp giảng dạy cho đến bổ sung cơ sở vật chất hiện đại, đáp ứng nhu cầu thực hành của học viên nghề. Đó là chưa kể ưu đãi đối với học sinh mới tốt nghiệp THCS mà đăng ký học trường nghề sẽ được miễn học phí 100%.

Được biết, nhiều năm nay TP.HCM luôn có hơn 15.000 học sinh không đăng ký thi lớp 10. Cụ thể như sau:

Năm học 2021-2022, TP.HCM có 99.692 học sinh lớp 9 nhưng chỉ có 83.302 học sinh đăng ký thi tuyển sinh lớp 10 công lập, 16.390 học sinh không thi.

Năm học 2022-2023, TP.HCM có 108.297 học sinh lớp 9 nhưng chỉ có 92.517 học sinh đăng ký thi tuyển sinh lớp 10 công lập, 15.780 học sinh không thi.

Năm học 2023-2024, TP.HCM có 113.807 học sinh lớp 9 nhưng chỉ có 96.334 học sinh đăng ký thi tuyển sinh lớp 10 công lập, 17.473 học sinh không thi tuyển sinh lớp 10 công lập.

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 15/5/2024

Giáo sư Nguyễn Huy Dung:

Người thầy đáng kính có tâm hồn “thơ ca”

Ngày 15-5, người thân, bạn bè, nhiều thế hệ học trò… đã tiễn biệt giáo sư, bác sĩ Nguyễn Huy Dung về nơi an nghỉ cuối cùng, ông qua đời ngày 10-5.

Giáo sư Nguyễn Huy Dung là người chăm sóc Bác Hồ trong những năm tháng cuối đời Bác.

GS Nguyễn Huy Dung sinh ngày 22-11-1931 tại TP Vinh (Nghệ An). Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình cách mạng, ông là em ruột của liệt sĩ Nguyễn Thị Minh Khai và liệt sĩ Nguyễn Thị Quang Thái (người vợ đầu của Đại tướng Võ Nguyên Giáp).

Năm 1966, ông được giao nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho Bác Hồ. Ông là người chăm sóc sức khỏe cho Bác Hồ giai đoạn cuối cuộc đời.

Sau này, với cương vị ủy viên Hội đồng Sức khỏe nhà nước, ông đã góp phần không nhỏ vào việc chăm sóc sức khỏe các lãnh đạo trung ương. Không chỉ tham gia khám chữa bệnh, nghiên cứu khoa học, ông còn tích cực tham gia công tác giảng dạy cho sinh viên y khoa.

Người thầy đáng kính

“Khi nghe tin GS Nguyễn Huy Dung – một người thầy lớn của nhiều thế hệ bác sĩ giỏi – đã ra đi, tôi thực sự thấy thương tiếc, xót xa và nhớ về hình ảnh một người thầy độ lượng”, đó là chia sẻ của PGS Nguyễn Trường Sơn (nguyên thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy).

Nói về người thầy của mình, PGS Sơn chia sẻ năm 1988, khi nhận công tác về khoa huyết học Bệnh viện Chợ Rẫy, lúc đó GS Huy Dung là phó giám đốc phụ trách hệ nội khoa. Ông đã dìu dắt, giúp đỡ PGS Sơn rất nhiều.

“Mấy chục năm đã qua nhưng tôi vẫn nhớ rõ mỗi buổi sáng giao ban do GS Huy Dung chủ trì. Chúng tôi lắng nghe và học được rất nhiều điều từ những ý kiến đóng góp quý báu của thầy về chuyên môn, đạo đức, tính nhân văn.

GS Huy Dung là một trong những tiến sĩ y khoa đầu tiên của Việt Nam, được giao nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe Chủ tịch Hồ Chí Minh những tháng năm cuối đời.

Ông từng đảm nhận các chức vụ: ủy viên Hội đồng Sức khỏe nhà nước; phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy; giảng dạy tại Trường đại học Y Dược TP.HCM, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.

Với cá nhân tôi, nhớ về GS Huy Dung là nhớ đến một người thầy lớn, cả trong công việc, chuyên môn đến cư xử với đồng nghiệp, người bệnh.

Thầy độ lượng, tận tình nhưng khi có vấn đề chuyên môn cần thiết hoặc với ai làm việc trái đạo đức, thầy cũng sẽ nghiêm khắc. Sau khi nghỉ hưu, thầy tập trung cho công tác giảng dạy và đào tạo.

Có thể nói GS Huy Dung là một người toàn tài. Thầy còn say mê làm thơ và thơ rất hay. Tôi được thầy tặng hai quyển trong số những tập thơ đã xuất bản. Trong những buổi gặp mặt cuối năm hoặc sự kiện Bệnh viện Chợ Rẫy mời, thầy luôn hiện diện và có chỉ dạy với đàn em, đàn cháu”, PGS Sơn bày tỏ.

PGS Sơn chia sẻ chặng đường phát triển của Bệnh viện Chợ Rẫy ghi ơn công sức của nhiều thế hệ đi trước, trong đó có người thầy đáng kính – GS Huy Dung.

Ông là một trong những nhân tố vô cùng quan trọng đối với sự lớn mạnh của hệ nội khoa, về chuyên môn và y đức.

“Ông hiếm khi tự nói về mình nhưng chúng tôi luôn ngưỡng vọng thầy – một con người say mê với nghề y và công tác giảng dạy, đào tạo các thế hệ bác sĩ giỏi về chuyên môn và biết thương yêu người bệnh.

Giáo sư ra đi là một mất mát của ngành y tế nước nhà nói chung và của Bệnh viện Chợ Rẫy nói riêng! Trân trọng cúi đầu tiễn biệt trước sự ra đi của thầy với lòng thương tiếc khôn nguôi!”, PGS Sơn thương tiếc chia sẻ.

Vị bác sĩ có tâm hồn nhà thơ

Không chỉ là một bác sĩ giỏi nghề, một vị lãnh đạo giàu y đức, GS Nguyễn Huy Dung còn là một nhà thơ, từ năm 2001 đến 2017 ông đã xuất bản 14 tập thơ.

Từng chia sẻ với báo chí về câu chuyện làm thơ của mình, ông nói y khoa và thơ gần nhau lắm, một bên cứu người bằng thuốc thang, bằng tay nghề bác sĩ, một bên cứu tâm hồn người bằng những lãng mạn, sẻ chia, hướng tới cái đẹp.

Những bài thơ của ông dung dị, mộc mạc. Ông viết về hết thảy các chủ đề gắn với trải nghiệm của mình, từ những bài thơ viết về Hà Nội, Sa Pa hay những bài thơ về mẹ, về quê hương và chính bản thân mình.

Tuổi leo thang mái tóc

Tự vấn tâm không lùi

Cuối đời tươi ánh bạc

“Sáng tạo” đạt niềm vui

Đó là những vần thơ ông sáng tác trong bài Tuổi và niềm vui. Những câu thơ thấy được sự lạc quan, yêu đời và tinh thần luôn đổi mới, sáng tạo của ông.

Hay trong bài thơ Nhớ quê được xuất bản năm 2005 trong tập thơ Cát Pha lê, ông viết:

Xanh hỡi! Cho ta trở lại quê

Tìm hồn mắt biếc buổi

trăng thề

Cho ta về lại bao huyền diệu

Của một thời thơ sống

thỏa thuê

Những lời thơ của ông cũng cho thấy nỗi niềm của người con xứ Nghệ luôn nặng tình với quê hương.

GS Nguyễn Huy Dung không chỉ để lại cho nhân gian những công trình nghiên cứu về y học, tấm gương sáng về y đức mà còn cả những vần thơ mộc mạc, để những thế hệ sau nhìn lại và noi theo.

• Trang 11 báo Tuổi Trẻ ngày 14/5/2024

840 học sinh tranh tài chung kết tin học trẻ TP.HCM

Ngày 12/5, tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM đã diễn ra vòng chung kết cấp Thành phố Hội thi Tin học trẻ TPHCM lần thứ 33 năm 2024.

Hội thi do Thành Đoàn TPHCM phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Truyền hình Thành phố, Hội Tin học Thành phố tổ chức, nhằm phát triển phong trào học tập, sáng tạo và ứng dụng về tin học trong thanh thiếu nhi Thành phố; đồng thời phát hiện, tập hợp và phát huy những năng khiếu trẻ về tin học góp phần xây dựng nguồn nhân lực công nghệ thông tin cho Thành phố, qua đó tuyển chọn đội tuyển Thành phố tham dự Hội thi Tin học trẻ toàn quốc năm 2024.

Tại vòng chung kết, 840 thí sinh đến từ 22 quận – huyện Đoàn, Thành đoàn TP Thủ Đức và 4 đội tuyển chuyên Tin trên địa bàn Thành phố tham gia tranh tài.

Ở phần thi kiến thức kỹ năng Tin học (bảng A có 215 thí sinh, bảng B: 205 thí sinh, bảng C1 (THPT Chuyên): 130 thí sinh, bảng C2 (THPT không Chuyên): 188 thí sinh).

Phần thi sản phẩm sáng tạo Tin học với tổng 34 sản phẩm. Trong đó, bảng D1 (Tiểu học, THCS): 43 sản phẩm/67 thí sinh; bảng D2 (THPT): 13 sản phẩm/35 thí sinh.

Tại vòng chung kết, có 2 thí sinh dự thi vượt cấp học so với trình độ đang theo học tại trường, đó là thí sinh Đỗ Thị Thanh Bình, học sinh Trường Tiểu học Lê Ngọc Hân, Quận 1 dự thi vượt cấp từ bảng Tiểu học (bảng A) lên bảng THCS (bảng B) và thí sinh Lê Viết Nam Khôi, học sinh Trường Tiểu học, THCS, THPT Việt Úc dự thi vượt cấp từ bảng THPT không chuyên (C2) lên bảng THPT Chuyên (C1).

Hội thi Tin học trẻ TPHCM dành cho học sinh đang theo học các bậc Tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn TPHCM.

Trước đó, Hội thi được tổ chức qua nhiều vòng thi các cấp. Riêng vòng sơ loại trực tuyến đã thu hút 107.827 lượt thí sinh đến từ 729 trường Tiểu học, THCS và THPT trên địa bàn tham gia.

Hội thi năm nay có nhiều nét mới, từ vòng thi cấp huyện, Ban Tổ chức đã áp dụng hệ thống lập trình và chấm bài tự động để thí sinh có cơ hội tiếp cận gần hơn với cách thức tổ chức Hội thi cấp Thành phố và toàn quốc.

Đặc biệt, tại vòng chung kết, thí sinh tham gia phần thi kiến thức và kỹ năng Tin học bảng B, C1, C2 được chấm bài trực tiếp với 50% bộ test chính thức của Hội thi, đây là cơ hội để thí sinh có thể đánh giá được mức độ chính xác của thuật toán làm được nhằm kịp thời điều chỉnh và tối ưu thuật toán của mình để có thể đạt được kết quả cao nhất.

• Trang 17 báo Tuổi Trẻ ngày 14/5/2024

Ký túc xá 0 đồng của học sinh Jarai

5 năm qua, hai khối nhà sau lưng Công an thị trấn Ia Ly (huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai) đã trở thành ký túc xá miễn phí của cả trăm lượt học sinh Trường THPT Ia Ly.

Ngoài nơi ăn chốn ở miễn phí, các khoản tiền điện, nước sinh hoạt của các em cũng được công an thị trấn đài thọ. Nhờ đó, nhiều học sinh gia cảnh khó khăn được yên tâm học hành.

Nơi bao bọc con em đồng bào

Xế chiều cuối tuần, hai khối nhà sau lưng Công an thị trấn Ia Ly náo nhiệt tiếng nói cười. Trong cái nắng rát da mùa khô Tây Nguyên, bên trong hai dãy nhà bê tông kiên cố mát mẻ hơn những gian trọ nhà cấp 4 bên ngoài. Hôm nay không đi học, các bạn học sinh trong khu ký túc xá tụm lại trò chuyện cho khuây nỗi nhớ nhà.

Mấy năm nay khu nhà này đã trở thành nơi ăn chốn ở và góc học tập cho các cô cậu học trò Jarai xuống thị trấn bám trụ theo con chữ. Ở vùng núi xa xôi này, có những em nhà cách trường gần 50 cây số, bắt buộc phải trọ học để nuôi ước mơ tìm tri thức. Chỉ đến cuối tháng các bạn mới khăn gói về quê nhận gạo, tiền “tiếp tế” từ gia đình rồi quay lại thị trấn.

Căn phòng ở góc trái lầu 2 là nơi sinh hoạt của bốn cô học trò người Jarai, là chị em họ hàng với nhau tại quê nhà xã Ia Kreng. Hoàn cảnh khó khăn, để tiết kiệm chi phí cho cha mẹ, khi lên cấp III, bốn nữ sinh lần lượt xin vào đây ở. Rơ Châm Bộc đang học lớp 10A4, nữ nhỏ con nhất phòng, nói từ khi dọn vào đây ở, gia đình em đỡ nhiều chi phí cho việc học hành,

Nhà có ba anh chị em, sống nhờ vào rẫy điều và rẫy mì của bố mẹ. Năm nay nắng hạn cây điều mất mùa, bố mẹ Bộc phải tiết kiệm hết mức để có tiền sinh hoạt phí gửi cho em. Biết gia cảnh các chị em ai cũng khó khăn, cả phòng chung nhau đi chợ, mua rau cá về nấu nướng tại chỗ để đỡ tiền ăn bên ngoài. Bộc bảo nhờ ký túc xá này, mỗi tháng em có thể cắt giảm được cả triệu đồng tiền phòng trọ, điện nước.

Thầy Nguyễn Viết Tài, bí thư Đoàn Trường THPT Ia Ly, cho hay khu ký túc xá hiện có 23 học sinh đang ở, chủ yếu là con em đồng bào Jarai. Học sinh người Kinh có hoàn cảnh khó khăn vẫn được tạo điều kiện trọ học. Tại dãy phòng bên phải, căn phòng cuối cùng là nơi ở của hai anh em Đinh Viết Hoàng và Đinh Viết Nguyên, trú xã Ia Kreng.

Tính từ khi học cấp II tới nay, Nguyên đã có bốn năm sống tại ký túc xá này. Nguyên bảo điều kiện ăn ở tại đây tốt hơn nhiều các gian nhà trọ ọp ẹp. Hơn nữa gia đình cũng bớt gánh nặng, chỉ phải tốn tiền ăn uống cho hai cậu con trai.

Yên tâm bám trường, bám lớp

Thầy Tài nói ý tưởng ký túc xá 0 đồng tình cờ xuất hiện khi anh đi qua khu nhà này. Lúc ấy, thấy khu nhà bỏ trống không sử dụng, thầy Tài về bàn với ban giám hiệu sang Công an thị trấn Ia Ly xin làm ký túc xá cho học sinh khó khăn, nhà ở xa trường.

Sau khi nghe đại diện nhà trường trình bày mục đích, phía công an đã đồng ý. Vậy là Đoàn trường huy động đóng góp từ các cựu học sinh để sửa sang, lắp lại cửa nẻo, thay thế bóng đèn cho các em có chỗ ở.

Thầy Tài tâm sự ở vùng này việc các em vượt hàng chục cây số xa gia đình để đến trường đã là việc rất khó khăn. Nhiều em gia cảnh nghèo khó, nếu không được hỗ trợ chỗ ăn ở có thể sẽ không theo đuổi được việc học. Thỉnh thoảng vẫn có học sinh vì hoàn cảnh khó khăn hoặc lập gia đình sớm phải bỏ học.

Ký túc xá này lập nên để góp một tay chia sẻ gánh nặng, giúp các em yên tâm học hành. Thầy Tài cho hay khu nhà vẫn còn nhiều phòng trống, sẵn sàng tiếp nhận các bạn khác vào ở nếu có nguyện vọng.

• Trang 16 báo Tuổi Trẻ ngày 13/5/2024

Nghệ sĩ Tường Vi và tiếng hát của nhân dân

NSND Tường Vi, người thể hiện nhiều ca khúc cách mạng bất hủ như Cô gái vót chông, Tiếng đàn Ta Lư, Em là hoa Pơ Lang, Người con gái sông La… vừa qua đời hồi 14h ngày 11-5 tại Đà Nẵng, hưởng thọ 86 tuổi.

Trên trang Facebook cá nhân, ca sĩ Ngọc Anh (Tam ca 3A) đăng tải một bức ảnh kỷ niệm cùng với NSND Tường Vi và viết:

“Con tạm biệt mẹ thân yêu. Cảm ơn mẹ đã luôn nhớ thương con và cháu nội Trung Ben Tran.

Chúng con không thể về kịp chia tay mẹ, nhưng chúng con sẽ về thăm viếng mẹ thường xuyên như con vẫn luôn thăm mẹ những tháng ngày qua mẹ nhé. Thương mẹ vô cùng”.

Ngọc Anh là vợ cũ của Trần Hùng – con trai duy nhất của nghệ sĩ Tường Vi với nhạc sĩ Trần Chương.

Tuy đã chia tay Trần Hùng nhưng mối quan hệ của cô với mẹ Tường Vi vẫn tốt đẹp.

NSND Tường Vi hát Cô gái vót chông hay nhất

NSND Tường Vi là một trong những giọng ca hàng đầu của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam.

Bà được biết đến với loạt ca khúc nổi tiếng trên sóng phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam một thời.

Có thể kể tới như Tiếng đàn Ta Lư (nhạc sĩ Huy Thục), Em là hoa Pơ Lang (Đức Minh), Người con gái sông La (Doãn Nho), Cánh chim báo tin vui (Đàm Thanh), Người lái đò trên sông Pô Cô (Cẩm Phong, thơ Mai Trang), Bóng cây Kơ-nia (Phan Thanh Nam, thơ Ngọc Anh)…

Trong sự nghiệp của mình, bà hát nhiều ca khúc nhưng khán giả nhớ nhiều nhất vẫn là Cô gái vót chông (Hoàng Hiệp, thơ Lô Mô Y Choi).

Nhạc sĩ Hoàng Hiệp lúc sinh thời kể, bài hát được tốp nữ của Nhà hát Ca múa nhạc trung ương dàn dựng và biểu diễn lần đầu năm 1965, sau đó đi một số nước châu Âu, được ghi đĩa ở Pháp…

Nhưng vài năm sau, ca khúc được ca sĩ Tường Vi trình bày đầy sáng tạo, nâng lên một tầm cao mới, sống mãi trong lòng người thưởng thức cho đến bây giờ.

Chia sẻ với Tuổi Trẻ Online, nhạc sĩ Hoàng Lân, một người đồng nghiệp của nghệ sĩ Tường Vi, kể trong ca khúc này, bà “đã hát thêm một đoạn kỹ thuật staccato giả tiếng chim hót rất xuất sắc và tài tình, không phải ai cũng làm được.

Đoạn staccato này xuất sắc đến nỗi những ca sĩ lứa sau, khi thể hiện Cô gái vót chông, đều phải bắt chước theo”.

“Tường Vi hát, bộ đội và nhân dân cùng thích, cùng mến”

Nhạc sĩ Doãn Nho và NSND Tường Vi cùng công tác tại đoàn ca múa nhạc quân đội thuộc Tổng cục Chính trị.

Hai nghệ sĩ từng tham gia rất nhiều sự kiện, các buổi biểu diễn cũng như những chuyến đi vào chiến trường cùng nhau nên có rất nhiều kỷ niệm.

Nhạc sĩ Doãn Nho cho Tuổi Trẻ Online biết, khi nghe tin về NSND Tường Vi, không chỉ riêng ông và lực lượng quân đội mà nhân dân cả nước đều thương tiếc và đau buồn.

Ông nói, Tường Vi là một trong những nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSƯT, NSND sớm của chúng ta, của Tổng cục Chính trị.

Bà cũng là một trong những người hát thành công các ca khúc của ông.

Nhạc sĩ Doãn Nho đánh giá: “Tường Vi có một giọng hát hay, rất hấp dẫn và tiếng hát ấy không chỉ dành riêng cho quân đội mà còn là tiếng hát dành cho nhân dân”.

Theo nhạc sĩ, NSND Tường Vi sở hữu một tiếng hát rất truyền cảm, bắt nguồn từ tâm hồn của người lính. Bản thân bà công tác trong đoàn ca múa nhạc quân đội, có nhiều cơ hội tiếp xúc, trò chuyện nhiều với bộ đội và cảm thông sâu sắc với họ.

“Khi Tường Vi hát, bộ đội và nhân dân cùng nghe, cùng thích, cùng mến”, nhạc sĩ nói.

Mỗi người một nẻo nên lâu lắm nhạc sĩ Hoàng Lân không gặp NSND Tường Vi. Lần cuối cả hai gặp nhau khi ông còn là hiệu trưởng Trường cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội.

Lúc đó, nghệ sĩ Tường Vi sang trường “xin” một cây đàn piano cũ để về dạy cho các em nhỏ tại trung tâm tình thương mà bà là người sáng lập.

“Sáng nay (12-5), nghe tin chị Vi mất, tôi rất bất ngờ. Tôi xin được gửi lời chia buồn tới gia đình chị. Tạm biệt chị Vi, một trong những giọng ca đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật thanh nhạc”, ông Lân nhắn gửi.

Ông nói: “Không chỉ có đóng góp to lớn cho âm nhạc cách mạng Việt Nam, đặc biệt thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chị Vi còn là người rất nhiệt tình, hăng say làm các công tác xã hội, một người có lòng quảng đại”.

• Trang 16 báo Tuổi Trẻ ngày 12/5/2024

Những mẫu chuyện cảm động về hoạ sĩ Tô Ngọc Vân

Những kỷ niệm về họa sĩ Tô Ngọc Vân được các con, các học trò của ông, những nhà phê bình mỹ thuật… kể lại khiến người nghe hôm nay rất xúc động về một nhân cách, một tài năng nghệ sĩ.

Trong khuôn khổ triển lãm Đường tới Điện Biên đang diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, có buổi trò chuyện về họa sĩ Tô Ngọc Vân sáng 11-5. Tên tuổi của họa sĩ đã thu hút rất đông người tham dự.

Hóa thạch những vẻ đẹp người Việt

Là một trong những nhân viên đầu tiên tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (thành lập vào năm 1966), nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Hải Yến cho biết họa sĩ Tô Ngọc Vân học khóa 2 Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương.

Tiếp xúc với các trường phái phương Tây do các giáo sư người Pháp dạy khiến các khuynh hướng nghệ thuật cổ điển, ấn tượng và hậu ấn tượng phương Tây ảnh hưởng lớn đến Tô Ngọc Vân, đặc biệt là trong các bức họa trước năm 1945.

Giai đoạn sáng tác này Tô Ngọc Vân để lại nhiều tác phẩm tràn đầy ánh sáng, vẽ phong cảnh và phụ nữ rất đẹp.

Trong đó có bức Hai thiếu nữ và em bé hiện nằm trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và được công nhận bảo vật quốc gia.

Nói về bức tranh này, họa sĩ Lương Xuân Đoàn – chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam – khẳng định Tô Ngọc Vân đã hóa thạch vẻ đẹp của người đàn bà Việt trong không gian yên bình có dàn hoa phù dung ngoài hiên.

Ông hóa thạch vẻ đẹp của những thiếu nữ thị thành một thời, một vẻ đẹp muôn thuở chưa bao giờ cũ mà ngày nay rất khó tìm thấy.

Theo ông Đoàn, tranh sơn dầu của Tô Ngọc Vân ảnh hưởng lớn của nghệ thuật châu Âu hiện đại nhưng tác phẩm của ông rất thuần Việt, đường nét mềm mại và cách xử lý đĩa màu rất nhuần nhị đậm hồn Việt.

Tới giai đoạn 1945-1954 lại là một Tô Ngọc Vân khác, một chiến sĩ dũng cảm trên các nẻo đường chiến dịch.

Bà Hải Yến kể năm 1944 tình hình rất căng thẳng, Trường Mỹ thuật Đông Dương tạm thời đóng cửa, chia làm hai nhóm.

Một nhóm gồm những sinh viên điêu khắc và kiến trúc, theo thầy hiệu trưởng về Đà Lạt. Một nhóm gồm các sinh viên hội họa, theo họa sĩ Nam Sơn, Tô Ngọc Vân và giáo sư người Pháp đi Đường Lâm, Sơn Tây.

Từ Sơn Tây các họa sĩ này tiến về Việt Bắc, hình thành hai tổ chức là Trường Mỹ thuật Việt Nam do họa sĩ Tô Ngọc Vân làm hiệu trưởng và Hội Văn nghệ Việt Bắc do họa sĩ Trần Văn Cẩn làm chủ tịch.

Từ hai tổ chức này đã mở ra một giai đoạn mới của mỹ thuật Việt Nam, chấm dứt thời kỳ cận đại với các họa sĩ mỹ thuật Đông Dương.

Ở kháng chiến, tuy rất bận rộn giảng dạy sinh viên Trường Mỹ thuật Việt Nam (vẫn được gọi là khóa kháng chiến), nhưng ngay khi trường vừa mãn khóa vào cuối năm 1953 thì họa sĩ Tô Ngọc Vân lập tức cùng các anh em và học trò của mình tiến về Điện Biên Phủ để vẽ ký họa chiến trường.

Và trên chính hành trình này, tháng 6-1954 Tô Ngọc Vân hy sinh gần đèo Lũng Lô khi trận Điện Biên Phủ vừa kết thúc.

Ông Đoàn nói những bức ký họa chiến trường Tô Ngọc Vân để lại cho thấy người nghệ sĩ chuyển từ hội họa hàn lâm sang những nét vẽ chân thực nhất để khắc họa dung nhan, tính cách người Việt thời kỳ kháng chiến chống Pháp, từ bà bầm đến thiếu nữ chân quê.

“Chính Tô Ngọc Vân là linh hồn của khóa kháng chiến. Ông đã phát hiện những sinh viên tài năng như Lưu Công Nhân, Trần Lưu Hậu, Trọng Kiệm, Lê Huy Hòa…, lặng lẽ truyền lửa cho họ mà không áp đặt một quan niệm nào của mình lên họ”, ông Lương Xuân Đoàn nói.

Hai thiếu nữ và em bé của Tô Ngọc Vân về bảo tàng

Chuyện bức tranh quý này của họa sĩ Tô Ngọc Vân về được Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam theo bà Nguyễn Hải Yến, là một may mắn lớn của bảo tàng và cũng là may mắn lớn của tác phẩm.

Tốt nghiệp ĐH Văn hóa năm 1964, bà Yến về làm việc cho Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đang được thành lập từ năm 1962.

Trước khi bảo tàng được thành lập chính thức vào năm 1966 thì họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung – người sáng lập Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam – đã cử học trò, nhân viên của mình đến các gia đình ở Hà Nội sưu tập những tác phẩm mỹ thuật cận đại. Rất may mắn lúc bấy giờ có nhà nhiếp ảnh Lê Vượng được ông Nguyễn Đỗ Cung mời về Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam làm việc.

Ông Lê Vượng quen nhiều người trong giới nghệ sĩ, trong đó ông chơi rất thân với nhà nhiếp ảnh Đỗ Huân ở số nhà 30 Nguyễn Thái Học, Hà Nội.

Thấy bạn mình làm việc tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, ông Đỗ Huân có lần nói với ông Lê Vượng nhà ông có bức tranh của họa sĩ Trần Văn Cẩn, Hội Mỹ thuật Việt Nam hay mượn đi triển lãm, nên ông Huân nói ông Vượng mang bức tranh về bảo tàng.

Nhờ đó bức tranh Em Thúy đã có mặt trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Sau đó cũng chính ông Huân chỉ cho ông Vượng có một gia đình ở Hà Nội đang giữ bức tranh Hai thiếu nữ và em bé của họa sĩ Tô Ngọc Vân.

Đó là gia đình bác sĩ Nguyễn Tấn Gi Trọng. Ông Vượng đã đến thuyết phục vị bác sĩ nổi tiếng này và ông đã đồng ý nhượng lại bức tranh về cho Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Nay thì bức tranh đã trở thành bảo vật quốc gia.

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 1 tháng 5 năm 2024)

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 5 năm 2024.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 5 báo Tuổi Trẻ ngày 3/5/2024

Miễn nhiệm chức vụ chủ tịch Quốc hội đối với ông Vương Đình Huệ

Chiều 2-5, Quốc hội đã thống nhất miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ 2021 – 2026, cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội khóa XV với ông Vương Đình Huệ.

Theo thông cáo của tổng thư ký Quốc hội, chiều 2-5, kỳ họp bất thường lần thứ 7 Quốc hội khóa XV đã họp xem xét việc miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ 2021 – 2026, phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Ủy viên Hội đồng Quốc phòng và An ninh, cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội khóa XV đối với ông Vương Đình Huệ thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hải Phòng.

Sau khi nghe trình bày các tờ trình, ý kiến phát biểu của ông Vương Đình Huệ, Quốc hội đã tiến hành thảo luận, bỏ phiếu kín và thông qua nghị quyết miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ 2021 – 2026, phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Ủy viên Hội đồng Quốc phòng và An ninh, cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội khóa XV đối với ông Vương Đình Huệ.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 2/5/2024

Richard Quest (CNN):

Việt Nam giờ đây thật hấp dẫn

“Tôi nhìn thấy ở Việt Nam một thế hệ trẻ đang không ngừng tiến về phía trước, nỗ lực phát triển, vươn lên”, nhà báo kỳ cựu của Đài CNN nhận xét.

Đó là những chia sẻ từ Richard Quest, người dẫn chương trình du lịch Quest’s World of Wonder của Đài truyền hình CNN, với Tuổi Trẻ sau khi cùng đoàn phim của CNN đến Việt Nam từ 23-4 để thực hiện những cảnh quay giới thiệu TP.HCM đến khán giả thế giới.

Đi tìm những trải nghiệm độc nhất

“Nắng nóng khủng khiếp. Tôi sắp chết đến nơi rồi! Tôi đã từng đến Việt Nam một lần vào 20 năm trước, thời tiết lúc đó không nóng như bây giờ” – Richard Quest nói khi trao đổi với Tuổi Trẻ tại cuộc hẹn vào cuối tuần.

Nói về chương trình du lịch Quest’s World of Wonder, Quest cho biết mỗi tháng sẽ chọn một thành phố để giới thiệu với tiêu chí mang lại cho khán giả nhiều khám phá và trải nghiệm thú vị, độc nhất và hữu ích.

Trước khi đến TP.HCM, Quest đã đến nhiều địa điểm nổi tiếng khác như Bangkok, Paris, London và sắp tới là Osaka (Nhật Bản), Melbourne (Úc)…

“Tôi không đến Việt Nam suốt 20 năm qua, và vì vậy tôi quyết định sẽ chọn nơi này làm điểm đến tiếp theo của chương trình. Việt Nam giờ đây thật hấp dẫn, với sự nồng hậu, chào đón du khách từ khắp nơi trên thế giới đổ về, ngày càng đặt trọng tâm vào phát triển du lịch“, ông nói.

Để mang lại những góc nhìn và chia sẻ thực tế nhất, bản thân Quest phải trải nghiệm thực tế sinh hoạt ở mỗi điểm đến.

Tại Việt Nam, những trải nghiệm đều rất đặc trưng và có phần mới mẻ mà nhiều chương trình khác chưa nhắc đến. Đó là học cách băng qua đường, thưởng thức bánh xèo, trải nghiệm múa rối nước…

“Chúng tôi cũng trò chuyện với nhiều nhân vật, phỏng vấn từ các câu chuyện văn hóa như múa rối nước, À Ố Show, đến góc nhìn phát triển kinh tế, du lịch”, ông tiết lộ.

Richard Quest: Du lịch Việt Nam sẽ tăng trưởng mạnh mẽ

Richard Quest cho biết rất ngạc nhiên về sự phát triển và hiện đại của Việt Nam, đặc biệt là rất ấn tượng vì sự thân thiện của người Việt, chất lượng thức ăn và dịch vụ đều rất tuyệt vời. Tất cả những yếu tố này sẽ thúc đẩy sự phát triển không ngừng và vượt bậc của du lịch.

“Việt Nam đã sẵn sàng cho sự tăng trưởng đáng kinh ngạc về du lịch, đặc biệt là trong 10 năm tới. Sẽ có rất nhiều người đến tham quan, kéo theo đó là câu chuyện về quản lý du lịch, phát triển bền vững, làm thế nào để không thiệt hại về môi trường. Đó sẽ là thách thức, nhưng cũng là cơ hội”, ông chia sẻ.

Đặc biệt, theo ông Quest, với “sự hỗn loạn một cách có tổ chức” cùng sự ồn ào, náo nhiệt liên tục khiến TP.HCM có sự khác biệt với những thành phố mà chương trình của CNN từng thực hiện.

“Khi nhìn ra từ cửa sổ khách sạn, tôi thấy những dòng xe máy nối đuôi nhau. Mọi người di chuyển, hoạt động. Mọi thứ ở TP.HCM trông rất mượt mà.

Nếu đặt một bản nhạc vào cuộc sống nơi đây, bạn sẽ tưởng tượng như thể những giai điệu sẽ vang lên sau mỗi chuyển động, biến thành phố thành một vở ballet đặc sắc”, Quest ví von.

“Tôi nhìn thấy ở Việt Nam một thế hệ trẻ đang không ngừng tiến về phía trước, nỗ lực phát triển, vươn lên. Chầm chậm mà chắc chắn, Việt Nam đang dần hội nhập vào nền kinh tế lớn hơn, rộng hơn. Và điều hấp dẫn là Việt Nam có 100 triệu dân. Các bạn không phải là một quốc gia nhỏ”, ông nói.

Richard Quest (kênh CNN)

Tôi nhìn thấy ở Việt Nam một thế hệ trẻ đang không ngừng tiến về phía trước, nỗ lực phát triển, vươn lên. Chầm chậm mà chắc chắn, Việt Nam đang dần hội nhập vào nền kinh tế lớn hơn, rộng hơn. Việt Nam còn dư địa phát triển du lịch rất lớn

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 3/5/2024

Nhiều người tiêu dùng “bóp bụng” với mâm cơm

Với hàng loạt mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, gạo, thịt… đều tăng giá, nhiều người dân cho biết phải ‘thắt lưng buộc bụng’ để duy trì cuộc sống chứ không thể ‘xông xênh’ như thời gian trước.

Là cư dân tái định cư, được bố trí sống ở một chung cư phường Tân Định (quận 1, TP.HCM), bà Lê Thị Minh cho biết trước đây thường chi tiền chợ khoảng 1 triệu đồng cho thực phẩm thiết yếu của hai vợ chồng trong một tuần.

Tuy nhiên, với giá cả leo thang gần đây, khoản tiền này chỉ đủ trang trải 5 ngày. Do đó, bà Minh cho biết đã từ bỏ thói quen mua hàng ở chợ Tân Định gần nhà mà tìm đến các chợ xa hơn, với giá cả mềm hơn như chợ Phú Nhuận, chợ Bà Chiểu, chợ Thị Nghè… để mua thực phẩm.

Chị Nguyễn Thị Thu (quận Tân Bình) cũng cho biết hầu hết các mặt hàng thực phẩm đều tăng cao như loại gạo mà gia đình chị vẫn thường chọn mua vừa tăng giá từ 14.000 đồng/kg lên 19.000 đồng/kg, chưa kể nhiều mặt hàng khác cũng tăng giá. “Thay vì chỉ mất khoảng 100.000 đồng cho bữa ăn mỗi ngày, bây giờ tui phải chi đến 120.000 đồng”, chị Thu nói.

Trong khi đó, anh Nguyễn Văn Lâm (quận 3) cho biết đang “đau đầu” khi giá sữa tăng mạnh, trong khi gia đình anh đang có con nhỏ, cha mẹ bị tiểu đường cũng phải uống sữa để hỗ trợ. Cụ thể, từ đầu tháng 4, giá sữa cho trẻ em mà anh vẫn mua cho con đã tăng từ 520.000 đồng/lon thiếc 500gram lên 559.000 đồng/lon. Giá lon sữa cho cha mẹ cũng tăng từ 600.000 đồng/lon lên 669.000 đồng/lon.

Theo chị Thúy – một tiểu thương bán tạp hóa ở chợ Tân Định, giá nhiều mặt hàng tiêu dùng được dự báo sẽ tiếp tục tăng do chi phí xăng dầu, vận chuyển tăng, dù lượng hàng bán ra giảm so với trước đây. “Khách mua ngày càng tiết giảm chi tiêu, chuyển sang chọn loại rẻ hơn nhưng sức mua cũng rất yếu”, chị Thúy nói.

• Trang 19 báo Tuổi Trẻ ngày 28/4/2024

Tiềm năng hợp tác Việt – Mỹ trong ngành bán dẫn

Việt Nam có cơ hội lớn để tăng cường sự hiện diện trong chuỗi cung ứng toàn cầu của ngành bán dẫn. Để làm được điều này, Việt Nam cần sớm xây dựng môi trường đầu tư thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn và phát triển nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng.

Đó là những chia sẻ của ông Ramin Toloui, trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách kinh tế, trong cuộc trò chuyện với Tuổi Trẻ khi ông có chuyến làm việc tại Việt Nam trong những ngày cuối tháng 4.

Giữ vai trò thúc đẩy công tác xây dựng chuỗi cung ứng cho ngành bán dẫn Mỹ, trong chuyến công du đến châu Á, ông Ramin Toloui đã tới Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore…, gặp gỡ các đối tác của Quỹ An ninh và đổi mới công nghệ quốc tế (ITSI), một sáng kiến của Bộ Ngoại giao Mỹ. Tại châu Á, ba nước Việt Nam, Indonesia và Philippines được chọn làm đối tác của ITSI.

Tài nguyên nhân lực ở Việt Nam

“Lần đầu tiên tôi đến Việt Nam vào năm 1997, và sau 27 năm, mọi thứ ở đây thay đổi rất nhiều. Từ việc Nike đầu tư vào Việt Nam năm 1995, và sau đó là Intel vào năm 2006, những đầu tư này đã thúc đẩy sự phát triển kinh tế trong nước và cải thiện cuộc sống của người dân Việt Nam.

Điều quan trọng là tôi cảm nhận được năng lượng tích cực của mọi người ở đây vẫn như vậy. Đó là sự khao khát để học hỏi và làm việc chăm chỉ của người Việt, không ngừng đầu tư vào bản thân thông qua giáo dục và công việc, nỗ lực tạo ra một cuộc sống tốt hơn cho chính họ”, ông Ramin Toloui nói.

Trong chuyến sang Việt Nam lần này, ông Ramin Toloui đã thăm nhà máy Intel Việt Nam, cơ sở sản xuất lớn nhất thế giới cho việc lắp ráp, kiểm tra và đóng gói của Intel về chip bán dẫn.

Ông cũng đã tới ĐH Quốc gia TP.HCM và ĐH Fulbright, hai cơ sở giáo dục hứa hẹn sẽ cung cấp nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn. Và cuộc thảo luận với đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư để thảo luận về những chính sách cần thiết để thúc đẩy sự hợp tác trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Ông khẳng định nguồn nhân lực là một trong những yếu tố quan trọng mà Mỹ quyết định chọn Việt Nam làm đối tác chiến lược trong quá trình đa dạng hóa chuỗi cung ứng sản xuất bán dẫn.

Ba trụ cột quan trọng để Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng sản xuất chip bán dẫn là chính phủ, học viện và khối tư nhân. Chuyến đi của ông cũng đã tập trung vào các đại diện tiêu biểu cho ba trụ cột đó.

Theo ông Ramin Toloui, Bộ Ngoại giao Mỹ đang dốc sức để thúc đẩy năng lực lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói (ATP) tại các quốc gia đối tác của ITSI ở châu Mỹ và Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, để tăng cường chuỗi cung ứng linh hoạt cho các nhà sản xuất chất bán dẫn của Mỹ.

Sáng kiến này sẽ giúp các đối tác ITSI của Mỹ tạo ra môi trường đầu tư, hỗ trợ ngành công nghiệp chất bán dẫn và tăng cường năng lực của lực lượng lao động, tạo ra nguồn nhân tài mới.

Hai bên cùng thắng

Sau chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden vào tháng 9-2023 và hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, đã có nhiều biên bản ghi nhớ vạch ra lộ trình hợp tác để thúc đẩy ngành bán dẫn tại Việt Nam.

Theo ông Ramin, trong bước đầu tiên để cụ thể hóa lộ trình này, phía Mỹ sẽ đánh giá lại hệ sinh thái trong lĩnh vực bán dẫn ở Việt Nam, hiểu rõ tiềm năng phát triển. Sau đó, cơ quan của Mỹ cũng xác định những lĩnh vực cần được đề cập để thực hiện tiềm năng đó. Theo đó Chính phủ Mỹ đã hợp tác với Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) để thực hiện đánh giá này và đưa ra một lộ trình cho việc sử dụng quỹ ITST.

“Đây là điều mà tôi đã thảo luận với Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông. Khi gặp ông, chúng tôi đã trao đổi về tầm quan trọng của phát triển lực lượng lao động, sự cần thiết xây dựng cơ sở hạ tầng bao gồm năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng pháp lý, cũng như chính sách để khuyến khích đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Vấn đề nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn là đề tài chung ở tất cả các quốc gia đang muốn phát triển ngành công nghiệp này, không chỉ ở Việt Nam”, ông nói với Tuổi Trẻ.

Ông Ramin nhấn mạnh một trong những nguồn vốn từ quỹ ITST là để phát triển lực lượng lao động ở Việt Nam.

Công nghiệp vi mạch bán dẫn ngày càng đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế khi nhu cầu toàn cầu về bán dẫn tăng lên, quyết định giá thành và làm tăng chức năng hoạt động của tất cả các hệ thống điện tử, công nghệ thông tin, viễn thông, tự động hóa, xe tự lái…

Phân tích những tiềm năng này, ông Ramin cho rằng cơ hội đang dành cho tất cả các đối tác của Mỹ, trong đó có Việt Nam.

Vì thế, để thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, trở thành điểm đến của dòng vốn Mỹ, Việt Nam cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư.

“Những yếu tố này đều rất quan trọng khi các doanh nghiệp nước ngoài đang đưa ra quyết định về nơi họ muốn phát triển khoản đầu tư của mình và mở rộng khả năng sản xuất”, ông Ramin Toloui nói.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 27/4/2024

TP.HCM tặng nước ngọt cho người dân vùng hạn mặn

Ngày 26-4, Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn TNHH một thành viên (Sawaco) cùng các đơn vị liên quan trao tặng nước sinh hoạt và quà hỗ trợ cho bà con bị ảnh hưởng bởi hạn mặn tại xã Phú Đông, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang.

Trước tình hình hạn hán kéo dài, khan hiếm nước sinh hoạt cục bộ ở nhiều địa phương, Đoàn Sawaco đã phối hợp cùng Huyện đoàn Tân Phú Đông, Công ty TNHH MTV Cấp nước Tiền Giang trao tặng 3 điểm lấy nước tập trung, 500 túi dự trữ nước sạch, 10 bồn chứa nước sạch 500 lít cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi hạn mặn tại xã Phú Đông, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang.

Chương trình với tên gọi “Tuổi trẻ Sawaco mang nước ngọt đến vùng hạn, mặn” có sự tham dự của ông Nguyễn Thanh Sử – phó tổng giám đốc Sawaco, các lãnh đạo huyện Tân Phú Đông và nhiều người dân địa phương.

Phát biểu tại chương trình, ông Nguyễn Thanh Sử cho biết hiện nay do hiện tượng biến đổi khí hậu, tình hình hạn hán, xâm nhập mặn đang diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

Theo ông Sử, tình hình hạn hán, nhiễm mặn, nắng nóng dự báo còn kéo dài đến giữa tháng 5, đặc biệt trên địa bàn huyện Tân Phú Đông với đặc thù là huyện cù lao, tình hình kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, điều kiện cung cấp nước cho người dân hiện nay rất khó khăn, thiếu hụt nguồn nước, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của bà con.

“Với tinh thần tương thân tương ái, Sawaco đã phối hợp cùng các đơn vị liên quan triển khai các biện pháp cấp nước thiết thực để hỗ trợ bà con, hy vọng bà con vượt qua được giai đoạn khó khăn, ổn định cuộc sống”, ông Sử nói thêm.

Đến với chương trình trong sự phấn khởi, anh Nguyễn Hồng Sơn (49 tuổi, ngụ xã Phú Đông, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang) chia sẻ: “Gia đình tôi có 6 người, hiện tại đều phải sinh hoạt bằng nước mặn, nước ngọt đi xin được từ các nơi hỗ trợ đều phải chắt chiu để dành làm nước uống, rất cực. Nay nhận được sự quan tâm, hỗ trợ từ công ty cấp nước và chính quyền địa phương là điều rất mừng”.

Hình ảnh người dân phấn khởi đến điểm nhận hỗ trợ nước ngọt:

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 3/5/2024

Nhà văn từng đoạt Pulitzer giao lưu với sinh viên TP.HCM

Chiều 2-5, nhà văn Mỹ Robert Olen Butler có dịp trò chuyện với sinh viên TP.HCM trong chương trình diễn ra tại Trường đại học Hoa Sen.

Tại đây, ông kể lại con đường văn chương của mình với nhiều tình tiết lý thú, một trong những chuyện hấp dẫn nhất là cơ duyên giúp ông thắng giải Pulitzer (1993).

Buổi giới thiệu sách chỉ có 6 người 

Ông chia sẻ ở thời điểm đó, các nhà xuất bản trong nước có thể đề cử một vài quyển sách họ đã xuất bản trong năm gửi về ủy ban xét giải thưởng Pulitzer.

Ủy ban này sẽ chọn ra ba giám khảo chấm vòng loại, có thể là những nhà phê bình, học giả hoặc nhà văn nổi tiếng.

Ba người này sẽ phải xem khoảng 5.000 cuốn sách được đề cử. Mỗi người sẽ chọn ra một cuốn để vào vòng chung kết. Tại vòng chung kết, 18 người trong ủy ban xét giải sẽ chọn ra tác phẩm chiến thắng chung cuộc từ ba cuốn trên.

Năm 1992, Robert Olen Butler viết một trong những tập truyện ngắn đầu tay mang tên Hương thơm từ núi lạ (A good scent from strange mountain). Sau khi tác phẩm ra đời, ông tham gia những buổi giới thiệu ở các hiệu sách để dễ bán sách hơn.

Trong một đêm giới thiệu sách như vậy ở thành phố Seattle, chỉ có sáu người đứng nghe Robert Olen Butler đọc và giới thiệu về quyển sách mới. “Tôi đã nghĩ rằng, nếu họ ở đây để nghe tôi nói, tôi sẽ đọc trái tim mình cho họ nghe”, ông nhớ lại.

Điều bất ngờ là trong sáu người lắng nghe buổi tối đó có tiểu thuyết gia người Mỹ Charles Johnson.

Một năm sau, Charles Johnson trở thành một trong ba giám khảo lựa chọn sách sơ loại cho giải Pulitzer. Trong 5.000 quyển sách vòng loại, Charles Johnson chọn quyển Hương thơm từ núi lạ của Robert Olen Butler. Một trong những lý do là vì những ấn tượng từ buổi giới thiệu sách.

Cuối cùng, quyển Hương thơm từ núi lạ giành giải thưởng Pulitzer ở hạng mục tác phẩm hư cấu năm 1993.

“Đó là một trong những bài học của tôi. Hãy làm những gì tốt nhất có thể, một cách chân thành và tận tâm nhất có thể”, Robert Olen Butler nói.

Tình yêu Việt Nam của nhà văn Mỹ

Năm 1969, nhà văn Robert Olen Butler tham gia quân đội Mỹ và được đưa đến miền Nam Việt Nam. Trước khi sang Việt Nam, ông học tiếng Việt tại Washington D.C.

Ông cho biết nhờ biết đôi chút tiếng Việt nên trong ba năm ở Việt Nam, ông có thể tìm hiểu nhiều về văn hóa và con người Việt Nam. Trong thời gian tại Biên Hòa, ông kể mình được gặp gỡ nhiều nông dân, ngư dân và công chức địa phương, đều là những người đối xử với ông như một người bạn.

Năm 1971 khi chuyển về Sài Gòn, ông thích lang thang mỗi đêm quanh những con hẻm khu trung tâm để quan sát cuộc sống của người dân và trò chuyện với họ.

Ông chia sẻ khoảng thời gian ở Việt Nam giúp ông khai mở được mọi giác quan khi sáng tác. Không chỉ đơn thuần nhìn bằng mắt mà cảm nhận những thứ xung quanh bằng tất cả giác quan cơ thể khi truyền tải vào tác phẩm.

“Đất nước của các bạn đã trở thành một phần lâu dài trong tôi và sự hiện diện này tiếp tục lớn lên, hình thành, tiếp thêm năng lượng và hướng dẫn quá trình sáng tạo của riêng tôi. Và cuối cùng nó cũng định hình cách mà tôi đã dạy quá trình đó ở các đại học Mỹ và trong các hội nghị trên khắp thế giới trong 40 năm qua”, Robert Olen Butler nói.

Từ Việt Nam trở về Mỹ sau năm 1971, Robert Olen Butler bắt đầu viết những quyển sách đầu tiên. Tác phẩm đầu tiên của ông phải gửi đến 22 nhà xuất bản khác nhau trong hơn 2 năm mới có đơn vị chịu xuất bản.

Theo Robert Olen Butler, những thách thức luôn có mặt trong khoảng thời gian đầu khi bạn bắt đầu một đam mê. Nhưng quan trọng là vững lòng theo đuổi đam mê ấy và sẵn sàng khi một ngày cơ hội đến với mình.

TRỌNG NHÂN

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 2/5/2024

Thường nghĩ đến niềm vui để bước tới

Hồ Huy Sơn vừa có buổi giao lưu ra mắt tác phẩm mới nhất của mình Từ những tên riêng – một cuốn sách giải nghĩa những danh từ riêng ta vẫn quen dùng trong đời sống.

Tác giả trẻ này hiện viết văn làm báo ở TP.HCM.

Cho đến nay gia tài văn chương của anh đã lên đến hàng chục tác phẩm, có thể kể đến Con trai con gái (Nhà xuất bản Kim Đồng, 2007), Đi qua những mùa vàng (Nhà xuất bản Kim Đồng, 2017), Những ngọn đèn thơm (Nhà xuất bản Văn học 2022)…

* Từ những tên riêng có mỹ thuật đẹp mắt, ngôn ngữ giản dị. Bởi vì anh hướng tác phẩm này đến thiếu nhi?

– Khi đọc những ấn phẩm mang tinh thần “Tiếng Việt mến yêu” của Nhà xuất bản Kim Đồng, tôi thích thú với cách làm gần gũi, thiết thực, hữu ích với các em nhỏ.

Không ít người có mặc định sách về ngôn ngữ, về tiếng Việt phải được viết bởi những nhà văn hóa hay chuyên gia ngôn ngữ.

Những ấn phẩm hàn lâm đương nhiên cần thiết, nhưng để hướng đến bạn đọc nhỏ tuổi, cần có cách thể hiện khác: gần gũi, đẹp mắt, và không thể thiếu yếu tố thú vị.

Có như vậy mới tạo ra nguồn cảm hứng để các em tìm hiểu, khám phá, từ đó thêm yêu tiếng Việt hơn.

* Theo anh, viết cho thiếu nhi sẽ có khó khăn gì?

– Gần đây, tôi thấy không khí sáng tác, viết sách cho thiếu nhi có những bước chuyển tích cực. Sách cho thiếu nhi không chỉ đặc sắc về nội dung mà còn “ghi điểm” bởi hình thức.

Đó là nhờ các nhà xuất bản mạnh dạn đầu tư và hiểu thị hiếu của bạn đọc nhỏ tuổi bây giờ. So với sách thiếu nhi nước ngoài, sách thiếu nhi trong nước giờ đây không kém cạnh.

Có điều, theo tình trạng chung, sức đọc kéo theo sức mua vẫn còn ít khiến những tác giả nói chung và những tác giả viết sách cho thiếu nhi nói riêng ở Việt Nam chưa có nhiều động lực.

Chỉ một số ít ấn phẩm có số lượng phát hành vượt trội, còn đa phần dừng ở 1.000 – 2.000 cuốn cho mỗi lần in.

Dân số của nước ta trên 100 triệu người, nhóm tuổi từ 0 – 14 chiếm 23,9% (số liệu năm 2023). Rõ ràng con số 1.000 – 2.000 cuốn không thấm tháp vào đâu so với hơn 20 triệu trẻ em ở Việt Nam.

Tôi vừa đọc lại Cô gà mái xổng chuồng của nhà văn Hwang Sun Mi. Đây là một trong những cuốn sách được yêu thích nhất của văn học thiếu nhi Hàn Quốc. Nhưng theo tôi, ở Việt Nam không hiếm những tác phẩm hay như vậy hoặc hơn.

Chẳng hạn như Dế Mèn phiêu lưu ký, rồi sau này có Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, Một thiên nằm mộng.

Trong khi Cô gà mái xổng chuồng được Bộ Giáo dục Hàn Quốc khuyên đọc, và được tái bản nhiều lần khi xuất bản ở Việt Nam thì chính ta dường như chưa có một chính sách hay một sự ưu ái nào tương tự vậy! Nếu có, tôi nghĩ cũng sẽ tạo ra những động thái tích cực cho cả người viết lẫn người đọc.

* Còn thơ cho thiếu nhi, có phải thơ ca hôm nay ít có bài ấn tượng như các bài thơ viết cho thiếu nhi ngày trước?

– Đến bây giờ, sau hàng chục năm đã trôi qua, tôi và các bạn vẫn lẩm nhẩm những câu thơ mà mình đã từng học, thấy lòng không khỏi bùi ngùi.

Những Thương ông (Tú Mỡ), Nói với em (Vũ Quần Phương), Gửi lời chào lớp một (Hữu Tưởng), Cô dạy (Phạm Hổ), Quạt cho bà ngủ (Thạch Quỳ)… Ngày xưa, chúng tôi bắt buộc phải học thuộc lòng. Có lẽ nhờ thế các bài thơ in sâu trong tâm trí.

Bây giờ, phương tiện giải trí quá nhiều khiến cho sự tập trung bị phân tán. Việc đọc và nhớ một bài thơ nào đó dường như là hơi xa xỉ. Nếu nói thơ ca hôm nay ít ấn tượng như ngày trước thì có vẻ hơi bất công.

Gần đây, tôi lại thấy thơ người lớn in ra để tặng thì ngược lại, những tập thơ thiếu nhi được các nhà xuất bản đầu tư, vẽ tranh, in màu rất đẹp; và hẳn nhiên phát hành rộng rãi.

Chỉ là thời thế thay đổi, việc đọc thơ cũng bị tác động nhiều. Sự bận rộn khiến người ta không có nhiều thời gian để lắng mình với thơ, có chăng chỉ lướt qua.

* Hồ Huy Sơn đã có một tập thơ thiếu nhi đấy?

– Tôi viết cho thiếu nhi từ khi còn là cậu học trò, đến nay cũng xấp xỉ 25 năm rồi.

Những tác phẩm văn học thiếu nhi (gồm thơ và văn xuôi) khiến mình thích thú thường được viết bởi những tác giả có tình yêu lớn với thiếu nhi, và thường đó là những người vẫn còn giữ cho mình sự hồn nhiên dù ai cũng biết không dễ.

Mỗi ngày tôi vẫn tự nhắc mình cố gắng bớt sân si, bớt tính toán và giữ được nhiều nhất sự hồn nhiên để có thể viết cho thiếu nhi.

Không có sự hồn nhiên, tôi nghĩ sẽ khó mà viết được cho thiếu nhi. Người đọc bây giờ tinh lắm, đọc là phát hiện ra liền, khó giấu!

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 25/4/2024

Đăng ký thi đánh giá năng lực Đại học Sư phạm Hà Nội tăng 2,5 lần

Năm 2024, tổng số thí sinh đăng ký dự thi đánh giá năng lực của Trường đại học Sư phạm Hà Nội là 11.537, tăng gấp gần 2,5 lần so với năm ngoái.

Trường đại học Sư phạm Hà Nội vừa chính thức công bố các thông tin liên quan đến kỳ thi đánh giá năng lực do trường tổ chức vào ngày 11-5 tới.

Ghi nhận tổng số thí sinh đăng ký tham dự kỳ thi năm nay là 11.537 thí sinh, trong đó ngữ văn là môn có thí sinh đăng ký dự thi nhiều nhất với 7.531 thí sinh, tiếp đến là môn toán có 6.617 thí sinh, tiếng Anh 5.131 thí sinh, lịch sử 2.830 thí sinh.

Môn vật lý có 1.972 thí sinh đăng ký dự thi, hóa học 1.898 thí sinh, địa lý 931 thí sinh, sinh học 380 thí sinh.

So với năm 2023, số lượng thí sinh tăng gần gấp 2,5 lần.

Năm nay, Trường đại học Sư phạm Hà Nội tổ chức thi tại 3 điểm thi, gồm Hà Nội, Đà Nẵng và Quy Nhơn.

Trong đó, Hà Nội có 281 phòng thi (11.125 thí sinh), Đà Nẵng có 5 phòng thi (243 thí sinh), Quy Nhơn có 5 phòng thi (169 thí sinh).

Cấu trúc các bài thi đánh giá năng lực, về nội dung các bài thi tương ứng và phù hợp với nội dung các môn học, môn thi cấp THPT mà học sinh đã quen thuộc; thí sinh làm bài thi trực tiếp trên giấy.

Đề thi có kết hợp trắc nghiệm và tự luận với tỉ lệ điểm phù hợp tùy theo bài thi, bao gồm các câu hỏi đánh giá mức độ thông hiểu kiến thức cốt lõi và năng lực lập luận, phân tích, đánh giá, giải quyết vấn đề và sáng tạo.

Theo nhà trường, điểm mới của kỳ thi năm nay là ngân hàng câu hỏi được bổ sung, cập nhật, chú ý định hướng phương thức mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo sau năm 2025.

Cấu trúc các bài thi và thời gian làm bài cụ thể như sau:

Kết quả bài thi được 9 trường đại học công nhận bao gồm: Trường đại học Sư phạm Hà Nội; Trường đại học Sư phạm Hà Nội 2; Trường đại học Sư phạm TP.HCM; Trường đại học Sư phạm – Đại học Huế; Trường đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng; Trường đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên; Trường đại học Vinh; Trường đại học Quy Nhơn; Trường đại học Y Dược Thái Bình.

Thí sinh lựa chọn đăng ký một số bài thi và sử dụng kết quả thi để đăng ký dự tuyển vào các ngành đào tạo đại học theo yêu cầu của mỗi trường đại học.

Thời gian, địa điểm, hình thức thi đánh giá năng lực diễn ra vào ngày 11-5 cụ thể như sau:

• Trang 16 báo Tuổi Trẻ ngày 25/4/2024

Lưu Đình Triều và cuộc đời riêng- chung

‘Đời, có yêu tôi?’, cuốn tự truyện mang cái tên đầy tính bông đùa, hài hước của nhà báo Lưu Đình Triều hóa ra lại hoàn toàn nghiêm túc và hơn vậy nữa, đầy ắp tính thời cuộc lịch sử tiêu biểu của thời điểm 30-4-1975 mà chính anh là nhân chứng.

Những éo le, khắc nghiệt mà lịch sử để lại trong nhiều gia đình Nam – Bắc khi đất nước chia đôi, anh – em, cha mẹ – con cái, bạn bè, người yêu bỗng chợt trở thành những người ở hai bên chiến tuyến là chuyện không lạ, nhưng với nhãn quan của một nhà báo “có máu, có dòng”, Lưu Đình Triều đã quan sát kỹ lưỡng chính mình, kể chuyện chi tiết và chân thực, để người đọc hôm nay – dù có là người quen, dù đã 49 năm sau – vẫn cảm được những nhói đau riêng trong câu chuyện chung của đất nước.

Là khi chàng thiếu úy Việt Nam Cộng hòa 22 tuổi hạ quyết tâm “ở lại với hy vọng được gặp, được biết mặt ba má sau 21 năm xa cách, dù có phải trả giá nào chăng nữa”.

Là sau phút hội ngộ như lắng cả 21 năm, giọng hát ngây thơ của cô em gái chưa bao giờ biết mặt qua băng ghi âm như xoáy vào tim anh trai:

“Sài Gòn đó quê ta ơi trong biển lửa vẫn ngời ngời/ Ta đi như sóng căm hờn dâng trào, xô lên trên xác quân thù hung bạo…”.

Là những hoang mang, hờn dỗi, chờ trông lẫn phó mặc trong trại cải tạo.

Hiểu và chấp nhận dấu chân của lịch sử trong cuộc đời mình, đặt xuống những hờn trách, anh đã từng bước vượt qua bằng nỗ lực bản thân, từng bước đặt chân theo con đường của ba má: trở thành một nhà báo cách mạng.

Đến muộn, đi sau, Lưu Đình Triều vẫn trở thành một nhà báo có tên tuổi, có thành quả, có sự nghiệp, góp phần làm nên thương hiệu Tuổi Trẻ.

Câu chuyện cuộc đời của nhà báo Lưu Đình Triều không xa lạ với bạn đọc Tuổi Trẻ, nhưng lạ và đáng đọc trong những ngày tháng 4 này là vì hôm nay anh nhìn lại đời mình với cặp mắt từng trải của một nhà báo 70 tuổi.

Cuộc đời cậu bé Triều những ngày lang thang “đá cá lăn dưa”, những ngày ngược xuôi tìm con chữ; cuộc đời cậu thanh niên Triều lao vào học hành để trốn lính rồi lại phải đi học sĩ quan, huấn nhục rồi hành quân, trải qua biến động lịch sử rồi lại đi học, đi làm; cuộc đời nhà báo đầy thú vị với những cơ hội cống hiến song đôi với những “chiếc bẫy nhạy cảm” chực chờ… được đặt vào bối cảnh xã hội, bối cảnh lịch sử để tái hiện, để lý giải.

Chuyện riêng đặt trong chuyện chung, chuyện chung chi phối chuyện riêng, cuộc đời Lưu Đình Triều mà không phải là riêng anh Triều nữa.

Bao nhiêu gia đình đã trải qua biến động phân ly như gia đình anh, bao nhiêu thanh niên đã phải trải qua “lột xác, đổi đời” để được tiếp tục đời mình như anh, bao nhiêu người đã vượt qua, bao nhiêu người đã phải gục ngã, phải rẽ lối?…

Nhà báo Lưu Đình Triều 70 tuổi đã tự hỏi và tự trả lời: “Đời, có yêu tôi? Có có! Không, không! Dù đời lúc này lúc khác, yêu hoặc không yêu thì chính tôi vẫn phải làm chủ đường đi, lối rẽ của mình”.

Đường đó anh đã đi, là đường song hành cùng hòa hiếu, hòa hợp, hòa bình của đất nước. Và tất nhiên, đã sống một cuộc đời không phải của riêng mình, lối đi anh Triều chọn cũng là lối đi chung.

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 27/4/2024

Nam nữ thanh niên kết hôn ngày càng muộn

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, độ tuổi kết hôn trung bình ngày càng tăng trong những năm gần đây. Tuổi kết hôn lần đầu trung bình trên cả nước năm 2021 là 26,2 tuổi (cao hơn 0,5 tuổi so với năm 2020); năm 2022 lại tăng thêm, lên mốc 26,9 tuổi.

Khu vực thành thị có độ tuổi kết hôn rất muộn, điển hình như TP.HCM, năm 2022 độ tuổi kết hôn trung bình lần đầu là 29,8 tuổi; Cần Thơ 29,3 tuổi…

Còn theo thống kê của Viện Nghiên cứu gia đình và giới, năm 2022 Việt Nam có tỉ lệ độc thân chiếm khoảng 2,5% dân số, trong đó chủ yếu là nữ giới (chiếm 87,6%).

Các chuyên gia nhận định giới trẻ ngày nay có thêm nhiều sự lựa chọn cho cuộc sống cá nhân. Bởi vậy, thay vì lập gia đình sớm, họ có xu hướng tập trung cho sự nghiệp, học hành, dành thời gian để thụ hưởng, chăm sóc bản thân mà không muốn vướng bận nhiều cho việc chăm lo gia đình, sinh con.

Bên cạnh đó, áp lực phải nuôi con trong điều kiện kinh tế chưa vững chắc, ổn định hoặc thiếu hụt cũng khiến giới trẻ cân nhắc sinh con. Khi đã đầy đủ điều kiện kinh tế thì tuổi đã lớn, khó mang thai và tâm lý cũng ngại hơn.

Tuy nhiên, giới trẻ cũng cần cân nhắc thêm một vấn đề là độ tuổi sinh con. Bác sĩ Phan Chí Thành – chánh văn phòng Trung tâm chỉ đạo tuyến Bệnh viện Phụ sản trung ương – chia sẻ khi phụ nữ bước sang tuổi 35, sức khỏe cũng như chất lượng của trứng không đảm bảo, tỉ lệ thụ thai kém hơn khi còn trẻ.

Bác sĩ Thành cho rằng việc lựa chọn thời gian kết hôn là việc của mỗi người. Tuy nhiên, nếu vẫn có ý định kết hôn và sinh con thì cần tính toán đến khoảng thời gian cơ thể mang thai tốt nhất cho cả mẹ và trẻ. Thực tế có không ít trường hợp kết hôn muộn, khó có con… Lúc này, việc điều trị hiếm muộn sẽ gặp khó khăn hơn khi người phụ nữ lớn tuổi và cơ hội có con càng thấp.

• Trang 10 báo Tuổi Trẻ ngày 27/4/2024

7 ngày vượt sóng của hành trình mơ ước

Đã gần một năm trở về sau hải trình “Sinh viên với biển đảo Tổ quốc”, Mai Hải Yến nói nhiều lúc cứ ngỡ như giấc mơ vì chưa từng nghĩ mình được đặt chân lên vùng lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc – Trường Sa.

Cô học sinh “Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM” ngày nào giờ là nữ sinh viên Học viện Cán bộ TP.HCM, là một trong 200 sinh viên, cán bộ hội có mặt trong chương trình đầu tiên do Hội Sinh viên Việt Nam tổ chức, đến thăm cán bộ chiến sĩ Trường Sa.

Tuổi Trẻ lược ghi câu chuyện của bạn.

Ký ức thanh xuân

Ngày thứ tư của hành trình, tàu KN290 đưa chúng tôi đến vùng đảo Cô Lin, Gạc Ma, Len Đao. Hôm ấy, chúng tôi làm lễ tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống trong sự kiện Gạc Ma vào tháng 3-1988. Họ đã kiên cường chiến đấu đến hơi thở cuối cùng và mãi mãi nằm lại giữa trùng khơi cho sự toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc thân yêu.

Diễn văn cất lên, mưa bất ngờ nặng hạt trên boong tàu. Mọi người vẫn đứng ngay ngắn dù ai cũng ướt đẫm. Mắt ai cũng đỏ hoe. Nhiều đại biểu rơi nước mắt.

Và tôi cũng không kìm được, bật khóc thành tiếng khi thả những đóa cúc trắng cùng hạc giấy do chính các bạn sinh viên gấp xuống biển mong các anh dù ở nơi nào đó vẫn mãi một lòng gìn giữ từng tấc biển của cha ông.

Ngày thứ năm của hành trình, đảo Trường Sa đón chúng tôi trong cái nắng chiều rực rỡ, biển xanh và gió lộng. Mình đã đặt chân lên đảo Trường Sa, không phải giấc mơ. Những bước chân đầu tiên lên đảo, thoáng nhìn thấy cờ Tổ quốc đang bay phấp phới từ xa, tôi rưng rưng nước mắt.

Chúng tôi dự lễ chào cờ trên đảo, hòa tiếng hát cùng chiến sĩ trong bài quốc ca mà lòng quá đỗi tự hào khi mình là con dân nước Việt. Tôi và các bạn chứng kiến màn duyệt binh trên đảo. Giây phút trang nghiêm ấy, chúng tôi nghe rõ 10 lời thề danh dự của quân nhân. Và như có sợi dây vô hình của lòng yêu nước gắn kết, cả đoàn sinh viên chúng tôi cũng dõng dạc cùng các chiến sĩ “Xin thề”!

Nơi ấy như gia đình

Hải trình của chúng tôi vượt sóng Biển Đông nhưng thời tiết không thuận lợi lắm nên chỉ có thể vào thăm các đảo Sinh Tồn, Đá Tây và Trường Sa. Kỳ lạ là những con người xa lạ, lần đầu gặp mà cứ ngỡ như thân thiết từ lâu. Chúng tôi khoác vai nhau ngân nga những bài hát ngợi ca đất nước, biển đảo.

Ban đầu tôi còn chưa quen khi nghe chiến sĩ gọi mình là chị, nhưng khi trò chuyện mới biết thực ra những bạn trẻ đang làm nhiệm vụ nơi đảo xa ấy chỉ mười tám, đôi mươi. Thoáng chút bất ngờ song nhìn lại và tự ngẫm nghĩ, chợt nhận ra tuổi 20 của mình vẫn còn khá vô lo, còn dựa vào sự chở che của gia đình.

Câu hỏi “Bạn có nhớ nhà không?” bỗng như lạc lõng bởi ai chẳng nhớ nhà, nhiều lúc cũng thèm cảm giác được nhìn mặt bố mẹ, ôm người thân mà điều kiện liên lạc ngoài đảo xa cũng có phần hạn chế. Nhưng những cảm xúc ấy chẳng là gì khi họ biết rằng gia đình rất tự hào về mình, với nhiệm vụ thiêng liêng mỗi người đang gánh vác.

Tôi nhớ câu chuyện của anh An. Anh kể con mình cũng trạc tuổi tụi tôi. Nhiệm vụ đưa anh đến nhiều đảo thuộc quần đảo Trường Sa. Mỗi năm về phép một lần, thấy con mình lớn hơn nhiều và yên tâm hơn để làm nhiệm vụ khi biết rằng có một hậu phương vững chắc phía sau mình.

Chuyến đi của chúng tôi có một nhân vật khá đặc biệt – Diệu Linh – mà đối với bạn ấy, hải trình này có ý nghĩa rất đặc biệt vì được ra thăm bố đang làm nhiệm vụ tại Trường Sa. 14 năm bố gắn bó với đảo, mỗi năm Linh chỉ được gặp một lần khi bố về phép. Nghe câu chuyện của Linh, tôi càng nể phục, biết ơn sự hy sinh của những gia đình quân nhân như thế. Với họ, tình yêu đất nước luôn là lựa chọn ưu tiên trước những tình cảm riêng tư.

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 27/4/2024

Saigon Soul Revival mời bạn về miền quá khứ

Trình diện lần đầu ở chương trình Ban nhạc Việt năm 2017, Saigon Soul Revival gây ngạc nhiên cho không ít người bởi con đường đi có vẻ “lạc quẻ” chẳng giống ai.

Nối tiếp Họa âm xưa năm 2020, Saigon Soul Revival đang dự định ra mắt album phòng thu thứ hai mang tên Mối lương duyên, mang nhạc Việt xưa đi khắp chốn.

Mối lương duyên release album Tour 2024 sẽ mang âm nhạc của họ tới sáu thành phố ở Việt Nam gồm Hội An, Đà Nẵng, Hà Nội, Mũi Né, TP.HCM, Đà Lạt cũng như đi Pháp, Anh, Đức và Bồ Đào Nha… vào tháng 5 và tháng 7 tới.

Đa quốc tịch trong bầu khí quyển nhạc Việt

Hơn 10 năm trước, nhà sưu tầm âm nhạc Jan Hagenkoetter sang Việt Nam du lịch và tình cờ nghe vài bài ca được thu âm hơn nửa thế kỷ trước. Điều đó đã gợi lên trong lòng anh chàng người Đức này ý tưởng sưu tầm các ca khúc thập niên 1960-1970 để in một đĩa nhạc.

Jan Hagenkoetter tự hỏi: Sao không tìm một ban nhạc có thể chơi thứ nhạc này nhỉ?

Thế là ban nhạc đa quốc tịch Saigon Soul Revival ra đời, Jan Hagenkoetter cũng đảm nhận luôn vai trò quản lý.

Qua vài lần xáo trộn thành viên, Saigon Soul Revival hiện hoạt động với năm người.

Ngoài Nguyễn Anh Minh (hát chính), Nguyễn Hương Bảo Hiếu (trống), Nguyễn Khoa Đăng (keyboard và piano) là người Việt, còn có nghệ sĩ người Pháp gốc Việt Indy Jeremy Vinh Laville (guitar và đàn nguyệt) và Gabriel Kaouros (bass và bộ gõ) người Cyprus.

Ngoài ra, ban nhạc cũng thường xuyên hợp tác với NSƯT Hải Phượng (đàn tranh và đàn bầu).

Ở Việt Nam, có lẽ chưa có ban nhạc nào giống Saigon Soul Revival cả. Thử hình dung mà xem, quản lý ban nhạc thì sống và làm việc ở Đức, trưởng nhóm Gabriel đã về Cyprus. Khi làm album hay đi show, họ mới tụ về một mối.

Các thành viên làm các công việc khác nhau như dạy ngoại ngữ, dạy đàn, kinh doanh nhạc cụ… để mưu sinh. Họ nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh nhưng khi cầm nhạc cụ lên, khi hát lên lại là nhạc Việt thứ thiệt.

Chưa kể họ có lẽ là ban nhạc “già” nhất Việt Nam mới được thành lập vài năm gần đây. Trừ Indy 9x, còn lại đều thuộc thế hệ 8x.

Nguyễn Anh Minh nói với Tuổi Trẻ, âm nhạc không có biên giới lãnh thổ, không phân biệt ngôn ngữ, không có tuổi tác.

Và những gì đến trong đời này, đến – đi – ở lại, được – mất… đều trong một mối nhân duyên định sẵn. Nhạc Việt là mối lương duyên nở rộ để những mảnh ghép khác biệt tụ lại một chỗ, cùng họa âm, cùng phát triển và làm đẹp hơn di sản nhạc Việt.

Mời lên xe về miền quá khứ

Ngoài cover một vài ca khúc nhạc vàng ít gặp hoặc mới một lần thu và chưa thu lại từ đó tới nay, phần lớn các ca khúc của Saigon Soul Revival chơi do họ sáng tác mới là chính.

Hay nói một cách khác, họ đang viết tiếp âm nhạc thập niên cũ bằng tinh thần hôm nay, đưa những gì đẹp nhất của nhạc xưa đến gần người trẻ.

Có một điều đặc biệt, dù là ca khúc mới nhưng mỹ cảm, giai điệu, tinh thần lại đúng với thời điểm âm nhạc lúc đó.

Phần lời nhạc chủ yếu do Anh Minh viết như thơ, Indy và Gabriel chịu trách nhiệm phần nhạc.

Họ không đưa vào các ca khúc của mình những hiệu ứng phòng thu mới mà gắng dùng những tiếng guitar xưa nhất, những âm thanh nguyên bản nhất và gần với nhạc xưa nhất.

Cộng với giọng hát mộc, trầm, dày, khàn, cột hơi vững và vang đanh của Anh Minh như một nhạc cụ riêng biệt, tất cả tạo ra một không gian âm nhạc đầy hoài niệm và tươi mới do cách phối hiện đại mang lại mà lại không gây cảm giác chán chường, não nề, ảo não.

Hồi nghe Họa âm xưa, chất pop mang âm hưởng soul khiến người nghe phải lắc lư, giải phóng mình hết cỡ. Ở đó, rock, bolero, jazz… cùng ca từ tiếng Việt quắn quéo, trương nở và diễn giải tâm hồn Việt.

Còn trong album vừa hoàn tất Mối lương duyên có gì hay? Anh Minh cười, đó sẽ là những ca khúc mới muốn vực dậy lối chơi nhạc của các nhóm thời kỳ 1960 – 1970 bằng cách sử dụng âm thanh thô, chát chúa nặng nề, nhanh, dồn dập và mạnh mẽ.

Đi cùng với đó là lối trình diễn đậm chất phương Tây của rock, bolero, soul, jazz và pop ballad của Việt Nam. Mối lương duyên được nối dài thêm lương duyên bởi các nhạc cụ dân tộc như đàn tranh, đàn bầu, đàn nguyệt.

Cuối tháng 3, Saigon Soul Revival tung trước một single nằm trong album lần này có tên Ai thật lòng yêu ai. Một ca khúc mới toanh nhưng nghe thật đáng yêu, mang màu bolero một thuở nào chưa xa.

Lúc này đây, giọng Nguyễn Anh Minh vang lên trong vòng âm thanh cuộn tròn, sôi động, lí lắc khiến người ta nhún nhảy và hát theo rộn ràng. “Thoáng chút lo lắng vội vàng anh đi/ Đâu muốn em thấy người yêu bên đường/ Bối rối không dám nghĩ em của anh/ Có chắc em đã quên mình thật nhanh“…

Nhạc sĩ Phạm Duy có một câu hát rất hay trong bài Nghìn trùng xa cách: “Mời bạn lên xe về miền quá khứ”.

Ở năm 2024, qua những ca khúc của mình, Saigon Soul Revival mời bạn về lại một trong những miền quá khứ ấy của nhạc Việt và đi tiếp trong rộng dài của nó.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 26/4/2024

Các triển lãm làm sống lại Chiến thắng Điện Biên Phủ

Hơn 200 hiện vật, hình ảnh, tài liệu về chiến thắng Điện Biên Phủ được giới thiệu trong triển lãm ‘Quân khu 7 – Viết tiếp bản hùng ca’.

Sáng 25-4, Cục Chính trị Quân khu 7 tổ chức khai mạc triển lãm chuyên đề mang tên Quân khu 7 – Viết tiếp bản hùng ca, tại Bảo tàng Lực lượng vũ trang miền Đông Nam Bộ (quận Tân Bình, TP.HCM).

Đây là một trong những hoạt động hướng đến kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7-5-1954 – 7-5-2024), 49 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 – 30-4-2024).

Triển lãm giới thiệu hơn 200 hiện vật, hình ảnh, tài liệu, được chia thành ba phần chính gồm các chủ đề: Điện Biên Phủ – Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu; Viết tiếp bản hùng ca “Điện Biên Phủ” và Quân khu 7 – Tự hào tiếp bước.

Đó là những hình ảnh, hiện vật về quá trình toàn Đảng, toàn quân và toàn dân anh dũng đứng lên đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước;

Cuộc chiến bảo vệ vững chắc biên giới Tây Nam; hoàn thành nghĩa vụ quốc tế cao cả, giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng và hồi sinh đất nước…

Thông qua triển lãm này, ban tổ chức mong muốn giúp các cán bộ, chiến sĩ, nhân dân hiểu hơn về ý nghĩa lịch sử, vai trò của chiến thắng Điện Biên Phủ, vai trò chiến tranh nhân dân đại thắng mùa xuân 1975…

Dịp này, Sở Du lịch TP.HCM trao quyết định công nhận Bảo tàng Lực lượng vũ trang miền Đông Nam Bộ là điểm du lịch, thêm lựa chọn điểm đến cho du khách đến TP.HCM.

Bảo tàng Lực lượng vũ trang miền Đông Nam Bộ cũng đã tiếp nhận những hiện vật do các cựu chiến binh hiến tặng.

Triển lãm Quân khu 7 – Viết tiếp bản hùng ca diễn ra đến hết tháng 5-2024.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 3/5/2024

Giải cứu 5 người bị lừa bán ra nước ngoài làm “việc nhẹ lương cao”

Lực lượng biên phòng vừa giải cứu thêm 5 người bị lừa ra nước ngoài dưới chiêu bài việc nhẹ lương cao. 5 người này gồm 3 nam, 2 nữ đều ngụ tại tỉnh Tây Ninh.

Ngày 2-5, thông tin từ Bộ đội biên phòng Hà Tĩnh cho biết đơn vị vừa phối hợp với Cục Phòng chống ma túy và tội phạm (Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng) và Tổ chức trẻ em Rồng Xanh tiếp tục giải cứu thành công 5 nạn nhân bị lừa bán ra nước ngoài với chiêu bài “việc nhẹ lương cao“.

5 người được giải cứu lần này đều ngụ tại tỉnh Tây Ninh. Trong ngày 2-5, các lực lượng chức năng đã đưa 5 nạn nhân về đến cửa khẩu quốc tế Cầu Treo an toàn.

Qua điều tra ban đầu, 5 người này bị các đối tượng mua bán người dụ dỗ làm hộ chiếu xuất cảnh sang Thái Lan làm việc với chiêu bài “việc nhẹ lương cao”.

Sau khi hoàn thành thủ tục, nạn nhân không được đưa sang Thái Lan mà bị đưa đến Đặc khu kinh tế Bò Kẹo (Lào) làm việc.

Tại đây, các nạn nhân bị cưỡng bức làm việc với hình thức lập các tài khoản ảo lừa đảo qua mạng để chiếm đoạt tài sản. Mỗi ngày phải làm việc từ 13-18 giờ, nếu không đủ chỉ tiêu thì sẽ bị bạo hành, không trả lương.

Các nạn nhân muốn quay trở về Việt Nam thì phải trả cho các đối tượng từ 150 – 200 triệu đồng.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 2/5/2024

138 người chết do tai nạn giao thông trong 5 ngày nghỉ lễ

Trong 5 ngày nghỉ lễ 30-4 và 1-5, cả nước xảy ra 347 vụ tai nạn giao thông, làm chết 138 người, bị thương 285 người.

Số liệu về tai nạn giao thông nói trên được Ủy ban An toàn giao thông quốc gia tổng hợp từ thống kê của Văn phòng Bộ Công an, đưa vào báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ về công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông 5 ngày nghỉ lễ (từ ngày 27-4 đến 1-5).

Trong 5 ngày nghỉ lễ, cả nước xảy ra 347 vụ tai nạn giao thông, làm chết 138 người, bị thương 285 người. Trong đó: đường bộ xảy ra 346 vụ, làm chết 137 người, bị thương 285 người; đường thủy xảy ra 1 vụ tai nạn, làm 1 người chết; đường sắt không có tai nạn.

Đáng chú ý trong số liệu về tai nạn giao thông được công bố trong kỳ nghỉ lễ này, cơ quan chức năng không đưa ra con số so sánh số vụ, số người chết, người bị thương tăng hay giảm so với cùng kỳ như các thống kê trước đây.

Trong 5 ngày nghỉ lễ, lực lượng cảnh sát giao thông cả nước đã xử lý 77.431 trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông, phạt tiền hơn 170 tỉ đồng, tạm giữ 1.163 ô tô, 28.015 mô tô và 561 phương tiện khác; tước 14.987 giấy phép lái xe các loại.

Trong đó, xử lý 21.369 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, 21.088 trường hợp vi phạm tốc độ, 87 trường hợp sử dụng ma túy.

Lực lượng cảnh sát đường thủy công an các địa phương đã kiểm tra, phát hiện xử lý 696 trường hợp vi phạm, phạt tiền 728 triệu đồng.

Cảnh sát giao thông các địa phương đã kiểm tra, phát hiện xử lý 19 trường hợp vi phạm an toàn giao thông đường sắt, phạt tiền 11 triệu đồng, tước 2 giấy phép lái xe.

Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, tính từ chiều 26-4 đến 12h ngày 1-5, tình hình trật tự an toàn giao thông trên cả nước cơ bản được đảm bảo; lưu lượng phương tiện tăng cao vào các ngày trước (26 và 27-4) và ngày cuối kỳ nghỉ lễ (1-5) do người dân về quê, đi du lịch và ngược lại, trên một số tuyến chính cửa ngõ Hà Nội, TP.HCM xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông.

Lực lượng cảnh sát giao thông, công an các đơn vị, thanh tra giao thông địa phương đã tổ chức phối hợp, phân luồng, điều tiết giao thông theo đúng nội dung các phương án đã được chuẩn bị.

Trong dịp nghỉ lễ 30-4, 1-5, đường dây nóng của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã nhận hơn 26 ý kiến phản ánh từ người dân (bao gồm tin nhắn và cuộc gọi). Nội dung phản ánh chủ yếu về tình trạng chở quá số người, nhồi nhét khách; va chạm giao thông, tình trạng ùn tắc giao thông tại một số tuyến đường và các khu vực du lịch nghỉ dưỡng.

Sau khi nhận được điện thoại trên đường dây nóng, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã yêu cầu các đơn vị có liên quan thực hiện kiểm tra, xử lý các thông tin được phản ánh.

• Trang 5 báo Tuổi Trẻ ngày 2/5/2024

Tai nạn lao động trong ngày lễ lao động

Trong ngày nghỉ lễ quốc tế lao động 1-5, ở Đồng Nai đã xảy ra một vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng tại Công ty TNHH sản xuất và thương mại gỗ Bình Minh (xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu) làm 6 người chết, 5 người bị thương.

Vụ nổ xảy ra vào lúc 8h10 tại khu vực nồi hơi, xưởng bán thành phẩm của Công ty gỗ Bình Minh do ông Feng Yong (quốc tịch Trung Quốc) làm giám đốc.

Đang làm thì nghe tiếng nổ lớn, bụi mù

Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, vụ nổ làm một phần nhà xưởng đổ sập. Tiếng nổ lớn gây chấn động ở khu vực nhà dân xung quanh, một số hộ dân lân cận bị nứt tường, sập mái, hư hỏng tài sản.

Bà Lương Thị Tiên (công nhân khâu đóng gói) cho biết buổi sáng vẫn đi làm bình thường. Sau khi tổ trưởng phát đồ làm việc thì bất ngờ nghe tiếng nổ rất to làm rung chuyển nhà xưởng, bụi bặm rơi xuống.

Công nhân trong xưởng vội chạy ra ngoài sân. Khi ngó lên thấy nhà xưởng đổ sập, xơ xác thì đoán nổ bình hơi.

“Nghe nói có người chết, người bị thương nên chạy ra xem vì có thằng bạn làm trên đấy thì thấy người ta ôm nó ra rồi. Lúc đó không chạy vô nữa mà đi lấy xe đưa nó đi cấp cứu”, chị Tiên nghẹn ngào.

Chị Vi Thị Hòa làm công nhân ở công ty trên chia sẻ: “Đang làm thì nghe tiếng nổ lớn, bụi mù không thấy gì. Mọi người nháo nhào, chạy tán loạn hết lên.

Lúc đó run lắm, nghe nói có nhiều người bị thương nên chỉ biết đi tìm người thân rồi theo ra bệnh viện luôn”.

Chị Hòa cho biết không nghĩ sẽ xảy ra tai nạn nghiêm trọng như vậy bởi công ty trang bị đầy đủ thiết bị để đảm bảo sản xuất, đóng bảo hiểm đầy đủ cho công nhân.

Phát hiện trục trặc kỹ thuật trước khi nổ lò hơi

Đây là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực gia công, chế biến đồ gỗ gia đình với khoảng 200 lao động. Vào thời điểm xảy ra vụ nổ có 42 công nhân đang làm việc.

Để phục vụ sản xuất, công ty lắp đặt một nồi hơi dạng ống nước, công suất sinh hơi 1.000 kg/giờ ở bên ngoài, cạnh vách tôn xưởng bán thành phẩm.

Trong quá trình sử dụng, công ty phát hiện có trục trặc về mặt kỹ thuật và đã liên hệ với đơn vị cung cấp thiết bị đến để bảo dưỡng sửa chữa vào ngày 30-4.

Trước khi xảy ra vụ nổ, nhân viên kỹ thuật của công ty đã vào kiểm tra, vận hành thì nồi hơi bất ngờ phát nổ. Sáu người chết tại chỗ đều là công nhân đang làm việc tại Công ty gỗ Bình Minh, trong đó có cả ông Feng Yong.

Có năm người bị thương được các công nhân và người dân đưa đi cấp cứu. Trong đó, anh Đỗ Xuân Thanh (34 tuổi, quê Thanh Hóa) là bệnh nhân nặng nhất với chẩn đoán đa chấn thương, gãy đa xương sườn, chấn thương gan, thận…

Tuy nhiên ca phẫu thuật sau đó đã thành công, bệnh nhân đã được đưa ra phòng hồi sức cấp cứu trong tình trạng tỉnh táo.

“Hiện các bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch, chỉ còn một trường hợp thở máy” – bác sĩ Nguyễn Thị Kim Loan, phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất (Đồng Nai), cho biết.

Em vợ chết, anh trai bị thương

Tại bệnh viện, nhiều người không khỏi xót xa khi chứng kiến năm công nhân cùng lúc bị thương nặng khi làm việc tại công ty dù đang trong kỳ nghỉ lễ. Trong số đó có những hoàn cảnh rất khó khăn, cố gắng đi làm thêm ngày lễ để kiếm thêm tiền trang trải cuộc sống.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Danh Lễ (ngụ xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu) vẫn chưa hết bần thần sau sự ra đi bất ngờ của đứa con rể.

Ông kể: “Lúc đó tôi đang ngồi trong phòng thì nghe tiếng nổ lớn không rõ lý do gì. Tới khi con trai thứ hai của tôi làm trong công ty đi ra nói rể nhà mình chết rồi ba ơi, tôi lặng người”.

Đau xót hơn, gia đình anh Dương Văn Tuấn – công nhân Công ty gỗ Bình Minh – không chỉ mất em vợ mà anh trai còn bị thương nặng trong vụ tai nạn.

Anh Tuấn cho biết gia đình có bốn người (bao gồm anh Tuấn, anh trai, em trai và em vợ) cùng làm ở Công ty gỗ Bình Minh được 2-3 năm nay.

Sau vụ nổ, anh Tuấn chạy vào tìm người thân thì gặp anh Dương Văn Tùng (41 tuổi, anh trai Tuấn) chạy ra tới ngoài cửa với rất nhiều vết thương vùng đầu và bụng. Còn em trai của vợ là anh Lương Văn Hùng (32 tuổi, quê Nghệ An) đã chết. Riêng em trai út làm ca đêm.

Lịch sử một bức tranh

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 5 năm 2024.

Nghệ sĩ Nhân dân Đỗ Minh Tiến

Lời dẫn của Phạm Tôn: Trong mùa sớm nắng chiều mưa Sài Gòn, chiều 22/9, giữa hai trận mưa, Họa sĩ , Nhà báo Phạm Thanh Tâm, một người Hà Nội, lại một lần nữa đi xe taxi, chống can inox bốn chân đến thăm một người bạn vong niên mới quen mà đã như thân thiết. Có lẽ vì cùng là người Hà Nội, lại cùng có chung những người thân thiết.

Sau mấy tuần trà ướp trong một bông sen do người Hà Nội tặng chủ nhà, và trò chuyện thân mật, tin cậy, chân thành về những chặng đường và những con người cả hai đều từng trải qua và quen biết, họa sĩ tặng chủ nhà một tập sách quí, bề thế của Nhà xuất bản Thời Đại ấn hành nhân kỷ niệm 60 năm Điện Biên Phủ nhan đề Trang sử vàng Điện Biên Phủ -Họa sĩ, Nhà báo Phạm Thanh Tâm- in song ngữ Việt Anh, khổ 33×26.5, do Richard di San Marzano thiết kế mỹ thuật.

Trong sách, chúng tôi may mắn thấy có hai điều mình muốn tìm hiểu lâu nay. Đó chính là bài Lịch sử một bức tranh (trang 76) viết về chính bức tranh chúng tôi đã giới thiệu với bạn đọc Xuân trong hầm pháo Điện Biên Phủ. (Tính đến ngày 5/10/2014 đã có 13.013 lượt người trên 40 quốc gia và vùng lãnh thổ truy cập.)

Trong bài có kể rõ trong đội văn công phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ năm ấy có cả vợ chồng đích tôn của Phạm Quỳnh là Phạm Vinh và Vũ Thị Lương “cô gái múa lượn” trong tranh, cả hai cùng chạc tuổi với họa sĩ mới 21, 22 tuổi.

Và một bài nữa viết về chính họa sĩ nhan đề Người họa sĩ của Điện Biên năm xưa (trang 90).

60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, rồi 60 năm Giải phóng Hà Nội, Blog PhamTon xin trân trọng giới thiệu với các bạn cả hai bài trên.

—o0o—

Nếu ai có dịp đến tham quan nhà Bảo tàng Quân đội, chắc chắn không thể nào bỏ qua gian phòng trưng bày những bảo vật về chiến dịch Điện Biên lịch sử.

Trong số những bảo vật lưu niệm về tranh và ảnh của gian phòng có một bức tranh của họa sĩ quân đội Phạm Thanh Tâm.

Không gian của bức tranh là một căn hầm pháo 105 ly. Nòng pháo vươn qua lỗ châu mai về phía Điện Biên. Hai càng pháo bám chắc hai bên vách hầm trong tư thế sẵn sàng nhả đạn – nổi lên giữa hai càng pháo là 4 cô gái mặc áo tứ thân đang uyển chuyển duyên dáng trong một điệu múa dân tộc. Chung quanh là những gương mặt các chiến sĩ pháo thủ đang say sưa thưởng thức điệu múa.

Năm 1954, năm thứ 9 của cuộc chiến tranh giải phóng chống thực dân Pháp. Đội văn công Sư đoàn vừa ăn tết xong thì nhận được lệnh cấp tốc hành quân đi Điện Biên. Lúc đó chúng tôi đóng quân ở hậu cứ Sư đoàn gần cây số 14 trên đường Tuyên Quang đi Yên Bái. Đội đi Điện Biên gồm: Nguyễn Đức Phong đội trưởng, kiêm chính trị viên và các thành viên: Minh Tiến, Trọng Lanh, Hàn Đức Trọng, Xuân Sách, Phạm Vinh và các cô Vũ Thị Lương, cô Tý, cô Ngọc, cô Minh, tổ nhạc có: Nguyễn Bính (vi-ô-lông, ác-coóc-đê-ông), Ngọc Cương (nhạc sĩ kiêm đàn măng-đô-lin, Vương Cát Định (ghi-ta), Thịnh Đen (chẻo). Múa và nhạc kiêm ca hát và đóng kịch. Đoàn không có ca sĩ nổi danh như chị Kim Ngọc ở văn công Sư đoàn 312. Biết làm sao được, chiến sĩ thì nhiều nghệ sĩ thì hiếm phải tự lo lấy tất cả. Không có thầy, thầy cũng là trò, trò cũng là thầy. Múa xong là hát, hết hát thì sang đóng kịch. Kết thúc vai diễn, lại ngồi đốt những liều thuốc phụ (rơ-le) xin được của Pháo để có ánh sáng biểu diễn.

Đêm đầu tiên chúng tôi vượt bến Âu Lâu – Yên Bái. Ôi một đêm kỳ diệu! Cả đoạn sông Thao thượng nguồn vang lên bản tráng ca lịch sử. Quân ta như một con rồng khổng lồ bao gồm các sư đoàn chính quy, các đơn vị bộ đội địa phương, các đội dân công, nhân dân phục vụ thuyền bè. Tất cả đã theo lệnh của Bác Hồ và Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp tiến vào Tây Bắc giải phóng Điện Biên. Dòng sông Thao sục sôi như nổi bão tố. Người qua sông, ngựa qua sông, xe đạp, xe thồ gồng gánh qua sông. Xe pháo rùng rùng chuyển động. Chân đất, chân giày, mũ lá, nón mê, đầu trần, thuyền nhỏ, thuyền to nhấp nhô chen nhau cắt ngang dòng sông lịch sử. Tất cả tiến vào Tây Bắc vượt “Núi vút ngàn trùng xa” trong nhịp bước “Hành quân xa dẫu qua nhiều gian khổ” mà vẫn tràn đầy lạc quan để đi đến ngày thắng lợi. Trong đoàn quân vĩ đại ấy có Đội văn công của Sư đoàn Côn, Pháo 351 với đội múa trẻ trung đang độ tuổi 18, đôi mươi.

Ban ngày chúng tôi tập lại các bài ca điệu múa. Khi mặt trời bắt đầu xuống núi, toàn bộ lại lên đường hòa vào dòng thác đại quân và dân công cùng chảy ra tiền tuyến. Chính trong lúc hành quân đêm, nhóm múa chúng tôi có thời gian để sáng tác điệu múa mới (chưa có ai học sáng tác bao giờ). Mỗi đêm hành quân là mỗi đêm có những sáng kiến mới để chuẩn bị cho ban ngày tập luyện. Những ngày gian khổ ấy sao mà thương nhau thế, vượt qua Pha Đin trong mây vờn đỉnh dốc, rét buốt thấu xương, vượt Lũng Lô trong lửa bom rừng cháy “Chân không giày rớm máu, thương nhau tay nắm lấy bàn tay”.

Hành quân tới Điện Biên, tổ múa chúng tôi đã sáng tác xong điệu múa tạm đặt tên là Vui sản xuất. Ý nghĩa của điệu múa muốn động viên chiến sĩ yên tâm đánh giặc, vì đã có hậu phương yên vui sản xuất để tất cả cho tiền tuyến, tất cả cho chiến thắng. Động tác múa chèo thì học ở cụ Năm Ngũ trước hết, nhạc cũng học truyền khẩu rồi về hát lại để Ngọc Cương ghi lại cho vi-ô-lông của Bính Kính và cho các nhạc cụ khác đệm theo. Biên soạn múa và lời ca thì làm tập thể, cuối cùng mọi người cũng vừa ý. Quần áo múa thì góp lại mỗi người một mảnh dù trắng (của chiến sĩ cho làm kỷ niệm) đem nhuộm xanh đỏ. Thợ may là bốn cô nữ chiến binh. Thế rồi điệu múa đã được diễn cho chiến sĩ xem đêm đầu tiên tại mặt trận Điện Biên như ở phần đầu chuyện kể.

Đội văn công Sư đoàn sau đêm diễn đã chuyển sang phục vụ đơn vị pháo cao xạ ở gần khu vực đồi Độc Lập. Ba ngày sau chúng tôi hành quân trở lại căn hầm pháo cũ để tiếp tục phục vụ đợt 2 của chiến dịch. Thật không ngờ, chúng tôi không bao giờ còn được gặp lại các pháo thủ ở căn hầm số 2 đã bắn những viên đạn pháo đầu tiên vào Him Lam, mở đầu cho chiến thắng Điện Biên. Tất cả 7 chiến sĩ hy sinh. Máu của họ còn vương đầy vách hầm. Nơi biểu diễn điệu múa “Ai xui là xui cây lúa chín” đầy những mảnh đạn.

Chúng tôi tìm đến những ngôi mộ còn đỏ màu đất như mới, viếng những người anh hùng và đặt lên nấm mồ một cành hoa sim tím của núi rừng Điện Biên giữa những tiếng khóc nức nở của 4 cô gái văn công Sư đoàn.

Những pháo thủ đang yên giấc ngàn thu và tất cả chúng tôi lúc bấy giờ không ai nghĩ rằng hình ảnh của họ và 4 cô gái văn công Sư đoàn trong điệu múa “Ai xui là xui cây lúa chín” sẽ sống mãi trong bức tranh nổi tiếng của họa sĩ đại tá Phạm Thanh Tâm.

Hà Nội, tháng 5 năm 1998.

NSND Đ.M.T.

—o0o—

Năm nay, Điện ảnh Quân đội và Truyền hình Quân đội mời nghệ sĩ múa Vũ Thị Lương thăm Điện Biên và hầm pháo năm xưa nơi từng diễn ra điệu múa lụa phục vụ các pháo thủ mở đầu chiến thắng vĩ đại.

Xuân trong hầm pháo

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 5 năm 2024

XUÂN TRONG HẦM PHÁO ĐIỆN BIÊN PHỦ – 1954

Tranh sơn dầu của họa sĩ Phạm Thanh Tâm

Kỷ niệm 60 năm Điện Biên Phủ, trên sóng VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam đã mở chương trình giao lưu đặc sắc, hùng tráng Điện Biên Phủ bản giao hưởng Hòa Bình với những nhân chứng từng tham gia trận đánh Điện Biên Phủ 1954 oai hùng. Bên cạnh những nhân vật lớn, cỡ tướng, tá, anh hùng kể lại những chiến công trời long đất lở… lại có một nhân vật kể lại câu chuyện “nhỏ” mình từng tham dự ở một “góc rất nhỏ”, nhưng đã khiến hàng triệu con tim Việt Nam và người nước ngoài ở cả trong và ngoài nước rung động khi nghe chính người trong cuộc, một nghệ sĩ múa 81 tuổi, kể tỉ mỉ, đầy xúc động về kỷ niệm thời mình là một cô gái 21 tuổi, được tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ, ở đại đoàn pháo binh 351 và múa lượn tại hầm pháo số 2, ngay đêm đầu tiên pháo binh Việt Nam khai hỏa, trên trận địa Him Lam, mở đầu Đại thắng Điện Biên Phủ vĩ đại, oanh liệt sau này. Các pháo thủ bắn một loạt thì văn công lại múa hát một bài cho đến khi có lệnh chuyển xuống phục vụ đơn vị pháo cao xạ phòng không

May thay, có họa sĩ Phạm Thanh Tâm người cùng đại đoàn, ký họa tại chỗ ngay, nên chúng ta đã có bức tranh sơn dầu quý báu này.

Sau chiến thắng, cô gái múa trở lại thăm những chàng lính trẻ nhớ mặt mà chưa biết tên của mình ở căn hầm số 2 thân thương, nhưng chỉ còn là tan hoang, đổ nát, máu rơi, thịt nát. Các chiến sĩ xem múa đêm ấy đều hy sinh khi đang đánh giặc bên cỗ pháo. Khi nghệ sĩ múa trẻ run rẩy không còn đứng vững được trước những đau thương quá sức chịu đựng như thế, cô tựa vào một bức vách hầm, thì có người mách nhỏ, “đừng bám vào, để các anh yên, trên vách còn dính nhiều máu, thịt của các anh để lại khi hầm pháo nổ tung…”

Tất cả chỉ còn là tan hoang, đổ nát, chan hòa nước mắt… Các cô gái xin đi thăm mộ các anh còn đắp sơ sài và cố tìm những đóa hoa mua tím còn sót lại sau những trận địch dội bom, đạn tơi bời, cố cắm mỗi mộ một, hai bông.

Cái giá trả cho chiến thắng vĩ đại thật là quá lớn, mà cũng rất giản dị…

Những người anh hùng ấy chỉ còn trong bức tranh của họa sĩ Phạm Thanh Tâm và trong trái tim cô gái trẻ, sáu mươi năm sau (khi đã là thiếu tá, chính trị viên phó Đoàn Văn công Tổng cục Chính trị Quân Đội Nhân Dân Việt Nam) vẫn còn rung động trái tim lão cựu chiến binh hơn 80 tuổi…

Người múa họa sĩ vẽ trong tranh, trong hầm pháo số 2 đêm đó là chị Vũ Thị Lương, vợ của anh Phạm Vinh, người trọn đời xứng danh “Anh bộ đội Cụ Hồ”, đích tôn của học giả Phạm Quỳnh. Và cũng chính chị đã kể cho hàng chục triệu khán giả truyền hình Việt Nam và quốc tế câu chuyện không thể quên ở Điện Biên Phủ năm 1954.

P.T.

Giải phóng miền nam giữa lòng Hà Nội

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 2 tháng 4 năm 2024

GIẢI PHÓNG MIỀN NĂM GIỮA LÒNG HÀ NỘI

(Trích Phần 2: Thời dựng Đảng trong Chuyện một người cháu ngoại: Sự cộng tác có hiệu quả của Phạm Tôn)

Phạm Tôn

Cả ngày hôm nay, thứ tư 26/3/1975, toàn cơ quan báo Nhân Dân và gia đình mình cứ sôi lên vì các tin vui đến từ Huế. Buổi trưa có tin Huế giải phóng. Tối đến Đài Tiếng nói Việt Nam chính thức loan tin đã giải phóng thành phố Huế và toàn tỉnh Thừa Thiên.

Suốt mấy hôm nay, mình vừa nghiên cứu thu thập tiếp những tư liệu về Đảng từ sau ngày thành lập phục vụ phần Từ ngày 3-2 xốc tới, vừa góp phần chuẩn bị cho anh Thép Mới đi B. Cả anh và mình đều tránh nói đến chuyện vì sao mình không được đi cùng anh. Cả hai anh em đều đã biết quá rõ đến mức không cần nói gì. (…)

Mới đọc báo Pháp Paris – Match nhặt được một câu trong bài của Jean Noli ngẫu nhiên hợp với tâm trạng mình lúc này: Trong những lúc thế này, hãy im miệng và làm việc đi

Hôm qua, ngày 29/3 kỷ niệm hai năm tên lính Mỹ cuối cùng rút khỏi nước ta là một ngày căng thẳng đối với mình. Trưa hôm trước, cả ban văn hóa Văn Nghệ liên hoan tiễn anh Thép Mới đi B. Ăn nem rán với bún và rau sống, uống rượu mơ, ăn mứt sấu. Mình ăn uống rất nhiệt tình, dạ dày lại đang đau, về đến nhà là đi tháo, nằm bẹp một chỗ.

Sáng hôm sau mình đến cơ quan sớm mong giúp anh Thép Mới được chút gì trước khi anh đi. Anh bỗng hỏi: Trong người mày thấy thế nào? Em mạnh khỏe bình thường thôi… Mày chuẩn bị đi với tao. Đến bây giờ mà thằng L. (người được cử đi với anh) chưa thấy lên, chậm hẹn hai ngày rồi… Đến phút cuối cùng, tao sẽ bảo là lấy mày đi thay thế… Sẵn sằng chứ?… Em bao giờ cũng sẵn sàng. Lần trước đi cũng thế, 10 giờ đêm quyết định là em ngủ lại cơ quan, sáng có mặt ngay. Cần mang gì đi anh nhỉ… Một bộ quần áo thường thôi, các thứ khác đã có cả rồi. Mấy giờ đi ạ? Sáu giờ chiều nay. Bây giờ mày đi mua một số hộp và túi ni lông để chuẩn bị…

Một lát sau, gặp anh Mạnh Hồng em rể anh Thép Mới là trưởng phòng hành chính. Anh cũng nói là L. chưa lên, còn bảo mình nên xin anh Thép Mới cho đi cùng. Mình kể là anh đã bảo chuẩn bị rồi và chỉ yêu cầu nên đi sớm. Chờ đợi thật là khổ. Có khi lại hỏng cả. Anh Mạnh Hồng tán thành, lên ngay buồng anh Thép Mới. Lúc mình gặp lại thì anh đang nói chuyện với anh Vũ Hải, một người Huế. Anh Mạnh Hồng vội ra nói nhỏ với mình: Cơ quan đã cho cậu T. vay tiền, chắc nó sẽ đi thay L…

Tôi bỗng thấy mệt và đói nữa. Từ hôm qua, có ăn gì đâu…

Về đến nhà, nhìn quần áo, đồ dùng cá nhân, cả sách tiếng Nhật và quyển từ điển tiếng Pháp bỏ túi… đã xếp gọn gàng trong túi nhỏ, càng buồn thấm thía.

Chiều, mưa nặng hạt, mình đi lấy cho anh Thép Mới ba mươi tập Di chúc Bác Hồ để anh làm quà tặng miền Nam trong chuyến đi. Lúc mang lên căn buồng nhỏ của anh, nơi chứa đựng biết bao kỷ niệm đầm ấm giữa hai anh em những tháng ngày vui buồn có nhau mình bỗng gặp mấy vị tai to mặt lớn. (…) Họ chính là những người tham gia quyết định gạt bỏ mình. Mình đưa anh Thép Mới tập Di Chúc Bác Hồ rồi xuống ngay cầu thang… Đứng lại đấy mà làm gì. Chính anh cũng đang bị bao vây…

Về lại ban văn hóa, ngồi đọc báo mà lòng đau xót. Hôm trước anh Mạnh Hồng kể là đêm 27/3 anh Thép Mới cùng anh

và họa sĩ Việt Hải trực đêm ấy thức đến 3 giờ sáng nói chuyện. Anh Thép Mới kể là ban đầu anh đề nghị mình đi cùng anh, bị bác. Anh lại đề nghị Vũ Hạnh, một người trong đội báo, lại bị bác. Anh đề nghị Nguyễn Tuất, tức Mai Phong, cũng một đội viên đội báo, lại bị bác nốt. Mình biết, vào miền Nam mới giải phóng anh muốn đi cùng những thanh niên của Hà Nội giải phóng năm xưa, nhưng đều bị bác. Những người bác muốn anh chọn những người đảm bảo về chính trị để giúp việc. Anh bèn nói thế thì tôi chọn Thanh Đảo, người phụ trách hành chính nhưng là đảng viên. Mọi người ngạc nhiên: Anh ta có phải nhà báo đâu, viết lách gì được. Bấy giờ, anh chọn cậu L. bí thư thanh niên, đảng viên, lại là phóng viên. Lý do chọn L. là như vậy. Anh Mạnh Hồng kể, sau đó anh còn nói rất nhiều về mình, khen sự nhạy bén về chính trị, năng lực làm việc, và mấy lần nhắc là: Không có nó làm sao tôi viết được cái “Xốc tới”. Anh Mạnh Hồng còn nói là anh Thép Mới đã rơm rớm nước mắt khi nói về mình, anh buồn vi không làm được gì hơn để giúp mình. Anh Mạnh Hồng còn kể nhiều chuyện khác về

tình cảm của anh Thép Mới với mình.

Sau đó, Phạm Duy Phùng đội trưởng đội báo năm xưa gọi mình ra sân dưới gốc đa nói là chính cậu ta đã gặp anh Thép Mới xin cho mình đi B cùng anh. Ông ấy mê mày lắm, nhưng đành chịu, vì quyết định còn nhiều người khác nữa. Mình nói: Tao vẫn sống trong vòng vây thành kiến nặng nề mày ạ. Điều trớ trêu là tới đây, chính họ sẽ phải ôm hôn những thằng

mới tàn sát chiến sĩ đồng bào ta xong. Còn với những người yêu nước chân chính, một lòng với dân với nước thì lại nghi kỵ ra sức hành hạ…

Thế là hai năm, hai tháng 29 ngày chân tình cởi mở vui buồn có nhau cùng dốc sức phục vụ dân nước đã qua rồi. Thành quả lao động cả cơ quan, cả nước đều biết. Những kỷ niệm đẹp đẽ, ấm lòng còn mãi sẽ thành ngọn đuốc soi sáng trái tim mình trên bước đường đi tới, vượt qua mọi thử thách, khó khăn đem trọn cuộc đời trong sạch hiến dâng cho dân cho nước. Từ giờ, chỉ có làm việc và học tập rèn luyện để làm việc ngày một hiệu quả hơn. Một lần nữa cần nhắc lại: Ngậm miệng lại mà làm việc đi.

Đài Tiếng nói Việt Nam vừa đưa tin giải phóng Đà Nẵng trong tiếng reo vui bài hát mới của cậu Phạm Tuyên ca ngợi Đà Nẵng giải phóng. Trước tình hình mới, chắc cậu cũng nặng một bầu tâm sự như mình.

*

* *

Từ 8:00 ngày thứ hai 7/4/1975 mình được bổ sung về Ban Miền Nam tăng cường lực lượng cho ban này, hiện chiếm gần hết mặt báo hằng ngày. Thời sự miền Nam là vấn đề nóng hổi nhất tập trung sự chú ý của mọi người dân. Chiến thắng ở chiến trường làm thay đổi toàn bộ đời sống hậu phương, từ những hoạt

động kinh tế, cho đến những ngóc ngách sâu kín nhất trong tâm tư người dân. Mình có điều kiện gắn chặt với vận mệnh đất nước. Có thể nói đó là cái may lớn cho mình trong lúc này.

Ban Miền Nam nay rất đông người, có nhiều rađiô và máy ghi âm. Cửa kính đóng kín, chỉ bên trong mới mở được. Nhưng ngoài cửa kính khi nào cũng có người lấp ló, ai cũng mong tin mới từ chiến trường. Khi chúng tôi hoa tay ra ý là chưa có gì mới thì họ lắc đầu rồi mới đi. Có tin mới chúng tôi hé mở cửa nói ngay, rồi còn quay vào làm việc. Rõ là quan trọng. Tối nào cũng vậy, gần như cả ban có mặt, không phải chỉ có người trực hôm ấy mới đến. Không ai muốn biết tin sau cả. Thật là vui. Cả anh Chính Yên cũng tăng cường. Anh quen viết văn nghệ, chữ nghĩa kỹ càng, phải làm tin, khổ như đánh vật. Nhưng cũng cứ làm.

Mấy hôm nay, mẹ hay nhắc đến cô bạn nhỏ. Mẹ bảo xem báo nhiều mà chưa thấy có bài của nó. Mẹ nói như thế chắc lại có ý gì về cô ấy với mình đây. Các bà mẹ khi nào cũng thế, chưa chi đã quí người thân của con mình… Trưa 25/4 nhận được thư cô từ Đà Nẵng. Đây là thư đầu cô viết cho mình

“Anh Thành thân mến,

Nhân có người về Hà Nội, tôi gửi anh vài lời thăm sức khỏe. Đi xa như vậy cũng chưa lâu. Nhưng nhiều biến chuyển dữ dội đến với tôi, làm cho tôi cứ nghĩ là thời gian qua nhiều, nhiều lắm rồi. (…) nghe tin thành phố Huế giải phóng, tôi lập tức nghĩ đến anh vì tôi nghĩ anh yêu Huế lắm phải không? Hiện giờ không hiểu anh có được về Huế? Khi trở ra, nhất định tôi sẽ vào Huế. Có thể gặp anh ở Huế không? Anh viết thư cho tôi nhé. (…) Vội vài lời thăm anh… Tôi hầu như không có quê hương, nhưng anh có tin được rằng hiện giờ tôi nhớ Hà Nội vô cùng. Tại sao ở đấy cái gì cũng thân quen đối với tôi? Nhớ Hà Nội, nhớ bạn bè, trong đó có cả anh nữa, Anh có tin như vậy không?”

Cảm ơn cô bạn về những lời lẽ chân tình. Đúng là mình không được về Huế và điều mình có thể bây giờ là làm việc

nhiều như cô mong. Lá thư này làm mình nhớ lại những điều Hà Khánh Linh nói hôm chủ nhật vừa qua.

Cô bạn đã có những buổi trò chuyện với Linh. Linh bảo là nên lấy chồng chậm nhất là vào tuổi 26, chớ để đến 27 như Linh, già quá. Cô bảo: Thế chị tìm cho em đi! Biết làm sao mà tìm được người em ưng ý, phải tự tìm lấy chứ! Chị bằng lòng em lấy ai là em bằng lòng lấy người đó. Linh kể là hiện có ba người đang rất yêu cô bạn mà không anh nào dám nghĩ là mình sẽ được cô yêu cả. Trong khi đó, nhắc đến anh cứ mỗi nhắc mỗi khen, cái gì về anh cô đều khen hết, mà nhắc anh hoài. Chẳng lẽ em mà không biết một đứa con gái đang yêu nó như thế nào à! Nhưng em không vun vào mà em cũng không phản đối. Mình hỏi lý do thì Linh đáp ngay chẳng vì lý do gì hết. Chê không xinh à? Không, cái đó không quan trọng. Cô ấy có đôi mắt đẹp chứ! Đây là anh chê đó thôi… Em gái anh đẹp, em dâu anh đẹp mà lại…

Bấy giờ, mình cười và nghĩ bụng các cô thật là rắc rối. Mình với cô ấy bao giờ cũng là bạn tốt của nhau. Mình tin như vậy. Chúng mình bao giờ cũng thành thật với nhau, có ích cho nhau. Thật lòng, mình thương cô ấy lắm.

*

* *

Sáng 30/4, chính mình và cô Thanh Trà ban quốc tế mới bổ sung về đã nghe và cùng ghi lại thông báo đầu hàng vô điều kiện của tướng Dương Văn Minh mới nhậm chức tổng thống được hai ngày. Về ban, chúng mình mò rađiô và phát hiện ra đài phát thanh Sài Gòn phát liên tục suốt ngày xen kẽ các bản tin với các ca khúc cách mạng. Từ đó hai chúng tôi bám sát đài này, coi đó là nguồn tìm kiếm tin miền Nam chủ yếu. Chúng tôi tự hào vui mừng báo cho cả ban và tòa soạn biết tin nóng hổi này. Đêm ấy, cả ban đều tự nguyện trực, vì cả bốn trang báo Nhân Dân ngày 1/5 đều dành cho ban đưa tin giải phóng Sài Gòn, mặc dầu hôm đó là ngày Quốc Tế Lao Động.

Mình vừa làm xong cái tin về Đài phát thanh Sài Gòn giải phóng thì ở bờ hồ Hoàn Kiếm bắt đầu bắn pháo hoa. Bắn những nửa giờ, hơn hẳn mọi khi. Các công nhân Cuba đang xây dựng khách sạn Thắng

Lợi vừa chạy xe tải to vừa đập tay mạnh vào cửa xe tạo tiếng động lớn rộn ràng. Tối ấy, tôi còn theo thông báo của đài phát thanh mà làm cái tin đài Truyền hình Sài Gòn giải phóng phát sóng buổi đầu tiên vào tối 1/5.

Báo Nhân Dân liên tục nhận được điện thoại, chủ yếu là của các báo bạn Quân đội nhân dân, Hà Nội… Các bạn hỏi đã đưa tin giải phóng miền Nam chưa, chúng tôi nói đang chờ ban quân sự Thông tấn xã Việt Nam, thì các bạn gặng lại, chúng tôi không hỏi Thông tấn xã, chúng tôi hỏi ngày mai, 1/5 báo các anh có đưa tin giải phóng miền Nam không. Sau tôi nghe các bạn ở phòng thư ký kể lại nhiều người hỏi quá, thông tấn xã lại vẫn bảo chờ, ông Tổng biên tập Hoàng Tùng bực mình nói to thế các anh đúng hay hàng triệu người dân đang hoan hô ở bờ hồ, vừa hô khẩu hiệu vừa hát bài Như có Bác trong ngày đại thắng đúng… Về sau, mới biết là do chuyện ở các đảo Trường Sa còn đang giải quyết.

Đêm ấy nhà in báo Nhân Dân in một mạch đến 18 giờ ngày 1/5 mới được có một triệu rưởi số báo, lẽ ra muốn in đến hai triệu.

Nhân dân Hà Nội mấy hôm nay vui hơn Tết. Pháo đốt rất nhiều. Khắp thành phố rợp màu cờ đỏ sao vàng. Người người hớn hở, niềm vui vừa bộc lộ vừa ẩn kín sâu xa. Một cuộc đổi đời cho biết bao kiếp người đánh dấu từ ngày hôm qua, 30/4 Miền Nam hoàn toàn giải phóng. Biết bao gia đình lại hòa hợp sum vầy. Biết bao con người được giải phóng khỏi những thành kiến hẹp hòi để thả sức tung cánh bay cao. Sự chuyển mình của cả một dân tộc. Sáng nay, 2/5 bà

già ở nhà ngoài gặp mình bỗng nói: Ngày trước, tôi có hai ông bác đi du học Pháp. Bao giờ cũng cứ phải nhận là người Trung Quốc, sợ nhận là người Việt Nam bị họ khinh…

Bây giờ, ai cũng thèm được làm người Việt Nam. Mấy hôm nay, cố vấn an ninh của tổng thống Mỹ Kitxinhgiơ tức điên lên, lồng lộn, lúng túng ấp úng trước các nhà báo. Vị tiến sĩ lỗi lạc ấy của nền ngoại giao Mỹ đã hóa thành một kẻ ngớ ngẩn, ngu ngốc khi trả lời câu hỏi đơn giản: tại sao Mỹ thua.

Không có cách nào gửi thư chia vui cùng cô bạn. Chỉ còn biết làm việc làm việc thật nhiều, đúng như mong ước của cô.

Đêm nay, lại trực. Cái bệnh dạ dày và các cơn đau hành mình suốt tuần qua, mấy hôm nay hầu như biến mất, không cảm thấy gì khó chịu trong mình. Niềm vui lớn quá đã có tác dụng thật kỳ diệu…

P.T.

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 1 tháng 4 năm 2024)

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 4 năm 2024.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 15/4/2024

Kỷ niệm 50 năm ngày truyền thống cảnh sát cơ động

Trong không khí hào hùng của lễ kỷ niệm, hơn 5.000 cán bộ chiến sĩ thuộc Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động đã phô diễn sức mạnh, trình diễn diễu binh trang nghiêm, với các động tác đều và mạnh mẽ.

Sáng 14-4, tại trường đua F1 (Khu liên hợp thể thao quốc gia Mỹ Đình, Hà Nội), Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động (Bộ Công an) tổ chức lễ kỷ niệm 50 năm ngày truyền thống lực lượng Cảnh sát cơ động.

Tham dự buổi lễ có Thủ tướng Phạm Minh Chính, đại tướng tô Lâm – bộ trưởng Bộ Công an, cùng nhiều ủy viên Bộ Chính trị; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Công an…

Tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động.

Trên khu vực trường đua F1, màu áo đa dạng của các lực lượng Công an nhân dân, các công cụ hỗ trợ chiến đấu… đã tô điểm cho không gian buổi tổng duyệt thêm phần rộn ràng, đẹp mắt.

Bên cạnh đó hơn 100 trang thiết bị, xe đặc chủng hiện đại như xe chỉ huy, xe tác chiến chống bạo loạn, xe chống khủng bố, xe bọc thép chống đạn, xe phá sóng… phục vụ công tác chiến đấu, huấn luyện cũng đã diễu hành đầy khí thế.

Đáng chú ý, người xem “mãn nhãn” chứng kiến các chiến sĩ cảnh sát cơ động, cảnh sát đặc nhiệm… biểu diễn các màn võ thuật, khí công, dùng tay chặt gạch, lưng trần nằm trên bàn chông, lưỡi kiếm…

“Với tinh thần vì nước quên thân, vì dân phục vụ, trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, hàng trăm cán bộ chiến sĩ cảnh sát cơ động đã anh dũng hy sinh, hoặc mang thương tích cả một đời người. Những chiến công, hy sinh kiên cường, thầm lặng đó luôn được Đảng, Nhà nước, nhân dân ghi nhận, tôn vinh”, Thủ tướng nói.

Thiếu tướng Lê Ngọc Châu, tư lệnh Cảnh sát cơ động, cho biết trong từng giai đoạn lịch sử của đất nước, lực lượng Cảnh sát cơ động đã bám sát nhiệm vụ chính trị được giao, triển khai phương án bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, chuyến hàng đặc biệt, các sự kiện chính trị…

Cảnh sát cơ động cũng đã kịp thời ngăn chặn, dập tắt các vụ gây rối, biểu tình, bạo loạn, khủng bố, đảm bảo an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội… Các chiến sĩ còn tham gia tuần tra, kiểm soát, giữ gìn an ninh trật tự ở các tuyến, địa bàn phức tạp.

“Để có những chiến công đặc biệt đó, trong nửa thế kỷ qua đã có 64 cán bộ chiến sĩ anh dũng hy sinh, nhiều chiến sĩ đã để lại một phần xương máu tại chiến trường.

Ngay trong thời bình, máu của cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát cơ động vẫn đổ vì bình yên của Tổ quốc và hạnh phúc của nhân dân.

Cùng với những hy sinh xương máu, còn có vô vàn những cống hiến, hy sinh thầm lặng không thể nói hết bằng lời, đó là thời gian, công sức, hạnh phúc riêng tư của các cán bộ chiến sĩ Cảnh sát cơ động trên mọi miền Tổ quốc”, thiếu tướng Châu nhấn mạnh.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 14/4/2024

TP.HCM thu hút người tài lĩnh vực văn hóa, thể thao

Việc thu hút người tài cho các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao nhằm phục vụ trình diễn trong các sự kiện quốc gia, quốc tế, hướng tới giành thành tích cao tại các đại hội thể thao thế giới.

Thông tin được nêu từ kế hoạch triển khai thực hiện nghị quyết số 27 năm 2023 của HĐND TP về mức thu nhập chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt đối với lĩnh vực TP.HCM có nhu cầu thu hút.

Theo kế hoạch, trong quý 2-2024, chủ tịch UBND TP sẽ thành lập các hội đồng thu hút và ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của các hội đồng.

Cụ thể, Hội đồng thu hút, tuyển chọn người có tài năng đặc biệt cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật – thể dục, thể thao của TP.

Hội đồng thu hút chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt của TP, phục vụ cho công tác thu hút chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt cho tất cả các lĩnh vực (trừ phạm vi đã giao cho Hội đồng thu hút, tuyển chọn tài năng đặc biệt cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao).

Thành viên của hội đồng phải đảm bảo cơ cấu đủ thành viên là đại diện các sở – ngành có liên quan, đại diện của cơ quan, tổ chức, đơn vị có nhu cầu. Đồng thời, tăng số lượng các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành có chuyên môn sâu về lĩnh vực để nâng cao hiệu quả công tác tuyển chọn.

Sau khi thành lập, phải kịp thời tổ chức các kỳ họp của các hội đồng nhằm đáp ứng nhu cầu thu hút chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt cho các cơ quan, đơn vị. Trong đó chú trọng việc tham gia xây dựng cơ chế, chính sách, chương trình, dự án trọng điểm, ưu tiên phát triển của TP.

Đa dạng hóa, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác tổ chức các kỳ họp và trong việc thẩm định hồ sơ đăng ký tham dự, lấy ý kiến cũng như biểu quyết lựa chọn cá nhân trúng tuyển.

Tạo điều kiện cho các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành tham gia sâu vào các khâu của công tác thẩm định, tương tác với các tổ chức, cá nhân có liên quan (thông qua các hình thức phỏng vấn) nhằm có thêm thông tin, cơ sở để tư vấn, đề xuất hội đồng xem xét, quyết định lựa chọn người xứng đáng, phù hợp nhất.

Đặc biệt, đẩy mạnh thu hút người có tài năng đặc biệt cho các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật truyền thống, nghệ thuật hàn lâm phục vụ trình diễn trong các sự kiện quốc gia, khu vực và quốc tế và cho các lĩnh vực thể dục, thể thao của TP, hướng tới giành thành tích cao tại các đại hội thể thao châu lục và thế giới.

Trước đó năm 2019, UBND TP.HCM đã thành lập Hội đồng khoa học tư vấn thực hiện chính sách thu hút nhân tài cho TP.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 14/4/2024

Gặp mặt hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc

Tại hội đàm, bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam khẳng định: ‘Đối với vấn đề trên biển, cần được giải quyết bằng biện pháp hòa bình thông qua đàm phán, thương lượng, tuân thủ nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước…’.

Sáng 11-4, tại Trung tâm hội nghị tỉnh Lào Cai, đoàn đại biểu cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam do Đại tướng Phan Văn Giang – bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam – làm trưởng đoàn đã hội đàm với đoàn đại biểu cấp cao Bộ Quốc phòng Trung Quốc do Thượng tướng Đổng Quân – bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc – làm trưởng đoàn.

Hoạt động nằm trong khuôn khổ Chương trình giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc lần thứ 8, diễn ra vào hai ngày 11 và 12-4.

Việt Nam kiên định chính sách quốc phòng “4 không”

Tại cuộc hội đàm, Đại tướng Phan Văn Giang cho biết giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới là hoạt động có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần tăng cường tin cậy chính trị, thắt chặt tình đoàn kết, sự gắn bó giữa nhân dân, chính quyền địa phương và giữa Bộ Quốc phòng hai nước Việt Nam và Trung Quốc.

Đồng thời, có ý nghĩa chung tay xây dựng đường biên giới Việt Nam – Trung Quốc hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác và phát triển.

Bộ trưởng khẳng định: “Trung Quốc luôn là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Việt Nam luôn nhất quán quan điểm coi trọng xây dựng quan hệ đoàn kết hữu nghị, ổn định lâu dài, tin cậy vững chắc, hợp tác toàn diện với Trung Quốc”.

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam bày tỏ ghi nhớ và tri ân sâu sắc với sự giúp đỡ của Đảng, Chính phủ, quân đội và nhân dân Trung Quốc đã dành cho Việt Nam trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Đây là sự kiện lịch sử thể hiện sinh động tình đoàn kết hữu nghị, kề vai sát cánh chiến đấu của Trung Quốc với Việt Nam.

Theo bộ trưởng, Việt Nam luôn nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển; kiên định chính sách quốc phòng “4 không”.

“Đối với vấn đề trên biển, cần được giải quyết bằng biện pháp hòa bình thông qua đàm phán, thương lượng, tuân thủ nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước, cùng nhau duy trì hòa bình, ổn định tình hình trên biển.

Việt Nam ủng hộ các sáng kiến, cơ chế hợp tác mang tính toàn cầu của Trung Quốc vì lợi ích chung của toàn nhân loại, hòa bình và tiến bộ của nhân dân thế giới, phù hợp với Hiến chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế”, bộ trưởng khẳng định.

Thượng tướng Đổng Quân bày tỏ vui mừng được tham dự và đồng chủ trì giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc lần thứ 8.

Trên cương vị bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc, lần đầu tiên được tham dự sự kiện đầy ý nghĩa, thắm tình hữu nghị này, bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho rằng thông qua giao lưu lần nữa khẳng định mối quan hệ hữu nghị giữa hai nước.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc đánh giá cao công tác chuẩn bị và tổ chức giao lưu của quân đội và các lực lượng chức năng hai nước. Theo bộ trưởng, giao lưu lần thứ 8 đã góp phần cụ thể hóa nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước thời gian gần đây, trong đó quân đội hai nước đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả.

Ký kết ghi nhớ thiết lập đường dây nóng

Tại hội đàm, hai bên nhất trí đánh giá quan hệ hợp tác quốc phòng thời gian qua, trên cơ sở các văn bản, thỏa thuận đã ký kết, hợp tác quốc phòng đã được quan tâm thúc đẩy, triển khai hiệu quả và đạt được nhiều kết quả tích cực.

Các hoạt động tập trung các lĩnh vực: trao đổi đoàn, nhất là đoàn cấp cao; duy trì hiệu quả cơ chế đối thoại chiến lược quốc phòng; thúc đẩy hợp tác đào tạo; công tác đảng, công tác chính trị; quản lý, bảo vệ biên giới.

Về hợp tác quản lý, bảo vệ biên giới, trên cơ sở các văn kiện đã ký kết, hợp tác giữa hai nước, nhất là lực lượng quản lý bảo vệ biên giới, các quân khu giáp biên và các địa phương Việt Nam được triển khai tích cực, đạt nhiều thành quả thiết thực; hệ thống đường biên, mốc quốc giới được giữ vững; an ninh chính trị, trật tự xã hội khu vực biên giới được bảo đảm.

Lực lượng bảo vệ biên giới hai bên đã quán triệt thực hiện nghiêm túc ba văn kiện pháp lý về biên giới; kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý, giải quyết hiệu quả các hoạt động vi phạm ở khu vực biên giới; tổ chức gặp gỡ, hội đàm, tuần tra song phương; phát huy hiệu quả đường dây nóng; giao lưu, kết nghĩa đồn, trạm biên phòng…

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 12/4/2024

Quán quân đường lên đỉnh Olympia 2009:

Chọn trở về phụng sự quê hương

Từ bỏ công việc đáng mơ ước ở trung tâm nghiên cứu khoa học hàng đầu thế giới, bỏ ngoài tai những lời mời gọi ngàn đô, nhà vô địch Đường lên đỉnh Olympia 2009 Hồ Ngọc Hân đã chọn trở về để được phụng sự quê hương.

Chia sẻ với phóng viên Tuổi Trẻ, Hồ Ngọc Hân nói: “Không nơi mô ở sướng bằng Huế. Từ khi trở về năm 2022, tôi đã tìm thấy lại nhiều niềm vui trong cuộc sống của mình. Mà quan trọng nhất là tôi đã được góp một phần sức nhỏ để xây dựng quê hương”.

Đi để trở về

* Sau khi giành vòng nguyệt quế chương trình Đường lên đỉnh Olympia năm 2009, quá trình học tập, làm việc của anh diễn ra như thế nào?

– Giành được vòng nguyệt quế Đường lên đỉnh Olympia 2009, năm 2010 tôi sang Úc học cử nhân tại Đại học Swinburne rồi sau đó tiếp tục học lên tiến sĩ, chuyên ngành chỉnh sửa gene. Thời gian ở Úc chủ yếu tôi nghiên cứu về cơ chế tự sửa lỗi của DNA trong cơ thể người.

Đến năm 2019, sau chín năm ở Úc tôi quyết định rời xứ sở chuột túi để bắt đầu cuộc hành trình mới. Tôi được nhận vào làm việc tại Viện Francis Crick – một viện nghiên cứu vi sinh hàng đầu thế giới ở thủ đô London của nước Anh – và tiếp tục nghiên cứu về cơ chế sửa đổi của DNA.

Tại đây tôi được làm việc với những nhà khoa học hàng đầu thế giới trong lĩnh vực di truyền, biến đổi gene và cũng có riêng cho mình những thành tựu nhất định trong nghiên cứu khoa học. Sau ba năm ở Anh và cảm thấy quãng thời gian ở nước ngoài của mình đã đủ để tích lũy kinh nghiệm, kiến thức, tôi quyết định quay về Việt Nam vào năm 2022.

* Những thành tựu mà anh nói là gì?

– Đó là một đóng góp nhỏ trong chương trình nghiên cứu khoa học tại viện về biến đổi DNA. Tôi tìm ra được thêm một phương pháp nghiên cứu cơ chế sửa đổi DNA ở người. Nói nôm na thế này, trường hợp tôi nghiên cứu là các DNA bị biến đổi rất sớm. Thường với những người bị biến đổi DNA dạng này sẽ mắc ung thư từ khoảng 20-25 tuổi và hiếm có người sống sót qua tuổi 30.

Sau quá trình nghiên cứu, tôi tìm ra được một phương pháp giúp DNA bị phá hủy tìm lại được cấu trúc di truyền của nó. Phương pháp này có tên là cơ chế tái tổ hợp tương đồng giúp sửa đổi những đứt gãy DNA trên cơ thể người. Cơ chế này giúp làm sáng tỏ thêm cơ chế sửa đổi của DNA, góp phần nhỏ trong công cuộc nghiên cứu các loại thuốc, kháng sinh hay các phương pháp để chống lại tế bào ung thư.

Việt Nam là nhà

* Tại sao anh quyết định trở về Việt Nam vào thời điểm đó mà không phải thời điểm nào khác? Và tại sao anh lại chọn Huế thay vì Hà Nội hay TP.HCM?

– Thực ra ý nghĩ quay về Việt Nam được tôi nung nấu từ trước khi sang Anh làm việc. Sau bao năm ở nước ngoài, ít khi tôi cảm thấy đó là nơi tôi thuộc về, dù là ở Anh hay ở Úc. Con người mà, ai cũng có nhu cầu thuộc về một nơi nào đó.

Và Việt Nam vẫn chính là nơi tôi có cảm giác đó là nhà. Thứ hai, tôi muốn trở về để đóng góp, phụng sự quê hương, mảnh đất mà tôi “mắc nợ ân tình” rất nhiều. Nợ ở đây đơn giản là nơi đã nuôi dưỡng tôi lớn khôn, cho tôi điều kiện để được học tập với mức học phí rất thấp, rồi chăm sóc y tế nữa.

Còn tại sao lại về Huế mà không phải TP.HCM hay Hà Nội, thì đơn giản tôi muốn ở nhà, gần ba mẹ, bạn bè. Với tôi không nơi mô ở sướng bằng Huế. Mùa hè nóng thì ra sông Hương, đi biển Thuận An bơi cho mát. Còn mùa lạnh thì mình chạy bộ, quá sướng luôn.

Nói về cơ hội thì bây giờ ở đâu cũng không còn quan trọng lắm bởi chúng ta đang sống trong thế giới mở, có thể làm việc online dù đang ở bất cứ đâu. Điều quan trọng là công việc đó mang lại giá trị, mang lại niềm vui, được cống hiến sức mình cho quê hương này là đủ.

* Để trở về quê hương làm việc, có phải anh đã đánh đổi rất nhiều thứ, từ cơ hội phát triển đến tiền bạc?

– Với tôi đó không phải là sự đánh đổi. Khi tôi quyết định về Việt Nam, lúc đó thầy của tôi là một vị giáo sư ở viện cũng mong muốn giữ tôi ở lại. Kể cả khi tôi đã về Việt Nam vẫn có ba công ty gửi lời mời với thu nhập rất cao. Tuy nhiên tôi đều từ chối và kiên định với ý nghĩ đã đến lúc đi về nhà.

Thời điểm ở Anh, tôi dường như không có niềm vui vì phải vùi đầu vào công việc ở phòng thí nghiệm 15 tiếng mỗi ngày. Về Việt Nam, tôi đã thử làm một công việc khác bởi nghĩ mình không thể cứ cắm đầu ở trong phòng thí nghiệm làm bạn với ống nghiệm mãi được. Thế nhưng tôi làm công việc đó chỉ vỏn vẹn được ba tháng.

Lúc này tôi mới nhận ra đam mê sâu thẳm của mình vẫn là nghiên cứu và phải tìm ra một cái gì đó chưa từng được ai biết đến. Vậy là tôi quyết định quay trở lại công việc nghiên cứu khoa học. Nhưng lần này tôi chọn nghiên cứu trên thực vật chứ không phải trên DNA của người nữa, mà đặc biệt là những loại thực vật đang được trồng nhiều ở Việt Nam.

Nhiều người bạn của tôi nói rằng từ khi trở về Việt Nam, tôi đã cười nhiều hơn. Có người đùa tôi là “nụ cười thiên thần” – biệt danh mọi người đặt cho tôi khi dự cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia 2009 – đã hồi sinh trở lại. Điều này thì quả không thể gọi là đánh đổi nữa mà tôi được nhiều hơn mất khi quay trở về chứ (cười).

* Công việc hiện tại của anh là gì và dự định tương lai như thế nào?

– Hiện tôi đang công tác tại Viện Công nghệ sinh học (Đại học Huế), phụ trách phòng thí nghiệm sinh học phân tử. Trong tiến trình đưa Đại học Huế trở thành đại học quốc gia, viện được định hướng trở thành 1 trong 3 trung tâm nghiên cứu sinh học quốc gia ở ba miền Bắc – Trung – Nam và chúng tôi đang nỗ lực để sớm thực hiện được mục tiêu này.

Sau hơn một năm rưỡi trở về, hiện tôi cũng đang tiến hành nghiên cứu ba đề tài khoa học. Trong đó có một đề tài cấp viện (thuộc Đại học Huế), một đề tài cấp Bộ GD-ĐT và một đề tài do Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia (Bộ Khoa học – Công nghệ) tài trợ.

Trong đó đề tài cấp Bộ GD-ĐT là về nghiên cứu bệnh di truyền trên cây ớt và cà chua. Còn đề tài thuộc Bộ Khoa học – Công nghệ là nghiên cứu về một cơ chế vắc xin giúp cây tạo ra kháng thể, chống lại các vi rút gây bệnh.

Hy vọng trong vài năm tới chúng tôi có thể cho ra một sản phẩm cụ thể, về một giống cây mới có khả năng tự kháng lại mọi loại bệnh do vi rút gây ra chẳng hạn. Lúc đó người nông dân không phải tốn nhiều tiền để mua thuốc trừ sâu, vừa bớt gây ô nhiễm môi trường, vừa mang lại năng suất kinh tế cao.

• Trang 2 báo Tuổi Trẻ ngày 15/4/2024

Nông sản Việt được các nước săn lùng

Nông sản là ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất khẩu chung của cả nước. Mới hết quý 1 nhưng hàng loạt nông sản của Việt Na đang trở thành hàng ‘hot’ trên thị trường quốc tế với số lượng và giá cả tăng mạnh.

Nhiều dự báo nhu cầu của các nước đối với nông sản thực phẩm VN sẽ còn tăng trong thời gian tới do nguồn cung dồi dào, giá cả ổn định và cạnh tranh trong khi nhiều quốc gia trên thế giới đang đối mặt với tình trạng lạm phát. Điều này đặt ra cơ hội cũng như “việc cần làm” cho cả nông dân và doanh nghiệp.

Nhiều mặt hàng lên ngôi

Trong các mặt hàng nông sản xuất khẩu, giữ “ngôi vương” xuất khẩu đầu tiên phải kể đến sầu riêng. Theo Bộ NN&PTNT, trong quý 1-2024 kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đạt 254 triệu USD, tăng 66% so với cùng kỳ năm 2023. Giá trị xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc chiếm tới 98% trong tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của VN.

Với “thành tích” này, VN đã vượt qua Thái Lan để vươn lên vị trí số 1 về xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc. Thị phần sầu riêng của VN tại Trung Quốc tính theo kim ngạch đã tăng từ mức 32% của năm 2023 lên mức hơn 60% chỉ trong một quý.

Như vậy, chỉ chưa đầy hai năm, sầu riêng VN tạo được bước tiến lớn tại thị trường hơn 1,4 tỉ dân. Chưa dừng lại, vị trí “ngôi vương” này có thể còn duy trì lâu dài vì sầu riêng VN có lợi thế sản lượng dồi dào, thu hoạch rải vụ quanh năm, đặc biệt khi vào vụ không bị cạnh tranh với sầu riêng Thái Lan, thời gian vận chuyển nhanh và giá thành cạnh tranh…

Nếu như sầu riêng đang giữ “ngôi vương” xuất khẩu sang Trung Quốc thì cà phê xuất khẩu sang các nước châu Âu đang được ví như thời “hoàng kim” sau hơn 30 năm xuất ngoại.

Cũng theo Bộ NN&PTNT, quý 1 năm nay, xuất khẩu cà phê đạt 800.000 tấn, trị giá gần 1,9 tỉ USD, tăng lần lượt 44,4% và 54,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Với giá hiện nay, theo các chuyên gia, ngành cà phê sẽ đạt kim ngạch xuất khẩu 5 tỉ USD trong năm 2024.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đánh giá đây là mức kim ngạch xuất khẩu cao nhất trong những năm qua nhờ giá cà phê thế giới tăng cao. Trong đó, thị trường Đức dẫn đầu nhập khẩu cà phê VN, tiếp theo là Ý và Tây Ban Nha là thị trường lớn thứ 3.

Hiện mỗi tấn cà phê xuất khẩu có giá trên dưới 4.000 USD và giá cà phê nội địa là trên dưới 100.000 đồng/kg.

Theo các chuyên gia, với tình hình giá thị trường như hiện nay thì kim ngạch xuất khẩu 5 tỉ USD của ngành cà phê trong năm 2024 chắc chắn đạt được.

Cũng là một trong ba mặt hàng xuất khẩu chính sang Trung Quốc, chuối VN từ năm 2023 đã xuất khẩu chính ngạch và ngày càng tăng sản lượng. Để tránh phụ thuộc một thị trường, gần đây nhiều doanh nghiệp đã tìm hướng đi riêng cho chuối và được các thị trường như Hàn Quốc, Hong Kong, Nhật Bản… chú ý.

Đơn cử, có hơn 90 cửa hàng AEON ở Hong Kong (Trung Quốc) đang bày bán 100% chuối tươi nhập khẩu từ VN. Dù trước đây toàn bộ chuối tươi ở cửa hàng tại Hong Kong do các nhà cung cấp Philippines, Đài Loan hay Singapore đảm nhận.

Đà tăng trưởng trong xuất khẩu nông sản VN, ngoài cà phê, chuối, sầu riêng còn có sự đóng góp rất lớn của mặt hàng gạo – mặt hàng đang giữ vị trí thứ 2 về quốc gia xuất khẩu gạo nhiều nhất thế giới. Và gạo VN cũng ngày càng được ưa chuộng ở nhiều thị trường. Quý 1 xuất khẩu gạo của VN đạt 2,07 triệu tấn, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2023, kim ngạch 1,37 tỉ USD, tăng 40%.

VN là một trong ba quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 15% tổng lượng gạo xuất khẩu toàn cầu. Trong điều kiện sản xuất lúa trong nước ổn định và Ấn Độ chưa nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu gạo, tiếp nối quý 1, các quý còn lại năm 2024, VN sẽ có nhiều kỳ vọng xuất khẩu gạo trong năm tăng cả về sản lượng và kim ngạch.

Đối với mặt hàng thủy sản cũng có sự bứt phá trong ba tháng đầu năm. Các mặt hàng thủy sản VN cũng nằm trong danh sách săn lùng của thị trường nhiều nước. Tổng giá trị xuất khẩu thủy sản ba tháng đầu năm nay đạt gần 1,9 tỉ USD, tăng gần 2% so với cùng kỳ năm ngoái. Đến nay sản phẩm thủy sản VN đã xuất khẩu tới 170 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 600 doanh nghiệp chế biến.

Trong 15 thị trường xuất khẩu thủy sản của VN thì Nhật Bản, Mỹ và Trung Quốc là ba thị trường chính. Sản lượng tôm xuất khẩu của VN sang thị trường Trung Quốc đã vượt mặt các đối thủ như Ecuador, Ấn Độ hay Indonesia.

Tạo dựng thương hiệu sản phẩm

Nông sản VN xuất khẩu đang có một bức tranh với gam màu tươi sáng, tích cực. Đây là một cơ hội rất lớn cho nông dân và cả phía doanh nghiệp. Từ mỗi phía, cần tận dụng và có những năng lực, lợi thế, phát huy khác nhau để tạo cho toàn ngành phát triển.

Với sầu riêng, khi Trung Quốc có cơn sốt loại trái cây “vua”, cơ hội là điều không khó thấy. Hiện VN có gần 3.000ha sầu riêng chính thức được cấp phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.

Ông Nguyễn Quang Nam, một doanh nghiệp thu mua sầu riêng xuất khẩu ở TP Hà Nội, nhìn nhận: “Sầu riêng bây giờ đúng là thu không kịp bán. Diện tích trồng sầu riêng trong 5 năm qua tăng nhanh vì nhu cầu thị trường quá lớn. Cơ hội không thể chớp nhoáng mà phải bền lâu, đòi hỏi VN cần phải nâng được giá trị quả sầu riêng lên”.

Để nâng giá trị sầu riêng VN, theo ông Nam, cần có những vùng trồng chất lượng, có mã số vùng trồng, tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm của Trung Quốc cũng như yêu cầu về kiểm dịch thực vật. Nông dân cần nắm rõ kinh nghiệm về kỹ thuật canh tác cây sầu riêng, tăng quy mô sản xuất, hạn chế vùng trồng nhỏ lẻ, thiếu tính liên kết sản xuất…

“Xây dựng mặt hàng sầu riêng trở thành chuỗi ngành hàng để thật sự bền vững là việc quan trọng nhất. Chứ không phải thấy được giá, hiếm hàng là tăng diện tích. Bởi không biết thị trường xuất khẩu sầu riêng sẽ như thế nào trong những năm tới”, ông Nam nhấn mạnh.

Với chuối VN xuất khẩu, mặt hàng đang tạo vị trí ở các thị trường mới, cũng có những lợi thế nhất định. Bởi hiện nay diện tích trồng chuối của Trung Quốc đã giảm do chi phí vật tư nông nghiệp đầu vào, chi phí thuê đất và chi phí lao động tăng khiến nông dân không mặn mà trồng chuối. Ngoài ra, cơ hội cho chuối VN xuất khẩu còn đến từ các thị trường khác như Hàn Quốc, Nhật Bản, Hong Kong…

Là doanh nghiệp xuất khẩu chuối, nhìn nhận cơ hội, ông Võ Quan Huy, giám đốc Công ty TNHH Huy Long An, cho rằng chuối “đang rất rộng đường xuất khẩu”.

“Tức là thị trường có, nhưng phải biết cách để chuối có mặt ở thị trường các nước, được lên kệ. Hiện giờ chuối VN đang ký với Hàn Quốc một số ưu đãi nên người ta cũng tìm đến VN để mua chuối nhiều hơn. Vấn đề lớn là cần vượt qua, cần đặt ra với chuối xuất khẩu là nắm tiêu chuẩn để vào thị trường khó tính”.

Ông Huy chia sẻ thêm đối với thị trường Hàn Quốc, họ kiểm soát dư lượng hóa chất trên chuối rất gắt, còn Nhật Bản ngoài việc kiểm soát dư lượng hóa chất họ còn yêu cầu có nhật ký sản xuất, nông nghiệp hữu cơ. Riêng thị trường Trung Quốc kiểm soát về con rệp và dư lượng bảo vệ thực vật… “Chúng ta cần nắm các điều kiện để từ đó đưa chuối VN vào các thị trường này dễ dàng. Đó cũng là cách tạo thành “nếp” để chuối VN xuất khẩu an toàn với các thị trường”, ông Huy nói.

Với cà phê, chưa năm nào giá cà phê cao như năm nay nên ông Nguyễn Nam Hải, chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao VN, cho rằng trước khi xây dựng được thương hiệu sản phẩm cho từng doanh nghiệp thì trước hết cần phải xây dựng được thương hiệu quốc gia.

“Cà phê là một mặt hàng xuất khẩu thế mạnh, hằng năm mang về cho VN hàng tỉ USD nhưng vẫn thiếu một thương hiệu mang tầm quốc gia để nâng cao giá trị.

Đóng góp vào sản lượng chung cho cà phê VN, hơn 30% cà phê đến từ Đắk Lắk, với thương hiệu và chỉ dẫn địa lý “Cà phê Buôn Ma Thuột” nổi tiếng nhưng Đắk Lắk hay VN nói riêng vẫn chưa có thương hiệu cà phê có giá trị nhất thế giới.

Cà phê đang tăng trưởng, trong khi nguồn cung khan hiếm, VN đang có cơ hội “chuyển mình” và lúc này “thời điểm vàng” cần phải xây dựng thương hiệu quốc gia”, ông Hải đánh giá.

• Trang 2 báo Tuổi Trẻ ngày 15/4/2024

Trung Quốc, Mỹ, Nhật tăng nhập thủy sản Việt

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), hiện nay Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc là top 3 thị trường nhập khẩu thủy sản Việt Nam lớn nhất.

Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ bứt phá mạnh hơn hẳn, tăng trưởng 16% đạt 330 triệu USD.

Riêng xuất khẩu tôm sang Mỹ trong quý 1 tăng 15%; xuất khẩu cá ngừ, cá tra và cua ghẹ sang thị trường này đều tăng mạnh từ 13 – 53%.

Trong khi đó, xuất khẩu sang Trung Quốc – Hong Kong tăng 15%.

Bứt phá

Cá tra, tôm chân trắng, tôm hùm, cá cơm và cua là 5 loài thủy sản Việt Nam được xuất khẩu nhiều nhất sang Trung Quốc.

Đặc biệt, xuất khẩu tôm hùm và cua sang thị trường này bứt phá mạnh mẽ trong quý 1 năm nay, trong đó tôm hùm tăng gấp 11 lần, cua tăng gấp 7 lần so với cùng kỳ năm trước.

“Nước này đang siết chặt kiểm tra tôm nhập khẩu từ Ecuador, khiến nguồn cung từ nước này giảm, tạo ra dư địa cho tôm chân trắng của Việt Nam.

Trong quý 1, xuất khẩu tôm chân trắng sang Trung Quốc tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ”, Vasep thông tin.

Bà Lê Hằng, giám đốc truyền thông Vasep, cho biết không chỉ Trung Quốc, Mỹ tăng nhu cầu tôm cua của Việt Nam, mà xuất khẩu hai loài này sang Nhật Bản cũng có tín hiệu tích cực. Trong đó, xuất khẩu tôm chân trắng sang Nhật tăng 20%, xuất khẩu cua tăng 23%.

Ngoài ra, cá tra Việt Nam ngày càng được ưa chuộng tại Nhật, theo đó xuất khẩu cá tra sang thị trường này đã tăng 25% trong quý đầu năm nay. Nhật Bản cũng nhắm tới thị trường Việt Nam gia công chế biến các mặt hàng hải sản như cá hồi, cá nục, cá sa ba…

Đối với thị trường EU và Hàn Quốc vẫn chưa có tín hiệu hồi phục rõ nét với tôm và cá tra, nhưng xuất khẩu cá ngừ sang những thị trường này đều tăng trưởng dương: sang EU tăng 27%, sang Hàn Quốc tăng 15%.

Nhìn chung, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường chủ lực đều khá tích cực, sang Mỹ tăng 30%, sang Nhật Bản tăng 9%…

“Kỳ vọng sau các hội chợ thủy sản quốc tế tại Mỹ, EU và Nhật Bản, đơn hàng cho các doanh nghiệp sẽ khởi sắc hơn và giá xuất khẩu sẽ tốt dần lên”, bà Lê Hằng nhận định.

Vasep dự báo năm 2024 ngành tôm Việt sẽ tiếp tục cạnh tranh với Ecuador, Ấn Độ về giá và nguồn cung, tình trạng dư cung có thể vẫn tiếp diễn tới ít nhất nửa đầu năm 2024.

Đối với cá tra, tồn kho tại các thị trường Mỹ, Trung Quốc, EU không còn là vấn đề. Giá xuất sẽ tăng trở lại ở các thị trường. Ngoài sản phẩm phi lê đông lạnh, xu hướng nhập khẩu cá tra chế biến và sản phẩm phụ (bong bóng cá, chả cá tra) tiếp tục tăng.

“Dự báo xuất khẩu thủy sản Việt NamN sẽ tiếp tục hồi phục dần và khả quan hơn vào nửa cuối năm 2024. Với sự thích nghi, điều chỉnh bối cảnh thị trường, dự báo kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả năm 2024 đạt 9,5 – 10 tỉ USD.

Trong đó, ngành tôm hướng tới mục tiêu 4 tỉ USD, cá tra đạt khoảng 1,9 tỉ USD, còn lại là các mặt hàng hải sản khai thác dự báo thu về khoảng 3,6 – 3,8 tỉ USD”, Vasep dự báo.

Nhiều tín hiệu đáng mừng

Thứ trưởng Bộ NNông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết ba tháng đầu năm nay nhiều mặt hàng nông sản như cà phê, gạo, rau quả… được nhiều quốc gia tại các thị trường châu Á, châu Âu, châu Mỹ… tăng mua với giá tốt.

Nhờ đó kim ngạch xuất khẩu nông sản đạt tới 7,46 tỉ USD (chưa tính thủy sản và lâm sản) – tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 55% tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành.

Theo ông Tiến, thời gian tới ngành còn chịu tác động khó lường của biến đổi khí hậu, thời tiết; dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, thủy sản còn nhiều phức tạp.

Các sản phẩm nông nghiệp chế biến và chế biến sâu vẫn còn là bài toán với ngành. Thị trường xuất khẩu chủ đạo vẫn là Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Hàn, Philippines, EU…

Do đó, tái cơ cấu ngành vẫn phải gắn với ba trục sản phẩm đó là quốc gia, vùng và địa phương. Bộ sẽ tăng cường xúc tiến thương mại để mở cửa các thị trường nhằm đạt được mục tiêu Thủ tướng giao xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt trên 55 tỉ USD.

• Trang 5 báo Tuổi Trẻ ngày 14/4/2024

Tăng tốc làm thủy lợi để chống hạn

Nhiều vùng nông nghiệp tại Tây Nguyên và Nam Trung Bộ đang đứng trước nguy cơ chết khát vì khô hạn, thiếu nước tưới.

Nhưng những vùng mà hệ thống thủy lợi có thể vươn tới vẫn đang chống chịu tốt với nắng hạn. 

Điều này mở ra một cơ hội cho vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ có thể mở rộng diện tích canh tác hiệu quả thêm hàng trăm ngàn héc ta trong mùa khô.

Thiếu thủy lợi, cây chết khô

Ghi nhận tại tỉnh Gia Lai, một số huyện thiệt hại nặng do khô hạn từ đầu năm 2024 tới nay là Phú Thiện, Chư Păh và Kbang.

Trong đó, huyện Phú Thiện thiệt hại nặng nhất với hơn 88ha hoa màu chết khô. Cán bộ Phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện này cho hay toàn bộ diện tích khô hạn đều nằm ngoài phạm vi bao tưới của đại thủy nông Ayun Hạ, canh tác phụ thuộc vào nước trời và các sông suối nhỏ.

Đối với những diện tích canh tác được thủy nông bao tưới vẫn đảm bảo sản xuất, không bị thiếu nước dù mùa khô đã đến đỉnh điểm.

Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh Gia Lai, nhiều vùng nông nghiệp khô hạn, thiệt hại nặng tại tỉnh này trong mùa khô năm nay phụ thuộc hoàn toàn vào nước trời. Hiện toàn tỉnh có 352 công trình thủy lợi, tổng năng lực thiết kế tưới cho 67.411ha cây trồng.

Theo Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Gia Lai, nhìn chung cơ sở hạ tầng thủy lợi chưa đáp ứng nhu cầu sản xuất, tỉ lệ tưới chủ động từ thủy lợi mới đáp ứng 12,5% nhu cầu.

Đây là tỉ lệ rất thấp so với bình quân chung của các nước và khu vực Tây Nguyên (tỉ lệ chủ động nước tưới bình quân cả nước hiện đạt 51,4%, khu vực Tây Nguyên đạt 28%).

Ông Nguyễn Thanh Bình – chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Gia Lai – cho hay riêng tỉnh có khoảng 500.000ha đất nông nghiệp, nhưng tỉ lệ chủ động nước tưới chỉ 12,5%, rất nhiều vùng đất trù phú chưa thể khai phá hết tiềm năng phát triển. Để nâng tỉ lệ tưới chủ động tại tỉnh lên ngang bằng mức bình quân cả nước cần ít nhất 60.000 tỉ đồng.

Chờ công trình thủy lợi ngàn tỉ

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Dương Mah Tiệp – phó chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai – cho hay địa phương đã nhiều lần đề xuất, kiến nghị Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Chính phủ trong việc khảo sát, lập quy hoạch hồ đập, kênh dẫn tưới tiêu.

Đến nay Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã có kế hoạch đầu tư hai công trình thủy lợi lớn tại tỉnh này với số vốn hàng ngàn tỉ đồng.

Đó là dự án hồ chứa nước Ia Thul, huyện Ia Pa có quy mô 4.000 tỉ đồng sẽ cấp nước sản xuất cho 8.600ha đất nông nghiệp và nước sinh hoạt cho 28.500 dân hạ du các huyện Ia Pa, Krông Pa.

Cùng với đó là dự án đầu tư hệ thống kênh mương nội đồng cho thủy lợi Ia Mơr, huyện Chư Prông. Hồ thủy lợi này có quy mô đầu tư gần 3.000 tỉ đồng đang gần hoàn thiện, góp phần đảm bảo vùng tưới cho khoảng 8.000ha đất nông nghiệp tại Gia Lai và 4.000ha tại Đắk Lắk.

Trong lúc chờ giải pháp căn cơ, mới đây ông Dương Mah Tiệp đã ký công văn chỉ đạo các sở ngành, địa phương tăng cường các biện pháp phòng chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước.

Theo đó, UBND tỉnh Gia Lai yêu cầu các địa phương hướng dẫn người dân chủ động tích trữ nước ngọt, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn nước.

Trong trường hợp thiếu nước phải ưu tiên cấp nước sinh hoạt, nước tưới cho cây lâu năm có giá trị kinh tế cao và các nhu cầu thiết yếu. Các công trình thủy lợi chủ động trữ nước đảm bảo nhu cầu tối thiểu nước tưới cho cây trồng, hạn chế thiệt hại đối với sản xuất nông nghiệp.

Ứng dụng công nghệ thích ứng mùa khô

Tháng 4-2024 là thời điểm mùa khô khốc liệt nhất nhưng tại vùng “tiểu sa mạc” ở thôn Tuấn Tú, xã An Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận, nhiều cánh đồng măng tây xanh đang phát triển tươi tốt. Đây là kết quả khi nông dân mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, áp dụng mô hình tưới nước tiết kiệm.

Ông Nạo Văn Xây ở thôn Tuấn Tú cho biết trước đây nông dân bơm nước lên các mương tràn rồi cho nước tự chảy trên mặt đất vào ruộng, lượng nước thất thoát rất lớn, thiếu nước thường xuyên.

Từ khi bà con trong thôn đầu tư hệ thống tưới nước tiết kiệm phun mưa, tưới nhỏ giọt cho đất trồng các loại cây măng tây cho thấy hiệu quả rất cao, chỉ cần mở van là nước tự động phun tưới cho măng tây xanh.

“Tưới tự động lượng nước thất thoát rất ít vì lượng nước vừa đủ giữ ẩm cho cây trồng” – ông Xây cho hay.

Còn tại xã Phước Trung (huyện Bác Ái) nhờ được hỗ trợ đào ao trữ nước từ dự án “Tăng cường khả năng chống chịu của nông nghiệp quy mô nhỏ với an ninh nguồn nước do biến đổi khí hậu khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ – Ninh Thuận” (SACCR – Ninh Thuận) nên nhiều hộ dân ở đây không lo thiếu nước vào mùa khô năm nay.

Bà Chamléa Thị Quề ở thôn Tham Dú cho biết mấy năm trước thời điểm này các ao, hồ chứa không còn nước sản xuất.

Nhưng năm nay có ao trữ nước nên bà con đã không còn lo thiếu nước, gia đình mạnh dạn đầu tư máy bơm, trồng thêm dừa để phát triển kinh tế gia đình.

*Trang 8 báo Tuổi Trẻ ngày 12/4/2024

800 điểm bán của Saigon Co.op

Ngập tràn khuyến mãi

Saigon Co.op đang triển khai đại tiệc ưu đãi ở 800 điểm bán trên toàn quốc, chào mừng Ngày Hợp tác xã Việt Nam và sẵn sàng bước vào những ngày lễ lớn.

Ngày giỗ Tổ Hùng Vương năm nay rơi ngày 18-4 dương lịch, nhiều người lao động được nghỉ trọn vẹn ngày thứ năm. Chưa đầy hai tuần sau đó, nhiều khả năng người dân tiếp tục được nghỉ liên tục 5 ngày để chào mừng dịp 30-4 và 1-5.

Hàng tốt, giá tốt

Đại diện Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM (Saigon Co.op) cho biết 800 điểm bán trên toàn quốc gồm Co.opmart, Co.opXtra, Co.op Food, Co.op Smile, Cheers, Finelife, Sense City, SenseMarket đang được đơn vị tổ chức chuỗi hoạt động khuyến mãi, ưu đãi lớn. Sự kiện nhằm chào mừng Ngày Hợp tác xã Việt Nam (11-4), đồng thời nhanh chóng kích cầu ngay từ dịp lễ đầu tiên của tháng này.

Ghi nhận bên trong đại siêu thị Co.opXtra Phạm Văn Đồng (TP Thủ Đức, TP.HCM), nhiều khách hàng ưu ái lựa chọn các loại trái cây giải nhiệt ngày hè. Trong đó dưa hấu, thanh long, nho tươi… được giảm giá khá tốt.

“Mấy năm thời tiết nóng bức quá, bước ra đường là mồ hôi đầm đìa. Người lớn như mình còn thấy mệt, huống chi trẻ con, bé nhà mình chưa được 6 tuổi. Mình mua trái cây, mủ trôm, đồ nấu chè đậu xanh… về cho cả nhà giải nhiệt, tăng cường sức khỏe”, chị Trần Thị Phương Vy (35 tuổi) chia sẻ.

Hay mua hàng ở siêu thị Co.opmart Rạch Miễu (Q.Phú Nhuận), chị Nguyễn Yến Thanh cảm thấy: “Hài lòng. Nhiều ưu đãi lắm. Ngày thường, ngày lễ nhà mình đều tới đây mua. Chất lượng khỏi bàn rồi”.

Với vai trò là đơn vị vận hành hệ thống siêu thị thuần Việt lâu đời, đại diện Saigon Co.op cho biết đang nỗ lực giúp người dân tiếp cận với các sản phẩm địa phương, đặc biệt các mặt hàng OCOP.

Được biết, hiện phía Saigon Co.op kinh doanh hơn 1.000 đặc sản vùng miền đến từ các làng nghề, hợp tác xã trên toàn quốc bao gồm: trái cây, trứng gia cầm, mật ong, yến sào chưng đường phèn, bột rau củ các loại, nước màu dừa, tiêu, miến dong, bánh tráng, hạt điều, mật dừa nước, trà tim sen, nước mắm Phú Quốc, bột ca cao Đắk Nông, bột diếp cá/tía tô, hạt điều, miến sắn dây…

“Đây là thành quả hợp tác giữa Saigon Co.op và các vùng kinh tế từ chuỗi Hội nghị kết nối giao thương tổ chức trong thời gian qua. Giúp hàng hóa vào phân phối kịp thời và nhanh chóng. Nông sản OCOP từ đó cũng đảm bảo về chất và lượng, phát triển đa dạng, phong phú hơn trên các kệ hàng của Co.opmart, Co.opXtra, Co.op Food…”, đại diện đơn vị bán lẻ cho biết.

Được tổ chức không gian trưng bày tùy theo diện tích kinh doanh của từng điểm bán, hàng OCOP trong hệ thống Co.opmart, Co.opXtra ngày càng thu hút khách hàng, đặc biệt là đối tượng khách du lịch khi đến tham quan, mua sắm tại siêu thị Co.opmart trên các tỉnh thành trên toàn quốc.

Ngay tại siêu thị lẫn kênh online đều có ưu đãi lớn

Đại diện Saigon Co.op cho biết từ 11 đến 24-4-2024, 800 điểm bán của đơn vị này trên toàn quốc đồng loạt triển khai các khuyến mãi lớn với hơn 1.000 sản phẩm, giảm giá đến 50% áp dụng cho tất cả khách hàng. 

Chương trình còn dành tặng hơn 500 mặt hàng khuyến mãi đậm theo cấp độ thẻ với tiêu chí hạng thẻ càng cao giảm càng sâu. Hơn 50 mặt hàng OCOP đến từ các tỉnh thành trên toàn quốc được giới thiệu với giá chỉ từ 7.500 đồng trở lên.

Cụ thể, hàng OCOP – đặc sản vùng miền đa dạng được lên kệ với giá ưu đãi chỉ từ 7.500 đồng. 

Cụ thể, bánh tráng Tân Nhiên OCOP không nhúng nước 120g giá 7.500 đồng/gói, mắm tôm/tép Lê Gia OCOP chai nhựa 110g giá chỉ 10.000 đồng/chai, gia vị cơm mẻ Elkei ATK OCOP 250g giá 11.500 đồng/chai, nước màu dừa ATL Ocop 150g giá 21.500 đồng/chai, mật dừa nước hữu cơ Vietnipa OCOP 375g giá còn 83.000 đồng/chai, gạo lức tím OCOP Kim Thiên Lộc 2kg còn 75.000 đồng/gói, mật ong rừng sữa chúa OCOP Xuân Nguyên 500ml còn 192.000 đồng/chai…

Với “Đại tiệc thành viên ưu đãi tưng bừng”, “Mua càng nhiều – Thưởng càng lớn”, “Thứ 3 thả ga tích điểm”, khách hàng được tặng giá ưu đãi chỉ từ 11.200 đồng, mua 1 tặng 1, tích điểm thưởng vào tài khoản cho thành viên Co.op.

Ở chương trình “Siêu sốc 5K đặc quyền thành viên”, các thành viên Co.op có hóa đơn từ 300.000 đồng được nhận ngay ưu đãi sản phẩm với giá chỉ 5.000 đồng. Chẳng hạn như khăn giấy hộp trà xanh Co.op Select 100 tờ, khăn ăn Co.op Select 33x33cm 100 tờ, nước mắm Co.op Select 62.5g/L 500ml.

“Hạng càng cao giảm càng sâu”, ưu đãi giá hời cho khách hàng thành viên các cấp độ Đồng, Bạc, Vàng, Bạch Kim. Dựa vào tiêu chí hạng càng cao giảm càng nhiều, cho các mặt hàng thực phẩm, may mặc, hóa mỹ phẩm, đồ dùng…

Chương trình “Giá sốc giảm tận gốc”, áp dụng giảm từ 17% đến 50% nhóm hàng hóa mỹ phẩm, chăm sóc cá nhân, may mặc, đồ gia dụng.

Với sự kiện “Mua nhiều ưu đãi lớn”, khi mua sản phẩm 1, 3, 5… khách hàng được ưu đãi giảm sâu khi mua thêm sản phẩm thứ 2, 4, 6… Trong đó khăn giấy ướt Co.op Select không mùi 80M còn 9.900 đồng/gói, nước giặt Lavender Co.op Select còn 35.000 đồng/túi, nước rửa chén ON1 Kiwi & Aloe Vera 3.6kg chỉ 35.000 đồng/chai, gạo thơm ST25 lúa tôm Co.op Finest còn 99.000 đồng/túi, nước xả Comfort 1 lần xả hương ban mai túi 3.2L chỉ 158.000 đồng/túi, nước xả vải Downy làn gió mát 3L giá còn 123.900 đồng/túi…

Song song đó, “Siêu ưu đãi” được diễn ra vào ngày 12 đến 14-4 và 19 đến 21-4 này. Khách hàng có hóa đơn từ 300.000 đồng trở lên được mua sản phẩm ưu đãi đến 50%.

Chương trình “Flash sale” diễn ra từ 18 đến 21-4 này. Giảm sốc nước giải khát Coca giảm đường/không đường thùng 24x600ml từ 200.600 đồng còn 125.000 đồng/thùng, nước uống sữa Twister cam/dâu 6x320ml từ 56.000 đồng còn 41.000 đồng/lốc, nước ép Cherry/quả lý đen Hortex 1L giảm từ 80.000 đồng còn 59.000 đồng/hộp, bia Sapporo Pre thùng 12x500ml chỉ 286.000 đồng/thùng.

Không chỉ ưu đãi cho khách hàng tới siêu thị mua trực tiếp, Saigon Co.op còn mở chương trình khuyến mãi ở kênh online. Cụ thể, khách hàng được tặng điểm thưởng, giảm giá “Hot deal giữa tháng”, chơi trò chơi đơn giản để “Mừng ngày Giỗ tổ” và săn phiếu giảm giá 30.000 đồng, 50.000 đồng.

• Trang 6 báo Tuổi Trẻ ngày 11/4/2024

Thời hoàng kim của cây cà phê?

Giá cà phê đang phá đỉnh lịch sử khi chạm mốc 105.000 đồng/kg cà phê xô, giúp nhiều nông dân trồng cà phê tại Tây Nguyên thắng lớn. Những nông dân từng bỏ bê cây cà phê cũng đang bắt đầu quay lại đầu tư chăm sóc cây trồng này.

Dù giá cà phê tăng cao, nông dân thủ phủ cà phê Tây Nguyên đang tiếc nhiều hơn vui bởi đa số đã xuất bán sớm ở vùng giá thấp. Theo ghi nhận, hầu hết người trồng cà phê chốt lời ở vùng giá 70.000 – 80.000 đồng/kg. Nguồn cung trên thị trường không còn nhiều, doanh nghiệp thu mua phải chật vật tìm hàng.

Giá cà phê leo thang, nông dân Tây Nguyên quay lại với cà phê

Ghi nhận của Tuổi Trẻ cho thấy giá cà phê nhân xô đầu tháng 4-2024 đã lên hơn 105.000 đồng/kg, cao nhất từ trước đến nay. Giá liên tục tăng từ đầu năm đến nay khiến nhiều nhà vườn từng “ruồng bỏ” cây cà phê nay quay lại chăm sóc, phục hồi vườn cây. Nông dân cũng yên tâm hơn khi đầu tư vào cây cà phê trong bối cảnh giá phân bón đang rất cao cùng chi phí nước tưới gấp ba lần vụ trước.

Chị Nguyễn Thị Oanh (xã Ea Knuếch, Krông Pắk, Đắk Lắk) cho biết mấy năm nay gia đình chị gần như bỏ bê vườn cà phê gần 1ha do giá giảm thấp, thậm chí từng dự kiến sẽ thay cây cà phê bằng loại cây trồng khác. Nhưng từ đầu năm nay, giá cà phê nóng lên, gia đình chị Oanh cho cải tạo lại vườn cây với hy vọng gặt hái niềm vui vào cuối năm.

Theo khảo sát, giá cà phê tại các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Đắk Nông đều đang ở mức trên 105.000 đồng/kg. Tuy nhiên, đa số nông dân đã xuất bán cà phê từ nhiều tháng trước, khi cà phê ở vùng giá 70.000 – 80.000 đồng/kg, nguồn hàng còn lại trong dân chỉ vào khoảng 10%. Do đó, không nhiều người hưởng lợi khi giá cà phê chạm đỉnh lịch sử.

Bà Võ Thị Hà (trú phường Yên Thế, TP Pleiku, Gia Lai), chủ vườn cà phê khoảng 1ha, cho biết khi thấy giá cà phê nhích tăng nhanh từng ngày, gia đình bà đã chốt bán tại vùng giá gần 70.000 đồng/kg. “Không ai lường được giá cà phê lại vượt qua khỏi mốc 100.000 đồng/kg. Bởi vậy, khi giá chạm ngưỡng 70.000 – 80.000 đồng/kg, phần lớn bà con đã bán chốt lời”, bà Hà nói.

Theo bà Hà, nếu so với những thời điểm cà phê dao động ở mức giá 30.000 – 40.000 đồng/kg vào những năm trước, giá cà phê hiện nay đã tăng gấp ba lần và được xem là mùa vàng của cây cà phê. “Nhiều nông dân đang hồ hởi tăng cường đầu tư phân thuốc, tưới tắm cho các vườn cà phê và trông đợi giá cao tiếp tục duy trì sẽ bội thu trong những mùa vụ tiếp theo”, bà Hà cho biết.

Doanh nghiệp xuất khẩu cà phê gặp khó

Trong khi nhiều nông dân tiếc nuối vì không còn hàng để bán, các thương buôn và doanh nghiệp thu mua lại đang đau đầu vì giá cà phê quá cao. Nhiều doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu không kịp tích hàng, buộc phải mua vào khi giá trên đỉnh để thực hiện các hợp đồng đã ký. Một số doanh nghiệp tại Gia Lai cho biết đang “đỏ mắt” tìm gom cà phê dù giá đang trên đỉnh lịch sử.

Bà Huỳnh Thị Lệ Huyền – giám đốc Công ty TNHH MTV Sơn Huyền Phát Gia Lai, doanh nghiệp chuyên thu mua cà phê – xác nhận rằng lượng cà phê trong dân còn rất ít do đa số đã bán ở vùng giá 50.000 – 70.000 đồng/kg. Ngoại trừ số ít nông dân “nhà giàu” có điều kiện tài chính, không cần tiền mới ghim hàng lại.

Giá tăng quá cao gây ảnh hưởng lớn tới các nhà xuất khẩu. Để có hàng cung ứng, các doanh nghiệp phải mua giá cao từ đại lý. “Do đó, ngoài một số doanh nghiệp lo xa thu mua từ sớm ở vùng giá tương đối dễ chịu, trong vụ này nhiều đại lý và doanh nghiệp vỡ trận, phá sản vì giá cà phê liên tục leo cao, không mua được hàng trả hợp đồng cho đối tác”, bà Huyền cho biết.

Theo ông Lê Đức Huy – giám đốc Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk, tháng 3 là thời điểm xuất khẩu kỷ lục với hơn 19.000 tấn đã được xuất bán với giá tốt. Trong khi đó, nguồn hàng trong nước thiếu hụt do mất mùa, người dân chuyển đổi cây trồng nên sản lượng trung bình cả năm của đơn vị sẽ giảm hơn các năm.

“Vài tháng tới, nguồn cung sẽ đứt dù giá đang cao nhưng vẫn còn quá sớm để nói giá cao sẽ tiếp tục giữ được đến vụ sau”, ông Huy nói.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Nam Hải, chủ tịch Hiệp hội Cà phê – ca cao Việt Nam, thừa nhận chưa năm nào giá cà phê cao như năm nay. Giá tăng đột ngột khiến năng lực thu mua của các doanh nghiệp giảm xuống. “Đã có hiện tượng đứt gãy chuỗi cung ứng đối với doanh nghiệp mua xa – bán xa, các hợp đồng tương lai có rủi ro rất cao”, ông Hải nói.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 11/4/2024

Vingroup và FPT hợp tác toàn diện về thúc đẩy chuyển đổi xanh

Ngày 10-4, Vingroup và FPT đã ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện về thúc đẩy chuyển đổi xanh tại Việt Nam.

Đây là mô hình hợp tác chuyển đổi xanh tiên phong giữa các doanh nghiệp hàng đầu trong nước nhằm chung tay hành động vì một Việt Nam xanh cho hiện tại và tương lai.

Theo thỏa thuận hợp tác, hai tập đoàn và các công ty thành viên dự kiến sẽ cùng nhau phát triển những dự án mới tiềm năng, mang lại lợi ích cũng như giá trị lớn cho xã hội theo hướng xanh và bền vững.

Cụ thể, Vingroup sẽ ủng hộ và xem xét ưu tiên các sản phẩm và dịch vụ công nghệ của FPT phù hợp với nhu cầu của tập đoàn và các công ty thành viên, đồng thời hỗ trợ FPT mở rộng tệp khách hàng tới cán bộ nhân viên của các công ty thành viên Vingroup. Hãng xe điện thông minh VinFast – thành viên của Vingroup – sẽ xem xét ưu tiên sử dụng dịch vụ công nghệ phần mềm ô tô và dịch vụ cung cấp thiết bị, hạ tầng công nghệ thông tin của FPT.

FPT cũng ủng hộ chiến lược và chương trình Chuyển đổi xanh của Vingroup, đặc biệt là VinFast. Tập đoàn sẽ phối hợp truyền thông, quảng bá về xe điện VinFast và các sản phẩm xanh khác của Vingroup tới cán bộ nhân viên Tập đoàn và các công ty thành viên; tổ chức các chương trình lái thử để ngày càng nhiều người hiểu về những ưu điểm của xe điện so với xe xăng, qua đó đóng góp thiết thực vào công cuộc chuyển đổi xanh.

Theo ông Nguyễn Việt Quang – Tổng giám đốc Tập đoàn Vingroup, chuyển đổi xanh là một chủ trương lớn mà Việt Nam đang theo đuổi nhằm hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050 đã được Chính phủ cam kết tại Hội nghị COP26 về chống biến đổi khí hậu toàn cầu.

“Ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình, chúng tôi ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh tại Việt Nam, qua đó chung tay cùng Chính phủ và người dân kiến tạo một tương lai xanh bền vững hơn. Thỏa thuận này cũng giúp hai bên khai thác được tối đa tiềm lực của nhau, hỗ trợ nhau phát triển mạnh mẽ hơn trên thị trường quốc tế, góp phần xây dựng thành công những thương hiệu Việt Nam đẳng cấp về công nghiệp – công nghệ cao”, ông Quang nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng giám đốc FPT cho biết, Tập đoàn cùng Vingroup có chung tầm nhìn về phát triển xanh bền vững và khát vọng vươn tầm thế giới. “Hơn 35 năm qua, Tập đoàn không ngừng nâng cao năng lực quản trị để đáp ứng các tiêu chuẩn phát triển bền vững tiên tiến nhất.

Năm 2023, FPT là cổ phiếu công nghệ duy nhất được xếp trong danh mục 20 cổ phiếu thành phần chỉ số VNSI (Chỉ số phát triển bền vững) do Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) đánh giá. FPT cam kết tiên phong ở Việt Nam trong các hoạt động nhằm giảm tác động phát thải khí nhà kính đạt Net Zero vào năm 2040 và có ảnh hưởng tích cực tới môi trường sống, làm việc và học tập của hơn 1 triệu người lao động đến năm 2035.

Chúng tôi tin tưởng rằng, thỏa thuận hợp tác toàn diện này sẽ góp phần tạo ra những chuyển biến tích cực, thực chất trong công cuộc Chuyển đổi xanh tại Việt Nam, đồng thời cũng giúp cho cả hai bên có thêm nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn”, ông Khoa chia sẻ.

Trước đó, năm 2023, Vingroup đã thành lập Quỹ Vì Tương Lai Xanh nhằm triển khai các hoạt động vì môi trường, với nguồn lực được trích từ chính các hoạt động kinh doanh sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường của các công ty thành viên.

Đáng chú ý, VinFast – thương hiệu ô tô điện thông minh của Tập đoàn đã sản xuất và đưa ra thị trường 6 dòng ô tô điện, 8 dòng xe máy điện, 1 mẫu xe buýt điện, tiến tới là xe đạp điện, xe mini-SUV và bán tải điện…, đáp ứng đa dạng nhu cầu di chuyển xanh cho thị trường Việt Nam và quốc tế.

Hiện VinFast đang mở rộng mạnh mẽ mạng lưới kinh doanh rộng khắp tại Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á và châu Phi. Ngoài nhà máy tại Hải Phòng, VinFast cũng đang xúc tiến mở các nhà máy tại Mỹ, Ấn Độ và Indonesia.

Phía Tập đoàn cũng đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa nhằm hướng tới mục tiêu Chuyển đổi xanh và đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ giảm 15,8% tổng lượng khí thải khí nhà kính. Ngoài ra, tập đoàn hiện đang là doanh nghiệp tư vấn và cung cấp giải pháp chuyển đổi số, chuyển đổi xanh hàng đầu cho các tổ chức, doanh nghiệp.

Trong mảng chuyển đổi xanh, tập đoàn đã phát triển giải pháp toàn diện liên quan tới ESG như dịch vụ tư vấn lộ trình triển khai ESG, giải pháp kiểm kê khí nhà kính VertZéro giúp các doanh nghiệp tự động hóa, số hóa toàn bộ quy trình thu thập dữ liệu, tính toán, quản lý, tạo báo cáo khí thải và theo dõi tiến trình thực hiện cam kết, đảm bảo các quy chuẩn quốc tế…

D.KHOA – PHƯƠNG HỒ

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 15/4/2024

Vĩnh biệt tác giả Trần Đình Vân của Sống như anh

Tin từ gia đình cho biết nhà báo Thái Duy – tác giả truyện ký ‘Sống như anh’ với bút danh Trần Đình Vân, nhà báo bền bỉ cùng nông dân bảo vệ ‘khoán chui’ – vừa qua đời vào 20h56 ngày 14-4 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 98 tuổi.

Ông Trần Hoài Nam – con trai nhà báo Thái Duy – cho Tuổi Trẻ biết bố ông ra đi nhẹ nhàng bên con cháu. Ông mất vì tuổi cao, gần đại thọ 100 tuổi.

Nhà báo Thái Duy – Sống như ông!

Nhà báo Thái Duy (tên thật là Trần Duy Tấn, còn có bút danh khác là Trần Đình Vân) sinh năm 1926 tại Bắc Giang.

Ông tham gia cách mạng, làm báo Cứu Quốc từ năm 1949, là một trong số ít nhà báo tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ.

Năm 1964, ông vào Nam, cùng hai đồng nghiệp thành lập báo Giải Phóng thuộc Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam.

Năm 1977, ba tổ chức mặt trận được thống nhất thành Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, báo Cứu Quốc và báo Giải Phóng được sáp nhập thành báo Đại Đoàn Kết. 

Nhà báo Thái Duy tiếp tục làm phóng viên báo Đại Đoàn Kết đến năm 1995 thì nghỉ hưu.

Như vậy cả cuộc đời làm báo của ông chỉ làm duy nhất cho một cơ quan báo chí và chỉ làm phóng viên, dù ông là tên tuổi lớn trong làng báo, được nhiều thế hệ các nhà báo nể trọng.

Ông không chỉ đóng góp lớn cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, thống nhất đất nước, mà tiếp tục là một trong những cây bút đi đầu đấu tranh cho cái mới, cho tiến bộ xã hội, lên tiếng cho nông dân để thúc đẩy cho sự ra đời của khoán 10 trong nông nghiệp, xóa bỏ hình thức khoán việc làm suy sụp nền kinh tế, nông dân đói nghèo những năm 1970 – 1980.

Ông đã xuất bản nhiều đầu sách như Sống như anh, Người tử tù khám lớn, Hải Phòng anh dũng…

Trong đó cuốn Sống như anh viết về anh hùng Nguyễn Văn Trỗi đã xuất bản được hàng triệu bản ở nhiều nước trên thế giới.

Năm 2023, nhà báo Thái Duy nhận huy hiệu 75 năm tuổi Đảng.

Bản lĩnh Thái Duy trong bài phỏng vấn cuối cùng với Tuổi Trẻ

Không chỉ nổi tiếng với cuốn Sống như anh (bút danh Trần Đình Vân) viết về Nguyễn Văn Trỗi, Thái Duy còn được ghi công là nhà báo đã bền bỉ, mạnh mẽ viết về “khoán chui” trong hàng chục năm để “phong trào” này của hàng triệu nông dân cuối cùng cũng đi đến thắng lợi vào năm 1988.

Trong lần trả lời phỏng vấn cuối cùng dành cho Tuổi Trẻ gần một năm trước (tháng 8-2023), ông tỏ ra rất khiêm cung và tự tại, tự nhận mình bình thường như những người khác và rất hạn chế nói về mình bởi “không thấy có gì để kể”.

Ông cũng từ chối trả lời nhiều câu hỏi vì “không nên nói nhiều là một đức tính tốt, nói nhiều về mình càng không nên”.

Nhưng ông lại một mực ca ngợi nông dân, nhân dân. Ông cho nhân dân mới vĩ đại, nhân dân làm ra tất cả.

Trước thông tin được truyền tai nhiều rằng hồi ấy vì ông mải mê về với nông dân để viết về “khoán chui” nên cuộc sống của gia đình ông cũng vất vả, khó khăn, thậm chí lắm lúc ảnh hưởng tới cả chuyện “sinh mệnh chính trị” của ông nữa, ông từ tốn nhận mình cũng không khó khăn nhiều.

Ông hết sức khiêm hạ nhận rằng việc ông về với nông dân, viết tâm tư của nông dân giữa lúc họ chưa được tin, chưa được lắng nghe “cũng không phải là việc hy sinh ghê gớm gì như người ta ngợi khen”.

Khi được hỏi rằng người ta đánh giá ông là một nhà báo đã có đóng góp lớn bảo vệ “khoán chui” của nông dân để tới ngày phong trào đi tới thắng lợi, ông lập tức phủ nhận. 

Ông bảo: “Tôi nhờ nông dân chứ không phải công đó là của tôi. Nông dân mới thông minh. Mỗi người phải chịu khó mà nhìn ra cái thông minh của nông dân, của nhân dân”.

• Trang 8 báo Tuổi Trẻ ngày 15/4/2024

Mở 114 vòi và 63 bồn nước công cộng cho người dân Tiền Giang

Công ty TNHH MTV Cấp nước Tiền Giang đã mở 114 vòi nước công cộng, đề nghị Nhà máy nước Đồng Tâm cung cấp nước ổn định, liên tục ở mức 65.000 m³/ngày đêm và cao điểm tăng đến 70.000 m³/ngày đêm.

Công ty TNHH MTV Cấp nước Tiền Giang vừa có báo báo về tình hình cung cấp nước trong mùa khô năm 2024. Trong đó ở hầu hết các huyện, thị phía Tây của tỉnh vẫn đảm bảo đủ nước sạch cho người dân sử dụng.

Còn phía Đông, hiện nay đã vào đỉnh điểm mùa nắng nóng, nhu cầu sử dụng nước của người dân tăng rất cao, nguồn nước tại các kênh, ao nội đồng tại các huyện, thị phía Đông đã cạn kiệt, một số trạm cấp nước của công ty do thiếu nguồn nước thô nên đã giảm công suất sản xuất hoặc ngưng sản xuất phát nước.

Để đảm bảo nguồn nước sinh hoạt cho dân trong mùa khô năm 2024 có xu hướng kéo dài, công ty đã và đang phối hợp với UBND các huyện, thị xã phía Đông tiếp tục mở 114 vòi nước công cộng tại các khu vực khó khăn về nguồn nước để phục vụ nước sinh hoạt cho người dân, với tổng sản lượng nước đã cấp qua các vòi công cộng là 9.400 m³/ngày đêm.

Một giải pháp khác nữa là sử dụng 63 bồn chứa nước đặt ở các khu vực cuối nguồn, để lên xe vận chuyển nước đến nơi sử dụng, nhằm cấp nước miễn phí cho nhân dân các khu vực bị thiếu nước.

Tuy nhiên, trước tình hình khó khăn về nguồn nước ngọt tại các huyện phí Đông của tỉnh Tiền Giang, Công ty cấp nước Tiền Giang cũng đã đề nghị UBND các huyện, thị, thành trên địa bàn tỉnh tiếp tục thực hiện tuyên truyền vận động người dân sử dụng nước tiết kiệm, đúng mục đích.

Các đơn vị cũng cần có văn bản chỉ đạo đề nghị giao kết, phối hợp với công ty trong việc xử lý các trường hợp người dân sử dụng nước không đúng mục đích sinh hoạt trong tình hình diễn biến hạn, mặn gay gắt.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 14/4/2024

Xe điện với tài xế mặc áo bà ba chở khách tham quan

Sáng 12-4, tại TP.HCM diễn ra lễ ra mắt dự án thí điểm xe điện bốn bánh vận chuyển hành khách tham quan, du lịch.

Kể từ ngày 12-4, có 70 xe điện chính thức được đưa vào phục vụ đưa đón khách trải nghiệm, tham quan trung tâm TP.HCM.

Điểm đặc biệt là các tài xế, nhân viên đều mặc áo bà ba truyền thống và trong chuyến đi họ sẽ kết hợp giới thiệu khái quát một số điểm du lịch, nét đặc trưng của thành phố. 

Tại buổi lễ, đại diện Công ty TNHH Saigon Public Transport (Saigon PT) – cho biết đơn vị mong muốn đem đến cho người dân, khách du lịch dịch vụ di chuyển bằng xe điện thuận tiện. Xe điện được thiết kế đảm bảo an toàn, phù hợp cho du khách đi và cảm nhận sự hấp dẫn ở TP.HCM.

Ông Võ Khánh Hưng – phó giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM – chia sẻ định hướng đến năm 2030 sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng xanh và hướng đến phát thải ròng khí nhà kính về “0” vào năm 2050.

“Chính vì vậy, việc thí điểm xe bốn bánh chạy bằng năng lượng điện đóng vai trò lớn cho bảo vệ môi trường, chuyển đổi xanh ở TP.HCM”, ông Hưng nhấn mạnh.

Trước đó, UBND TP.HCM phê duyệt đề án thí điểm sử dụng xe bốn bánh chạy bằng năng lượng điện vận chuyển khách tham quan, khách du lịch trong khu vực TP.HCM gồm các quận 1, 4, 5 và 6.

Phạm vi hoạt động của xe điện trên các tuyến đường được giới hạn bởi các điểm, tuyến đường khu vực nội đô. Hành khách thuê xe điện theo chuyến hoặc thuê theo giờ. 

Cụ thể, giá thuê giờ là 120.000 đồng/30 phút ban ngày (trước 18h), 250.000 đồng/30 phút ban đêm (sau 18h). Còn phí dịch vụ phát sinh cứ 10 phút là 40.000 đồng vào ban ngày và 80.000 đồng vào ban đêm.

Đối với khách thuê chuyến trong vùng được phép hoạt động thì từ 1 điểm đón đến 1 điểm khác là 60.000 đồng/chuyến (ban ngày) và 120.000 đồng/chuyến (ban đêm). Bên cạnh đó, khách có thể thỏa thuận với tài xế theo từng chuyến, theo giờ và ngày tùy lộ trình di chuyển.

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 13/4/2024

Lớp học “chạy” ở Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong

Nói học chạy’ là vì ngoài các môn bắt buộc, học theo lớp cố định vào buổi sáng, buổi chiều mỗi học sinh ở Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong TP.HCM có một thời khóa biểu riêng, chạy sang các lớp có môn học tự chọn mà mình đăng ký.

Mô hình lớp học “chạy” được triển khai ở Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong từ năm học 2022 – 2023 đến nay.

Sáng học một lớp, chiều học nhiều lớp

Sáng 12-4, Phan Ngô Quỳnh Mai, học sinh lớp 11 chuyên sinh, đến trường và ngồi học tại lớp 11 chuyên sinh với các môn văn, toán, tiếng Anh.

Chiều 12-4, lớp 11 chuyên sinh không còn nữa, hơn 20 học sinh của lớp này tỏa đi học ở nhiều lớp khác nhau. Quỳnh Mai cũng vậy, Mai chuyển sang phòng học mỹ thuật và học cùng với học sinh các lớp 11 chuyên lý, chuyên hóa, chuyên toán…

Tương tự, ngày 12-4 Nguyễn Tấn Đức, học sinh lớp 10 chuyên tin, có lịch học như sau: buổi sáng học chung với các bạn tại lớp 10 chuyên tin theo thời khóa biểu chung của lớp.

Đến buổi chiều, Đức và các học sinh lớp 10 chuyên tin di chuyển sang nhiều lớp khác nhau theo lựa chọn cá nhân.

Hai tiết đầu Đức ngồi ở phòng học môn công nghệ cùng với những học sinh của các lớp 10 chuyên Anh, chuyên hóa, chuyên địa… Hai tiết sau Đức qua sân cầu lông để học môn giáo dục thể chất cùng với những học sinh khác.

Cô Phạm Thị Bé Hiền, hiệu trưởng Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, cho biết: “Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai tại các trường THPT trên cả nước từ năm học 2022 – 2023 đối với khối lớp 10. Ngoài 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, các học sinh sẽ được chọn lựa 4 môn học và 3 chuyên đề.

Từ sự chọn lựa môn học của học sinh, trường sẽ sắp xếp thời khóa biểu theo hướng tất cả các buổi sáng học sinh sẽ học môn bắt buộc và môn chuyên theo lớp truyền thống của mình, ví dụ học sinh lớp 10 chuyên Anh sẽ học buổi sáng ở lớp 10 chuyên Anh.

Nhưng vào buổi chiều, học sinh chuyển sang học cùng với học sinh các lớp khác theo môn học tự chọn, chuyên đề, giáo dục thể chất đã đăng ký và học trí tuệ nhân tạo (AI) cơ bản. Như vậy, mỗi học sinh sẽ có một thời khóa biểu riêng”.

Đau đầu với thời khóa biểu

“Sau khi nghiên cứu chương trình mới, chúng tôi đưa ra nhiều phương án và cuối cùng chọn phương án tốt nhất cho học sinh. Đó là cho các em đăng ký môn lựa chọn theo đúng khả năng, sở thích của mình”, cô Hiền nói.

Theo cô Hiền, để thực hiện điều này, trường gặp khá nhiều khó khăn. Năm đầu tiên trường cần thêm 8 phòng học, năm thứ 2 cần thêm 4 phòng học nữa. Do đó ban giám hiệu nhà trường đã phải thu xếp để tận dụng tất cả những phòng có thể sử dụng làm phòng học. Chẳng hạn phòng giám thị chuyển sang khu vực khác nhỏ gọn hơn, phòng bán trú gom lại để dành cho phòng học, phòng STEM và nghiên cứu khoa học nhập lại thành một phòng…

Về đội ngũ giáo viên, trường cấp tốc tuyển giáo viên âm nhạc, mỹ thuật cho 2 môn học mới. Về sĩ số, các lớp tự chọn không bị đội sĩ số lên quá cao, chỉ khoảng 30 học sinh/lớp. Chỉ có duy nhất lớp chuyên đề mỹ thuật là sĩ số đội lên 50 học sinh.

“Cái khó nhất chính là việc xếp thời khóa biểu cho từng học sinh, làm sao để lịch học của các em không bị đụng với các môn khác, làm sao cho lịch dạy của giáo viên hài hòa, đủ tiết nghĩa vụ… là một vấn đề rất đau đầu. Chúng tôi phải sử dụng cả hai phương pháp: thủ công và công nghệ”, cô Hiền thừa nhận.

Quỳnh Mai chia sẻ: “Bốn môn tự chọn của em là hóa, sinh, âm nhạc và mỹ thuật. Trong đó, hóa và sinh là chọn để định hướng nghề nghiệp vì em dự định theo ngành y. Còn âm nhạc và mỹ thuật là hai môn năng khiếu, em chọn học để cân bằng cuộc sống, để việc học tập đỡ áp lực hơn”.

Dù học chuyên khá căng thẳng nhưng Mai vẫn có thời gian hoàn thành nhiệm vụ phó chủ nhiệm CLB Harmonica. “Được chọn môn mình thích nên em cảm thấy việc học rất thoải mái và nhẹ nhàng. Không những thế, em còn được làm quen và học tập với nhiều bạn ở nhiều lớp khác nhau, được học với nhiều giáo viên khác nhau trong cùng một môn học”, Mai nói.

Còn với Nguyễn Tấn Đức, bốn môn lựa chọn của em là tin học, lý, công nghệ và âm nhạc. Trong đó, môn âm nhạc là để giải tỏa những lúc căng thẳng, các môn còn lại là để phục vụ cho nghề nghiệp của mình sau này.

“Việc di chuyển từ lớp này sang lớp kia, học chung với nhiều bạn khác nhau mang lại cho em cảm giác thú vị. Đồng thời đây cũng là cơ hội để em rèn luyện kỹ năng giao tiếp, ứng xử, mở rộng mối quan hệ bạn bè”, Đức nói.

• Trang 17 báo Tuổi Trẻ ngày 13/4/2024

Đầu tư 81 tỉ đồng, HIFF 2024 có chất lượng phim xuất sắc

Hôm 12-4, ban tổ chức (BTC) Liên hoan phim quốc tế TP.HCM (HIFF) 2024 tổng kết sơ bộ sau 8 ngày liên hoan phim. BTC lạc quan vì chất lượng phim xuất sắc, thậm chí có khả năng sẽ có 2 phim cùng đoạt một giải lớn.

Theo BTC, nếu Liên hoan phim (LHP) quốc tế Busan cần khoảng 10 triệu USD để tổ chức thành công thì HIFF ban đầu được dự trù kinh phí 3-4 triệu USD (gần 100 tỉ đồng), bao gồm chi phí vận hành tổ chức trong suốt 2 năm qua chứ không chỉ 8 ngày diễn ra HIFF (từ 6 đến 13-4).

Hiện tại, kế hoạch được duyệt gồm từ nguồn ngân sách nhà nước và vận động xã hội hóa theo quy định. 

Khi kết thúc, ban tổ chức sẽ thống kê tất cả nguồn chi phí và đưa ra con số chuẩn xác hơn về tổng kinh phí của Liên hoan phim quốc tế TP.HCM (HIFF) 2024.

Kinh phí khá lớn, TP.HCM hỗ trợ hết mình

Theo ban tổ chức, những đóng góp và hỗ trợ của TP.HCM cho HIFF lần này là rất đáng kể và đáng trân trọng, cũng như chưa tính đến các sở ban ngành khác. 

Thành phố tích cực ủng hộ HIFF về cơ sở hạ tầng – điều bắt buộc phải có và chỉ có Nhà nước mới hỗ trợ được. Đó là về phần cứng. 

Ông Phạm Minh Toàn, giám đốc điều hành HIFF, nói với báo chí: “Về phần mềm, chúng tôi phải mời nhiều khách mời quốc tế cho HIFF mà mức chi thì không thể chi theo mức chi của TP.HCM được, về giải thưởng cũng khó tiệm cận quốc tế nên bắt buộc phải xã hội hóa. Hy vọng năm sau các nhãn hàng, nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng của HIFF và tham gia đầu tư”.

Giải thưởng cao nhất của HIFF là Ngôi sao vàng cho Phim Đông Nam Á xuất sắc với một chiếc cúp cùng 10.000 USD (khoảng 250 triệu đồng).

Giá trị giải này chưa so được với các LHP hàng đầu thế giới nhưng cũng đã tiệm cận những LHP trong khu vực.

HIFF đã trình chiếu gần 100 phim, trừ một số ít phim gala là phim Việt Nam được chiếu lại thì đa số là phim lần đầu chiếu ở Việt Nam hoặc châu Á. 

Hạng mục Đông Nam Á có 11 phim, hạng mục Phim đầu tay hoặc thứ hai có 11 phim, hạng mục Phim ngắn lúc đầu 25 phim nhưng về sau thay đổi còn 22 phim. 

Có một số phim chọn HIFF để công chiếu toàn cầu như Dearest Viet (phim tài liệu về cặp song sinh Việt – Đức), Bộ tứ âm binh (Badboy Club – Malaysia), phim ngắn Quê hương là chùm khế chua (Việt Nam).

Một số hoạt động mang tính “hội hè” mà HIFF tự hào là việc số hóa chiếu lại hai phim nhựa Việt Nam kinh điển – Mùa len trâu và Cánh đồng hoang.

Với buổi chiếu Mùa len trâu, đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh rất xúc động khi đã qua 20 năm, bộ phim của ông lại được đến với khán giả đại chúng qua một buổi chiếu bóng ngoài trời đầy cảm hứng.

Đồng thời, lần đầu tiên TP.HCM có không gian chiếu phim ngoài trời ở phố đi bộ Nguyễn Huệ và công viên bờ sông Sài Gòn (TP Thủ Đức) thu hút hàng nghìn khán giả tham dự.

Giá trị không chỉ ở thảm đỏ

Ở những LHP lớn, thảm đỏ là điểm quy tụ những ngôi sao hàng đầu thế giới và được coi là nơi hào nhoáng bậc nhất trong giới giải trí. 

Với những LHP mới toanh như HIFF, tất nhiên thảm đỏ vẫn là một sự kiện đầy thu hút khi các diễn viên, đạo diễn, nhà sản xuất, đoàn phim… được chưng diện và khoe sắc trước công chúng.

Nhưng BTC HIFF cũng lưu ý: “Điều quan trọng nhất của một LHP là đầu tư vào việc phát hiện ra tài năng”. Nếu quá trình hoạt động của HIFF đi kèm với những tài năng mới trong giới điện ảnh, HIFF sẽ xây dựng được uy tín và chỗ đứng riêng trong giới.

BTC cũng nhận được câu hỏi về tiêu chí phim chưa từng phát hành hoặc ra mắt mới được tranh giải, điều này có hơi khắt khe với một LHP mới lần đầu tổ chức (và cũng là lý do không có đại diện phim Việt Nam nào ở 2 hạng mục tranh giải lớn của HIFF 2024).

BTC cho biết sẽ kiên định với tiêu chí này bởi LHP càng non trẻ thì càng phải có tính phát hiện mới tạo được chỗ đứng vững chắc. 

Đạo diễn Lương Đình Dũng – thành viên ban giám khảo hạng mục Phim đầu tay hoặc thứ hai – cho biết thêm: “Nếu HIFF “lì lợm” giữ tiêu chí cương quyết phim chưa từng chiếu hoặc chỉ chấp nhận chiếu thứ hai sau các LHP hạng A thế giới như Cannes, Venice, Toronto… thì trong tương lai mình có thể có được đẳng cấp”.

BTC nói nhờ tiêu chí này mà năm nay có những phim rất chất lượng tham gia HIFF, có những phim trong top 8 của các LHP hàng đầu thế giới. 

BTC nhấn mạnh ở một, hai hạng mục giải lớn, có hai phim đều xuất sắc và sít sao nhau về số điểm nên nhiều khả năng hai phim đó đều sẽ nhận đồng giải.

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 11/4/2024

Chuyện tình của vợ chồng tướng Hoàng Đan

Ai có thể ngờ phía sau một tướng trận đã đi suốt chiều dài lịch sử ba cuộc chiến từ chống Pháp, chống Mỹ đến chiến tranh biên giới như thiếu tướng Hoàng Đan lại là một chuyện tình lãng mạn đến thế.

Chuyện tình của thiếu tướng Hoàng Đan (1928 – 2003) và vợ – đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị An Vinh (1933 – 2022) được gói vào cuốn sách hơn 200 trang do con trai út Hoàng Nam Tiến chắp bút từ hơn 400 lá thư cha mẹ anh gửi cho nhau trong nhiều thập niên – cuốn Thư cho em.

Tình đôi ta trong tình yêu đất nước

Giống như những đôi lứa cùng thời, chuyện tình yêu của Hoàng Đan – An Vinh thủy chung, son sắt đặt trong tình yêu lý tưởng chiến đấu bảo vệ và xây dựng đất nước hòa bình, giàu đẹp.

Cái thời vợ chồng cùng đọc và “phân tích tác phẩm” Thép đã tôi thế đấy… Họ “yêu nhau trên lý tưởng và trên tình cảm nữa”, như thư ông viết cho bà.

Đó là chuyện tình mà thế hệ hôm nay sẽ thấy thật khó tin và xúc động thật nhiều.

Khác với ông Hoàng Đan sinh ra trong một gia đình khá giả ở Nghệ An, học bằng tiếng Pháp từ nhỏ, sớm thành đạt trong quân ngũ, bà An Vinh là người ở trong nhà bác ông Hoàng Đan dù trước đó gia đình bà rất khá giả nhưng sa cơ lỡ vận.

Không so đo thân phận, ông Hoàng Đan quyết nhắm người con gái đẹp, thùy mị, kín đáo, ấm áp và nghị lực.

Không những thế, ông còn vượt thử thách gian khổ mới lấy được bà. Lấy rồi còn bị bà không cho động vào người vì chưa muốn sinh con sớm để tập trung học tập và công tác.

Ăn hỏi vào mùa xuân năm 1953, nhưng ông đi biệt đến chiến thắng Điện Biên Phủ mới đạp xe từ Điện Biên về quê Nghệ An để cưới vợ. Không ngờ chiến tranh loạn ly, về quê ông mới hay tin người vợ chưa cưới đang công tác ở tận Lạng Sơn.

Vậy là ông lại đạp xe từ Nghệ An qua Thái Nguyên rồi tới Lạng Sơn tìm bà, với tổng quãng đường chừng 1.300 cây số. Rồi đôi trẻ cũng cưới được nhau khi đất nước vừa hòa bình.

Nhưng họ lại tiếp tục xa nhau. Cưới xong thì chồng công tác ở Hà Nội, vợ lại công tác ở Lạng Sơn. Họ chỉ bên nhau trò chuyện khoảng chục giờ ngày chủ nhật, xen giữa hai chiều đạp xe xuyên đêm từ Hà Nội lên Lạng Sơn của ông Hoàng Đan.

Mấy năm sau bà Vinh mới về Hà Nội, họ tính chuyện có con. Rồi chưa kịp bén hơi, họ lại xa cách mấy năm trời khi ông sang Liên Xô học.

Bốn năm rồi cũng qua, nhưng vợ chồng chưa bên nhau bao lâu thì chiến trường vẫy gọi ông. Hết chiến dịch Khe Sanh, Đường 9 – Nam Lào đến Trị Thiên, Thượng Đức rồi chiến dịch Mùa xuân năm 1975, sau đó lại chiến tranh biên giới cho tới năm 1984 vị tướng ấy mới được đoàn tụ dài lâu bên vợ.

Nhưng người phụ nữ ấy không chỉ nuôi con chờ chồng. Bà phấn đấu không kém gì ông ngoài mặt trận.

Từ một người ở, chưa học hết cấp II, bà vừa tay bồng tay bế con thơ, chăm cha mẹ già vừa học lên cấp III, học đại học rồi tu nghiệp cả ở nước ngoài, làm cửa hàng trưởng cửa hàng mậu dịch số 5 Nam Bộ… rồi đại biểu Quốc hội.

Động lực để bà làm được những việc phi thường này chính là tình yêu với người chồng tài ba, để được “cân xứng” với chồng.

Bên kia một vị tướng

Dìu nhau đi qua hành trình chiến đấu bảo vệ dựng xây đất nước của đôi vợ chồng chính là những cánh thư họ viết cho nhau mỗi tuần, trong nhiều năm xa cách.

Và trong sách, những bức thư cho thấy chiều kích khác ở một vị tướng, rộng hơn là một con người, một cuộc đời.

Là tướng trận, đương nhiên ông Hoàng Đan quyết đoán, cứng rắn. Ông Hoàng Nam Tiến kể chưa bao giờ ba ôm ông.

Mỗi khi về nhà, ba bận bịu giữa tài liệu và những cuộc họp liên miên, ông Tiến rất ít khi được nói chuyện…

Nhưng với mẹ ông thì khác, bà khao khát chờ đợi, nhường nhịn sẻ chia, nỗ lực thấu hiểu.

Bạn đọc thấy thật thú vị khi được tỏ tường phía kia của một vị tướng xông pha trận mạc, cận kề sống chết nhưng vẫn có những tình cảm yêu giận rất con người.

Vị tướng này, như bao người đàn ông xa vợ thèm nhớ cơ thể vợ yêu, thậm chí đã “nhờ” vợ chụp ảnh với trang phục… bikini để gửi cho mình đang đi học tận Liên Xô.

Đến lượt bà An Vinh hẳn cũng làm bạn đọc ngày nay kinh ngạc bởi bà mặc kệ những lời tha thiết nhờ xin của chồng, bà… từ chối.

Chắc ngày nay ít người hiểu được những ý nhị nhưng bền sâu của tình yêu một thời, những gắn bó kiếp này chưa đủ vẫn muốn hẹn cả kiếp sau.

Ông Tiến kể ba ông từng nói điều khiến ông hạnh phúc nhất là có được bà An Vinh đồng hành. Ba muốn nếu có kiếp sau vẫn mong được ở cạnh người phụ nữ vừa dịu dàng vừa mạnh mẽ, người có nụ cưới lấp lánh và mắt sáng trong từ khi là thiếu nữ đến khi đã già.

Thiên Điểu

Bà Phạm Thị Thức điểm tựa và cảm hứng cho thành công của những trí thức lớn

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 2 tháng 4 năm 2024.

Bà Phạm Thị Thức

điểm tựa và cảm hứng

cho thành công của những trí thức lớn

TS Nguyễn Minh San

Lời dẫn của Phạm Tôn: Đây là bài đăng trong mục Đời sống quanh ta, các trang 44- 47 tạp chí Khoa học Tổ quốc tháng 12/2012.

Bài này là do Giáo sư Văn Tạo gọi điện từ Hà Nội cho tôi biết, rồi tôi nhờ chú em họ Đặng Vũ Minh cũng ở Hà Nội sao in cho một bản, chứ tôi thì còn biết cái gì, chỉ là một con ếch già nằm đáy cái giếng ở biệt thự cổ xây dựng từ năm 1925 ở 82 Lý Chính Thắng, quận 3, thành phố Hồ Chí Minh mang trong mình hai bệnh không làm hại ai là đái tháo đường và ung thư nhưng có thể chấm dứt cuộc sống của tôi bất cứ lúc nào mất hết cơ hội làm việc mình yêu thích là tìm hiểu về Ông Ngoại.

—o0o—

“Tôn vốn là con gái một quan Thượng thư trong triều đình. Từ bé đến lớn sống sung sướng, ăn trắng mặc trơn, không biết khổ là cái gì. Lớn lên lấy chồng, nhà tôi là bác sĩ danh tiếng, học ở Pháp, lại đã từng là bác sĩ làm việc tại một bệnh viện ở Paris, khi trở về cũng danh giá và giầu có vào loại nhất nhì Hà Nội. Thế mà Cách mạng nổi lên, theo Cách mạng, kháng chiến bùng nổ, cả gia đình đi theo ông nhà tôi vào chiến khu. Tôi chẳng thấy khổ là gì cả!”

Lời bộc bạch của một con người điển hình cho đức hy sinh, sự chịu đựng gian khổ để chồng, con làm việc nhiều nhất, tốt nhất cho nhân dân, cho Tổ quốc của người phụ nữ Việt Nam trên đây chính là lời bộc bạch của bà Phạm Thị Thức – vợ của Giáo sư Đặng Vũ Hỷ – Giải thưởng Hồ Chí Minh về Y học, người mẹ của bốn người con – bốn trí thức có nhiều cống hiến cho đất nước.

Bà Phạm Thị Thức sinh năm Ất Mão (1915), là tiểu thư đài các, đoan trang của quan Thượng thư – Học giả Phạm Quỳnh – Chủ bút tạp chí Nam Phong rất nổi tiếng những năm đầu thế kỷ XX. Xuất thân trong một gia đình nền nếp Nho phong, tiểu thư Phạm Thị Thức sớm được song thân đính ước với chàng trai Đặng Vũ Hỷ – người con cả của bà Đặng Vũ Kính, tức Nữ sĩ Mộng Lan, một bạn thơ của tạp chí Nam Phong do cha tiểu thư làm chủ bút. Đặng Vũ Hỷ sinh ngày 17/3/1910 trong một gia đình dòng họ khoa bảng lâu đời ở làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Đặng Vũ Hỷ đã được gia đình cho học hành chu đáo, đến nơi đến chốn ngay từ khi còn trẻ. Học xong tiểu học ở Nam Định, rồi trung học ở Trường Anbe Xarô, ông thi đậu vào trường Y Dược khoa Hà Nội (thường gọi là Trường Thuốc) – một trong những ngôi trường danh giá, thời thượng nhất thời thuộc Pháp. Sau 4 năm học ở Trường Y Dược khoa Hà Nội, ông được gia đình cho sang Pháp học tiếp để lấy bằng bác sỹ y khoa. Năm 1937, ông tốt nghiệp bác sĩ nội trú chuyên ngành Da liễu và được tuyển dụng vào làm việc tại một bệnh viện lớn ở Paris – Bệnh viện Saint – Lazare. Ông là bác sĩ Việt Nam đầu tiên được tuyển dụng làm việc tại đây. Trở về nước, bác sĩ Đặng Vũ Hỷ được mời làm Bác sĩ trưởng của Bệnh viện mỏ than Đông Triều. Sau đó, do bất bình với chế độ thực dân hà khắc và không cam chịu cảnh phải làm việc dưới quyền bọn “quan Tây” kém mình về chuyên môn nhưng ngạo nghễ phi lý, ông từ bỏ cương vị trên, trở về Hà Nội mở phòng mạch tư. Thời đó, bác sĩ là nghề được trọng vọng và “hái ra tiền”. Với bác sĩ Đặng Vũ Hỷ, là bác sĩ danh tiếng, học ở Pháp, lại đã từng làm việc tại một bệnh viện lớn ở Paris, phòng mạch tư của ông nhanh chóng trở nên nổi tiếng, thu hút nhiều bệnh nhân, trở thành bậc danh giá và giầu có vào loại nhất nhì ở Hà Nội lúc ấy. Bà Phạm Thị Thức trở thành con dâu cả của gia đình dòng học Đặng Vũ có 10 anh em (4 trai, 6 gái) – dòng tộc hiếu học và thành đạt làng Hành Thiện – tỉnh Nam Định. Cuộc sống lứa đôi thật êm đềm hạnh phúc và tạo được sự thương yêu của ông bà chú bác hai dòng họ Phạm và Đặng Vũ. Ba đứa con, con trai đầu lòng là Đặng Vũ Tứ, con gái thứ hai là Đặng Nguyệt Bính và con trai thứ ba là Đặng Vũ Minh lần lượt ra đời.

Cách mạng tháng Tám năm 1945 như một biến cố diệu kỳ trong lịch sử dân tộc, thổi bùng lên ngọn lửa yêu nước trong lòng vị bác sĩ tài năng Đặng Vũ Hỷ. Ông đã từ bỏ hết giầu sang phú quý để dấn thân phục vụ nhân dân và đất nước. Đóng cửa phòng mạch, bác sĩ Đặng Vũ Hỷ tham gia giảng dạy tại Trường Đại học Y Dược Hà Nội theo lời mời của Giáo sư Hồ Đắc Di – Hiệu trưởng đầu tiên Trường Đại học Y Dược khoa của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Ngoài giảng dạy, ông còn làm Chủ nhiệm Phòng khám và hàng ngày trực tiếp điều trị bệnh nhân tại Nhà thương Đồn Thủy (nay là khuôn viên Bệnh viện Quân đội 108 và Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô).

Cuối năm 1946, tình hình Hà Nội khá căng thẳng vì quân Pháp gây hấn ở nhiều nơi trong thành phố. Bác sĩ Đặng Vũ Hỷ phải thu xếp đưa vợ, con, gia đình về quê Hành Thiện. Thu xếp cho vợ con vừa xong thì tiếng súng kháng chiến toàn quốc bùng nổ. Nghe theo lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cả dân tộc ta thề quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Là một bác sĩ được đào tạo bài bản, hơn ai hết, bác sĩ Đặng Vũ Hỷ biết rằng đây là lúc dân tộc cần đến mình, các chiến sĩ đang chiến đấu ngoài mặt trận đang cần đến minh, nhưng ông vẫn còn chút băn khoăn cho người vợ trẻ phải một mình nuôi ba đứa con nhỏ trong hoàn cảnh chiến tranh có thể tràn đến quê hương ông một ngày nào đó. Là vợ cùng chia ngọt sẻ bùi với người chồng bao năm nay, bà Thức đã hiểu và vô cùng kính phục người chồng có tấm lòng nhân ái với người bệnh, nặng lòng với quê hương đất nước, vì vậy, bà đã động viên để ông yên tâm lên đường. Trong một đêm giá lạnh đầu năm 1947, bác sĩ Đặng Vũ Hỷ đã từ biệt người vợ trẻ và ba người con, gia nhập lực lượng Vệ quốc đoàn, trở thành người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến. Ông được phân công phụ trách Trạm quân y Cổ Lễ – mặt trận Hà Nam Ninh. Năm 1948 khi bác sĩ Đặng Vũ Hỷ chuyển sang phụ trách dân y, làm Trưởng ty Y tế tỉnh Ninh Bình, ông đã đưa vợ và ba con theo kháng chiến.

Năm 1949, tại làng Thư Điền, thuộc huyện Gia Khánh, tỉnh Ninh Bình, bà Thức sinh người con gái út là Đặng Thị Kim Chi. Người trực tiếp đỡ đẻ cho bà chính là bác sĩ Hỷ với sự giúp đỡ của một nữ hộ sinh. Từ đây, hễ bác sĩ Hỷ theo cơ quan di chuyển tới đâu, thì bà Thức lại dắt díu các con “bám sát đội hình” theo tới đó. Năm 1950, khi bác sĩ Hỷ được điều về làm Hiệu trưởng Trường Y sĩ Liên khu III – IV ở Nông Cống – Thanh Hóa (Trường là nơi đào tạo y tế dân y cho toàn Bắc Bộ và học sinh tốt nghiệp của Trường là cán bộ lãnh đạo dân y các tỉnh trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp và trong những ngày hòa bình lập lại sau 1954, rồi chống chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của Mỹ ra miền Bắc), thế là bầu đoàn thê tử của ông lại cùng ông từ Ninh Bình chuyển vào Thanh Hóa. Trường Y sĩ Liên khu III-IV đóng ở Nưa, xã Cổ Định, huyện Nông Cống tỉnh Thanh Hóa. Ngôi nhà của bác sĩ Hỷ ở làng Ất. Từ nhà, hàng ngày, bác sĩ Hỷ đi giảng bài ở giảng đường chính là ngôi đình làng Giáp và đến bệnh viện đóng ở làng Tuy Yên. Ông đi xe đạp hay đi bộ, nhưng thường là đi bộ đến nơi làm việc. Là bác sĩ chuyên khoa da liễu, nhưng do thiếu người giảng dạy nội khoa, bác sĩ Hỷ đã ngày đêm tìm tài liệu tự học thêm để dạy. Đêm đêm, bên ngọn đèn dầu bấc to, ông ngồi đọc cho vợ chép những bộ sách dày bằng tiếng Pháp. Nhiều năm sau, một học sinh cũ của Trường – Bác sĩ Nguyễn Thương Liễn, bồi hồi nhớ về người thầy của mình: “Hai ông bà ở Hà Nội, nhà cao cửa rộng, cuộc sống đầy đủ, vậy mà đã từ bỏ chốn phồn hoa đô hội ra vùng tự do, đi kháng chiến. Về nơi tản cư, cuộc sống muôn vàn khó khăn, vất vả trăm bề, thiếu thốn đủ thứ, lại máy bay địch rình rập. Dùng đèn dầu cũng phải tùng tiệm, còn nước sinh hoạt thì chỉ có nước giếng và nước sông. Tôi phục ông bà lắm. Rất lấy làm lạ, tại sao ông bà lại chịu đựng cuộc sống cực nhọc, khó khăn như vậy được, không ca thán, kêu ca, phàn nàn một điều gì. Nhiều lần tôi nhìn thấy bà Hỷ với khuôn mặt hiền lành phúc hậu, đi trên đường làng Ất mấp mô sỏi đá, trẹo cả chân mà bà vẫn tươi cười như xưa kia bà đi trên đường phố Hà Nội”.

Từ 1953, Trường Y sĩ Liên khu III-IV được lệnh chuyển từ Thanh Hóa lên Việt Bắc. Lại một lần nữa, bà Thức thu xếp hành lý cho cái gia đình nhỏ để di chuyển theo. Song, đây là cuộc di chuyển đường xa và nhiều nguy hiểm hơn những lần di chuyển trước. Bác sĩ Hỷ mua một chiếc xe đạp thồ và may 2 cái võng bằng vải dù mắc vào hai bên chiếc xe đạp thồ. Bé Minh 7 tuổi và bé Chi 4 tuổi được nằm trên hai cái võng đó để thồ. Bà Thức được ngồi xe đạp có người thồ. Còn bác sĩ Hỷ đạp xe đèo cô con gái thứ hai 14 tuổi. Trên suốt chặng đường dài gần 400km từ Thanh Hóa lên đến chiến khu Việt Bắc, thức ăn chủ lực là nước mắm cô đặc do bà Thức chuẩn bị trước, khi còn ở Thanh Hóa. Dọc đường, để tránh máy bay địch, ban ngày bác sĩ Hỷ đưa gia đình trú lại ở những chiếc lán trong những cánh rừng hai bên đường. Sẩm tối, cả gia đình lại hối hả lên đường đi tới sáng. Trời rét căm căm, thỉnh thoảng bác sĩ Hỷ lại vén tấm ni lông phủ phía trên võng để xem hai đứa con có thò chân ra ngoài sương lạnh không. Sau ngót 1 tháng trời ròng rã, bà Thức cùng gia đình đã lên tới xã Lang Quán, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang là địa điểm đặt Trường Đại học Y khoa kháng chiến. Bác sĩ Đặng Vũ Hỷ tham gia giảng dạy tại trường này.

Gia đình bà Thức được bố trí ở trong ngôi nhà nhỏ làm bằng tre nứa, lợp lá gồi, phía sau là một rừng vầu. Người dân trong bản và các sinh viên chứng kiến tiểu thư đài các Phạm Thị Thức năm nào, ngày ngày tăng gia sản xuất để cải thiện đời sống. Noi gương mẹ, các con bà cũng tham gia chăm chỉ. Những lúc rảnh rỗi, bác sĩ Hỷ cũng tăng gia cùng gia đình. Hai ông bà và các con hăm hở khai phá mảnh đất sau nhà, mảnh vườn phía trước cửa trồng rau cải, su hào, cà rốt, ngày hai buổi chịu khó xách từng xô nước ra tưới vườn. Những mầm rau xanh tươi làm vui lòng người canh tác, đất chẳng phụ ai cho nên chỉ hơn một tháng sau, vườn rau xanh tốt và mỗi bữa ăn của gia đình đã có thêm bát canh rau, đĩa cải luộc chấm với chén nước mắm (nước mắm cô đem từ Thanh Hóa). Rồi tiếng gà cục tác đã rộ quanh nhà. Mười con gà đẻ mỗi ngày cũng cho gia đình dăm ba quả trứng. Thế là trong mâm cơm gia đình xuất hiện bát nước chấm dầm hột gà luộc, đôi khi còn có đĩa trứng rán to, lũ trẻ háu ăn, ông bà nhìn nhau mãn nguyện. Nhiều năm sau này, bà Thức vẫn nhớ về những tháng ngày sống ở chiến khu Việt Bắc trong kháng chiến 9 năm: “Tôi còn nhớ, những năm ở Việt Bắc, tôi lội xuống suối tìm những bãi đất ven suối để cấy rau muống. Rau muống lên tốt quá, ăn không hết, cho bớt nhà anh em cán bộ xung quanh. Nuôi gà vịt cũng thế, không hiểu tại sao vịt đẻ cũng nhiều, gà đẻ cũng nhiều. Rồi tôi lại còn học cách làm tương. Tương tôi làm rất ngon, đem bán cho các gia đình xung quanh cũng được một ít tiền… Ông Trường-Chinh có lần nói đùa với tôi: “Chị ơi, chị nên kinh doanh rau muống, trứng gà trứng vịt đem bán cho cơ quan chính phủ để nuôi các cháu”. (Trích Hồi ức bà Đặng Vũ Hỷ , trang 404).

Giống như những năm ở Ninh Bình, Thanh Hóa, tại căn nhà nhỏ giữa núi rừng Việt Bắc, đêm đêm, bên ngọn đèn dầu, bà Thức giúp chồng trong công tác nghiên cứu về một chứng bệnh nan y là bệnh phong/cùi, để không lâu sau đã góp phần quan trọng trong việc chữa trị và đề phòng bệnh quái ác này cho nhân dân ta. Tại ngôi nhà này, bà Thức đã tiếp nhiều giáo sư bác sĩ nổi tiếng có những đóng góp lớn lao cho nền y học cách mạng Việt Nam như các giáo sư Hồ Đắc Di, Tôn Thất Tùng, Trần Hữu Tước, Nguyễn Xuân Nguyên,… Nhiều lần, khách dùng bữa trưa cùng gia đình. Bữa cơm thân mật có rau muống chấm tương, bí ngô, trứng rán, thỉnh thoảng lại có thịt gà kho gừng… với những câu chuyện dí dỏm làm cho cuộc sống kháng chiến ở chiến khu tuy còn đạm bạc nhưng đầy hạnh phúc và lạc quan.

“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”. Cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc chính là nơi thử thách lòng yêu nước, tinh thần chịu đựng khó khăn gian khổ của người dân Việt, đặc biệt là tầng lớp trí thức và những người thuộc tầng lớp trên trong xã hội cũ. Đã có không ít trí thức do không hòa nhập được với cuộc sống của đồng bào và chiến sĩ ngoài mặt trận, do không chịu đựng được khó khăn thiếu thốn đủ bề nơi chiến khu, nhất là thiếu lòng tin vào thắng lợi của cuộc kháng chiến, đã về sống trong thành phố do Pháp tạm chiếm đóng. Vậy mà tiểu thư khuê các Phạm Thị Thức năm xưa, đã đi suốt cuộc kháng chiến 9 năm trường kỳ của dân tộc, trải qua không biết bao nhiêu khó khăn, gian khổ mà không một lời than vãn. Không những vậy, bà còn tìm thấy niềm vui trong cuộc sống kháng chiến, như lời bà thổ lộ: “Tôi thấy vui lắm, không biết khổ là gì”. Nhưng, đối với bác sĩ Đặng Vũ Hỷ, có thể nói chỉ một mình ông hiểu vợ ông đã chịu khổ đến mức nào. Bởi ông thấu hiểu hoàn cảnh xuất thân của vợ, bởi ông nhất mực thương yêu, quí trọng vợ. Là người rất tâm lý, thấy bà cực khổ quá, ông xót xa, buồn lắm. Thấy vậy, bà hỏi tại sao ông buồn. Ông đã nói thực lòng mình với bà: “Anh thương em khổ sở, không biết em có muốn trở về Hà Nội không?”. Bà trả lời: “Em chẳng thấy khổ. Ở đâu có anh, có các con là em sung sướng. Ở đây thế này cũng được, em ở mãi cũng không sao. Anh cứ đi theo kháng chiến đến bao nhiêu năm em cũng theo được, chẳng việc gì phải về theo Tây”. (trích Hồi ức bà Đặng Vũ Hỷ, trang 404). Bà thường nói với các con “kháng chiến giành độc lập tất nhiên phải chịu khổ cực, cả nước chịu cực thì gia đình mình cũng phải chịu cực”.

Bà Thức đã sát cánh cùng bác sĩ Đặng Vũ Hỷ tham gia kháng chiến 9 năm liền cho tới khi thành công, đem lại hòa bình cho đất nước. Trong suốt 9 năm kháng chiến trường kỳ của dân tộc, bà Thức đồng hành cùng chồng trên mọi nẻo đường kháng chiến, sát cánh cùng chồng trong mọi công việc chung cũng như riêng của gia đình. Chặng đường từ sau khi hòa bình lập lại năm 1954 cho đến ngày Giáo sư Đặng Vũ Hỷ qua đời ngày 4/10/1972, không khi nào ông vắng bóng bà, ngay cả những ngày cuối cùng của ông trên đất Trung Quốc. Và, tấm gương đi theo kháng chiến của bà – người chị trong gia đình đã ảnh hưởng không nhỏ tới các em trong việc định hướng cuộc đời và sự nghiệp vì dân tộc, vì đất nước; mà điển hình là GS.BS Phạm Khuê – Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam và Nhạc sỹ Phạm Tuyên – Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học – nghệ thuật.

Trong việc dạy dỗ các con, ông bà không bao giờ dạy dỗ bằng lời, mà chủ yếu bằng tấm gương của cuộc đời mình, bằng những việc làm, học tập của mình hằng ngày. Cuộc đời và sự nghiệp của ông bà chính là tấm gương sáng về đạo đức và tài năng đã tác động trực tiếp đến các con cháu trong gia đình. Hai con là Đặng Vũ Tứ, Đặng Nguyệt Bính theo nghề của cha làm bác sĩ. Con trai thứ ba là Đặng Vũ Minh sau này là Giáo sư, Tiến sĩ khoa học, Viện sĩ Viện Hàn lâm khoa học Liên Xô (cũ), Ủy viên Trung ương Đảng khóa 8, 9, 10, nguyên là Chủ tịch Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, nguyên Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội – Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học – Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, hiện nay là Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. Con gái út sinh ra trong kháng chiến của ông bà là Đặng Thị Kim Chi, sau trở thành Giáo sư, Tiến sĩ của Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, là một trong những chuyên gia hàng đầu về môi trường ở nước ta, được tặng Giải thưởng Kovalevskaia. Ông bà có 8 cháu nội, ngoại, đều tốt nghiệp đại học và trên đại học, trong đó có 3 Tiến sĩ, 2 Thạc sĩ. Cháu gái Nguyễn Diệu Hoa, con gái Bác sĩ Đặng Nguyệt Bính, là Thạc sĩ Quản trị kinh doanh – Hoa hậu Việt Nam năm 1990, Á hậu cuộc thi “Hoa hậu Quý bà Thế giới” năm 2008.

“Khổ tận đến ngày cam lai”. Người chồng mà bà Thức nhất mực yêu thương, quý trọng và thề theo ông suốt đời, sau 31 năm lạnh lẽo trên đất khách, đã trở về với bà, khi con trai Đặng Vũ Minh đưa di cốt ông từ Quảng Châu về với đất Mẹ. Sau 31 năm xa cách, từ ngày 13/3/2007 cho đến muôn sau, đêm đêm, ngày ngày, bà cùng ông “đi đâu cũng đi, ở đâu cũng sống được”.

Bà đã đạt tới quả Phúc!

N.M.S.

(Bài đã in trong cuốn sách Rạng rỡ sử xanh Phụ nữ Việt Nam (Những tấm gương tiêu biểu từ thời đại Hùng Vương đến thời đại Hồ Chí Minh) của TS. Nguyễn Minh San, do NXB Dân Trí ấn hành, tháng 12/2012).

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 2 tháng 3 năm 2024)

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 2 tháng 3 năm 2024.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 31/3/2024

TP.HCM được UNESCO công nhận là TP học tập toàn cầu

Tối 30-3, TP.HCM tổ chức lễ vinh danh và đón nhận giấy chứng nhận TP.HCM gia nhập Mạng lưới thành phố học tập toàn cầu của UNESCO.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 29/3/2024

Yêu cầu Trung Quốc, Philippines tôn trọng chủ quyền Việt Nam trên Biển Đông

Bộ Ngoại giao yêu cầu các bên tôn trọng chủ quyền Việt Nam, nhấn mạnh việc giải quyết tranh chấp trên Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình.

“Chúng tôi rất quan ngại về những căng thẳng gần đây ở Biển Đông“, phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Nguyễn Đức Thắng trả lời trong cuộc họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao ngày 28-3, khi được hỏi về các vụ va chạm gần đây giữa tàu Trung Quốc và Philippines ở bãi Cỏ Mây.

Việt Nam kêu gọi các bên liên quan hết sức kiềm chế, thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, cùng đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông.

Đại diện Bộ Ngoại giao nhấn mạnh mọi yêu sách và hoạt động ở Biển Đông phải phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).

Đồng thời phải tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của các quốc gia được xác lập phù hợp với UNCLOS; không có hành động làm phức tạp tình hình, gia tăng căng thẳng, bảo đảm tự do hàng hải và hàng không; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.

Cũng tại cuộc họp báo, phó phát ngôn Bộ Ngoại giao nhận được câu hỏi liên quan các hoạt động gần đây của Trung Quốc và Philippines tại khu vực Sandy Cay thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Theo truyền thông Philippines, hồi tuần trước, một nhóm “các nhà khoa học Philippines” đã đến khu vực Sandy Cay để nghiên cứu. Tuy nhiên, một trực thăng của Trung Quốc đã xuất hiện sau đó và bay trên đầu nhóm người Philippines khiến một số người bị thương.

“Trước sự quấy rối của Trung Quốc, để bảo đảm an toàn, nhóm đã rời khỏi khu vực”, theo tờ Philstar của Philippines.

Về việc này, phó phát ngôn Nguyễn Đức Thắng cho biết Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa phù hợp luật pháp quốc tế cũng như chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán đối với các vùng biển được xác lập phù hợp với UNCLOS 1982.

“Việc các bên liên quan cho người lên thực thể thuộc chủ quyền của Việt Nam mà không được sự cho phép của Việt Nam là hành vi xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, làm phức tạp thêm tình hình, đi ngược lại DOC cũng như nỗ lực của các nước trong việc đàm phán Bộ quy tắc (COC) ở Biển Đông hiện nay”, ông Thắng nhấn mạnh.

Việt Nam yêu cầu các bên liên quan tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa, không có các hành động làm phức tạp tình hình, tuân thủ luật pháp quốc tế, nghiêm túc thực hiện DOC, cùng đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

Đồng thời, Việt Nam cũng cam kết sẵn sàng cùng các bên liên quan giải quyết các tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông, trong đó có quần đảo Trường Sa bằng các biện pháp hòa bình.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 27/3/2024

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng điện đàm với Tổng thống Vladimir Putin

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi lời chia buồn đến Tổng thống Putin cũng như nhân dân Nga sau vụ khủng bố ngày 22-3, đồng thời trân trọng mời nhà lãnh đạo Nga sớm thăm chính thức Việt Nam.

Theo thông tin từ Ban Đối ngoại Trung ương, ngày 26-3, tại trụ sở Trung ương Đảng, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Trong đó, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt chúc mừng Tổng thống Putin được nhân dân Nga tín nhiệm bầu lại làm tổng thống nhiệm kỳ 2024 – 2030 với số phiếu cao kỷ lục trong lịch sử hiện đại của Liên bang Nga. Điều này thể hiện niềm tin và sự ủng hộ của nhân dân Nga đối với Tổng thống Putin trong việc lãnh đạo nước Nga phát triển trong giai đoạn mới.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng gửi lời thăm hỏi và lời chia buồn sâu sắc đến Tổng thống Putin, nhân dân Nga và thân nhân những người bị nạn trong vụ khủng bố tại Matxcơva vào chiều tối 22-3 vừa qua.

Tổng bí thư khẳng định Việt Nam trân trọng sự giúp đỡ to lớn của Liên bang Nga trong Liên Xô trước đây cũng như ngày nay đối với đất nước và nhân dân Việt Nam. Ông nhấn mạnh Việt Nam xác định quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với Liên bang Nga là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của mình.

Tổng thống Putin trân trọng cảm ơn lời chúc mừng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và sự thăm hỏi, chia sẻ kịp thời của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trước những mất mát của nhân dân Nga trong vụ khủng bố ngày 22-3.

Khẳng định Việt Nam luôn là bạn, là đối tác tin cậy của Liên bang Nga, Tổng thống Putin bày tỏ vui mừng trước những bước phát triển tích cực của quan hệ song phương trên tất cả các lĩnh vực.

Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi và nhất trí về một số định hướng lớn nhằm thúc đẩy hợp tác song phương trong thời gian tới trên các lĩnh vực như an ninh – quốc phòng, kinh tế – thương mại, văn hóa, du lịch…

Nhân dịp này, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trân trọng mời Tổng thống Putin sớm thăm chính thức Việt Nam.

Tổng thống Putin đã vui vẻ nhận lời và thống nhất hai bên sẽ phối hợp thu xếp thời điểm phù hợp.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 26/3/2024

Doanh nhân trẻ phải tiếp tục dám nghĩ, dám khát vọng, dám dấn thân

Chiều 25-3 tại Phủ Chủ tịch, quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân gặp mặt các đại biểu Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đoàn 26-3 và Tháng thanh niên 2024.

Cùng dự buổi gặp có anh Nguyễn Ngọc Lương – bí thư thường trực Trung ương Đoàn, chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam; anh Đặng Hồng Anh – chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân bày tỏ vui mừng gặp mặt Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và lắng nghe ý kiến đầy trách nhiệm, tâm huyết, đầy sức trẻ của các doanh nhân nhân dịp kỷ niệm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26-3-1931 – 26-3-2024) và Tháng thanh niên năm 2024.

Chia sẻ với các doanh nhân trẻ, quyền Chủ tịch nước cho biết trong bối cảnh chung, mặc dù đất nước vừa trải qua một giai đoạn với nhiều khó khăn, nhưng Việt Nam là điểm sáng trong phục hồi kinh tế – xã hội sau đại dịch COVID-19, đạt nhiều bước tiến lớn về ổn định kinh tế vĩ mô, tăng trưởng theo xu hướng tích cực, bảo đảm an sinh xã hội, môi trường hòa bình, ổn định…

Nhắc đến xu thế mới của thời đại như cách mạng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, công nghệ mới… bà nhấn mạnh đây vừa là cơ hội vừa là thách thức.

Từ đó, quyền Chủ tịch nước đề nghị các bộ, ban, ngành, đoàn thể và đội ngũ doanh nhân trẻ quán triệt đầy đủ, sâu sắc nghị quyết 41 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới.

Đồng thời bày tỏ mong muốn Trung ương Đoàn, Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và các đơn vị liên quan tiếp tục nắm bắt tình hình phát triển của đội ngũ doanh nhân trẻ nhằm kịp thời đề xuất, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc mà thực tiễn đặt ra.

Cùng đó kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội những chính sách phù hợp, kịp thời để tháo gỡ vướng mắc cho doanh nhân nói chung và doanh nhân trẻ nói riêng.

Với doanh nhân trẻ, quyền Chủ tịch nước nhắn nhủ rằng trước hết đội ngũ doanh nhân trẻ cần xác định vai trò, trách nhiệm của mình với sự phát triển của đất nước. Đặc biệt cần làm tốt hai vai trò, vừa là doanh nhân tiên phong trong phát triển kinh tế, vừa là vai trò thanh niên “rường cột của nước nhà”.

Bà cũng mong đội ngũ doanh nhân trẻ tiếp tục dám nghĩ, dám khát vọng, dám dấn thân vào việc khó để có những con đường đi riêng và đạt được thành công cao hơn. “Chỉ người trẻ dám dấn thân vào việc khó thì đất nước chúng ta mới đột phá, phát triển được” – bà nói.

Bên cạnh đó cần tiếp tục nghiên cứu, học hỏi, nắm bắt để phát triển về tư duy, năng lực, kỹ năng để theo kịp những xu thế chung của thời đại và yêu cầu phát triển của đất nước. Rèn luyện, trau dồi đạo đức công dân, đạo đức nghề nghiệp, góp phần hình thành một văn hóa sản xuất, kinh doanh hiện đại, văn minh và lành mạnh.

Bà cũng mong rằng đội ngũ doanh nhân trẻ sẽ tiếp tục truyền cảm hứng trong khởi nghiệp, lập nghiệp, phát triển sự nghiệp, lan tỏa năng lực tích cực đến cho các bạn trẻ.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 31/3/2024

Thủ tướng Phạm Minh Chính:

Cần huy động sức mạnh, đổi mới tư duy để phát triển Phú Quốc

Đó là chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị tổng kết quyết định số 178 về phát triển tổng thể đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020, do UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức sáng 31-3.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định sau gần 20 năm (2004-2023) thực hiện quyết định 178, Phú Quốc phát triển vượt bậc, mạnh mẽ và trở thành điểm đến du lịch hàng đầu của du khách trong và ngoài nước.

Nhận diện lại tiềm năng Phú Quốc

Theo Thủ tướng, đến nay Phú Quốc có nhiều hơn, gồm: Phú Quốc hiện có tiềm lực được tăng cường hơn, hạ tầng chiến lược phát triển đồng bộ hơn; vai trò, uy tín và vị thế của Phú Quốc cũng hơn các điểm khác.

Thời cơ thuận lợi Phú Quốc được nhiều hơn. Song, đi kèm với đó, Phú Quốc còn nhiều khó khăn thách thức và chưa phát triển đúng tầm.

Phú Quốc đang phát triển nóng, có nhiều yếu tố thiếu bền vững, gồm: chưa có nhà máy rác thải đúng tầm, thu gom và xử lý rác thải; chưa có nhà máy xử lý nước thải.

Tiềm năng Phú Quốc lớn, nhưng cơ chế chính sách hạn hẹp; môi trường và nguồn nhân lực còn nhiều thách thức. Quản lý đất đai và giấy tờ mua bán viết tay người dân nhiều.

“Phú Quốc cần đánh giá và nhận diện đúng với tiềm năng khác biêt, cơ hội cạnh tranh, thời cơ cho sự phát triển. Phát huy tính tự lực tự cường, đi lên bằng bàn tay khối óc và Phú Quốc cần có tư tưởng biến không thành có, biến khó thành dễ và biến cái không thể thành cái có thể. Chúng ta tiếp tục đổi mới tư duy; tư duy tốt ra nguồn lực tốt.

Khơi dậy, lan tỏa nâng cao khát vọng của Phú Quốc. Chúng ta phát triển Phú Quốc theo mô hình đa trung tâm, phát triển xanh, sạch đẹp, thành phố thông minh.

Chúng ta phát triển mạnh mẽ kinh tế biển, tiếp tục chủ động, tạo sự chuyển biến, phát triển bền vững du lịch Phú Quốc”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.

Cần thêm cơ chế đặc thù phát triển Phú Quốc

UBND tỉnh Kiên Giang cho biết gần 20 năm (năm 2004-2023), Phú Quốc đã thay da đổi thịt từ một đảo hoang sơ thành điểm đến du lịch biển đảo hấp dẫn khách du lịch trong và ngoài nước. Doanh thu từ du lịch năm 2023 đạt 6.848 tỉ đồng. Tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản toàn xã hội năm 2023 khoảng 21.615 tỉ đồng (năm 2004 chỉ khoảng 310 tỉ đồng).

Năm 2023, Phú Quốc thu ngân sách đạt 7.812 tỉ đồng. Đến nay, địa phương có hơn 320 dự án của nhà đầu tư với tổng vốn khoảng 20 tỉ USD.

Phú Quốc hiện phát triển mạnh mẽ, nhưng vẫn còn một số tồn tại hạn chế như: giao thương hàng hóa lệ thuộc đường biển, đường hàng không nên mất nhiều thời gian, chi phí vận chuyển và dễ bị cô lập khi thời tiết xấu.

Hạ tầng y tế, giáo dục chỉ đáp ứng phục vụ người dân trên đảo; nguồn vốn đầu tư kết cấu hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng nhu cầu.

Đặc biệt công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực quản lý đất đai ở Phú Quốc vẫn còn tồn tại những bất cập; một bộ phận cán bộ để xảy ra các sai phạm trong quản lý đất đai và trật tư xây dựng địa phương.

“Phú Quốc cần có thêm cơ chế đặc thù để phát triển đồng bộ về lĩnh vực du lịch, y tế, giáo dục, môi trường, đô thị. Địa phương mong muốn UBND tỉnh Kiên Giang kiến nghị đề xuất về bộ máy, con người để thực thi công việc tốt hơn, đáp ứng nhu cầu phát triển Phú Quốc thời gian tới”, ông Huỳnh Quang Hưng – chủ tịch UBND TP Phú Quốc – đề xuất.

Để phát triển Phú Quốc, ông Đỗ Thanh Bình – bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang – cho hay Kiên Giang đề xuất ưu tiên nguồn vốn ngân sách nhà nước đầu tư phát triển hạ tầng về cấp nước, xử lý rác thải, hạ tầng giao thông… với tổng nhu cầu khoảng 42.000 tỉ đồng.

Địa phương kiến nghị Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với tỉnh Kiên Giang cập nhật, bổ sung vào báo cáo rà soát, đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù về phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long để tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành cơ chế, chính sách đặc thù chung cho vùng, trong đó có TP Phú Quốc.

• Trang 6 báo Tuổi Trẻ ngày 31/3/2024

Khách quốc tế tăng cao, du lịch kỳ vọng thắng lớn

Với sự tăng trưởng đều của thị trường khách quốc tế từ tháng 10-2023 đến tháng 3-2024, doanh nghiệp Việt kỳ vọng 2024 sẽ là năm khởi sắc của du lịch với dòng khách này.

Theo Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, trong tháng 3-2024 lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt gần 1,6 triệu lượt. Tính chung ba tháng đầu năm, tổng lượng khách quốc tế đạt hơn 4,6 triệu lượt, tăng 72% so với cùng kỳ năm 2023 và tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2019.

Lượng khách quốc tế trong 3 tháng đầu năm đều đạt trên 1,5 triệu lượt mỗi tháng. Các thị trường có lượng khách lớn nhất bao gồm Hàn Quốc, Đài Loan, Mỹ, Nhật Bản.

Khách quốc tế “áp đảo” khách nội địa

Sự tăng trưởng của khách quốc tế đến Việt Nam thể hiện rõ qua từng tháng. Nếu tại thời điểm bắt đầu mùa cao điểm khách quốc tế tháng 9-2023, du lịch Việt chỉ đón hơn 1 triệu lượt khách thì đến tháng 3-2024 lượng khách này đã đạt gần 1,6 triệu lượt.

Như vậy trung bình mỗi tháng lượng khách quốc tế tăng trên 100.000 lượt và đỉnh điểm trong ba tháng đầu năm 2024, mỗi tháng du lịch Việt phục vụ trên 1,5 triệu lượt khách quốc tế.

Tại một số điểm đến, lượng khách quốc tế “áp đảo” khách trong nước. Theo thông tin của Ban quản lý vịnh Hạ Long (Quảng Ninh), lượng khách quốc tế đến với vịnh Hạ Long trong ba tháng đầu năm cao hơn 6,4 lần so với khách nội địa.

Tính từ đầu năm 2024 đến nay vịnh Hạ Long đã đón tổng cộng hơn 600.000 lượt khách, trong đó khách quốc tế đạt hơn 529.000 lượt.

Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, đến thời điểm hiện tại nhiều du thuyền trên vịnh Hạ Long đã kín phòng đến hết tháng 4-2024. Trong đó chủ yếu là khách quốc tế đến từ thị trường châu Âu.

Ông Bùi Thanh Tú – giám đốc marketing BestPrice – cho biết dòng khách inbound (khách quốc tế đến Việt Nam) của công ty tăng trưởng mạnh trong quý 1-2024. Theo thống kê của doanh nghiệp này, lượng khách quốc tế sử dụng các dịch vụ du lịch tăng 196% so với cùng kỳ năm 2023.

“Sở dĩ có sự tăng trưởng như vậy là bởi du lịch Việt có sự cạnh tranh về giá và tác dụng của các chính sách kích cầu du lịch được triển khai trong năm 2023. Thêm vào đó, Việt Nam cũng là điểm đến an toàn với nhiều trải nghiệm hấp dẫn cho du khách quốc tế”, ông Tú chia sẻ.

Cùng với đó, doanh nghiệp chuyên cung cấp dịch vụ du thuyền trên vịnh Hạ Long cũng ghi nhận sự tăng trưởng từ 15-20% đối với dòng khách quốc tế. Riêng trong tháng 4-2024, phòng du thuyền trên vịnh Hạ Long của doanh nghiệp này đã kín chỗ.

Theo bà Phi Khuyên – trưởng phòng marketing Paradise Vietnam, doanh nghiệp luôn mong đợi và kỳ vọng vào khách quốc tế sẽ đến Việt Nam đông hơn nữa trong mùa cao điểm cuối năm 2024.

Hiện doanh nghiệp đã đầu tư nâng cao chất lượng dịch vụ, làm mới trải nghiệm ở các sản phẩm đang vận hành, đồng thời cho ra mắt các sản phẩm du lịch mới, dự kiến các sản phẩm này sẽ được ra mắt vào quý 4 năm nay, cũng là cao điểm đón dòng khách quốc tế.

Du lịch phục hồi nhưng chịu sự cạnh tranh lớn

Những con số về lượng khách quốc tế đến Việt Nam, doanh thu từ dòng khách này là những tín hiệu cho thấy du lịch Việt Nam đang trong quá trình phục hồi sau đại dịch đối với thị trường khách nước ngoài.

Bà Khuyên nhận định sự phục hồi của du lịch Việt đang chịu ảnh hưởng lớn bởi việc phát triển thị trường khách outbound (đưa khách Việt Nam ra nước ngoài), và cạnh tranh với các thị trường trong khu vực.

“Chẳng hạn, việc đồng yen giảm hơn 23% trong hai năm qua dẫn đến các gói du lịch Nhật Bản có chi phí cạnh tranh hơn so với các quốc gia khác.

Trong khi đó Thái Lan, bên cạnh các khuyến mãi du lịch còn mở rộng miễn thị thực của các thị trường lớn, tiềm năng như Trung Quốc, Ấn Độ, Đài Loan và 27 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) và khách Mỹ, Úc… Điều đó đã giúp Thái Lan đón hơn 28 triệu lượt khách quốc tế trong năm 2023, vượt mục tiêu đề ra.

Trung Quốc vốn là thị trường khách trọng điểm của Việt Nam những năm qua, đang tích cực đẩy mạnh khai thác du lịch nội địa hơn outbound. Vậy nên lượng khách Trung Quốc đến Việt Nam trong năm nay vẫn chưa đạt mức kỳ vọng”, bà Khuyên chia sẻ.

Bên cạnh đó mùa cao điểm du lịch hè năm nay cũng được nhận định sẽ gặp phải nhiều khó khăn khi lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong thời điểm này sẽ giảm, khách Trung Quốc đến Việt Nam chưa đông và một lượng lớn khách nội địa chọn du lịch nước ngoài.

Để tiếp tục thúc đẩy sự phục hồi của du lịch Việt và giữ vững tốc độ tăng trưởng như hiện tại, các doanh nghiệp cho rằng Việt Nam cần có các giải pháp tăng cường quảng bá, xúc tiến du lịch để thu hút khách quốc tế.

Đặc biệt, các doanh nghiệp kỳ vọng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam sẽ tích cực tham gia các hội chợ du lịch quốc tế lớn trên thế giới để thúc đẩy quảng bá điểm đến Việt Nam đến du khách và đối tác du lịch trên toàn cầu.

Qua đó, phát triển các sản phẩm du lịch mới và sáng tạo, tăng cường chuyển đổi số và phát triển du lịch bền vững, cũng như cải thiện hạ tầng du lịch và các chính sách liên quan đến visa để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho du khách quốc tế.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 31/3/2024

Thấy gì khi quy mô kinh tế đứng thứ 35 thế giới

Quy mô GDP nền kinh tế nước ta đạt 435 tỉ USD, đứng thứ 35 thế giới, theo nhiều chuyên gia kinh tế là một tín hiệu đáng mừng.

Nhưng Việt Nam có thể làm tốt hơn, có thể tăng trưởng ở mức cao hơn.

GDP bình quân đầu người đạt khoảng 4.280 USD/người

Phát biểu tại Bình Định mới đây, quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cho biết Việt Nam hiện là điểm sáng trong phục hồi phát triển kinh tế – xã hội, được các quốc gia và tổ chức quốc tế đánh giá cao. Nước ta đứng thứ 35 trong top 40 nước có quy mô kinh tế hàng đầu thế giới với quy mô kinh tế 435 tỉ USD.

“VN cũng nằm trong top 20 nước về thu hút đầu tư nước ngoài và top 20 về kim ngạch xuất nhập khẩu trên thế giới. Với độ mở nền kinh tế cao, đạt gần 200% so với quy mô GDP, Việt Nam là nền kinh tế năng động trong ASEAN”, quyền Chủ tịch nước khẳng định.

Trước đó, theo số liệu được Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố vào cuối năm 2023, quy mô GDP của nền kinh tế đến hết năm 2023 ước đạt khoảng 10,22 triệu tỉ đồng, tương đương khoảng 430 tỉ USD. GDP bình quân đầu người Việt năm 2023 đạt khoảng 101,9 triệu đồng/người/năm, tương đương khoảng 4.284,5 USD/người/năm.

Số liệu được Tổng cục Thống kê công bố ngày 29-3 tại Hà Nội cũng ghi nhận nền kinh tế Việt Nam đang phục hồi mạnh mẽ trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều khó khăn.

Tăng trưởng GDP quý 1 của nền kinh tế ước đạt 5,66% so với cùng kỳ năm trước, trong đó các lĩnh vực dịch vụ du lịch có sự phục hồi ấn tượng, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cũng có những tín hiệu khởi sắc.

Có thể làm tốt hơn

Bàn về quy mô GDP hiện tại của nền kinh tế, TS Nguyễn Quốc Việt, viện phó phụ trách Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR), đánh giá Việt Nam từ một nền kinh tế có trình độ phát triển thấp, sau gần 40 năm đổi mới đã đạt được quy mô GDP 435 tỉ USD là một thành tựu.

Việt Nam nằm trong khu vực Asean có vị thế địa chính trị hấp dẫn, độ mở của nền kinh tế rất lớn với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu gần gấp đôi quy mô GDP, yếu tố này góp phần giúp tăng quy mô kinh tế trong thời gian vừa qua.

Sự thành công trong thu hút đầu tư FDI đóng góp lớn vào tăng trưởng chung toàn nền kinh tế và cho thấy việc Việt Nam tích cực hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới đã đạt được những thành tựu, tác động đến tăng trưởng GDP, tăng thu nhập người dân.

Còn theo TS Lê Đăng Doanh – nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, nền kinh tế có quy mô GDP danh nghĩa đứng thứ 35 toàn cầu là điều đáng mừng, nếu tính GDP theo sức mua tương đương thì quy mô GDP của Việt Nam còn lớn hơn nữa.

Nhưng chúng ta không nên tự mãn vì chúng ta có thể làm tốt hơn, có thể đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn nữa. Hiện tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam nếu so với các nước và vùng lãnh thổ khác như Hàn Quốc, Thái Lan, Đài Loan… vẫn chưa bằng.

Cùng quan điểm này, TS Nguyễn Quốc Việt cũng thẳng thắn cho rằng nếu nhìn vào GDP bình quân đầu người, năng suất lao động thì Việt Nam vẫn còn khiêm tốn so với một số nước trong khu vực chứ chưa nói đến các nước trên thế giới.

Với quy mô dân số tương đối lớn, Việt Nam đang có lợi thế ở cả hai góc độ sản xuất và tiêu dùng.

Ở góc độ sản xuất Việt Nam có một lực lượng lao động trẻ, dồi dào và giá rẻ trong khu vực. Còn từ góc độ tiêu dùng Việt Nam có thị trường trong nước 100 triệu dân, quy mô GDP nền kinh tế đạt khoảng 345 tỉ USD đã nâng mức độ phát triển của Việt Nam từ ngưỡng thu nhập thấp sang thu nhập trung bình.

Điều này góp phần làm tăng cầu tiêu dùng trong nước, những hàng hóa dịch vụ trong nước ở nấc thang cao hơn.

Vấn đề với nền kinh tế hiện nay, theo TS Nguyễn Quốc Việt là nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới.

Điều này phụ thuộc vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện năng suất lao động, chỉ số về đổi mới sáng tạo để giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

• Trang 6 báo Tuổi Trẻ ngày 30/3/2024

Nhiều dòng vốn FDI vào Việt Nam

Ngày 29-3, UBND tỉnh Bình Định tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư với sự góp mặt của hàng trăm doanh nghiệp trong nước và nhiều tỉ phú, nhà đầu tư quốc tế.

Ông Phạm Anh Tuấn, chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, chia sẻ tỉnh này đặt mục tiêu lọt vào nhóm dẫn đầu vùng duyên hải miền Trung, trở thành trung tâm công nghiệp, chế biến – chế tạo và dịch vụ du lịch của vùng và trung tâm lớn của cả nước về phát triển kinh tế biển, trọng điểm du lịch quốc gia.

Tỉ phú Singapore muốn đầu tư điện gió

Nhìn lại bước phát triển 10 năm trở lại đây, TS Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách – tiền tệ quốc gia, đánh giá Bình Định là địa phương điển hình vượt khó. Xuất phát từ một tỉnh nghèo, Bình Định đã lột xác vươn lên, đổi thay từng ngày. 

Điểm nổi trội là thế mạnh du lịch và các khu kinh tế, khu công nghiệp tương đối khởi sắc. Ông Lịch đánh giá Bình Định là thị trường mới nổi với nhiều dư địa và cơ hội cho nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Tỉ phú Cyril Dissescou, giám đốc điều hành Tập đoàn Nexif Ratch Energy SE Asia Pte. Ltd (Singapore), đánh giá Việt Nam là quốc gia giàu tài nguyên năng lượng tái tạo ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đang dần trở thành trung tâm sản xuất quan trọng của khu vực và là điểm đến ưa thích cho các nhà máy mới.

Theo ông, Quy hoạch điện 8 vừa được phê duyệt sẽ thúc đẩy phát triển ít nhất 16GW gió trên bờ, 6GW gió ngoài khơi và 4GW năng lượng mặt trời từ nay đến năm 2030. Trong đó, có khoảng 143MW công suất điện gió trên bờ được phân bổ tại Bình Định đến năm 2030. Đây là điều kiện thuận lợi để tập đoàn này mở rộng đầu tư tại Bình Định. Lãnh đạo Nexif Ratch Energy kiến nghị tỉnh Bình Định quan tâm, hỗ trợ thực hiện thủ tục đầu tư các dự án điện gió tại tỉnh này.

Dư địa thu hút FDI còn rất rộng mở

Tại hội nghị, ông Bader Almatroosh, đại sứ Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), vui mừng khi biết lũy kế tới nay Việt Nam đã thu hút gần 500 tỉ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đồng thời đánh giá tiềm năng duy trì tốc độ tăng trưởng cao của Việt Nam thời gian tới.

Theo đại sứ, các doanh nghiệp UAE đang tích cực nghiên cứu đầu tư vào Việt Nam trên nhiều lĩnh vực. UAE cũng là một trong các đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại Trung Đông với kim ngạch thương mại song phương hiện vượt 8 tỉ USD.

Đánh giá về tiềm năng thu hút FDI, ông Vũ Tú Thành, phó giám đốc điều hành Hội đồng Kinh doanh Mỹ – ASEAN, nói các doanh nghiệp Mỹ đang rất quan tâm tới Việt Nam, đặc biệt trong 5 năm gần đây. Nhìn nhận số vốn FDI Mỹ vào Việt Nam thời gian qua chỉ 15 tỉ USD so với tổng số 400 tỉ USD nước này đầu tư vào ASEAN, ông Thành đánh giá dư địa thu hút vốn FDI từ Mỹ còn rất rộng mở.

• Trang 6 báo Tuổi Trẻ ngày 30/3/2024

GDP quý 1 vượt xa cùng kỳ nhiều năm trước

Số liệu Tổng cục Thống kê công bố tại họp báo công bố số liệu kinh tế – xã hội quý 1-2024, ngày 29-3 tại Hà Nội cho thấy nền kinh tế đang hồi phục mạnh mẽ, tốc độ tăng GDP cao hơn cùng kỳ giai đoạn 2020-2023.

Khu vực dịch vụ đóng góp trên 52% GDP

Theo đó, tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý 1-2024 ước tăng 5,66% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,98%, đóng góp 6,09% vào mức tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 6,28%, đóng góp 41,68%; khu vực dịch vụ tăng 6,12%, đóng góp 52,23%.

Trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, sản lượng thu hoạch một số cây lâu năm, sản phẩm chăn nuôi chủ yếu, nuôi trồng thủy sản đạt tăng trưởng tích cực.

Khu vực công nghiệp và xây dựng, sản xuất công nghiệp khởi sắc và tiếp tục đà tăng trưởng từ cuối năm 2023. Trong đó, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo là động lực tăng trưởng của toàn nền kinh tế với tốc độ tăng 6,98%.

Cũng theo Tổng cục Thống kê, trong quý 1 khu vực dịch vụ, các hoạt động thương mại diễn ra sôi động, du lịch phục hồi mạnh mẽ nhờ hiệu quả của chính sách thị thực thuận lợi và chương trình kích cầu du lịch, kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm chủ lực tăng cao.

Mỗi tháng có 24.700 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường

Về hoạt động của doanh nghiệp, trong quý 1 cả nước có 59.900 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước, bình quân một tháng có gần 20.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động.

Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 73.900 doanh nghiệp, tăng 22,8% so với cùng kỳ năm trước, bình quân một tháng có gần 24.700 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường lớn hơn số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động nên quý 1 năm nay số doanh nghiệp cả nước giảm 14.100 doanh nghiệp.

Khách du lịch tăng vọt, xuất siêu ấn tượng

Lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong quý 1 ước đạt hơn 4,6 triệu lượt khách, tăng 72% so với cùng kỳ năm trước và tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2019 – thời điểm chưa xảy ra dịch COVID-19.

Về thị trường chứng khoán, chỉ số VN-Index có xu hướng tăng mạnh so với cuối năm 2023. Tính chung quý 1, giá trị giao dịch bình quân trên thị trường cổ phiếu đạt 22.529 tỉ đồng/phiên, tăng 28,2% so với bình quân năm 2023.

Trong lĩnh vực đầu tư phát triển, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội quý 1 theo giá hiện hành ước đạt 613.900 tỉ đồng, tăng 5,2% so với cùng kỳ năm trước, điều này cho thấy tình hình sản xuất kinh doanh trong nước có xu hướng phục hồi ở nhiều ngành, lĩnh vực.

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tại Việt Nam ước đạt 4,63 tỉ USD, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm trước.

Hoạt động xuất nhập khẩu quý 1 năm nay cũng ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 178,04 tỉ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu đạt 93,06 tỉ USD, tăng 17%, nhập khẩu đạt 84,98 tỉ USD, tăng 13,9%, so với cùng kỳ năm trước. 

Theo đó, quý 1 cả nước xuất siêu 8,08 tỉ USD.

Cũng theo số liệu vừa được Tổng cục Thống kê công bố, lạm phát quý 1 tăng 3,77% so với cùng kỳ năm trước.

Tương tự, giá vàng quý 1 cũng ghi nhận tăng 18,23%, giá USD tăng 3,97% so với cùng kỳ.

• Trang 18 báo Tuổi Trẻ ngày 30/3/2024

Người nuôi cá anh vũ quý như vàng

Một người ở vùng núi Lâm Bình (tỉnh Tuyên Quang) nuôi thứ cá có giá bán siêu đắt, cả chục triệu đồng mỗi kg. Loại cá đứng đầu “ngũ quý hà thủy” được đồn thổi quý như sâm, gọi là cá anh vũ.

Dọc sông Hồng từ ngã ba Bạch Hạc ngược dòng lên mạn bắc, xưa kia cá anh vũ và cá dầm xanh được kể lại như huyền thoại.

Nhất là anh vũ – loài cá mình tròn, vảy cá chép nhưng có cái môi sưng vếu lên như môi người bị ong đốt.

Chỉ một vài nhà hàng ở Việt Trì (Phú Thọ) và Hà Nội có bán loại cá này, giá cả lên tới cả chục triệu đồng mỗi kg. Thực khách sành điệu kháo nhau thịt cá anh vũ vừa ngon vừa như một vị thuốc đại bổ.

Nuôi cá anh vũ tiến vua trên đỉnh đèo

Trang trại nuôi “ngũ quý hà thủy” của ông Nguyễn Việt Hòa ở Thượng Lâm (huyện Lâm Bình, Tuyên Quang) lại ở cheo leo lưng chừng núi.

Chục năm trước, khu này chỉ là vài đám ruộng bỏ hoang, ngay gần đầu nguồn con suối của bản. Giờ đây, đám ruộng xưa là một hệ thống ao được xây kiên cố có thiết kế bậc thang. Có nhà kho riêng, vườn rau và cả khu nhà sàn để đón khách ngủ lại.

Khu trang trại có đủ năm loại “ngũ quý hà thủy” gồm cá anh vũ, dầm xanh, lăng, chiên và cá bỗng.

Nhiều nhất là lũ cá bỗng, con nào con nấy to như bắp đùi, hai má hồng ửng, ăn toàn bắp cải với rau rừng.

Lũ cá chiên lừ đừ như cây gỗ mục, loại này da trơn nhưng không có nhớt, thịt vàng ươm. Ít hơn là dầm xanh và anh vũ – hai loại này rất chậm lớn, chỉ sống ở vùng nước chảy, ăn rong rêu, phù du. Nuôi vài năm trời, con to mới bằng cổ tay.

Ông Hòa chỉ mấy con cá mới to bằng chuôi dao trong hốc đá: “Đàn này bán cả con trâu đi không đủ tiền mua. Con như này (bằng cái đít chén nước trà) đã hai triệu rồi”.

Trong hốc đá dưới đáy bể nước, dăm con cá có vảy giống cá chép nhưng mình tròn như cá trắm lại có cái môi sưng vếu lên như bị ong đốt đang chầm chậm chén mấy sợi rêu lởn vởn trước mặt. Loài này thịt chắc, con bằng cổ tay nhưng ruột nhỏ như que tăm. Bộ tiêu hóa bé xíu vậy bảo sao loài này nuôi mãi chẳng thấy lớn?

Cá anh vũ bán ngay tại trang trại trên lưng chừng núi này có giá 4 triệu đồng mỗi cân, về miền xuôi giá gấp đôi. Chúng tôi thử gọi điện đặt món cá anh vũ ở một nhà hàng ngay TP Việt Trì, cô lễ tân báo cá anh vũ loại hơn năm lạng có giá 10 triệu đồng mỗi cân.

Nhà hàng sẽ mổ hấp lá gừng hoặc làm món gì tùy khách đặt. Muốn ăn phải đặt trước hai ngày để nhà hàng “săn” cá.

Cá anh vũ là loài cá đứng đầu trong “ngũ quý hà thủy”. Nhiều tài liệu ghi lại loài này nổi tiếng vùng Bạch Hạc (Việt Trì, Phú Thọ), nơi ngã ba sông Hồng với sông Đà và sông Lô.

Thời vua Hùng, dân trong vùng đánh được cá quý dâng cho vua nên cá anh vũ vẫn được coi là một trong những loại cá tiến vua.

Ở quê ông Hòa, thời chưa có đập thủy điện, những cái vật (khúc sông nước quẩn) trên sông Gâm hay chân những con thác người dân đánh lưới vẫn bắt được cá anh vũ to bằng cổ chân. Hồi ông còn nhỏ có hôm lùa trâu xuống sông, chỗ chân con thác, cả đàn anh vũ giật mình lao lên mặt nước quẫy ùm ùm!

Chục năm trở lại đây gần như không thấy ai bắt được con anh vũ nào ngoài tự nhiên. Bọn trẻ lớn học cấp III cũng không biết cá anh vũ là con gì.

Chục năm tìm cá tiến vua cho “thượng đế”

Thế là chục năm trước, lão ngư Nguyễn Việt Hòa làm nhà bè ở một cái eo nhỏ trên hồ thủy điện. Thế nhưng bè cá trên hồ chỉ nuôi được mấy loại rô phi, cá trắm… bán đầy ngoài chợ. Giá rẻ, lại xa chợ, tính ra chẳng bõ công dãi nắng dầm mưa ngoài mặt hồ.

Ông Hòa gom góp những đồng vốn từ nuôi cá bè ngược lên Bắc Mê (Hà Giang) rồi xuôi Phú Thọ, Vĩnh Phúc, vào cả Thanh Hóa để tìm giống cá đặc sản.

Hơn năm sau, ông kiếm được ít giống cá nheo (một loại cá da trơn) và cá lăng đen. Hai loại này đều là đặc sản, bán được giá cao nhưng đòi hỏi nước chảy và sạch.

Vài tháng sau có người mách ông là ở Việt Trì có nơi bán giống cá anh vũ. Nghe điện thoại xong, ông vỗ bôm bốp vào miệng cái điếu thuốc lào reo lên như trúng xổ số.

Ít lâu sau, ao cá của ông Hòa có thêm hơn nghìn con cá anh vũ. “Nuôi loại này giống như trồng rừng ấy, lâu lắm! Nhưng càng lâu thì càng có gỗ tốt, bán được nhiều tiền”, ông Hòa cho hay.

Ông bổ đôi cây móc rừng làm máng dẫn nước suối vào ao, vác đá xếp dưới đáy tạo hang hốc cho cá ở. Ông dự định nuôi 4-5 năm, con nào to thì bán, ngày ấy mỗi con cá anh vũ to cỡ cổ tay bán được hơn triệu đồng. Các loại lăng, nheo, dầm xanh có giá vài trăm nghìn mỗi cân.

Thế nhưng trời không chiều lòng người. Ao cá bị rò không rõ lý do, đàn cá anh vũ và cá nheo vài nghìn con bỗng nhiên đi đâu sạch! Có người ở bản dưới chân núi bắt được con cá lạ “chưa thấy bao giờ”.

Họ bảo chắc đó là “cá ông Hòa”. Rồi nhiều con khác bị thương tơi tả. Con rách vây, con tróc vảy, rách mép, có con bị loài nào cắn dở phần thịt lòi ra nham nhở.

Hai vợ chồng ông Hòa vét ao kiểm tra. Nước cạn gần hết, trong một vài cái hang mới đào, có con cua đá càng to như ngón tay giương mắt lên nhìn, một bên càng đang cặp khúc thịt cá. “Lúc đấy chẳng còn nước mắt đâu mà khóc”, ông Hòa chua xót.

Mất mấy nghìn con tính ra cả tiền tỉ chứ có ít đâu! Mà có phải bão lũ, bệnh dịch gì đâu? Có tại mấy con cua thôi! Nó ăn cá của mình, lại còn đào hang thủng cả ao! Cá trôi theo lỗ thủng, chết thối um vườn cam nhà dân dưới bản”.

Từ đấy, ao cá được kiên cố dần. Những con anh vũ đầu tiên được bán với giá hai triệu mỗi cân. Thế rồi tăng lên hai triệu rưỡi rồi ba triệu, bốn triệu… Một cân cá anh vũ bằng cả con bò giống của bà con trong vùng rồi. Dân trong vùng không ai dám ăn, chỉ vài người hiếm hoi tìm đến mua làm quà biếu. Ông Hòa bán cho các nhà hàng tận Việt Trì, Hà Nội nhưng cũng không có mấy để bán.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 29/3/2024

Từ 1/7, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực khuôn mặt

Theo quyết định 2345 của Ngân hàng Nhà nước, từ ngày 1-7, người dân chuyển tiền trên 10 triệu đồng phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay. Quyết định này nhằm đảm bảo an toàn cho người dân khi chuyển tiền.

Thời gian vừa qua, tình trạng người dân bị đối tượng xấu lừa đảo chiếm đoạt tiền xảy ra ngày càng nhiều, với đủ mọi thủ đoạn tinh vi. Nhiều người dân còn gặp phải trường hợp kẻ xấu tự xưng là cơ quan chức năng, dụ dỗ truy cập vào phần mềm và đường link có chứa mã độc.

Sau đó, những đối tượng này truy cập vào tài khoản ngân hàng, thậm chí chiếm quyền kiểm soát điện thoại để lấy sạch tiền trong tài khoản của người dân.

Để ngăn chặn tình trạng người dân bỗng dưng mất sạch tiền trong tài khoản, Ngân hàng Nhà nước đã quy định rằng, từ ngày 1-7-2024, nếu người dân chuyển tiền bằng phương thức điện tử trên 10 triệu đồng/giao dịch thì phải xác thực bằng khuôn mặt. Quy định này được nêu tại quyết định 2345 mà Ngân hàng Nhà nước ban hành tháng 12-2023.

Cụ thể, khi giải pháp này được triển khai thực tế:

– Mọi giao dịch dưới 10 triệu đồng/lần thì xác thực bằng mã OTP.

– Chuyển tiền trên 10 triệu đồng/lần thì người thực hiện giao dịch phải xác thực bằng khuôn mặt.

– Nếu tổng số tiền các giao dịch trên 20 triệu đồng/ngày thì phải xác thực bằng sinh trắc học.

Như vậy, khi tổng số tiền giao dịch trong ngày chạm 20 triệu, thì ở lần chuyển tiếp theo dù chỉ chuyển 1 đồng, người thực hiện giao dịch phải xác thực sinh trắc học mới được phép chuyển tiền.

Quy định này nhằm ngăn chặn thiệt hại cho chủ tài khoản khi kẻ gian rút tiền nhiều lần với số lượng lớn. Nếu khách hàng không may bị kẻ gian lấy tiền trong tài khoản, thì số tiền bị mất tối đa là 20 triệu đồng.

Khuôn mặt để xác thực giao dịch không thể là hình ảnh cài trên điện thoại, người thực hiện giao dịch phải thực hiện các thao tác động để đảm bảo hình ảnh sống mới xác thực thành công. Ngoài ra, khuôn mặt của người thực hiện chuyển tiền được đối chiếu với dữ liệu sinh trắc học từ căn cước công dân gắn chip do Bộ Công an quản lý.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 29/3/2024

Vinfast mở bán SUV điện VF e34 tại Indonesia

VinFast Auto vừa thông báo chính thức mở bán VF e34, mẫu SUV điện phân khúc C phiên bản tay lái nghịch.

Đây là sản phẩm đầu tiên được VinFast mở bán tại thị trường Indonesia. Hãng xe điện Việt Nam cũng giới thiệu chính sách cho thuê pin độc đáo ở xứ sở vạn đảo, khẳng định cam kết giúp xe điện trở nên dễ tiếp cận hơn với mọi người.

Đánh dấu cột mốc mới trong chiến lược mở rộng tại các thị trường trọng điểm ở Đông Nam Á, VinFast chính thức mở bán VF e34 từ ngày 28/03 tại Indonesia với giá niêm yết không kèm pin là 315.000.000 IDR (quy đổi ra tiền Việt khoảng 500 triệu đồng).

Với mục tiêu phổ cập di chuyển xanh và mạnh mẽ khẳng định năng lực cạnh tranh tại Indonesia, VinFast triển khai chính sách cho thuê pin độc đáo, mang tính đột phá, giúp giảm chi phí sở hữu ban đầu và chi phí vận hành hàng tháng. Theo đó, khách hàng sẽ đóng phí 1.500.000 IDR/tháng cho quãng đường di chuyển tối đa 3.000 km và 2.600.000 IDR/tháng cho quãng đường di chuyển trên 3.000 km. Như vậy, đối với những khách hàng di chuyển nhiều, chi phí thuê pin và sạc điện sẽ thấp hơn đáng kể so với chi phí vận hành xe xăng cùng phân khúc.

Về chính sách hậu mãi, VinFast VF e34 có chế độ bảo hành 10 năm cho xe. VinFast cũng sẽ bảo dưỡng và thay thế pin miễn phí nếu trạng thái tiếp nhận sạc của pin xuống dưới 70%, giúp xóa bỏ những lo ngại về tuổi thọ pin và chi phí sửa chữa, thay thế pin tiềm ẩn, mang đến trải nghiệm an tâm cho người tiêu dùng trong suốt quá trình sử dụng.

VinFast VF e34 có chiều dài cơ sở 2.611 mm, kích thước các chiều dài x rộng x cao là 4.300 x 1.793 x 1.613 (mm) và khoảng sáng gầm xe 180 mm. VinFast VF e34 được trang bị một động cơ điện có công suất tối đa 110 kW, mô-men xoắn cực đại 242 Nm cùng hệ dẫn động cầu trước. Xe sử dụng một bộ pin dung lượng 42kWh, quãng đường đi được sau một lần sạc là 318 km, phù hợp với nhu cầu di chuyển nội đô.

Mẫu xe được trang bị đầy đủ các tính năng an toàn, tiên tiến cùng loạt công nghệ thông minh, hướng đến người dùng như: hỗ trợ cập nhật phần mềm từ xa, hỗ trợ điều khiển bằng giọng nói, tự động chẩn đoán và cảnh báo các vấn đề của xe, gọi các dịch vụ cứu hộ khẩn cấp, theo dõi tình trạng sạc pin, lịch sử hoạt động của xe, cảnh báo nguy cơ mất trộm, ghi nhớ thói quen sử dụng của người dùng…

Là mẫu xe nội đô đã thúc đẩy cuộc cách mạng giao thông xanh tại Việt Nam, VF e34 dự kiến sẽ trở thành lựa chọn thông minh và năng động, tạo nên phong cách sống mới cho cư dân đô thị và thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe điện Indonesia. Dự kiến, những chiếc xe VinFast VF e34 đầu tiên sẽ được bàn giao cho khách hàng Indonesia vào Quý 2 năm nay.

Theo kế hoạch, trong năm 2024, VinFast sẽ mở rộng hoạt động tại tối thiểu 50 quốc gia trên thế giới. Bên cạnh các thị trường trọng điểm như Mỹ, Canada và châu Âu, VinFast đang mạnh mẽ tiến ra những quốc gia khu vực châu Á như Indonesia, Ấn Độ, Thái Lan, Philippines cùng khu vực Trung Đông và châu Phi. Ngoài Việt Nam, VinFast cũng xúc tiến xây dựng nhà máy sản xuất xe điện ở Mỹ, Ấn Độ và sẽ xây nhà máy tại Indonesia.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 28/3/2024

TP.HCM đẩy nhanh các dự án trọng điểm cấp bách

UBND TP.HCM báo cáo kết quả triển khai nghị quyết 98, qua đó có các kiến nghị đẩy mạnh phân cấp một số lĩnh vực cho thành phố.

Thực hiện nghị quyết 98, TP.HCM kiến nghị đẩy mạnh phân cấp

UBND TP.HCM vừa báo cáo Văn phòng Chính phủ về kết quả thực hiện nghị quyết 98 của Quốc hội. Bên cạnh các kết quả đã và đang triển khai, TP.HCM cũng đã có các kiến nghị về dự thảo nghị định phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực cho chính quyền TP.

Theo đó, hiện dự thảo nghị định phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực cho chính quyền TP còn nhiều nội dung chưa có sự thống nhất giữa bộ ngành và TP. Cụ thể, TP đề xuất dự thảo nghị định 49 nội dung. Bộ ngành góp ý lược bỏ 20 nội dung với lý do chỉ đưa vào dự thảo nghị định những nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ. 

Những nội dung thuộc thẩm quyền của Thủ tướng, bộ ngành, Bộ Nội vụ sẽ báo cáo Chính phủ để Thủ tướng, bộ ngành phân cấp cho TP.

Đối với những nội dung mang tính chính sách hoặc hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh thì không đưa vào nghị định phân cấp. Một số nội dung đã được quy định cụ thể trong luật, nếu đưa vào dự thảo nghị định của Chính phủ sẽ khác luật, chưa phù hợp thẩm quyền. 

Một số nội dung là cơ chế, chính sách hiện chưa được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật, chưa có quy định về thẩm quyền nên không thuộc đối tượng điều chỉnh tại dự thảo nghị định, do đó không đưa vào nghị định phân cấp.

Tuy nhiên, tại điều 11 nghị quyết 98 quy định, Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với TP cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý các vấn đề chưa phân cấp, phân quyền cho TP. 

Ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp với thẩm quyền nhằm điều chỉnh, bổ sung các quy định phù hợp giải quyết những bất cập phát sinh trong thực tiễn quản lý, phát triển TP. Mở rộng việc phân cấp, ủy quyền cho HĐND TP.HCM và UBND TP.HCM so với các quy định hiện hành.

Theo UBND TP.HCM, như vậy ngoài vấn đề về phân cấp, còn có các chính sách đặc thù nhằm cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý các vấn đề chưa phân cấp, phân quyền cho TP và điều chỉnh, bổ sung các quy định phù hợp giải quyết những bất cập phát sinh trong thực tiễn.

Vì vậy, TP.HCM kiến nghị Thủ tướng quan tâm chỉ đạo các bộ ngành tiếp tục ủng hộ, đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực cho chính quyền TP.

Vận dụng nghị quyết 98, triển khai nhiều dự án giao thông

Về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong quý 2-2024, UBND TP.HCM cho hay sẽ tiếp tục nghiên cứu, vận dụng nghị quyết 98 nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc, những “điểm nghẽn” của các ngành, lĩnh vực trong thực tiễn. Nhất là huy động các nguồn lực để đầu tư phát triển ngành, lĩnh vực. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện các cơ chế, chính sách của trung ương hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển.

Về nội dung cụ thể, TP sẽ chỉ đạo các sở ngành, đơn vị triển khai đúng tiến độ đối với 6 nhóm nhiệm vụ theo kết luận của Thủ tướng tại hội nghị lần thứ 2 Ban chỉ đạo triển khai thực hiện nghị quyết số 98. 

Trong đó, tập trung đôn đốc và phối hợp các bộ ngành hoàn thiện trình Chính phủ ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai nghị quyết 98…

TP.HCM sẽ đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án trọng điểm, cấp bách. Đó là các dự án như đường vành đai 3 TP.HCM, nút giao thông An Phú, mở rộng quốc lộ 50, đường nối Trần Quốc Hoàn – Cộng Hòa, nút giao thông Nguyễn Văn Linh -Nguyễn Hữu Thọ, nút giao thông Mỹ Thủy. Tuyến metro số 1 sẽ đưa vào vận hành trong quý 3-2024, đẩy nhanh tiến độ metro số 2.

Các dự án giao thông trọng điểm, kết nối vùng sẽ được hoàn tất thủ tục chuẩn bị đầu tư, thông qua chủ trương, phê duyệt dự án đầu tư. Bao gồm: dự án vành đai 2 (đoạn 4), vành đai 4, cao tốc TP.HCM – Mộc Bài, cầu Thủ Thiêm 4, cầu Cần Giờ… Đặc biệt là 5 dự án áp dụng hợp đồng BOT theo nghị quyết 98.

ĐỨC PHÚ – THẢO LÊ

• Trang 5 báo Tuổi Trẻ ngày 26/3/2024

Nhiều giải pháp cấp bách chống hạn, mặn ở miền Tây

Những ngày này, hạn hán và xâm nhập mặn đang bủa vây khốc liệt các tỉnh miền Tây. Nhiều tuyến đường sụp lún do hạn, mặn, việc nuôi trồng hải sản cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Sáng 25-3, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu cùng đoàn công tác đã có chuyến khảo sát tình hình hạn, mặn xâm nhập trên địa bàn các huyện Kế Sách, Long Phú và Trần Đề.

Thiếu nước cho lúa

Theo báo cáo của ngành nông nghiệp, từ ngày 8-2 đến 1-3, xâm nhập mặn bắt đầu vào sâu trong nội đồng trên tuyến sông Hậu có xu hướng ngày càng tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến cung cấp nước sản xuất cho địa bàn huyện Long Phú và Kế Sách.

Ông Huỳnh Ngọc Nhã – giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng – cho biết nhờ có kế hoạch triển khai sớm công tác phòng, chống hạn xâm nhập mặn ngay từ đầu mùa khô nên ngành nông nghiệp đã chủ động tạo mọi điều kiện để nông dân vùng có nguy cơ nhiễm mặn sản xuất thành công vụ lúa đông xuân 2023 – 2024.

Tuy nhiên, do giá lúa thời gian qua tăng cao, mặc dù đã có khuyến cáo nhưng một bộ phận nông dân tiếp tục sản xuất lúa đông xuân muộn (vụ 3) vào thời gian cao điểm diễn ra xâm nhập mặn nên nguy cơ rủi ro cao.

Tính đến ngày 23-3 tại huyện Long Phú, người dân sản xuất ngoài kế hoạch của ngành nông nghiệp khoảng 6.000ha. Trong đó, ghi nhận có khoảng 1.000ha lúa bị ảnh hưởng do thiếu nước kết hợp ngộ độc phèn. Hiện nay, tuy nước vẫn còn trong hệ thống thủy lợi Long Phú – Tiếp Nhựt nhưng xâm nhập mặn rất gay gắt nên nguy cơ thiếu nước cho diện tích lúa sản xuất là rất cao.

Còn ông Trang Minh Tú – trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang – cho biết đến thời điểm này An Biên có trên 400ha diện tích nuôi tôm của bà con bị ảnh hưởng nặng do hạn hán kéo dài và độ mặn tăng liên tục. Bà con thả nuôi khoảng hai tháng phải thu hoạch sớm hơn so với bình thường.

“Nắng nóng gay gắt đã làm nhiều vùng nuôi tôm xuất hiện dịch bệnh làm tăng chi phí cho nông dân. So với năm 2023, năm nay nắng nóng kéo dài và độ mặn cao hơn nhiều” – ông Tú nói.

Người dân sắp “khát” nước

Tại Cà Mau, những ngày qua khô hạn đã làm hơn 14,5km lộ giao thông và nhiều bờ kè của người dân sụp xuống sông. Theo thống kê sơ bộ, số tiền thiệt hại do hạn mặn đã lên đến con số hơn 19 tỉ đồng. Không chỉ vậy, hạn mặn còn làm 3.700 hộ dân thiếu nước sinh hoạt, một số nơi phải mua nước từ nơi khác chở đến với giá lên đến 50.000 đồng/m³.

Trước thực trạng hạn hán bủa vây, tỉnh Cà Mau đã lên phương án ứng phó để đảm bảo các giải pháp bảo vệ vùng sản xuất và khắc phục khó khăn cho người dân do thiếu nước gây ra.

Ông Phan Hoàng Vũ – giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh – cho biết Cà Mau đã lên phương án xin hỗ trợ khẩn cấp gần 40 tỉ đồng để đầu tư các bồn chứa nước và nối dài đường ống, sửa chữa các trạm cấp nước cho người dân.

Nếu được đầu tư, Cà Mau sẽ cấp phát 758 bồn nước cho 1.344 hộ dân cư sinh sống phân tán, không có dụng cụ chứa nước, thành lập 46 điểm cấp nước tập trung. Đối với gần 1.000 hộ dân sống gần công trình cấp nước tập trung nhưng chưa tiếp cận được nước thì sẽ kéo dài đường ống khoảng 83,5km để người dân có nước sử dụng.

Lãnh đạo huyện Trần Văn Thời đã chỉ đạo các nơi bị ảnh hưởng nhiều bởi sạt lở, sụp lún đất cần chủ động khắc phục nhanh sự cố để người dân được đi lại dễ dàng hơn. Các tổ chức đoàn thể và người dân vùng ngọt ở Cà Mau những ngày này cũng đang tích cực khắc phục trước các điểm sạt lở nhỏ, các điểm sạt lở làm chia cắt các tuyến đường để người dân đi lại tạm thời.

• Trang 11 báo Tuổi Trẻ ngày 26/3/2024

TP.HCM trao bảo trợ 10 tài năng trẻ

Tối 23-3 tại Hà Nội, Trung ương Đoàn, Quỹ Hỗ trợ tài năng trẻ Việt Nam tổ chức lễ tuyên dương 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu và 9 gương mặt trẻ Việt Nam triển vọng.

Dự chương trình có quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và anh Bùi Quang Huy – bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn.

Các gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu và triển vọng năm 2023 là những tấm gương điển hình, với bảng thành tích ấn tượng, truyền cảm hứng mạnh mẽ trong cộng đồng.

Trong số 10 gương mặt, nổi bật là câu chuyện của anh Nguyễn Đức Cường (ca sĩ Đen Vâu) – từ chàng trai công nhân công ty vệ sinh môi trường, với tình yêu âm nhạc, anh đã trở thành rapper hàng đầu Việt Nam và truyền đi cảm hứng sống và cống hiến cho cộng đồng.

Hay tấm gương của bác sĩ Ngô Quốc Duy – phó trưởng khoa ngoại đầu cổ Bệnh viện K, đã có báo cáo đầu tiên tại Đông Nam Á triển khai thành công kỹ thuật cắt tuyến giáp bằng robot qua đường tiền đình miệng trong điều trị ung thư tuyến giáp. Đây là cột mốc đánh dấu sự phát triển của chuyên ngành ngoại khoa nói chung, cũng như trong phẫu thuật tuyến giáp tại Việt Nam.

Ca sĩ Đen Vâu nhận giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2023 – Ảnh: DƯƠNG TRIỀU

Tại lễ trao thưởng, anh Bùi Quang Huy bày tỏ điều đáng mừng là đại bộ phận thanh thiếu niên Việt Nam hiện nay rất có chí tiến thủ, có ước mơ, hoài bão, có đạo đức tốt, xung kích, tình nguyện, sáng tạo, tham gia tích cực vào công cuộc phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

“Đó chính là cơ sở quan trọng cho tính khả thi của khát vọng 2045” – anh nói và nhận định các gương mặt trẻ được tôn vinh hôm nay là những gương mặt điển hình cho lớp thanh thiếu niên đó.

Theo anh Huy, các gương mặt không chỉ xuất sắc đại diện cho khoảng 24 triệu thanh thiếu niên Việt Nam mà còn hội tụ ở một số điểm chung.

Đó là sự kiên trì, chăm chỉ, nghiêm túc, kiên định trên con đường mình đã lựa chọn. Đó là sự dấn thân, dám hành động, biết đưa những kiến thức mà mình đã dày công khổ luyện có được vào cuộc sống.

Từ những tấm gương được tôn vinh hôm nay, Ban Bí thư Trung ương Đoàn mong muốn các bạn thanh thiếu nhi hãy luôn nuôi dưỡng khát vọng, đặt cho mình một mục tiêu cao cả, nuôi dưỡng quyết tâm và đừng ngần ngại hành động để bước đến khát vọng của mình.

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 30/3/2024

Giúp được nhau là vui rồi !

Hai lần hộ chiếu của du khách bị thất lạc, hai lần cộng đồng chung tay nhanh chóng tìm vật rơi và trao lại người đánh mất. Giúp đỡ đúng cách khiến cho lòng tốt và sự tử tế được trọn vẹn.

1. “Nhờ mọi người chia sẻ giúp, có anh này thất lạc một gói hàng chứa 30 cuốn hộ chiếu. Mỗi người một tay chia sẻ để ai nhặt được biết mà gửi về cho họ”.

Đó là dòng tin được chia sẻ tràn khắp các trang mạng xã hội ở Đà Nẵng từ chiều đến tối 28-3. Câu chuyện anh bưu tá đánh rơi kiện hàng chứa 30 cuốn hộ chiếu kèm visa của một công ty du lịch lan nhanh.

Lực lượng công an và người dân nơi những tuyến đường mà anh bưu tá đi qua cũng hỗ trợ trích xuất camera để tìm giúp. Ngay trong đêm, từ thông tin đọc được trên mạng, một người tốt đã tìm đến trả lại 30 cuốn hộ chiếu nhặt được bên đường.

Anh Nguyễn Thành (phó giám đốc Tổng công ty Du lịch Hanoi – chi nhánh Đà Nẵng) bày tỏ: “Tình người khiến cho tôi vô cùng xúc động, trân quý và biết ơn”.

Điều đặc biệt, khi chúng tôi tìm đến anh Tuấn là người đã nhặt được 30 cuốn hộ chiếu và mang trả lại, anh chỉ bảo rằng không có gì là to tát cả, việc nhặt của rơi trả lại người mất là lẽ thường tình. Anh từ chối chụp hình cũng không muốn nói nhiều về việc mình làm.

2. Bốn năm về trước, 29 cuốn hộ chiếu đựng trong chiếc túi ni lông đã được tìm thấy ngay trong đêm nhờ sự hỗ trợ nhiệt tình của cộng đồng mạng Đà Nẵngvà những người nhặt rác tại bãi rác Khánh Sơn.

Anh Hậu là nhân viên của một công ty lữ hành, người bị thất lạc túi đồ năm đó, kể lại trong túi đồ bị thất lạc của anh ngoài 23 chiếc mũ du lịch còn có 29 cuốn hộ chiếu của du khách Đà Nẵng sẽ đi Hàn Quốc trên chuyến bay đêm mùng 1 Tết Canh Tý 2020.

Anh Hậu rối bời, đi dọc con đường Lê Duẩn để mong tìm lại túi hộ chiếu. Lúc ấy có người nhìn thấy anh với tấm bảng tìm đồ thất lạc đã đăng bài tìm kiếm giúp anh trên trang Quản lý đô thị Đà Nẵng. Biết tin, lãnh đạo Xí nghiệp quản lý bãi rác Khánh Sơn nhanh chóng rà lịch điều vận xe và khoanh vùng được khu vực thất lạc và tìm ra lái xe thu gom tuyến.

Dưới ánh sáng bãi rác và ánh đèn pin le lói, hàng chục người dân đang làm việc tại bãi rác này cũng lục tung bãi rác để tìm kiếm. Đến 24h, một phụ nữ tìm thấy 27 cuốn hộ chiếu đựng trong túi ni lông. Hai cuốn còn lại được người dân nhặt trên đường và cũng đã hoàn trả về với công ty của anh Hậu.

Thế nhưng khi nhận lời cảm ơn từ anh Hậu và công ty lữ hành, bà con bãi rác Khánh Sơn và những người quản lý bãi rác này chỉ nói đây là công việc bình thường, số giấy tờ đó có thể không là gì với chúng ta nhưng với người bị mất là cả công việc và cuộc sống. Giúp được nhau là vui rồi.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 31/3/2024

TP.HCM phục dựng tượng vua Lê Lợi, đúc mới tượng Trần Nguyên Hãn

TP.HCM sẽ tiến hành đúc mới tượng cụ Trần Nguyên Hãn, còn tượng cũ sẽ được phục dựng để bảo quản, trưng bày.

UBND TP.HCM vừa có văn bản chấp thuận cho Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM phục dựng tượng vua Lê Lợi về nguyên hiện trạng và bàn giao cho quận 6 trưng bày theo vị trí đề xuất của quận; phục dựng tượng cụ Trần Nguyên Hãn về nguyên hiện trạng và chuyển giao cho ban quản lý công viên Lịch sử – văn hóa dân tộc tiến hành bảo quản, lưu trữ. 

Đồng thời, đúc khuôn tạo bản sao âm bản tượng cụ Trần Nguyên Hãn phục vụ việc đúc tượng mới khi có chỉ đạo của UBND TP.

UBND TP giao UBND quận 6 tiếp nhận tượng vua Lê Lợi sau khi phục dựng và chủ trì phối hợp cùng các đơn vị để đặt tượng, thi công bệ đặt tượng theo đúng quy định, đảm bảo hài hòa, phù hợp với không gian kiến trúc, cảnh quan khu vực tại vị trí phù hợp trên địa bàn quận. 

TP cũng giao ban quản lý công viên Lịch sử – văn hóa dân tộc tiếp nhận tượng cụ Trần Nguyên Hãn và bảo quản, lưu trữ đảm bảo yếu tố lịch sử, trang trọng, khoa học.

Trước đó, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đã báo cáo UBND TP.HCM về công tác thực hiện kiểm định chất lượng tượng vua Lê Lợi và tượng cụ Trần Nguyên Hãn.

Về tổng thể, tượng vua Lê Lợi còn nguyên vẹn. Bề mặt ngoài có dấu hiệu phong hóa nhẹ. Lớp bề mặt tượng nứt vỡ cục bộ, một số vị trí để lộ cốt thép hoen gỉ và xuất hiện nhiều lằn nứt nhỏ trên bề mặt tượng. Các vết nứt nhỏ (chân chim) trên toàn bộ tượng…

Ngoài các vị trí hư hỏng cục bộ như trên thì tổng thể tượng có lớp bê tông vững chắc. Vì vậy, theo Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, tượng vua Lê Lợi có kết cấu vững chắc và hoàn toàn đủ điều kiện tái lập.

Với tượng Trần Nguyên Hãn, về tổng thể tượng không còn nguyên vẹn. Bề mặt ngoài có dấu hiệu phong hóa nhẹ, lớp bề mặt tượng nứt vỡ cục bộ. 

Một số vị trí để lộ cốt thép hoen gỉ, xuất hiện nhiều lần nứt nhỏ trên bề mặt tượng. Cánh tay phải đỡ chim bồ câu bị gãy rời, phần thanh kiếm và cánh tay có dấu hiệu đứt gãy.

Tại vị trí chân ngựa lộ ra cốt sắt đã bị mục… Do kết cấu tượng rỗng, sau thời gian dài chịu nắng mưa ngoài trời nên cốt thép bên trong tượng bị nước mưa xâm thực gây gỉ sét. 

Vì vậy, việc xử lý các hư hỏng của tượng rất phức tạp và tốn nhiều chi phí. Trường hợp phục dựng tượng, di dời đặt trên bệ cao, tác động của gió lớn sẽ không đảm bảo an toàn.

“Tượng đài được xây dựng từ trước năm 1965 bằng kết cấu bê tông cốt thép, trải qua thời gian dài đặt ngoài trời nên đã có biểu hiện xuống cấp về kiến trúc. 

Kết cấu chịu lực, cốt thép bên trong tổng thể tượng bị gỉ sét, nhiều bộ phận của tượng ở trạng thái nguy hiểm”, báo cáo của Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM nêu.

Vì vậy, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đề xuất thực hiện phục dựng tượng cụ Trần Nguyên Hãn và trưng bày lâu dài. 

Đồng thời, sở sẽ tiến hành đúc khuôn tạo bản sao phục vụ đúc tượng Trần Nguyên Hãn mới thay thế tượng đài hiện hữu bằng tượng có kết cấu bền vững hơn (đúc đồng, tạc đá…). Việc này được thực hiện khi có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền.

• Trang 16 báo Tuổi Trẻ ngày 28/3/2024

Biết ơn khán giả ân nhân

Khán giả là ân nhân của nghệ sĩ? Có lẽ với nhiều người, suy nghĩ đó có phần nghiêm trọng.

Nhưng phim Sáng đèn và gánh hát Viễn Phương luôn dùng bốn chữ “khán giả ân nhân” khi nói về những người xem hát, xem phim.

Trên fanpage của phim Sáng đèn, khi đăng lại các bài viết về phim, nhà sản xuất cũng ghi bốn chữ “khán giả ân nhân”.

Sáng đèn hài hước và xót xa

Khán giả đến rạp có hàng ngàn gương mặt, hàng ngàn tâm tư, đâu phải ai cũng đồng cảm cùng bộ phim.

Ngày xưa, như bức tranh về gánh hát cải lương Viễn Phương rong ruổi miền Tây mà bộ phim xây dựng, khán giả đến với mỗi buổi diễn hẳn không phải ai cũng tâm đắc với nghệ thuật cải lương. Nhưng những người nghệ sĩ trong gánh hát vẫn một lòng “khán giả ân nhân”.

Khi chỉ lác đác vài người đến xem một đêm diễn tỉnh lẻ đìu hiu giữa bãi đất trống, nghệ sĩ vẫn trang điểm cầu kỳ, khoác lên mình những bộ trang phục diêm dúa và khi ra diễn không một giây nào thiếu tôn kính khán giả. 

Tình tiết đó trong Sáng đèn vừa hài hước vừa xót xa. Nếu không phải vì một lòng coi khán giả là ân nhân thì chẳng nghệ sĩ nào làm được như vậy.

Sáng đèn là bộ phim thiếu may mắn, thiếu khá nhiều yếu tố để thu hút khán giả đến rạp đông (hiện doanh thu mới đạt trên 2,4 tỉ đồng – theo Box Office Vietnam).

Khi phim ra mắt dịp Tết, suất chiếu vốn đã ít ỏi nên không có cơ hội nào để bật lên.

Đến nay, khi phim dời lại và chiếu vào ngày 22-3 vừa qua, tưởng đã tránh được “bom tấn” lớn Godzilla x Kong: Đế chế mới (29-3 mới ra rạp) thì lại gần như chìm nghỉm trước cơn sốt Quật mộ trùng ma – phim kinh dị Hàn Quốc bất ngờ làm mưa làm gió ở rạp Việt, sắp sửa thành phim Hàn có doanh thu lớn nhất mọi thời đại ở Việt Nam.

Và số phận phim Sáng đèn ở phòng vé gợi nhớ đến gánh hát Viễn Phương trong phim: có những đêm diễn rất vắng khán giả, nhưng ông bầu (NSƯT Hữu Châu đóng) và các nghệ sĩ vẫn một lòng “sáng đèn”, dù cũng khó thăng hoa bằng những đêm đông nghịt khán giả.

Tiếc câu hát “Hò xự xang xê cống líu hò”

Gánh hát Viễn Phương từng tan rồi lại hợp (nhờ một nữ khán giả giàu có một lòng yêu cải lương), nhưng cũng như ngoài đời, gánh tồn tại được hay không là phụ thuộc vào tấm lòng của đông đảo khán giả ân nhân.

Điều này đâu phải cứ muốn, cứ có tiền là quyết định được, nên các nghệ sĩ của Sáng đèn mới một lòng biết ơn đến vậy.

Tiếc cho Sáng đèn, tiếc cho câu hát “Hò xự xang xê cống líu hò” đầy cảm xúc trong bài hát nhạc phim Sáng đèn đã không đến được với nhiều khán giả hơn.

“Ngoài đó tôi đời thường nhưng nơi đây tôi là vua, tôi là chúa, tôi ca và múa/ Lụa là xiêm y phấn son/ Ánh sáng lên soi cho tôi vào vai diễn”. 

Đây là nỗi niềm không chỉ của nghệ sĩ ngày xưa mà còn ngày nay nữa, dù ngày nay hầu như không còn những gánh hát rong ruổi phương xa mưu sinh buồn tủi, bám trụ với nghề vì một tình yêu ít toan tính.

“Mình cũng là giới trẻ, cũng từng chẳng mặn mà gì với cải lương. Vậy mà xem xong đau đáu lắm, thương dữ lắm!” – khán giả tên Thủy Tiên viết về phim.

Nhóm người đến rạp xem Sáng đèn, dù thực sự rất ít ỏi, cũng khiến các nghệ sĩ có thêm động lực sống trọn tình với “khán giả ân nhân”.

• Trang 17 báo Tuổi Trẻ ngày 27/3/2024

“Bông hồng” chạy khắp thế gian

Tháng 3-2023, chị Nguyễn Tiểu Phương ghi dấu khi là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên chinh phục thành công sáu giải marathon danh giá nhất thế giới. Tiểu Phương đang hằng ngày truyền cảm hứng, đam mê thể thao đến cộng đồng qua mỗi bước chạy.

10 năm trước, World Marathon Majors (sáu giải marathon lớn nhất thế giới bao gồm: Tokyo, London, Berlin, Boston, Chicago, New York) vẫn còn là khái niệm xa vời với cộng đồng chạy bộ Việt Nam. Và rồi một thế hệ runner – bằng sự đam mê, nhiệt huyết đã từng bước chinh phục đỉnh cao của giới chạy marathon. 

Trong đó, cái tên Nguyễn Tiểu Phương (51 tuổi, TP.HCM) luôn được cộng đồng chạy bộ nhắc đến với sự ngưỡng mộ. Tháng 3-2023, chị Tiểu Phương đã trở thành người Việt đầu tiên hoàn thành cả sáu giải marathon (42,195km) lớn nhất hành tinh (World Marathon Majors).

Quyết tâm từ một câu nói

Ngày 26-3, chị Tiểu Phương mới trở về Việt Nam sau khi tham dự Los Angeles Marathon 2024. Tuy không danh giá bằng hệ thống sáu giải Majors, nhưng Los Angeles Marathon lại là giải đấu đặc biệt ra đời từ kỳ Olympic năm 1984 của nước Mỹ. Với những runner luôn hừng hực khí thế chinh phục thử thách như Tiểu Phương, đó là thách thức xứng đáng để “xách giày lên và đi”.

Những ai suy nghĩ rằng mình đã không còn trẻ trung để chạy bộ đường trường có thể sẽ thay đổi suy nghĩ nếu lắng nghe câu chuyện của chị Tiểu Phương. Năm 2019, khi đã 46 tuổi, chị Phương mới lần đầu tiên tham dự một giải thuộc World Marathon Majors. Và bốn năm sau (trong đó có hai năm gián đoạn vì dịch COVID-19), chị hoàn thành toàn bộ sáu giải đấu. Tất nhiên, để có thể đủ chuẩn tham dự mọi giải đấu thuộc hệ thống Majors là cả một quá trình chuẩn bị lâu dài.

“Năm 2013, khi bước sang tuổi 40, tôi tự thưởng cho mình một chuyến đi du lịch đến New York (Mỹ). Tình cờ cũng là thời điểm thành phố này đăng cai giải chạy marathon, thuộc hệ thống các giải Majors. Đó là một sự kiện rất lớn, tôi chụp hình và khoe với một HLV người nước ngoài ở Việt Nam. Ông ấy nói nguyên văn với tôi: “Những người được dự giải này đều là “quái vật” cả, còn những người bình thường như chúng ta không thể nào làm được đâu”, chị Tiểu Phương kể.

Câu nói vô tình từ người bạn nước ngoài đó lại khiến chị Phương day dứt khôn nguôi. Trở về Việt Nam, chị Phương bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về chạy bộ. Với công việc là HLV tại một trung tâm thể hình có tiếng ở TP.HCM, chị Tiểu Phương vốn đã có sẵn một vóc dáng thon gọn cùng nguồn thể lực dồi dào. Nhưng chạy marathon là một thử thách hoàn toàn khác.

Nửa năm tiếp theo, người mẹ một con này tự tìm tòi mọi thứ trên con đường chạy. “Thời điểm đó, phong trào chạy bộ ở TP.HCM và Việt Nam chưa được như bây giờ. Khi đó ở Sài Gòn mới chỉ có hai nhóm chạy bộ. Vì vậy, tôi cũng như mọi người, đều phải tự mình tìm hiểu xem chạy thế nào mới đúng tư thế, ăn thế nào mới chuẩn… Dần dà, mọi người tham gia các nhóm chạy nhiều, chia sẻ kinh nghiệm cho nhau để cùng tiến bộ”, chị Phương kể.

Hai năm sau, chị Phương bắt đầu tham gia các giải chạy marathon, với hành trang là… vô số những lần chấn thương từ đầu gối, lưng. Nhưng đó đều là những kinh nghiệm quý giá trên con đường chinh phục các mục tiêu lớn hơn.

Lan tỏa tình yêu thể thao đến cộng đồng

Một ngày sau khi Los Angeles Marathon 2024 kết thúc, Facebook của Tiểu Phương tràn ngập những hình ảnh sắc màu, khi nữ runner khoe dáng trên đường chạy trong… bộ váy hồng. Không chỉ có body hoàn hảo, gương mặt xinh đẹp, bước chạy của Tiểu Phương vô cùng mạnh mẽ. Ở chị toát lên tinh thần thể thao, không chỉ khỏe mà còn đẹp, đầy sức sống.

“Ước mơ của tôi là phát triển cộng đồng chạy bộ nữ lớn mạnh. Mọi người cũng biết, phụ nữ ít nhiều gặp khó khăn khi đến với thể thao. Đó có thể là những vấn đề về thể chất, rào cản trong tư tưởng. Khi cộng đồng không đủ đông đảo, phụ nữ cũng khó khăn hơn trong việc tìm kiếm kiến thức cho bản thân”, chị Phương chia sẻ.

Một năm qua, chị Tiểu Phương cùng nhiều nữ runner nổi tiếng khác ở Việt Nam chung tay gây dựng dự án cộng đồng giúp 100.000 phụ nữ chạy 5km. “Vì sao là 5km, vì đó là cự ly vừa phải với những người mới bắt đầu, và cũng đủ để chí ít có thể giúp cơ thể khỏe mạnh”, chị Phương nói. Song song đó, chị còn thành lập một CLB nhỏ mang tên Pink (màu hồng).

Ở đó, mọi người cùng chia sẻ với nhau về lối sống lành mạnh, niềm đam mê thể thao.

“Điều kiện để các chị em tham gia CLB Pink là họ phải chạy được 5km. Một người, nếu có thể chạy 5km cho thấy họ ít nhất cũng đã có ý thức rèn luyện sức khỏe. Sau đó, họ cũng bắt đầu đối mặt với nhiều thách thức. Nhiều người sẽ gặp chấn thương, rồi nản chí, hoặc không biết phải vượt qua thế nào. 

Chúng tôi muốn chung tay với nhau để giúp mọi phụ nữ có thể tận hưởng việc chơi thể thao đúng cách. Hồi còn trẻ, tôi cũng không thể nào ngờ một phụ nữ có gia đình, có công việc ổn định như mình lại có thể tham gia những giải chạy hàng đầu thế giới”, chị Phương chia sẻ.

Với nguồn năng lượng dồi dào nhờ thể thao, hằng ngày chị Tiểu Phương tất bật kiếm sống, tiết kiệm tiền cho những chuyến đi. Trong hành trình đó, bước chân của chị đã in dấu khắp nơi trên thế giới, lan tỏa niềm đam mê thể thao đến phụ nữ và cộng đồng.

Thầy Tôi

Blog PhamTon năm thứ mười bốn, kỳ 1 tháng 4 năm 2024.

Phạm Thị Hoàn

Lời dẫn của Phạm Tôn: Chúng tôi vô cùng đau buồn thông báo với bạn đọc quí mến của Blog PhamTon là khi bạn đọc bài viết xúc động này thì tác giả là bà Phạm Thị Hoàn, người con thứ 10 trong 16 người con của Học giả Phạm Quỳnh đã tạ thế tại Yerres (Pháp) nơi bà định cư từ nửa thế kỷ nay. Bà mất lúc 1:30 ngày 30/10/2011.

Bà Phạm Thị Hoàn sinh năm Dần (1926) tại Hà Nội. Bài này bà đọc trong lễ tưởng niệm 100 năm sinh thân phụ tổ chức tại Paris năm 1992, sau bài diễn thuyết nổi tiếng của giáo sư Phạm Thị Nhung Cô Kiều với Phạm Quỳnh.

Nhiều năm bà cùng chị là Tiến sĩ Phạm Thị Ngoạn lo việc bảo quản và lựa chọn cho xuất bản các tác phẩm của phụ thân bằng tiếng Việt và cả tiếng Pháp. Bà thường nói: “Cứ nhìn những dòng chữ của cha in trong Tạp chí Nam Phong ố vàng vì thời gian mà đau lòng”. Từ đó, bà cùng chị cho xuất bản nhiều sách có ích cho đời sau như: Phạm Quỳnh – 1892-1992 Tuyển tập và Di cảo – Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Phạm Quỳnh, nhà xuất bản An Tiêm, 1992, Paris (Pháp). Tập Hành trình nhật ký bao gồm các du ký nổi tiếng Mười ngày ở Huế, Một tháng ở Nam Kỳ và Pháp Du hành trình nhật ký được xuất bản thành sách lần đầu tại Paris năm 1997, cũng do bà Hoàn giữ bản quyền, nhà xuất bản Ý Việt (Pháp); sau đó in lần thứ hai tại San Jose (Mỹ) năm 2002 do nhà xuất bản An Tiêm. Sách bằng tiếng Pháp, hai bà cho in các tập Le Vietnam – À la Croisée Des Civilisations (Việt Nam – ở giao điểm các nền văn hóa), Le Vietnam – Problèmes Culturels et Politiques (Việt Nam- những vấn đề văn hóa và chính trị), Vietnam- L’Âme et L’Essence (Việt Nam – Tâm hồn và Bản chất) ở nhà xuất bản Ý Việt (Pháp), sau này, năm 2007, nhà xuất bản Tri Thức (Hà Nội) đã tổ chức dịch in thành sách Phạm Quỳnh-Tiểu luận viết bằng tiếng Pháp trong thời gian 1922-1932 (Essais 1922-1932)…

Sau khi chồng là nhạc sĩ Lương Ngọc Châu, cháu nội chí sĩ Lương Văn Can mất được vài năm, bà đã đi theo ông, hưởng thọ 85 tuổi.

*

*       *

Từ ngày lọt lòng đến năm lên bốn, tôi đã sống những ngày tháng êm lặng trong một khung cảnh gia đình yên hàn vô sự, bên Thầy Me và các anh các chị. Yên hàn vô sự đến mức quãng đời đó không ghi lại trong tâm khảm tôi một chút kỉ niệm nào!

Năm tôi lên năm, một sự kiện quan trọng đã thay đổi dòng đời của cả gia đình. Thầy tôi vào Huế làm việc và toàn thể gia đình đều rời Hà Nội đi theo.

Từ đó, cuốn “băng” kí ức trong tôi đã lần lượt ghi dấu những chặng đường nặng vết kỉ niệm, từ thời thơ ấu đến ngày nay.

Kỉ niệm đầu tiên là ngày nhập học trường Đồng Khánh, sau một tháng đến Huế. Ngày đó, theo trí nhớ của tôi, chắc chắn không phải là ngày khai trường, vì các “trò” trong lớp tôi, tức là lớp năm, toàn là một đám “ma cũ” cả. Họ gọi nhau “Tụi bây ơi, trò mới tụi bây ạ” rồi xúm quanh tôi, kẻ thì yên lặng “chiêm ngưỡng”, kẻ thì gợi chuyện, líu la líu lô giọng Huế tôi không hiểu kịp: “Ra chơi ù mọi với tụi tui không?” “Có biết chơi tàu bay không?” “Hay là chơi thẻ?”. Từng đó trò chơi các bạn mới đề nghị, tôi đều lắc đầu, vì không hiểu gì cả! Tôi nghe bàn tán: “Ngó bộ ngờ ngơ dữ!”

Trống đánh tan học buổi sáng, ai nấy đều sắp hàng lấy nón ra về. Thấy tôi vẫn “ngờ ngơ”, vài cô bé thương hại đến hỏi: “Rứa ba mạ trò có tới đón trò không?”. Tôi cũng chả hiểu gì, và vẫn “ngờ ngơ”, nước mắt chảy ròng, tìm chả thấy bóng dáng hai chị đâu để chạy theo hầu thoát cảnh hỏi cung này. Một cô bé tiến lại gần, giọng dịu dàng: “Rứa trò có hiểu “ba mạ” là chi không?”. Tôi lắc đầu, thì cô ta thở dài, tự nói “Hèn chi!” Và quay lại tôi giải nghĩa: “Ba mạ là cha mẹ mình. Rứa trò kêu ba mạ trò là chi?”. “Là Thầy Me”. Thế là cả bọn rũ ra cười và tôi lại được nghe giải thích: “Thầy là thầy giáo dạy học mình, đâu có sanh ra mình mà mình kêu thế cha mình được…”.Vừa lúc đó hai chị tôi ở lớp nhất và lớp nhì ra, đến đón tôi cùng về. Thấy tôi không được vui, hai chị yên chí là lần đầu tiên đi học trường, hẳn là nhớ nhà, nhưng đâu có hiểu được nông nỗi khổ tâm của tôi.

Trong đầu tôi cứ lẩn vẩn câu hỏi: “Tại sao tôi lại gọi cha tôi bằng Thầy?”. Bạn nói: “Thầy dạy mình chứ không sanh ra mình”, thật là chí lí. Thêm đó, tôi nhận thấy gọi “cha mẹ” bằng “ba mạ” nghe dễ thương hơn, thấy có sự thân mật gần gũi hơn, thấy “tân tiến” hơn chữ “Thầy”, nghe nghiêm khắc xa vời quá.

Về đến nhà, tôi chạy tìm ngay bác tài Mai để kể nỗi thắc mắc của tôi. Bác tài Mai là người vẫn đưa đón Thầy tôi đi làm và là người bạn độc nhất của tôi những ngày mới bước chân đến nhà Hậu Bổ ở Huế. Bác Mai ôm tôi vào lòng, vừa vuốt tóc tôi vừa nói: “Đừng có lo, có phải ai cũng gọi “cha” là “ba” mô, “ba” là bắt chước Tây đó; tui đây, tui kêu cha bằng “chú”, vợ tui kêu cha bằng “dượng””. Từ ngày đó tôi yên tâm, vì gọi cha bằng chú hay bằng dượng thì cũng “tức cười” như gọi cha bằng Thầy vậy.

Nhưng lớn lên, tôi càng nghiệm thấy không từ nào có thể đẹp và ý nghĩa bằng chữ “Thầy” khi áp dụng cho cha tôi. Chữ “Thầy” là hình ảnh sống động của cha tôi với các tính từ: chững chạc, mực thước, ôn hoà, ân cần, đôn hậu,…Và từ ngày khôn lớn, tôi đã suy tôn cha tôi qua chữ “Thầy” đáng kính và đáng mến đó.

Thầy tôi thờ chủ nghĩa “Trung Dung” nên giáo huấn con cái trong một khuôn khổ không nghiêm khắc như các cụ thời đó. Chứng cớ là tôi đã ra ngoài khuôn khổ xưa mà xưng với Thầy Me tôi là “em” chứ không xưng “con”. Còn nhớ trưa mùa hè năm ấy, khi “người ta đến đón” Thầy tôi đi, tôi còn chạy theo Người, nói với: “Thầy ơi, em lên gác lấy Magnésie Bismurée cho Thầy nhé”. Và được Thầy tôi quay lại dịu dàng nói: “Thầy không cần, chiều thầy sẽ về”. Ngày nay, ngồi viết lại dòng này, nước mắt tôi chan hoà thương cho mình lúc gia biến còn có phản ứng che chở cho cha và thương cho cha đã ngây thơ tin chiều sẽ trở về.

Thầy tôi dạy dỗ các con không theo lề lối xưa “yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. Vì chúng tôi không bao giờ bị ăn roi. Và cái “ngọt” cái “bùi” thì cũng quá thầm kín, chứ không lộ liễu như tôi đây, mỗi tối con trai tôi lên chúc mẹ ngủ ngon vẫn được nghe mẹ nựng: “Mẹ yêu em lắm, mẹ quý em lắm, em có biết không?”. Tôi nhận thấy Thầy tôi rất công bằng, mười ba người con, không hề thiên vị thương con nào hơn. Vào Huế, tôi có thêm ba em, hai gái một trai. Tôi nhận thấy chiều nào đi làm về, Thầy tôi cũng xuống ngay nhà ngang thăm em bé, đặt em bé xuống giường, lấy hai tay vuốt từ đùi xuống chân, hoặc nắn hai cánh ta trở ngược lên vai, vừa vuốt vừa nựng: “Vươn vai chóng nhớn, vươn vai chóng nhớn”. Tôi được chứng kiến Thầy tôi “tỏ tình” với các em bé nên cũng yên trí là các anh chị tôi và tôi cũng đều đã được chăm sóc như vậy.

Thầy tôi khuất núi, tôi mới tìm đọc đến sự nghịêp văn chương của Người. Thật là muộn màng đáng tiếc! Nhưng từ lâu tôi vẫn tự hỏi sao trong lúc sinh thời, Thầy tôi không bao giờ nói về mình với các con? Người ưu tư gì, Người khát vọng gì, Người tranh đấu gì, tư tưởng của người được người đương thời ủng hộ hay chống đối?… Thầy tôi chỉ chăm lo cho các con học hành tấn tới, dìu dắt các con sống trong một gia phong nền nếp. Thậm chí đến tạp chí Nam Phong hay các bài diễn văn của Thầy tôi, tôi cũng không được nghe Thầy tôi nói đến bao giờ!

Viết đến đây, một kỉ niệm “cười ra nước mắt” đã sống lại trong ký ức tôi: năm đó, tôi học đệ tam, trong giờ Pháp văn bà Sogny giảng một đoạn trong quyển Tuyển Tập của Pujarniscle: bài “La Poésie Annamite” (Thơ ca An Nam). Bà gọi tôi đọc nửa đoạn đầu, rồi bảo tôi cho ý chính đoạn đó cùng phê bình văn. Tôi còn nhớ câu đầu “Nous voguions lentement sur la Rivière des Parfums…” (Chúng tôi chèo thuyền từ từ trên sông Hương…) và kế tiếp là tả cảnh tả tình hay quá, lời văn nhẹ nhàng, lại có chút lẳng lơ lãng mạn khi tả giọng cô lái đò đưa câu hò mái đẩy, tiếng lanh lảnh vang trong tịch mịch. Tôi thao thao bất tuyệt nói cảm tưởng và hết lời khen tác giả. Bà Sogny chắc phải lấy làm lạ sự “mẹ hát con khen hay” của tôi. Sau khi tôi dứt lời, bà hỏi ngay: “Chắc hẳn trò biết tác giả bài này chứ?”. Không chút ngần ngại, tôi thản nhiên trả lời: “Thưa không”. Bà trợn tròn xoe đôi mắt dưới cặp kính dày: “Thật à, trò không biết thật à?”. Sau lưng tôi, các bạn khúc khích cười và nhắc tôi: “Của Ông Cụ mi đó”. Tôi chột dạ, lật qua trang sau thì quả nhiên chữ Phạm Quỳnh nổi bật ở cuối trang sách! Nào tôi có hay đâu, có bao giờ Thầy tôi bảo tôi đọc tác phẩm của Người đâu! Ai đó đọc đến dòng này chắc cũng ngạc nhiên không kém bà Sogny và các bạn đồng lớp của tôi thời đó.

Ngày nay, ngược dòng thời gian, thấy thương Cha vô cùng. Lúc nào cũng cô đơn, vượt cạn một mình, không tâm sự cùng ai. Âu đó cũng là thái độ của người tự trọng, biết lãnh trọn trách nhiệm, những nỗi ưu tư lo lắng một mình mình biết một mình mình hay, gánh vác mọi việc không hề muốn cho vợ con phải bận tâm. Tội thương! Cả đến lúc vô cùng đớn đau phải lìa đời, cũng một mình chịu đựng, mười ba người con mà không có được một mảnh khăn xô khóc cha! Con sông Bồ, ngọn núi Hắc Thú là mảnh đất Việt cuối cùng đã tiễn đưa cha tôi qua thế giới bên kia, một đêm thu lạnh năm Ất Dậu, dưới không độ tình người…

Thương cha đứt ruột!

Tôi không bao giờ thấy Thầy tôi ca thán giận hờn, hoặc bộc lộ sự vui mừng quá mức. Tôi biết thầy tôi vui những lúc người rung đùi ngâm thơ trước ấm trà độc ẩm hoặc đem Nhị Độ Mai, Kim Vân Kiều ra đọc cho Me tôi nghe. Hay vui hơn nữa, thì gợi ý Me tôi họp mạt chược. Còn những lúc buồn lo hay bất mãn chuỵên gì, tôi đoán là những lúc Thầy tôi nói bác tài Mai đưa xe lên chùa Vạn Phước. Trên đó, Sư Cụ luôn luôn để sẵn ngoài hành lang chánh điện một cái ghế xích đu. Thầy tôi thường nghỉ ở đó, tìm di dưỡng tinh thần trong giọng trầm nhẹ của lời kinh hoà tiếng mõ đều đều của khoá kinh chiều. Và như thế đến tối mịt mới về.

Tôi được diễm phúc có nhiều kỉ niệm với thầy tôi. Các chị đi ở riêng sớm, mấy em sau còn nhỏ lúc thầy tôi bị nạn, sát tôi trên dưới là hai trai, nên chỉ có tôi là con gái đúng tuổi để sai vặt: tôi chuyên cắt móng tay cho Thầy tôi và mỗi lần như vậy, Thầy tôi lai nói đùa: “Thầy là một nhà nho để móng tay ngắn”. Riêng câu đó cũng chứng tỏ Thầy tôi luôn dung hoà cái xưa và cái nay. Trong xã hội xưa, quan niệm về thứ bực bốn giới sĩ nông công thương thật bất di bất dịch, nhưng Thầy tôi đã không câu nệ trật tự xưa mà chấp nhận anh cả tôi vào Nam mở tiệm cơm. Hồi đó cũng có lắm kẻ dị nghị: “Sao Ông Cụ lại để ông con cả lấy nghề của chú ba Tàu?” Tôi có nhiệm vụ vặn đĩa hát cho Thầy tôi nghe khi người nghỉ trưa. Không biết tôi lúc đó có thấy hay hay không, chỉ nhớ như in là buồn ngủ quá mà không dám ngủ, vì đĩa hát cổ, máy hát cổ, luôn luôn phải thay kim, thay đĩa, lên giây cót…Nhưng những điệu Nam Ai, Nam Bằng, Tứ Đại Cảnh, hò mái nhì mái đẩy… và những bản ca trù, hát nói, chèo cổ, Kiều lẩy, Tần cung oán…đã in trong tiềm thức tôi, khiến lớn lên tôi càng mê những giai điệu cổ điển đó, nhất là trong thời gian sống xa quê hương…

Công việc thứ ba của tôi là đọc sách, cứ hai ngày đọc một quyển dày! Thầy tôi quả là một “mọt sách”. Cả một thư viện gồm sách Việt, Pháp và Hán văn có giá trị, đã bị đem ra bán cân ngoài 00 sau khi chúng tôi phải rời căn nhà yêu thương ở An Cựu ra Hà Nội!

Thầy tôi không hề tâm sự với ai. Đó là điều chúng tôi nhận thấy trong những năm sống bên Người.

Nhưng tôi đã lầm.

Năm 1942, anh họ tôi Phạm Trọng Nhân có dịp đến thăm Thầy tôi ở Huế. Chuyện trò giữa chú cháu có bề xúc tích hơn giữa cha con và qua câu chuyện cái mũ ni anh Nhân tôi kể lại, Thầy tôi đã để lộ tâm trạng thầm kín khi chỉ cái mũ ni bằng len đang đội và nói với anh họ tôi: “Thời buổi này, đội cái mũ ni che tai vừa ấm vừa yên”. Đó là tâm sự rồi!…

Cách đây non bốn mươi năm, chúng tôi có được đọc một bức thư Thầy tôi viết cho một người bạn Pháp vào cuối năm 1933, tức là một năm sau khi rời toà báo Nam Phong vào Huế. Đại khái Thầy tôi nói: Tôi đã chọn con đường của tôi. Tôi là một người ở buổi giao thời, giao thời giữa Đông và Tây, giữa quá khứ và tương lai, giữa một trạng thái chính trị do sự chiếm đóng gây nên và do đó đã sai lầm tận gốc và một trật tự mới, trong tương lai sẽ kính trọng phẩm giá con người hơn, nhưng sự kiện này không thể tạo lập ra được trong chốc lát. Vì thế, tôi cố gắng dung hoà những mâu thuẫn đó để giúp sức vào một sự tiến hoá khôn khéo đưa đến một tổng hợp trọn vẹn, lẽ tất nhiên tôi bị va chạm vào sự hiểu lầm của người đời (Chúng tôi nhấn mạnh – PT). Vì thế cuộc mạo hiểm phiêu lưu của tôi, đôi khi không khỏi có một tính cách thảm thương! Đó là tâm sự rồi!… Đọc qua bức thư, tôi hiểu Thầy tôi hơn, thương Thầy tôi hơn, kính phục Thầy tôi bội phần: tiên đoán được tính cách bi thảm của cuộc dấn thân mà vẫn dấn thân!…

Trong một cuộc phỏng vấn Thầy tôi vào tháng 6 năm 1945 do nhà báo Nguyễn Vạn An ghi dưới nhan đề Tôi đã gặp Phạm Quỳnh ở biệt thự Hoa Đường, Thầy tôi tiết lộ: “Trong một thời gian ra làm quan, tôi tự nhận thấy thâu thái học hỏi thêm được “nhân tình thế thái” rất nhiều. Ngày nay trở lại nghiệp cũ, có lẽ ngòi bút của tôi sẽ được dồi dào phong phú hơn xưa” … “Suốt một đời tôi đã phụng sự cho văn học, thì ngày nay, không vì lẽ gì tôi lại không muốn trở lại cái đời cầm bút đã bị một thời gian bỏ dở”… “Trong nền văn hóa chúng ta đang vun quén tạo lập, phải làm nảy nở được mầm tư tưởng quốc gia. Chúng ta đã chẳng làm việc để tìm cho được một Tổ quốc mà phụng sự là gì?”… Đó là tâm sự rồi!… Nhưng, nỗi niềm tâm sự thầm kín nhất, Thầy tôi đã giãi bày trên ngót năm mươi trang giấy học trò, gom dưới nhan đề Kiến văn cảm tưởng: Hoa Đường tùy bút. Quyển vở này ngẫu nhiên gia đình tìm thấy trên bàn viết của Thầy tôi, mở ở trang chót, có cái bút Waterman còn chặn ngang trang giấy viết dở bài cuối tựa Cô Kiều với tôi. “Cô Kiều với tôi” là niềm tâm sự mới thoát trên giấy trắng mực đen, nhưng, than ôi, ngàn kiếp mãi mãi còn dang dở…

Năm mươi trang giấy học trò đã được nghe Thầy tôi thủ thỉ niềm tâm sự của con tim chán chường với Nhân tình thế thái, với Con người hiểm độc, hay Anh chàng khoác lác. Trong những ngày hè nóng nực của Ất Dậu năm đó mà đọc Keyserling, thuật Keyserling, theo Thầy tôi nói, thì quyết không phải là một tiêu khiển. Thầy tôi đã đọc, đã thuật Tư tưởng Keyserling và ghi cảm tưởng là “Để kỉ niệm mấy ngày nóng nực lạ thường, giữa lúc thần trí bâng khuâng, lan man nghĩ ngợi những đường kia nỗi nọ xa gần…” Thần trí bâng khuâng, lan man nghĩ ngợi đã dẫn người đến với Lão Hoa Đường, để tiếc “phận nho quèn” mà không biết như Lão Hoa Đường “quyết chí ẩn dật” để giữ lấy tiết tháo thanh cao. Và lan man nữa đến tìm an ủi nơi cụ Tiên Điền Nguyễn Du, cảm như đây là người cùng hội cùng thuyền! Còn tâm sự gì nữa qua cô Kiều? Thầy tôi khi trẻ giữ để bụng, lúc về chiều lại muốn thoát ra cho nhẹ, thì oan nghiệt của số phận đã bắt thác phải mang theo!

…

Còn Thầy tôi?

Thầy tôi đã phải ra đi

Trước mắt tôi! …

Bất lực, tôi cúi đầu chịu oan khiên của định mệnh

…Để đánh dấu một trăm năm sinh nhật của Thầy tôi, tôi mạo muội ghi chép vài kỉ niệm nho nhỏ gắn liền thầy tôi với tôi.

Đây là lần đầu tiên trong đời tôi dám cầm bút “viết thư” tâm sự với các “bạn” chưa được quen biết.

Nhưng, chỉ cần nghĩ là “bạn” cũng đã cảm thấy sự khoan dung và thông cảm rồi!

Tôi xin thành thật cám ơn người “bạn” đã đọc đến những dòng này

Yerres, Pháp, 1992.

P.T.H.

(Trích Thầy Tôi, báo Ái Hữu, số 115, tháng 6-1992, Paris, Pháp)

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 1 tháng 3 năm 2024)

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 3 năm 2024

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 14/3/2024

Không để lọt những người chạy chọt, tham nhủng vào Trung ương khóa XIV

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lưu ý, không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV những người kê khai tài sản không trung thực, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất, nhiều tài sản khác mà không giải trình rõ được nguồn gốc…

Xây dựng Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV phải là một tập thể thật sự đoàn kết, trong sạch, vững mạnh

Ngày 13.3, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIV của Đảng chủ trì phiên họp đầu tiên của Tiểu ban cho ý kiến về một số vấn đề cần đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự của Đảng.

Theo Văn phòng Trung ương Đảng, phát biểu tại phiên họp, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, để chuẩn bị nhân sự Đại hội XIV của Đảng, vấn đề quan trọng hàng đầu là phải xác định đúng yêu cầu xây dựng Ban Chấp hành Trung ương mà hạt nhân là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo chủ chốt của Đảng.

Theo đó, Tổng Bí thư cho rằng, việc xây dựng Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV phải bảo đảm yêu cầu: Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV phải là một tập thể thật sự đoàn kết, trong sạch, vững mạnh, thống nhất cao ý chí và hành động, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức trong sáng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có tầm nhìn chiến lược; có trí tuệ, tư duy đổi mới, sáng tạo; tiêu biểu cho toàn Đảng về tính chiến đấu, tính kỷ luật; gắn bó mật thiết với nhân dân, quy tụ được sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng, toàn dân; đủ uy tín, năng lực lãnh đạo đất nước trong giai đoạn phát triển mới.

Trên cơ sở bảo đảm tiêu chuẩn, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV cần có số lượng và cơ cấu hợp lý để bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, tăng cường số lượng Ủy viên Trung ương Đảng ở các vị trí, địa bàn, lĩnh vực công tác trọng yếu. Bảo đảm tính kế thừa, ổn định, đổi mới và phát triển liên tục.

Không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, đủ tiêu chuẩn

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV phải thật sự là những đồng chí tiêu biểu của Đảng về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác; bảo đảm tiêu chuẩn chung của cán bộ.

Đặc biệt chú trọng các vấn đề như: Có tinh thần yêu nước sâu sắc, có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước và lợi ích của quốc gia – dân tộc.

Có ý chí chiến đấu cao, gương mẫu thực hiện nguyên tắc, kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước; dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; nói đi đôi với làm, gắn bó mật thiết với nhân dân, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt trong hành động.

Có phẩm chất đạo đức và lối sống trong sáng, gương mẫu, được cán bộ, đảng viên và nhân dân tín nhiệm. Có tinh thần trách nhiệm cao, tâm huyết, tận tụy với công việc; bản thân không tham nhũng, quan liêu, cơ hội, vụ lợi, tham vọng quyền lực và kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực, quan liêu, tham nhũng; không để vợ, chồng, con, người thân lợi dụng chức quyền để trục lợi.

Có ý thức giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, gương mẫu chấp hành sự phân công và nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; công minh, công bằng trong đánh giá, sử dụng cán bộ.

Có trí tuệ, tầm nhìn, tư duy chiến lược và kiến thức tương đối toàn diện để tham gia hoạch định đường lối, chính sách và sự lãnh đạo tập thể của Ban Chấp hành Trung ương. Có năng lực cụ thể hóa và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách, nhiệm vụ của Đảng, chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới tại lĩnh vực, địa bàn công tác được phân công; qua thực tiễn tỏ rõ là người có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với nhân dân, có năng lực sáng tạo, nhiệt huyết, làm việc có hiệu quả, có “sản phẩm” cụ thể, rõ rệt; dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; đoàn kết, quy tụ, phát huy được đội ngũ cán bộ trong lĩnh vực, địa bàn được phân công. Có ý thức, trách nhiệm và khả năng tham gia thảo luận, đóng góp vào các quyết định chung của Ban Chấp hành Trung ương; đủ sức khoẻ để hoàn thành nhiệm vụ.

“Nói tóm lại là phải vừa có Đức vừa có Tài, trong đó Đức là gốc (“chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài”)” – Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh và nêu rõ “kiên quyết không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, đủ tiêu chuẩn”.

Không để lọt người tham vọng quyền lực, xu nịnh, kê khai tài sản không trung thực

Tổng Bí thư cũng lưu ý, không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV những người có một trong các khuyết điểm sau:

Bản lĩnh chính trị không vững vàng; không kiên định đường lối, quan điểm của Đảng; có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, xu nịnh, chạy chọt, tham nhũng, quan liêu, cục bộ, vận động cho cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm; thiếu chính kiến, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh;

Vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, mị dân, chuyên quyền, độc đoán; không công bằng, công minh trong đánh giá, sử dụng cán bộ, trù dập người thẳng thắn đấu tranh, phê bình;

Để nội bộ mất đoàn kết nghiêm trọng hoặc để xảy ra tham nhũng, thất thoát, vụ việc tiêu cực lớn ở địa phương, cơ quan, đơn vị;

Không chịu nghiên cứu học hỏi; bảo thủ, trì trệ, làm việc kém hiệu quả, nói nhiều làm ít, nói không đi đôi với làm; ý thức kỷ luật kém, không chấp hành sự điều động, phân công của tổ chức, uy tín giảm sút;

Kê khai tài sản không trung thực, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất, nhiều tài sản khác mà không giải trình rõ được nguồn gốc; bản thân hoặc vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính;

Vi phạm quy định về lịch sử chính trị hoặc chính trị hiện nay.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 15/3/2024

Đề nghị Trung Quốc tuân thủ hiệp định vịnh Bắc Bộ

Bộ Ngoại giao Việt Nam đưa ra phản ứng, sau khi có thông tin Trung Quốc tuyên bố xác lập đường cơ sở tại vịnh Bắc Bộ gần đây.

Ngày 14-3, trong cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, người phát ngôn Phạm Thu Hằng nhận được câu hỏi liên quan động thái của Trung Quốc đối với vịnh Bắc Bộ.

Theo đó, bà Hằng được đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước việc Trung Quốc đã tuyên bố xác lập đường cơ sở tại vịnh Bắc Bộ gần đây.

Trả lời về vấn đề này, đại diện Bộ Ngoại giao cho biết Việt Nam và Trung Quốc là hai quốc gia tiếp giáp vịnh Bắc Bộ.

Ngày 25-12-2000, hai nước đã ký kết Hiệp định về phân định vịnh Bắc Bộ và hiệp định này đã có hiệu lực vào ngày 30-6-2004 để xác định ranh giới lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa, mỗi nước trong vịnh Bắc Bộ.

Việt Nam cho rằng các quốc gia ven biển cần tuân thủ Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) khi xác định đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải.

Theo đó, bảo đảm không làm ảnh hưởng đến các quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia khác, bao gồm quyền tự do hàng hải, quyền quá cảnh qua các eo biển sử dụng cho hàng hải quốc tế và phù hợp với UNCLOS.

Cũng theo bà Hằng, Việt Nam đã và sẽ tiếp tục trao đổi quan điểm với Trung Quốc về vấn đề này trên tinh thần hữu nghị, hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau.

“Việt Nam đề nghị Trung Quốc tôn trọng và tuân thủ Hiệp định về phân định lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa giữa hai nước trong vịnh Bắc Bộ ký năm 2000 giữa Việt Nam và Trung Quốc và UNCLOS 1982”, bà Hằng nhấn mạnh.

Đại diện Bộ Ngoại giao cũng khẳng định Việt Nam bảo lưu quyền và lợi ích pháp lý của mình theo luật pháp quốc tế, cũng như quan điểm đã nêu tại tuyên bố ngày 6-6-1996 của Chính phủ Việt Nam liên quan đến tuyên bố ngày 15-5-1996 của Chính phủ Trung Quốc công bố đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải của Trung Quốc.

Duy Linh

• Trang 18 báo Tuổi Trẻ ngày 14/3/2024

Tên anh đã thành tên phố phường bất tử

Một liệt sĩ anh dũng hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc ở Gạc Ma (Trường Sa) vào ngày 14-3-1988 đã được đặt tên cho tuyến đường ở ngay quê hương liệt sĩ. Tên anh mãi ở trong lòng người dân.

Người nhận vinh dự này là Anh hùng liệt sĩ Trần Văn Phương – thiếu úy, phó chỉ huy trưởng đảo đá Gạc Ma.

Càng đặc biệt hơn khi tuyến đường được chọn lại nằm chính trên quê hương của liệt sĩ Phương tại phường Quảng Phúc, thị xã Ba Đồn, Quảng Bình. Trong trái tim người dân, việc liệt sĩ Trần Văn Phương được đặt tên đường cũng là cách để không chỉ liệt sĩ này mà cả nỗi đau mang tên Gạc Ma sẽ mãi mãi trở thành bất tử trong lòng dân nước Việt.

Gạch nối giữa quê hương và biển cả

Chiều trước ngày kỷ niệm trận chiến bi hùng ở Gạc Ma, anh Trần Văn Hiệp, em trai của liệt sĩ Trần Văn Phương, cứ thấp thỏm hồi hộp. Khoảng mười năm lại đây, vào những dịp tưởng niệm liệt sĩ hy sinh trong trận hải chiến Gạc Ma, anh đã khá quen với việc sẽ có nhiều đồng đội và chính quyền về trước phần mộ của liệt sĩ Phương tại nghĩa trang phường Quảng Phúc cùng tổ chức lễ tưởng niệm trong ngày này.

Nhưng năm nay, một sự kiện còn đặc biệt hơn sẽ diễn ra trong dịp kỷ niệm mà ngay chính anh Hiệp cũng không bao giờ hình dung ra. Đó là việc tên liệt sĩ Trần Văn Phương được đặt cho một tuyến đường ngay tại phường Quảng Phúc.

Mấy hôm trước khi quyết định này được chính quyền thị xã Ba Đồn thông báo, anh Hiệp lặng lẽ vào trước bàn thờ anh trai và người mẹ vừa qua đời mấy tháng trước thắp nén nhang. Anh nói mình phải báo tin cho anh và mẹ việc này để ở nơi xa anh trai và mẹ biết được niềm vinh dự lớn lao.

Không thể cầm lòng, ngay trong chiều 13-3, anh Hiệp đã tìm đến tuyến đường sẽ mang tên anh trai mình vào ngày mai. Anh nói thật ra tuyến đường này với anh rất quen thuộc vì cách nhà hơn cây số và gắn liền với tuổi thơ của cả hai anh em, nhưng anh vẫn xuống xe đi bộ từng bước như muốn tìm lại chút ký ức.

Không chỉ anh Hiệp mà một người em trai khác của liệt sĩ Phương ở tận TP.HCM là Trần Văn Hồng cũng đã tức tốc trở về quê trong sáng 13-3 để kịp dự sự kiện tên anh mình được đặt cho tuyến đường.

Tuyến đường được chính quyền thị xã Ba Đồn chọn đặt tên liệt sĩ Trần Văn Phương nằm ở tổ dân phố Mỹ Hòa, dài khoảng một cây số chạy dọc bờ sông Gianh dẫn ra cửa biển. Theo chính quyền địa phương, không phải ngẫu nhiên mà tuyến đường này được chọn. Vì đường này hướng từ phía nhà của liệt sĩ Phương chạy ra hướng biển như là một gạch nối giữa nơi sinh ra tại quê hương và nơi liệt sĩ ngã xuống khi bảo vệ đảo đá Gạc Ma giữa biển cả thiêng liêng của Tổ quốc.

“Anh Phương cùng 63 đồng đội đã nằm lại giữa biển vào ngày 14-3-1988 sau loạt đạn của tàu Trung Quốc. Anh không thể trở về thì giờ tên anh đã hiện diện trên quê hương mỗi ngày và mãi mãi. Đây cũng là sự động viên, niềm tự hào lớn lao với gia đình tôi, quê hương tôi”, anh Hiệp xúc động bày tỏ.

Tuyến đường của niềm vinh dự và tự hào

Lễ gắn bảng tên đường mang tên Trần Văn Phương chính thức diễn ra vào sáng 14-3, nhưng từ chiều 13-3 công tác chuẩn bị đã được chính quyền địa phương thực hiện.

Một nhóm dân địa phương tại tổ dân phố Mỹ Hòa (phường Quảng Phúc) đã có mặt để phát quang một số vị trí có cây cối dọc tuyến đường. Một khu vực khá rộng sát bờ sông Gianh đã được san bằng phẳng để làm nơi diễn ra buổi lễ gắn bảng tên đường cũng như lễ tưởng niệm 64 liệt sĩ hy sinh tại đảo Gạc Ma. Bảng tên đường và cột trụ cũng được chuẩn bị sẵn để gắn vào đế trụ ở ngay vị trí đầu đường.

Chiều 13-3 dù chưa chính thức nhưng nhiều người dân địa phương đã háo hức đổ ra tuyến đường này để xem việc chuẩn bị đặt tên đường. Với những người dân ở đây thì cái tên thiếu úy Trần Văn Phương đã quá thân thuộc và như một niềm tự hào.

Ông Nguyễn Văn Tình, ở tổ dân phố Mỹ Hòa, rất háo hức lẫn xúc động. Ông Tình kể mình cũng từng là bộ đội hải quân cùng thời với liệt sĩ Phương. Và sau trận hải chiến Gạc Ma vào tháng 3-1988 thì hơn nửa năm sau đó ông được cử ra lại đảo Cô Lin. Đây là nơi chiếc tàu HQ505 và các chiến sĩ hải quân Việt Nam đã lao lên đảo đá ngầm này để biến thành pháo đài thép bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Chính vì có mặt tại đảo này, bước vào chiếc tàu 505 với chi chít lỗ đạn nên ông Tình hiểu được sự khốc liệt của trận chiến không cân sức ở thời điểm đó. Và vì thế ông càng tự hào hơn về những liệt sĩ đã hy sinh vì bảo vệ đảo Gạc Ma, trong đó có thiếu úy Trần Văn Phương – bạn cùng quê với ông.

“Đây là vinh dự và cũng là ghi nhận sự hy sinh của liệt sĩ Phương, nhưng cũng là niềm tự hào chung của người dân Quảng Phúc vì đất này đã đóng góp cho đất nước một người anh hùng”, ông Tình trải lòng.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 12/3/2024

Việt Nam – Canada khai mạc khóa huấn luyện sĩ quan tham mưu Liên Hiệp Quốc

Ngày 11-3, khóa huấn luyện sĩ quan tham mưu Liên Hiệp Quốc năm 2024, do Việt Nam và Canada đồng tổ chức khai mạc tại Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam (Hà Nội).

Đồng chủ trì lễ khai mạc có Trung tướng Nguyễn Trọng Bình – phó tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam – và Đại sứ Canada tại Việt Nam Shawn Steil.

Với sự tham gia của 64 giảng viên, điều phối viên và học viên, khóa huấn luyện sĩ quan tham mưu Liên Hiệp Quốc trang bị kiến thức và kỹ năng chuyên môn căn bản về công tác tham mưu quân sự Liên Hiệp Quốc cấp sở chỉ huy phái bộ cho sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam và các nước đối tác.

Hoạt động nằm trong khuôn khổ Chương trình hợp tác và huấn luyện quân sự (MTCP) của Canada, nhằm chuẩn bị triển khai thực hiện nhiệm vụ tại các phái bộ gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc trên cương vị sĩ quan tham mưu Liên Hiệp Quốc.

Qua đó nhằm góp phần nâng cao năng lực tổ chức các khóa huấn luyện chuyên sâu quốc tế về gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc và phát triển đội ngũ giảng viên về gìn giữ hòa bình tại Việt Nam. Đồng thời tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam với Canada và các đối tác quốc tế trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc.

Tại khóa học, các học viên được trang bị kiến thức cơ bản về Liên Hiệp Quốc và hoạt động gìn giữ hòa bình như: môi trường hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc, cơ cấu tổ chức phái bộ, các cơ quan tham mưu phái bộ, cơ sở pháp lý và hướng dẫn quy định hoạt động của phái bộ (quy tắc sử dụng vũ lực, luật nhân đạo quốc tế, thỏa thuận về quy chế lực lượng).

Cùng với đó là nguyên tắc hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc, chỉ huy và kiểm soát, công tác tham mưu tác chiến, bảo vệ dân thường, hỗ trợ nhân đạo, quan hệ truyền thông, giải giáp vũ trang, giải trừ quân bị và tái hòa nhập cộng đồng, thu thập, phân tích thông tin tình báo và điều phối quân – dân sự.

Trung tướng Nguyễn Trọng Bình chia sẻ trong 10 năm qua, quá trình chuẩn bị và triển khai lực lượng tham gia các sứ mệnh gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc của Việt Nam luôn nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình, quý báu từ phía Canada, nhất là trong lĩnh vực huấn luyện, đào tạo nâng cao năng lực tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình.

“Đây là lần đầu tiên Việt Nam và Canada đồng tổ chức khóa huấn luyện sĩ quan tham mưu Liên Hiệp Quốc, và cũng là khóa huấn luyện chuyên sâu quốc tế về gìn giữ hòa bình lần thứ tư do hai nước đồng tổ chức tại Việt Nam, trong bối cảnh Việt Nam tham gia ngày càng sâu rộng vào các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc” – ông Bình nhấn mạnh.

Đánh giá cao mối quan hệ đối tác giữa Việt Nam và Canada trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình, đặc biệt là việc ký bản ghi nhớ về lĩnh vực gìn giữ hòa bình Việt Nam – Canada vào năm 2023, Đại sứ Canada tại Việt Nam Shawn Steil nêu rõ khóa huấn luyện lần này đã góp thêm một minh chứng về mối quan hệ hợp tác quốc phòng ngày càng phát triển giữa hai nước trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc.

Hà Thanh

• Trang 12 báoTuổi Trẻ ngày 12/3/2024

Giáo sư Nguyễn Đình Đức vào hội đồng biên tập tạp chí quốc tế uy tín

Đầu tháng 3-2024, giáo sư Nguyễn Đình Đức chính thức trở thành thành viên hội đồng biên tập tạp chí quốc tế về khoa học và công nghệ hàng không vũ trụ, Nhà xuất bản Elsevier, Hà Lan.

Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết giáo sư Nguyễn Đình Đức – chủ tịch hội đồng Trường đại học Công nghệ, phó chủ tịch Hội Cơ học Việt Nam, giám đốc Phòng thí nghiệm vật liệu và kết cấu tiên tiến – vừa chính thức trở thành thành viên hội đồng biên tập tạp chí quốc tế về khoa học và công nghệ hàng không vũ trụ – Journal of Aerospace Science and Technology, Nhà xuất bản Elsevier (Hà Lan).

Đây là một trong những tạp chí quốc tế hàng đầu có trong danh mục SCI index, top 5%, rất có uy tín và chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học, kỹ thuật và công nghệ hàng không – vũ trụ.

Thành viên ban biên tập tạp chí là các nhà khoa học xuất sắc trên thế giới trong lĩnh vực khoa học, kỹ thuật và công nghệ hàng không vũ trụ từ nhiều quốc gia trên thế giới như: Mỹ, Anh, Pháp, Úc, Ý, New Zealand, Trung Quốc… và Việt Nam.

Giáo sư Nguyễn Đình Đức cũng là nhà khoa học đầu tiên của Việt Nam có vinh dự này.

Hiện tại, giáo sư Nguyễn Đình Đức là thành viên hội đồng biên tập của 10 tạp chí quốc tế trong danh mục ISI thuộc những nhà xuất bản có uy tín, như: tạp chí Aerospace Science and Technology (Nhà xuất bản Elsevier); tạp chí Mechanical Engineering Science (Proc. IMechE Part C, Nhà xuất bản SAGE); tạp chí Mechanics of Composite Materials và tạp chí Mechanical Science and Technology (Nhà xuất bản Springer); tạp chí Applied Mathematics and Mechanics (Zeitschrift für Angewandte Mathematik und Mechanik, Nhà xuất bản WILEY); tạp chí Cogent Engineering (UK, Nhà xuất bản Taylor & Francis); tạp chí Science and Engineering of Composite Materials (Nhà xuất bản De Gruyter)…

Đồng thời, ông đã công bố trên 350 bài báo, công trình khoa học, trong đó có hơn 200 bài báo trên các tạp chí quốc tế ISI có uy tín.

Từ năm 2019 đến nay, ông liên tiếp lọt vào top 10.000 nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới và top 100 nhà khoa học hàng đầu thế giới trong lĩnh vực kỹ thuật và công nghệ (Engineering and Technology) – đứng thứ 85 thế giới trong năm 2023.

Cũng từ nhiều năm nay, giáo sư Nguyễn Đình Đức là người Việt Nam duy nhất đang làm việc trong nước được Research.com xếp hạng nhà khoa học xuất sắc của thế giới trong lĩnh vực Engineering and Technology.

Nguyên Bảo

• Trang 20 báo Tuổi Trẻ ngày 12/3/2024

Chủ tịch ANZBC: Hãy làm ăn ở Việt Nam

Chủ tịch Hội đồng kinh doanh ASEAN – New Zealand (ANZBC) Kathleen Morrison kêu gọi doanh nghiệp New Zealand đến Việt Nam làm ăn, khi bà điều phối cuộc tọa đàm giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính với gần 20 doanh nghiệp hàng đầu New Zealand và thế giới.

Bà Morrison cho rằng sự hiện diện của Thủ tướng cùng nhiều bộ trưởng cho thấy sự coi trọng và tạo động lực cho doanh nghiệp New Zealand đến Việt Nam. Bà Morrison dành cho Tuổi Trẻ cuộc phỏng vấn bên lề tọa đàm.

* Tại tọa đàm ngày 11-3, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Chính phủ Việt Nam sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài và nêu ra những lĩnh vực mong muốn có những dự án cụ thể của New Zealand ở Việt Nam như kinh tế xanh, kinh tế số, nông nghiệp công nghệ cao… Bà đánh giá thế nào về điều này?

– Thông điệp của Thủ tướng Phạm Minh Chính là rất rõ ràng.

Ông đặc biệt quan tâm đến việc tìm kiếm khả năng kết nối thương mại tốt hơn giữa các công ty New Zealand và Việt Nam.

Sự hiện diện đông đảo của phái đoàn do Thủ tướng dẫn đầu là một tín hiệu đối với các doanh nghiệp New Zealand, rằng chúng ta nên đáp lại lời kêu gọi từ Việt Nam bởi vì các bạn đang rất nghiêm túc trong việc khai phá dư địa trong lĩnh vực thương mại song phương.

Việt Nam có tầng lớp trung lưu ngày càng tăng, dân số đông và đều mang lại nhiều lợi ích cho các công ty New Zealand.

Cả hai nước chúng ta có nhiều ngành có thể bổ sung cho nhau một cách chặt chẽ. Thật tốt cho các doanh nghiệp New Zealand khi hôm nay họ có thể nói chuyện trực tiếp với Thủ tướng và các bộ trưởng Việt Nam, cũng như gặp gỡ trực tiếp các doanh nghiệp khác cho những cơ hội hiện có cũng như trong tương lai.

Cuộc tọa đàm đã tạo ra sự hào hứng và năng lượng để theo đuổi những cơ hội đó.

* Vậy ưu tiên của ANZBC với Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á nói chung là gì sau chuyến thăm của Thủ tướng, thưa bà?

– Chúng tôi xác định ASEAN mà trong đó có Việt Nam sẽ là đối tác thương mại rất chiến lược và rất tốt để các doanh nghiệp New Zealand khám phá.

Năm ngoái, Chính phủ, Bộ Ngoại giao và Thương mại New Zealand đã đặc biệt dành nhiều sự quan tâm đến khu vực này, chủ yếu bởi vì những cân nhắc liên quan đến tình trạng biến đổi khí hậu.

Trong bối cảnh như vậy, việc có một đối tác thương mại gần hơn về mặt địa lý là điều hợp lý và Đông Nam Á cũng như Việt Nam là một điểm đến nhiều tiềm năng chưa khai phá.

Chúng tôi đang có một số hoạt động kinh doanh với Việt Nam và Đông Nam Á. Nhưng chắc chắn chúng ta có thể làm được nhiều hơn và nên làm nhiều hơn nữa.

Thế giới đang hướng tới New Zealand để có nhiều công nghệ xanh và chỉ có lợi khi chúng tôi giao dịch với các đối tác thương mại gần gũi, bởi vì công nghệ xanh sẽ được sử dụng theo cách xanh.

Tôi biết Đông Nam Á hiện tại đang tập trung vào nền kinh tế xanh và nền kinh tế tuần hoàn. Việt Nam cũng vậy, nên cơ hội cho chuyển giao công nghệ là có và rất tiềm năng.

* Vậy việc kết nối và lan tỏa thông tin cho các doanh nghiệp Việt Nam – New Zealand thì sao, thưa bà?

– Việc chúng tôi làm nhiều nhất là tổ chức các hội thảo một cách thường xuyên để hiểu rõ hơn về thị trường Việt Nam, chia sẻ sự hiểu biết lẫn nhau về đất nước này giữa những người tham gia.

Tất nhiên, nếu có bất kỳ công ty Việt Nam nào muốn đến New Zealand và tìm kiếm cơ hội đầu tư, chúng tôi hoan nghênh các đề nghị từ họ.

Nhiều thành viên của ANZBC là người Việt Nam và họ rất mong được kết nối với các doanh nghiệp Việt Nam muốn vào New Zealand. Bất cứ điều gì có thể làm, chúng tôi sẽ làm hết.

* Và sẽ có một phái đoàn doanh nghiệp New Zealand do ANZBC tổ chức sang Việt Nam sau chuyến thăm lần này của Thủ tướng Phạm Minh Chính?

– Chúng tôi rất mong muốn điều đó và đang lên kế hoạch, nhưng ban đầu sẽ chỉ tập trung vào những công ty trong ngành sữa của New Zealand.

Nhưng tôi biết nhiều công ty ở New Zealand cũng đang muốn có một phái đoàn như vậy. Họ muốn tìm hiểu về thị trường Việt Nam và nghe giới thiệu về các ngành công nghiệp khác nhau.

Những hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp này nằm trong lĩnh vực được Việt Nam tập trung ưu tiên.

Hiện tại chúng tôi chỉ mới ở giai đoạn lập kế hoạch, nhưng nó chắc chắn nằm trong danh sách việc cần làm của chúng tôi.

* Bà có thông điệp gì cho doanh nghiệp New Zealand sau cuộc tọa đàm có sự tham dự của Thủ tướng cùng nhiều bộ trưởng?

– Thông điệp của tôi là Việt Nam rất cởi mở và mong muốn giao thương với New Zealand. Chúng ta sẽ bổ trợ nhau trong nhiều lĩnh vực, cùng nhau phát triển và mang lại lợi ích cho đất nước. Đừng chần chừ gì nữa.

Nhấc điện thoại lên và gọi cho thương vụ Việt Nam nếu cần để kết nối với họ và làm ăn!

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 10/3/2024

Lễ hội Việt – Nhật làm sâu sắc quan hệ giữa hai nước

Đó là chia sẻ của ông Takebe Tsutomu, cố vấn đặc biệt Liên minh nghị sĩ hữu nghị Việt – Nhật và là người đã góp công lớn trong việc duy trì, phát triển Lễ hội Việt – Nhật trong suốt 11 năm qua.

Cả 8 kỳ Lễ hội Việt – Nhật đầu tiên đã ghi đậm dấu ấn của ông Takebe Tsutomu, nguyên chủ tịch Liên minh nghị sĩ hữu nghị Việt – Nhật và hiện là cố vấn đặc biệt của liên minh này, dưới vai trò trưởng ban tổ chức lễ hội phía Nhật Bản.

Trong lần lễ hội thứ 9 này, ông Takebe quay lại Việt Nam với vai trò trưởng ban danh dự ban tổ chức lễ hội. Tuổi Trẻ Online có dịp trao đổi cùng ông Takebe về ý nghĩa của sự kiện hữu nghị đặc biệt này.

Lễ hội Việt – Nhật tạo sự giao lưu về con người giữa hai nước

Ông Takebe nhớ về những ngày đầu của Lễ hội Việt – Nhật: “Lễ hội Việt – Nhật đầu tiên được tổ chức vào tháng 11-2013. Đó chính là năm đánh dấu cột mốc kỷ niệm 40 năm thiết lập mối quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản.

Khi đó, mục đích ban đầu của lễ hội là tạo mối quan hệ hợp tác giao lưu giữa hai nền văn hóa khác nhau là Việt Nam và Nhật Bản. Từ đó, lễ hội có thể tạo ra những giá trị văn hóa mới và nâng tầm giá trị văn hóa của hai quốc gia”.

Trưởng ban tổ chức lễ hội năm ấy nhớ rõ tuy là lần đầu tiên nhưng lễ hội đã thu hút được đến 70.000 người tham gia. Ông cũng nhớ trời đã mưa rất to vào ngày tổ chức lễ hội.

Những năm sau đó, lễ hội tiếp tục được tổ chức đều đặn và chỉ bị gián đoạn bởi dịch COVID-19. Tuy nhiên, ngay sau đại dịch, lễ hội đã chứng minh được sức sống của mình trong lòng người dân TP.HCM khi lễ hội năm 2023 thu hút tới 485.000 du khách.

“Trong bối cảnh đó, nhìn vào thống kê về du lịch toàn cầu, có thể thấy là số lượt khách du lịch hai chiều giữa Việt Nam và Nhật Bản tăng nhiều lần qua từng năm. Trên thế giới chỉ có hai quốc gia như Việt Nam và Nhật Bản đạt được điều đó thôi. Với tôi, đó là một trong những hiệu quả mà Lễ hội Việt – Nhật đóng góp: tạo ra sự giao lưu về con người giữa hai quốc gia”, ông Takebe khẳng định.

Cơ hội đầu tư từ Lễ hội Việt – Nhật

Điểm đặc biệt của Lễ hội Việt – Nhật nằm ở chỗ không chỉ giao lưu văn hóa, lễ hội còn là cơ hội để doanh nghiệp hai nước gặp gỡ và mở ra những cơ hội hợp tác quan trọng.

Tối 8-3, hội thảo và hội đàm thương mại xúc tiến du lịch Nhật Bản tại Việt Nam đã được tổ chức trong khuôn khổ lễ hội.

Tại đây, các doanh nghiệp lữ hành hai nước đã trao đổi với nhau về tiềm năng du lịch song phương, đặc biệt khi Nhật Bản sẽ tổ chức Triển lãm thế giới 2025 tại thành phố Osaka.

Các hội thảo, hội đàm tương tự cũng đã được tổ chức trong các kỳ lễ hội trước, bao quát đa dạng lĩnh vực trong quan hệ hợp tác song phương, du lịch, văn hóa ẩm thực, kinh doanh truyện tranh Nhật Bản (manga)…

Ông Takebe nhớ về một trong những thành công của lễ hội: “Năm 2018, trong khuôn khổ dự án được Bộ Kinh tế – Thương mại Nhật Bản (METI) tài trợ, một loạt chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn ở Nhật Bản (konbini) đã có mặt tại Lễ hội Việt – Nhật. Có lẽ, từ thời điểm đó, rất nhiều chuỗi cửa hàng tiện lợi đã đầu tư vào Việt Nam”.

Cố vấn đặc biệt Liên minh nghị sĩ Việt – Nhật khẳng định qua sự kiện trên, lễ hội đã chứng minh bản thân không chỉ tạo ra giao lưu về con người, giao lưu về du lịch mà còn góp phần thúc đẩy tiêu dùng và kinh doanh.

“Chúng ta thấy Lễ hội Việt – Nhật có vai trò rất lớn, đóng góp cho giao lưu con người, giao lưu văn hóa, giao lưu du lịch, giao lưu tri thức và giao lưu khoa học công nghệ”, ông Takebe kết luận.

• Trang 20 báo Tuổi Trẻ ngày 10/3/2024

Trí tuệ Việt hướng về Tổ Quốc

Cộng đồng hơn 350.000 người Việt ở Úc là một nguồn lực lớn, không chỉ đóng góp cho sự thịnh vượng của quốc gia sở tại mà còn cho quê hương và góp phần vun đắp quan hệ tốt đẹp giữa hai nước.

Trước khi lên đường sang thăm chính thức New Zealand ngày 9-3, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dành thời gian gặp gỡ Hội doanh nhân Việt Nam và Hội trí thức – chuyên gia Việt Nam (VASEA) tại Úc.

Kết nối trí thức cho nước nhà

Cả hai cuộc gặp diễn ra liền nhau, ngay trước giờ Thủ tướng ra sân bay và kéo dài hơn dự kiến. Chia sẻ với bà con, Thủ tướng mong muốn các hội sẽ là cầu nối giữa các trí thức, nhà khoa học, cơ sở nghiên cứu, đào tạo, doanh nghiệp Úc với Việt Nam để góp phần phát triển đất nước, góp phần cụ thể hóa khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện Việt – Úc vừa thiết lập.

Trong số những người tham dự có giáo sư Ngô Đức Tuấn, phó chủ tịch VASEA phụ trách khoa học – công nghệ. Ông đã tham gia hướng dẫn và đào tạo nhiều thế hệ sinh viên Việt Nam tại Úc và Việt Nam trong suốt 20 năm qua.

Năm 2023, ông được bầu làm viện sĩ Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Úc, chủ tịch Mạng lưới nghiên cứu quốc tế về giảm khí thải cho ngành xây dựng (DBI Network) do Chính phủ Úc tài trợ.

“Bản thân tôi cũng như rất nhiều đồng nghiệp người Việt đang sống và làm việc tại Úc đều mong muốn có điều kiện đóng góp cho đất nước qua các hoạt động hợp tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và đào tạo để đẩy mạnh quan hệ song phương giữa hai nước. Khuôn khổ quan hệ mới sẽ tạo điều kiện rất thuận lợi cho sự đóng góp của chuyên gia Úc và Việt Nam”, ông chia sẻ với Tuổi Trẻ.

Ra đời chỉ chưa đầy hai năm, nhưng VASEA do giáo sư Nghiêm Đức Long (Đại học Công nghệ Sydney, Úc) thành lập đã phát triển nhanh chóng. Hội mong muốn phát huy những hiểu biết, kinh nghiệm của các thành viên và cả mạng lưới liên quan với các nhà khoa học, chuyên gia, trí thức Úc để góp phần xây dựng và phát triển đất nước.

Đặc biệt trong những lĩnh vực mới nổi như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đào tạo nhân lực.

Đóng góp cho phát triển bền vững

Về vấn đề giảm phát thải bằng 0, phát triển kinh tế xanh… như đã nêu trong tuyên bố chung của hai nước, giáo sư Ngô Đức Tuấn tin rằng Úc có nhiều bài học kinh nghiệm sẽ giúp Việt Nam rút ngắn thời gian chuẩn bị hoặc triển khai những quy định liên quan.

Ví như trong phát triển nền kinh tế tuần hoàn, ông Tuấn cho biết các trường đại học và trung tâm nghiên cứu của Úc đã kết hợp với các công ty trong ngành xây dựng triển khai rất nhiều dự án nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới về chuyển đổi xanh cho ngành xây dựng, lộ trình giảm phát thải và quy chuẩn xây dựng quốc gia Úc năm 2022.

Những công trình này hướng tới sử dụng vật liệu phát thải thấp, tích hợp sử dụng năng lượng tái tạo và lưu trữ năng lượng cho các công trình xây dựng dân dụng và công nghiệp. Cùng với đó là ứng dụng công nghệ quản lý thông minh cho tòa nhà để giảm phát thải xây dựng, tăng tái chế và tái sử dụng vật liệu, cấu kiện xây dựng, tiến tới nền kinh tế tuần hoàn.

“Các kinh nghiệm triển khai của Úc và các nghiên cứu về công nghệ, phát triển chính sách cũng như mô hình thực hiện sẽ rất hữu ích cho Việt Nam”, ông Tuấn nói. Ông hy vọng trong các năm tới, các cơ quan quản lý nhà nước và các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có lộ trình chi tiết về giảm phát thải, đánh giá các tác động và ảnh hưởng về kinh tế – xã hội và môi trường.

“Một trong những thách thức nữa là Việt Nam cần đảm bảo có đủ số lượng và chất lượng nguồn nhân lực được đào tạo bài bản trong lĩnh vực chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và kiến thức về các xu hướng công nghệ mới trong lĩnh vực này”, ông Tuấn nói thêm.

Trong cuộc gặp Thủ tướng, ban lãnh đạo VASEA bày tỏ các thành viên của hội có thể phát huy vai trò cầu nối, thúc đẩy các đối tác Úc cung cấp học bổng nhiều hơn, tốt hơn cho sinh viên Việt Nam.

• Trang 6 báo Tuổi Trẻ ngày 13/3/2024

Bắt tay ngăn thực phẩm bẩn

Phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM: Rất mong muốn các ngành như nông nghiệp, an toàn thực phẩm, quận huyện… tại TP đồng hành, bởi đây là vấn đề lớn, dài hạn và liên quan đến nhiều phía.

Ông Nguyễn Nguyên Phương, phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM trao đổi với Tuổi Trẻ về thỏa thuận hợp tác kiểm soát chất lượng hàng hóa của sáu hệ thống bán lẻ gồm Saigon Co.op, Central Retail Việt Nam, MM Mega Market, Bách Hóa Xanh, Aeon và Satra.

“Trong ngắn hạn, mục tiêu là sẽ kiểm soát được chất lượng thật sự của nhóm mặt hàng thí điểm. Và trong dài hạn, 100% hàng hóa ở các hệ thống phân phối tham gia chương trình đều được kiểm soát chất lượng như tiêu chuẩn mà chương trình đề ra”, ông Phương nói.

“Thỏa thuận này đến từ việc trăn trở tìm đường nâng cao chất lượng hàng hóa. Chúng tôi quyết tâm làm, không sợ cực nhưng một mình ngành công thương sẽ rất khó khăn, thậm chí không thể làm”.

* Là cơ quan khởi xướng và cầm trịch chương trình này, thưa ông, kế hoạch thực hiện cụ thể của chương trình sẽ như thế nào?

– Với sự tích cực tham gia của các hệ thống phân phối và lựa chọn sản phẩm có tính khả thi cao để thí điểm, giai đoạn đầu của chương trình sẽ có hai việc chính gồm: kiểm tra, đánh giá khâu cung ứng nguồn hàng của các đơn vị đã ký thỏa thuận để hướng dẫn, chấn chỉnh; và cách thức xử lý khi phát hiện sai phạm của nhà cung cấp

Nếu rà soát và thấy ổn, Sở Công Thương sẽ phối hợp để tính toán mở rộng dần quy mô chương trình đến khi đạt mục đích đề ra. Mục tiêu trong ngắn hạn là hoàn thành kiểm soát được chất lượng thật sự của nhóm mặt hàng thí điểm. Dài hơi hơn là mong muốn 100% hàng hóa ở các hệ thống phân phối tham gia chương trình được cam kết quản lý cho đúng tiêu chuẩn, chất lượng đề ra.

Trong quý 2-2024 sẽ sơ kết, đánh giá chương trình. Phải loại dần doanh nghiệp thiếu trách nhiệm với xã hội, với người tiêu dùng, nói không với sản phẩm kém chất lượng.

* Gánh thêm nhiều trách nhiệm, liệu các nhà cung cấp và hệ thống phân phối có tích cực thực hiện theo đúng cam kết, thưa ông?

– Nhà cung cấp sẽ có thêm việc phải làm, nhưng đây cũng là điều phải làm nếu muốn tồn tại và phát triển hơn. Sau giai đoạn đầu ổn định sẽ rà soát và hướng tới xây dựng một tiêu chuẩn, quy trình chung, chấm dứt việc mỗi đơn vị cát cứ một quy trình.

Nghĩa là bên cạnh quy trình cơ bản, các hệ thống phân phối sẽ ngồi lại với nhau để chọn lọc, đối chiếu nhằm giảm hoặc bỏ những điều kiện thừa, không cần thiết, từ đó đưa ra một quy trình nhập hàng thống nhất. Hệ thống phân phối có trách nhiệm phải tiếp nhà cung cấp nếu họ đáp ứng quy trình chung này. Bởi tăng trách nhiệm cho nhà cung cấp nhưng không ưu tiên bán hàng cho họ là không công bằng.

Nếu áp dụng quy trình này, nhà phân phối sẽ giảm được kinh phí, thời gian để xây dựng tiêu chí nhập hàng. Trong khi đó, nhà cung cấp được ưu tiên xúc tiến đưa hàng vào siêu thị, được giảm điều kiện không cần thiết. Và tất cả có được thương hiệu tốt hơn nhờ sự tin tưởng từ người tiêu dùng.

* Người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi như thế nào khi chương trình này được triển khai thực hiện?

– Lâu nay vẫn có quan điểm cho rằng người dân phải tiêu dùng thông minh, nhưng điều đó không công bằng. Bởi người tiêu dùng dù có quan tâm đến việc mua bó rau, ký thịt nhưng không có nhiều sự lựa chọn do chúng ta chưa chỉ ra được chỗ nào uy tín, an toàn. Mua sắm ở siêu thị thường yên tâm hơn chợ lẻ nhưng thực tế vẫn bị lọt vào những sản phẩm không an toàn.

Khi triển khai kế hoạch này, với sự đồng hành của cơ quan nhà nước, quy trình kiểm soát chặt chẽ hơn, ít ra chúng ta cũng tự tin để thông báo cho người tiêu dùng những sản phẩm, nơi bán để đặt niềm tin. Đây là giá trị sàng lọc, giá trị cốt lõi, cũng là tạo sự công bằng. Khi đủ cơ sở, chúng tôi định hướng sẽ thông tin rộng rãi những nhà cung cấp, doanh nghiệp tham gia chương trình và cả những đơn vị vi phạm để người tiêu dùng nắm, thậm chí khẳng định luôn chất lượng sản lượng.

* Nhiều ý kiến nghi ngại tính công bằng, sự mâu thuẫn giữa các bên khi tham gia thỏa thuận?

– Là đơn vị cầm trịch chương trình này, chúng tôi hiểu được sẽ có nhiều khó khăn phát sinh. Tuy nhiên, việc kiểm soát và chế tài là điều quan trọng.

Chúng tôi xác định phải công khai minh bạch quy trình, ưu tiên đưa ra các điều khoản để các bên tự giám sát chéo và chế tài phải nghiêm. Ngoài ra, khâu xác minh và công bố thông tin cũng phải rất kỹ càng, bởi nếu không chứng minh được rõ lỗi nhà cung cấp, hay đổ oan cho họ để cắt hợp đồng thì bị phản tác dụng, thậm chí phải đền hợp đồng.

Chúng tôi sẽ cắt cử nhân lực để đeo bám thường xuyên, kịp thời ngồi lại với nhau để đánh giá, điều chỉnh khi cần, bởi nếu ngơi nghỉ là mọi thứ trôi vào dĩ vãng.

* Nguồn nông sản về TP.HCM đa phần đến từ các tỉnh và công tác quản lý cũng liên quan đến nhiều sở, ngành. Vậy có cần sự kết hợp và hỗ trợ không, thưa ông?

– Sắp tới chúng tôi sẽ tăng cường công tác kết nối, phổ biến thỏa thuận này đến với ngành nông nghiệp, công thương ở các địa phương, đặc biệt các nơi có vùng nguyên liệu lớn như Lâm Đồng, Tiền Giang… Theo đó, sẽ nhờ địa phương xúc tiến, hỗ trợ người sản xuất để thúc đẩy việc thích nghi, sớm đáp ứng được quy định của hệ thống phân phối đưa ra. Chúng ta không thể làm thay nông dân, cũng khó giám sát lực lượng này nên phải liên kết.

Ngoài ra, chúng tôi rất mong muốn các ngành như nông nghiệp, an toàn thực phẩm, quận huyện… tại TP đồng hành, bởi đây là vấn đề lớn, dài hạn và liên quan đến nhiều phía. Thỏa thuận này đến từ việc trăn trở tìm đường nâng cao chất lượng hàng hóa. Chúng tôi quyết tâm làm, không sợ cực nhưng một mình ngành công thương sẽ rất khó khăn, thậm chí không thể làm.

• Trang 8 báo Tuổi Trẻ ngày 11/3/2024

Saigon Co.op ký kết xây dựng chuỗi cung ứng xanh bền vững

Tại “Hội nghị kết nối xây dựng chuỗi cung ứng bền vững – nâng cao chất lượng hàng Việt” ngày 8-3, Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM (Saigon Co.op) đã ký kết biên bản ghi nhớ với 6 đối tác, cam kết cùng nhau xây dựng chuỗi cung ứng xanh bền vững.

Mục đích việc ký kết nhằm nâng cao chất lượng hàng hóa, đảm bảo lợi ích sức khỏe người tiêu dùng, hiệu quả sản xuất kinh doanh, bình ổn thị trường, góp phần nâng cao hiệu quả cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam.

Bắt tay nâng cao chất lượng

Saigon Co.op ký kết với 6 doanh nghiệp và HTX: Anh Hoàng Thy, San Hà (cung cấp thịt gia súc, thịt gia cầm), HTX sản xuất rau an toàn Nhuận Đức, Công ty MeKong Delta Food, Công ty Xuân Thái Thịnh (cung cấp rau củ quả), HTX Tân Mỹ (cung cấp trái cây).

Hiện các đối tác này cung ứng trung bình 500 tấn hàng hóa mỗi tháng đến các hệ thống phân phối của Saigon Co.op.

Theo ký kết này, Saigon Co.op và các đơn vị cam kết cùng nhau xây dựng chuỗi cung ứng xanh bền vững phục vụ người tiêu dùng; đảm bảo lợi ích về sức khỏe người tiêu dùng, hiệu quả sản xuất kinh doanh, bình ổn thị trường, góp phần nâng cao hiệu quả cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam.

Ông Nguyễn Anh Đức, tổng giám đốc Saigon Co.op, cho rằng việc hợp tác này nhằm kết nối, hỗ trợ phát triển thị trường cho hàng hóa sản xuất trong nước và sản phẩm đặc sắc của TP.HCM cạnh tranh với hàng nhập khẩu và định hướng xuất khẩu.

“Tăng hợp tác, góp phần tạo điều kiện thuận lợi để Saigon Co.op và các đối tác kinh doanh kết nối trực tiếp, nhanh chóng, kịp thời chia sẻ thông tin thị trường, kinh nghiệm phát triển kênh phân phối, thông tin quy chuẩn để đưa hàng hóa vào kinh doanh trong các hệ thống phân phối của Saigon Co.op”, ông Đức nhấn mạnh.

Trong khi đó, ở góc độ là nhà cung cấp, ông Lê Minh Sang – giám đốc HTX Tân Mỹ, nông dân tiêu biểu của huyện Bắc Tân Uyên (Bình Dương) – cho biết với sản phẩm chủ đạo là bưởi, đơn vị đã là đối tác của Saigon Co.op nhiều năm qua và luôn cam kết đảm bảo đúng quy trình sản xuất để đưa ra sản phẩm đạt chất lượng.

Hướng tới thị trường xuất khẩu

Theo lãnh đạo Saigon Co.op, sự hợp tác này cũng góp phần đưa hàng Việt, hàng sản xuất trong nước có cơ hội xuất khẩu ra thị trường quốc tế thông qua đối tác chiến lược của Saigon Co.op là NTUC FairPrice (Singapore).

Trong năm 2023, Saigon Co.op xuất khẩu các mặt hàng nông sản, thủy hải sản của Việt Nam sang thị trường Singapore với tổng giá trị xuất khẩu đạt gần 90 tỉ đồng thông qua đối tác chiến lược NTUC FairPrice.

Saigon Co.op và Sở Công Thương TP.HCM chủ động cùng kết hợp, vận động các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, chế biến nông sản thực phẩm và sản xuất, cung cấp các mặt hàng đặc sản trên địa bàn thành phố và các tỉnh thành lân cận có sản phẩm tốt, uy tín, công nghệ tiên tiến, đồng thời có nhu cầu tham gia kết nối doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp mở rộng mạng lưới kinh doanh.

Cũng tại “Hội nghị kết nối xây dựng chuỗi cung ứng bền vững – nâng cao chất lượng hàng Việt Nam” diễn ra vào ngày 8-3, Saigon Co.op đã cùng với 5 hệ thống bán lẻ khác ký thỏa thuận hợp tác kiểm soát chất lượng hàng hóa trên địa bàn TP.HCM. Hoạt động này được lãnh đạo UBND TP và nhiều sở, ngành đánh giá cao.

Theo thỏa thuận, việc ký hợp tác dựa trên nguyên tắc tự nguyện. Mục tiêu nhằm bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, phát huy năng lực kiểm soát chất lượng của từng hệ thống phân phối. Cùng hành động, ngăn chặn thực phẩm không an toàn.

Theo đại diện Saigon Co.op, các ký kết với hệ thống bán lẻ khác và nhà cung cấp dù hình thức khác nhưng cũng chung một mục tiêu là tăng kiểm soát đầu vào, nâng cao hơn nữa chất lượng hàng hóa được kinh doanh tại các hệ thống như Co.opmart, Co.opXtra, Co.op Food… của đơn vị.

“Hoạt động này sẽ được đẩy mạnh hơn trong thời gian tới để đảm bảo mục tiêu ký kết với tất cả nhà cung cấp, đề cao trách nhiệm của nhà sản xuất để từ đó mang đến cho người tiêu dùng sản phẩm chất lượng” – ông Nguyễn Anh Đức cho biết.

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 15/3/2024

Lê Giang, Lư Nhất Vũ nhận huy hiệu tuổi Đảng

Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang là trường hợp đặc biệt, gắn bó bên nhau tròn 50 năm, viết nên câu chuyện tình tuyệt diệu về tình đồng chí, nghĩa vợ chồng thủy chung, son sắt.

Chiều 14-3, Ban thường vụ Đảng ủy khối Dân – Chính – Đảng TP.HCM tổ chức lễ trao huy hiệu Đảng cho bà Trần Thị Kim (nhà thơ Lê Giang) và ông Lê Văn Gắt (nhạc sĩ Lư Nhất Vũ), tại nhà riêng ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Tham dự lễ trao huy hiệu Đảng có ông Nguyễn Văn Nên – bí thư Thành ủy TP.HCM, ông Nguyễn Văn Lợi – bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, ông Nguyễn Phước Lộc – phó bí thư Thành ủy TP.HCM… cùng chính quyền địa phương nơi gia đình nhạc sĩ Lư Nhất Vũ sinh sống.

Trao huy hiệu tuổi Đảng cho nhạc sĩ Lư Nhất Vũ, nhà thơ Lê Giang

Ông Nguyễn Văn Nên – bí thư Thành ủy TP.HCM – cùng đoàn công tác đến tận nhà nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang để hỏi thăm sức khỏe và cuộc sống hiện tại.

Hiện nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang khỏe mạnh, minh mẫn.

Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ cho biết gia đình ông xây nhà tại quê nhà Bình Dương 9 năm nay. Chính quyền địa phương thường xuyên đến thăm hỏi.

Dịp này, ông Nguyễn Văn Nên trao tặng huy hiệu 75 năm tuổi Đảng cho nhà thơ Lê Giang và trao huy hiệu 45 năm tuổi Đảng cho nhạc sĩ Lư Nhất Vũ.

Ông Nguyễn Văn Nên cho rằng trường hợp của nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang khá đặc biệt khi ông trao huy hiệu Đảng cho hai đảng viên đã gắn bó bên nhau tròn 50 năm, cùng vượt qua bao thử thách, viết nên câu chuyện tình tuyệt diệu về tình đồng chí, nghĩa vợ chồng thủy chung.

Không những vậy, cả hai đã có nhiều cống hiến cho sự nghiệp văn học nghệ thuật nước nhà.

Lư Nhất Vũ hát, Lê Giang đọc thơ

Đáp lại tình cảm của lãnh đạo TP.HCM và tỉnh Bình Dương, tác giả ca khúc Bài ca đất phương Nam hát ca khúc mình sáng tác tặng các đại biểu. Còn nhà thơ Lê Giang cũng tạo nên không khí vui tươi qua bài thơ dí dỏm.

Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ gửi lời cảm ơn trân trọng đến các đại biểu và thông báo dự kiến vào tháng 5 năm nay sẽ có một chương trình nghệ thuật biểu diễn những sáng tác của ông.

Dịp này, Ban Tổ chức Thành ủy TP.HCM thông tin chính thức chuyển giao hồ sơ đảng viên của nhà thơ Lê Giang và nhạc sĩ Lư Nhất Vũ về Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bình Dương theo quy định của Điều lệ Đảng.

Nhà thơ Lê Giang và nhạc sĩ Lư Nhất Vũ dù tuổi cao vẫn tìm kiếm, sưu tầm dân ca và thực hiện những công trình nghiên cứu âm nhạc có giá trị như: Hò trong dân ca người Việt, Hát ru Việt Nam, 300 điệu lý Nam bộ, Biên niên sử âm nhạc…

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 11/3/2024

Những người “leo dốc” cùng trẻ tự kỷ

Họ là cha mẹ của những đứa trẻ đặc biệt mắc chứng tự kỷ. Họ từng có những năm tháng mệt mỏi và cạn kiệt sức lực, tưởng như rơi xuống đáy tận cùng của cuộc đời, thậm chí từng có những ý định từ bỏ thế giới này để được giải thoát.

Nhưng rồi nhờ những nhân duyên khác nhau, những bà mẹ đặc biệt ấy đã cùng tụ hội lại, bắt tay nhau thực hiện dự án cho các cha mẹ trên hành trình nuôi dạy trẻ tự kỷ.

Vượt qua bóng tối để hồi sinh

“Hạnh phúc của mình là được làm mẹ của em bé đặc biệt 11 tuổi và làm cô giáo đặc biệt của hàng trăm em bé đặc biệt khác ở nhiều độ tuổi khác nhau suốt 16 năm qua” – chị Nguyễn Thị Thu Ngân (Hà Nội) tâm sự. Để tự tin có được từ “hạnh phúc” đó, chị đã đi qua cả một hành trình dài từ bóng tối bước ra ánh sáng.

Năm 2005, chị Ngân sinh một bé trai nhưng không may con mắc chứng tự kỷ. Chị Ngân cho biết đó là giai đoạn chị cảm giác như rơi xuống đáy và hôn nhân gia đình có nguy cơ đứng bên bờ vực chia cắt.

“Có rất nhiều sự bất đồng, cảm xúc tiêu cực thường xuyên xuất hiện. Nhất là khi tư duy bố mẹ chồng luôn cho rằng phúc đức tại mẫu, bởi mình ăn ở thế nào nên con mình mới như vậy” – chị Ngân kể.

Nhưng rồi một tai nạn xảy đến cướp đi của chị một lúc cả con trai nhỏ và con gái sinh năm 1997. Vợ chồng chị nằm viện hơn hai tháng. Hơn một năm sau, chị Ngân sinh một bé trai khác. Trớ trêu thay, đó cũng lại là một đứa trẻ đặc biệt.

Người mẹ lại tiếp tục cuộc hành trình mới “leo dốc” cùng con, đến nay là 11 năm. Mặc dù việc thực hành ngồi thiền đã giúp chị tìm được cảm giác bình an hơn, song đôi khi ký ức về những tổn thương và day dứt thi thoảng vẫn ập đến. Chị đã đi học thật nhiều, làm việc thật nhiều để có thể trốn chạy.

Cho đến khi chị gặp được chị Cao Tú Trinh – một người mẹ cũng có con tự kỷ và đang là chuyên gia chăm sóc sức khỏe tinh thần và trị liệu tâm lý dựa trên nền tảng trí tuệ cảm xúc (Emotional Quotient) – thì chị Ngân mới thực sự chấp nhận chính bản thân mình cùng những sai lầm trong quá khứ. “Khi mỗi chúng ta chấp nhận mình được thì sẽ tha thứ cho mình được” – chị Ngân nói.

Hành trình trở thành một chuyên gia chăm sóc sức khỏe tinh thần của chị Cao Tú Trinh (Ninh Thuận) cũng xuất phát từ vị trí của một người mẹ có con trai mắc chứng tự kỷ. Đối mặt với vô vàn thử thách trong cuộc sống khiến chị luôn phải tìm nhiều phương pháp để vượt qua.

Trong quá trình đó, chị Trinh nhận ra rằng cần thấu hiểu bản thân, gia tăng nội lực để cứu mình, giúp người. “Sau nhiều năm kiên trì tìm cách trị liệu cho con, mình nhận ra con chắc chắn không có ngôn ngữ. Lúc đó mình rệu rã, chỉ còn có 38kg” – chị Trinh kể về nhận thức có phần chưa đúng của mình thời điểm đó.

May mắn chị Trinh gặp được cô giáo của mình. Mỗi ngày cô đều dành ra một tiếng đồng hồ để trò chuyện riêng, cho chị những câu hỏi khơi gợi niềm tin, sức mạnh nội tại bên trong. May mắn đã mỉm cười khi con trai chị 7 tuổi bắt đầu biết nói.

“Dù hiện nay con 12 tuổi, nhiều khả năng còn hạn chế, nhưng nhờ bố mẹ tạo ra môi trường bình an nên con đón nhận mọi thứ vui vẻ và dễ dàng hơn, tư duy theo cách con muốn” – chị Trinh nói.

Nơi trẻ tự kỷ được sống là chính mình

Chứng kiến nhiều cha mẹ loay hoay, bế tắc trong việc tìm trường học cho con, cộng với tìm hiểu các mô hình trên thế giới, ông Dương Quang Minh – người sáng lập Tổ chức giáo dục phi lợi nhuận Seroto Foundation và Cộng đồng Dạy con trong hạnh phúc – đã quyết định xây dựng dự án Live Village.

Đây là mô hình một ngôi làng dành cho trẻ tự kỷ 7-18 tuổi. Trẻ cùng nhau học tập, sống vui vẻ và hạnh phúc với thiên nhiên, qua đó hòa nhập xã hội, tham gia lao động với một nghề phù hợp sau 18 tuổi.

“Cha mẹ cần nhìn đứa trẻ của mình là đứa trẻ đặc biệt, công nhận nó bình thường ở suy nghĩ của nó chứ không phải theo suy nghĩ của mình. Live Village ra đời nhằm giúp trẻ tự kỷ được sống là chính mình.

Tại đây, các con được chấp nhận, được sống mỗi ngày trong hạnh phúc, không phải gồng mình lên theo những tiêu chuẩn người lớn đặt cho như những đứa trẻ khác” – ông Minh nói.

Hiện Live Village đặt tại Linh Đàm (Hà Nội) với năm trẻ và ba giáo viên. Cô Đinh Hường, một giáo viên của dự án, cho biết chỉ sau sáu tháng đầu tiên, các con tiến bộ vượt bậc nhờ áp dụng mô hình vừa sống vừa trị liệu thông qua các tình huống thực tế của đời sống.

“Tôi không hy vọng rằng sau này các bạn có thể khỏi hoàn toàn, trở thành một người bình thường. Tôi hy vọng rằng đây chính là nơi để nuôi dưỡng các bạn ấy. Và mỗi ngày các bạn sẽ được sống là chính mình, từng chút, từng chút một, tốt hơn mỗi ngày” – cô Hường chia sẻ.

Anh Hoàng Trung, một phụ huynh, cho biết con anh được học rất nhiều từ môi trường này và hiện cả hai vợ chồng anh đều tham gia dự án. Đều đặn vào thứ tư hằng tuần, anh chủ động lái xe đưa các con cùng giáo viên đi dã ngoại để cân bằng cảm xúc và nhịp điệu sinh hoạt.

“Khi đến đây, tôi làm việc một cách rất là thoải mái bởi vì tôi biết rằng điều đó sẽ mang lại hạnh phúc cho con tôi cũng như con của những phụ huynh khác. Và tôi thấy rằng mô hình này nhỏ gọn, hoàn toàn có thể nhân rộng trên khắp toàn quốc để đem lại hạnh phúc cho tất cả mọi người” – anh Trung bày tỏ.

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 9/3/2024

Khu du lịch nghìn tỉ ở Huế…đắp chiếu

Khu du lịch Suối Voi (xã Lộc Tiến, huyện Phú Lộc, Thừa Thiên Huế) có tổng mức đầu tư hơn 1.000 tỉ đồng với kỳ vọng sẽ biến thắng cảnh dưới chân núi Bạch Mã này trở thành điểm du lịch hút khách.

Thế nhưng sau 7 năm được chấp thuận chủ trương đầu tư, khu du lịch này vẫn đang còn là một công trường dở dang. Năm 2017, dự án xây dựng khu du lịch Suối Voi được Ban Quản lý khu kinh tế, công nghiệp tỉnh Thừa Thiên Huế cấp chủ trương đầu tư cho Công ty TNHH đầu tư thương mại và dịch vụ Hoa Lư – Huế (gọi tắt là Công ty Hoa Lư – Huế) với tổng vốn đầu tư là 1.020 tỉ đồng.

Dự án kỳ vọng sẽ thêm việc làm cho người địa phương và thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch nghỉ dưỡng ở khu vực phía nam tỉnh Thừa Thiên Huế.

Ông Ngô Văn Phong, phó trưởng Ban Quản lý khu kinh tế, công nghiệp tỉnh Thừa Thiên Huế, cho biết dù dự án được cấp chủ trương đầu tư từ năm 2017 nhưng do khó khăn trong việc bồi thường, giải phóng mặt bằng nên phải đến năm 2021 dự án mới bắt đầu khởi công.

Tiếp theo đó do dịch COVID-19, nhà đầu tư gặp khó khăn, dự án phải tạm dừng thi công. Hiện nay chủ đầu tư chỉ mới triển khai được một vài hạng mục như san nền, xây đường giao thông, hàng rào, nhà bảo vệ… với tổng đầu tư khoảng 154 tỉ đồng.

Ông Phong cũng cho biết do Công ty Hoa Lư – Huế chậm triển khai dự án theo đúng tiến độ nên đã từng bị Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh xử phạt 70 triệu đồng. Tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đưa dự án này vào danh sách các dự án chậm tiến độ, được tỉnh giám sát đặc biệt.

“Chúng tôi đã đôn đốc, cùng công ty tháo gỡ những vướng mắc. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ xác định năng lực thực hiện dự án của công ty này. Nếu dự án tiếp tục chậm tiến độ, tỉnh sẽ tiến hành các thủ tục chấm dứt hợp đồng, thu hồi dự án theo pháp luật”, ông Phong nói.

Ông Nguyễn Thanh Bình, phó chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, nói rằng dự án xây dựng khu du lịch Suối Voi là dự án chậm tiến độ từ lâu nay, gây bức xúc cho người dân địa phương. UBND huyện Phú Lộc và Ban Quản lý khu kinh tế, công nghiệp tỉnh sớm làm việc với nhà đầu tư để “dứt điểm” dự án này, tránh để tình trạng hoang hóa kéo dài.

Nhật Linh

• Trang 17 báo Tuổi Trẻ ngày 12/3/2024

Đạo diễn Việt Linh “ăn nỗi đau”

Đọc Kẻo tro bay mất của Việt Linh, thoáng cười vì qua những trang viết của chị, đời đẹp quá và đẹp hơn ta biết.

Gấp sách lại, lòng cứ luẩn quẩn đoản văn Ăn nỗi đau.

Đạo diễn Việt Linh lấy chất liệu từ một câu chuyện có thật trên báo Le Monde kể về người mẹ của kẻ sát nhân – từng gây ra án mạng rúng động dư luận – đến xin lỗi gia đình nạn nhân.

Do tiếng Pháp có hạn, bà nói với các nhà báo: “Tôi muốn ăn nỗi đau đớn của họ” (je veux manger leur douleur).

Với người khác, đó có thể là một chi tiết nhỏ; nhưng với Việt Linh, người mẹ đó đã nói ra một từ “thích đáng cho tâm trạng đau đớn”.

Chị viết “đời vẫn đẹp khi ta còn cảm giác muốn ăn nỗi đau của người khác”.

Trong Kẻo tro bay mất, có nhiều khoảnh khắc nhỏ, mỏng tang, có khi “trớt quớt”, chẳng ai để ý thì tác giả đều muốn nâng niu “hết sẩy”.

Như lời nói đầu, Việt Linh viết những con chữ “dĩ nhiên không đủ lực để xoay đời nhân thế” nhưng nó sẽ “lặng lẽ đi cùng độc giả”.

Có khi là chuyện hai chiếc áo kỳ cục trong đời một ông lão; chuyện bà già bán trái cây la mấy con chuột “chạy đi tụi con” khi có người đổ nước sôi xuống cống.

Có lúc là chuyện cô gái tha hương, sau 24 ngày làm dâu xứ người thì thiệt mạng…

Tác giả lấy chất liệu từ những chuyện xung quanh lẫn đọc trên báo, chuyện đó chuyện đây, năm này năm nọ nhưng đều là chuyện đời, chuyện người thấm thía. Văn Việt Linh kiệm lời, nhưng tình nồng và ấm.

Việt Linh cũng dành nhiều trang viết cho “ga xép” điện ảnh mà chị tôn thờ. Đi cùng đó là các bình luận, suy ngẫm, thể hiện góc nhìn sắc sảo và rộng mở của chị trước những hiện tượng “cười ra nước mắt”, “chữ có khi là than”… trong đời sống.

Kẻo tro bay mất dày hơn 300 trang, mỗi bài viết chừng vài ba trăm chữ, thậm chí ít hơn, trong đó có một phần nội dung từng xuất hiện trong cuốn Năm phút với ga xép (2014), giờ được tuyển lại.

Giọng điệu trần thuật nhàn tản, tự nhiên, có khi tâm tình, có khi khách quan và lạnh.

Có điều, khi gạt hết vỏ chữ sang một bên, lại thấy thăm thẳm một cái tôi thâm trầm, điềm tĩnh, nhìn đời như giọt nước trong. Ở đó, những câu chuyện nhỏ lẻ mẻ, vụn vặt lại có một sức mạnh lớn.

Việt Linh ham quan sát, ham nghĩ và ham cả ghi lại cho nhớ, ghi lại trước khi nó biến thành tro bay mất.

Nhưng khác phim ảnh hay sân khấu, chị không cố ý “nhòm” cuộc sống, mà để cuộc sống “ghim” vào trí. Từ đó viết ra những cảm xúc thôi thúc nhất, tâm sự với tha nhân, với chính mình. Nhiều lúc bản thân tác giả cũng cảm thấy bị… hành xác vì nhạy cảm.

Đậu Dung

• Trang 16 báo Tuổi Trẻ ngày 12/3/2024

Áo dài thành di sản được không?

Công nhận áo dài trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, hướng đến của nhân loại là mong mỏi của những người yêu áo dài.

Năm 2024 đánh đấu chặng đường 10 năm Lễ hội áo dài TP.HCM. Người dân hưởng ứng các hoạt động của lễ hội ngày càng đông như minh chứng sức lan tỏa và tình yêu của người dân dành cho áo dài.

Lễ hội áo dài TP.HCM năm 2024 có chủ đề Tôi yêu áo dài Việt Nam, diễn ra từ ngày 7 đến 17-3. Đồng hành cùng lễ hội năm nay có hơn 50 nhà thiết kế áo dài cùng các đại sứ lễ hội.

Bảo tồn, gìn giữ nét đẹp áo dài

Ông Nguyễn Văn Dũng – phó chủ tịch UBND TP.HCM – cho biết thành công của Lễ hội áo dài TP.HCM 10 năm qua là kết quả của sự kiên trì, bền bỉ, không ngừng học hỏi, đổi mới, sáng tạo của các ban ngành, đơn vị, cá nhân.

Ông đề nghị Sở Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Ngoại vụ, Hội Liên hiệp phụ nữ TP.HCM và ban tổ chức Lễ hội áo dài TP.HCM tiếp tục phát huy, có nhiều ý tưởng sáng tạo, hấp dẫn hơn nữa trong chặng đường dài tiếp theo.

Nhìn lại 10 năm, bà Nguyễn Thị Ánh Hoa – giám đốc Sở Du lịch TP.HCM – cảm thấy xúc động vì đón nhận được tình yêu thương của các cấp, các giới, trong đó có nhà thiết kế, đại sứ hình ảnh, đặc biệt là các cơ quan ngoại giao nước ngoài tại Việt Nam…

“Lễ hội áo dài TP.HCM góp phần trong hoạt động bảo tồn, gìn giữ nét văn hóa. Đây là động lực, cũng là chủ đề chúng tôi mong muốn thực hiện những mùa sau. Hơn hết, áo dài đã đi vào đời sống một cách tự nhiên nhất, ngày càng gần gũi, thân thuộc” – bà Ánh Hoa nói với Tuổi Trẻ.

Năm sau, Lễ hội áo dài TP.HCM sẽ tri ân những đóng góp của cộng đồng dành cho sự phát triển của thành phố, sẽ có những màn trình diễn áo dài dành cho các chị công nhân, lao công, những người bán hàng, tiểu thương ở các chợ… Bởi lẽ, tất cả những đóng góp thầm lặng đều xứng đáng được tôn vinh.

“Từ năm thứ 11, chúng tôi sẽ phối hợp để làm sao áo dài lan tỏa nhiều hơn ở nước ngoài. Không chỉ đến TP.HCM mùa lễ hội hay dịp Tết mới thấy áo dài, mà áo dài hiện diện mọi lúc mọi nơi. Thấy áo dài là biết Việt Nam.

Đó là chặng đường đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo. Tuy nhiên chúng tôi có niềm tin sẽ thực hiện được bởi sự đồng lòng, chung sức” – bà Ánh Hoa chia sẻ.

Mong mỏi sớm là di sản

Những hoạt động, chương trình liên quan tới áo dài được xem là minh chứng sinh động, thiết thực để lập hồ sơ đề xuất áo dài là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, hướng đến là của nhân loại.

Lễ hội áo dài TP.HCM ra đời, duy trì, kéo dài đến nay 10 năm, chắc chắn sẽ tồn tại và trở thành hoạt động truyền thống của TP.HCM, là niềm tự hào của TP mang tên Bác.

Bà Lê Tú Cẩm – chủ tịch Hội Di sản văn hóa TP.HCM – đánh giá Lễ hội áo dài TP.HCM bước sang năm thứ 10 hoạt động phong phú hơn, đặc biệt có chiều sâu.

Chiều sâu ở đây là các nhà thiết kế giới thiệu nhiều bộ sưu tập áo dài truyền thống.

“Áo dài không phải một loại trang phục khó mặc, vướng víu hay khiến người mặc không năng động.

Nhưng sẽ cần có những tiêu chí cụ thể mô tả chiếc áo dài như: tà như thế nào mới là áo dài, áo dài phải mặc cùng quần hai ống, áo dài phải có tay, còn phần cổ tùy ý thích (cao, thấp, thậm chí rộng cho thoải mái, phù hợp với khí hậu Việt Nam).

Tôi mong Nhà nước sớm công nhận áo dài là di sản văn hóa phi vật thể của quốc gia, tiến tới công nhận của nhân loại” – bà Lê Tú Cẩm nói với Tuổi Trẻ.

Còn theo bà Ánh Hoa, để trở thành di sản văn hóa phi vật thể thì áo dài phải trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của người dân.

“Ban tổ chức Lễ hội áo dài TP.HCM mong muốn lan tỏa tinh thần, nét đẹp đó” – bà Hoa nhấn mạnh.

Hoài Phương

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 14/3/2024

Thảo cầm viên là ký ức đẹp của người Sài Gòn

Đối với nhà văn Gia Bảo, Thảo cầm viên là nơi chứa đựng nhiều kỷ niệm đặc biệt từ thời thơ ấu. Đối với người Sài Gòn, có lẽ ai cũng từng một lần đi Thảo cầm viên.

Sáng 13-3, tại Vườn sách Thảo cầm viên Sài Gòn đã diễn ra sự kiện ra mắt sách Thảo cầm viên Sài Gòn – Kho báu trong lòng thành phố và bộ sáchThiên nhiên kỳ thú do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành.

Các tác phẩm ra đời đúng dịp kỷ niệm 160 năm thành lập Thảo cầm viên Sài Gòn nhằm đem đến cho bạn đọc những kiến thức hấp dẫn về động thực vật và vườn thú có lịch sử lâu đời ở TP.HCM.

Những câu chuyện dễ thương của muôn loài

Bộ sách Thiên nhiên kỳ thú được viết bởi các tác giả là nhà báo, nhà văn có nhiều năm viết sách cho thiếu nhi và người lớn như: Gia Bảo, Huy Sơn, Phương Huyền, Bùi Tiểu Quyên…

Các tác giả mang đến những câu chuyện sinh động về các loài vật đang sinh sống trong Thảo cầm viên Sài Gòn như: sếu, hà mã, sóc, trĩ sao, cừu, rái cá, voọc chà vá chân nâu…

Mỗi con vật được kể với những câu chuyện riêng bằng giọng điệu dễ thương, nhí nhảnh, cùng những hình ảnh minh họa chân thực, kèm theo thông tin khoa học.

Tác giả Gia Bảo kể rằng với cô, cô thường đến Thảo cầm viên khi còn là học sinh. Đây là nơi diễn ra biết bao câu chuyện của tuổi thơ với nhiều ký ức đẹp.

Đó là lý do để cô đồng hành cùng dự án viết sách về các loài vật trong Thảo cầm viên.

Bên cạnh đó, khi đi tham quan, tiếp xúc với những người trực tiếp nuôi những con thú, nhà văn Gia Bảo và các tác giả đã phát hiện ra những dữ kiện khoa học rất thú vị.

Ví dụ như loài hà mã không hề biết bơi. Và mặc dù nặng ký nhưng khi ở dưới nước, chúng tựa như một người vũ công.

“Khi nó nhún nhảy thì sẽ di chuyển một cách điệu đàng. Đó là lý do mà mình nghĩ ra tựa sách là: Vũ công của đầm lầy ngọc ngà” – cô kể.

Còn với nhà văn Phương Huyền, cô muốn mượn hình ảnh những con vật để gửi đến các em nhỏ thông điệp về sự tự tin, mạnh mẽ theo đuổi ước mơ và nhận ra được giá trị của mình trong cuộc sống.

Nhà văn trẻ Bùi Tiểu Quyên cũng có 3 tựa sách viết về gấu, sói, rái cá của Thảo cầm viên.

Cô nói: “Tôi muốn gieo vào lòng những đứa bé hạt mầm của sự yêu thương. Các em sẽ là thế hệ góp phần gìn giữ, bảo vệ môi trường sống cho các loài, đặc biệt là các cá thể quý hiếm, được đưa vào Sách đỏ”.

Kho báu quý giá trong lòng thành phố

Trong buổi họp báo, có nhiều ý kiến cho rằng Thảo cầm viên (mà nhiều người Sài Gòn trước đây vẫn dùng cái tên đơn giản là Sở thú) đích thực là một kho báu giữa lòng TP.HCM.

Bởi giữa thành phố đông đúc, nơi đây như một cánh rừng nhỏ xanh tươi, là chốn bình yên của những cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, nơi những loài động vật luôn được chăm sóc, yêu thương, bảo vệ.

Hai tác giả Mai Chi và Kan Nguyễn thực hiện phần nội dung và hình ảnh cho cuốn Thảo cầm viên Sài Gòn – Kho báu trong lòng thành phố. 

Các tác giả chia sẻ rằng trong quá trình đi thực tế tại Thảo cầm viên để tìm tư liệu viết sách, họ vô cùng xúc động khi chứng kiến các nhân viên chăm sóc những con thú mới sinh.

Tác giả Mai Chi chia sẻ: “Họ thực hiện công tác cứu hộ và tái thả để bảo tồn các loài vật quý hiếm.

Với họ, đó không chỉ là trách nhiệm đơn thuần mà còn là tình cảm thật sự với các ’em thú’ ở đây”.

Không chỉ hướng tới các em thiếu nhi, quyển sách Thảo cầm viên Sài Gòn – Kho báu trong lòng thành phố còn dành cho người lớn, những ai muốn biết thêm về thông tin của hơn 1.000 loài đang sinh sống và phát triển từng ngày ở Thảo cầm viên Sài Gòn.

• Trang 16 báo Tuổi Trẻ ngày 10/3/2024

Nhạc trưởng Trần Nhật Minh, HBSO, mang xã hội và…vợ

‘Nghệ sĩ Ý vừa đến đã được chiêu đãi đặc sản của Sài Gòn rồi. Nóng quá đi mất!’ – sau lời than nửa đùa nửa thật của nhạc trưởng Trần Nhật Minh, cả dàn nhạc đều cười rộ.

Những buổi tập luyện chuẩn bị concert của Nhà hát Giao hưởng nhạc vũ kịch TP.HCM (HBSO) luôn hào hứng như vậy.

Đêm concert Famous Italian Arias của HBSO tối 9-3 tại Nhà hát TP.HCM với gần hai giờ bùng nổ cảm xúc là phần nổi của tảng băng, đánh đổi bằng những buổi tập luyện miệt mài của nghệ sĩ và dàn nhạc.

Chỉ huy sẽ chẳng là ai…

Là người thường dàn dựng và chỉ huy cho đêm concert mở màn năm mới, nhạc trưởng Trần Nhật Minh – phó đoàn phụ trách chuyên môn HBSO – luôn thích cảm hứng vui vẻ, trẻ trung khi làm việc, nhưng cũng không kém nghiêm túc, chỉn chu.

Anh dành phần đầu concert để tôn vinh âm nhạc của Giacomo Puccini, cây đại thụ opera nhân kỷ niệm 100 năm ngày mất của ông.

Phần hai đêm nhạc là các aria nổi tiếng khác của Ý, với những kỹ thuật thanh nhạc điêu luyện và âm nhạc sâu lắng, giàu tình cảm.

Trước đêm diễn, HBSO đón nhận hai tin vui. Nghệ sĩ violin Tăng Thành Nam và giọng soprano Phạm Khánh Ngọc nhận danh hiệu NSƯT. Nhận quyết định đêm trước, hôm sau cả hai bay về TP.HCM để tiếp tục tập cùng dàn nhạc.

“Nghệ sĩ trong dàn nhạc khá thiệt thòi vì ít có cuộc thi để tỏa sáng và được ghi nhận như các nghệ sĩ solo khác.

Nên danh hiệu của anh Nam và Ngọc là thành quả rất xứng đáng, cũng là sự động viên lớn cho các nghệ sĩ trẻ trong đoàn”, Trần Nhật Minh chia sẻ niềm vui cùng hai người bạn.

Concert dịp này còn có giọng nữ cao nổi tiếng người Ý Silvia Cafiero.

Cô hòa nhập rất nhanh cùng dàn nhạc và nhạc trưởng. Trần Nhật Minh cũng không quên “flex” nhẹ: “Đúng là đẳng cấp chuyên nghiệp của các nghệ sĩ quốc tế, chỉ một buổi tập đã ráp diễn tốt.

Dàn nhạc cũng chuẩn bị kỹ lưỡng, ngay lập tức tìm được tiếng nói chung. HBSO đã đủ khả năng để làm việc với nhiều nghệ sĩ tầm vóc quốc tế và luôn sẵn sàng với những thử thách khó hơn nữa!”.

Theo Trần Nhật Minh, hiện tại có rất nhiều cuộc biểu diễn âm nhạc cổ điển được quan tâm với đối tượng khán giả ngày càng đa màu sắc, từ giới yêu nghệ thuật, doanh nhân đến sinh viên…

Các nghệ sĩ trong dàn nhạc cũng bận rộn với nhiều show diễn hơn. Đời sống âm nhạc của thành phố ngày càng nhộn nhịp, mở rộng và phong phú.

Với riêng anh, năm 2024 mang đến nhiều tín hiệu vui cả về gia đình, công việc và những lĩnh vực khác đóng góp cho xã hội.

Có lẽ đến lúc những điều Minh vun trồng đã bắt đầu nở hoa và dần thấy được thành quả. Minh được quan tâm hơn, nhận nhiều đề nghị tham gia những dự án mà anh được đặt vào đúng chỗ hơn so với trước.

“Đó là nỗ lực của cả tập thể. Chỉ huy sẽ chẳng là ai nếu không có dàn nhạc. Minh hạnh phúc khi có nhiều cộng sự, dàn nhạc đồng hành với mình”, Trần Nhật Minh chia sẻ.

Thuộc một tổng phổ thú vị hơn lướt mạng

Luôn mở lòng, nhiệt tình chia sẻ về công việc và đam mê, nhưng Trần Nhật Minh lại rất kín tiếng về đời tư.

Anh chọn đứng ngoài luồng quan tâm dư luận dành cho cuộc hôn nhân đình đám của anh cùng siêu mẫu Thanh Hằng cuối năm 2023, chỉ bộc bạch mình rất hạnh phúc khi bước vào cuộc sống mới với người bạn đời luôn đồng hành và chia sẻ.

Hỏi Trần Nhật Minh trước và sau hôn nhân có gì thay đổi, anh bảo thời gian cưới chưa đủ lâu, hiện tại chỉ biết đầy hứng khởi. Minh ngày càng bận rộn hơn.

Ngoài công tác ở HBSO, anh còn nhiều dự án, chương trình lớn cùng nhiều đơn vị khác, cộng tác chặt chẽ hơn với Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam và Dàn nhạc giao hưởng trẻ của học viện (VNAMYO) vừa thành lập năm 2023.

Ngay sau concert tối 9-3 tại TP.HCM, Trần Nhật Minh lại bay ra Hà Nội để chuẩn bị cho chương trình lớn đầu tháng 4 tới.

Anh sẽ chỉ huy một phần concert của VNAMYO kết hợp cùng Dàn nhạc giao hưởng Trẻ thế giới – World Youth Orchestra lần đầu đến Việt Nam, quy tụ 45 nghệ sĩ trẻ quốc tế và 21 nghệ sĩ Việt Nam cùng tham gia.

“Đó là sự kiện khá xúc động và chưa từng diễn ra trước đó, nên Minh rất vui được tham gia.

Tất nhiên sẽ bay đi bay vào vì còn việc và gia đình ở Sài Gòn. Đi luôn là… vợ không cho về nữa đâu!”, Trần Nhật Minh cười xòa.

Nhạc trưởng cũng tiết lộ mình từng dùng mạng xã hội nhưng đã bỏ, vì sợ bị cuốn.

Anh ví mình như một ổ cứng có giới hạn, chỉ dành không gian cho những gì thật quan tâm hoặc đọc sách.

Minh cũng ngừng chơi game từ nhỏ vì biết chơi là sẽ mê, chẳng làm được gì.

“Minh thấy ổn khi không có mạng xã hội, có thể sau này sẽ cần nhưng hiện tại thì không. Mình “nhát gan” nên sẽ không bơi ra nơi nhiều sóng gió dư luận và thông tin quá.

Mỗi lần làm dự án, mình có biết bao nhiêu thông tin, bài vở, tổng phổ cần nhớ… Thuộc một tổng phổ, một bài opera với Minh thú vị hơn là lướt mạng xã hội!”, Trần Nhật Minh tủm tỉm.

• Trang 8 báo Tuổi Trẻ ngày 13/3/2024

Phạt gần 1 tỉ đồng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài

Cố tình sang vùng biển nước ngoài đánh bắt, một tàu cá của tỉnh Cà Mau đã bị lực lượng chức năng xử phạt vi phạm hành chính gần 1 tỉ đồng.

Ngày 12-3, tin từ Văn phòng UBND tỉnh Cà Mau cho biết chủ tịch UBND tỉnh này vừa có quyết định xử phạt vi phạm hành chính một chủ tàu cá đánh bắt thủy sản vi phạm vùng biển nước ngoài, với số tiền 917,5 triệu đồng.

Đó là tàu cá CM 06051-TS, hành nghề câu mực của ông V. (31 tuổi, ngụ thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau), xuất bến ra biển hoạt động vào ngày 30-11-2023.

Khi ra biển hoạt động, ông V. giao tàu cho một ngư dân trên tàu làm thuyền trưởng và ông trở vào bờ (ngư dân này không có bằng, chứng chỉ thuyền trưởng).

Do hoạt động khai thác kém hiệu quả, ngày 15-12-2023, thuyền trưởng gọi điện hỏi ý kiến về việc sẽ sang vùng biển Thái Lan khai thác trộm hải sản và được ông V. đồng ý.

Sau đó, tàu cá đã bị lực lượng Hải quân Vùng 2 và Hải quân Hoàng gia Thái Lan kiểm tra, bắt giữ (hiện đang chờ ngày xét xử).

Qua làm việc với các cơ quan chức năng, ông V. thừa nhận là người trực tiếp quản lý, chỉ đạo điều hành mọi hoạt động của tàu cá và đã có hành vi chỉ đạo đưa tàu cá sang vùng biển Thái Lan khai thác thủy sản trái phép, vi phạm pháp luật.

Cơ quan chức năng xác định tàu cá của ông V. vi phạm pháp luật với hai hành vi: Khai thác thủy sản tại vùng biển quốc gia khác mà không có giấy phép; Sử dụng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 12m đến dưới 15m khai thác thủy sản tại vùng khơi.

Thanh Huyền

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 11/3/2024

Tiếp tục phát huy tổ công tác 363 như “quả đấm thép” đấu tranh tội phạm đường phố

Đây là một trong những giải pháp phòng tội phạm mà Công an TP.HCM nêu ra tại chương trình Dân hỏi – Chính quyền trả lời sáng 10-3, với chủ đề Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc – Phát huy sức mạnh của nhân dân.

Các vụ trọng án khiến người dân hoang mang

Tại chương trình, cử tri Nguyễn Văn Dũng (huyện Hóc Môn) cho rằng thời gian qua có nhiều vụ trọng án xảy ra trên cả nước gây hoang mang trong người dân, Công an TP.HCM có giải pháp gì để ngăn chặn những vụ trọng án?

Trung tá Đới Ngọc Thắng – phó Phòng cảnh sát hình sự Công an TP.HCM – cho biết thời gian qua, trên địa bàn TP cũng xảy ra các vụ trọng án như tại huyện Hóc Môn, TP Thủ Đức. Khi phát hiện vụ việc, lực lượng công an đã khẩn trương truy xét, truy bắt nhanh các đối tượng. Tỉ lệ khám phá án là 100%.

Theo ông Thắng, Công an TP.HCM đã tham mưu, triển khai nhiều kế hoạch để trấn áp các loại tội phạm. Đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, nắm tình hình, không để hình thành các địa bàn, điểm nóng về hình sự, tệ nạn xã hội; phát huy các tổ tuần tra, giám sát như tổ công tác 363 để giải quyết những vụ việc khi mới phát sinh.

Lực lượng công an cũng thường xuyên gọi hỏi, răn đe những đối tượng như thanh thiếu niên hư, người có tiền án tiền sự, những người có khả năng nguy cơ phạm tội.

Ngoài ra, Công an TP cũng phối hợp nâng cao phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc và nhiều mô hình khác.

Tiếp tục phát huy tổ công tác 363

Nói về hiệu quả của tổ công tác 363 sau một năm hoạt động, thượng tá Lê Mạnh Hà – phó Phòng tham mưu, Công an TP.HCM – cho rằng lực lượng này ra đời nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, trấn áp các loại tội phạm đường phố, tội phạm ma túy, vũ khí, hàng cấm, hàng nhập lậu…

Sau một năm hoạt động, lực lượng này đã phát hiện trên 26.800 đối tượng vi phạm, bàn giao cho công an địa phương xử lý. Công an TP sẽ tiếp tục phát huy lực lượng này như “quả đấm thép trong đấu tranh tội phạm đường phố”.

Thông tin về phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, ông Phạm Minh Tuấn – phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM – đánh giá sau 10 năm triển khai, phong trào nhận được sự hưởng ứng tích cực của người dân, cá nhân, đơn vị.

Qua đó, người dân cũng tích cực tố giác tội phạm với trên 120.000 tin có giá trị, giúp ngành chức năng làm rõ hơn 35.000 vụ việc. Người dân cũng trực tiếp bắt 6.800 đối tượng phạm tội quả tang. Ban chỉ đạo của TP về phong trào sẽ tiếp tục các giải pháp để huy động sức mạnh của hệ thống chính trị cùng người dân tham gia giữ gìn an ninh trật tự tại cơ sở.

 

Một bài thơ “Không đề” của nhà thơ Vũ Đình Liên

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 3 năm 2024.

MỘT BÀI THƠ “KHÔNG ĐỀ” CỦA NHÀ THƠ

VŨ ĐÌNH LIÊN (12/11/1913-18/1/1996)

Lời dẫn của Phạm Tôn:Vũ Đình Liên, tác giả bài thơ Ông Đồ nổi tiếng, viết từ năm 1936 khi tác giả mới ngoài 20 tuổi, đã được nhiều thế hệ người Việt Nam khắp cả nước thuộc. Bài thơ thể hiện tập trung các nguồn cảm hứng chính của ông là tình thương, lòng trắc ẩn và niềm hoài cổ. Ông thuộc thế hệ đầu của các nhà thơ trong phong trào “Thơ Mới”. Ông sáng tác không nhiều và cũng ngừng sáng tác khá sớm…

Trong kháng chiến chống Pháp, ông dạy h ọc và hoạt động văn nghệ ở Liên khu III, rồi Việt Bắc. Sau 1954 về lại Hà Nội, dạy ở trường Đại học Sư phạm và chủ nhiệm khoa tiếng Pháp, trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ cho đến 1975.

Sau khi nghỉ hưu, ông lang thang khắp nơi, đi sâu vào đời sống, lắng nghe lời nói của nhân dân. Những chuyện đau lòng còn trong cuộc đời này đã làm sống lại cảm hứng nghệ thuật trong ông, Vũ Đình Liên lại sáng tác không ngừng…Chùm thơ Người đàn bà điên ga Lưu Xá (1977), Gặp lại người đàn bà điên ga Lưu Xá (1987) và Người điên-Nàng tiên (1992) là tiêu biểu hơn cả. Thơ ông chỉ đăng báo, chủ yếu là chép tay, lưu truyền trong bạn bè và người hâm mộ. Trong số đó có những bài thật đặc sắc mà một bài “không đề” hoặc “chưa đặt đầu đề” là viết về học giả Phạm Quỳnh người cùng quê gốc Bình Giang, Hải Dương với ông, nhưng cả hai đều sinh ra lớn lên và học hành đỗ đạt tại Hà Nội.

Chúng tôi mạn phép nhà thơ xin trân trọng giới thiệu với các bạn bài thơ trên, ông viết từ ngày 28-8 đến 3-9-1992, tại Gác Hương Lửa, 156B phố Bà Triệu, Hà Nội, một bài thơ chép tay lưu truyền khá rộng ở Hà Nội.

—o0o—

Cụ Phạm Quỳnh ơi, cụ Thượng ơi!

Tài hoa như cụ có đâu hai.

Truyện Kiều còn mất – dân còn mất

Ngọn gió Nam Phong mát đất trời

Lưỡng quốc Trạng nguyên xưa đã có

Tam bang uyên bác bây giờ ai

Lương Đường, Mộ Trạch và Chu Xá

Phạm, Vũ công danh sự nghiệp đời.

28/8-3/9/1992

Gác Hương Lửa, 156b Bà Triệu- Hà Nội

Chia sẻ cùng nhạc sĩ Phạm Tuyên

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 3 năm 2024

(Bài thơ kính tặng Anh Phạm Tuyên)

Bằng Việt

Lời dẫn của Phạm Tôn: Nhà thơ Bằng Việt, tên thật là Nguyễn Việt Bằng, sinh năm 1941, quê ở Thạch Thất, Hà Nội. Cử nhân luật tại Liên Xô cũ. Đã công tác tại Viện Luật học thuộc Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam. Nguyên Tổng biên tập báo Người Hà Nội, Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam.

• Đã là Ủy viên thành ủy Hà Nội, phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân thành phố
• Hiện là Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội
• Tác giả nhiều tập thơ được giải thưởng trong và ngoài nước

(Bài thơ này, tác giả đã đến tận nhà riêng nhạc sĩ Phạm Tuyên để tặng ông, nhân sinh nhật lần thứ 86 của Nhạc sĩ 1-2016)

—o0o—

Ra mắt tập tiểu luận cụ Thượng Chi ⁽¹⁾

Phạm Tuyên chỉ thốt đôi lời, làm người nghe gai mình sởn ốc:

“Tôi nhớ mãi lúc A.Q. bị đưa đi xử bắn, ⁽²⁾

Đám trẻ chỉ ồ lên: A.Q. đúng là phản động,

Cách mạng bắn chết mà, không phản động thì sao?

Hơn nửa thế kỷ rồi, điều đó đêm đêm khiến tôi dằn vặt”⁽³⁾

 

… “Ơi Cha Lo, hỡi Cha Lo, nơi rừng núi miền Tây Tổ quốc

Bừng sáng lung linh một vì sao” ⁽⁴⁾

Người viết nên câu hát hào sảng đó

Nửa thế kỷ vẫn mang nguyên khối u uẩn ấy trong mình!

 

“Giết một học giả như vậy, nhân dân ta được gì,

Cách mạng được lợi ích gì?…” ⁽⁵⁾

Bác Hồ thốt lên, lặng người khi nghe tin dữ,

Nhưng lịch sử là lịch sử

Ở đó không thể thêm gì, cũng không bớt được gì!⁽⁶⁾

“Ơi! Cha Lo, hỡi Cha Lo…”

Câu hát cứ ngân nga trong hồn, gần như vô thức

Tôi mãi thấy gai người trước nhạc điệu quá mênh mông

Trước câu hát vô tư đầy khí phách,

Với tâm hồn Phạm Tuyên, hun hút đỉnh Cha Lo…

… Có người bà con sống bên kia đại dương

Trách cứ Phạm Tuyên, viết làm chi những câu hào sảng thế

(Cái hào sảng ngỡ vô tâm, khi cha mình bức xúc chịu khổ hình!)

Nhưng, nén mình sống cao lên, có bao giờ là dễ?

Biết vượt qua đỉnh nỗi đau, đâu có thua phẩm cách anh hùng?

… “Khi xuất kích gian nan rừng sâu.

Tình yêu thương đồng đội có nhau,

Mỗi ngọn núi con sông Trường Sơn

Vẫn ấm áp tình dân ⁽⁴⁾

… Ơi Cha Lo! Hỡi Cha Lo…”

Tôi hiểu rồi, Phạm Tuyên! Xin anh đừng dằn vặt nữa,

Khi rất nhiều người đồng tình biết sẻ chia tâm sự cùng anh!

2015

• Cụ Phạm Quỳnh, bút hiệu Thượng Chi, cha đẻ nhạc sĩ Phạm Tuyên, sinh năm 1892, nguyên là Thượng thư Triều đình Huế và chủ bút báo Nam Phong, bị mất tích ở Huế ngày 23/8/1945 trong một hoàn cảnh bí ẩn (có tài liệu nói là 6/9/1945)
• Q. là nhân vật nổi tiếng của văn hào Lỗ Tấn, một con người ngơ ngác trước biến động thời cuộc, bị xử bắn trong Cách mạng Tân Hợi (1911) ở Trung Quốc
• Lời nhạc sĩ Phạm Tuyên tâm sự trong buổi ra mắt tập tiểu luận viết bằng tiếng Pháp của cụ Phạm Quỳnh, lần đầu được dịch ra tiếng Việt (NXB Tri Thức, Hà Nội, 2007)
• Lời bài hát nổi tiếng Đêm trên Cha Lo của nhạc sĩ Phạm Tuyên
• Câu Bác Hồ thốt lên khi ông Tôn Quang Phiệt ra Hà Nội thông báo với Bác rằng ông có nghe tin cụ Phạm Quỳnh đã bị xử bắn ở làng Hiền Sĩ gần Huế (theo lời kể lại của các ông Đào Nhật Vinh và Vũ Đình Huỳnh). Tư liệu của nhà văn Sơn Tùng.
• Điệp khúc nổi tiếng của nhà thơ Nga A.Tvardovsky (trong trường ca Xa tiếp xa, nói về cuộc chiến tranh của nhân dân Liên Xô đã bị tổn thất quá lớn để chiến thắng phát xít Đức, cũng như đã trải qua một thời kỳ dài sùng bái Xtalin): “Ở đó không thêm gì, cũng chẳng hề bớt gì/ Vì mọi điều đã xảy ra như thế trên Trái đất!”

Công trình chỉnh trang tôn tạo khu lăng mộ nhà văn hóa Phạm Quỳnh

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 3 năm 2024.

CÔNG TRÌNH CHỈNH TRANG TÔN TẠO

KHU LĂNG MỘ NHÀ VĂN HÓA PHẠM QUỲNH

PGS. TS. KTS. Tôn Thất Đại

Lời dẫn của Phạm Tôn: Kiến trúc sư Tôn Thất Đại là trưởng nam của trưởng nữ học giả Phạm Quỳnh là bà Phạm Thị Giá và chồng là Giáo sư Tôn Thất Bình nguyên phó đốc giáo (như phó hiệu trưởng ngày nay) trường Thăng Long (Ngõ Trạm) Hà Nội nổi tiếng.

—o0o—

Khu mộ nhà văn hóa  Phạm Quỳnh tại Huế do hai con ông là Phạm Thị Hảo và Phạm Tuân đưa di cốt từ Hiền Sỹ về đầu năm 1956 ngay trước Tết Bính Thân mai táng ngay trong đêm tại khu đất lành vốn dành cho sư cụ chùa Vạn Phước trong khuôn viên chùa, nhưng cụ nhường cho. Mai táng xong, hai chị em về Sài Gòn vừa kịp chuẩn bị cúng giao thừa. Nhưng nửa tháng sau, mộ nằm trong vũng nước, nhà chùa cùng gia đình phải chuyển mộ ra ngoài cửa chùa, nơi khô ráo, đẹp đẽ. Do đó, khi chỉnh trang tôn tạo lại thì cả khu lăng mộ nằm trên đất phường Trường An thành phố Huế. Diện tích khu đất khoảng 120m², trong đó có ba ngôi mộ là mộ Cụ Phạm và hai ngôi mộ nhỏ là hai nấm đất, chung quanh khu đất có hàng rào cao trên 1m.

Trước khi chỉnh trang, trong khu đất có chừng 8 cây, phần lớn là cây đại, trong đó có ba cây tương đối lớn. Mặt đất là cỏ và có một rặng chè tàu chạy từ cổng song song với tường phía Đông như một bức tường rào thấp 80cm dẫn đến mộ Cụ Phạm ở trong cùng.

Cổng vào rộng 130cm, không có cánh cổng, ra vào tự do.

Nhạc sĩ Phạm Tuyên trao trọng trách chỉnh trang tôn tạo cho chúng tôi là mấy cháu nội, cháu ngoại nhà văn hóa Phạm Quỳnh. Điểm nhấn của lần chỉnh trang tôn tạo này là dựng một bức tượng bán thân Cụ Phạm Quỳnh để khu lăng mộ tăng thêm chất tưởng niệm. Bức tượng này thoạt đầu do một nhà điêu khắc ở Hà Nội đã làm xong công đoạn chính là nặn bằng đất sét dựa theo bức tượng đồng của một nhà điêu khắc nổi tiếng người Pháp làm theo đúng nguyên mẫu người thật là Cụ Phạm Quỳnh. Nhưng gặp khó khăn trong khi tiếp cận mẫu bằng đồng đành dùng ảnh chụp bức tượng này, cho nên đến nay chúng tôi nhận thấy khuôn mặt không giống Cụ, kèm theo một số lý do khác nữa khiến chúng tôi chuyển sang nhờ một nhà điêu khắc khác tạc thẳng vào đá dựa theo bức ảnh chân dung của Cụ Phạm hồi làm chủ bút báo Nam Phong năm 1930. Người tạc tượng này là, nhà điêu khắc Nguyễn Văn Trường ở Làng Đá chùa Trầm Hà Nội là người dẫn đầu một hiệp thợ lành nghề của làng đá chuyên đi khắc chạm các sản phẩm bằng đá ở nhiều nơi trong nước ta. Hàng làm tại Làng Đá chùa Trầm thường lấy gốc ở Thanh Hóa. Tượng và hai tấm đá khắc các câu nói nổi tiếng của Cụ Phạm để gắn vào các cuốn thư được chở vào Huế kèm theo thiết kế lắp đặt. Bà TS. Phạm Thị Thanh Tuyền trưởng nữ học giả Phạm Tuyên và em rể là họa sĩ Nguyễn Anh Tuấn lo liệu để đội chuyên vận chuyển của nhà điêu khắc Nguyễn Văn Trường chở tượng và những tấm đá lớn trên đến tận khu lăng mộ. Mọi việc thi công theo đúng thiết kế toàn bộ khu lăng mộ này là do ông thầu khoán Oánh trông coi thi công.  Ông thầu khoán Oánh chính là người năm 1956 đã được bà Phạm Thị Hảo dược sĩ, con gái Cụ Phạm mời lo việc thi công khu mộ Cụ Phạm Quỳnh. Và từ đó đến nay, ông vẫn là người chăm lo gìn giữ cho khu mộ này được nguyên trạng. Mặc dù năm nay tuổi đã rất cao nhưng ông vẫn làm chu đáo mọi việc.

Chúng tôi đưa ra hai phương án chỉnh trang, phương án thứ nhất là di dời hai ngôi mộ nhỏ đi, như vậy chỉ còn lại mộ Cụ Phạm nằm ở nửa trong khu đất. Nửa ngoài khu đất không còn hai nấm mộ nhỏ nên ở đây có một diện tích đất có thể làm nơi đặt ghế ngồi nghỉ, trò chuyện giao lưu cho khách đến thăm viếng. Tại đây sẽ dựng tượng bán thân Cụ Phạm.

Phương án hai là nếu không di dời được hai ngôi mộ nhỏ đi thì sân giao lưu sẽ bé, bố trí tượng và ghế đá sẽ khó khăn hơn.

Phương án một không thực hiện được, chúng tôi đành chuyển sang phương án hai. Vả lại Cụ Phạm đã cùng nằm trong miếng đất có hai ngôi mộ nhỏ hơn nửa thế kỷ rồi. Họ đã làm bạn với nhau từ lâu cho nên chúng tôi sửa sang lại hai ngôi mộ nhỏ để cùng tồn tại như cũ trong khuôn viên được chỉnh trang.

Một vấn đề nổi lên là tượng bán thân của Cụ Phạm sẽ đặt ở đâu, hướng nhìn về phía nào.

Tượng sẽ đặt trong khu đất sau mộ Cụ Phạm nằm gần hai ngôi mộ nhỏ cạnh đấy có hai ghế đá dài.

Nhưng tượng sẽ nhìn về hướng nào? Nếu tượng nhìn về hướng Nam tức nhìn ra cổng thì từ cổng đi vào khách sẽ nhìn thấy bức tượng ở thế chính diện. Đó là ưu điểm, nhưng khi đứng lễ trước mộ thì lại chỉ thấy lưng tượng, đó là nhược điểm của hướng này.

Nếu tượng đặt nhìn về hướng Đông, thì khi khách từ cổng vào sẽ nhìn thấy tượng rất rõ và đẹp. Nhưng cũng như trường hợp trên khi đứng lễ trước Mộ thì lại chỉ thấy mặt bên của tượng, rất không đẹp. Tượng quay về hướng Tây thì càng không đẹp chút nào vì tượng nhìn ra hàng rào, khi từ cổng vào chỉ thấy lưng tượng, lúc đứng lễ trước mộ cũng chỉ thấy tượng ở tư thế mặt bên.

Chỉ còn cách đặt tượng nhìn về hướng Bắc, tức là nhìn về phía lưng mộ. Ở tư thế này, cái nhược điểm lớn nhất là khi đi từ cổng vào khách chỉ nhìn thấy lưng tượng. Nhưng khi đứng trước bia mộ thì thấy chính diện tượng ở phía trước mặt rất nghiêm chỉnh, trong tổng thể có tính đối xứng.

Cuối cùng chọn hướng Bắc, tượng dựng ở phía sau mộ, nhìn về lưng cuốn thư nhỏ của mộ. Khi đứng trước bia mộ, ta thấy ở xa là chính diện bức tượng bán thân rồi đến cuốn thư, đến phần mộ và đầu bia cùng lư hương, cảnh quan này đẹp và hoàn chỉnh nhất.

Hai cuốn thư xây sẵn từ lâu. Nay chỉnh trang lại cho đẹp đẽ. Cuốn thư thứ nhất, nhỏ, đặt ngay sau mộ. Trên cuốn thư này gắn 1 tấm đá đen kích thước 1.000mm x 500mm, trên khắc câu của Cụ Phạm với chính bút tích của Người: “Tiếng là nước, có tiếng mới có nước, có quốc văn mới có quốc gia”. Dưới có chữ ký của Cụ Phạm. Câu chữ được khắc sâu vào đá đen và tô màu trắng.

Cuốn thư thứ hai to hơn cũng được xây dựng từ trước áp vào tường cuối cùng của khu mộ. Cuốn thư này được sửa sang lại và loại bỏ một bệ nhỏ cao 80cm ở phía trước. Trên cuốn thư này gắn 1 tấm đá đen kích thước 2.100mm x 1.000mm. Tảng đá lớn này rất nặng, chở từ Làng Đá chùa Trầm Hà Nội vào là một công việc rất khó khăn, ngay cả khi đưa vào vị trí trong khu đất lăng mộ cũng phải phá một đoạn tường mới đưa được vào. Tấm đá to lớn rất dễ bị nứt vỡ khi vận chuyển và đưa lên gắn vào cuốn thư. Trên tấm đá có khắc câu nói nổi tiếng của Cụ Phạm

Truyện Kiều còn tiếng ta còn,

Tiếng ta còn, nước ta còn

Câu này được khắc bằng chữ Nôm, dưới chữ Nôm là chữ quốc ngữ. Bởi chính câu này đã được khắc trên hai trụ cổng vào nhưng vì chỉ khắc chữ Nôm nên hầu như không mấy ai đọc được. Hàng chữ ở hai trụ cổng đã được khắc trên sáu chục năm nay.

Tại hai trụ cổng từ khi xây dựng không hề làm cánh cổng, để mọi người ra vào thăm viếng tự do. Nay làm hai cánh cổng sắt đẹp, có thể khép cổng kín đáo nhưng không có khóa, mọi người vẫn tự do mở để vào thăm viếng và khi ra về thì khép lại.

Toàn bộ sân khu lăng mộ đều được lát gạch, bỏ đi một số cây nhỏ ít giá trị, chuyển 1 cây ra trồng sát cổng và bỏ hàng rào chè Tàu, như vậy sân rộng hơn, sạch sẽ hơn.

Khu lăng mộ nhà văn hóa Phạm Quỳnh đã được chỉnh trang lại một cách giản dị sạch đẹp, vẫn giữ nguyên cảnh quan và cây cối vẫn như xưa, ngay cả hai ngôi mộ nhỏ vô danh vẫn để nguyên và được sửa sang lại cho đẹp hơn.

Sáng ngày 28/6/2016 tại khu lăng mộ nhà văn hóa Phạm Quỳnh trong khuôn viên chùa Vạn Phước thành phố Huế đã diễn ra lễ khánh thành trọng thể khu lăng mộ đã được chỉnh trang. Buổi lễ long trọng đã diễn ra với sự tham gia của các sư thầy chùa Vạn Phước, đông đảo quan khách, các chi hội họ Phạm ở một số địa phương trong nước và đông đảo con cháu gia đình Cụ Phạm.

KTS. T.T.Đ.

Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Văn Sơn công nhận ngày sinh và ngày mất của Thượng Chi – Phạm Quỳnh

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 3 năm 2024.

Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Hữu Sơn công nhận

ngày sinh và ngày mất của Thượng Chi – Phạm Quỳnh là 30/1/1893 – 7.IX.1945

Blog PhamTon

Blog PhamTon chúng tôi thật xúc động khi đọc trong Lời giới thiệu của Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Hữu Sơn dòng chữ “Học giả Phạm Quỳnh (30.1.1893 -7.9.1945)” , trang 7, sách Phạm Quỳnh – Tuyển tập du ký (NXB Tri Thức, quí I năm 2013).

Đây là lần đầu tiên trong sách báo viết về Phạm Quỳnh ghi nhận như vậy. Và người đầu tiên công nhận sự thật ấy chính là Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Hữu Sơn, người đã sưu tầm và biên soạn tập sách này. Ông cũng là người đã sưu tầm và biên soạn bộ Du ký Việt Nam (tạp chí Nam Phong 1917 – 1934) ba tập dầy dặn (NXB Trẻ, 2007).

Không phải chỉ các nhà sử học, các nhà nghiên cứu văn học mới ngạc nhiên khi đọc thấy như vậy, mà cả đông đảo bạn đọc nữa, vì khác hẳn những gì họ đã thường đọc trong sách, báo ngót bảy mươi năm qua.

Để bạn đọc khỏi bỡ ngỡ, với thông tin mới này, chúng tôi xin cung cấp ba tư liệu tham khảo như sau, mong phần nào có ích cho các bạn quan tâm đến Thượng Chi – Phạm Quỳnh bấy lâu nay.

I/ Tư liệu thứ nhất: Bài Phạm Quỳnh sinh ngày 30/1/1893 của Dã Thảo trên Blog PhamTon tuần 2 tháng 1 năm 2013

Phạm Quỳnh sinh ngày 30 tháng 1 năm 1893

Theo tiến sĩ Phạm Thị Ngoạn, con gái thứ sáu trong mười sáu người con của Phạm Quỳnh, định cư và mất tại Pháp, tác giả Tìm hiểu tạp chí Nam Phong (Introduction au Nam Phong), thì có ba “thuyết” về giấy khai sinh của Phạm Quỳnh.

“Trong Tạp chí Văn Học (Sài Gòn, tháng 10 năm 1972, trang 7) Phan Kim Thịnh có kể lại một cuộc tiếp xúc với bà Phạm Thị Hảo, chị ruột tác giả. Theo ông và căn cứ theo giấy thế vì khai sinh thì Phạm Quỳnh sinh ngày 1 tháng 12 năm 1892. Thực ra trong gia đình tôi có ba thuyết về giấy khai sinh. Sự kiện bất nhất là do trước đây, ngày sinh không được khai ngay, khiến sau đó mọi chi tiết đều căn cứ vào giấy “thế vì khai sinh” thiết lập nhờ các chứng nhân. Có một điều hiển nhiên mà chúng tôi là con, còn nhớ rõ: cha mẹ chúng tôi sinh cùng một năm và năm đó là năm Nhâm Thìn.”

Trong thẻ căn cước của Phạm Quỳnh (trong hình dưới đây) làm tại Hà Nội ngày 13/3/1918 (trước khi đi Pháp-1922-bốn năm, còn giữ búi tó củ hành) lại cho biết ông sinh ngày 17/12/1892.

Còn theo Phạm Trọng Nhân, cháu gọi Phạm Quỳnh bằng chú, anh họ bà Phạm Thị Ngoạn, định cư và mất tại Pháp, người dịch cuốn sách của bà Ngoạn Introduction au Nam Phong ra tiếng Việt, thì:

“Theo như tác giả cuốn Introduction au Nam Phong, ông Nguyễn Thọ Dực, trong một bài giới thiệu luận án đó đăng trong Etudes interdisciplinaires sur le Viet Nam Sài Gòn 1974, cho biết ông được biết rõ ngày sinh của Phạm Quỳnh vì hồi làm việc ở Triều đình Huế, ông có dịp lấy số tử vi cho Phạm Quỳnh và theo ngày tháng âm lịch Phạm Quỳnh đã  cho biết thì Phạm Quỳnh sinh vào ngày 30 tháng 1 năm 1893 tức 18 tháng chạp Nhâm Thìn. Theo tác giả Tìm hiểu tạp chí Nam Phong mà cũng là con gái Phạm Quỳnh thì “thuyết” sau này đúng hơn cả, vì cũng là một năm nhâm thìn như cả gia đình đều nhớ rõ. (cũng do Nguyễn Thọ Dực cho biết thì bà Phạm Quỳnh sinh ngày 2 tháng 2 năm 1892)”

Trích Tìm hiểu Tạp chí Nam Phong, bản dịch tiếng Việt của Phạm Trọng Nhân, NXB Ý Việt, Yerres, Pháp, 1993, trang 60

 Chúng tôi xin nói rõ thêm mấy điều sau: Ông Nguyễn Thọ Dực sau này làm Trưởng ban Hán Nôm, trực thuộc phủ Quốc Vụ Khanh đặc trách văn hóa chính quyền Sài Gòn. Ngày giờ sinh được chính Phạm Quỳnh đưa cho ông thì chắc chắn là đúng vì có muốn biết số phận của mình thế nào thì ông mới nhờ xem tử vi, không ai lại nói sai bao giờ, nhất là với một người có đầu óc nghiên cứu khoa học và tính vốn cẩn thận như Phạm Quỳnh. Trước thời gian vào Nam năm 1955, ông Nguyễn Thọ Dực có ở tạm nhà bà chị dâu Phạm Thị Giá, là con gái trưởng của Phạm Quỳnh, ở nhà số 16 phố Hàng Da Hà Nội. Bà Giá lúc này hoạt động công tác phụ nữ khu phố, thường họp hành, có khi phải phát biểu ý kiến này nọ. Bà hay bảo cậu con trai viết thay cho bà các bài đó. Nhưng một lần, bà cần phải phát biểu về đức Phật Thích Ca Mâu Ni thì cậu con xin chịu. Vừa lúc ấy, ông Nguyễn Thọ Dực đi qua, biết chuyện, ông nhận viết giúp. Bà Giá bảo bài này cần gấp thì ông xin cho giấy bút rồi ngồi vào bàn viết ngay một bài dài mấy trang giấy khổ to, về sự tích đức Phật Thích Ca Mâu Ni, trong đó đầy rẫy những năm, tháng và những chữ Nho phiên âm chữ Phạn, có phiên âm nguyên gốc bằng chữ La-tinh trong ngoặc, như Thích Ca Mâu Ni (Sakyamuni), Thái tử Tất Đạt Đa (Siddharta), bộ tộc Thích Ca (Sakya), vua Tịnh Phạn (Suddhahana) và Ca Tì La Vệ (Kapilavastu),… mà không hề có trong tay một sách, vở hay tài liệu tra cứu nào. Mẹ con bà Giá đều thán phục trí nhớ phi thường của ông Nguyễn Thọ Dực và chính bà Giá đã kể lại tỉ mỉ cho chúng tôi nghe và còn cho xem cả bài ông Nguyễn Thọ Dực viết nữa.

Vì thế chúng tôi tin chắc chắn là ông Nguyễn Thọ Dực nói đúng, Phạm Quỳnh sinh ngày 30/1/1893

Sau này, tình cờ chúng tôi được đọc tập Tử vi nghiệm lý, của Thiên Lương, trong các trang từ 137 đến 140 viết về Phạm Quỳnh lại có cả lá số tử vi do tác giả lập cho Phạm Quỳnh. Trang 137 có đoạn viết: “Có một ông bạn đưa ra lá số tuổi Nhâm Thìn sanh ngày 26 tháng 12 giờ Dần, nói là số của nhà học giả Phạm Quỳnh”.

Như vậy là vợ chồng đồng tuổi Nhâm Thìn, nhưng bà sinh đầu năm Thìn, ông sinh cuối năm (18/12). Điều này càng củng cố thêm lập luận rằng Phạm Quỳnh sinh đầu năm 1893.

*

*     *

II/ Tư liệu thứ hai: Trích bài Người nặng lòng với nước của Phạm Tôn (Tạp chí Công giáo và Dân tộc số 140 tháng 8 năm 2006 và tạp chí Xưa và Nay số 267, tháng 9 năm 2006)

“Tháng 2 năm 1956, nhân gia đình Ngô Đình Diệm cho người đi tìm và cải táng cha con Ngô Đình Khôi, ông Phạm Tuân, con út và bà chị là Phạm Thị Hảo đi theo để nhận di hài cha, đã biết thêm nhiều điều, do gặp nhiều nhân chứng còn sống. Nơi giam giữ cuối cùng là xưởng ép dầu tràm của bác sĩ Viên Đệ ở Cổ Bi cách làng Văn Xá 5km về phía Tây. Làng này lại cách thành phố Huế 15km, về phía Bắc trên đường Huế đi Quảng Trị. Đó là một nơi xa xôi, khó đi lại. Để tìm kiếm hài cốt, chính quyền Sài Gòn phải huy động công binh phát quang, san ủi đất làm đường, bắc cầu…trên hơn 15 km cho xe hơi đi và điều động binh sĩ giữ an ninh quanh vùng. Người canh gác xưởng kể: một đêm đầu tháng tám ta, trăng lưỡi liềm, khoảng mười một giờ, có người xưng là cấp trên đến bảo đưa ba người bị giam ra, cho ăn cơm. Khó ăn, ba người xin ít nước mưa chan cho dễ nuốt. Sau đó, họ bị trói và đưa xuống đò. Người chèo đò kể: đi quanh đi quất trên sông Bồ, gần một giờ sáng thì táp vào bờ, đến gần hai bụi tre thì giết ba người. Người chèo đò không được lên bờ, chỉ nghe thấy tiếng thét lớn bằng giọng Bắc “Quân sát nhân!” sau đó là ba phát súng. (Ngô Đình Khôi và Ngô Đình Huân đều nói giọng đặc Huế). Rõ ràng, cho đến trước khi bị giết, Phạm Quỳnh vẫn không hề nghĩ là những người đã hi sinh xương máu đồng chí đồng bào để giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc lại đi giết hại một người suốt đời nặng lòng với nước như ông. Chúng chỉ là những “quân sát nhân” mà thôi.

            “Một người nấp trong bụi cây gần đấy thấy Phạm Quỳnh bị đánh vào đầu bằng xẻng, cuốc rồi mới bị bắn ba phát. Ngô Đình Khôi không bị đánh chỉ bị bắn ba phát. Ngô Đình Huân hoảng sợ vùng chạy, bị bắt lại, rồi bị bắn ngay vào đầu.¹⁶ “Cả ba bị xô xuống mương rồi vội vàng lấp đất”. Phạm Quỳnh ở dưới cùng, đầu hướng về phía núi, Khôi và Huân nằm đè lên, đầu hướng về phía sông. Khi cải táng, ông Phạm Tuân thấy sọ của thân phụ có một vết nứt ngang như vết cuốc, xẻng đánh mạnh vào, “ba bộ hài cốt nằm chồng chất lên nhau…Hài cốt của Thầy tôi rất dễ nhận vì dài và ngay cạnh tôi nhận ra được đôi mắt kính cận” ([i]Theo Phạm Tuân: Sống lại với kí ức thuở ngày xưa (báo Ngày Nay, số 385, ngày 30/6/2005, tiểu bangMinesota và tạp chí Việt Học Tạp Chí Phổ Thông số 2, tháng 6/2005, Nam California, Mỹ))

            “Theo các nhân chứng chứng kiến vụ sát hại thì sự việc diễn ra vào đêm trăng non mồng một tháng tám năm Ất Dậu, tức rạng sáng ngày 7/9/1945, chỉ sau ngày nước ta tuyên bố độc lập có năm ngày”

*

*     *

III/ Tư liệu thứ ba: Phạm Quỳnh trong bách khoa toàn thư mở Wikipedia (Blog tuần 3 tháng 5 năm 2013)

PHẠM QUỲNH TRONG BÁCH KHOA TOÀN THƯ MỞ WIKIPEDIA

Blog PhamTon

Năm 2011, Bách khoa toàn thư mở WIKIPEDIA nổi tiếng thế giới long trọng tổ chức  kỷ niệm 10 năm ra đời, đã thực hiện bằng hơn 30 thứ tiếng với lượng truy cập hàng chục triệu lượt người.

Tháng 4/2013, chúng tôi mở mục Phạm Quỳnh trong Bách khoa toàn thư mở WIKIPEDIA ra đọc thì thấy có nhiều đổi mới, phong phú hơn trước rất nhiều. Trang này được sửa đổi lần cuối lúc 01:50 ngày 16 tháng 3 năm 2013.

Phạm Quỳnh sinh ngày 30-1-1893 tại nhà phố Hàng Trống, Hà Nội. Phạm Quỳnh côi cút được bà nội nuôi ăn học. Phạm Quỳnh học giỏi, có học bổng. Sau khi đỗ đầu bằng thành chung (tốt nghiệp) Trường Trung học Bảo hộ (tức Trường Bưởi), năm 1908, Phạm Quỳnh làm việc tại Trường Viễn Đông Bác Cổ. Làm chủ bút Nam Phong tạp chí từ 1/7/1917. Ngày 2/5/1919, ông sáng lập và là Tổng thư ký Hội Khai Trí Tiến Đức. Năm 1922, với tư cách đại diện cho Hội Khai Trí Tiến Đức, ông đã sang Pháp dự Hội chợ Triển lãm Marseille, rồi diễn thuyết cả ở Ban Chính Trị và Luân lý Viện Hàn lâm Pháp về dân tộc giáo dục. Năm 1924, được mời làm giảng viên khoa Bác ngữ học, Văn hóa, Ngữ ngôn Hoa Việt Trường Cao đẳng Hà Nội, trợ bút báo France – Indochine. Từ 1925 – 1928 là hội trưởng Hội Trí Tri Bắc Kỳ. 1926 làm ở Hội đồng Tư vấn Bắc Kỳ, đến năm 1929 được cử vào Hội đồng Kinh tế Tài chính Đông Dương. 1930, đề xướng thuyết lập hiến, đòi hỏi người Pháp phải lập hiến pháp, qui định rõ ràng quyền căn bản của nhân dân Việt Nam, vua quan Việt Nam và chính quyền bảo hộ. Năm 1931, được giao chức phó hội trưởng Hội Địa dư Hà Nội. Năm 1932 giữ chức tổng thư ký Ủy ban Cứu trợ xã hội Bắc Kỳ.

11/11/1932, sau khi Bảo Đại lên làm vua, ông được triệu vào Huế tham gia chính quyền Bảo Đại, làm Ngự tiền văn phòng, Thượng thư Bộ Học, cuối cùng giữ chức Thượng thư Bộ Lại (1944-1945).

Ngày 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp, chính phủ Trần Trọng Kim được thành lập, ông về sống ẩn dật ở biệt thự Hoa Đường bên sông Phủ Cam, Huế. Ông bị Việt Minh bắt ngày 23/8/1945 và giam ở lao Thừa Phủ. Sau đó, bị giết cùng nguyên tổng đốc Quảng Nam Ngô Đình Khôi và con trai là Ngô Đình Huân. Di hài ông được tìm thấy năm 1956 trong khu rừng Hắc Thú và được cải táng ngày 9/2/1956 trong khuôn viên chùa Vạn Phước, Huế.

Riêng phần nhận định, đầu tiên là của Hồ Chí Minh: “Cụ Phạm là người của lịch sử, sẽ được lịch sử đánh giá lại sau này”. Tiếp đó là: “Trong báo cáo ngày mồng 8 tháng 1 năm 1945 gửi cho Toàn quyền Decoux và cho Tổng đại diện Mordant, ông Khâm sứ Trung Kỳ Healewyn đã báo cáo về Phạm Quỳnh như sau:

“Vị Thượng thư này vốn đã chiến đấu suốt cuộc đời mình bằng ngòi bút và bằng lời nói, không bao giờ bằng vũ khí chống sự bảo trợ của Pháp và cho việc khôi phục quyền hành của Triều đình Huế trên cả ba kỳ (Bắc, Trung Nam) và cho việc người Việt Nam nắm trong tay vận mệnh của chính mình… Những yêu sách của Phạm Quỳnh đòi trở lại việc chấp thuận một chế độ tự trị hoàn toàn cho hai xứ bảo hộ (Trung Kỳ và Bắc Kỳ) khước từ chế độ thuộc địa ở Nam Kỳ và thành lập một quốc gia Việt Nam. Tôi xin lưu ý ngài một điều là, dưới vẻ bề ngoài nhã nhặn và thận trọng, con người đó là một chiến sĩ không lay chuyển nổi cho nền độc lập của Việt Nam và đừng hòng có thể làm dịu những tình cảm yêu nước chân thành và kiên định của ông ta bằng cách bổ nhiệm ông ta vào một cương vị danh dự hoặc trả lương một cách hậu hĩ. Cho tới nay đó là một địch thủ thận trọng nhưng cương quyết chống lại sự đô hộ của nước Pháp và ông ta có thể sớm trở thành một kẻ thù không khoan nhượng…”.

Khâm sứ Trung Kỳ Healewyn

“…Phạm Quỳnh, trái lại, chủ trương thuyết lập Hiến. Người Pháp nên thi hành đúng Hiệp ước 1884 nghĩa là chỉ đóng vai trò bảo hộ còn công việc trong nước thì để vua quan người Nam tự đảm nhiệm lấy. Bấy giờ Phạm Quỳnh vào Huế làm quan không phải vì danh. Quốc dân biết tên Phạm Quỳnh hơn nhiều Thượng thư Nam Triều. Mà cũng chẳng phải vì lợi. Đơn cử làm chủ bút Nam Phong, Phạm Quỳnh được cấp 600 đồng một tháng. Món này to hơn lương Thượng thư. Phạm Quỳnh ra làm quan chỉ là để đổi lấy danh nghĩa Chính phủ Nam Triều đòi Pháp trở lại Hiệp ước 1884. Vậy là một người yêu nước như Phạm Quỳnh sở dĩ phải có mặt trên sân khấu chính trị chẳng qua là một việc miễn cưỡng trái với ý mình để khuyến khích bạn đồng nghiệp làm việc cho tốt hơn chứ thực lòng một người dân mất nước ai không đau đớn ai không khóc thầm. Thế là tôi nghĩ ra được truyện Kép Tư Bền tả một anh kép nổi tiếng về bông lơn đã phải vì giữ tín nhiệm với khán giả mà lên sân khấu nhà hát làm trò cười ngay cái tối cha mình đang hấp hối”.

Nguyễn Công Hoan (Đời viết văn của tôi- NXB Văn học Hà Nội năm 1971).

 “Phạm Quỳnh không có hành vi nào tàn ác với nhân dân, không đàn áp các cuộc khởi nghĩa nông dân như nhiều quan lại thời Nguyễn, không ra lệnh bắt bớ tù đày các nhà yêu nước (…). Nhưng mặt khác ông lại có công chuyển tải văn hóa Đông – Tây trên văn đàn, báo giới Việt Nam, góp phần làm phong phú thêm cho ngôn ngữ, văn hóa dân tộc Việt Nam thời đầu thế kỷ XX, công lao đó đáng được ghi nhận”.

Giáo sư Văn Tạo

Về gia đình, ghi rõ ông có một vợ là bà Lê Thị Vân (1892-1953) và 16 người con, ba người mất từ nhỏ.

Toàn bộ mục Phạm Quỳnh tám trang A4. Phần Ngày sinh và mất viết:

Về ngày sinh của Phạm Quỳnh

Theo ông Nguyễn Thọ Dực, trưởng Ban Cổ văn, Phủ Quốc vụ khanh đặc trách văn hóa chính quyền Việt Nam Cộng hòa thì hồi làm việc ở triều đình Huế, ông có được Phạm Quỳnh cho biết ngày sinh để nhờ lấy số tử vi là ngày 13 tháng Chạp năm Nhâm Thìn, tức 30/1/1893. Không ai cho ngày sinh sai để lấy số tử vi cả. Cho nên, ngày này là chính xác nhất trong số các ngày sinh đã được biết của Phạm Quỳnh khai ở nơi này nơi khác.

Về ngày mất của Phạm Quỳnh

• Sách Từ điển Văn học bộ mới (2004), ghi mất ngày 20 tháng 8 năm 1945.
• Một số tài liệu ghi mất ngày 23 tháng 8 năm 1945, đúng ngày có người mời ông đến chính quyền Việt Minh làm việc.
• Một số tài liệu chép ông mất vào sáng ngày 6 tháng 9 năm 1945 (tức ngày 1 tháng 8 năm Ất Dậu; sau 14 ngày bị Việt Minh bắt).
• Năm 1956, hai con của Phạm Quỳnh là bà Phạm Thị Hảo (1920) và Phạm Tuân (sinh năm 1936) hiện định cư tại Hoa Kỳ được theo đoàn tìm mộ cha con Ngô Đình Khôi và Ngô Đình Huân, anh và cháu Ngô Đình Diệm để tìm di hài cha. Theo lời các nhân chứng thì Phạm Quỳnh bị hạ sát vào đêm 6 rạng ngày 7 tháng 9 năm 1945, khoảng 1 giờ sáng, có trăng câu liêm, tức ngày 1 tháng 8 năm Ất Dậu.

 Phần Liên kết ngoài, đầu tiên có ghi rõ: Blog chuyên viết về Phạm Quỳnh cung cấp nhiều tư liệu chưa được biết đến (http://www.phamquynh.wordpress.com)

Và chúng tôi vui mừng nhận thấy trong mục này, Bách khoa toàn thư mở WIKIPEDIA đã sử dụng khá nhiều thông tin, tư liệu từ Blog PhamTon chúng tôi

B.P.T.

---

^16,17 Theo Phạm Tuân: Sống lại với kí ức thuở ngày xưa (báo Ngày Nay, số 385, ngày 30/6/2005, tiểu bangMinesota và tạp chí Việt Học Tạp Chí Phổ Thông số 2, tháng 6/2005, Nam California, Mỹ)

Quà 8/3

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 3 năm 2024.

Phạm Tôn

Từ khi được cậu Phạm Tuyên dạy cho biết đọc, tôi thành con mọt sách từ rất nhỏ. Cứ thấy chỗ nào có chữ là đọc, cái gì không hiểu thì cứ nhớ mãi, gặp ai cũng hỏi, hoặc tự mò tìm lấy. Thí dụ như hai chữ vưu vật vừa lạ vừa bí hiểm, không biết tôi thấy chữ ấy ở đâu. Càng tò mò khi biết người mà ai cũng kính phục là Khổng Tử rất ghét vưu vật, do đó cả Nho gia đều không ưa vưu vật. Tất cả xã hội xưa đều không ưa vưu vật. Tôi càng ngạc nhiên khi một cụ túc nho cho biết: Vưu vật, ví như gái đẹp. Ai lại không thích gái đẹp. Nhưng cái giống đó nó hại lắm. Cho nên Đức thánh Khổng mới ghét. Thậm chí còn nói Phụ nhân nan hóa tức là Đàn bà khó dạy. Văn hào Lỗ Tấn khi dẫn câu này còn chú thích rõ Khổng Tử nói đàn bà là gồm cả mẹ ông ấy đấy! Tôi càng thắc mắc tệ. Nhưng chỉ để bụng, vì còn bao nhiêu việc cần đối phó hằng ngày. Vả lại vốn bản tính là người ngu lâu, mãi đến năm Covid-19 sắp thành bệnh cúm bình thường 2022 này, rộng thời giờ trong tiết tháng Giêng mới giở sách tra thử xem vưu vật là gì mà rắc rối vậy.

Giở quyển tư điển dày nhất tôi có ra mong tìm ra cái từ đó. May thay, trong Từ điển Từ và Ngữ Việt Nam của Giáo sư Nhà giáo Nhân Dân Nguyễn Lân (1906-2003) Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh in 2000 bộ năm 2006. Tái bản lần thứ nhất. Mà mãi đến cuối trang 2064 mới có mục Vưu vật. Nguyên văn như sau: “VƯU VẬT: dt (H:vưu: trội hơn cả, vật: đồ vật). Vật hiếm và quí, vẻ đẹp hơn người.

Vẻ vưu vật trăm chiều chải chuốt

Lòng quân vương chi chút trên tay (Cung oán ngâm khúc)”

Thế mới rõ lớp Chăn nuôi khóa 5 chúng tôi do không có vưu vật nên mọi việc hanh thông.

Nhưng tôi nhớ rõ là năm đầu tiên vào Học viện Nông lâm ấy, tôi rất sung sướng lần đầu được sống tập thể, ngủ giường tầng, ăn ở nhà ăn tập thể rộng. Nam ở một khu nhà ba tầng riêng. Nữ ở khu riêng. Lớp tôi cũng có một số bạn nữ, ở một buồng trong khu nhà tầng nữ.

Chúng tôi nhập học vào tháng 10 năm trước, cho nên ngày 8/3 năm sau, chúng tôi đã quen biết các bạn nữ rồi. Nhưng như đã kể trước, lớp tôi có các bạn nữ, nhưng không có vưu vật, thành ra hơn nửa năm yên ổn, không xảy ra vụ tranh giành bạn gái đấu đá nào. Nhưng vì không có vưu vật nên chùa của chị em cũng vắng kẻ đón người đưa, hơi tẻ nhạt.

Cứ cuối tuần, nhà trường cho ăn cơm chiều sớm để kịp lên tàu Hải Phòng về Hà Nội chỉ ghé ga Cổ Bi đúng một phút cho sinh viên về Hà Nội. Có một cô bạn hơi đậm người lần nào cũng hẹn tôi cùng mua vé, rồi lên toa ghế gỗ thường ngồi một ghế đôi, cùng trò chuyện. Có khi cô nhoài mình qua người tôi như muốn chỉ cho tôi một cái gì đó qua cửa sổ tàu khi trời xẩm tối. Đến ga Hàng Cỏ chúng tôi chia tay. Cho đến nay, tôi vẫn không biết nhà bạn ở đâu. Cứ xuống tàu là mỗi người một ngả. Cũng chẳng thăm nom nhau, vì tối chủ nhật đã lại gặp nhau ở trường.

Tôi đi đâu cũng làm báo tường, năm ấy còn được chi đoàn giao phụ trách báo của lớp tên là Thảo Nguyên. Dịp ấy, kỷ niệm thành lập Đảng, tôi vẽ chân dung Võ Thị Sáu bằng bút sáp dán lên báo tường. Vũ Văn Chỉ 18 tuổi cảm động viết một bài nhan đề gợi cảm Cũng vào lứa tuổi ấy…ý tự phê là cùng lứa tuổi mà chị lập được bao công trạng, còn mình đến học cũng không xong. Cô bạn cùng đi tàu xin tôi bức tranh đó khi tôi đang gỡ để dán số báo mới. Tôi đưa ngay. Nhưng cô bảo cho thì phải đề tặng chứ. Tôi cầm bút viết: “Tặng các bạn gái bức chân dung này, tôi bỗng nhớ là Chị Sáu đã hy sinh vào lứa tuổi như chúng ta sau khi đã lập biết bao chiến công”. Đại loại tôi viết thế; quan trọng là ghi rõ tặng các bạn gái. Rồi ký rõ cả họ tên và đề ngày tặng

Tôi là tổ trưởng tổ 5, gợi ý mãi mà chẳng thấy ai lên tiếng ủng hộ ngày 8/3. Bác Nguyễn Xuân Lai bộ đội xuất ngũ bí thư chi bộ 36 tuổi thấy tôi lải nhải hoài thì nói: Cậu chỉ hay vẽ vời, ai muốn làm gì thì làm, kệ họ… Tôi biết không được ủng hộ, lại tối đến nơi rồi, sắp hết ngày 8/3, bèn đứng giữa buồng hỏi có anh nào muốn cùng chúng tôi đi thăm các bạn nữ không. Nguyễn Thế Hiền tổ phó chỉ cao bằng vai tôi, nhưng đậm người gấp đôi tôi nói: Tôi đi. Rồi Nguyễn Hữu Lý bạn cùng giường nhưng nằm tầng một, tôi nằm tầng trên, rụt rè đỏ cả mặt mới nói lắp bắp được mấy câu: Tôi … Tôi đi. Cuối cùng là Nguyễn Văn Hùng thường gọi là Hùng khảo cổ cùng tầng trên kế giường tôi, nói dứt khoát: Tôi đi và lấy cái mũ cát két mềm đội ngay lên đầu, tụt xuống sàn, sẵn sàng ra đi. Anh mến tôi, tò mò xem tôi định làm gì…

Bọn tôi ra khỏi buồng, Thế Hiền cầm đèn pin soi đường, tôi cùng Lý, Hùng ra vườn rau tăng gia của tổ. Bấy giờ tôi mới nói rõ tiêu chuẩn chọn quà: Một củ xu hào to nhất, tặng bạn Ngọc tồ, củ mập kém hơn tặng cô bạn đi tàu, rồi cứ thế chọn đến hai củ xu hào cuối cùng, cả hai đều nhỏ, nhưng nhỏ mà tròn lẳn thì tặng bạn Nhu, củ nhỏ mà lẻo khoẻo tặng chị Sương gầy yếu xanh xao lại khép kín vì tự ti mình là người theo Đạo. Cả bốn bạn cùng cười hào hứng chọn, rồi bình, và tuyển ra một rổ đội tuyển hình mẫu do Thế Hiền trịnh trọng bưng lên buồng các bạn nữ.

Hồi ấy mọi chuyện còn vui vẻ, chi bộ chọn tổ 5 tôi là tổ điển hình, mời sáu tổ bạn đến nghe tôi báo cáo rút kinh nghiệm. Các bạn nữ hồ hởi xâm nhập hợp pháp khu trại chúng tôi để khám phá bí mật. Sau hôm đó, Nhu gặp tôi bảo bọn tôi ai cũng muốn là người tổ 5 vì được coi trọng.

Tối rồi mà lại còn có người gõ cửa dồn dập, chuyện gì vậy. Các bạn nữ vội vã thu dọn. Khi chúng tôi được mở cửa cho vào thì các bạn cười ồ: Các ông làm chúng tôi hoảng quá! Có chuyện gì vậy. Tôi trịnh trọng lên tiếng: Hôm nay 8/3, chúng tôi có chút quà mọn cây nhà lá vườn tặng các bạn đây! Rồi Thế Hiền, Lý, Hùng đưa quà cho từng người. Quà mọn của chúng tôi rõ ràng làm các bạn xúc động vì quá bất ngờ. Tất cả im lặng chẳng biết nói sao… Bỗng Nguyễn Thị Nhu cô bạn nhỏ tròn lẳn, mặt thoáng nét rỗ hoa lên tiếng và xông đến đấm tôi thùm thụp vào lưng: Cái trò này chỉ do ông quái quỉ này bầy ra thôi! Mọi người nhìn mà xem, họ giễu chúng ta đấy. Nhưng dù sao cũng cám ơn đã làm chúng tôi vui.

Nhu thân với tôi vì cô và Vũ Tuấn Hùng từng học trường Nguyễn Gia Thiều Gia Lâm. Mà Hùng với tôi là cặp bài trùng.

Bắt đầu trò chuyện vui vẻ. Tôi thấy chân dung chị Sáu treo trên tường, bèn tự ý lấy xuống xem, lật ngay mặt sau thấy chữ CÁC tôi cố ý gài vào để tránh hiểu lầm đã bị xóa rất khéo. Chữ tôi viết thành ra là: Tặng bạn gái…

Chuyện cũ từ năm 1961, bây giờ tiết lộ chắc cũng chẳng làm CÁC CỤ BÀ mất lòng. Chỉ còn là một kỷ niệm đẹp thời người sống với người chưa phải để yêu nhau. Bấy giờ chưa phải Mùa Xuân đầu tiên như nhạc sĩ Văn Cao viết: Từ đây ngươi biết yêu người. Đấy là năm 1976, còn chuyện của chúng tôi là năm 1961 trước đó những 15 năm trời.

Nhưng ngay từ hồi ấy chúng tôi cũng đã biết yêu người rồi! Tự hào được góp phần làm nên những kỷ niệm đẹp một thời thanh xuân đã xa.

Ngày 18/2/2022, Thành phố Hồ Chí Minh đã là vùng xanh,

thành  phố lớn nhất nước đang sống lại và vươn lên,

giành lại những gì đã mất và còn đòi lấy cả lãi nữa.

P.T.

—o0o—

Viết thêm ngày 9 tháng Giêng Giáp Thìn (18/2/2024)

Phạm Tôn – Tôn Thất Thành

Nhân tìm thư cũ các bạn mấy chục năm trước, tôi tìm được thư của hai cô bạn, mỗi người một vẻ.

Thư thứ nhất của bạn Hoàng Thị Lan, thời ấy các bạn gái thường bỏ chữ Thị ở giữa, nên tên thường ghi Hoàng Lan. Thư bạn gấp thành hình chữ nhật, vừa bằng mặt bao diêm Thống Nhất thời ấy. Mặt thư ghi: Gửi đ/c Thành, và dòng dưới là: Nhờ Lý chuyển

Hồi ấy tôi đang an dưỡng ở khu nghỉ dưỡng Quảng Bá. Bạn bè đến thăm chỉ có Nguyễn Hữu Lý, bạn cùng giường đôi với tôi, Lý nằm tầng dưới, tôi nằm tầng trên. Nhưng Lý đến thì đèo luôn cô người yêu cùng lớp, nên tôi có hai bạn thăm.

Hoàng Lan viết thư cho tôi là do tôi đã viết thư báo cáo bí thư chi đoàn tôi đang đi an dưỡng. Tình bạn của tôi với Hoàng Lan cũng lạ, thân vì chúng tôi đều ham mê…triết học. Cứ mỗi chủ nhật về nhà là thứ hai đến lớp gặp nhau lại khoe sách mới tìm được. Tất nhiên đều là sách triết học và về các nhà triết học. Tôi hầu như không nghĩ bạn là một cô gái. Gặp nhau là chỉ nói chuyện triết học, không gì khác. Tôi có đến nhà bạn ở đường Cột Cờ. Tôi còn quí bạn ở chỗ khi nào ghi lý lịch, cũng chỉ ghi bố là bộ đội. Trong khi ông là Đại tá Hoàng Đạo Thúy nổi tiếng.

Thư bạn viết: Thành thân, (…) Bây giờ ở trú xá Tây Hồ phải không? Sức khỏe tốt hẳn chưa? Vẫn béo như hồi ở bệnh viện chứ? (Hồi nằm khoa Lao bệnh viện Bạch Mai, tôi vẫn cao 1 mét 76, nhưng chỉ nặng có 46 ký!) (…) Thành còn ở trú xá đến bao giờ? Nói chơi thôi Trú xá Tây Hồ đấy cứ yên tâm nghỉ cho khỏe nhé. Thôi vội quá. Chúc Thành chóng khỏe nhé. Xin gửi lời chào chân trọng.

6/10/62 (ký) HLan

Bạn đùa cũng chỉ có thế : nói tôi béo khi gầy trơ xương. Và chào thì chân trọng.

Thư thứ hai là của Nguyệt Thị Nhu, bạn cùng trường Nguyễn Gia Thiều Gia Lâm với Vũ Tuấn Hùng. Nên tôi thân với Hùng thì thân luôn với Nhu, cô bạn bé hạt tiêu có đôi mắt sáng.

Thư Nhu viết ngày 9/9 năm 1963. Sau khi tôi xin thôi học ở nhà dưỡng bệnh một năm. Chữ nhỏ tròn rõ ràng, viết kín hai trang; trang sau, phải ghi xéo viết: Bạn lùn và ký. Thư mở đầu: Nghe lời Thành, mình chờ mãi một ngày một buổi nào đó mà không bận một chút việc gì để viết thư cho Thành, đến nay sốt ruột quá, nên lúc này mới đi ăn cơm trưa về xong, vừa nghe đọc báo vừa viết thư cho Thành đây! Nói vậy chứ, ngày 2/9 vừa rồi, mình dự định đến nhà Thành đấy, còn nghĩ rằng may ra hôm đó cái Nhàn về chăng (Em Nhàn tôi mới xung phong đi Mộc Châu) (…) Thành thân mến, ông bạn cao kều của mình, ở nhà giờ này đang làm gì thế, chắc lại đọc sách hoặc đùa vui với cháu bé (là cháu Ánh Ngọc mới sinh năm 1962). Một năm rồi đã học được thêm ở sách bao nhiêu điều, ở đời bao nhiêu điều sâu sắc? Còn mình, được Thành khen là đã biết tranh thủ thời gian, cũng thú vị (…) Những ngày hè vừa qua, mình ở lại trường, học tiếng Nga, tập dịch các sách Liên Xô về chăn nuôi. Nay đã khá thành thạo, mặc dù còn phải tra từ điển nhiều. (…) Mình đã viết thư cho Nhàn trước ngày 2/9 hơn mười hôm rồi mà chưa thấy nó trả lời. Chúc ông bạn cao thật khỏe nhé! Bạn lùn (ký)

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 2 tháng 2 năm 2024)

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 2 tháng 2 năm 2024.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 29/2/2024

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chúc mừng ông Hun Sen

Thư chúc mừng của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi đến Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Hun Sen tin tưởng nước bạn sẽ tiếp tục giành được nhiều thành tựu to lớn, quan hệ hai nước sẽ ngày càng phát triển.

Theo thông tin từ Ban Đối ngoại Trung ương ngày 28-2, nhân dịp Campuchia tổ chức thành công cuộc bầu cử Thượng viện khóa V vào ngày 25-2 vừa qua, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gửi thư chúc mừng đến Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Hun Sen.

Trong thư, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi tới Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Hun Sen, các lãnh đạo và cán bộ, đảng viên Đảng Nhân dân Campuchia lời chúc mừng nồng nhiệt về thành công tốt đẹp của cuộc bầu cử khóa V.

“Đặc biệt là Đảng Nhân dân Campuchia đã giành thắng lợi to lớn trong cuộc bầu cử lần này.

Kết quả cuộc bầu cử một lần nữa khẳng định vai trò, vị thế của Đảng Nhân dân Campuchia dưới sự lãnh đạo của đồng chí Hun Sen”, bức thư có đoạn nêu rõ.

Tổng bí thư bày tỏ tin tưởng với những thành quả đã đạt được, cùng kinh nghiệm phong phú và sự ủng hộ của nhân dân Campuchia, Đảng Nhân dân Campuchia do Chủ tịch Hun Sen đứng đầu sẽ tiếp tục giành được nhiều thành tựu mới, to lớn hơn nữa trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước Campuchia.

Người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục làm hết sức mình cùng với Campuchia giữ gìn, vun đắp cho mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước ngày càng phát triển đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả trên các lĩnh vực mang lại lợi ích cho nhân dân hai nước, góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Trước đó, hôm 26-2, nhân dịp Campuchia tổ chức thành công cuộc bầu cử Thượng viện nhiệm kỳ V, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng đã gửi thư mừng đến Chủ tịch Thượng viện Campuchia Say Chhum.

• Trang 18 báo Tuổi Trẻ ngày 29/2/2024

27 năm vượt qua ung thư, đóa trà vẫn nở

Chiến đấu với bệnh ung thư vòm họng từ năm 16 tuổi, rồi chống chọi biến chứng phải ghép xương hàm và giọng trở nên ngọng nghịu, giờ đây Trà yêu đời, đắm mình vào những thước vải, may những bộ váy tô điểm cuộc sống.

Đi qua khoảnh sân nhỏ với cây ổi, cây mai, chị Ngô Thị Thanh Trà (43 tuổi, ngụ đường Tân Hóa, quận 6, TP.HCM) bước vào thế giới riêng của mình là gian phòng nhà dưới.

Cơn bão cuộc đời

Trong gian phòng, Trà chăm chú ngồi kẻ mẫu đầm trên nền vải xô màu mạ non. Nhìn chị, chúng tôi liên tưởng cô bé trong truyện Mặt nạ thủy tinh của Nhật Bản. Đó là cô gái khi có cơ hội diễn luôn xuất thần và chị khi may vá cũng vậy.

Vóc người thanh mảnh, đôi mắt to, chị thong thả làm phần việc của mình. Chị hào hứng khoe những cuốn sổ học may với nét chữ nắn nót, trong đó cắt dán những mẫu áo, mẫu đầm…

Một hồi sau, chị mới trải lòng về những điều chưa hoàn hảo trên mặt mình sau khi điều trị: hai bên hàm lõm sâu, hàm răng dưới đã mất và cổ họng hẹp lại.

Nhìn ra khoảnh sân vẫn còn đóa mai nở muộn, ký ức đưa chị về năm 1997, ngày thi xong học kỳ 1 năm lớp 11. Nghe nhức đầu hoài, tưởng bị viêm xoang, gia đình đưa chị đi khám thì nhận tin sét đánh khi xét nghiệm sinh thiết: ung thư vòm họng.

“Lúc đó mình vô tư không sợ chết, chỉ nghĩ bệnh thì trị. Ba mẹ và các cô trong nhà thay phiên nhau đưa tôi đi Bệnh viện Ung bướu chữa, cách tuần là đi. Tôi nghỉ học một thời gian”, chị nhẹ nhàng kể.

Ròng rã hóa trị, xạ trị, thuốc men, rồi ói mửa, cuối cùng phép màu đến với chị khi bác sĩ thông báo bệnh đã khỏi vào mùa hè 1998. Đang độ tuổi trăng rằm, chị phải làm quen với gương mặt hóp và mái đầu nhẵn bóng.

Trà trở lại trường học, đội tóc giả xõa dài che bớt gương mặt khiến vài người bạn nghịch ngợm chọc “Ê nhỏ đó đội tóc giả”. Thời gian trôi, Trà học trung cấp kế toán và ra trường đi làm như bao người, thêm công việc thu ngân buổi tối.

Những tối còn lại chị học tại chức ngữ văn Anh. Chị chia sẻ: “Lúc đó tôi không thấy mệt, còn trẻ và sung sức mà. Tôi nghĩ đời mình vậy ổn rồi…”. Ngày mẹ mất, chị thay mẹ bảo ban hai người em.

Cuộc đời với ai đó đôi khi quá tàn nhẫn. Năm 2007, ông trời lại trêu ngươi khi phần xương hàm phải của chị có lẽ do di chứng nên gãy đâm vào thịt nhiễm trùng. Chị được chẩn đoán phẫu thuật tháo xương hàm nhưng đắn đo vì phần dưới hàm sẽ thêm teo tóp.

Chị nhớ lại: “Tôi đi lần lượt nhiều bệnh viện ở Sài Gòn. Có nơi giới thiệu đi Singapore nhưng chi phí quá cao. Khi nhiễm trùng thì mặt sưng, đau đớn, chưa kể bị kháng thuốc. Tôi định bỏ cuộc”.

Chịu đựng đau đớn hơn hai năm, mùa đông 2010 chị ra Hà Nội. Các bác sĩ thực hiện hai ca mổ: tháo xương phụ của ống chân trái và ghép lên hàm.

Tỉnh dậy, cô gái sốc vì giọng nói mình không thể trở lại như xưa. Cổ họng hẹp lại, lưỡi thu vào trong, hàm răng dưới cũng tiêu tan. Đó là giọng ngọng líu như của một người nào đó, nhiều chữ phát âm không rõ, như “t” nghe thành “s”…

Nhìn mình trong gương, chị không muốn tiếp xúc với ai. “Ba năm trời, tôi không bước ra khỏi nhà.

Trong hàm là ốc vít bu lông hồi ráp xương. Tuyến nước bọt giảm, khô miệng nên ăn uống không thấy mùi vị như xưa. Thức ăn tôi xay nhuyễn nuốt. Tôi khóc hoài” – nói tới đây, chị lau hai dòng nước mắt.

Gượng dậy

Thước phim cuộc đời chị chầm chậm lướt tới mốc tỉnh lại sau những tháng ngày chìm đắm đau khổ.

“Mình phải làm cái gì đó, buồn thì vẫn phải sống. Không làm được nghề cũ, mình phải học nghề mới”. Năm 2016, chị đi học may ở Nhà văn hóa Phụ nữ TP.HCM, mỗi tuần chạy xe đi học ba buổi.

Qua ba khóa học, biết may cơ bản thì chị ngưng. “Thời gian đó tôi vẫn buồn lắm. Đi học giao tiếp khó nên khi có bạn hỏi chuyện, tôi viết giấy và cuối cùng ghi mình bị câm. Sau này, tôi suy nghĩ nhẹ nhàng hơn”, chị bộc bạch.

Sắm chiếc máy may cũ 5 triệu đồng, thêm máy vắt sổ, chị tự may một số kiểu quần áo cho mình và ông bà nội.

Mấy năm sau, chị xin vào phụ việc cho một cửa hàng quần áo để học nghề may. Được vài tháng, nỗi đau lại ập xuống khi ba bị ung thư gan, chị nghỉ việc chăm sóc. Rồi ba cũng bỏ chị mà đi, Trà chỉ còn ông bà nội, cuộc đời quá nhiều nỗi buồn.

Phải tiếp tục cuộc sống thôi! Chị lại đi xin việc. Mắt chị đỏ hoe kể tới đoạn: “Tôi đi khám sức khỏe để nộp hồ sơ, kết quả là loại trung bình. Đi phỏng vấn, thêm giọng nói khó khăn, chục công ty mới có nơi thông cảm nhận mình…”.

Nhưng chị không nản, cuối cùng vào một công ty may. Mỗi sáng chị dậy lúc 4h30, lấy rong biển và thịt đã nấu xay nhuyễn hấp lại đem đi ăn trưa. Chị vượt qua những cơn hạ huyết áp, thiếu máu, sức khỏe như vắt kiệt những ngày tăng ca.

Gắng gượng trải qua hai công ty, do tăng ca quá nhiều nên chị đành nghỉ. Thời buổi khó khăn người bình thường tìm việc đã khó, vậy nên tạm thời chị ở nhà chăm sóc ông bà.

Chị vẫn đang tìm kiếm một công việc như kế toán, thu ngân hoặc soát vé giờ hành chính để có thời gian lo người thân và đảm bảo ngưỡng sức khỏe.

Đóa hoa trà khát khao sống

Mỗi ngày khi rảnh rỗi, Trà cặm cụi với thế giới may vá của mình. Chị mở điện thoại, khoe ảnh trong chiếc đầm đỏ thướt tha do mình tự may và mái tóc xõa cùng nụ cười tươi.

Suốt cuộc nói chuyện, không khi nào chị nói hai chữ “giá như” bởi đã chọn cách đối mặt. Trong lằn ranh sinh – tử, chị đã một lần vượt khỏi bệnh ung thư, một lần trải qua biến chứng hàm tưởng đã bó tay.

Trong cuộc đời riêng, chị nỗ lực học nghề, tìm việc làm, tự lo bản thân mà không than trách số phận. Chị chia sẻ mình may mắn còn được sống, còn có những người bạn chơi với nhau từ hồi học cấp III, có mái nhà, có khả năng làm việc…

Nhìn cháu nội, ông Ngô Văn Thiết (93 tuổi) dõng đôi tai đã lãng nặng nói một tràng khi thấy có khách.

“Nhỏ này nó bệnh từ nhỏ, giờ nó khỏi rồi. Tôi thương nó lắm, may là nó không sao rồi”, ông nói. Với người thân, việc chị sống khỏe mạnh là một kỳ tích. Và nghe câu chuyện, chúng tôi chợt nghĩ có lẽ qua đận này, cuộc đời sẽ bù đắp cho một người quá đỗi hiền lành như chị.

Trời chiều, chúng tôi tạm biệt khi chị đang tưới cây, bóng dáng nhỏ bé với bàn tay trắng gầy khép cổng. Nhìn đóa hoa trà lặng lẽ vượt thử thách cuộc đời, chắc ai cũng sẽ cầu mong chị tìm được việc mong muốn và hạnh phúc về sau.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 28/2/2024

Loại bỏ cơ chế xin-cho để phòng chống lợi ích nhóm

Ngày 27-2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 2-2024.

Tại cuộc họp, Chính phủ đã nghe báo cáo nhiều nội dung luật quan trọng.

Trong đó, dự án Luật Phòng không nhân dân tập trung thảo luận về việc tổ chức lực lượng phòng không nhân dân trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; các trường hợp được miễn trừ cấp phép bay khi khai thác, sử dụng tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ; điều kiện khai thác, sử dụng tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ đối với trường hợp phải được cấp phép bay…

Về dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ cho ý kiến một số nội dung liên quan vũ khí quân dụng, hoạt động đầu tư, kinh doanh dao có tính sát thương cao…

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược, Chính phủ cho ý kiến về quy định kê khai giá bán thuốc; rà soát các quy định đảm bảo phù hợp với các luật hiện hành, nhưng vẫn đảm bảo công tác quản lý nhà nước chuyên ngành; bảo đảm quyền tiếp cận sớm thuốc của người dân, nhất là những thuốc mới; ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất thuốc trong nước, quy định chuyển giao công nghệ…

Luật Hàng không dân dụng (sửa đổi), các đại biểu thảo luận về các chính sách hoàn thiện khung pháp lý về công tác quản lý nhà nước chuyên ngành về hàng không, về an toàn hàng không, an ninh hàng không, xây dựng, đầu tư, phát triển cảng hàng không, về vận chuyển hàng không…

Luật Đường sắt (sửa đổi) cũng bàn thảo về đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt; quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt; hoạt động vận tải đường sắt; kết nối các phương thức vận tải; phát triển công nghiệp và nguồn nhân lực đường sắt.

Luật Công nghiệp công nghệ số có hai nhóm chính sách về hoạt động công nghiệp công nghệ số, sản phẩm dịch vụ công nghệ số và bảo đảm phát triển công nghiệp công nghệ số.

Luật Hàm, cấp ngoại giao bàn thảo các nội dung liên quan công tác hàm, cấp ngoại giao; đối tượng phong hàm ngoại giao, tiêu chuẩn hàm ngoại giao; chính sách gắn hàm ngoại giao với cơ chế đãi ngộ và các bảo đảm về điều kiện làm việc; nghĩa vụ, trách nhiệm của người mang hàm ngoại giao…

Cho ý kiến cụ thể với một số dự án luật, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu phát huy vai trò của người đứng đầu trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế.

Tập trung nguồn lực, có chế độ chính sách phù hợp với cán bộ, công chức làm công tác pháp chế.

Rút ngắn hơn nữa quy trình sửa đổi, bổ sung văn bản để đáp ứng yêu cầu thực tiễn; tăng cường truyền thông chính sách, nhất là truyền thông trong quá trình xây dựng, ban hành pháp luật, tạo sự đồng thuận và hiệu quả trong quá trình xây dựng, ban hành và thực thi pháp luật.

Trong đó, cần bảo đảm tiến độ và nâng cao chất lượng các dự án luật trên cơ sở bám sát chủ trương, đường lối, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, các vấn đề mới chưa có quy định điều chỉnh; tăng cường năng lực phản ứng chính sách; bảo đảm quy trình, thủ tục đúng quy định.

Lưu ý thiết kế chính sách, quy định và diễn đạt bảo đảm rõ ý, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ làm, dễ kiểm tra, giám sát, dễ đánh giá, lắng nghe các ý kiến. Với các vấn đề còn ý kiến khác nhau thì thiết kế các phương án cụ thể, nêu rõ quan điểm.

Người đứng đầu Chính phủ đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu loại bỏ cơ chế xin cho để phòng chống lợi ích nhóm, tham nhũng, tiêu cực, phòng ngừa sai phạm.

Cắt giảm tối đa, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, không gây phiền hà, giảm chi phí, thời gian cho người dân, doanh nghiệp.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát; khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 28/2/2024

TP.HCM có hệ thống “lắng nghe” hoạt động người dân trên mạng

Phần mềm có khả năng thu thập dữ liệu từ các nền tảng mạng xã hội phổ biến như Facebook, Twitter, Instagram, YouTube… giúp cơ quan quản lý nhà nước chủ động trong việc tiếp nhận, hiểu rõ hơn về ý kiến và nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.

Chiều 27-2, Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM tổ chức hội nghị công bố phần mềm lắng nghe mạng xã hội.

Lãnh đạo TP.HCM yêu cầu phải lắng nghe người dân trên mạng xã hội

Phát biểu tại hội nghị, ông Lâm Đình Thắng – giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM – cho biết TP hiện có khoảng 22 triệu tài khoản mạng xã hội và hơn 200 cơ quan báo chí. TP.HCM cũng là địa bàn có người sáng tạo nội dung trên mạng (KOL) lớn nhất cả nước.

Nguồn thông tin trên các nền tảng này cần được đưa thành dữ liệu để hiểu cuộc sống của người dân, từ đó đưa ra những chính sách. Bên cạnh nguồn thông tin từ báo chí thì thông tin từ mạng xã hội cũng không thể không quan tâm.

Theo ông Thắng, thực tế cuộc sống của người dân TP đã dịch chuyển lên mạng xã hội. Lãnh đạo TP luôn đặt yêu cầu phải lắng nghe, hiểu được ý kiến, tâm tư và nguyện vọng của người dân trong quá trình thực thi chính sách hằng ngày, đặc biệt là khi TP ban hành, hoạch định các chính sách, chủ trương.

“Mỗi tuần, Sở Thông tin và Truyền thông TP nhận không dưới một chục đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị liên quan đến hoạt động trên Internet. Điều này đặt ra yêu cầu phải thu thập, đánh giá và phân tích cho được thông tin trên mạng để phục vụ công tác điều hành của chính quyền TP”, ông Thắng nói.

Phần mềm phân tích trào lưu, cảm xúc trên mạng xã hội

Phần mềm có khả năng thu thập dữ liệu từ các nền tảng mạng xã hội phổ biến như Facebook, Twitter, Instagram, YouTube và nhiều nền tảng khác. Việc này giúp các cơ quan quản lý nhà nước chủ động trong việc tiếp nhận và hiểu rõ hơn về ý kiến và nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.

Đồng thời, đây cũng là kênh để nắm bắt các phản ánh của người dân về những vấn đề trên địa bàn, từ đó xây dựng chính sách quản lý, phát triển xã hội hiệu quả hơn.

Phần mềm còn giúp các tổ chức quản lý và định hình dư luận thông qua việc theo dõi và phân tích các trào lưu, ý kiến và cảm xúc trên mạng xã hội, nhất là diễn biến của các đối tượng thù địch, chống phá, lợi dụng mạng xã hội và nền tảng Internet để kích động, kêu gọi biểu tình chống lại chính quyền và các chủ trương, chính sách.

Cũng theo ông Thắng, nền tảng này sẽ được dùng chung cho các sở ngành, quận huyện của TP. Tuy nhiên để công cụ này phát huy hiệu quả, các đơn vị cần phải tập huấn, làm quen và sáng tạo hằng ngày.

“Lấy ví dụ công cụ này như bộ dụng cụ nhà bếp và nguyên liệu là thông tin trên mạng thì sáng tạo ra được món ăn nào phụ thuộc vào từng sở ngành và địa phương. Ví dụ như quận 10 có thể ra báo cáo 10 vấn đề người dân quan tâm nhất trong tuần, hoặc tại thời điểm ban hành chủ trương, chính sách người dân có quan tâm hay không”, ông Thắng dẫn chứng.

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 28/2/2024

Bảng xếp hạng PISA 2022: Việt Nam xếp thứ 34/81 quốc gia

Chương trình Đánh giá học sinh quốc tế (PISA) đánh giá kiến thức và kỹ năng của học sinh 15 tuổi về toán, đọc, khoa học, do OECD thực hiện.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đã công bố kết quả khảo sát PISA Việt Nam năm 2022 về toán, đọc hoặc khoa học của học sinh.

Việt Nam đứng thứ 2 ở khu vực ASEAN sau Singapore

Kết quả này được OECD công bố công khai từ bài khảo sát về toán, đọc hoặc khoa học của 6.068 học sinh ở 178 trường, đại diện cho khoảng 939.500 học sinh 15 tuổi (ước tính khoảng 68% tổng dân số 15 tuổi) ở Việt Nam.

Các bài kiểm tra PISA khám phá khả năng học sinh có thể giải quyết các vấn đề phức tạp, tư duy phản biện và giao tiếp hiệu quả như thế nào.

Khảo sát PISA 2022 tập trung vào toán học bên cạnh đọc và khoa học; tư duy sáng tạo là lĩnh vực đánh giá mới được áp dụng và học sinh Việt Nam không tham gia đánh giá nội dung này.

Kết quả học sinh Việt Nam đạt điểm gần với mức trung bình của OECD ở cả môn toán, môn đọc và khoa học. Việt Nam đứng thứ 2 ở khu vực ASEAN sau Singapore.

Điểm trung bình 3 môn của học sinh Việt Nam xếp thứ 34/81 quốc gia (xếp thứ tự các nước ASEAN như sau: Singapore: 1/81; Brunei: 42/81; Malaysia: 47/81; Thái Lan: 63/81; Indonesia: 69/81; Philippines: 77/81; Campuchia: 81/81).

Đối với môn toán: học sinh Việt Nam xếp thứ 31/81 quốc gia (xếp thứ tự các nước ASEAN như sau: Singapore: 1/81; Brunei: 40/81, Malaysia; 40/81; Thái Lan: 58/81; Indonesia: 69/81; Philippines: 75/81; Campuchia: 81/81).

Môn khoa học: học sinh Việt Nam xếp thứ 35/81 quốc gia. Môn đọc: học sinh Việt Nam xếp thứ 34/81 quốc gia.

Các quốc gia so sánh bao gồm sáu quốc gia có thành tích cao nhất trong từng môn học và năm quốc gia có số lượng học sinh 15 tuổi đông nhất.

Học sinh Việt Nam có điểm toán thuộc nhóm cao nhất chỉ sau Hong Kong, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc khi tính theo chỉ số PISA về điều kiện kinh tế – xã hội.

Học sinh Việt Nam nổi trội ở môn toán

Theo OECD, tại Việt Nam, 72% học sinh đạt trình độ toán ít nhất ở cấp độ 2 (trung bình OECD: 69%). Khoảng 5% học sinh ở Việt Nam có thành tích đứng đầu môn toán, nghĩa là các em đạt được cấp độ 5 hoặc 6 trong kỳ thi toán PISA (trung bình OECD: 9%).

Khoảng 13% học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở Việt Nam đạt điểm cao trong môn toán (trung bình OECD: 10%).

Kết quả toán của Việt Nam đứng thứ tư theo cùng thang đo kinh tế – xã hội trong số các quốc gia tham gia PISA 2022.

Điểm trung bình môn toán của học sinh Việt Nam là 438 điểm – một trong những mức cao nhất dành cho học sinh có nền tảng kinh tế – xã hội tương tự.

77% học sinh Việt Nam cho biết trong hầu hết các bài học toán, giáo viên thể hiện sự quan tâm đến việc học của từng học sinh (trung bình OECD: 63%), và 83% giáo viên giúp đỡ thêm khi học sinh cần (trung bình OECD: 70%).

Khoảng 77% học sinh ở Việt Nam đạt trình độ đọc 2 trở lên (trung bình OECD: 74%). 1% học sinh đạt thành tích cao, điểm 5 trở lên ở môn đọc (trung bình OECD: 7%).

Khoảng 79% học sinh ở Việt Nam đạt trình độ 2 trở lên ở môn khoa học (trung bình OECD: 76%). 2% học sinh đạt thành tích cao trong môn khoa học, nghĩa là các em thành thạo ở cấp độ 5 hoặc 6 (trung bình OECD: 7%).

Học sinh tiến bộ ra sao trong quá trình học tập?

Khi tham gia kỳ thi PISA năm 2022, 94% học sinh 15 tuổi ở Việt Nam đã đăng ký vào lớp 10. 97% học sinh cho biết đã theo học giáo dục mầm non từ một năm trở lên (trung bình OECD: 94%).

Trung bình ở các nước OECD, học sinh đã theo học giáo dục mầm non từ một năm trở lên đạt điểm cao hơn ở môn toán ở tuổi 15 so với những học sinh chưa bao giờ theo học hoặc đã theo học dưới một năm, ngay cả sau khi tính toán các chỉ tiêu kinh tế – xã hội.

Theo Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo), từ kết quả khảo sát do OECD công bố trên, bằng cách so sánh kết quả trên phạm vi quốc tế, các nhà hoạch định chính sách và nhà giáo dục ở Việt Nam có thể học hỏi từ chính sách và thực tiễn của các nước khác.

“Kết quả khảo sát đồng thời cung cấp cách nhìn sâu sắc về việc hệ thống giáo dục đang chuẩn bị tốt như thế nào cho học sinh trước những thách thức trong cuộc sống thực và thành công trong tương lai.

Kể từ khi Việt Nam tham gia PISA lần đầu tiên vào năm 2012 đến nay đã đạt được khá nhiều thành tích quan trọng, đối sánh quốc tế, khu vực và cung cấp cấp dữ liệu phân tích giáo dục quốc gia” đại diện Cục Quản lý chất lượng cho hay.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 27/2/2024

Quan hệ Việt Nam – Lào luôn giữ vai trò quan trọng đặc biệt

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định trước sau như một, quan hệ Việt Nam – Lào luôn giữ vai trò quan trọng đặc biệt, là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Theo thông tin từ Ban Đối Ngoại Trung ương Đảng, ngày 26-2, tại Hà Nội, diễn ra cuộc gặp cấp cao giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith đồng chủ trì.

Quan hệ hợp tác Việt Nam – Lào phát triển ngày càng sâu rộng, thực chất và hiệu quả

Đây là sự kiện quan trọng góp phần tăng cường và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước, nhân dân hai nước Việt Nam – Lào.

Tại cuộc gặp, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng bí thư, Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith thông báo cho nhau về tình hình mỗi Đảng, mỗi nước, trong đó có công tác xây dựng Đảng, phát triển kinh tế – xã hội.

Hai bên đã trao đổi về tình hình thế giới, khu vực và những nội dung hai bên cùng quan tâm.

Đánh giá kết quả quan hệ hợp tác giữa hai đảng, hai nước trong thời gian qua; thống nhất những định hướng lớn trong quan hệ hợp tác Việt Nam – Lào trong thời gian tới.

Hai nhà lãnh đạo bày tỏ vui mừng, đánh giá cao quan hệ hợp tác Việt Nam – Lào phát triển ngày càng sâu rộng, thực chất và hiệu quả trên các lĩnh vực, trong đó quan hệ chính trị tiếp tục được tăng cường.

Hợp tác quốc phòng – an ninh được thúc đẩy có hiệu quả, hợp tác kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học – kỹ thuật có bước chuyển biến tích cực.

Hai lãnh đạo chúc mừng những thành tựu quan trọng và toàn diện mà nhân dân hai nước đã đạt được trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, cũng như trong thực hiện nghị quyết đại hội của mỗi đảng.

Cảm ơn về sự ủng hộ, giúp đỡ chí tình, chí nghĩa dành cho nhau trong thời gian qua, hai bên nhấn mạnh truyền thống lịch sử gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau.

Khẳng định quan hệ Việt Nam – Lào là tài sản vô giá của hai dân tộc, là tất yếu khách quan, quy luật lịch sử và là nguồn sức mạnh to lớn nhất của hai Đảng, hai nước cần được phát huy, truyền tiếp cho các thế hệ mai sau.

Tăng cường tình đoàn kết, phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định trước sau như một, quan hệ Việt Nam – Lào luôn giữ vai trò quan trọng đặc biệt, là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Đồng thời nhấn mạnh một số nội dung chính nhằm tăng cường quan hệ giữa hai Đảng, hai nước trong thời gian tới.

Nhất trí với những ý kiến của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa chiến lược của mối quan hệ Việt Nam – Lào đối với an ninh và phát triển của mỗi nước, vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và thế giới.

Tại cuộc gặp, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone đánh giá cao những kết quả hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, giáo dục, khoa học – kỹ thuật, quốc phòng – an ninh, đồng thời đề xuất một số phương hướng hợp tác cụ thể giữa hai nước trong thời gian tới.

Hai bên nhất trí trong bối cảnh tình hình hiện nay, hai Đảng, hai nước cần tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, tăng cường tình đoàn kết, phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau, tiếp tục đưa quan hệ chính trị đi vào chiều sâu, là nòng cốt định hướng tổng thể quan hệ giữa hai Đảng, hai nước.

Đẩy mạnh trụ cột hợp tác về quốc phòng – an ninh và đối ngoại, tạo đột phá trong hợp tác kinh tế, thúc đẩy hợp tác về giáo dục, văn hóa, khoa học-kỹ thuật và giao lưu nhân dân trên cơ sở phát huy tiềm năng, thế mạnh của mỗi nước.

Chú trọng hợp tác giữa các ban của Đảng, các bộ, ngành của Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, Mặt trận, Đoàn thể, tổ chức nhân dân và các địa phương hai nước.

Hai bên khẳng định cần phát huy hiệu quả các cơ chế hiện có, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hợp tác trên các lĩnh vực.

Đồng thời xây dựng những cơ chế mới phù hợp nhằm tăng cường hơn nữa quan hệ đoàn kết đặc biệt Việt Nam – Lào, vì lợi ích thiết thực của nhân dân mỗi nước, vì hòa bình, hợp tác và phát triển của khu vực và trên thế giới.

• Trang 5 báo Tuổi Trẻ ngày 26/2/2024

Mắt thần giúp phá nhanh các vụ trọng án

Camera an ninh kết hợp sự tinh thông nghiệp vụ là “vũ khí” lợi hại giúp công tác đấu tranh phòng chống tội phạm hiệu quả hơn.

Thời gian qua, nhiều vụ án cướp giật, cướp của giết người… trên địa bàn TP.HCM được phá nhanh. Ngoài nghiệp vụ của lực lượng công an, thông tin cung cấp, tố giác từ người dân thông qua hệ thống camera giúp lực lượng điều tra nhanh chóng lần ra manh mối tội phạm.

Hình ảnh camera tố nghi phạm giết – hiếp – cướp

Cuộc gọi cuối cùng của cô gái: “15h con về nha” rồi mất liên lạc 4 ngày, sau đó là vụ án giết – hiếp – cướp chấn động trong những ngày Tết Giáp Thìn 2024. Ngày 29 Tết, chị V.T.T. (25 tuổi, quê Đồng Nai) gọi về nhà báo rằng tầm 3h chiều sẽ về đón Tết cùng gia đình sau một năm làm ăn xa. Thế rồi, cô gái mất tích và không có hồi âm. Cả gia đình 4 ngày Tết lo lắng, tìm kiếm và lên tận phòng trọ ở TP Thủ Đức (TP.HCM) kiểm tra rồi trình báo công an.

Giữa không khí Tết, dãy trọ vắng tanh không bóng người, không biết hỏi ai để biết rằng lần cuối cùng cô gái đi đâu, gặp ai, làm gì. Trích xuất camera tại đây, cơ quan điều tra ghi nhận một nam thanh niên có biểu hiện bất thường, liên tục đi ra đi vào phòng trọ và chở theo nhiều túi nilông màu đen.

Người này nhanh chóng được xác định là Nguyễn Đăng Khoa (25 tuổi, quê Tiền Giang). Từ đây, 6 tổ công tác của các lực lượng Công an TP.HCM được tung ra xác minh những manh mối vụ án.

Một trinh sát tham gia phá án nói: “Camera thể hiện Khoa nhiều lần chạy xe máy ra vào dãy nhà trọ, cứ mỗi lần đi ra, Khoa chở theo túi gì đó màu đen và đặc biệt là ánh mắt luôn dò xét các hướng xung quanh. Lần cuối cùng thì người này khoác theo ba lô, túi xách đi luôn mà không trở về phòng trọ nữa”.

Sau khi tiếp cận Khoa ở tỉnh Bình Định và đấu tranh, Khoa buộc phải cúi đầu thừa nhận đã sát hại rồi phân xác chị T. đem đi phi tang. Ngay sau khi cướp đi mạng sống của chị T., Khoa tiếp tục thực hiện hành vi hiếp dâm đối với nạn nhân rồi chiếm đoạt tài sản, ngoài ra còn lục ba lô lấy đi một đôi bông tai và 3 triệu đồng.

Khoa tưởng rằng hành vi tàn nhẫn của mình không ai biết, nhưng chính những dấu vết để lại mà camera thu được là cơ sở để công an nhanh chóng phá án.

Cũng nhờ sự hỗ trợ từ camera, ngày 16-2, Công an quận 1 đấu tranh triệt phá, bắt giữ nhóm chuyên trộm cắp xe máy, hoạt động chuyên nghiệp, liên quận với thủ đoạn tinh vi. Nhóm có từ 3 đến 6 người, sử dụng xe máy và thay biển số giả. Mỗi khi trộm xe, người được phân công đi bẻ khóa xe sẽ mặc đồ giả xe ôm công nghệ, chở theo một đồng phạm ngồi sau. Người ngồi sau sẽ xuống xe dùng đoản phá khóa và trộm xe trong tích tắc, những người còn lại làm nhiệm vụ cảnh giới.

Nhiều vụ thực hiện đều được camera an ninh ghi lại và giúp công an nhanh chóng xác định nhóm nghi phạm và truy bắt. Trong vụ án này, Công an quận 1 đã bắt giữ 3 người để xử lý. Từ vụ án trên, nhóm này khai nhận đã thực hiện 6 vụ trộm cắp xe máy trên địa bàn quận 1 và 3 vụ trộm cắp xe máy ở quận 3.

Sẽ phá 100% án cướp giật, trộm cắp

Trao đổi với Tuổi Trẻ, trung tá Đới Ngọc Thắng, phó trưởng Phòng cảnh sát hình sự (PC02) Công an TP.HCM, cho biết ngoài các biện pháp nghiệp vụ của lực lượng cảnh sát hình sự, camera đã giúp lực lượng công an trong đấu tranh phòng chống tội phạm rất nhiều.

Manh mối vụ án giết – hiếp – cướp trên cũng từ hình ảnh camera giúp công an nhanh chóng xác minh, tổ chức các hướng điều tra chính xác và bắt nhanh nghi phạm.

Theo trung tá Thắng, thời điểm Tết khu vực xảy ra vụ án không có ai, nếu vụ án xảy ra nơi hẻo lánh hoặc không có camera ghi lại thì khó phá án nhanh được.

Trước đó, tháng 1-2024, cũng nhờ camera của người dân cung cấp đã hỗ trợ lực lượng công an phá nhanh án vụ giết người, cướp tài sản xảy ra trên địa bàn huyện Hóc Môn.

Nghi phạm sát hại cô gái rồi cướp xe tẩu thoát hướng về Long An, người dân đã cung cấp cho công an nhiều hình ảnh, đó là một trong những căn cứ để công an lần ra được nghi phạm lẩn trốn ở đâu và truy bắt được.

Thực tế thời gian qua, từ nguồn hình ảnh camera do người dân cung cấp đã giúp công an phá được nhiều vụ án như nhóm thanh thiếu niên trộm, cướp giật tài sản trong thời điểm Tết Nguyên đán.

Theo trung tá Thắng, từ đầu năm 2023 đến nay, những vụ án cướp giật tài sản xảy ra trên địa bàn TP.HCM được triệt phá đến 90%. Ông Thắng cho biết 90% cũng chưa đạt được yêu cầu của ban giám đốc Công an TP.HCM đề ra, đặc biệt các vụ xâm phạm sở hữu như cướp, cướp giật phải được phá 100%.

Trong năm 2024, Phòng cảnh sát hình sự được ban giám đốc Công an TP.HCM giao nhiệm vụ tăng cường đấu tranh phòng chống tội phạm xâm phạm sở hữu, trong đó án cướp, cướp giật bắt buộc phải phá 100%.

Khi có những vụ án xảy ra trên địa bàn TP.HCM, bất kể thời gian nào và ở đâu, Phòng cảnh sát hình sự phải cử một tổ công tác xuống địa bàn xảy ra vụ việc, phối hợp điều tra, phá án.

Trung tá Thắng mong muốn khi người dân bị trộm cắp, cướp giật hoặc các hành vi vi phạm khác nên nhanh chóng trình báo, cung cấp thông tin ngay, để cảnh sát có căn cứ truy xét, truy bắt nghi phạm một cách nhanh nhất.

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 25/2/2024

Tặng ngôi trường 100 tỉ đồng cho vùng cao

Ngôi trường trị giá 100 tỉ đồng là một trong bốn dự án đang được thầy Nguyễn Xuân Khang triển khai tại Mèo Vạc, Hà Giang.

Trong thời khắc giao giữa năm cũ và năm mới, nhà nhà lo đón Tết, vui xuân, du lịch thì ngồi một mình trong căn phòng làm việc tại Trường Marie Curie (Hà Nội) thầy Nguyễn Xuân Khang vẫn nhắn những dòng tin mang nhiều trăn trở và hy vọng về các dự án ông và cộng sự đã và đang tiếp tục hỗ trợ cho vùng khó Mèo Vạc (Hà Giang).

“Tôi mong thiên thời – địa lợi- nhân hòa và bản thân mình khỏe mạnh bình thường để hoàn thành bốn dự án giúp bà con Mèo Vạc”, thầy Khang chia sẻ mong ước những ngày đầu năm mới.

Bốn dự án hỗ trợ

Bốn dự án thầy Khang triển khai và đầu tư kinh phí hỗ trợ là dự án trồng rừng ở Khâu Vai (Mèo Vạc); dạy tiếng Anh trực tuyến cho 2.600 học sinh ở Mèo Vạc trong ba năm từ lớp 3 đến hết lớp 5 (cấp tiểu học); đào tạo giáo viên tiếng Anh cho Mèo Vạc theo phương thức cử tuyển và xã hội hóa, với khoảng 30 sinh viên được đào tạo 4 năm và trở về làm việc tại địa phương này.

Dự án thứ tư, chỉ mới bàn bạc thống nhất vào cuối tháng 1-2024, nhưng đã bắt đầu khởi công ngay sau dịp Tết Nguyên đán: xây một ngôi trường trị giá 100 tỉ đồng.

Là một người từng tha thiết mong muốn cầm súng lên biên giới bảo vệ Tổ quốc, thầy Nguyễn Xuân Khang cũng gắn bó với giáo dục vùng khó từ thời còn trẻ. Ông từng mô tả cái đói, cái rét trong quãng ngày thiếu thốn ấy như thấm vào tận xương tủy.

Có lẽ đó cũng là lý do khiến ông đồng cảm nhiều hơn và khi đã là một nhà quản lý giáo dục có điều kiện về tiền bạc, ông đã biến sự đồng cảm thành hành động cụ thể.

Không phải chỉ có bốn dự án mà đã nhiều lần thầy Nguyễn Xuân Khang đáp lại lời mong mỏi, kêu gọi của đồng nghiệp, của người dân sẵn sàng chi những khoản tiền lớn để mua cơm cho học trò vùng khó hay hỗ trợ bằng những việc làm thiết thực.

Ngôi trường 100 tỉ đồng

Nhân buổi lãnh đạo UBND huyện Mèo Vạc về Hà Nội thăm Trường Marie Curie vào tháng 11-2023, ý tưởng đầu tư xây trường dân tộc bán trú Marie Curie – Mèo Vạc được đặt ra.

Tháng 1-2024, thầy Khang có cuộc họp với UBND huyện Mèo Vạc về việc này. Ông cũng “chốt” luôn việc sẽ đầu tư hoàn toàn kinh phí xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị cho ngôi trường này với dự kiến khoảng 100 tỉ đồng.

Với chỉ đạo của thầy Nguyễn Xuân Khang, Trường Marie Curie Hà Nội mời các kiến trúc sư bắt tay vào khảo sát, thiết kế, lập hồ sơ dự án xây dựng, đồng thời lựa chọn nhà thầu đủ năng lực thi công.

Dự án được chính thức khởi động ngày 20-2-2024, chỉ sau cuộc bàn bạc không đầy một tháng. Dự kiến ngôi trường này sẽ hoàn thành vào tháng 1-2026 và bàn giao cho UBND huyện Mèo Vạc quản lý, vận hành theo loại hình trường công lập trọng điểm của huyện.

Đây là món quà người thầy ở Hà Nội muốn tặng lại cho người dân, học sinh ở vùng cực Bắc. Nếu mọi việc diễn ra đúng tiến độ thì năm học 2026-2027 trường có thể tuyển sinh lớp học sinh đầu tiên.

Ông Ngô Mạnh Cường – phó chủ tịch UBND huyện Mèo Vạc – cho biết lãnh đạo huyện và lãnh đạo tỉnh Hà Giang đánh giá cao sự hỗ trợ của Trường Marie Curie Hà Nội và cá nhân thầy Nguyễn Xuân Khang.

“Là một huyện vô cùng khó khăn, thiếu thốn đủ thứ, ngôi trường mà thầy Xuân Khang tặng cho chúng tôi càng có ý nghĩa và quý giá. Nó là điều người dân Mèo Vạc từng mơ ước bấy lâu”, ông Cường chia sẻ.

“100 tỉ đồng là số tiền rất lớn, vì sao thầy có thể quyết nhanh thế?” – nghe điều băn khoăn này, thầy Khang chỉ cười. Ông không trả lời trực tiếp mà chia sẻ một bài viết khác mà ông cho biết đã rất tâm đắc và thấy gần với điều ông suy nghĩ.

Bài viết đặt ra vấn đề “nhiều tiền thì làm gì?” và bày tỏ quan điểm: Trường hợp tiền bạc, tài sản để lại cho con cái, nếu chúng là những người giỏi giang, có chí hướng thì chúng cũng không cần dựa vào tiền của cha mẹ để mãi mãi không thoát được cái bóng của cha mẹ. Còn chúng không giỏi giang mà lại có ít tiền bạc thì là mầm họa.

Thế nên nếu có tiền mà lo không biết làm gì thì nên xây trường, xây bệnh viện, cải tạo môi trường, trồng rừng, lập quỹ học bổng, xây thư viện, bảo tàng, tài trợ cho nghiên cứu khoa học… Điều bài viết nêu lên đã “thay lời muốn nói” cho lựa chọn của thầy Xuân Khang.

Trồng rừng và trồng người

Năm 2021, Trường Marie Curie Hà Nội có ba học sinh lớp 7 cùng nhau viết một cuốn sách có tựa đề “Một mẩu rừng cho bạn”.

Cuốn sách nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của thanh thiếu niên trong việc bảo vệ rừng cũng là bảo vệ môi trường sống. Cuốn sách được Trung tâm truyền thông Tài nguyên – Môi trường hỗ trợ bán sách để lấy tiền góp vào chương trình trồng 1 triệu cây xanh khôi phục rừng đầu nguồn ở Mèo Vạc giai đoạn 2021-2025.

Khi biết việc này, thầy Xuân Khang thay mặt trường mua 2.000 cuốn sách đưa tới các học sinh để lan tỏa thông điệp ý nghĩa. Thông điệp của năm học mới 2021-2022 ngay sau đó được thầy Xuân Khang quyết định chọn chủ đề hướng tới việc trồng 1 vạn cây xanh cho Mèo Vạc.

Đó là khởi đầu của dự án trồng rừng mà thầy Xuân Khang khởi xướng. Tới nay, dự án này đã trồng 1,2 vạn cây sa mộc tại Khâu Vai (Mèo Vạc). Sau ba năm, số cây trồng này đã cao 1,2-1,5m. Dự án chuẩn bị cho giai đoạn 2 trồng 2-3 vạn cây sa mộc trong năm 2024.

Năm học 2022-2023, khi lần đầu tiên học sinh lớp 3 học chương trình giáo dục phổ thông 2018, trong đó bắt buộc phải học tiếng Anh, cả huyện Mèo Vạc chỉ có một giáo viên tiếng Anh tiểu học. Nguy cơ không thể thực hiện được việc dạy học môn tiếng Anh với học sinh lớp 3 năm đó ở ngay trước mắt.

Biết tin từ báo chí, thầy Nguyễn Xuân Khang đã chủ động liên hệ với huyện Mèo Vạc.

Ông đề xuất một hình thức dạy trực tuyến môn tiếng Anh cho học sinh lớp 3. Sau khi khảo sát và tính toán để đảm bảo chất lượng, thầy Khang quyết định phải tuyển thêm giáo viên mới.

Gần 20 giáo viên trẻ được tuyển dụng và được tập huấn kỹ để dạy trực tuyến. Việc dạy trực tuyến cho 2.600 học sinh đã bước sang năm học thứ hai và dự kiến sẽ duy trì cho tới khi số học sinh này học hết tiểu học.

• Trang 17 báo Tuổi Trẻ ngày 25/2/2024

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư viết tự truyện cho hậu thế

Những ai quan tâm đến lịch sử, địa lý có lẽ không thể không biết đến tác giả Nguyễn Đình Tư với nhiều tác phẩm đồ sộ và đoạt giải thưởng lớn. Đầu năm 2024, ông giới thiệu tự truyện Đi qua trăm năm do NXB Tổng Hợp TP.HCM ấn hành.

Quyển sách đặc biệt Đi qua trăm năm không thuộc dạng sách biên khảo, nghiên cứu mà lại là tự truyện của cuộc đời nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư – một cuộc đời kỳ lạ của một con người sống, trải nghiệm từ thế kỷ 20, qua thế kỷ 21 và qua nhiều thời đại.

Tự truyện từ “đặt hàng” của ông bí thư

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư đã có hơn 80 năm cầm bút với khối lượng tác phẩm đồ sộ, hơn 60 đầu sách.

Quyển tự truyện (theo dự kiến ban đầu mang tên Một kiếp người) nằm trong ấp ủ của ông. Tuy nhiên, ông dự định hoàn thành xong 10 đầu sách nữa mới bắt tay viết tự truyện.

Bà Đinh Thị Thanh Thủy, nguyên tổng giám đốc NXB Tổng Hợp TP.HCM, chia sẻ vào ngày 16-7-2022, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên đến thăm cụ Nguyễn Đình Tư tại nhà riêng.

Ở đây, ông được nghe cụ kể câu chuyện cuộc đời, Bí thư lập tức động viên ông Nguyễn Đình Tư ưu tiên viết tự truyện trước: “Con đặt hàng cụ viết trước tự truyện Một kiếp người của cụ đi, mấy công trình nghiên cứu chậm lại một chút cũng được”.

Nhận được sự khích lệ của bí thư, nhà nghiên cứu cao niên đã miệt mài viết trong 6 tháng và quyển tự truyện ra đời như món quà đẹp nhân dịp ông tròn 104 tuổi.

Quyển sách có 384 trang, gồm 11 chương: Quê hương – Ký ức vẹn nguyên, Ít mảnh sử làng xã vùng đất Thanh Chương, Một thuở ấu thơ, Thời học sinh và chí lập thân, Một người cha gương mẫu, Tập tành đường chính trị, Cuộc sống gia đình, Dập dềnh sóng biển xuôi Nam, Theo thời tìm kế mưu sinh, Những khúc quanh cuộc đời, Nghiệp cầm bút, Phụ lục những hình ảnh lưu giữ quá khứ và hiện tại.

Viết không đúng sự thật, hậu thế sẽ hiểu sai

Ông Tư tâm sự các loại sách biên khảo, nghiên cứu… rất mất thời gian tìm kiếm tư liệu, còn tự truyện ông chỉ chịu khó “moi trí nhớ” của mình ra.

Ông cười cho biết may mắn có trí nhớ tốt, những chuyện từ hồi 5-6 tuổi ông vẫn còn nhớ rõ.

Với Đi qua trăm năm, ông hy vọng như một quyển sách để lại cho con cháu, để thấy cha ông mình đã cực khổ như thế nào vẫn cố gắng vượt qua, quyết lập thân đóng góp cho đời cho người.

Còn với những người trẻ hiện nay, điều kiện sống tốt hơn ngày xưa nên ông mong các cháu đừng lãng phí thời gian, cố gắng học hành, tu luyện bản thân tốt để sống có ích cho xã hội.

Quyển tự truyện không mang tính chất cá nhân mà cho người đọc thấy được giai đoạn lịch sử của dân tộc. PGS.TS Trần Hoàng Ngân, trợ lý Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên, cho biết ông đã dành mấy ngày Tết để đọc hết quyển sách và cảm nhận được sự “tuyệt vời” của một cuộc đời gian khổ, vất vả, có chút ngang trái nhưng luôn giữ sự lạc quan.

Ông Ngân rút ra được những điều quý giá trong tự truyện của cụ Tư về tình yêu đất nước, tình cảm gia đình, vợ con, sự phấn đấu vươn lên không mệt mỏi.

Cụ Nguyễn Đình Tư nhấn mạnh khi viết tự truyện ông tránh bịa chuyện, cũng như trong các công trình của mình ông trung thành với sự khách quan. Vì nếu “viết không đúng sự thật, hậu thế đọc sẽ hiểu sai”.

Độc giả Ngọc Hân xúc động với tự truyện Nguyễn Đình Tư. Cụ là người hiếu học nhưng việc học luôn bị gián đoạn vì gia cảnh nghèo khó. Thế nhưng tinh thần và ý chí của cụ khiến người ta khâm phục vì cụ học mỗi ngày, học bằng nhiều cách chứ không vì bằng cấp.

TS Phan Đình Nham – nguyên giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia 2 – là bạn với cụ Nguyễn Đình Tư 25 năm nay. Ông bày tỏ sự yêu quý với nhà biên khảo bình dân nhưng mẫn tuệ. Ông nói nhiều người có học vị, học hàm nhưng đâu có ai viết được đến hơn 60 đầu sách như ông Nguyễn Đình Tư.

Và đến nay, dù 104 tuổi nhưng mỗi ngày ông vẫn dành 10 tiếng để nghiên cứu, viết lách, trong dự kiến của mình ông lên kế hoạch viết ít nhất 10 đầu sách nữa. Bởi vậy, Nguyễn Đình Tư là một nhà nghiên cứu quá đặc biệt và xứng đáng là tấm gương cho các thế hệ học hỏi theo.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 21/2/2024

Siêu tàu du lịch đưa 4.000 khách khám phá Việt Nam

Sáng 22-8, tàu Spectrum of the Seas đã cập cảng tại thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cùng hơn 4.000 khách quốc tế. Đây là sự kiện được coi như ngành du lịch tàu biển quốc tế chính thức phục hồi sau đại dịch COVID-19.

Sáng 22-8, tàu du lịch quốc tế hạng sang Spectrum of the Seas đã cập cảng Tân Cảng – Cái Mép (thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu). Tàu này chở theo hơn 4.000 khách đến từ nhiều quốc gia. Đây là lần thứ 3 tàu Spectrum of the Seas dừng chân tại Bà Rịa – Vũng Tàu.

Ngay khi tàu cập cảng, Công ty dịch vụ lữ hành Saigontourist đã bố trí hàng chục chiếc xe chờ sẵn, đưa đến những điểm tham quan, trải nghiệm và mua sắm

Bà Trần Thị Thu Hiền – phó giám đốc Sở Du lịch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu – cho biết trong hơn 4.000 du khách của tàu có hơn 3.000 người đăng ký tham gia tour khám phá vùng đồng quê, sông nước, các làng nghề, mua sắm tại Bà Rịa – Vũng Tàu, miền Tây và TP.HCM.

Việc tàu này ghé cảng ở Bà Rịa – Vũng Tàu đưa theo du khách được coi như sự kiện đánh dấu sự phục hồi chính thức của ngành du lịch tàu biển quốc tế tại Việt Nam sau thời gian gián đoạn vì đại dịch COVID-19. Do đó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Nguyễn Văn Thọ, đại diện Tổng lãnh sự quán Mỹ tại TP.HCM và lãnh đạo Tổng cục Du lịch Việt Nam, các ngành chức năng đã lên tàu chúc mừng.

Ông Mark Byrd – du khách người Mỹ – cho biết mình rất vui khi đến Việt Nam, đến Bà Rịa – Vũng Tàu vì đây là vùng đất đẹp và ông đến để khám phá, có những trải nghiệm về văn hóa, phong tục mới. Du khách này cũng rất thích ăn chay nên ông sẽ khám phá ẩm thực chay tại Việt Nam.

Siêu tàu Spectrum of the Seas rời Bà Rịa – Vũng Tàu trong chiều nay 22-8 và đến Singapore để kết thúc hải trình dài 12 ngày khám phá các nước châu Á: Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam và Singapore.

Spectrum of the Seas đã ghé Việt Nam nhiều lần. Gần nhất, ngày 2-8 tàu đến vịnh Nha Trang, mang theo 4.600 khách quốc tế.

00:01:3

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 29/2/2024

Bình Thuận cần tận dụng lợi thế vùng đất đầy nắng và gió

Ngày 28-2, Bình Thuận long trọng tổ chức lễ công bố quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đến dự buổi lễ công bố quy hoạch tỉnh Bình Thuận thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 có Phó thủ tướng Trần Hồng Hà, lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương cùng một số tỉnh thành trong khu vực.

Quy hoạch là cơ sở để Bình Thuận sắp xếp lại không gian phát triển

Theo chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Đoàn Anh Dũng, quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là cơ sở pháp lý quan trọng để tỉnh sắp xếp lại không gian phát triển, hoạch định chính sách, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực triển khai kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh trong nhiều năm tới.

“Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục hoàn thiện đồng bộ các cơ chế, chính sách, quyết tâm cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, trong đó lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”, ông Dũng phát biểu.

Cũng theo ông, tỉnh sẽ huy động tối đa và sử dụng hiệu quả các nguồn lực nhà nước, tư nhân và xã hội để đẩy mạnh đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại.

Bình Thuận sẽ làm giàu từ biển

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà ghi nhận, đánh giá cao và chúc mừng những thành tựu nổi bật mà tỉnh Bình Thuận đạt được trong chặng đường vừa qua.

Phó thủ tướng cho rằng với điều kiện và lợi thế riêng đã được nêu rõ trong quy hoạch, tỉnh Bình Thuận được xác định là một trung tâm công nghiệp về năng lượng sạch và du lịch biển là kinh tế mũi nhọn, gắn với du lịch sinh thái. Bình Thuận sẽ thành tỉnh phát triển năng động, nhanh, bền vững, làm giàu từ biển.

Phó thủ tướng lưu ý: “Quy hoạch Bình Thuận được công bố hôm nay chỉ là bước khởi đầu mang tính định hướng không gian phát triển, theo sự liên kết giữa các tỉnh vùng Duyên hải Nam Trung Bộ cũng như các vùng kinh tế – xã hội khác như Tây Nguyên, Đông Nam Bộ…”.

“Dựa trên những kinh nghiệm của địa phương, trong quá trình quy hoạch, xây dựng đô thị, Bình Thuận cần có giải pháp ứng phó, xử lý những vấn đề mà các đô thị lớn trong cả nước hiện đang mắc phải như: Vấn đề ô nhiễm môi trường, tài nguyên, ùn tắc giao thông, ngập lụt, sự đồng bộ kết cấu hạ tầng…”, Phó thủ tướng lưu ý thêm.

Phó thủ tướng phát biểu tiếp: “Bình Thuận cần tiếp tục tận dụng được lợi thế của vùng đất đầy nắng và gió. Đây chính là lợi thế để phát triển năng lượng xanh, năng lượng tái tạo, điện gió ngoài khơi… Và đó cũng chính là điểm nhấn để tạo sự khác biệt, là nguồn hấp dẫn mạnh nhất đối với các nhà đầu tư trong xu thế hiện nay. Bình Thuận phải coi đây là lĩnh vực ưu tiên và ưu tiên cao nhất để thu hút đầu tư”.

• Trang 6 báo Tuổi Trẻ ngày 29/2/2024

Kim ngạch xuất khẩu gạo Việt Nam tăng mạnh

Trong 2 tháng đầu năm nay, xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt gần 10 tỉ USD, tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước.

Sáng 29-2, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến thông tin với báo chí về kết quả sản xuất và xuất khẩu ngành nông nghiệp 2 tháng đầu năm 2024.

Theo ông Tiến, 2 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 9,84 tỉ USD, tăng 50% so với cùng kỳ năm trước. Xuất siêu 2,68 tỉ USD, tăng gần 2,9 lần.

Kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh nhờ các nhóm hàng xuất khẩu đều tăng, đóng góp vào kết quả này có nông sản 5,18 tỉ USD, lâm sản 2,9 tỉ USD (hai nhóm hàng này tăng gần 60%), thủy sản 1,37 triệu USD (tăng 29%).

Hầu hết các mặt hàng chủ lực đều đạt giá trị xuất khẩu cao hơn năm trước như sản phẩm gỗ 1,68 tỉ USD (tăng 59%), cà phê 1,38 tỉ USD (tăng 85%), rau quả 970 triệu USD (tăng 73%), gạo 708 triệu USD (tăng 50%), hạt điều 595 triệu USD (tăng 68%), tôm 403 triệu USD (tăng 20%). Riêng cá tra 224 triệu USD (giảm gần 1%).

Giá xuất khẩu bình quân một số nông sản cũng tăng cao như giá gạo xuất khẩu bình quân 699 USD/tấn, tăng 32% so với cùng kỳ năm trước. Giá cà phê 3.153 USD/tấn (tăng 45%), cao su 1.429 USD/tấn (tăng 3,4%), hạt tiêu 4.041 USD/tấn (tăng 29%)…

“Đây là những khởi đầu rất thuận lợi và tích cực trong năm mà ngành nông nghiệp phấn đấu xuất khẩu đạt 54 – 55 tỉ USD” – ông Tiến nói.

Theo ông Tiến, 2 tháng đầu năm 2024, cơ cấu thị trường xuất khẩu có sự thay đổi khi Mỹ chiếm tỉ trọng lớn nhất (2,1 tỉ USD), thị trường Trung Quốc xuống thứ hai (2,065 tỉ USD). Tiếp đến là thị trường Nhật Bản và Philippines, còn Hàn Quốc rơi xuống thứ năm. Thị trường châu Âu chiếm 42%.

“Từ cơ cấu thị trường để thấy rằng chất lượng nông sản của chúng ta đáp ứng được các thị trường cao cấp. Ví dụ Mỹ, châu Âu chúng ta đã có khởi động rất tốt, điều này cho thấy sự phục hồi của các thị trường cũng như việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp đã gắn với thị trường chặt chẽ hơn” – ông Tiến nói.

Ông Tiến cho biết ngoài các thị trường Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, EU…, thời gian tới bộ sẽ tập trung xuất khẩu các sản phẩm nông lâm thủy sản đi các thị trường Halal, Trung Đông, châu Phi…

“Bộ đang chỉ đạo Tập đoàn De Hues tập trung cho xuất khẩu thịt gà vào thị trường Halal. Dự kiến tháng 5 tới, tập đoàn sẽ ký kết hợp tác với hai quốc gia đầu tiên để xuất khẩu. Ngoài ra, bộ cũng đã chỉ đạo ngành thủy sản tập trung xúc tiến, mở cửa thị trường Halal.

Mặc dù đã xuất khẩu đi nhiều thị trường và xúc tiến thương mại đã có hiệu quả nhưng chúng ta phải bước chân vào những thị trường khó tính, mang tính đặc thù đặc biệt để các sản phẩm nông sản của Việt Nam đi được nhiều phân khúc, nhiều thị trường để doanh thu xuất khẩu được nhiều hơn” – ông Tiến nói thêm.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 29/2/2024

Nhà mạng Viettel tham gia sáng kiến cổng mở của hiệp hội di động toàn cầu

Viettel là nhà khai thác viễn thông Việt Nam đầu tiên và duy nhất hiện nay tham gia sáng kiến GSMA Open Gateway.

Ngày 26-2, tại Barcelona (Tây Ban Nha), trong khuôn khổ Hội nghị di động thế giới (MWC) 2024, Viettel đã ký biên bản ghi nhớ về việc triển khai dịch vụ API (Giao diện lập trình ứng dụng) theo sáng kiến Cổng mở của Hiệp hội khai thác di động toàn cầu – GSMA Open Gateway.

Sáng kiến này có quy mô toàn cầu với sự tham gia của các nhà khai thác mạng di động lớn trên thế giới, được triển khai từ 2023.

Viettel là nhà khai thác viễn thông Việt Nam đầu tiên và duy nhất hiện nay tham gia sáng kiến GSMA Open Gateway.

Open Gateway là một sáng kiến chuẩn hoá các giao thức cung cấp các API cho phép các nhà phát triển ứng dụng, tận dụng và sử dụng các năng lực của mạng lưới viễn thông cho việc cung cấp các dịch vụ số mới chủ yếu trên mạng 5G và nâng cao trải nghiệm của các khách hàng với các dịch vụ truyền thống như: Game, Hội nghị trực tuyến.

Khi tham gia vào sáng kiến, Viettel còn có thể định nghĩa, phát triển thêm các API mới, tự phát triển cổng mở đáp ứng theo tiêu chuẩn GSMA Open Gateway. Điều này, giúp các nhà phát triển và nhà cung cấp dịch vụ số trong các ngành công nghiệp khác nhau dễ dàng tích hợp với mạng Viettel để khai thác các tính năng của mạng lưới, đặc biệt là các tính năng nâng cao của mạng 5G (tốc độ cao, độ ổn định cao và độ trễ thấp, mật độ thiết bị lớn).

Tại lễ ký kết, ông Henry Calvert – Giám đốc Mạng lưới GSMA nhận định: “Viettel là một mạng viễn thông lớn. Cùng nhau chúng ta có thể tạo ra, cải thiện và đưa các dịch vụ số và công nghệ hấp dẫn mới ra thị trường nhanh hơn và đến với khách hàng toàn cầu.”

Được biết, kể từ khi GSMA Open Gateway được giới thiệu tại MWC 2023, 47 nhóm nhà điều hành di động và 65% kết nối trên toàn thế giới, đã tham gia vào sáng kiến này.

GSMA Open Gateway tập trung vào việc tăng tốc sự phát triển của các dịch vụ số và ứng dụng, đảm bảo chúng tích hợp một cách dễ dàng với hàng trăm mạng tham gia sáng kiến trên toàn thế giới.

Hiện đã hơn 40 nhà mạng phát hành tổng cộng 94 APIs để sử dụng thương mại cho các nhà phát triển doanh nghiệp tại 21 thị trường bao gồm: Châu Á-Thái Bình Dương, châu Phi, châu Âu, Trung Đông và châu Mỹ.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 29/2/2024

Nhà đầu tư Singapore rót 500 triệu USD vào một dự án bất động sản tại Bình Dương

Khu đất rộng hơn 18,9ha tại thành phố mới Bình Dương được doanh nghiệp Singapore mua lại, để phát triển dự án bất động sản với tổng mức đầu tư hơn 500 triệu USD.

Ngày 28-2, tại Bình Dương, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, tổng lãnh sự Singapore, tổng lãnh sự Malaysia tại TP.HCM cùng lãnh đạo tỉnh Bình Dương và một số tỉnh Đông Nam Bộ đã dự lễ khởi công dự án bất động sản hơn 500 triệu USD của nhà đầu tư đến từ Singapore.

Đây là dự án với quy mô 18,9ha, được Tập đoàn CapitalLand (Singapore) nhận chuyển nhượng từ Tổng công ty Becamex IDC (vốn chi phối thuộc UBND tỉnh Bình Dương).

Theo thông tin được công bố, tổng mức đầu tư của dự án là trên 13.600 tỉ đồng, tương đương hơn 500 triệu USD.

Dự án sẽ đáp ứng chỗ ở cho khoảng 13.000 người, với khoảng 3.700 căn hộ và nhà ở. Các sản phẩm đầu tiên được khởi công là các căn nhà ở thấp tầng, dự kiến chính thức ra mắt thị trường vào quý 2-2024.

Ông Mai Hùng Dũng – phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bình Dương – cho biết thành phố mới Bình Dương có vị trí hạt nhân, được quy hoạch bài bản với định hướng phát triển thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, tài chính của tỉnh.

Với nhiều dự án đầu tư nước ngoài (FDI) đã được thu hút thành công trước đây, sự hiện diện của dự án quy mô hơn 500 triệu USD từ nhà đầu tư Singapore sẽ mang nguồn sinh khí mới, gia tăng tiện ích, góp phần phát triển Bình Dương.

Trước đó, thành phố mới Bình Dương đã đón các nhà đầu tư bất động sản lớn từ nước ngoài.

Tiêu biểu như Tập đoàn Tokyu (Nhật Bản) hiện diện tại Bình Dương từ năm 2012 với mức đầu tư 1,2 tỉ USD.

Đến nay ngoài các căn hộ và nhà ở, nhà đầu tư từ Nhật Bản còn đầu tư nhiều tiện ích khác như xe buýt, trung tâm mua sắm, tổ chức giải thi đấu thể thao…

Tập đoàn Gamuda Land (Malaysia) cũng đang phát triển dự án bất động sản tại thành phố mới Bình Dương, với tổng vốn đầu tư 117 triệu USD….

• Trang 2 báo Tuổi Trẻ ngày 24/2/2024

Tàu liên vận đưa hàng Việt đi xa

Chuyến tàu liên vận đầu năm khởi hành từ ga Sóng Thần (Bình Dương) đi Trung Quốc chở đầy ắp hàng nông sản. Đi bằng đường sắt, các doanh nghiệp kỳ vọng mặt hàng này sẽ được đưa đi tiêu thụ nhanh chóng, thuận tiện, an toàn và tiết kiệm chi phí.

Chia sẻ cùng Tuổi Trẻ, ông Hoàng Gia Khánh – tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam – kỳ vọng tuyến liên vận quốc tế Á – Âu đưa hàng hóa nước ta tới thị trường rộng lớn, được ví như một mỏ vàng đang được khai phá. Không chỉ đến Trung Quốc, tàu liên vận còn có thể đến Mông Cổ, Kazakhstan, Uzbekistan, Nga và EU (Đức, Bỉ, Hà Lan…).

Nhiều lợi thế của vận tải hàng hóa bằng đường sắt

* Thưa ông, ưu thế vận chuyển hàng hóa của tàu liên vận quốc tế so với các loại hình vận tải khác thế nào?

– Sóng Thần là nhà ga hàng hóa đường sắt lớn nhất phía Nam, nằm trong vùng kinh tế năng động nhất nước.

Sau khi tổ chức chạy tàu liên vận quốc tế, từ năm 2023, chúng tôi đã phối hợp với Sở Công Thương tỉnh Bình Dương tổ chức hội nghị giới thiệu về hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa bằng đường sắt.

Tại đây, các doanh nghiệp chia sẻ rằng tàu liên vận khởi hành từ ga Sóng Thần đã biến giấc mơ thành hiện thực cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, logistics.

Với đường sắt, doanh nghiệp có thể chủ động làm thủ tục tại nơi xuất hàng và đưa hàng đến ga Sóng Thần, sau đó được đưa đi theo phương án an toàn, đảm bảo đúng lịch trình, thủ tục thuận tiện và thân thiện, chi phí cạnh tranh.

Tất cả các điều trên đặc biệt thuận tiện với các đơn hàng gồm nhiều container. Qua đó, giúp nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa nước ta cũng như nâng cao uy tín, vị thế của doanh nghiệp trong nước với các đối tác nước ngoài.

Sản lượng vận chuyển liên vận quốc tế liên tục tăng mạnh trong những năm qua, cao nhất là 1,33 triệu tấn/năm. Năm nay được dự báo kinh tế sẽ phục hồi, lượng hàng hóa đi bằng đường sắt dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh.

Chuyến tàu đầu năm đầy ắp hàng nông sản là tín hiệu tích cực. Đường sắt đã trở thành một lựa chọn hàng đầu cho các doanh nghiệp trong công tác giao thương với các thị trường Á – Âu.

* Hôm 21-2, trong buổi lễ khai trương tàu liên vận đầu năm ở ga Sóng Thần, doanh nghiệp Trung Quốc cũng đã kỳ vọng ngành đường sắt rút ngắn thêm thời gian chạy tàu từ ga Sóng Thần đến cửa khẩu Đồng Đăng còn 60 giờ để tăng thêm ưu thế. Ông chia sẻ gì kiến nghị này?

– Đây là kiến nghị hết sức chính đáng từ phía khách hàng và là mục tiêu mà ngành đường sắt đang hướng đến. Qua kiến nghị này, chúng tôi nhận thấy các khách hàng đang có rất nhiều kỳ vọng vào dịch vụ vận tải hàng hóa bằng đường sắt nói chung và dịch vụ vận chuyển liên vận quốc tế nói riêng.

Trên thực tế, thời gian qua Bộ Giao thông Vận tải đã triển khai một loạt dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Bắc – Nam, xây thêm một số ga mới, cải tạo cầu hầm, mở rộng thêm nhà ga, đường đón gửi tàu… Qua đó đã rút ngắn được thời gian chạy tàu so với trước, đến nay có những đoàn tàu hàng đi từ ga Sóng Thần ra Hà Nội chỉ còn 48 giờ.

Hiện các dự án còn tiếp tục triển khai một số hạng mục trên tuyến và dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2024 và ngành đường sắt vẫn tiếp tục đề ra các biện pháp rút ngắn thời gian chạy tàu hàng hơn nữa.

Cụ thể như áp dụng công nghệ thông tin trong công tác điều hành, quản trị… để đáp ứng được yêu cầu trên của khách hàng. Chúng tôi cũng sẽ thực hiện các giải pháp để xử lý kiến nghị của khách hàng nhằm có thể nâng cao tính cạnh tranh, hấp dẫn của dịch vụ vận tải hàng hóa bằng đường sắt.

Mục tiêu chạy tàu liên vận hằng ngày

* Tuyến liên vận quốc tế bằng đường sắt Á – Âu, quá cảnh Trung Quốc đi Kazakhstan đi Nga, các nước Trung Á được coi là mỏ vàng mà chúng ta cần khai phá. Nhưng vì sao hiện nay chúng ta chỉ chạy một đoàn tàu/tuần và các mặt hàng chủ lực là gì, thưa ông?

– Các đoàn tàu liên vận có thể quá cảnh Trung Quốc để đi đến một số nước như Nga, châu Âu (Đức, Pháp, Bỉ, Hà Lan, Ba Lan…), Kazakhstan, Mông Cổ. Thị trường tiềm năng của tàu liên vận quốc tế là các nước Trung Á, Mông Cổ vì các nước này không có biển.

Lý do mới có một chuyến tàu/tuần là vì mới vận hành, khách hàng đang dần chuyển từ các loại hình vận tải khác sang đường sắt. Khi nhu cầu càng tăng, ngành đường sắt sẽ nâng dần tần suất chạy tàu, mục tiêu là chạy hằng ngày.

Hiện nay mặt hàng nông – thủy sản đi bằng đường sắt xuất khẩu chủ yếu qua Trung Quốc. Mặt hàng này được lấy từ các tỉnh như Bình Thuận, Long An, Tiền Giang… Còn nguồn hàng đi các nước khác chủ yếu là hàng điện tử, linh kiện điện tử, dệt may, da giày…

* Ông kỳ vọng gì về việc đầu tư phát triển hạ tầng trong thời gian tới để tàu liên vận có thể chạy nhiều hơn, kết nối không chỉ tuyến liên vận quốc tế Á – Âu mà còn với các nước ở hành lang xuyên Á?

– Đúng là trong một thời gian dài thì đầu tư cho đường sắt chưa tương xứng với tiềm năng và hiệu quả.

Tuy nhiên trong các năm vừa qua trung ương đã dành sự quan tâm đặc biệt cho hoạt động vận tải đường sắt như kết luận 49 của Bộ Chính trị, quy hoạch mạng lưới đường sắt của Chính phủ…

Ngay những ngày đầu năm 2024, Thủ tướng đã có công điện số 13 về việc tăng cường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản bằng đường sắt.

Với những định hướng chiến lược như trên, có thể nói rằng đây chính là thời cơ mà vai trò của vận tải đường sắt trở lại và chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng về mục tiêu hiện đại hóa hệ thống đường sắt Việt Nam, có tính kết nối cao với các loại hình giao thông khác và đặc biệt tăng tính kết nối đường sắt với hệ thống đường sắt của Trung Quốc và các nước Đông Nam Á trong hành lang xuyên Á.

* Trong bối cảnh vốn công đang còn hạn hẹp, ngành đường sắt có thể làm gì khác để thu hút thêm nhà đầu tư tư nhân cùng chung tay phát triển?

– Thời gian qua, rất nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước muốn tham gia đầu tư phát triển đường sắt.

Ngành đường sắt cũng đã và đang kiến nghị nhiều cơ chế để thu hút nguồn vốn tư nhân trong và ngoài nước vốn đang rất dồi dào và đa dạng. Chẳng hạn như chúng tôi đang tích cực phối hợp, làm việc với các bộ ngành để hoàn thiện các cơ chế về quản lý, sử dụng và khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt trình Thủ tướng.

Sau khi các cơ chế, chính sách này được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ là cơ sở để chúng tôi thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước cùng đầu tư vào khai thác lĩnh vực vận tải đường sắt và các dịch vụ hỗ trợ vận tải. Khi đó, chúng tôi sẽ có điều kiện khai thác hiệu quả phục vụ vận tải, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 29/2/2024

Trường đại học trả lương khủng thu hút người tài

Các trường thành viên Đại học Quốc gia TP.HCM công bố chính sách thu hút, giữ chân người tài, nhà khoa học xuất sắc bằng việc hỗ trợ chi trả lương khủng.

Ngay sau khi Đại học Quốc gia TP.HCM công bố chương trình thu hút, giữ chân và phát triển 350 nhà khoa học trẻ xuất sắc, nhà khoa học đầu ngành công tác tại Đại học Quốc gia TP.HCM (chương trình VNU350), nhiều trường thành viên cũng xây dựng chính sách đãi ngộ hấp dẫn, trả lương “khủng” thu hút người tài.

Giáo sư được trả 350 triệu đồng khi về làm việc tại trường

Theo PGS.TS Vũ Hải Quân – giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM, các trường thành viên của đại học này về cơ bản có môi trường làm việc đáp ứng được nhu cầu của các nhà khoa học xuất sắc.

“Thu nhập ở các trường có xu hướng ngày càng tăng. Nếu Đại học Quốc gia TP.HCM và các đơn vị sát cánh với nhau chắc chắn sẽ thu hút được nhiều nhân tài”, ông Quân khẳng định.

Cũng theo ông Quân, trong năm học 2024-2025 Đại học Quốc gia TP.HCM sẽ giải ngân khoảng 100 triệu USD ở nguồn vốn vay từ Ngân hàng Thế giới để xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo, Trường đại học Khoa học sức khỏe và hệ thống phòng thí nghiệm hiện đại, phục vụ đào tạo, nghiên cứu.

Đây là điều kiện hết sức quan trọng để tạo ra được sức mạnh hệ thống, từ đó thu hút người trẻ xuất sắc về làm việc.

PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh – hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế – Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM) – cũng cho biết năm qua, nhà trường xác định việc áp dụng chính sách để nhà khoa học có không gian làm việc thân thiện, tiện nghi để an tâm nghiên cứu và dạy giảng dạy.

“Nhà trường áp dụng chính sách thu hút một lần là giáo sư 350 triệu đồng/người, phó giáo sư 250 triệu đồng/người, tiến sĩ 150 triệu đồng/người.

Đó chỉ là những con số thể hiện quyết tâm của chúng tôi ở thời điểm mời gọi nhà khoa học về làm việc. Chúng tôi nhận thức được rằng để giữ chân nhà khoa học và để họ phát triển cần phải có không gian tốt”, ông Khánh nhấn mạnh.

Cũng theo ông Khánh, chính sách của nhà trường đưa ra hai hướng để phát triển nhà khoa học: bổ nhiệm làm lãnh đạo cấp bộ môn, khoa, ban giám hiệu; chuyên gia với 3 bậc, trong đó chuyên gia bậc 3 được đối xử tương đương như phó hiệu trưởng, bậc 2 tương đương trưởng khoa và bậc 1 tương đương phó trưởng khoa.

“Như vậy, các nhà khoa học không làm lãnh đạo, quản lý vẫn có chế độ đãi ngộ tương xứng để họ thực hiện các hoạt động chuyên môn của mình”, ông Khánh cho biết thêm.

Trả lương dựa trên vị trí việc làm và những đóng góp cụ thể

PGS.TS Mai Thanh Phong – hiệu trưởng Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) – cho biết ông đánh giá cao chương trình VNU350. Đây cũng là nguyện vọng, mong muốn và mục tiêu của các trường thành viên.

Tại Trường đại học Bách khoa, ngoài chính sách hỗ trợ chung của Đại học Quốc gia TP.HCM theo chương trình VNU350, nhà trường còn có chế độ, chính sách thu hút và giữ chân người tài. Chính sách của nhà trường áp dụng chung cho mọi nhà khoa học là những người đang làm việc tại trường và người sẽ vào làm việc.

“Mới đây, nhà trường đã triển khai chế độ tiền lương mới, trả thu nhập dựa trên vị trí việc làm và những đóng góp cụ thể: giáo sư hoàn thành tốt nhiệm vụ thu nhập 60 triệu đồng/tháng, phó giáo sư 50 triệu đồng/tháng, các tiến sĩ trẻ vừa về trường làm việc thu nhập khoảng 25 triệu đồng/tháng. Nhà trường còn hỗ trợ không gian làm việc cho các thầy cô”, ông Phong cho biết thêm.

PGS.TS Nguyễn Hoàng Tú Anh – hiệu trưởng Trường đại học Công nghệ thông tin (Đại học Quốc gia TP.HCM) – cho hay năm 2021 khi được phê duyệt đề án tự chủ, nhà trường đã triển khai ngay chính sách thu hút tiến sĩ với mức lương 35-55 triệu đồng.

Từ đó đến nay, thu nhập trung bình của cán bộ quản lý có trình độ tiến sĩ trở lên ở trường khoảng hơn 60 triệu đồng/tháng. Tiến sĩ không làm quản lý thu nhập khoảng 35 triệu đồng/tháng. Nếu các thầy cô có tham gia thực hiện các đề tài nghiên cứu sẽ có thu nhập cao hơn, sống tốt hơn nữa.

“Với chương trình VNU350 sẽ thêm động lực cho chương trình trường chúng tôi đang triển khai. Những tiến sĩ về trường làm việc bên cạnh vấn đề thu nhập, họ còn rất quan tâm đến môi trường làm việc.

Đại học Quốc gia TP.HCM là nơi có tính cộng đồng và hỗ trợ cao. Các trường thành viên đều quan tâm, hỗ trợ cho hoạt động nghiên cứu khoa học. Đây thực sự là môi trường làm việc tốt”, bà Tú Anh nói.

• Trang 16 báo Tuổi Trẻ ngày 29/2/2024

Phạm Ngọc Lân: Giải thưởng giúp lan tỏa cách nhìn khác về Việt Nam

Tin bộ phim Cu Li không bao giờ khóc được Liên hoan phim Berlin, một trong những liên hoan phim quốc tế lâu đời nhất thế giới, trao giải phim dài đầu tay xuất sắc nhất như cộng thêm vào niềm vui thị trường phim Việt đang rộn ràng doanh thu.

Giải thưởng của Cu Li không bao giờ khóc (đạo diễn Phạm Ngọc Lân, Trần Thị Bích Ngọc – Nghiêm Quỳnh Trang sản xuất, giám đốc nghệ thuật Phan Đăng Di) được ví như giải Camera D’Or mà Bên trong vỏ kén vàng của Phạm Thiên Ân nhận được ở LHP Cannes.

Đã có bốn phim ngắn gồm Chuyện mọi nhà (2012), Thành phố khác (2016), Một khu đất tốt (2019) và Giòng sông không nhìn thấy (2020) nên tên tuổi Phạm Ngọc Lân không xa lạ với những người quan tâm đến điện ảnh độc lập ở Việt Nam.

Khi điện ảnh bị lu mờ bởi rối ren chính sự

Trò chuyện dưới đây được PHẠM NGỌC LÂN chia sẻ với Tuổi Trẻ ngay khi vừa bay về Hà Nội, còn đang rất “nhiều nỗi niềm”.

* Quay lại Liên hoan phim Berlin, Lân cảm thấy như thế nào?

– Liên hoan phim Berlin quan trọng đối với tôi. Họ phát hiện ra và chấp nhận tôi vào năm 2015, ngay từ khi tôi còn chưa biết mình có thể làm điện ảnh.

Lần quay lại này, tôi thấy được về nhà. Nhưng tình hình thế giới đổi khác, và ngôi nhà cũng khác xưa. Chi phí cắt giảm, nhiều người giỏi đã rời đi hoặc sẽ phải rời đi.

Ngày thứ 2 khi tôi ở liên hoan phim, sự kiện điện ảnh tiêu tốn 7 triệu euro trong 7 ngày này không còn là sự kiện nổi bật nhất. Điện ảnh bị lu mờ bởi các rối ren chính sự thế giới.

Suốt thời gian đoàn phim Cu Li không bao giờ khóc ở đây, biểu tình về vấn đề Israel – Palestine diễn ra nhiều nơi.

Trong các diễn văn khai mạc và bế mạc liên hoan phim, hầu như người ta chỉ nói về phương Tây và hai vùng nóng chiến sự.

Việc này cần thiết, nhưng tôi lo lắng một nguy cơ rằng nhiều quốc gia nhỏ bị đẩy ra lề.

* Và đó là lý do khi nhận giải Lân đã cảm ơn rằng dù phim của Lân không nằm trong dòng thời sự chủ lưu mà cả thế giới bận tâm thì nó vẫn được chọn trao giải?

– Vâng. Bài phát biểu này chỉ có ý nghĩa khi nó được đặt vào bối cảnh tôi nói ở trên. Đối với người ngoài, cách hiểu Việt Nam luôn đến từ truyền thông phương Tây. Một thời gian dài, họ viết lên định nghĩa về người Việt.

Trong bài phát biểu nhận giải, tôi nói rằng giải thưởng này quan trọng cho chúng ta vì nó giúp lan tỏa một cách nhìn khác đến từ bên trong chứ không phải bên ngoài quốc gia.

Tôi cảm kích một liên hoan nghệ thuật lớn, tuy bị cuốn vào vòng xoáy thời sự và suy thoái, vẫn cố gắng không bỏ quên các tiếng nói đến từ các quốc gia nhỏ.

* Một hành trình dài tạm gọi đã đến đích. Hiện tại, cảm giác của Lân ra sao?

– Tôi vui và cảm thấy có phần may mắn vì công việc mình làm được chú ý, lời mình nói ra cũng có người nghe và hưởng ứng.

Nhưng những gì xảy ra ở Liên hoan phim Berlin vẫn chưa phải là đích đến, bởi mục đích cuối cùng của cuốn phim vẫn là tới được người xem Việt, tới được các rạp phim Việt.

Tôi yêu nơi tôi sinh ra, và tôi cũng muốn làm phim hay

* Có lần Lân nói có thể làm rất nhiều phim ngắn khi chưa có cơ hội với phim dài vì phim ngắn vẫn có thể đến với khán giả (dù hẹp) và đưa Lân đi khắp nơi. Giờ thì Lân đã có phim dài. Khoảng cách của phim ngắn với phim dài theo Lân là gì?

– Tôi luôn cố gắng có các dự án phim ngắn để lấp vào khoảng nghỉ trong quá trình làm phim dài và các dự án video nhỏ để lấp giữa các phim ngắn.

Với tôi, các công việc này đều vất vả như nhau và không có nhiều khoảng cách. Khác biệt chỉ đến từ những vấn đề xử lý kỹ thuật sáng tác, thời gian chờ đợi và cách thức huy động nguồn lực.

Suy cho cùng, các khác biệt là không đáng kể, chỉ như giữa bộ gene khỉ và người. Người đời hay đặt tương đồng cho phép so sánh giữa làm sáng tạo và công việc kiến tạo muôn loài.

* Hẳn sẽ tiếp tục còn tranh cãi rằng phim nghệ thuật của các nhà làm phim độc lập là kiểu phim vừa khó xem, chỉ dành cho Tây, xa lạ với người Việt. Cu Li… của Lân?

– Thưởng thức nghệ thuật cũng là quá trình mỗi cá nhân cần phá vỡ rào cản bên trong để nhìn thế giới cởi mở, ít định kiến, trung thực và chân thành hơn.

Và vì thế, nghệ thuật khiến con người không nhỏ bé, bớt tự ti. Xem và biết cách chấp nhận những kiểu phim hay kiểu nghệ thuật khác nhau và khác với quan điểm của mình thì cũng làm cho mình lớn hơn.

Tôi đánh giá cao những kiểu phim khó. Bởi dù hay hoặc vụng, các kiểu phim này đều cho thấy sự dũng cảm của những người làm ra nó. Có những cuốn phim chiều lòng và vỗ về người xem, thì dù làm tốt, không hiểu sao cứ luôn khiến tôi bất an và cảnh giác.

Berlin là nơi có cộng đồng lớn những người Việt sinh sống. Tại Liên hoan phim Berlin, trong bóng tối của rạp chiếu phim Cu Li…, tôi nghe nhiều khán giả người Việt của mình khóc.

Ra ngoài rạp chiếu, tôi thấy họ nói rằng đây là cuốn phim đẹp và nhiều tầng sâu về một đất nước. Rằng họ thấy cả cuốn phim và những người làm phim đều chân thành và thân thương.

Tôi hy vọng rằng khi phim của tôi ra rạp tại Việt Nam, mỗi khán giả mà chị vừa đề cập sẽ một lần tới mua vé. Biết đâu nhiều người trong họ sẽ thay đổi ý kiến.

* Sau Cu Li không bao giờ khóc sẽ là gì? Lân tin mình đi đường dài với điện ảnh chứ? Và làm ở Việt Nam?

– Sau phim dài này, tôi thấy rằng mình cần làm thêm ngay một phim ngắn khác. Hiện tôi coi điện ảnh là công việc, chứ không chỉ là sở thích cá nhân.

Tuy nhiên để đi xa trong công việc này, tôi cũng rất cần sự giúp đỡ từ nhiều tổ chức và cá nhân, đặc biệt là cả từ Nhà nước.

Tôi yêu nơi tôi sinh ra, và tôi cũng muốn làm phim hay. Nhưng tôi sẽ chỉ có thể làm được cuốn phim tốt ở nơi tôi được chào đón và ủng hộ nhất.

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 28/2/2024

Lễ hội miễn phí, văn minh, không rác

Từng bị mang tiếng xấu vì những dịch vụ ăn theo, mấy năm nay Lễ hội rằm tháng giêng chùa Bà Thiên Hậu tại trung tâm TP Thủ Dầu Một (Bình Dương) đã trở thành lễ hội nhiều tiếng tốt về nghĩa cử tấm lòng hào sảng, chân tình của chính quyền và người dân.

Nhà tôi ở gần chùa, tôi từng chứng kiến chuyện không vui xảy ra với những du khách từ phương xa đến Bình Dương hành hương, kể cả người địa phương. Thức ăn, thức uống giá đắt gấp ba, bốn lần so với giá ngày thường. Đốt giùm nhang rồi… đòi tiền công! Hoặc xui xẻo hơn, khách có thể bị rạch giỏ, móc túi, móc tiền, móc điện thoại.

Một người bạn tôi ở Q.Phú Nhuận (TP.HCM) đã trút “một nùi” bức xúc với việc giữ xe giá cắt cổ, chai nước mắc gấp 3 lần, tô hủ tiếu gấp 4 lần giá bình thường. Đường thì rải đầy đinh cho xe máy cán. Vô tiệm thay ruột bị “cứa” gấp 3 lần cũng phải cắn răng chịu…

Tôi đã từng bi quan khi nghĩ rằng những “xấu xí” này chẳng cách nào thay đổi được. Ấy vậy mà mọi thứ đã thay đổi hơn cả những gì tôi nghĩ. Lễ hội rằm tháng giêng giờ là dịp cả TP từ chính quyền đến người dân đều chung tay góp sức phục vụ khách hành hương.

Lực lượng an ninh giữ gìn trật tự, an toàn, tuyệt đối không có cảnh chèo kéo du khách. Đoàn viên, thanh niên phát hương, hoa cho khách viếng chùa. Ngày diễn ra lễ hội rước kiệu Bà (15 âm lịch), các cơ sở kinh doanh, tiểu thương, người dân ở trung tâm TP ngừng buôn bán, cùng xắn tay áo, hào hiệp làm nghĩa cử đẹp.

Chị bán rau chia sẻ những phần nước uống. Chị bán cá chia sẻ khăn lạnh, nước đóng chai. Chú xe ôm đưa đón khách miễn phí… Người dân tùy khả năng mỗi người cùng góp những phần thức ăn, thức uống, khăn lạnh tặng khách viếng chùa.

Anh Nguyễn Hồng Tú, chủ tịch Mặt trận phường Phú Cường, chia sẻ niềm phấn khởi trong mùa Lễ hội rằm tháng giêng năm nay rằng: “Lễ hội rằm tháng giêng chùa Bà Bình Dương được lan tỏa như bây giờ do tấm lòng của người dân đất Thủ Dầu Một! Phần nữa là nhờ vào sự tương tác tích cực và những chia sẻ chân tình của du khách phương xa đến Bình Dương, cùng chia sẻ về những câu chuyện, nghĩa cử đẹp của người dân”.

Thế nhưng điều khiến tôi cảm kích và ấn tượng nhất là công tác giữ gìn vệ sinh môi trường trước, trong và sau lễ hội. Dù thời gian diễn ra lễ hội kéo dài nhiều ngày, số lượng du khách đến Bình Dương lên đến hàng ngàn người nhưng không hề có tình trạng ùn ứ rác. Các ngả đường quanh khu vực diễn ra lễ hội đều được bố trí thêm nhiều thùng đựng rác.

Tại các điểm phát thức ăn, thức uống miễn phí đều “đính kèm” những tấm băng rôn: Lễ hội rằm tháng giêng sạch, đẹp, không rác thải…

Chính quyền, đoàn thể và người dân cùng chung tay chuẩn bị tốt cho lễ hội ở địa phương mình. Du khách hành hương được tuyên truyền, nhắc nhở nên ai cũng giữ gìn vệ sinh môi trường.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 27/2/2024

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng:

Ngành y đang ngày càng hoàn thiện, khẳng định vị thế

Hành trình trị bệnh cứu người, chăm sóc sức khỏe nhân dân là một hành trình không có điểm dừng, những gian khổ, vất vả của nghề y chưa bao giờ hết và đòi hỏi mỗi y bác sĩ, nhân viên ngành y phải luôn nỗ lực hơn nữa.

Đó là chia sẻ của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tại chương trình Tôn vinh thầy thuốc Việt Nam và trao giải cuộc thi viết “Sự hy sinh thầm lặng” lần thứ 6 tổ chức tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội tối 26-2. Chương trình nhân kỷ niệm 69 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27-2-1955 – 27-2-2024).

Phát biểu tại chương trình, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng gửi lời chúc mừng, tri ân tới những thế hệ thầy thuốc đã và đang làm nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe người dân.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, 69 năm qua, thấm nhuần lời dạy sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các thế hệ cán bộ, bác sĩ, nhân viên y tế đã luôn nỗ lực, phấn đấu không ngừng, vượt qua nhiều gian khó, hết lòng, hết sức cho sứ mệnh cao quý “chữa bệnh, cứu người”.

Trong đội ngũ các y, bác sĩ đã có nhiều tên tuổi trở thành biểu tượng sáng ngời về y đức, sự dấn thân, dám nghĩ, dám làm, hết lòng vì người bệnh. Nhiều thành tựu y khoa chuyên ngành đã trở thành niềm tự hào của y khoa Việt Nam được ghi nhận trên bản đồ y khoa thế giới. Từ đó mở ra triển vọng tốt đẹp trên con đường chinh phục các thách thức, giới hạn trong điều trị những bệnh hiểm nghèo, hiếm gặp.

Tuy nhiên, Chủ tịch nước cũng nhận định hiện ngành y còn gặp những rào cản, điểm nghẽn như chính sách cho cán bộ y tế chưa phù hợp, đời sống cán bộ y tế còn khó khăn; các quy định, pháp luật còn chưa theo kịp với thực tiễn, trình độ quản lý y tế, tài chính y tế, tự chủ tài chính còn nhiều vướng mắc, môi trường hành nghề có nơi có lúc thiếu an toàn, quá tải ở các bệnh viện tuyến trên… là những trở ngại cho công tác chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe nhân dân và lao động của người thầy thuốc, cần phải giải quyết cả trong ngắn hạn và dài hạn.

Theo Chủ tịch nước, trước mắt, cần hoàn thiện chính sách để nhân viên y tế an tâm làm việc, môi trường thuận lợi để y, bác sĩ, nhân viên y tế hành nghề; bảo vệ, hỗ trợ, khuyến khích tinh thần đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm; ứng dụng chuyển đổi số, chuyển giao kỹ thuật, tăng cường y tế cơ sở, dự phòng, kết hợp y học cổ truyền và y học hiện đại… để ngày càng nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Chủ tịch nước cũng cho rằng hành trình trị bệnh cứu người, chăm sóc sức khỏe nhân dân là một hành trình không có điểm dừng, những gian khổ, vất vả của nghề y chưa bao giờ hết và đòi hỏi mỗi y bác sĩ, nhân viên ngành y phải luôn nỗ lực hơn nữa.

Mỗi thầy thuốc cần luôn giữ lửa với nghề, có tinh thần tìm tòi, nghiên cứu, tiếp nhận cái mới, làm chủ khoa học kỹ thuật cao, chuyên sâu, hiện đại, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trẻ kế cận của ngành y tế.

Bằng y đức, trí tuệ, tài năng và khát vọng lớn, đội ngũ y tế Việt Nam có thể đặt ra những tầm nhìn mới, mục tiêu cao, phấn đấu đưa ngành y tế Việt Nam nằm trong nhóm đầu các nước trong khu vực và vươn tầm thế giới.

Bà Đào Hồng Lan – bộ trưởng Bộ Y tế – cũng bày tỏ tri ân tới đội ngũ thầy thuốc toàn ngành. “Tự đáy lòng mình, cho phép tôi được bày tỏ sự cảm phục và tự hào về các thầy thuốc, người lao động toàn ngành. Xin cảm ơn các đồng chí đã luôn kiên cường, vượt khó, sáng tạo, dám nghĩ dám làm để đạt được những kết quả đáng tự hào”, lãnh đạo Bộ Y tế xúc động chia sẻ.

Tại chương trình, ngoài tôn vinh đội ngũ y bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27-2, ban tổ chức cũng trao giải cho 15 tác phẩm lọt vào chung kết cuộc thi viết “Sự hy sinh thầm lặng” lần 6.

Giải đặc biệt thuộc về tác phẩm “Bàn tay tài hoa của bác sĩ dám làm việc khó, hồi sinh những mảnh đời bất hạnh” của nhà báo Ngô Anh Văn (báo Sức Khoẻ & Đời Sống). Tác phẩm viết về bác sĩ Võ Thái Trung – phó trưởng khoa chấn thương – chỉnh hình Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Dương, người bác sĩ có bàn tay tài hoa đã “hồi sinh” những gương mặt bị biến dạng.

Giải nhất cuộc thi thuộc về tác giả Phương Thoa (Hãng Phim tài liệu và khoa học trung ương) với phóng sự “Hành trình nghiên cứu vắc xin”. Nhân vật được tôn vinh trong phóng sự là GS.TS Huỳnh Thị Phương Liên.

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 27/2/2024

Chữa bệnh cho hàng trăm bào thai

Tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, nhiều cặp vợ chồng không còn xa lạ với TS Nguyễn Thị Sim – phụ trách đơn vị can thiệp bào thai bệnh viện, người đã cứu sống hàng trăm em bé từ trong bụng mẹ.

Là một trong những bác sĩ tiên phong trong y học bào thai của bệnh viện, bác sĩ Nguyễn Thị Sim chia sẻ từ những năm 2010 y học bào thai của thế giới bắt đầu phát triển và có nhiều thành tựu được ghi nhận.

Tuy nhiên thời điểm ấy ở Việt Nam, việc tiếp cận thông tin cũng như học hỏi các kỹ thuật can thiệp bào thai đó còn nhiều khó khăn.

“Tại thời điểm đó, các bệnh viện sản khoa trong nước chưa có trung tâm can thiệp bào thai. Những ca bệnh khi đến bệnh viện chỉ dừng lại ở việc chẩn đoán trước sinh, không có khả năng can thiệp thai nhi từ bụng mẹ”, bác sĩ Sim chia sẻ.

Đến năm 2017, khi Hà Nội có hợp tác quốc tế với cơ quan quản lý các bệnh viện công của Paris (Pháp), bác sĩ Sim là người đầu tiên được cử sang Paris học tập theo định hướng của bệnh viện.

Bác sĩ Sim đã lựa chọn học can thiệp bào thai và điều trị các bệnh lý em bé ngay từ trong bụng mẹ.

Vẫn nhớ những ca can thiệp bào thai đầu tiên thành công vào năm 2019, bác sĩ Sim kể lại đó là trường hợp thai phụ mang song thai mắc hội chứng truyền máu – một tình trạng rất nguy hiểm cho cả hai thai nhi.

Nếu không được can thiệp, có thể 90% một đến hai thai bị tử vong hoặc để lại nhiều di chứng.

Sau khi xem xét đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật nội soi buồng ối, bác sĩ Sim cùng các bác sĩ đã thực hiện kỹ thuật phẫu thuật nội soi vào buồng ối, chữa bệnh trong bào thai nhằm lập lại cân bằng dinh dưỡng giữa hai em bé để hai thai có thể phát triển tiếp.

“Ca phẫu thuật đó thành công và sau 1-2 ngày nằm viện, hai em bé như được hồi sinh. Đến khi chào đời, hai em bé khỏe mạnh cân đối.

Những lần khám định kỳ sau đó, người mẹ đưa các con đến tôi và nói rằng hai đứa đều là con bác Sim”, bác sĩ Sim kể lại.

Hạnh phúc chia sẻ về nghề của mình, bác sĩ Sim xúc động nói điều mong ước nhất của người làm nghề sản khoa chính là được nhìn những sinh linh bé bỏng phát triển từng ngày, các em bé được sinh ra khỏe mạnh.

“Giờ đây, với sự phát triển của y học hiện đại, đừng cặp vợ chồng nào từ bỏ ước mơ làm cha mẹ của mình. Chúng tôi vẫn ngày ngày nỗ lực để đưa những “thiên thần” nhỏ đến với thế giới này”, bác sĩ Sim nói.

• Trang 14 báo Tuổi Trẻ ngày 27/2/2024

Bệnh viện đặc biệt: ấm áp nơi bờ vực sự sống và cái chết

Bằng tấm lòng nhân ái như cái tên của bệnh viện, các y bác sĩ từ khắp mọi miền đất nước đã tựu về Bệnh viện Nhân Ái chăm sóc, điều trị cho những người bệnh HIV/AIDS giai đoạn cuối.

Dù là nơi tận cùng của sự sống nhưng tình người như ngọn lửa cháy vẫn âm ỉ sưởi ấm bao trái tim người bệnh lạnh giá, đơn côi nơi này.

Bệnh viện ấm áp, bác sĩ tận tình

Nằm cách xa TP.HCM hàng trăm cây số, Bệnh viện Nhân Ái (trực thuộc Sở Y tế TP.HCM) đóng tại vùng núi đồi heo hút của huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước. Bên trong bệnh viện là các dãy khoa, phòng thân thiện như những ngôi nhà với xung quanh là cây xanh và hồ nước.

Tại phòng bệnh, nhiều bệnh nhân HIV/AIDS nặng, nằm bất động một chỗ với thân thể suy kiệt, lở loét được nhân viên y tế chăm sóc đặc biệt. Một số bệnh nhân khỏe mạnh sẽ hỗ trợ nhân viên y tế thay drap, thay tã, đưa bệnh nhân đi phơi nắng, lau sàn nhà, dọn cỏ khuôn viên bệnh viện…

Hình ảnh bệnh nhân và các y bác sĩ ở đây luôn thân thiện, cởi mở, ấm áp. Với bệnh nhân, các y bác sĩ là người thân, luôn ân cần, dang rộng vòng tay đón chào khi còn bị xã hội kỳ thị, chăm sóc họ khi ở bờ vực cái chết và sự sống.

Hơn 10 năm điều trị tại Bệnh viện Nhân Ái, bệnh nhân N.A.T. (58 tuổi) vẫn nhớ như in các bác sĩ đã kiên trì tập vật lý trị liệu hằng ngày, động viên thêm sức mạnh, sau sự cố ông tự té xe máy rồi được đưa vào bệnh viện cấp cứu và phát hiện nhiễm HIV.

“Nay tôi đã tự đi xe lăn được, tự sinh hoạt bằng đôi tay của mình. Lúc mới vào bệnh viện, tôi nằm bất động một chỗ, rất chán nản và muốn buông xuôi, không muốn sống. Thế nhưng các y bác sĩ ở đây vẫn kiên trì hằng ngày tập vật lý trị liệu và động viên tinh thần cho tôi”, ông T. gửi gắm lời cảm ơn đến đội ngũ y bác sĩ mà ông xem như là người thân trong gia đình.

May mắn hơn, bệnh nhân L.H.M. (42 tuổi) còn khỏe nên hằng ngày anh phụ giúp nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân bệnh nặng hơn.

“Việc hằng ngày của tôi là thay tã, thay drap, lau sàn… Bệnh viện như mái nhà, mình ở đây vừa điều trị vừa giúp đỡ những bệnh nhân khác có hoàn cảnh, mắc bệnh như mình. Các y bác sĩ tại bệnh viện rất tận tình. Chúng tôi gọi bác sĩ, điều dưỡng là thầy, cô vì họ như người cha, người mẹ thay thế để chăm sóc cho mình”, bệnh nhân M. chia sẻ.

Nơi hội tụ những tấm lòng nhân ái

Gắn bó với bệnh viện được 16 năm, anh Bùi Văn Tiến – phó phòng công tác xã hội Bệnh viện Nhân Ái – đã tiếp xúc hàng ngàn bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, tâm thần, nghiện ma túy… được chuyển từ các trại, trung tâm cai nghiện về đây.

Ngoài HIV, nhiều bệnh nhân còn mắc thêm các bệnh truyền nhiễm khác như viêm gan B, viêm gan C…

Anh Tiến cho hay thời điểm ban đầu được đưa đến bệnh viện, bệnh nhân thường có thái độ chống đối, không hợp tác, hung hãn, quậy phá, thậm chí tấn công nhân viên y tế. Đã có nhiều nhân viên y tế bị phơi nhiễm HIV, trong đó có người bị phơi nhiễm HIV 2-3 lần.

Riêng anh Tiến thì đã phơi nhiễm hai lần (lần đầu vào tháng 7-2014 và lần thứ 2 là tháng 9-2015).

Lần phơi nhiễm đầu tiên, anh Tiến rất lo lắng khi kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân kháng rất nhiều loại thuốc. Sau thời gian điều trị dự phòng kéo dài 3 tháng, anh mới thở phào nhẹ nhõm khi nhận kết quả âm tính với HIV.

Cũng bị phơi nhiễm do dịch mủ trên người bệnh nhân bắn vào mắt, bác sĩ trẻ Nguyễn Văn Chiến (khoa săn sóc đặc biệt Bệnh viện Nhân Ái) giữ vững được tinh thần ổn định vì đã chuẩn bị tâm lý, xác định những tình huống này có thể xảy ra ngay từ ngày đầu vào làm việc.

Bác sĩ Chiến được điều trị dự phòng theo phác đồ Bộ Y tế và may mắn kết quả xét nghiệm sau đó cũng âm tính HIV.

Tiếp xúc bệnh nhân trong một thời gian, anh Bùi Văn Tiến nghiệm ra chính thái độ đối xử, chăm sóc từ nhân viên y tế cho bệnh nhân tốt thì sẽ không xảy ra tình huống bệnh nhân chống đối, quậy phá, hành hung như anh từng lo lắng.

“Đa số bệnh nhân xác định Bệnh viện Nhân Ái là ngôi nhà của họ, không muốn đi đâu. Một số bệnh nhân khỏe mạnh xin về nhà nhưng chỉ được một thời gian ngắn cũng trở lại bệnh viện” – anh Tiến nói.

Nhiều bệnh nhân cuối đời chỉ ở bên nhân viên y tế

Là nơi điều trị bệnh nhân HIV/AIDS giai đoạn cuối nên anh Tiến cùng đồng nghiệp đã chứng kiến rất nhiều bệnh nhân tử vong. Thời gian đầu làm việc, những lúc đối diện bệnh nhân tử vong, anh cảm thấy không khí rất u ám, nặng nề.

Trong số này có nhiều bệnh nhân vô gia cư, thậm chí có bệnh nhân có gia đình nhưng bác sĩ không biết hoặc không liên lạc được, nên lúc bệnh nhân cuối đời cũng chỉ có nhân viên y tế.

“Bản thân nhân viên y tế chúng tôi cũng giống như người thân của bệnh nhân nên cảm thấy mất mát điều gì đó rất lớn khi bệnh nhân tử vong. Có những bệnh nhân đã chăm sóc hơn 10 năm, sống với nhau như anh em trong gia đình. Chiếc giường đó bệnh nhân nằm hằng ngày, nay mình đi qua không còn thấy họ nữa”, anh Tiến trải lòng.

Với hơn 15 năm gắn bó Bệnh viện Nhân Ái, bác sĩ Lê Văn Hạng – phó trưởng phòng kế hoạch tổng hợp – chia sẻ bệnh nhân tại bệnh viện này khác với những bệnh nhân thông thường khi sức khỏe của họ rất yếu, tinh thần phức tạp, nghiện ngập…

Sẽ rất khó khăn, thử thách lớn đối với y bác sĩ mới vào làm. Nhưng khi đã vượt qua được điều này thì sẽ rất yêu nghề. “Khi bệnh nhân khỏe mạnh, mình còn mừng hơn bản thân người bệnh” – bác sĩ Hạng nói.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 26/2/2024

Khởi công công trình lưu niệm anh hùng Phan Đình Giót

Ngày 25-2, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp tỉnh Hà Tĩnh, Tỉnh Đoàn Hà Tĩnh tổ chức lễ phát động Tết trồng cây xuân Giáp Thìn và khởi công xây dựng công trình lưu niệm Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Phan Đình Giót.

Chương trình nhằm hưởng ứng chủ trương trồng 1 tỉ cây xanh “Vì một Việt Nam xanh” do Chính phủ phát động; hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7-5-1954 – 7-5-2024), 70 năm ngày hy sinh của Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Phan Đình Giót (13-3-1954 – 13-3-2024); 93 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26-3-1931 – 26-3-2024).

Tại chương trình, ban tổ chức trao tặng 70 suất quà cho thân nhân gia đình anh hùng Phan Đình Giót và các đối tượng chính sách, người có công trên địa bàn huyện Cẩm Xuyên.

Ban tổ chức cũng trao tặng 30 xe đạp và quà cho các em học sinh gặp hoàn cảnh khó khăn có thành tích học tập tốt; trao biển tượng trưng 120.000 cây phi lao chắn sóng, 300 cây hoa ban, 1.000 làn nhựa xây dựng “mô hình chợ dân sinh giảm thiểu rác thải nhựa” cho Tỉnh Đoàn Hà Tĩnh, huyện Cẩm Xuyên và xã Cẩm Quan.

Tỉnh Đoàn phối hợp với Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam trao tặng một điểm trường cho em với mức hỗ trợ 700 triệu đồng.

Tỉnh Đoàn trao tặng một đường điện năng lượng mặt trời trị giá 125 triệu đồng, 160 thùng rác bảo vệ môi trường trị giá 160 triệu đồng cho các huyện thị thành đoàn, đoàn trực thuộc; trao tặng nguồn vốn ưu đãi hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp trị giá 1 tỉ đồng.

Tổng nguồn lực trao tặng tại chương trình hơn 4 tỉ đồng.

Đặc biệt, ban tổ chức tiến hành khởi công xây dựng công trình lưu niệm Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Phan Đình Giót.

Công trình do Bộ Tài nguyên và Môi trường kêu gọi, huy động nguồn lực xã hội hóa, qua kết nối của Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn Hà Tĩnh.

Công trình có ý nghĩa tuyên truyền, giáo dục sâu sắc cho thế hệ trẻ và nhân dân về truyền thống cách mạng của quê hương, đất nước; thiết thực hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ và tưởng niệm 70 năm ngày Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Phan Đình Giót hy sinh.

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 26/2/2024

Viện dưỡng lão nghệ sĩ: ký ức đẹp của tình nghệ sĩ

Ngày 27-2, các nghệ sĩ còn lại ở Viện dưỡng lão nghệ sĩ TP.HCM sẽ chính thức về sống ở Trung tâm dưỡng lão Thị Nghè, khép lại ký ức đẹp gần 30 năm của viện dưỡng lão độc nhất vô nhị Việt Nam.

Sở dĩ nói “độc nhất vô nhị” vì chỉ duy nhất TP.HCM mới có Viện dưỡng lão nghệ sĩ, hay gọi đầy đủ là Khu dưỡng lão nghệ sĩ sân khấu TP.HCM.

Tình thương của NSND Phùng Há

Viện dưỡng lão nghệ sĩ TP.HCM ra đời khoảng năm 1996 tại quận 8 từ tâm nguyện của NSND Phùng Há và những nghệ sĩ tiền bối.

Bà Phùng Há được biết bao thế hệ nghệ sĩ kính trọng không chỉ vì bà giỏi nghề, là người thầy đào tạo ra những nghệ sĩ giỏi mà còn vì tấm lòng biết quan tâm đến đồng nghiệp, đến xã hội.

Rất nhiều công trình ở TP hôm nay dành cho nghệ sĩ đều có dấu ấn Phùng Há như Viện dưỡng lão nghệ sĩ, chùa nghệ sĩ, nghĩa trang nghệ sĩ…

Viện dưỡng lão nghệ sĩ hình thành vì tấm chân tình và thấu cảm của người nghệ sĩ có tài, có tâm này.

Bà hiểu rằng khi người nghệ sĩ về già phải đối diện với bệnh tật, nghèo khó và có khi cả cô đơn.

Viện là nơi cưu mang những nghệ sĩ sân khấu già yếu, bệnh tật, khó khăn.

NSND Kim Cương được xem là người kế nhiệm xuất sắc hình ảnh nghệ sĩ hoạt động không mệt mỏi vì cộng đồng, vì đồng nghiệp.

Khi làm chương trình Nghệ sĩ tri âm hỗ trợ nghệ sĩ nghèo, khó khăn, Kim Cương nói bà bền bỉ vì rất hiểu sự ngặt nghèo của những người làm nghệ thuật.

“Ở những ngành nghề khác, người ta đi từ thấp lên, công nhân, tổ trưởng, quản lý tới giám đốc.

Còn nghệ sĩ thì mới 16, 17 tuổi đã có thể làm đào chánh, hưởng vinh hoa phú quý trước, rồi cứ thế theo thời gian đi xuống dần làm dàn bao, đào mụ, kép lão.

Cuối cùng còn lại gì? Tuổi già, đau yếu và cô đơn” – Kim Cương buồn bã nói.

Gần 30 năm tồn tại, Viện dưỡng lão nghệ sĩ từ lâu đã là nơi lui tới thăm viếng, tặng quà của nhiều nghệ sĩ và nhà hảo tâm.

Có rất nhiều nghệ sĩ xem đây là địa chỉ phải đến hằng năm như Lệ Thủy, Bạch Tuyết, Bảo Quốc, Trịnh Kim Chi, gia đình nghệ sĩ Lý Huỳnh, ca sĩ Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng…

Không có chương trình từ thiện nào của Kim Cương dành cho nghệ sĩ mà thiếu tên Viện dưỡng lão nghệ sĩ.

Các đoàn phim cũng đến thăm, tặng quà. Các nghệ sĩ, tác giả, đạo diễn… qua đời cũng có tâm nguyện dành tiền phúng điếu tặng viện dưỡng lão…

Nơi ở mới là lựa chọn tốt

Viện dưỡng lão nghệ sĩ trực thuộc Ban Ái hữu nghệ sĩ (thuộc Hội Sân khấu TP.HCM), dù có nhiều nỗ lực nhưng duy trì hoạt động của viện gặp nhiều khó khăn.

Cơ sở vật chất xuống cấp dù cách đây vài năm nghệ sĩ Trịnh Kim Chi (trưởng ban) đã vận động xã hội hóa tu sửa. Trong viện không có điều kiện một người chăm sóc một người, trong khi các nghệ sĩ lớn tuổi, nhiều bệnh tật.

Bà Thanh Thúy, phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, cho biết UBND TP rất quan tâm đến các nghệ sĩ ở viện dưỡng lão. Vì vậy, sở đã phối hợp với các ban ngành tích cực để sớm đưa các văn nghệ sĩ ở viện sang Trung tâm dưỡng lão Thị Nghè có điều kiện chăm sóc tốt hơn.

UBND TP có quyết định chuyển vào tháng 12-2023, tuy nhiên vì nghệ sĩ có nguyện vọng muốn ở lại ăn Tết Giáp Thìn nên ngày 27-2 này nghệ sĩ mới chính thức chuyển về “nhà mới”.

Nghệ sĩ Kim Cương nói bà biết anh chị em nghệ sĩ trong viện sẽ buồn vì “gắn bó mấy chục năm biểu dời đi ai mà không tâm trạng.

Nhưng quan trọng là qua Thị Nghè chỗ ở khang trang hơn, được chăm sóc y tế 24/7, yên tâm hơn nhiều” – bà Kim Cương nói và bà còn mua sẵn 9 chiếc tivi để trang bị mỗi phòng của nghệ sĩ.

Theo kế hoạch 7 nghệ sĩ còn lại gồm Diệu Hiền, Lệ Thẩm, Ngọc Đáng, Hoa Tranh, Ngọc Bê, Lam Sơn, công nhân sân khấu Đặng Thị Xuân sẽ chuyển về “nhà mới”.

Hai nghệ sĩ Mạc Can, Huỳnh Thanh Trà cũng kịp được hỗ trợ để vào Thị Nghè dịp này. Tuy nhiên, thật buồn khi trước Tết nghệ sĩ Lệ Thẩm đã lặng lẽ qua đời.

0 Có lẽ cái tên Viện dưỡng lão nghệ sĩ theo thời gian sẽ đi vào dĩ vãng. Có tranh cãi, có tiếc nuối nhưng lựa chọn hiện tại đang là tốt nhất cho các nghệ sĩ già yếu lại cô đơn.0:01:30

Trên quê hương yêu dấu (kỳ 1 tháng 2 năm 2024)

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 1 tháng 2 năm 2024.

TRÊN QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 19/2/2024

Tổng chúp – Đền tưởng niệm và tiếng cười trẻ thơ

Sáng nay 19-2-2024, sau chưa đầy bốn tháng kể từ ngày khởi công, công trình Nhà văn hóa cộng đồng kết hợp gian thờ tưởng niệm Tổng Chúp chính thức được khánh thành vào đúng kỷ niệm 45 năm chiến tranh biên giới phía Bắc (tháng 2-1979 – tháng 2-2024).

“Muốn yên dân thì phải làm chính sách cho tốt. Bác Hồ dặn chăm lo cho việc yên dân. Cụ Nguyễn Trãi nói “việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”. Nhà tưởng niệm Tổng Chúp được khởi công hôm nay chính là yên dân” – nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang phát biểu như vậy vào sáng 22-9-2023 tại lễ khởi công nhà tưởng niệm Tổng Chúp (thành phố Cao Bằng).

Từ nỗi bi thương và niềm âu lo mất vết dấu

Những năm gần đây, câu chuyện Tổng Chúp được nhắc nhớ nhiều vào dịp này. Ngày 9-3-1979, trước khi rút về nước, quân đội Trung Quốc đã giết 43 người dân ở Tổng Chúp. Hầu hết các nạn nhân là công nhân của trại lợn Đức Chính trên đường di tản về tuyến sau đã trú lại Tổng Chúp.

Cuộc chiến tranh nào cũng có bi thương khó tránh khỏi. Nhưng câu chuyện Tổng Chúp day dứt mãi trong lòng, bởi sau hơn 40 năm, sự kiện đó chỉ được lưu dấu bằng một tấm bia xi măng rộng chưa đến một mét vuông dựng trên hai trụ cọc xi măng trong khóm tre cạnh dòng suối.

Sau ngần ấy thời gian, một trụ bị sụp xuống, tấm bia bị xô lệch lơ lửng trên trụ còn lại. Không thể không âu lo sẽ đến ngày mảng bia bị rơi xuống và mưa lũ vùi bùn đất lên đó, xóa luôn vết dấu mỏng manh cuối cùng…

Năm 2019, phóng viên báo Tuổi Trẻ trong bài viết về Tổng Chúp đã nhắc nguyện vọng tha thiết của người dân Tổng Chúp, của thân nhân những nạn nhân đã mất là mong bia được tu tạo, dựng ngôi miếu nhỏ cho bà con đến tưởng niệm, mở một lối đi vào…

Và vào mỗi tháng 2 nhắc nhớ cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc, rất nhiều phóng viên các báo đã tìm lên và cùng nhắc lại lời ước nguyện về tấm bia ghi dấu!

Như một cơ duyên, tháng 3- 2023, khi nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ra Quảng Trị dự lễ kỷ niệm 50 năm trao trả tù binh ở sông Thạch Hãn, trong câu chuyện về biên giới cùng phóng viên Tuổi Trẻ, chúng tôi nhắc đến Tổng Chúp, đến tấm bia đã mờ phai và có nguy cơ mất dấu tích, ông chợt trầm tư một thoáng rồi bảo: “Chuẩn bị cho chú tất cả những tư liệu liên quan đến câu chuyện này.”

Cùng với việc tập hợp lại những bài báo đã viết về Tổng Chúp, nhờ quá trình lưu trữ tư liệu về chiến tranh biên giới phía Bắc, chúng tôi may mắn thân thiết với Viên Hồng Quang – một bạn trẻ chuyên phục hồi phim tư liệu và chuyển phim đen trắng qua phim màu.

Chính Quang là người đã tìm ra đoạn phim từ kho tư liệu của Hãng tin AP quay lại cảnh các phóng viên quốc tế đến hiện trường vụ thảm sát Tổng Chúp vào tháng 3-1979 với tất cả độ chân thực đến kinh hoàng. Chính Quang cũng gửi cho các thước phim về cuộc họp báo của Đại sứ Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc về sự kiện thảm sát này.

Tháng 6-2023, chuyến đi khảo sát đầu tiên của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang lên Tổng Chúp được tiến hành, và ông cũng đã có cuộc làm việc riêng với lãnh đạo tỉnh Cao Bằng với quyết tâm xây dựng khu tưởng niệm Tổng Chúp.

“Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời…”

Sau ba tháng chuẩn bị các phương án, đồ án kiến trúc, ngày 22-9-2023 lễ khởi công công trình đã diễn ra. Điều đặc biệt là thay vì chỉ xây dựng nhà tưởng niệm mỗi tháng chỉ mở cửa vài lần cho bà con đến nhang khói viếng vọng, lãnh đạo tỉnh và thành phố Cao Bằng đã quyết định thực hiện một không gian tưởng niệm mở.

Theo đó, không gian tưởng niệm Tổng Chúp sẽ được nối kết với không gian sinh hoạt văn hóa cộng đồng của bà con địa phương.

Khuôn viên tưởng niệm là một hoa viên giữ nguyên hiện trạng rừng tre, tôn tạo khu vực dựng tấm bia cũ, phục chế lại giếng nước nơi đồng bào bị giết, đồng thời nhà sinh hoạt cộng đồng kết hợp gian thờ tưởng niệm sẽ được xây dựng với kiến trúc mang bản sắc nhà sàn truyền thống của dân tộc Tày Cao Bằng.

Thú thật nhìn hiện trường còn ngổn ngang, chưa giải phóng được mặt bằng, chưa có cả đường đi lối lại của khu vực sẽ xây nhà tưởng niệm trong lễ khởi công, chúng tôi từng không dám tin công trình sẽ hoàn thành kịp dịp kỷ niệm 45 năm chiến tranh biên giới, cũng là lễ giỗ 45 năm những bà con ở đây bị giết.

Vậy mà chỉ hơn ba tháng sau, đúng dịp Tết dương lịch 2024, khi chúng tôi trở lại Tổng Chúp, tất cả công việc đã hoàn tất trên 95%. Những em bé quanh bản nhỏ đã kịp biến khoảnh sân vừa được lát gạch thành sân chơi tuổi thơ đầy tiếng cười vui.

Không ai bị lãng quên

Cùng với việc thi công công trình tưởng niệm vụ thảm sát Tổng Chúp, lãnh đạo thành phố Cao Bằng cũng đã tổ chức nhiều cuộc họp với sự tham dự của nhiều nhân chứng vụ thảm sát nhằm xác minh danh tính 43 nạn nhân.

Sau gần nửa thế kỷ, không phải nạn nhân nào cũng có thân nhân còn sống để từ đó lần ra tên tuổi, địa chỉ. Sau nhiều tháng cử người đi xác minh nhân thân các nạn nhân, danh sách bước đầu đã có được 37 trong số 43 người với đầy đủ họ tên khá chi tiết.

Ông Đào Nguyên An, giai đoạn đó là giám đốc trại chăn nuôi lợn Đức Chính, đã kể lại: “Bản thân tôi trực tiếp chôn cất xác các nạn nhân bị giết hại. Sau sự việc, tôi đã lập được danh sách 43 nạn nhân, một bản gửi cho Ty Nông nghiệp Cao Bằng, một bản gửi Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, bản còn lại lưu giữ tại trại lợn.

Tuy nhiên theo thời gian và nhiều lần chuyển trụ sở, tại các đơn vị danh sách nạn nhân đã không còn lưu giữ”. Không chỉ có những nạn nhân bị thảm sát tại giếng nước, cùng thời điểm đó, trên địa bàn Tổng Chúp còn có nhiều dân thường khác cũng bị giết hại – ý kiến của nhiều thành viên tham gia hội thảo xác định danh tính cũng đề nghị nên được cùng đưa vào đây thờ phụng.

Tuổi tên của 43 người dân sẽ được tạc vào bia tưởng niệm. Trong không gian này sẽ có thêm những bức ảnh, những thước phim tư liệu về cuộc chiến vệ quốc 45 năm trước. Quá khứ đau thương rất cần được khép lại nhưng không thể để chìm vào lãng quên. Câu chuyện Tổng Chúp hôm nay cũng không ngoài ý nghĩa đó!

• Trang 12 báo Tuổi Trẻ ngày 19/2/2024

Cảm động khi trẻ Ấn Độ “Cảm ơn Việt Nam”

Cảnh hàng trăm học sinh Ấn Độ đồng thanh hô vang ‘Cảm ơn Việt Nam’ ngay tại đất nước của đại văn hào Tagore khiến ông Nguyễn Quang Thạch không nén được cảm xúc.

Đây là lần thứ ba ông Nguyễn Quang Thạch, người khởi xướng chương trình “Sách hóa nông thôn”, sang Ấn Độ với sứ mệnh thúc đẩy văn hóa đọc tại quốc gia 1,5 tỉ dân.

Trao đổi với Tuổi Trẻ đầu xuân Giáp Thìn, từ Ấn Độ, ông Thạch nói: “Ấn Độ có số học sinh nông thôn lớn nhất thế giới và khoảng 200 triệu em vẫn chưa được tiếp cận sách đúng tiềm năng của họ. Việc thúc đẩy Thư viện lớp học ở Ấn Độ rất khó vì những rào cản về địa lý, văn hóa và ngôn ngữ.

Tôi nhận thấy rằng đây là cơ hội để tôi khai thác tối đa tâm lực của mình. Ấn Độ là một thế giới thu nhỏ và thành tựu của mô hình Thư viện lớp học ở quốc gia này có thể trở thành nguồn cảm hứng và sức hấp dẫn đối với các nước khác trong việc thúc đẩy việc đọc sách của con trẻ”.

Nguồn năng lượng kỳ diệu

* Tại sao làm tủ sách ở nhà (Việt Nam) chưa xong, người Việt đọc sách cũng chưa nhiều, nếu không nói là ít so với thế giới, ông lại đi Philippines và Ấn Độ làm sách?

– Tôi sang Philippines, Ấn Độ làm tủ sách vì chia sẻ tri thức không giới hạn bởi biên giới quốc gia và việc nhân rộng mô hình Sách hóa nông thôn Việt Nam (SHNT) tới các nước khác sẽ mang lại nhiều lợi ích đến người Việt Nam.

Chẳng hạn, một số giáo viên Philippines tình nguyện hỗ trợ học sinh Việt Nam học tiếng Anh sau khi nhận Thư viện lớp học do người Việt chia sẻ vào tháng 12-2023.

Hồi nhỏ tôi đã học được từ việc làm và thả diều, rằng muốn diều lên cao thì dây diều phải dài. Vì vậy, tôi áp dụng triết lý này vào việc làm tủ sách ở Việt Nam và sau đó mở rộng sang các quốc gia khác. Hãy tưởng tượng “dây diều tủ sách” sang đến tận Ấn Độ, Philippines thì “diều tủ sách Việt Nam” sẽ lên cao như thế nào bởi “gió” thúc đẩy làm tủ sách ở Việt Nam đang tăng lên mỗi ngày.

Chương trình Sách hóa nông thôn tạo nên tác động rộng lớn trên quy mô quốc gia trong nhiều năm qua với hàng trăm ngàn người tham gia tạo nên hàng chục ngàn tủ sách ở nông thôn. Những học sinh nông thôn Việt Nam hưởng lợi từ hàng ngàn tủ sách dòng họ, tủ sách phụ huynh đặt trong lớp học, tủ sách giáo xứ… đã gửi sách đến học sinh Ấn Độ.

Khi thấy nhiều người Việt Nam ở trong và ngoài nước chia sẻ sách đến trẻ em Ấn Độ và biết đến việc tôi đi bộ 3.000km vận động sách vì tình nhân loại, thì ít nhất vài chục ngàn cử nhân, kỹ sư gốc nông thôn sẽ kêu gọi bạn bè đưa sách về quê. Hàng triệu cha mẹ học sinh nông thôn sẽ góp tiền mua sách giúp con có sách ở lớp học

Họ chính là những ngọn gió nâng “diều tủ sách nông thôn Việt Nam” bay cao và xa hơn. Bởi họ hiểu rằng tri thức và chia sẻ trách nhiệm xã hội là yếu tố chính đưa Việt Nam đến thịnh vượng và được tôn trọng.

Trong khi ở Ấn Độ, tôi vẫn sẽ tiếp tục kiến nghị các giải pháp gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam để thúc đẩy và khuyến khích việc đọc sách ở con trẻ. Khi đó, chính học sinh sẽ vận động cha mẹ, anh chị đi trước mang sách đến tay các em. Từ đó, hàng trăm ngàn tủ sách ở lớp học, gia đình, dòng họ, giáo xứ… sẽ được xây dựng ở khắp các tỉnh thành và các đầu sách hay sẽ luôn được cập nhật và bổ sung hằng năm.

* Cảm xúc của ông thế nào khi tặng sách cho học sinh Ấn Độ và nghe các em hô vang “Cảm ơn Việt Nam” ở một đất nước được coi là một trong những cái nôi của văn minh nhân loại?

– Học sinh Ấn Độ chân đất, đầu trần trong nắng, mắt em nào cũng có chiều sâu tâm linh, trong đời sống các em có các vị thần Hindu, có thơ ca của Tagore, có tinh thần hòa bình của Mahatma Gandhi, bởi vậy khi bốn tiếng “Cảm ơn Việt Nam” vang lên nhiều lần tạo nên năng lượng vừa hòa ái vừa thôi thúc hướng thượng, làm tôi xúc động vô cùng. Nguồn năng lượng kỳ diệu ấy như giục đôi chân tôi nhanh lên đường vận động sách về nông thôn Ấn Độ.

Tôi nghĩ đến hàng tỉ lời “Cảm ơn Việt Nam” lan truyền khắp nơi là động lực thúc giục người Việt chúng ta tiếp tục giúp tất cả trẻ em có cơ hội được nghe và đọc hàng ngàn cuốn sách hay, được học qua làm, học qua vui chơi trong tự nhiên và trong công viên khoa học…

Và một ngày không xa, Việt Nam sẽ là nơi sản sinh ra những sứ giả hòa bình và giáo dục như Mahatma Gandhi, Rabindranath Tagore, những chủ nhân giải Nobel, những nông dân biến hoang mạc thành rừng, những Mẹ Teresa giàu tình nhân loại…

* Có thể thấy hai điểm rất nổi bật trong tất cả những việc ông làm, đó là tính hành động (làm chứ không nói nhiều, không than khóc, “ném đá”) và tính biểu tượng (truyền cảm hứng, khuyến khích, kêu gọi toàn xã hội cùng vào cuộc). Với chuyến đi Ấn Độ này, hai điểm nổi trội đó như thế nào?

– Ấn Độ là cường quốc về dân số, văn hóa, tôn giáo, tâm linh, khoa học vũ trụ… nhưng Ấn Độ chưa mạnh về kinh tế, thu nhập đầu người còn thấp. Trong các buổi trao sách, tôi mở đầu bằng tiếng Marathi rằng: “Tôi yêu đất nước Ấn Độ. Tôi yêu Mahatma Gandhi. Tôi yêu các em học sinh, bởi vậy tôi có mặt ở đây”.

Tôi sử dụng tiếng Anh để chia sẻ với học sinh, thầy cô giáo và đối tác rằng tôi đến với các em bằng trái tim, bằng giải pháp Thư viện lớp học có sự tham gia của cha mẹ học sinh và cựu học sinh, bằng đóng góp sách của những người Việt Nam trong và ngoài nước, và bằng 3.000km đi bộ ở 29 bang của Ấn Độ vận động sách về nông thôn. Chúng ta cùng nhau nỗ lực để 20 năm tới, tất cả học sinh Ấn Độ được nghe và đọc sách như trẻ em Mỹ, Tây Âu và khi đó Ấn Độ là “nước Mỹ ở châu Á”.

Giới tinh hoa và trung lưu rất muốn và đang nỗ lực để Ấn Độ trở thành cường quốc, bởi vậy tôi tin chắc họ sẽ hành động cùng tôi để mục tiêu trẻ em Ấn Độ được nghe và đọc sách như trẻ em Mỹ, Tây Âu, Nhật Bản… sớm thành hiện thực.

Đối tác của tôi là Gyan-key, Arham Foundation và Swargiy Eknathkaka Jagtap Pratishthan Saswad đã và đang nỗ lực vì một Ấn Độ tốt đẹp hơn. Anh Santosh, một chủ trang trại kiêm giám đốc NGO – Swargiy Eknathkaka, sẽ tham gia đi bộ cùng tôi vào cuối năm nay.

Tôi cũng đã kết nối với 600 nhà báo Ấn Độ. Và chắc chắn sẽ có hàng trăm triệu người Ấn Độ hành động vì sự phồn thịnh của đất nước. Người Việt còn hành động vì con trẻ Ấn Độ cơ mà!

* Kế hoạch thời gian tới, sau Ấn Độ, ông có tính sẽ đi đâu nữa không?

– Tôi sẽ tiếp tục hành trình với mục tiêu lan tỏa mô hình Thư viện lớp học do người Việt chia sẻ đến 30 quốc gia ở châu Á, châu Mỹ và châu Phi. Ở mỗi quốc gia, tôi sẽ đi bộ khoảng 100km để vận động các tổ chức thúc đẩy việc áp dụng mô hình Thư viện lớp học giá thấp với sự tham gia tích cực của cha mẹ học sinh, cựu học sinh, và các thành viên xã hội khác.

Phổ biến tri thức thông qua mô thức Kinh tế chia sẻ ở chính cộng đồng thu nhập thấp – góp tiền nhỏ tạo tác động lớn và chủ nghĩa tình nguyện toàn cầu dựa trên nền tảng công nghệ kết nối ngày càng nhanh và mạnh sẽ giúp hàng trăm triệu trẻ em nông thôn trên thế giới tiếp cận tri thức tối đa và hội nhập toàn cầu.

• Trang 12 báo Tuổi Trẻ ngày 5/2/2024

Năm Thìn động viên nhau sinh “rồng con”

Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) Lê Thanh Dũng có cuộc trao đổi với Tuổi Trẻ trước thềm năm mới Giáp Thìn – năm mà theo quan niệm dân gian là năm đẹp, nhiều người muốn sinh con.

Theo báo cáo sơ bộ của Tổng cục Thống kê, mức sinh năm 2023 lần đầu tiên đã giảm xuống dưới 2 con/phụ nữ (cụ thể 1,96 con/phụ nữ) kể từ năm 2006 đạt mức sinh thay thế đến nay.

Bên cạnh đó, hiện đang có tình trạng tỉ số giới tính khi sinh (SRB) cao hơn mức cân bằng tự nhiên (111,5 bé trai/ 100 bé gái), tỉ suất tái sinh con gái/phụ nữ nhỏ hơn 1 (0,97 con gái/phụ nữ) thì mức sinh của Việt Nam hiện nay (2,01 con/phụ nữ năm 2022 và 1,96 con/phụ nữ năm 2023) theo lý thuyết đã thấp hơn khá nhiều so với mức sinh thay thế.

* Trong các vùng có mức sinh thấp hiện nay, vùng nào theo ông là đáng ngại nhất?

– Khu vực có mức sinh thấp nhất cả nước là Đông Nam Bộ, mức sinh tiếp tục giảm sâu từ 1,56 con/phụ nữ (năm 2019) đã xuống dưới mức rất thấp hai năm qua là 1,47 con/phụ nữ (năm 2022 và kết quả sơ bộ năm 2023).

Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục giảm từ 1,80 con/phụ nữ (năm 2019) xuống 1,61 con/phụ nữ (năm 2022) và 1,54 con/phụ nữ (kết quả sơ bộ năm 2023).

Đặc biệt, TP.HCM là đô thị đầu tàu về phát triển kinh tế có dân số thực tế trên 10 triệu dân thì mức sinh xuống rất thấp từ 1,39 con/phụ nữ (năm 2019) đã xuống mức 1,32 con (kết quả sơ bộ năm 2023).

Trong điều kiện kinh tế tiếp tục tăng trưởng nhanh, đô thị hóa ngày càng nhanh, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, xu hướng này càng được củng cố, lan rộng, tác động đến mức sinh thấp hiện nay và trong tương lai.

Mức sinh thấp kéo dài sẽ để lại nhiều hệ lụy như già hóa dân số nhanh, thiếu hụt lao động, ảnh hưởng đến an sinh xã hội…

* Kinh nghiệm các nước cho thấy nếu mức sinh giảm dưới 1,5 con/bà mẹ sẽ khó khuyến sinh trở lại. TP.HCM và một số tỉnh thành đang có tình trạng này, ông thấy có điều gì cần can thiệp?

– Hiện nay mức sinh thấp và già hóa dân số là vấn đề thách thức của toàn cầu, trong đó có Việt Nam, ảnh hưởng đến phát triển không bền vững về con người – một thách thức hàng đầu của nhân loại trong thế kỷ 21.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều nước trên thế giới đã thành công trong việc giảm sinh nhưng chưa có nước nào thành công trong việc đưa mức sinh rất thấp về mức thay thế, cho dù có nhiều chính sách khuyến sinh với nguồn lực đầu tư lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều quốc gia châu Âu…

Ở Việt Nam, vùng có mức sinh thấp là 21 tỉnh thành có quy mô dân số 37,9 triệu người, chiếm khoảng 39,4% dân số cả nước, tập trung ở khu vực Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và duyên hải miền Trung, đang và sẽ tác động rất lớn đến phát triển bền vững cho cả nước.

Các tỉnh thành phát triển kinh tế rất tốt trong thời gian qua như TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu và các tỉnh khu vực phía Nam mức sinh đã và đang xuống rất thấp là vấn đề rất đáng lo ngại cần được quan tâm và đầu tư thỏa đáng, cần tránh khi mức sinh xuống quá thấp sẽ khó có khả năng phục hồi tái sản xuất dân số cho phát triển đất nước.

* Những chính sách dân số đã có, theo ông, có đủ và có cần thêm gì? Nếu có cần thực hiện thế nào?

– Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số 588/QĐ-TTg năm 2020 phê duyệt Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp với các vùng, đối tượng đến năm 2030 (CT588).

Để triển khai CT588, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ký ban hành quyết định số 2324/QĐ-BYT ngày 5-6-2020 phê duyệt Kế hoạch hành động thực hiện CT588 và hướng dẫn các địa phương xây dựng chương trình/kế hoạch triển khai thực hiện CT588.

Hiện nay, Bộ Y tế đang nghiên cứu đề xuất các chính sách can thiệp điều chỉnh mức sinh, trong đó có các chính sách khuyến khích hỗ trợ người dân sinh đủ hai con ở vùng mức sinh thấp trong quá trình xây dựng Luật Dân số.

Trong thời gian qua, tuy đã đạt được một số kết quả bước đầu triển khai chính sách điều chỉnh mức sinh phù hợp với vùng, đối tượng, nhưng hiện đang gặp một số khó khăn, hạn chế:

1. Nhận thức của một bộ phận không ít tổ chức, cơ quan chưa đúng, đủ, kịp thời về tầm quan trọng của việc điều chỉnh mức sinh liên quan trực tiếp đến phát triển bền vững của quốc gia, dân tộc. Nhất là xu hướng giảm sinh của toàn cầu, trong đó có Việt Nam, để lại rất nhiều hệ lụy cho phát triển bền vững thế kỷ 21.

2. Hiện nay không còn chương trình mục tiêu về dân số và theo Luật Ngân sách phân cấp cho các địa phương chủ động bố trí đầu tư chương trình theo yêu cầu, mục tiêu đề ra của trung ương. Nhưng thực tế, các địa phương chưa đầu tư tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ của chương trình; nguồn tại trung ương còn hạn chế (bình quân 3 tỉ/năm).

3. Việt Nam chưa có kinh nghiệm can thiệp vùng mức sinh thấp. Việc thí điểm các hoạt động tại vùng mức sinh thấp theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ chậm triển khai, đầu tư chủ yếu là an sinh xã hội cần nguồn lực lớn; chưa có cơ chế chính sách để tạo môi trường thuận lợi để triển khai các hoạt động này.

* Năm Giáp Thìn được coi là năm đẹp theo quan niệm dân gian, có nên đẩy mạnh chính sách khuyến sinh ở năm nay? Nếu vậy thì theo ông cần làm gì?

– Nhân dịp xuân Giáp Thìn, Cục Dân số kêu gọi thực hiện cuộc vận động trong toàn xã hội thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong CT588 nhằm khuyến khích nam nữ kết hôn trước 30 tuổi, không kết hôn muộn và sớm sinh con, phụ nữ sinh con thứ hai trước 35 tuổi…

Phát huy tính chủ động, sáng tạo, nhiều cách làm mới, mô hình hay trong mỗi cơ quan đơn vị, địa phương khuyến khích mỗi gia đình sinh đủ hai con.

Trong đó nên thí điểm những mô hình khuyến sinh tùy điều kiện địa phương, như hỗ trợ về nhà ở (gia đình trẻ sinh đủ hai con được hỗ trợ thuê hay mua nhà ở xã hội), hỗ trợ các dịch vụ hôn nhân như CLB kết bạn, khuyến khích nam nữ kết hôn trước 30 tuổi, hỗ trợ khi phụ nữ mang thai và sinh con, giảm thuế thu nhập cá nhân, giảm đóng góp dịch vụ xã hội cho gia đình nuôi con nhỏ…

• Trang 12 báo Tuổi Trẻ ngày 5/2/2024

Giáp Thìn – “rồng xanh” là cơ hội khuyến sinh

Những năm gần đây, một số nước như Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore, vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) phải chứng kiến tỉ lệ sinh suy giảm nghiêm trọng.

Tuy nhiên, năm Giáp Thìn 2024 hay năm “rồng xanh” dự kiến sẽ trở thành biện pháp khuyến sinh tự nhiên, mở ra cơ hội chặn đà giảm sinh, giúp các quốc gia và vùng lãnh thổ ở khu vực phía đông bắc châu Á cứu vãn tình hình hiện tại.

Bà Lưu Tập (53 tuổi) ở thành phố Thành Đô, phía tây nam Trung Quốc, kể lại khi sinh con vào năm Canh Thìn 2000, bà đã phải xếp hàng rất dài để đợi được khám thai. “Rất nhiều người đổ xô sinh con, bất kể là gái hay trai”, bà Lưu nói với báo Straits Times.

“Năm đó là năm chuyển sang thiên niên kỷ mới và cũng là năm con rồng. Phụ nữ mang thai ở khắp mọi nơi xung quanh tôi”, bà Lưu hồi tưởng.

Tuy vậy, nhiều chuyên gia dự đoán tỉ lệ sinh trong năm 2024 có thể tăng nhẹ do nhiều cặp vợ chồng săn tìm “rồng con”, nhưng vẫn không tăng nhiều do các ảnh hưởng từ kinh tế, xã hội.

Theo dữ liệu được công bố ngày 28-1 của Cổng thông tin thống kê quốc gia Hàn Quốc (KOSIS), số ca sinh từ tháng 1 đến tháng 11-2023 của nước này chỉ đạt 213.572 trẻ, thấp nhất từ trước đến nay.

Hiện chính quyền địa phương ở những tuyến đầu trong cuộc khủng hoảng tỉ lệ sinh tại Hàn Quốc đang liên tục triển khai các biện pháp tập trung hỗ trợ tiền mặt cho các cặp vợ chồng.

Trong đó, huyện Geochang, tỉnh Gyeongsang Nam, phía đông Hàn Quốc, quyết định hỗ trợ 110 triệu won (hơn 2 tỉ đồng) cho mỗi đứa trẻ được sinh ra trong năm 2024 từ 0 đến đủ 18 tuổi. Thành phố Incheon cũng hỗ trợ 100 triệu won (hơn 1,8 tỉ đồng) cho tất cả trẻ em được sinh ra trên địa bàn thành phố từ khi các em sinh ra cho đến đủ 18 tuổi.

Theo thông tin trên trang web tóm tắt các chính sách của Chính phủ Hàn Quốc, ngoài “thưởng nóng” tiền mặt, chính quyền các địa phương cũng xem xét kéo dài thời gian nghỉ thai sản đối với cả thai phụ và chồng, kéo dài thời gian hoạt động của các nhà trẻ và trường mầm non, tăng chế độ hậu thai sản đối với phụ nữ để họ có thể yên tâm sinh con mà không sợ mất việc làm.

Tương tự Hàn Quốc, tỉ lệ sinh thấp cũng là một trong những vấn đề nổi cộm tại cuộc bầu cử lãnh đạo Đài Loan vừa qua. Khi đó, cả ba ứng cử viên cho vị trí lãnh đạo Đài Loan đều cam kết sẽ giải quyết vấn đề sinh sản do tỉ lệ sinh của hòn đảo này trong năm 2023 chỉ đạt 135.571 trẻ – cũng là mức thấp kỷ lục.

Ông Lại Thanh Đức, thành viên Đảng Dân chủ tiến bộ (DPP) và cũng là người đắc cử vị trí lãnh đạo Đài Loan, hứa sẽ tiếp tục đẩy mạnh chăm sóc trẻ em dưới 6 tuổi, bao gồm việc tăng tiền hỗ trợ cho trẻ sơ sinh từ 0 – 24 tháng.

Ông Hầu Hữu Nghi, ứng viên Quốc Dân Đảng (KTM) đối lập, cam kết cung cấp hoàn toàn miễn phí các dịch vụ tại trung tâm chăm sóc trẻ em công cộng, đồng thời thưởng tiền mặt cho các gia đình có ba con.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 3/2/2024

Bắt được cá cờ “khủng”, thương lái mua ngay 16 triệu đồng

Ngư dân Quảng Trị vừa ‘trúng mánh’ vì đánh bắt được con cá cờ nặng 200kg. Con cá này được thương lái mua với giá 16 triệu đồng.

Ngày 2-2, ông Trần Viết Nam, chủ tịch UBND xã Gio Hải (huyện Gio Linh, Quảng Trị), xác nhận một ngư dân trên địa bàn vừa đánh bắt được một con cá cờ đến 200kg ngay những ngày trước Tết Nguyên đán.

Con cá này sau khi đưa vào bờ đã được thương lái mua với giá 16 triệu đồng.

Người đánh bắt được con cá lớn này là ông Bùi Đình Khôi (43 tuổi, trú tại thôn 4, xã Gio Hải).

Con cá cờ này có chiều dài hơn 3m, bề ngang bụng khoảng 80cm, được đặt lên bàn cân nặng 200kg.

Theo ông Khôi, vào khoảng 5h sáng 1-2, ông cùng 3 thuyền viên đang cho thuyền đánh cá khu vực đảo Cồn Cỏ, cách bờ khoảng 40 hải lý thì phát hiện một con cá cờ lớn bị mắc lưới.

Vì cá quá to nên phải mất rất nhiều công sức ông Khôi cùng bạn tàu mới đưa được con cá này vào bờ. Sau đó, nhiều người khác đã hỗ trợ ông đưa cá vào bờ bán cho thương lái.

Theo các ngư dân địa phương, cá cờ là loại cá mà ngư dân thường đánh bắt được, nhưng cá cờ có trọng lượng lớn như vậy thì rất hiếm gặp.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 3/2/2024

ATM tự nhả ra 20,5 triệu đồng, một phụ nữ chờ 20 phút trả lại chủ thẻ

Đi rút tiền nhưng không nhét thẻ vào được mà ATM tự nhả ra 20,5 triệu đồng, chị Nguyễn Thị Vinh chờ 20 phút để trả lại người bỏ quên nhưng không ai đến nhận.

Chiều 2-2, tại phòng giao dịch Khe Sanh (Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – MB, huyện Hướng Hóa, Quảng Trị), Công an xã Hướng Phùng đã bàn giao 20,5 triệu đồng cho ngân hàng để tra soát, trả lại người mất.

Theo Công an xã Hướng Phùng, khoảng 16h30 chiều 31-1, chị Nguyễn Thị Vinh (39 tuổi, trú xã Hướng Phùng) đến cây ATM của Ngân hàng MB ở thị trấn Khe Sanh để rút tiền.

Chị cho thẻ vào cây ATM nhưng không nhét thẻ vào được. Ít lâu sau, chị Vinh phát hiện số tiền lớn chạy ra từ máy ATM. Chị cầm tiền và chờ người bỏ quên tại cây ATM khoảng 20 phút nhưng không thấy ai đến nhận.

Sáng 1-2, chị Vinh mang 20,5 triệu đồng đến Công an xã Hướng Phùng nhờ tìm chủ nhân trả lại.

Trong khi đó, phía MB cho hay khoảng 16h25 chiều 31-1, một khách hàng có đến cây ATM của ngân hàng để nộp 20,5 triệu đồng. Nhưng không nhận được thông báo số dư nên anh đã báo ngân hàng và được hướng dẫn làm thủ tục tra soát hoàn tiền.

Hiện Ngân hàng MB đã nhận lại số tiền trên, đang tra soát và xác nhận chủ nhân để hoàn trả.

• Trang 2 báo Tuổi Trẻ ngày 19/2/2024

Tăng tốc phát triên đường cao tốc

Tết Giáp Thìn 2024 có thể xem là một dịp “thử lửa” cho hệ thống các đường cao tốc mà chúng ta đã thực hiện. Ai cũng thừa nhận những ưu điểm vượt trội của hệ thống này và còn những điểm chưa hoàn thiện để sớm khắc phục.

Từ đó, không khó để nhận ra việc hình thành mạng lưới cao tốc thông suốt là mong muốn của người dân. “Mỗi tuyến cao tốc hình thành không chỉ mang lại niềm phấn khởi cho nhân dân mà còn giúp kinh tế phát triển bứt phá” – TS Phạm Viết Thuận, Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM, nói cùng Tuổi Trẻ về chủ đề đang rất được kỳ vọng này.

Hoàn thiện trục dọc, mở thêm trục ngang

* Nói về cao tốc thì nhiều người dẫn ra câu “đại lộ sinh đại phú”, ông nghĩ gì về cơ hội phát triển tới đây của cao tốc ở Việt Nam, thưa ông?

– Tất cả quốc gia trên thế giới muốn phát triển kinh tế – xã hội thì hạ tầng giao thông luôn phải đi trước và đây là yếu tố quan trọng nhất.

Không phát triển hoặc giao thông đứt đoạn thì hạ tầng kinh tế – xã hội sẽ khó có thể cất cánh. Nếu muốn trở thành con rồng châu Á thì bản thân hạ tầng giao thông chúng ta cũng phải phát triển tương xứng.

Nhìn lại lịch sử xây dựng cao tốc, chúng ta khởi đầu muộn và giờ đây chúng ta đang nỗ lực tăng tốc.

Một trong ba đột phá chiến lược mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đã thông qua là trong Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021 – 2030 thì mục tiêu đến năm 2030 cả nước có khoảng 5.000km cao tốc.

Để hoàn thành nhiệm vụ này, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc. Thời gian qua, Thủ tướng cũng đã rất nhiều lần thị sát các công trình trọng điểm quốc gia để lắng nghe, kịp thời tháo gỡ vướng mắc. Dịp Tết năm nào cũng vậy, Thủ tướng cũng đến thăm công trường. Đó là sự động viên, sự khích lệ tinh thần rất lớn. Với sự nhiệt huyết, quyết tâm của nhạc trưởng, tôi kỳ vọng rằng tuyến Bắc – Nam, tuyến trục dọc được ví như động mạch chủ và các tuyến trục ngang ví như mạch máu đang thi công, sẽ nối liền một dải trong thời gian ngắn nhất.

* Chủ trương phân cấp phân quyền cho các địa phương để cùng làm cao tốc nhanh hơn đang đạt được những kết quả bước đầu, ông có chia sẻ gì về vấn đề này?

– Theo tôi, việc phân cấp phân quyền là điều kiện tiên quyết để đi đến thành công và là việc phải làm để phát triển đất nước. Thực tế cho thấy những năm qua, việc phân cấp phân quyền cho địa phương chủ động triển khai các dự án cao tốc đã đạt được những kết quả nổi bật.

Khi được giao nhiệm vụ, các địa phương đã nhập cuộc mạnh mẽ, phát huy tính chủ động, tính sáng tạo, đảm bảo tiến độ đề ra. Đây cũng là điều kiện để địa phương tôi luyện, nâng tầm quản trị dự án, tương lai có thể chủ động triển khai những dự án có quy mô lớn và phức tạp hơn.

Cần huy động nhiều nguồn lực

* Bên cạnh những thành quả đã đạt được, một số tuyến cao tốc vẫn còn một số vấn đề. Theo ông, chúng ta sẽ phải phấn đấu song song cả về số lượng và chất lượng cao tốc?

– Thêm đường sẽ có thêm lối đi. Các tuyến cao tốc đưa vào sử dụng đã tạo sự thuận lợi cho việc đi lại, phần nào giảm bớt kẹt xe trong dịp Tết vừa qua.

Tuy nhiên, hiện tại một số tuyến lại hạn chế làn xe, thậm chí có tuyến không có làn dừng khẩn cấp, không có dải phân cách và trạm dừng nghỉ. Có dự án mới đưa vào khai thác vừa xong đã phải tính tới chuyện mở rộng, đây rõ ràng là sự lãng phí.

Vì vậy, tôi cho rằng tới đây khi triển khai các dự án mới, đừng nghĩ 2 hoặc 4 làn mà phải từ 6-8 làn trở lên và hoàn chỉnh hạ tầng đi kèm mới đạt chuẩn là cao tốc.

Ở một số quốc gia, một số tuyến cao tốc liên vùng của họ rộng thênh thang, số làn từ 10 – 20, việc đi lại thông suốt, tốc độ di chuyển được rút ngắn rõ rệt.

Như vậy, để đảm bảo tiêu chuẩn các tuyến tiếp theo, chúng ta phải sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật về thiết kế đường cao tốc để áp dụng đồng loạt. Còn khi triển khai quy hoạch phải quy hoạch rộng hơn để đáp ứng nhu cầu đi lại trong tương lai, tuyến huyết mạch phải rộng từ 200m trở lên. Đặc biệt cao tốc Bắc – Nam ngay từ bây giờ cần nghiên cứu để sớm mở rộng các đoạn theo lộ trình.

* Những điều ông vừa chia sẻ chắc không nằm ngoài mong muốn của đại đa số. Nhưng về nguồn lực, thời gian qua chúng ta dành nhiều vốn công để làm nhanh các dự án đường cao tốc, tới đây việc huy động nguồn lực khác để chia sẻ gánh nặng cho ngân sách có thể thực hiện thế nào, thưa ông?

– Về mặt lý thuyết, sau giai đoạn kinh tế khó khăn, đầu tư công là nguồn kích cầu, khó có thể có nguồn nào khác. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông đất nước còn nhiều việc phải làm, mạng lưới cao tốc chúng ta còn nhiều tuyến cần được đầu tư. Vì vậy, huy động nguồn lực ngoài ngân sách là việc cần thiết. Trên thực tế, ở một số quốc gia, việc phát triển mạng lưới cao tốc từ nguồn vốn tư nhân là chủ đạo, vốn công chỉ là vốn mồi.

Để huy động được nguồn lực cộng đồng vốn đang rất dồi dào và đa dạng, chúng ta cần rà soát để có các cơ chế thu hút tư nhân tốt nhất. Một nguồn lực khác theo tôi, chúng ta cần phải sớm áp dụng đó là cơ chế lấy đường cao tốc nuôi đường cao tốc. Tức là thu phí các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư và quản lý để có tiền tái mở rộng và đầu tư mới tuyến khác.

* Thông thường, các dự án đầu tư công đều do các ban quản lý đảm nhận. Dự án càng nhiều, khối lượng công việc càng lớn. Theo ông, có giải pháp nào để quản lý hiệu quả dự án?

– Hiện nay, tại các dự án đầu tư công đều do các ban quản lý trực thuộc Nhà nước làm chủ đầu tư. Khối lượng công việc là rất khổng lồ, có những ban quản lý gánh cả trăm dự án lớn nhỏ.

Vì vậy, chúng ta cần phải sớm nghiên cứu, thay đổi hình thức quản lý dự án. Chẳng hạn như triển khai theo hình thức giao thầu EPC (hợp đồng tổng thầu) để các tập đoàn, tổng công ty chủ lực làm thay.

Có tổng thầu chịu trách nhiệm chính, cơ quan quản lý nhà nước sẽ giảm được nhân lực và chi phí quản lý. Lúc này, cơ quan quản lý có nhiều thời gian để tập trung nghiên cứu các dự án có quy mô lớn, yêu cầu cao về kỹ thuật, sử dụng công nghệ mới.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 19/2/2024

Từ mùng 7, khách qua sân bay Tân Sơn Nhất vượt dự báo

Một số tin tức đáng chú ý: Tấp nập khách bay vào TP.HCM sau Tết; Giá cả các mặt hàng thiết yếu không có biến động lớn; Huế ‘bội thu’ du lịch trong dịp Tết Giáp Thìn…

Tấp nập khách bay vào TP.HCM sau Tết

Tần suất bay và sản lượng khách đi, đến sân bay Tân Sơn Nhất dịp sau Tết đang liên tiếp phá kỷ lục so với dự báo trong 3 ngày qua.

Ngày 18-2 (nhằm mùng 9 tháng giêng), sân bay Tân Sơn Nhất khai thác 978 chuyến bay với 153.840 lượt khách.

Tân Sơn Nhất dự báo mức “đỉnh” bay Tết đạt 150.000 lượt khách/ngày với hơn 900 chuyến bay.

Tuy nhiên, từ mùng 7 đến mùng 9 tháng giêng, lưu lượng hành khách vượt ngưỡng dự báo khi đều đạt trên 151.000 – 154.000 lượt khách, tương ứng với 950 – 978 chuyến bay/ngày.

Theo tin tức từ đại diện sân bay Tân Sơn Nhất, khách bay trong nước vẫn chiếm đa số với hơn 101.000 lượt cả đi và đến. Theo ghi nhận, tỉ lệ lấp đầy khách đạt 98 – 100%, lượng vé bán giờ chót khan hiếm.

Tổng hợp số liệu chung của thị trường, tình hình vận chuyển hành khách và hàng hóa bằng đường hàng không dịp nghỉ Tết Giáp Thìn tăng trưởng so với cùng kỳ năm 2023 (tăng 11%).

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 19/2/2024

Xuất nhập khẩu đã nhộn nhịp trở lại

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Hoàng Khánh Duy – phó trưởng Ban quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn – cho biết việc thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu trên địa bàn đã trở lại bình thường từ ngày 18-2.

Tuy nhiên trước đó, từ ngày 14 đến 17-2, đã có các xe hàng thông quan qua cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh nếu đăng ký trước.

Thống kê tại các cửa khẩu cho thấy có khoảng 800 xe nhập khẩu/ngày và khoảng 400 – 500 xe xuất khẩu/ngày. Số xe tồn nằm tại các bãi khoảng 200.

“Số lượng xe hàng tồn rất ít, có thể giải quyết thủ tục trong sáng hôm sau vì nguyên tắc là xe hàng gối nhau lên cửa khẩu. Không có hiện tượng ùn ứ hàng hóa”, ông Duy giải thích.

Cũng theo vị này, Lạng Sơn không xuất hiện tình trạng ùn ứ hàng hóa sang Trung Quốc ngay sau kỳ nghỉ Tết dài ngày do các ngành chức năng như biên phòng, hải quan, thuế… đã có phương án điều tiết, hỗ trợ doanh nghiệp khai báo trực tuyến qua phần mềm cửa khẩu số. Hạ tầng các bãi xe cũng được nâng cấp, đầu tư, đảm bảo khoảng 1.000 xe/bãi xe xuất nhập khẩu.

“Cửa khẩu số là giải pháp căn cơ, lâu dài, giúp doanh nghiệp khai báo mọi lúc mọi nơi, tiết kiệm chi phí, biết được hàng hóa đang được giải quyết tại khâu nào. Thời gian khai báo chỉ khoảng 2-5 phút/xe”, ông Duy bày tỏ.

Ban quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn cũng thường xuyên trao đổi với cơ quan chức năng phía Trung Quốc để tối ưu hóa quy trình kiểm tra, kiểm soát.

Trường hợp xe hàng container lên các khu vực cửa khẩu tăng đột biến, hai bên sẽ trao đổi, thống nhất kéo dài thời gian thông quan hàng hóa, ví dụ tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị là đến 20h hằng ngày (giờ Việt Nam); liên hệ chủ hàng trước để điều tiết xe hàng lên cửa khẩu.

Ban quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng và Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn cũng chủ động thông báo cho các sở ngành, địa phương có hoa quả xuất khẩu tại Bình Thuận, Tiền Giang để điều tiết xe xuất khẩu phù hợp, tránh dồn lại một thời điểm, giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí.

• Trang 2 báo Tuổi Trẻ ngày 6/2/2024

Ngành bán dẫn cơ hội lớn cho Việt Nam

‘Trong tương lai không xa, tôi tin Việt Nam sẽ trở thành một đối tác tin cậy và là một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu’.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng nói với Tuổi Trẻ trong cuộc trao đổi đầu năm 2024. Ông cho biết Chính phủ đã, đang và tiếp tục tạo mọi thuận lợi để các tập đoàn bán dẫn hàng đầu thế giới đến VN đầu tư, qua đó từng bước định hình sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn trong nước, đưa VN vượt lên để trở thành một nước phát triển.

Việt Nam ngày càng hấp dẫn…

* Thưa bộ trưởng, năm qua Bộ KH&ĐT đã làm việc với nhiều tập đoàn bán dẫn hàng đầu thế giới để mời họ đầu tư, hợp tác với VN, vậy ông có thể chia sẻ những kết quả đã đạt được và kế hoạch trong những năm tới?

– Thời gian qua, có nhiều DN công nghệ lớn trên thế giới hợp tác với Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) để triển khai nhiều chương trình, hoạt động đổi mới sáng tạo, hỗ trợ DN chuyển đổi số và đào tạo phát triển nguồn nhân lực số như Google, Meta, Siemens, Hitachi…

Trong năm 2023, thông qua các hoạt động tiếp xúc, trao đổi đoàn các cấp, Bộ KH&ĐT đã chủ động đề xuất hợp tác, kêu gọi đầu tư vào lĩnh vực đổi mới sáng tạo với các DN hàng đầu trên thế giới. Thông qua đó, nhiều tập đoàn lớn như John Cockerill, Synopsys, Cadence đã ký các thỏa thuận hợp tác với NIC.

Tại triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023, các cơ sở đổi mới sáng tạo và trung tâm ươm tạo thiết kế chip bán dẫn của các DN công nghệ lớn như Samsung, Synopsys đã được khai trương tại NIC Hòa Lạc.

Cùng với đó, triển lãm cũng quy tụ hàng trăm doanh nghiệp và tập đoàn công nghệ lớn tham gia, đặc biệt là các tập đoàn quốc tế lớn như SK, Samsung, Google, Meta, SpaceX, John Cockerill, Synopsys, Cadence, VISA… Điều này cho thấy VN ngày càng trở nên hấp dẫn đối với các tập đoàn công nghệ trên thế giới.

Những tháng cuối năm 2023, những DN hàng đầu thế giới trong lĩnh vực bán dẫn như Nvidia, các thành viên Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ (Intel, Qualcomm, Ampere, ARM, Synopsys, Infineon) cũng đến làm việc với Bộ KH&ĐT để tìm kiếm cơ hội đầu tư kinh doanh, mở rộng thị trường hoạt động tại VN thông qua hợp tác với NIC và các DN trong nước.

Trên cơ sở những kết quả hợp tác, Bộ KH&ĐT đang chỉ đạo NIC tập trung triển khai các nội dung hợp tác đã thống nhất với các đối tác lớn, đồng thời chủ động tìm kiếm, thúc đẩy hợp tác với các đối tác hàng đầu thế giới trong những lĩnh vực trọng tâm để thiết lập hoạt động tại các cơ sở hoạt động của NIC, đặc biệt là cơ sở NIC Hòa Lạc.

Từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng dựa nhiều hơn vào các động lực mới như kinh tế số, khoa học công nghệ, chip bán dẫn, năng lượng tái tạo, hydrogen…

* Ngành bán dẫn đang mở ra cơ hội lớn cho VN, nhưng theo ông, liệu có thách thức khi vốn đầu tư nhà máy sản xuất chip bán dẫn lên tới cả chục tỉ USD? Chúng ta có thể bắt đầu từ đâu, vai trò hỗ trợ, đồng hành của Chính phủ với DN như thế nào?

– Trong bối cảnh các chuỗi giá trị bán dẫn dần dịch chuyển sang các nước Đông Nam Á, VN có đầy đủ điều kiện và yếu tố cần thiết để phát triển công nghiệp bán dẫn như hệ thống chính trị ổn định, vị trí địa lý thuận lợi, cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư hấp dẫn, nguồn nhân lực kỹ thuật – công nghệ dồi dào, cơ sở hạ tầng số ngày càng phát triển.

Chính phủ quyết tâm cao trong việc theo đuổi phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, đã và đang thu hút ngày càng nhiều tập đoàn lớn trong ngành này đến VN. Nhiều tập đoàn lớn trong ngành điện tử, bán dẫn đã hiện diện và có kế hoạch mở rộng đầu tư tại VN như Intel, Samsung, Synopsys, Qualcomm, Infineon, Amkor… Điều này minh chứng cho vai trò then chốt và ngày càng quan trọng của VN trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.

Theo nghiên cứu của Tập đoàn tư vấn Boston (BCG), giai đoạn 2001 – 2021, ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu tăng trưởng 13% mỗi năm, đạt quy mô khoảng 600 tỉ USD. Ngành bán dẫn được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, đạt quy mô khoảng 1.000 tỉ USD vào năm 2030. Các nền kinh tế lớn nhất thế giới như Mỹ, Trung Quốc, EU, Hàn Quốc và Nhật Bản đều công bố các kế hoạch trợ cấp cho ngành sản xuất chất bán dẫn, tạo nên thế cạnh tranh trong ngành công nghệ thế giới.

Ngành công nghiệp này đang mở ra nhiều cơ hội cho tất cả các quốc gia, trong đó có VN, cụ thể các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, xe tự lái, Internet of Things (IoT) ngày càng phát triển, nhu cầu về linh kiện bán dẫn cũng ngày càng lớn. Bên cạnh đó, sản xuất chip có thể tạo ra cơ hội xuất khẩu lớn, đặc biệt khi nhiều quốc gia đang tìm kiếm nguồn cung cấp an toàn và độc lập trong lĩnh vực bán dẫn.

Tuy nhiên, ngành công nghiệp bán dẫn cũng đặt ra các thách thức cho các DN và chính phủ các nước. Đó là chi phí đầu tư cao, mức đầu tư cho sản xuất chip rất lớn, đòi hỏi cơ sở hạ tầng đặc biệt và các dây chuyền sản xuất phức tạp.

Trong thực tế, việc xây dựng một xưởng đúc chip có thể tiêu tốn tới 50 tỉ USD. Cạnh tranh quốc tế trong ngành công nghiệp bán dẫn cũng rất cao, đặc biệt các nước như Trung Quốc, Mỹ và châu Âu. Những quốc gia/khu vực này đã công bố kế hoạch cho lĩnh vực chip của mình từ 50 – 150 tỉ USD.

Ngoài ra, thách thức về công nghệ, sự phức tạp ngày càng tăng của công nghệ bán dẫn đòi hỏi sự đầu tư lớn vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để duy trì sự cạnh tranh. Yêu cầu về đội ngũ nhân sự chất lượng cao rất lớn, trong khi chất lượng nguồn nhân lực của VN mới chỉ đang dừng ở giai đoạn đầu, kỹ năng và trình độ chưa đủ để đáp ứng nhu cầu của các DN.

Ngành công nghiệp bán dẫn đã xuất hiện ở VN từ nhiều năm qua nhưng chúng ta chưa có chiến lược phát triển mang tầm quốc gia. Vì vậy, lĩnh vực này ở nước ta vẫn còn khá sơ khai, chưa có sự tham gia sâu của DN nội địa, chủ yếu là DN nước ngoài tham gia.

Để ngành công nghiệp bán dẫn ở nước ta phát triển xứng tầm với các lợi thế sẵn có, Bộ KH&ĐT đang tập trung vào các nội dung sau để từng bước hình thành ngành công nghiệp cao này.

Đó là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, với việc xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đến năm 2030. Đề án sẽ làm rõ bức tranh toàn cảnh về nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn của VN đến năm 2030 với mục tiêu đào tạo được 50.000 nhân lực trong ngành công nghiệp bán dẫn. Nguồn nhân lực này sẽ cung cấp đủ nhân lực cho các DN bán dẫn trong nước và xuất khẩu sang các thị trường phát triển khác.

Xây dựng cơ chế và chính sách riêng để thu hút và tận dụng sự đầu tư từ nước ngoài, theo nghị định 94 dành riêng cho NIC đã được Chính phủ ban hành vào năm 2020 đã đưa ra các chính sách và mức độ ưu đãi cho các DN trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của NIC. Trong đó có ưu đãi cho các DN bán dẫn khi gia nhập đầu tư vào thị trường VN.

Cụ thể DN được hưởng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 30 năm kể từ năm đầu tiên có doanh thu, miễn thuế trong 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp không quá 9 năm tiếp theo kể từ khi có thu nhập chịu thuế; được miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được nhập khẩu để sản xuất trong thời hạn 5 năm kể từ khi bắt đầu sản xuất…

Đầu tư xây dựng các trung tâm R&D, qua đó tạo môi trường thuận lợi cho các nhà nghiên cứu, DN của VN tiếp cận các công nghệ mới. Trong khuôn khổ chuyến thăm Mỹ, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính, NIC đã ký biên bản ghi nhớ với Tập đoàn Cadence và Đại học bang Arizona (ASU) để hình thành trung tâm ươm tạo, nghiên cứu thiết kế vi mạch tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc.

Đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn

* Theo bộ trưởng, chúng ta cần làm những gì để đạt được mục tiêu nhiều tham vọng là đào tạo 50.000 kỹ sư cho ngành công nghiệp bán dẫn trong những năm tới?

– Đây là quyết sách đúng đắn, quan trọng, mang tính quyết định nhằm tăng cường thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp bán dẫn. Trong đó, Chính phủ đang giao Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn với mục tiêu đào tạo, phát triển 50.000 nhân lực cho ngành đến năm 2030.

Để tạo đà cho việc triển khai đề án này, Bộ KH&ĐT đã giao NIC ký thỏa thuận hợp tác với hai tập đoàn lớn nhất của Mỹ về thiết kế chip là Synopsys và Cadence để hợp tác trong việc thành lập các trung tâm nghiên cứu, ươm tạo thiết kế vi mạch bán dẫn; phối hợp với hơn 30 trường đại học, viện nghiên cứu lớn trong nước và quốc tế để triển khai các chương trình đào tạo nguồn nhân lực.

Đồng thời NIC đã phối hợp với Công ty SunEdu, Đại học bang Arizona và Tập đoàn Cadence để tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về thiết kế vi mạch dành cho giảng viên, kỹ sư muốn nâng cao chuyên môn tại các cơ sở của NIC.

Chương trình Thách thức đổi mới sáng tạo VN nằm trong khuôn khổ Sáng kiến đổi mới sáng tạo VN do Bộ KH&ĐT chủ trì, được NIC và Tập đoàn Meta đồng tổ chức nhằm tìm kiếm các giải pháp đổi mới sáng tạo từ các tổ chức/cá nhân trên toàn thế giới để giải quyết những thách thức quan trọng tầm quốc gia, hướng đến một VN phát triển thịnh vượng và bền vững. Chủ đề của chương trình năm 2024 là “Đổi mới sáng tạo cùng DN thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn và sản xuất thông minh chinh phục thị trường toàn cầu”.

Đề án cũng sẽ đảm bảo đầu ra của nguồn nhân lực bán dẫn tương lai được tiếp xúc với nhu cầu nhân sự và hỗ trợ phát triển DN thông qua các chương trình hỗ trợ kỹ sư làm việc trong và ngoài nước, hỗ trợ khởi nghiệp, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hỗ trợ trao đổi học tập và ưu tiên sử dụng sản phẩm hàng có tỉ lệ nội địa hóa cao.

Đồng thời tạo lập cơ chế tài chính vững vàng để đáp ứng nhu cầu kinh phí dự án dựa trên các nguồn ngân sách, từ xã hội hóa, tài trợ quốc tế và nguồn thu hợp pháp để bố trí kinh phí hợp lý cho các chương trình đào tạo, cấp học bổng và các tổ chức đào tạo.

* Ông nhận định thế nào về triển vọng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của VN trong tương lai?

– Việc tổng thống Mỹ cam kết và ủng hộ VN tham gia chuỗi giá trị công nghệ cao toàn cầu và vào ngành chip, bán dẫn đã mở ra cơ hội lớn cho chúng ta gia nhập mạng lưới sản xuất có giá trị cao của thế giới.

Nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong ngành điện tử, bán dẫn đã hiện diện và đang có kế hoạch mở rộng đầu tư tại VN như Intel, Samsung, Synopsys, Qualcomm, Infineon, Amkor… Điều này minh chứng cho vai trò then chốt và ngày càng quan trọng của VN trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.

Thời gian qua, Bộ KH&ĐT thông qua NIC đã ký hợp tác với hai tập đoàn lớn nhất của Mỹ về thiết kế chip là Sypnosyps và Cadence để hợp tác trong việc thành lập các trung tâm nghiên cứu, ươm tạo thiết kế vi mạch bán dẫn. Đồng thời phối hợp với hơn 30 trường đại học, viện nghiên cứu lớn trong nước và quốc tế để triển khai các chương trình đào tạo nguồn nhân lực, phối hợp với các viện nghiên cứu lớn của Hàn Quốc, Đài Loan để đặt các văn phòng đại diện, văn phòng nghiên cứu tại NIC.

Chính phủ đã, đang và sẽ nỗ lực chuẩn bị các điều kiện tốt nhất để sẵn sàng chào đón các nhà đầu tư trong ngành bán dẫn. Trong tương lai không xa, chúng tôi tin tưởng VN sẽ trở thành một đối tác tin cậy và là một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu.

• Trang 17 báo Tuổi Trẻ ngày 19/2/2024

Cùng gặp nhau ở … áo dài

Bạn có thấy điều tôi chia sẻ qua hình ảnh bạn bè mình đón Tết trên Facebook không? Áo dài nhiều lắm! Ở khắp nơi!

Có lẽ hình ảnh những ngày Tết vừa qua đã phần nào xác thực thêm thông tin rằng chỉ trong tháng 12-2023 doanh thu các sản phẩm áo dài trên bốn sàn thương mại điện tử kinh doanh tại Việt Nam đạt 41,4 tỉ đồng.

Gần 20 năm trước khi nghe một chị đồng nghiệp nói Tết nào về nhà chị cũng mặc áo dài đi chúc Tết, tôi ngạc nhiên hết sức. Cái thuở mới chia tay thời áo trắng được 5-6 năm, tôi cứ ngỡ áo dài sẽ nhanh chóng thành dĩ vãng của mình.

1. Gần 20 mùa xuân ăn Tết sau đó ở Sài Gòn, ở thành phố trẻ sôi động này, tôi đã không còn ngạc nhiên khi thấy người người mặc áo dài đi chúc Tết, đi lễ chùa đầu năm.

Áo dài đã từ từ trở lại trong tủ áo của bao người, không chỉ là đồng phục, không chỉ ở trên sân khấu, trên màn hình tivi hay trong các dịp lễ lạt.

Một cách rất dịu dàng, nhẫn nại, áo dài bước ra khỏi phạm vi đồng phục, trở thành trang phục đời sống. Nhất là dịp Tết, áo dài càng có một đời sống bừng sắc nhất có thể.

Và cho tới những ngày chào xuân Giáp Thìn 2024, khởi đầu tháng chạp, áo dài đã hiện diện ở bao điểm “check-in” Tết để góp mặt trong các bộ ảnh xuân.

Rồi từ 30 tháng chạp, nắng xuân in bóng trên bao vạt áo dài, ở đường hoa, ở hội hoa. Ở những ngôi chùa trầm mùi hương khói, có cả những gia đình cùng nhau đi chùa lễ Phật đầu năm trong trang phục áo dài.

Ngay cả hội bạn áo trắng một thời của tôi, những người đã chia tay áo dài gần 30 năm, Tết này cũng đã may và mua áo dài, rủ nhau chụp hình.

Sức hút của chiếc áo dài không phải đến từ việc người chụp muốn khoe eo thon dáng đẹp bởi chúng tôi đều đã đi qua tuổi thanh xuân, mà có lẽ là từ vẻ đẹp tự nhiên của tấm áo.

Vẻ đẹp mà những bộ đầm, những bộ áo quần tân thời tới đâu cũng khó thể thay thế được trong tiết trời những ngày Tết cổ truyền này.

2. Người ta từng tranh cãi qua các mùa Tết rằng áo dài có nên cách tân không, cách tân thế nào… nhưng có lẽ điều đó không quyết định được cho một đời sống tự nhiên của áo dài.

Cái gì phi thẩm mỹ tự khắc sẽ bị thay thế, sự cách tân nào không phù hợp sẽ ít được lựa chọn. Nên còn lại vẫn là nét đẹp của áo dài, một nét đẹp tôn dáng người mặc, một nét đẹp từ sự uyển chuyển khoan thai trong từng dáng đi dáng đứng, đến cả lời ăn tiếng nói.

Những nét đẹp “vô hình” đó như nhắc người mặc áo dài thêm phần đằm lại, thong dong hơn, cẩn ngôn hơn trong những giờ khắc giao mùa.

Tuy nhiên, áo dài nào đâu chỉ thuộc về “phe sống chậm”. Nếu các bạn trẻ muốn khoe sự tinh nghịch, nhí nhảnh trong các kiểu ảnh Tết với áo dài hẳn cũng là chuyện bình thường.

Bởi đời sống vốn vậy, áo dài không đứng yên, để sống được quan trọng hơn là chỉ chăm chú vào việc bảo tồn nguyên vẹn. Nên nếu yêu vạt áo truyền thống, người mặc sẽ chọn áo truyền thống. Ai thích tinh nghịch hiện đại hơn sẽ chọn phom áo hợp với mình.

Để rồi áo dài tiếp tục hiện diện trong đời sống như một trang phục, người thường mặc sẽ chọn mặc trong các dịp phù hợp, người ít mặc hơn có thể chọn mặc vào dịp quan trọng hoặc dịp Tết.

Để rồi áo dài còn là tấm áo mà người mặc trước có thể để lại cho người sau, mẹ để lại cho con gái như một món quà của nếp nhà, của những tháng năm người mẹ đã chắt chiu. Có mùa xuân nào đẹp hơn mùa xuân ngày con gái mặc vừa chiếc áo của mẹ…

Và chắc chắn mùa xuân nào cũng đẹp khi nhiều “tâm hồn quê hương” (như cách gọi của bài hát Một thoáng quê hương) góp phần tô thắm mùa xuân.

• Trang 9 báo Tuổi Trẻ ngày 4/2/2024

Bất an với tiếng pháo nổ

Tiếng pháo nổ bắt đầu “bùm, chéo” đó đây từ thành thị về nông thôn. Thấy cảnh đốt pháo bây giờ không thấy vui, nhìn pháo nổ trong khi dân cư thấy sợ và bực mình vì số ít người chọn cách chơi với nguy cơ cháy nổ.

Ở huyện Chợ Mới (An Giang) quê tôi, năm nay thậm chí tiếng nổ còn nghe sớm hơn. Cách nay một tháng, giữa ban ngày tôi giật mình vì một tiếng nổ rất lớn, trong đầu bỗng nghĩ ngay đến hình ảnh những vụ tai nạn chế pháo thảm khốc vừa đọc trên báo.

Bởi việc mua bán tiền chất chế pháo cũng đang diễn ra khiến những “quả bom nổ chậm” có thể xảy ra bất cứ lúc nào, ở đâu.

Chạy ra sân nghe ngóng thì được biết rằng tiếng nổ phát ra từ dụng cụ tạo tiếng pháo bởi những thanh thiếu niên nghịch ngợm trong xóm. Lát sau, lại có thêm nhiều tiếng nổ lớn giống như vậy vang lên.

Chập tối đó, như bắt chước nhau hay ganh nhau… tiếng pháo, trong xóm bắt đầu có những tiếng pháo nổ lẻ tẻ. Việc này kéo dài thêm mấy ngày.

Tiếng pháo nổ không chỉ gây náo động sự yên bình của xóm làng mà còn thể hiện hành vi bất chấp pháp luật. Nguy hại hơn, thấy riết quen mắt, nghe riết quen tai khiến người ta thậm chí không thấy việc làm là sai khi việc sai quá phổ biến.

Những năm trước, tôi thấy cũng có những người lớn chơi pháo nổ Tết, xem con cháu chơi pháo nổ Tết. Nên hỏi sao chính quyền khó có thể dẹp được vấn nạn này và vẫn còn nhiều tai nạn thương tâm với trẻ em liên quan đến pháo.

Sau những tiếng pháo tháng trước, tôi không còn nghe tiếng pháo nổ tương tự như vậy nữa. Có lẽ từ khi các gia đình đều nhận được một “thư kêu gọi” vận động giao nộp vật liệu nổ, trong đó có pháo từ công an huyện.

Trong đó, công an nhấn mạnh đến việc chấp hành quy định pháp luật, kêu gọi tố giác, cung cấp thông tin và tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu gây nổ, pháo trái phép… Đồng thời kèm theo các phương thức liên lạc để người dân tố giác hành vi.

Một biện pháp phòng ngừa và răn đe thấy có vẻ có sức nặng ngay trước Tết với vấn đề nóng như vật liệu nổ, pháo nổ trái phép.

Một người bạn tôi sống ở TP.HCM đã thật sự khó chịu với tiếng pháo ở phường nhà chị. Một tiệc tất niên có karaoke kèm ba đợt pháo sáng bùm chéo ồn ào giữa xóm, trẻ con thò đầu ra xem, người lớn thì lo lắng vì pháo nổ quá gần.

Một vụ đốt pháo gần nơi tổ chức hội chợ xuân với hàng trăm gian hàng và rất đông người đi mua sắm vào buổi tối. Khi các anh dân quân phường đến nơi thì pháo đã ngưng. Thật khó xử lý những người cố ý đốt pháo kiểu này.

Muốn ngăn tiếng pháo, mỗi người cần có ý thức đầy đủ về tác hại của pháo nổ và về việc chấp hành quy định của pháp luật rất quan trọng. Chơi pháo nổ để rồi (có thể) bị phạt hoặc gây nguy hiểm cho mình và cho người khác thì có còn vui không?

Nhắc nhau cùng tránh xa pháo nổ cũng là việc nên làm khi xuân về Tết đến. Trong đó gồm cả việc tích cực hợp tác cùng cơ quan chức năng nếu thấy vi phạm, nguy cơ vi phạm xảy ra…

Những tiếng pháo nổ gây bất an nhưng có thể kích thích thêm nhiều vụ đốt pháo nổ sau đó. Ở nhiều địa phương, việc đốt pháo diễn ra trong rất nhiều năm và khó giải quyết. Và thường người ta đốt pháo nổ vào những ngày sát Tết nhất cho đến khoảng mùng 5, mùng 6 mới dứt.

Đỉnh điểm của sự vi phạm pháp luật về pháo nổ chính là tiếng pháo đồng loạt khắp xóm làng vào đêm giao thừa.

Người yêu quí của đại gia đình Phạm Quỳnh – Phạm Tôn

Blog PhamTon, tuần 2 tháng 2 năm 2024.

NGƯỜI YÊU QUÍ CỦA ĐẠI GIA ĐÌNH PHẠM QUỲNH

Phạm Tôn

Người yêu quí của mấy thế hệ trong đại gia đình Phạm Quỳnh là một người cùng tuổi Nhâm Thìn với ông

Sau kháng chiến chống Pháp thắng lợi, năm 1955, nhạc sĩ Phạm Tuyên mới từ Khu học xá Trung ương đóng ở Nam Ninh ( Trung Quốc) về nhà bà chị cả Phạm Thị Giá ở Hà Nội. Người đầu tiên ông hỏi thăm là “Anh Hạt”. Sau đó, nhạc sĩ diện bộ đại cán Tôn Trung Sơn mới cứng bằng dạ, đưa cụ đi đến hiệu ảnh, cùng chụp một bức toàn thân; cụ mặc áo dài, khăn đóng chỉnh tề.

Cả đại gia đình Phạm Quỳnh đều quí mến và thương nhớ Anh Hạt – Bác Già, người thân của đại gia đình từ hơn nửa thế kỷ.

Cụ Nguyễn Văn Hạt, sinh năm 1892 tại Đức Triêm, Kim Động, Hưng Yên, là con ông Nguyễn Văn Vương và bà Lê Thị Lan. Cụ sống với gia đình Phạm Quỳnh từ hồi mới ra báo Nam Phong, năm 1917.Và mất ngày 18-2-1972 tại bệnh viện Bạch Mai Hà Nội.

*

* *

Một tối đi làm về, chủ bút trẻ tuổi của báo Nam Phong bắt gặp trước nhà mình một thanh niên gầy, yếu đang nằm thoi thóp thở nặng nhọc. Ông đưa vào nhà, cùng vợ săn sóc. Hỏi chuyện mới biết hồi ấy ở quê nhà có bệnh dịch lớn, chú em tên là Vi chết đầu tiên, rồi chỉ trong vài tháng, cả nhà cũng lây bệnh mà lần

lượt đi theo chú ấy. Còn sót lại một mình Nguyễn Văn Hạt…. Mệt mỏi, đói rét, hoang mang, tinh thần hoảng loạn, anh theo đám bà con cùng quê kéo nhau lên Hà Nội kiếm sống. Rồi mệt lả, nằm ở trước cửa căn nhà nhỏ này tự lúc nào không biết…. Sau mấy ngày nghỉ ngơi ăn uống, anh đã lại sức, Phạm Quỳnh mới hỏi dự định sau này thế nào thì anh Hạt thưa là chưa biết ra sao. Bàn bạc với vợ xong, Phạm Quỳnh đưa anh một món tiền, dẫn đến chỗ tá túc từ thiện của một người quen, rồi bảo mua lạc rang mà bán cũng sống tạm được như bao người khác ở quê ra bấy giờ. Được mấy hôm thì một tối thấy anh Hạt đến nhà, thăm hỏi và biếu một gói lạc rang húng lìu nóng giòn, thơm phức. Vợ chồng Phạm Quỳnh hài lòng và khuyến khích anh cố gắng trong việc làm mới. Còn nhắc, khi nào có khó khăn, cứ đến nhà, sẽ tìm cách giúp… Không ngờ, chỉ hơn tuần sau, anh Hạt đã đến, khóc lóc, nói bị lừa hết cả tiền. Phạm Quỳnh suy nghĩ rồi bảo ngày hôm sau đến nhà sớm để ông dẫn đi làm việc mới. Ông đưa đến tòa soạn Tạp chí Nam Phong, giao cho việc đưa bài vở đến nhà in Đông Kinh của ông Lê Văn Phúc ở gần đó, chỉ cách vài con phố, đi bộ không mất đến 15 phút. Được vài hôm thì nhà in gọi đến báo là bài vở đưa chậm quá. Hỏi thì ra tuy là đường đi rất gần, nhưng do anh Hạt hay đi lạc đường, nên thường đưa muộn, lỡ kế hoạch của nhà in. Lúc ấy , Phạm Quỳnh mới nhận ra là tuy thật thà như đếm, nhưng bị choáng quá mạnh và kéo dài hàng mấy tháng trời do người thân lần lượt qua đời ngay trước mắt mình, anh không còn minh mẫn và thường đãng trí. Đã giúp thì giúp đến cùng. Thế là Phạm Quỳnh chỉ còn cách đưa anh về nhà mình, làm được việc gì thì làm; mỗi việc, mỗi dặn dò kỹ càng và có gì sai sót, quên làm thì cũng không trách mắng, than phiền gì. Từ đấy, anh Hạt, ông Hạt, rồi cụ Hạt sống với đại gia đình Phạm Quỳnh. Đun nước, pha trà, quét dọn, phơi sách báo và làm những việc vặt khác. Phạm Quỳnh và vợ thường gọi là Anh Hạt, rồi các con Phạm Quỳnh cũng quen gọi là Anh Hạt. Đến các cháu Phạm Quỳnh cũng cứ theo người lớn mà gọi là Anh Hạt, mặc dù đến đời cháu Phạm Quỳnh thì anh đã thành cụ rồi.

Một hôm, sau khi đi họp khu phố về, cụ nói với một cháu ngoại Phạm Quỳnh là muốn từ nay, cả nhà gọi mình là Bác Già. Từ đó, cả nhà gọi cụ là Bác Già thân thiết như gọi Anh Hạt khi xưa

Sau khi Phạm Quỳnh vào Huế, anh Hạt vẫn sống ở nhà số 5 phố Hàng Da Hà Nội, cùng gia đình bà Giá. Năm ấy, bà Giá sinh còn gái đầu lòng. Rồi hai gái nữa và hai trai. Khi bé gái thứ ba, vốn là đứa trẻ khỏe mạnh vui vẻ, mất lúc mới lên sáu, thì anh Hạt khóc rất lâu và đòi đưa bé đến tận nghĩa trang, tự tay lấp đất. Các con bà Giá đều yêu quí anh Hạt, luôn nhờ cái này, xin cái nọ. Đến con trai thứ ba của bà thì anh Hạt thật vất vả. Vì chiến tranh, trường Thăng Long chồng bà dạy phải sơ tán về Ba La Bông Đỏ (Hà Đông). Cả nhà đi theo. Thằng bé cứ khóc suốt đêm, hàng xóm kêu ca, anh Hạt phải đưa bé về với bố, hồi ấy còn làm việc ở Hà Nội để một bà vú em trông nom. Anh Hạt vừa lo cơm nước cho cả nhà, vừa lo dỗ em vốn chưa quen với bà vú. Rồi bà Giá sinh con gái út, đúng lúc đại gia đình gặp cơn biến lớn. Một thân một mình với đàn con nhỏ sáu đứa, lớn nhất mới 13, nhỏ nhất còn ẵm ngửa. Anh Hạt lại một phen vất vả giúp bà. Sau này, tản cư về làng Tràng Cát ( Hà Đông), anh Hạt đi sau, mang đồ đạc nhiều, chỉ lo mất, rốt cuộc đồ không mất nhưng… người thì lại bị lạc! Mươi hôm sau mới tìm về được với gia đình. Cả nhà quá mừng sau những ngày lo và thương. Tản cư chưa yên chỗ thì giặc Pháp đến, lại chạy về Nam Định. Ở được mấy năm thì con gái thứ hai bà Giá bị lao, chỉ còn cách về Hà Nội giặc còn tạm chiếm mới mong sống sót. Anh Hạt lại lẽo đẽo theo bà đưa con gái và hai đứa nhỏ nhất đi. Hai năm sau thì cô gái mất, anh Hạt thương khóc đến mấy ngày, ông càng ngày càng mau nước mắt. Rồi cũng đến ngày gia đình sum họp, ông Hạt ôm chầm lấy mấy đưa con bà Giá đành bỏ lại khi ra Hà Nội. Và khóc rất nhiều, nhưng vui. Moi việc lớn nhỏ trong nhà đều gắn bó với ông, ông thương các con bà Giá như người ruột thịt. Cả nhà cũng không ai nỡ nói nặng với ông một lời…

Ngày tết, giỗ của gia đình, ông đều nhớ kỹ. Từ sáng sớm đã áo the khăn đóng đốt những nén nhang đầu tiên trên bàn thờ, rồi pha trà cúng…Sau khi con gái thứ mất, bà Giá đau buồn quá, tìm nơi an ủi ở Đạo Cao Đài. Ông Hạt cũng theo đạo từ đó…

Khi con trai cả bà Giá được đi học Đại học Bách Khoa, là lúc gia đình đã sa sút lắm rồi. Anh đi dạy kèm tư gia. Còn con trai

thứ thì đi bán báo, sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông. Sáng nào cũng thức dậy từ ba giờ, lén xuống bếp, rang cơm ăn để còn kịp đến chỗ nhận báo lúc bốn giờ. Được hai hôm, đến hôm thứ ba, xuống bếp đã thấy Bác Già nổi lửa rang cơm cho mình rồi. Tối đến, anh lại dạy ông học đọc, học viết… Cô con út bà Giá tình nguyện đi xây dựng miền núi, lên chăn cừu ở nông trường Mộc Châu. Nghe tin cô bị ốm, gia đình định đánh điện lên hỏi thăm nhưng gặp lúc hết sạch cả tiền. Bác Già mở cái hòm gỗ riêng ra tìm tiền đưa cho thì anh cô thấy trên mặt trong nắp hòm có dán mấy bức ảnh chụp hỏng bị người nhà xé và vứt bỏ từ bao giờ. Bác Già quí hóa nâng niu tất cả những gì của gia đình.

Thời chống Mỹ, Hà Nội sơ tán triệt để. Anh con thứ nay làm ngành giao thông được ở lại Hà Nội. Bác Già sống cùng, nhưng ăn cơm tháng ở chợ Hàng Da, vì nhiều hôm anh không về. Những hôm anh về, Bác Già thật vui. Hai bác cháu đi bộ ra khách sạn Phùng Hưng. Đến nơi, anh hỏi bác nhớ chưa, bác đáp nhớ rồi và nói như đọc : “ Anh một bát cháo lòng ba hào, bác một đĩa lòng tám hào, một chén rượu quýt năm hào, không được đòi thêm”, rồi cười hiền hậu

Năm 1972, giáp Tết, trời rét đậm, Bác Già đổ bệnh, phải nằm bệnh viện Bạch Mai. Mọi việc điều trị do bác sĩ Phạm Khuê là con trai Phạm Quỳnh lo. Việc chăm sóc, giặt giũ thì vợ chồng con trai cả bà Giá lo. Con trai út bà hồi ấy mới có người yêu, cả hai cùng đến chăm sóc bác, “thay ca” vợ chồng anh cả. Con trai thứ vốn yếu, được miễn trực, cùng mẹ lo cái ăn, đồ uống.

Rạng sáng mồng bốn tết giá lạnh, đúng phiên “giao ca”, Bác Già ra đi khi chỉ còn một mình… Hôm sau, bệnh viện báo, gia đình mới biết. Bà Giá và vợ chồng con trai cả đang bàn bạc thì con trai thứ đi làm về nhà biết tin đã quay lại vay tiền công đoàn, đưa ông anh lo tang lễ, rồi đèo mẹ bằng xe đạp đến nhà nhạc sĩ Phạm Tuyên. Báo tin thì nhạc sĩ nói vừa may có món tiền nhuận bút Hải Phòng gửi cho nên đưa cả cho chị và hẹn sáng hôm sau đến sớm đưa tang. Đến nhà bà Phạm Thị Thức, con gái thứ hai của Phạm Quỳnh, thì bà khóc, nói là năm nay, trường Đại học Y khoa có biếu một “món tiền ăn Tết”, nghĩ mà tủi, vì chồng vừa mất nên mới có món tiền này. Cứ để đấy không tiêu mà định là khi nào ông Hạt đi thì sẽ đưa chị. Sau đó, hai mẹ con bà Giá ghé Thánh Thất Cao Đài rồi ngay về ngay nhà, đóng cửa lại, lập một bàn thờ với hoa, quả mua trên đường về. Nhưng bàn thờ không có ảnh sao được. Bác Già chỉ có ảnh trong chứng minh thư, nhỏ quá; ảnh to hơn thì lại chụp với nhạc sĩ Phạm Tuyên, không dùng được. Năm ấy, chụp lại một bức ảnh là việc không thể được. Con thứ bà nhớ ra là anh cả tài hoa, có lần đã yêu cầu Bác Già ngồi thật nghiêm chỉnh một lúc lâu để vẽ một bức chân dung màu nước. Ai ngờ, bức chân dung màu ấy, nét mặt tươi tắn, sinh động lại thành ảnh thờ. Vừa mở cửa thì bà con khu phố đến viếng. Thật may quá…

Sáng hôm sau, cả gia đình bà Giá và nhạc sĩ Phạm Tuyên đưa tiễn Bác Già về tận nơi an nghỉ cuối cùng…

Thật ra, căn cứ vào lời khai của người bệnh khi lập hồ sơ là không cha, mẹ, không anh em , vợ con nên bệnh viện Bạch Mai đã lên danh sách mai táng như người vô thừa nhận. Anh con cả báo với bà Giá tin ấy, bà khóc ròng và nói: “ Sao ông ấy lại không có người thân! Cả nhà mình là người thân của ông ấy chứ…” Và tang lễ đã tổ chức với đủ mọi nghi thức, lại còn cúng và cầu siêu ở cả Thánh Thất Cao Đài Hà Nội .

Từ đó, nhà bà Giá và sau này là các con bà, hằng năm thêm một cái giỗ vào mùng 4 Tết, bàn thờ không bao giờ thiếu rượu, vài món đồ nhắm và ít thuốc lá…

Bao Giờ, Anh Hạt – Bác Già cũng là người yêu quí của cả đại gia đình Phạm Quỳnh.

Thành phố Hồ Chí Minh ngày 4/8/2010.

P.T.

—o0o—

* Phạm Tôn viết thêm ngày 5/2/2022 tại Thành phố Hồ Chí Minh:

Trong bài Cầu dừa đủ xài, các bạn, nhất là những con cháu Thượng Chi Phạm Quỳnh đã nhận thấy trên ban thờ bình thường mới 2022 này có một thay đổi: Bên phải ban thờ có thêm chân dung Cụ Nguyễn Văn Hạt, tức Bác Già. Không làm giỗ riêng như từ ngày cụ mất vào mồng bốn Tết. Cho nên ngay tối đó, tôi đã phải báo ngay cho hai cháu gái con anh Tôn Thất Đại ở Hà Nội là Ánh Ngọc và Ánh Hồng biết là từ nay, cúng gia tiên hằng năm ở nhà tôi kể như cúng luôn chị dâu Nguyễn Thanh Thủy và Bác Già.

Nhân dây, cũng xin kể thêm một chuyện mà không nhiều bà con biết. Đó là Cụ đã có mộ mới to đẹp xây dựng ở Nghĩa trang Bất Bạt Sơn Tây sau khi nghĩa trang Hợp Thiện giải tỏa, các mộ bà ngoại tôi (vợ học giả Phạm Quỳnh) và chị tôi Tôn Nữ Thị Mỹ được cảitáng và di dời về Khu tưởng niệm học giả Phạm Quỳnh tại Hải Dương. Mộ cụ Nguyễn Văn Hạt do hai con gái anh Đại tự lo liệu. Hai cháu thật có tình, xứng với niềm tự hào có lần anh xúc động khoe với tôi trong một lần thăm gia đình tại Thành phố Hồ Chí Minh: Anh thật hạnh phúc có được hai con gái tốt bụng lại xinh đẹp. Ánh Ngọc thì đẹp một cách nền nã. Tôi tinh nghịch chen ngang hỏi: Còn Ánh Hồng thì thế nào? Anh bình tĩnh nói ngay: nó đẹp một cách hiện đại.

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa thăm, chúc Tết các nhà khoa học, văn nghệ sĩ

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 2 tháng 2 năm 2024.

(Tin thu từ http://www.hanoimoi.vn ngày 5/2/2024)

Ngày 5-2, nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đã đến thăm, chúc Tết, tặng quà Giáo sư, Viện sĩ, Tiến sĩ khoa học Đặng Vũ Minh; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tất Thắng tại nhà riêng ở Hà Nội.

Trong không khí thân mật, đầm ấm, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa chúc các nhà khoa học và gia đình bước sang năm mới Giáp Thìn 2024 dồi dào sức khỏe, tiếp tục đóng góp tâm sức, trí tuệ và tài năng cho Đảng, cho đất nước.

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định, Đảng và Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao những đóng góp của các nhà khoa học, các văn nghệ sĩ đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, trên các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, giáo dục đào tạo, văn học nghệ thuật, góp phần phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa mong muốn, các văn nghệ sĩ, nhà khoa học tiếp tục cống hiến trí tuệ vào sự nghiệp cách mạng của đất nước, dồi dào sức sáng tạo, tiếp tục phấn đấu, tham gia sáng tác; nghiên cứu khoa học và đào tạo cán bộ khoa học trẻ cho đất nước, đạt được nhiều thành công hơn nữa.

Trân trọng cảm ơn sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Giáo sư, Viện sĩ, Tiến sĩ khoa học Đặng Vũ Minh và Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tất Thắng đều bày tỏ niềm xúc động to lớn và cảm ơn chân thành trước sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước nói chung và Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nói riêng; mong muốn tiếp tục được cống hiến cho sự nghiệp chung của Đảng và của dân tộc.

Giáo sư, Viện sĩ, Tiến sĩ khoa học Đặng Vũ Minh là một nhà hóa học, đạt được nhiều thành tựu khoa học xuất sắc. Ông nguyên là Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XII, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội khóa XII, nguyên Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) khóa VI và khóa VII; Chủ tịch danh dự Liên hiệp Hội Việt Nam khóa VIII. Ông còn là Viện trưởng đầu tiên của Viện Công nghệ Vũ trụ, Chủ tịch Hội Phân tích hóa – lý – sinh Việt Nam và Tổng Biên tập Tạp chí Phân tích hóa – lý – sinh. Năm 2005, cùng với bốn giả, ông đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ về những công trình nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ và ứng dụng đất hiếm.

Trên quê hương yêu dấu

Blog PhamTon năm thứ mười sáu, kỳ 2 tháng 1 năm 2024.

• Trang 17 báo Tuổi Trẻ ngày 1/2/2024

Hồi ức Quảng Trị:

Cuốn sách của hòa giải dân tộc

Trong cuốn sách nhỏ hơn 200 trang là một câu chuyện lớn về dân tộc, đất nước ở giai đoạn gian nan, bi tráng: cuộc kháng chiến chống Mỹ giành tự do và thống nhất đất nước.

Những hồi ức chân thực, sống động, đặc biệt là hồi ức về thành cổ Quảng Trị mùa hè đỏ lửa năm 1972, của hai người lính có cùng năm sinh nhưng ở hai đầu chiến tuyến được đặt trong cuốn sách giúp người đọc nhìn ra nhiều điều sâu xa về cuộc chiến, về lịch sử đất nước, về lòng thương yêu, đức bao dung của người Việt, từ đó giúp hàn gắn vết thương chiến tranh, hòa giải dân tộc.

Cuộc chiến nhìn từ hai phía

Sách Hồi ức Quảng Trị (NXB Chính Trị Quốc Gia Sự Thật) do nhà thơ Nguyễn Thụy Kha sưu tầm và biên soạn, khắc họa 81 ngày đêm trận chiến thành cổ Quảng Trị qua những trang nhật ký, hồi ký chiến trường của anh lính giải phóng Quân đội nhân dân Việt Nam Đào Chí Thành và người lính thủy quân lục chiến Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Thanh Quang.

Hai dòng nghĩ suy chân thực về cuộc chiến của hai người lính ở hai chiến tuyến đặt cạnh nhau giúp bạn đọc đối chiếu, cảm nhận về hoài bão, lý tưởng sống của mỗi người lính của hai phía.

Bạn đọc dễ dàng nhận thấy sự đối lập sâu sắc của mục đích, trách nhiệm và hành động cầm súng chiến đấu, nhận ra chính nghĩa và phi nghĩa; tự nguyện, cống hiến và bắt buộc, cam chịu; lý tưởng, yêu thương và vô cảm; khát vọng và vô vọng.

Nếu như phần nhật ký, hồi ký chiến trường của anh lính giải phóng Đào Chí Thành ghi chép đầy lý tưởng cách mạng của anh bộ đội Cụ Hồ đã được biết đến nhiều, thì những dòng hồi ký chiến trận của người lính Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Thanh Quang khi đã thấu hiểu cuộc chiến là một câu chuyện hiếm.

Phần hồi ký của Nguyễn Thanh Quang cho thấy tác giả đã tự nguyện vén bức màn để bạn đọc bước vào nội tâm phức tạp cũng như số phận chìm nổi mấy chục năm của người lính thất trận, để thấy cái đích của hòa giải không dễ dàng nhưng viên mãn.

Hành trình cảm động của Hồi ức Quảng Trị

Ông Nguyễn Thanh Quang có tên khai sinh là Phan Văn Lân, sinh năm 1953 (cùng năm sinh với Đào Chí Thành) tại Bình Thuận.

Ông gia nhập quân lực Việt Nam Cộng hòa năm 1970. Tại thành cổ Quảng Trị năm 1972, ông là toán trưởng khinh binh (trinh sát).

Ông Đào Chí Thành cũng tham gia trận giao tranh ác liệt này nhưng ở phía những người lính giải phóng bảo vệ thành cổ.

Ông Thành nhập ngũ năm 1971, khi đang là sinh viên khoa toán Trường đại học Sư phạm Hà Nội. Cuối năm 1974, ông Thành được cử đi học Trường đại học Kỹ thuật quân sự.

Trong khi đó, ông Nguyễn Thanh Quang sau ngày thống nhất đất nước về lại Bình Thuận, ra trình diện, đi học tập cải tạo hai đợt (mỗi đợt vài ngày).

Đất nước sau chiến tranh vô cùng khó khăn, ông Quang càng vất vả, nhiều khi oan ức, cay đắng vì những định kiến thời gian đầu còn nặng nề.

Có những lúc hoàn cảnh sống khó khăn, bế tắc khiến ông tiêu cực, ông tìm cách liên lạc với Hội Cựu chiến binh quân lực Việt Nam ở Mỹ để tìm bạn cũ chia sẻ nỗi niềm.

Trong những lá thư này, người đọc thấy ông Quang rất tự hào về những tháng năm tuổi trẻ trận mạc, coi nó là “ngoạn mục”, “hào hùng”.

Ông còn nhiều lần gửi đơn lên Tổng lãnh sự Mỹ tại TP.HCM để xin được hưởng chương trình tái định cư nhân đạo HR của Chính phủ Mỹ nhưng đều không nhận được hồi âm.

Nhưng ông Quang đã khác sau những năm tháng tiếp tục sống trên đất nước mình, bên đồng bào mình, có thời gian suy nghĩ thêm về cuộc chiến.

Rồi các cuộc gặp gỡ với những người lính mà mình từng chĩa mũi súng, một ngày ông Quang hồi tâm. Đặc biệt là cuộc gặp gỡ của ông Quang với ông Đào Chí Thành, lúc đó đã là tiến sĩ khoa học – viện trưởng Viện Công nghệ điện tử.

Ông Quang cho biết ông với ông Thành trò chuyện rất hợp nhau. “Chúng tôi đã tự thực hiện hòa hợp dân tộc bằng chính tình bạn của mình, quên đi quá khứ, hướng tới tương lai”, ông Quang viết.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 31/1/2024

Em bé đầu tiên được thông tim trong bào thai chào đời khỏe mạnh

Bé trai đầu tiên được thông tim từ trong bào thai đã chào đời lúc 9h17 sáng 30-1 tại Bệnh viện Từ Dũ. Bé nặng 2,9kg, da dẻ hồng hào, khóc rất to khi chào đời.

Bác sĩ Trần Ngọc Hải, giám đốc Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM, là người mổ bắt con cho thai phụ  L. (26 tuổi, ngụ Đà Nẵng), đón bé trai chào đời. Bé thở khí trời, không phải thở oxy, sau đó được thực hiện da kề da với ba mẹ.

“Sau khi bé ra đời, các bác sĩ đã siêu âm tim trực tiếp cho bé tại phòng mổ. Dòng máu qua chỗ hẹp của bé tốt. Bé sẽ không cần can thiệp gì sau sinh.

Đây là kết quả quá ngoạn mục, vượt ngoài mong đợi của ê kíp phẫu thuật. Đây cũng là tiền đề để các bác sĩ mạnh dạn tiếp tục can thiệp vào bào thai”, bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Hương, phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1, vui mừng cho biết.

“Hình ảnh người mẹ sinh con an toàn và chảy những giọt nước mắt xúc động, hạnh phúc là món quà không có gì quý giá hơn đối với đội ngũ y bác sĩ của Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ”, bác sĩ Hương chia sẻ.

Bác sĩ Hương cho rằng để có kết quả ngoạn mục như ngày hôm nay phải kể đến sự dũng cảm, cương quyết của người mẹ khi đối mặt với ca mổ lần đầu tiên được thực hiện trong cả nước.

Diễn tiến của những em bé sau sinh sẽ được đánh giá tiếp tục sau 14 giờ, 36 giờ, 72 giờ. Hiện bé trai đã được chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng 1 để theo dõi tiếp. Các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 sẽ có một kế hoạch theo dõi dài hơi cho bé.

Trước đó, thai phụ L. đã nằm tại Bệnh viện Từ Dũ theo dõi từ khi được thông tim trong bào thai (4-1) đến nay.

Bác sĩ Bùi Văn Hoàng, trưởng phòng kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Từ Dũ, cho biết thai phụ đã được chăm sóc đặc biệt từ lúc thông tim trong bào thai đến lúc sinh. Thai phụ được chấm dứt thai kỳ khi thai được 37 tuần, 4 ngày tuổi. Đây là thời điểm lý tưởng để đưa bé ra đời.

Các bác sĩ khẳng định bước đầu ca phẫu thuật đã thành công. Đây là thành tựu của quốc gia.

• Trang 10 báo Tuổi Trẻ ngày 31/1/2024

Hành động thật, làm trách nhiệm mới có kết quả

Thành ủy TP.HCM đã tổng kết công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, công tác dân vận năm 2023 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2024 sáng 30-1.

Chủ trì hội nghị, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên đánh giá cao những kết quả đạt được trong năm qua, đồng thời nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm sắp tới.

Cán bộ là gốc của mọi việc

Nhiều cách làm mới, sáng tạo và đã có hiệu quả bước đầu được chia sẻ tại hội nghị. Ông Nguyễn Văn Nên ghi nhận và cho rằng có nhiều bài học kinh nghiệm trong xây dựng Đảng được rút ra.

Trong đó, việc quán triệt những nghị quyết của trung ương nghiêm túc, thực hiện có hiệu quả, có chỉ đạo trọng điểm. Nhiều giải pháp tạo chuyển biến tích cực, qua đó thực hiện có hiệu quả chủ đề của năm TP đề ra.

Đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng về chính trị, tăng cường kỷ luật, kỷ cương. Phát huy tính tiên phong, gương mẫu, tinh thần dũng cảm, lao động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của đội ngũ cán bộ.

Ông Nên nhắc lại Bác Hồ từng nói muôn việc muốn thành công hay thất bại cũng đều do cán bộ mà thành vì “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”.

Bí thư Thành ủy đánh giá đã hoàn thành cơ bản việc quy hoạch đào tạo cán bộ trẻ, cán bộ nữ chuẩn bị đội ngũ cho nhiệm kỳ tiếp theo.

Bí thư Thành ủy chỉ đạo: “Quan tâm đúng mức công tác giám sát kiểm tra, gắn công tác kiểm tra giám sát của Đảng với lắng nghe và giám sát của nhân dân. Chúng ta có tinh thần, thông điệp chỉ đạo để cán bộ tự soi, tự sửa mình và để người dân góp ý xây dựng đội ngũ cán bộ vừa hồng vừa chuyên”.

Đặt vấn đề về xây dựng chính quyền đô thị thông minh, ông Nên nói cần phải đổi mới phương thức, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số mạnh mẽ vào quá trình này và coi đây chính là sứ mệnh phải làm.

Lấy dân làm gốc

Bàn về công tác dân vận, ông Nguyễn Văn Nên đề nghị cần thực hiện nghiêm các chỉ thị của trung ương và TP, bám sát những vấn đề gai góc của cuộc sống. Phải lấy dân làm gốc, trọng dân, học và có trách nhiệm với dân, đẩy mạnh thi đua dân vận khéo.

“Dân vận khéo không phải khéo nói mà hành động chân thật của người cán bộ. Chỉ có làm thật, hành động thật, có trách nhiệm thật mới có kết quả thật. Như vậy dân mới tin và những hành động tích cực sẽ lan tỏa rất mạnh” – ông Nên nhấn mạnh.

Chỉ ra vẫn còn hạn chế, khó khăn như có lúc vận hành trong bộ máy chưa đồng bộ, kỷ cương chưa nghiêm, ông Nên nói cần mạnh dạn đề xuất, kiến nghị để việc cải cách hành chính tại cơ sở thực hiện nhanh nhất, đảm bảo yêu cầu của dân.

Theo bí thư Thành ủy, khi càng ý thức nâng cao tính trách nhiệm, gương mẫu, sáng tạo, càng làm tốt thì bộ phận trì hoãn sẽ thu hẹp lại và đến lúc sẽ bị đào thải.

“Năm 2024 còn thử thách không?” – ông Nên đặt câu hỏi và tự trả lời chưa ai thông báo thử thách đã được cải thiện hay lường hết được khi hậu quả của COVID-19 vẫn còn tồn tại. Nhưng phải tìm ra cơ hội khi TP được sự quan tâm của trung ương, đồng bào cả nước “TP vì cả nước, cả nước vì TP”.

Phải quyết tâm chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực, ông Nên nói vậy và đánh giá công tác truyền thông rất quan trọng, làm sao nói cho dân tin, dân hiểu, dân làm. Triển khai chỉnh đốn, xây dựng đô thị để người dân sống trong môi trường thuận lợi hơn nên truyền thông cần chia sẻ để làm tốt hơn lên.

Bí thư Thành ủy cũng lưu ý cần phát huy xây dựng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại các cơ sở. Đồng thời xác định xây dựng đội ngũ cán bộ phải có đức và tài, dám nghĩ dám làm và dám chịu trách nhiệm.

“Chúng ta phải cố gắng học tập, bản thân tôi cũng thường xuyên rèn luyện hằng ngày, hằng giờ. Cần nâng cao chất lượng, hiệu quả phản biện xã hội, tập trung thực hiện chủ đề năm 2024 “Tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, quyết tâm thực hiện hiệu quả chuyển đổi số và nghị quyết 98 của Quốc hội” mà TP xác định” – ông Nên nhấn mạnh.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 27/1/2024

Chủ tịch nước chúc Tết công nhân dầu khí

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã ra giàn khoan, đến tận công trường thăm, tặng quà, chúc Tết Giáp Thìn 2024 cho kỹ sư, công nhân dầu khí.

Sáng 26-1, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng dẫn đầu đoàn công tác của Đảng, Nhà nước đã có chuyến thăm, chúc Tết tại các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petro Việt Nam) đóng ở Vũng Tàu và ngoài khơi Vũng Tàu.

Sáng sớm cùng ngày, Chủ tịch nước cùng đoàn công tác đáp trực thăng ra giàn khai thác trung tâm của Công ty Liên doanh điều hành Cửu Long – ngoài khơi Vũng Tàu thăm hỏi, chúc Tết Giáp Thìn 2024 các kỹ sư, công nhân tại đây.

Sau khi nghe báo cáo về quá trình thành lập, đóng góp ngân sách của liên doanh này, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đánh giá cao những kết quả đạt được.

“Quan trọng hơn nữa đó chính là góp phần bảo vệ quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam”, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Chủ tịch nước lưu ý thông qua các hoạt động thăm dò, khai thác trên biển, Petro Việt Nam cần nghiên cứu để xây dựng kế hoạch, chiến lược đào tạo đội ngũ cán bộ cho ngành và cần phải giữ được người tài.

Các thế hệ, đội ngũ của ngành dầu khí đã kết hợp với nhau một cách chặt chẽ để thành tập thể mạnh. Từ đó, làm nền tảng cơ bản cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam tiếp tục vững mạnh và phát triển.

Ngay sau khi về bờ, Chủ tịch nước đã đến thăm, chúc Tết, tặng quà các công nhân đang chế tạo thiết bị điện gió tại cảng PTSC (TP Vũng Tàu).

Báo cáo với Chủ tịch nước, ông Lê Mạnh Cường – tổng giám đốc Tổng công ty cổ phần Dịch vụ kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC) – cho biết PTSC là doanh nghiệp cơ khí hàng hải hàng đầu tại Việt Nam.

Trên công trường kho bãi của PTSC ở Vũng Tàu hiện đang có hàng ngàn công nhân thi công các cấu kiện cơ khí của điện gió để xuất khẩu đi nước ngoài. Giá trị xuất khẩu lên đến hàng trăm triệu đô la Mỹ.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ra tận công trường thi công để hỏi thăm, tặng quà cho các công nhân dầu khí đang thi công chân đế điện gió.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 26/1/2024

Mỹ khẳng định không dung túng người trong vụ khủng bố Đắk Lắk

Về vụ khủng bố tại Đắk Lắk, Bộ Ngoại giao cho biết các cơ quan chức năng Việt Nam và Mỹ vẫn đang thường xuyên trao đổi thông tin các cá nhân, tổ chức liên quan.

Chiều 25-1, tại họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng nhận được câu hỏi về sự phối hợp giữa Việt Nam và Mỹ trong việc điều tra vụ khủng bố tại tỉnh Đắk Lắk ngày 11-6-2023.

Trả lời, bà Hằng cho biết việc điều tra vụ án xảy ra tại Đắk Lắk được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Trong quá trình điều tra, các cơ quan chức năng Việt Nam và Mỹ đã và đang thường xuyên trao đổi thông tin về các tổ chức và cá nhân liên quan theo quy định của pháp luật hai nước cũng như luật pháp quốc tế.

Bà Hằng cho biết trao đổi với Bộ Công an Việt Nam, Mỹ khẳng định không dung túng bất cứ tổ chức hay cá nhân nào liên quan đến vụ việc.

Phía Mỹ cũng cam kết hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam trong quá trình điều tra làm rõ vụ việc, nhằm ngăn chặn những vụ việc tương tự xảy ra, gây ảnh hưởng đến quan hệ hai nước.

“Chúng tôi luôn tin tưởng rằng tất cả các quốc gia và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới kiên quyết phản đối các hành động khủng bố dưới mọi hình thức, phối hợp xử lý nghiêm minh hành vi khủng bố theo quy định của pháp luật quốc tế”, bà Hằng nhấn mạnh.

Trước đó, ngày 20-1, TAND tỉnh Đắk Lắk đã tuyên án 100 bị cáo trong vụ khủng bố gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng tại địa phương.

Trong đó có 10 án tù chung thân, các bị cáo khác bị tuyên phạt các mức án từ 9 tháng tù đến 20 năm tù.

Khi được hỏi về thông tin cho rằng có sự kỳ thị sắc tộc trong vụ án này, bà Hằng nhấn mạnh: “Chúng tôi bác bỏ hoàn toàn việc cho rằng có sự kỳ thị sắc tộc. Các dân tộc sống trên lãnh thổ Việt Nam đều bình đẳng.

Chính phủ Việt Nam luôn dành ưu tiên cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt trong phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao đời sống nhân dân”.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 22/1/2024

Chủ tịch TP Biên Hòa tiếp dân 1 giờ mỗi sáng

‘Buổi sáng với nhân dân’ là mô hình vừa được lãnh đạo TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai thực hiện nhằm lắng nghe ý kiến người dân.

Ngày 21-1, tin từ TP Biên Hòa cho hay ông Đỗ Khôi Nguyên – chủ tịch UBND TP Biên Hòa – vừa ký thông báo triển khai mô hình “Buổi sáng với nhân dân”.

Theo đó, mô hình “Buổi sáng với nhân dân” là nội dung tiếp dân của lãnh đạo thành phố.

Cụ thể, chủ tịch UBND TP Biên Hòa sẽ dành 1 giờ vào buổi sáng (từ 7h – 8h vào các ngày làm việc trong tuần) để lắng nghe ý kiến, giải quyết các phản ánh, bức xúc của người dân.

Địa điểm tiếp dân là Trụ sở tiếp công dân TP Biên Hòa (địa chỉ số 71 đường Hưng Đạo Vương, phường Trung Dũng, TP Biên Hòa) hoặc tầng 2 tòa nhà hành chính (địa chỉ số 225 đường Võ Thị Sáu, phường Thống Nhất, TP Biên Hòa).

Theo thông báo, chủ tịch UBND TP Biên Hòa đề nghị công dân liên hệ Ban tiếp công dân thành phố để đăng ký nội dung yêu cầu và cung cấp hồ sơ liên quan để cuộc tiếp xúc dân có hiệu quả, chất lượng.

Sau khi nhận được hồ sơ, kiến nghị của dân, UBND TP Biên Hòa sẽ có thư mời thông báo đến từng người dân về thời gian, địa điểm tiếp nhằm hạn chế việc các hộ dân đến liên hệ nhưng không gặp được lãnh đạo thành phố.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ Online, trước đó bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai đã chỉ đạo các sở, ngành và các địa phương tăng cường công tác tiếp dân của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền vào mỗi buổi sáng hằng ngày từ thứ hai đến thứ sáu.

Việc dành thời gian tiếp dân nhằm nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân để chỉ đạo giải quyết kịp thời và hạn chế những bức xúc có thể phát sinh…

• Trang 13 báo Tuổi Trẻ ngày 22/1/2024

Marathon Việt Nam rúng động vì kỷ lục của Hoàng Nguyên Thanh

Sáng 21-1, VĐV Hoàng Nguyên Thanh đã về đích với thời gian 2 giờ 18 phút 43 tại Giải vô địch marathon châu Á diễn ra tại Hong Kong. Đồng thời phá kỷ lục quốc gia tồn tại suốt 21 năm ở nội dung marathon.

Đây là thành tích không tưởng với Hoàng Nguyên Thanh và marathon Việt Nam. Trước đó, kỷ lục marathon Việt Nam được xác lập vào năm 2003 bởi VĐV Nguyễn Chí Đông (Hà Nội) với thời gian 2 giờ 21 phút 51 giây. Suốt 21 năm qua, chưa một VĐV marathon nào có thể phá vỡ nó.

Hoàng Nguyên Thanh và Hoàng Thị Ngọc Hoa là hai VĐV marathon quốc gia thuộc đơn vị Bình Phước, là đại diện của Việt Nam tham dự Giải marathon vô địch châu Á 2024 diễn ra tại Hong Kong.

Kết thúc cuộc thi vào sáng sớm 21-1, Hoàng Nguyên Thanh đã gây rúng động khi cán đích thứ 10 VĐV nam tại giải châu Á. Dù không có huy chương nhưng việc phá kỷ lục marathon quốc gia của Hoàng Nguyên Thanh là điều rất đáng khen ngợi.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngay sau khi cán đích, Hoàng Nguyên Thanh chia sẻ: “Tôi vô cùng hạnh phúc khi phá kỷ lục quốc gia tồn tại suốt 21 năm. Cảm xúc thật khó tả và không thể tin nổi. Phá kỷ lục quốc gia với tôi còn quan trọng, có ý nghĩa hơn nhiều tấm HCV giành được tại SEA Games 31.

Khi vào đường chạy, tôi đã nỗ lực hết sức bởi sau tôi là niềm hy vọng của cả cộng đồng marathon Việt Nam. Giờ chân tôi đang đau cứng nhưng niềm hạnh phúc thì khôn tả”.

Trước đó, Hoàng Nguyên Thanh là VĐV đầu tiên trong lịch sử marathon Việt Nam giành được HCV SEA Games 31 năm 2022 trên sân nhà với thời gian 2 giờ 25 phút 7 giây 84. Tại SEA Games 32 năm 2023, Hoàng Nguyên Thanh giành HCĐ.

Mới đây, ngày 1-1 Hoàng Nguyên Thanh cũng xác lập kỷ lục bán marathon (21km) mới với thời gian 1 giờ 06 phút 39 giây.

Nắm giữ cả kỷ lục marathon, bán marathon quốc gia và là VĐV nam duy nhất giành HCV SEA Games, Hoàng Nguyên Thanh chính thức đi vào lịch sử là VĐV marathon vĩ đại nhất Việt Nam.

• Trang 2 báo Nhân Dân ngày 30/1/2024

Rau quả rộng đường vào Trung Quốc

Năm 2023, Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam khi chiếm tới 65% thị phần.

Cơ hội xuất khẩu rau quả vào thị trường 1,4 tỉ dân ngày càng rộng mở khi cuối năm 2023 Việt Nam ký thêm nghị định thư xuất khẩu dưa hấu sang thị trường này.

Dự kiến trong năm 2024, Trung Quốc sẽ mở cửa thêm cho các loại trái cây chủ lực của Việt Nam như bơ, chanh leo, dừa… Từ những tín hiệu tích cực này cho thấy năm nay xuất khẩu rau quả vào Trung Quốc sẽ tiếp tục “bùng nổ”.

Nhiều tín hiệu tích cực

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Huỳnh Tấn Đạt, cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT), cho biết việc ký kết nghị định thư về xuất khẩu dưa hấu là bước quan trọng trong việc thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch sản phẩm nông nghiệp truyền thống của Việt Nam và chuẩn hóa các quy định về xuất khẩu nông sản giữa hai nước.

Tính đến nay, Việt Nam có 162 vùng trồng dưa hấu và hơn 1.000 cơ sở đóng gói tại 38 tỉnh được cấp mã số để xuất khẩu dưa hấu sang Trung Quốc.

Ông Đặng Phúc Nguyên, tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết trung bình mỗi năm kim ngạch xuất khẩu dưa hấu Việt Nam vào Trung Quốc khoảng 50 triệu USD.

“Việc ký nghị định thư xuất khẩu dưa hấu chính ngạch sang Trung Quốc sẽ giúp mặt hàng này được kỳ vọng sẽ thu về thêm 20 – 30 triệu USD mỗi năm. Điều quan trọng nhất là việc kiểm tra hàng hóa tại cửa khẩu sẽ nhanh hơn nhiều.

Hải quan Trung Quốc sẽ giảm tần suất lấy mẫu kiểm tra chỉ còn 2-3% nên sẽ không còn lo bị ùn ứ khi bước vào cao điểm như lễ Tết mọi năm”, ông Nguyên nói.

Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết trong chuyến làm việc của bộ tại Trung Quốc giữa tháng 1-2024, Tổng cục Hải quan Trung Quốc cũng đồng ý sẽ mở thêm các loại trái cây chủ lực của Việt Nam, đặc biệt sẽ đẩy nhanh tiến độ hoàn tất các thủ tục để mở cửa cho trái bơ và chanh leo của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc.

“Đây là tin mừng cho những người nông dân trồng trái bơ và trái chanh leo ở Tây Nguyên và ĐBSCL”, ông Nam nhận định.

Ông Nam cũng cho biết trong chuyến làm việc tại Trung Quốc vừa qua, đoàn công tác của bộ đã khảo sát làm việc với chợ đầu mối Quảng Đông và chợ trung tâm nông sản Thâm Quyến. “Phía bạn đồng ý đưa sản phẩm nông sản, trái cây Việt Nam vào hai chợ đầu mối này.

Đặc biệt là chợ trung tâm nông sản ở Thâm Quyến, giám đốc chợ nhất trí dành riêng một gian hàng lớn để các sản phẩm OCOP Việt Nam được trưng bày bán tại đây.

Đây là chợ chiếm 10% lưu lượng hàng hóa vào thị trường Trung Quốc và phục vụ 40 triệu dân ở Thâm Quyến và Hong Kong.

Phía bạn rất muốn tăng cường hợp tác, kể cả gạo, trái cây và các sản phẩm OCOP vào trung tâm này” – ông Nam nói và cho biết sau Tết âm lịch, đoàn công tác của chợ trung tâm nông sản Thâm Quyến sẽ sang Việt Nam để phối hợp cùng các doanh nghiệp bàn kỹ cách hợp tác theo chuỗi logistics nhằm đưa rau quả, nông sản Việt Nam tiến sâu hơn vào thị trường 1,4 tỉ dân này.

Sầu riêng vẫn là “át chủ bài”

Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết trong tháng 1-2024, xuất khẩu rau quả ước tính đạt gần nửa tỉ USD (khoảng 480 triệu USD), tăng gấp đôi so với tháng 1 năm trước. Với những tín hiệu lạc quan về thị trường ngay trong tháng đầu năm, ông Nguyên tin rằng xuất khẩu rau quả của cả năm nay sẽ đạt kim ngạch từ 6 – 6,5 tỉ USD.

Theo ông Nguyên, năm 2024 và các năm tiếp theo, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc sẽ tiếp tục “bùng nổ” là hoàn toàn có cơ sở bởi ngoài nghị định thư về dưa hấu thì chúng ta đang đàm phán để chuẩn bị ký nghị định thư về chanh leo, bơ, sầu riêng đông lạnh, bưởi, dừa…

“Năm 2023, Trung Quốc chiếm 65% thị phần rau quả xuất khẩu của Việt Nam, dự báo năm 2024 sẽ chiếm khoảng 70% thị phần. Giữa Việt Nam và Trung Quốc có khoảng cách địa lý gần, vùng trồng rau quả rất tiềm năng nên rau quả xuất khẩu sang Trung Quốc rất thuận lợi, thị hiếu tiêu dùng tương đối giống nhau, tạo điều kiện để ngành rau quả phát triển mạnh hơn”, ông Nguyên tin tưởng.

Ông Nguyên cũng khẳng định năm 2024 sầu riêng, dừa, chuối, xoài, thanh long vẫn là những mặt hàng chiến lược của Việt Nam, trong đó sầu riêng vẫn là mặt hàng “át chủ bài” bởi đến đầu tháng 1 năm nay có 708 vùng trồng và 168 cơ sở đóng gói sầu riêng của Việt Nam được phép xuất khẩu sang Trung Quốc.

Đặc biệt, nếu nghị định thư về xuất khẩu sầu riêng đông lạnh được ký kết sớm trong năm nay thì sầu riêng tươi và sầu riêng đông lạnh sẽ đưa về khoảng 3,5 tỉ USD. Tương tự, trái dừa nếu ký được nghị định thư thì hứa hẹn sẽ mang về từ 500 – 600 triệu USD.

“Do xung đột ở Biển Đỏ, xuất khẩu bằng đường biển phải đi vòng, kéo dài thêm khoảng nửa tháng nên hàng hóa từ châu Âu, châu Mỹ về Trung Quốc có thể bị trễ và chi phí tăng cao. Do đó, Trung Quốc có thể thiếu rau quả trong dịp Tết Nguyên đán này. Đây là cơ hội để Việt Nam tận dụng để gia tăng thêm lượng và giá trị xuất khẩu rau quả”, ông Nguyên đánh giá.

Ông Lê Thanh Hòa, cục phó Cục Chất lượng chế biến và Phát triển thị trường (Bộ NN&PTNT), khẳng định Trung Quốc vẫn là thị trường trọng tâm xuất khẩu rau hoa quả tươi của Việt Nam. “Tới đây, nếu Trung Quốc mở cửa trái dừa thì đây là cú hích lớn cho xuất khẩu rau quả, cũng có thể dừa trở thành cây tỉ USD trong thời gian tới sau thanh long, sầu riêng” – ông Hòa nói.

Đảm bảo chất lượng, mẫu mã mới bền vững

Ông Trần Thanh Nam nhấn mạnh tiềm năng các sản phẩm trái cây của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc còn rất lớn.

“Qua buổi thăm và làm việc với chợ đầu mối ở Giang Nam (Quảng Đông, Trung Quốc), chúng tôi nhận thấy các sản phẩm trái cây Việt Nam có lợi thế vào thị trường Trung Quốc, đặc biệt là sầu riêng, phía bạn đánh giá rất cao.

Nhưng bạn cũng cảnh báo chúng ta rằng nếu chúng ta không chú trọng vào chất lượng, mẫu mã và xuất xứ hàng hóa sẽ đánh mất tiềm năng. Vì sắp tới có khả năng phía bạn sẽ cho phép một số nước khác xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc”, ông Nam nói.

Theo ông Nam, phía Trung Quốc than phiền rằng một số sản phẩm trái cây không để rõ ngày sản xuất. Hay có một số lô hàng sầu riêng không đảm bảo chất lượng cho nên đã ảnh hưởng rất lớn các tiểu thương phía Trung Quốc.

Do đó, ông Nam đề nghị đến tất cả những hộ nông dân đang trồng sầu riêng nói riêng và rau quả nói chung cùng các doanh nghiệp xuất khẩu cần chú ý đến đảm bảo chất lượng, mẫu mã, xuất xứ hàng hóa khi xuất sang thị trường Trung Quốc thì mới có chỗ đứng bền vững.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, vấn đề vi phạm kiểm dịch hay chất lượng trái cây xuất khẩu không đảm bảo thì các nước xuất khẩu đều có chứ không riêng Việt Nam. Tuy nhiên, để không chỉ vì sơ hở nhỏ mà làm ảnh hưởng tới cả ngành, nhất là sầu riêng thì cần có biện pháp mạnh tay hơn như Thái Lan nếu cắt bán sầu riêng non phạt tiền, nghiêm trọng hơn thì truy tố.

Bên cạnh đó, ông Nguyên cũng cho rằng thời gian qua mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp còn tâm lý “bẻ kèo”, phá vỡ hợp đồng, nhất là trong xuất khẩu sầu riêng. “Một số nhà vườn vì lợi nhuận trước mắt mà sẵn sàng bỏ doanh nghiệp, điều này là không tốt vì doanh nghiệp sẽ mất uy tín với đối tác nhập khẩu.

Do đó, doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân trong ngành hàng rau quả phải hướng đến liên kết phát triển bền vững hơn, một khi đã chọn liên kết thì nên trung thành với nhau, “cục muối chia đôi”, không vì những lợi ích nhất thời mà phá vỡ hợp đồng liên kết. Điều này cũng có thể ảnh hưởng tới cả ngành hàng xuất khẩu”, ông Nguyên khuyến cáo.

Ông Lê Thanh Hòa cũng cho rằng thời gian qua chất lượng rau quả của chúng ta đã tốt nhưng chưa đạt được mức độ ổn định. Do vậy, Bộ NN&PTNT cũng như Cục Trồng trọt cùng địa phương sẽ tiếp tục hoàn thiện quy trình sản xuất để làm sao có được chất lượng nông sản ổn định nhất để phục vụ xuất khẩu.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 30/1/2024

Nhộn nhịp khách quốc tế đến Việt Nam

Ngày 29-1, tàu biển quốc tế Celebrity Solstice (thuộc Hãng Royal Caribbean Cruise Lines) mang theo 3.000 khách quốc tế đến Việt Nam năm ngày theo hành trình xuyên Việt cập cảng Hạ Long (Quảng Ninh).

Tàu biển này sẽ cập cảng ở Huế vào ngày 31-1 và Bà Rịa – Vũng Tàu vào ngày 2-2. Và ngay sau dịp Tết Nguyên đán, tàu biển Celebrity Solstice quay lại với hai chuyến hải trình năm ngày để đưa khách quốc tế khám phá các điểm đến dọc bờ biển Việt Nam.

Khách quốc tế tăng 10% trong tháng đầu năm

Ở mỗi điểm cập cảng, đoàn khách quốc tế sẽ được chọn lựa các hành trình tham quan hấp dẫn do Lữ hành Saigontourist cung cấp.

Chẳng hạn tại Hạ Long, du khách được chiêm ngưỡng kỳ quan thiên nhiên thế giới – vịnh Hạ Long, hay trải nghiệm chèo thuyền kayak len lỏi chiêm ngưỡng cảnh đẹp trong vịnh và các hang động kỳ vĩ…

Cuối tháng 1 và trong tháng 2-2024, doanh nghiệp này dự kiến sẽ tiếp tục đón tiếp và phục vụ sáu chuyến tàu biển quốc tế thuộc các hãng Royal Caribbean Group, Hapag-Lloyd Cruises, Crystal Cruises đến Việt Nam.

Đặc biệt, đầu năm Giáp Thìn, các chuyến tàu biển mang 15.000 khách quốc tế liên tục vào Việt Nam “xông đất”. Đây là tín hiệu đầy lạc quan của du lịch tàu biển trong đầu năm mới.

Theo số liệu mới nhất do Tổng cục Thống kê công bố ngày 29-1, khách quốc tế đến bằng đường biển đạt 48,4 nghìn lượt người, chiếm 3,2% và gấp 8,6 lần trong tháng đầu tiên của năm mới.

Lượng khách quốc tế bằng đường biển có sự hồi phục ấn tượng ngay trong tháng 1 khi dồn dập các đoàn khách cập cảng lớn ở Việt Nam.

Trong khi đó, khách đến bằng đường hàng không đạt gần 1,3 triệu lượt người, chiếm 85,1% lượng khách quốc tế đến Việt Nam và tăng 60,9% so với cùng kỳ năm trước, khách bằng đường bộ đạt 176,9 nghìn lượt, chiếm 11,7% và gấp 2,7 lần.

Chính sách xúc tiến, quảng bá du lịch cùng với việc Việt Nam là điểm đến an toàn nên lượng khách quốc tế trong tháng đầu tiên của năm 2024 đạt hơn 1,5 triệu lượt người, tăng 10,3% so với tháng trước và tăng 73,6% so với cùng kỳ năm trước.

Khách mạnh tay chi tiêu, mua sắm

Thời gian gần đây, trên nhiều tuyến phố tại TP.HCM dễ dàng bắt gặp hình ảnh các đoàn khách quốc tế khám phá các điểm tham quan du lịch.

Không chỉ tận hưởng không khí ấm áp vùng nhiệt đới, nhiều du khách nước ngoài còn bày tỏ sự thích thú khi được trải nghiệm không khí Tết truyền thống của Việt Nam.

Các công ty du lịch ghi nhận lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng cao so với cùng kỳ năm trước.

Những tour ngắn ngày, khám phá nội đô hay kéo dài 2-3 ngày được nhiều du khách quốc tế chọn lựa.

Châu Á vẫn là nguồn khách chính với hơn 1,1 triệu lượt khách đến trong tháng 1, kế đến là thị trường châu Âu với hơn 200.000 lượt, tiếp theo là châu Mỹ, châu Úc và châu Phi.

Ông Nguyễn Huy Hoàng, giám đốc điều hành Klook Việt Nam, cho biết phân khúc du lịch quốc tế đến Việt Nam đã tăng trưởng mạnh mẽ và vượt mong đợi vào năm ngoái.

Dữ liệu trên nền tảng này ghi nhận thị trường khách Đài Loan dẫn đầu với mức tăng gần 17 lần, Hong Kong đứng thứ hai với mức tăng trưởng 13 lần.

Đà Nẵng, Hạ Long, TP.HCM, Hà Nội, Nha Trang, Sa Pa, Phú Quốc và Hội An là những điểm đến hàng đầu được du khách quốc tế đặt nhiều nhất.

“Với chính sách xúc tiến, quảng bá du lịch Việt Nam đang được đẩy mạnh, cùng với Việt Nam là điểm đến an toàn, chúng tôi tin năm 2024 sức thu hút của Việt Nam với khách quốc tế sẽ lớn hơn nữa”, ông Hoàng tin tưởng.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 31/1/2024

Nông dân đua online bán hàng Tết

Để thúc đẩy việc tiêu thụ sản phẩm mùa Tết này, bên cạnh việc bán trực tiếp cho thương lái như lâu nay, nhiều nông dân ở miền Tây đã linh động giới thiệu quảng bá qua kênh online.

Kết quả thật bất ngờ, nhiều sản phẩm được tiêu thụ tốt, giúp “hai lúa” phấn khởi, có tiền rủng rỉnh xài Tết.

Tăng thu nhập đáng kể

Là con của một chủ ghe đáy hàng khơi tại huyện Ngọc Hiển (Cà Mau), những ngày này chị Hồng My thức dậy vào sáng sớm để chuẩn bị, sắp xếp các mặt hàng có được để bài trí chụp hình, đăng Zalo và Facebook bán qua mạng.

“Trước đây cha mẹ tôi chỉ bán qua các vựa nên giá không được cao, do phải qua nhiều trung gian. Giờ đây tôi bán qua các mạng xã hội nên cũng được giá hơn, khách hàng dễ tiếp cận với hàng hóa của mình. Họ có thể lựa chọn, hỏi giá tận gốc, hàng luôn mới, chất lượng đảm bảo” – chị My nói.

Theo chị My, nhờ bán qua hệ thống mạng và thanh toán online mà mỗi tháng chị mang về thu nhập hàng chục triệu đồng cho gia đình, những tháng Tết thì hàng đi nhiều hơn và thu nhập cao hơn.

Anh Nguyễn Văn Miên, huyện Đầm Dơi (Cà Mau), cũng cho biết bản thân mình là nông dân thế hệ 8X nên dễ tiếp cận công nghệ.

Hằng ngày đăng những cái gì anh có sẽ giúp khách hàng biết đến anh nhiều hơn. Theo anh Miên, giờ giao hàng với nhận tiền qua các công ty vận chuyển hoặc chuyển khoản thẳng vào tài khoản nên cũng yên tâm.

Anh Miên không có mặt bằng nên bán bằng hình thức online là hợp lý nhất và hiệu quả nhất. “Việc buôn bán qua mạng không bao giờ là dễ dàng nhưng nếu hiệu quả thì cứ cố gắng làm tới thôi.

Tôi nghĩ điều khó nhất của bán hàng qua mạng là làm sao tạo được uy tín. Mình cũng phải đầu tư thêm về điện thoại, hình ảnh sao cho hấp dẫn, lạ mắt là phát triển được”, anh Miên chia sẻ kinh nghiệm.

Bán khô Tết online chiếm 40%

Chị Nguyễn Thị Ngoãn, chủ cửa hàng khô cá đồng Phan Chao (huyện Tam Nông, Đồng Tháp), cho biết thị trường khô Tết năm nay sôi động, đơn hàng Tết đã đi khá nhiều.

Sức bán mạnh và khách mua sớm hơn, một phần nhờ đi các dịp hội chợ sản phẩm OCOP, mặt khác nhờ bán online qua kênh thương mại điện tử của tỉnh Đồng Tháp và livestream trên kênh TikTok.

“Các loại khô cá đồng như cá lóc cửng, cá chạch, cá lòng tong, khô tép… giá không tăng, dao động 450.000 – 600.000 đồng/kg, hàng thiên nhiên được khách ưa chuộng.

Thông thường dịp Tết các năm khoảng 23, 24 tháng chạp mới hết hàng, năm nay từ giữa tháng đã hết khô tép, riêng khô cá lóc còn số lượng ít nhờ tích cực quảng bá, bán hàng qua kênh online”, chị Ngoãn nói.

Chị Lê Thị Vuông, cơ sở Khô Liêm Vuông (TP Hồng Ngự, Đồng Tháp), cho biết cơ sở chị sản xuất nhiều loại khô từ cá tra, cá lóc…

“Ngoài bán hàng qua kênh truyền thống, chúng tôi còn chủ động đăng hình ảnh lên Zalo, trao đổi thông tin online rồi chuyển hàng qua bưu điện cho khách đi các tỉnh và TP.HCM”, chị Vuông nói.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 27/1/2024

Ngư dân miền Trung trúng đậm cá ngừ đại dương

Bước vào vụ câu cá ngừ đại dương đầu năm, nhiều tàu của ngư dân Phú Yên, Khánh Hòa trúng đậm luồng cá, nhiều tàu cập bến bán cá xong lại quay ra biển đánh bắt xuyên Tết.

Những ngày đầu năm 2024, nhiều ngư dân Phú Yên, Khánh Hòa đưa về bến hàng chục tàu câu cá ngừ đại dương khẳm cá.

Tàu câu cá ngừ đại dương có lãi ngay đầu năm

Ông Lê Văn Hòa ở phường Hòa Hiệp Nam, thị xã Đông Hòa (Phú Yên) cho biết sau chuyến đánh bắt dài trên 20 ngày ở vùng biển Trường Sa, tàu của ông trở về cảng cá Phú Lạc với 3 tấn cá ngừ đại dương, bán cho thương lái với giá là 100.000 đồng/kg loại 1.

Đại diện Ban quản lý cảng cá Đông Tác cho hay tính đến thời điểm hiện tại, cảng đã tiếp nhận hơn 100 tàu khai thác xa bờ về cập cảng, với sản lượng cá ngừ đại dương khoảng 200 tấn. Hiện còn hàng trăm tàu cá đang trên đường vào bờ.

Ông Đào Quang Minh, chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Phú Yên, cũng cho hay đây là tín hiệu tích cực và cũng là động lực để có nhiều tàu ra khơi đánh bắt xuyên Tết.

Theo ông Minh, trong năm 2023 sản lượng cá ngừ đại dương được ngư dân Phú Yên khai thác đạt khoảng 3.200 tấn, dự kiến trong năm 2024 sản lượng khai thác này có thể tăng lên.

Ngư dân có tiền sắm Tết

Còn tại cảng cá Hòn Rớ, xã Phước Đồng, TP Nha Trang (Khánh Hòa), mỗi chuyến biển các tàu đều mang về từ 1,5 đến hơn 2 tấn cá ngừ đại dương. Dù giá bán không cao như mọi năm, nhưng với sản lượng khá, ngư dân vẫn có thu nhập ổn định.

Ông Lê Xuân Giáp, chủ tàu cá KH-97542TS, cho hay sau gần 40 ngày đánh bắt trên biển, tàu ông khai thác được 1,5 tấn cá ngừ đại dương. Với giá bán cá dao động 100.000-115.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, cả chủ tàu và thuyền viên đều có thu nhập tốt.

“Bán xong ít hôm nữa tôi lại sắm chuyến ra biển tiếp, ăn Tết trên biển luôn. Bây giờ đang là chính vụ khai thác, nên ai cũng tranh thủ. Chuyến này sau khi bán cá xong, ngoài ứng cho thuyền viên trước 5 triệu thì mỗi người được chia thêm 10 triệu để cho vợ con sắm Tết”, ông Giáp nói.

Ông Nguyễn Văn Ba, trưởng Ban quản lý cảng Hòn Rớ, cho biết hiện Khánh Hòa có khoảng 660 tàu các loại khai thác xa bờ, chủ yếu là nghề câu cá ngừ đại dương.

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 28/1/2024

Thủ tướng đi xuyên 5 tỉnh thị sát đường dây 500kV

Ngày 27-1, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi kiểm tra công tác triển khai thi công các dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch – Phố Nối.

Cùng tham gia với đoàn công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính có đại diện lãnh đạo Bộ Công Thương, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia và các đơn vị liên quan.

Điểm đầu tiên của lịch trình, Thủ tướng đã đi kiểm tra thi công, tặng quà động viên người lao động tại vị trí 201 ở xã Châu Sơn, huyện Quỳnh Phụ, Thái Bình thuộc dự án đường dây 500kV Nam Định I – Phố Nối.

Sau đó, Thủ tướng kiểm tra thi công tại vị trí móng cột 13 trên địa bàn xã Nghĩa Hồng, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định; vị trí 41 trên địa bàn xã Thượng Kiệm, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình.

Tại đây, Thủ tướng trực tiếp xuống vị trí móng công trường trò chuyện, động viên công nhân, người lao động.

Nhấn mạnh đây là công trình quan trọng, có ý nghĩa lớn để góp phần đảm bảo cung ứng điện cho miền Bắc, không để thiếu điện, Thủ tướng đề nghị công nhân thi công nỗ lực với tinh thần “ba ca, bốn kíp”, “vượt nắng thắng mưa” để đẩy nhanh tiến độ dự án theo đúng tiến độ.

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu chính quyền các địa phương hỗ trợ tối đa giải quyết các thủ tục, giải phóng mặt bằng nhanh; phối hợp với Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia phát động phong trào, huy động người dân, các đoàn thể, doanh nghiệp tích cực tham gia, ủng hộ và lắng nghe các hiến kế, góp ý để thúc đẩy tiến độ, bảo đảm chất lượng các công trình.

Theo kế hoạch, trong chiều và tối cùng ngày, Thủ tướng và đoàn công tác sẽ đi thị sát tại vị trí 100 ở Hà Trung, Thanh Hóa.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online tại công trường, Chủ tịch Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Đặng Hoàng An cho biết đây là công trình năng lượng quan trọng, cấp bách, đi qua nhiều địa phương và phải thực hiện trong thời gian ngắn.

Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng và sự vào cuộc của các bộ ngành, địa phương, sự ủng hộ của nhân dân nên đến nay đã đạt được những kết quả nhất định. Trong đó, 226 gói thầu dự kiến cơ bản hoàn tất trong tháng 1-2024.

Còn theo ông Bùi Quang Cảnh – giám đốc Công ty TNHH MTV Xây lắp điện 4, đơn vị thi công dự án, để đẩy nhanh tiến độ dự án, đơn vị đã đề nghị địa phương hỗ trợ, tạo điều kiện trong giải phóng mặt bằng của các vị trí móng và hành lang.

“Khi triển khai dự án, chúng tôi quán triệt tinh thần đối với toàn thể cán bộ công nhân viên, từ văn phòng đến đơn vị sản xuất, thi công là làm việc xuyên Tết. Do đó, anh em đón Tết trên công trường, đảm bảo tiến độ của toàn dự án” – ông Cảnh nói.

• Trang 10 báo Tuổi Trẻ ngày 25/1/2024

Chiều sâu hoạt động của thương hiệu dẫn đầu

Chiều 24-1, Trung ương Đoàn đã có buổi làm việc cùng Thành Đoàn TP.HCM chuẩn bị cho chương trình hoạt động, công tác năm 2024.

Cùng dự buổi làm việc có Phó bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM Nguyễn Hồ Hải.

Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy mở đầu bằng lời chúc mừng Thành Đoàn TP.HCM đã trở lại vị trí dẫn đầu năm 2023 công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi cả nước, khẳng định thương hiệu vốn có của TP.HCM.

4 đề xuất của TP.HCM

Phó bí thư thường trực Thành Đoàn TP.HCM Ngô Minh Hải thay mặt nêu bốn đề xuất với Trung ương Đoàn tại buổi làm việc. Trong đó, sớm ban hành bộ tiêu chí giai đoạn 2024 – 2027 và tiêu chí thực hiện năm 2024, xem xét điều chỉnh chỉ tiêu phân bổ trồng cây xanh với TP.HCM do diện tích trồng cây của TP còn ít.

TP.HCM cũng đề xuất cần mở rộng học trực tiếp cùng với học trực tuyến lý luận chính trị tại cổng thông tin điện tử. Để cuộc vận động “Tự hào một dải non sông” hiệu quả hơn do nhu cầu của TP lớn, nếu chỉ tập trung một đầu mối mua bản đồ khó đảm bảo.

Thành Đoàn TP.HCM cho biết xác định bốn nhiệm vụ trọng tâm năm 2024 gắn với chủ đề Năm thanh niên tình nguyện.

Trong đó có phần việc để Đoàn cùng thực hiện nghị quyết 98 của Quốc hội, hoạt động hướng đến 50 năm thống nhất đất nước, tiếp tục công trình thanh niên “Sông Sài Gòn – con sông của TP tôi”.

Anh Hải cho biết đã tiếp thu góp ý của Trung ương Đoàn vào chương trình công tác liên quan đến chỉ tiêu, hoạt động gắn với các mảng công tác của Đoàn, nhất là phong trào tình nguyện.

“Tiếp tục số hóa bản đồ sông Sài Gòn, thi tìm kiếm ý tưởng tình nguyện mới để hoạt động, dự án tình nguyện hiệu quả hơn. Chú ý hoạt động tình nguyện tại đảo Phú Quý (Bình Thuận) và xã đảo Thạnh An (huyện Cần Giờ), 20 năm tình nguyện tại nước bạn Lào” – anh Hải nói.

Năm 2024, Đoàn lãnh đạo hội nghị, đại hội các cấp tiến tới Đại hội Hội LHTN Việt Nam TP.HCM nhiệm kỳ 2024 – 2029.

Song song đó đăng cai hoạt động của trung ương tại TP.HCM gồm chăm lo Tết 2024 cho công nhân, 60 năm phong trào “3 sẵn sàng” và “5 xung phong” gắn với tổng kết hè tình nguyện 2024, 10 năm Ban Bí thư Trung ương Đảng chọn năm 2014 là Năm thanh niên tình nguyện và 25 năm chiến dịch thanh niên tình nguyện hè.

Tính toán đi trước, đón đầu

Các ban Trung ương Đoàn thống nhất nhiều nội dung TP đã xác lập, đồng thời lưu ý TP có thể thực hiện tốt hơn vì còn dư địa. Chẳng hạn cần phát huy tốt hơn các ứng dụng và sản phẩm chuyển đổi số, vai trò đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng của lực lượng trẻ, tăng tỉ lệ phát triển đảng viên mới từ đoàn viên ưu tú.

Bí thư thường trực Trung ương Đoàn Nguyễn Ngọc Lương nói trong dòng chảy chung, hoạt động Đoàn tại TP.HCM đều đi trước và nếu làm thành công tại TP sẽ dễ tính trên phạm vi cả nước. Do vậy, khi xây dựng hoạt động, chương trình cần nghĩ đến chiều sâu này.

Trưởng Ban Dân vận Thành ủy TP.HCM Nguyễn Mạnh Cường nói Thành Đoàn phải chủ động nhưng cũng cần Trung ương Đoàn hỗ trợ liên quan đến quy định tuyển dụng cán bộ Đoàn hiện nay để có đội ngũ bổ sung, kế thừa. Cũng vậy, làm sao phát huy tốt hơn vai trò các đơn vị sự nghiệp trực thuộc, đóng góp, hỗ trợ nhiều hơn cho công tác Đoàn của TP.

Anh Bùi Quang Huy cho rằng chương trình năm của TP.HCM đã cụ thể hóa và mang màu sắc của TP. Anh Huy lưu ý ngoài thực hiện tốt nhiệm vụ, TP.HCM còn phải làm tốt vai trò đầu tàu của khu vực.

Theo anh Huy, vì là đơn vị lớn nên TP.HCM càng cần thể hiện việc chủ động đề xuất những khâu đột phá của nhiệm kỳ, cụ thể về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, công tác cán bộ Đoàn và chuyển đổi số vì chưa thấy rõ việc này. Cả quan tâm đến đội ngũ cán bộ Đoàn, phát triển đảng viên mới trong học sinh, sinh viên, đặc biệt chú ý đến công nhân.

Chia sẻ rằng khó để tìm ra mô hình mới song anh Huy nói Ban Bí thư Trung ương Đoàn kỳ vọng nhiều hơn ở hoạt động của TP.HCM. Thành Đoàn chủ động hơn đề xuất Thành ủy giao cho Đoàn những nhiệm vụ, công việc mới.

“TP.HCM tự hào là cái nôi của hoạt động tình nguyện nên càng phải suy nghĩ thêm về chủ đề công tác của năm nay. Cần có công trình, hoạt động thể hiện đúng thế mạnh, vai trò của đơn vị là nơi khai sinh ra phong trào tình nguyện” – anh Huy lưu ý.

• Trang 11 báo Tuổi Trẻ ngày 24/1/2024

Công nhân quét mã QR sắm Tết

‘Lần đầu tôi cài app quét mã mua hàng cũng lóng ngóng lắm, may có các bạn ở quầy bán hàng chỉ cho rồi từ từ cũng quen’, chị Thạch Kiều – công nhân may ở Bình Chánh (TP.HCM) – vừa chìa chiếc điện thoại vừa nói.

Vợ chồng chị Kiều đi cùng với ba công nhân khác cùng công ty đến Phiên chợ nghĩa tình của Liên đoàn Lao động TP.HCM tại đường số 3, khu dân cư đô thị Vĩnh Lộc (phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân) mua sắm.

Mỗi người nhận được một mã mua hàng 500.000 đồng được người phụ trách công đoàn công ty nhắn qua điện thoại. Đây đều là lần đầu tiên họ dùng điện thoại quét mã QR mua hàng. “Hàng hóa đều giảm giá cho công nhân nên nhiêu đây chắc cũng đủ mua bánh kẹo, gạo, mắm muối để dành ăn Tết” – chị Kiều cười.

Ngồi trong tay mẹ, Vinh – cậu con trai 6 tuổi của chị Kiều – ôm khư khư con thú bông Pikachu là quà Tết vừa được mẹ mua cho. Năm qua và cả năm trước nữa là thời gian vô cùng khó khăn với các công nhân như chị Kiều. Công ty cũ đóng cửa sau dịch, chị Kiều thất nghiệp.

Chuyển qua làm chỗ mới từ đầu năm 2023 thì hết nửa năm công ty không có đơn hàng. Mấy tháng liên tục tuần làm ba ngày, được 2,5 triệu đồng tiền lương đã khó lại càng khó. Chị khoe cũng may từ tháng 9 đến giờ công ty có hàng nhiều, công nhân được tăng ca trở lại, mấy ngày gần đây tăng ca tới 20h30, vất vả xíu nhưng ai cũng ráng làm.

“Cũng chưa thấy thưởng Tết gì đâu nhưng nghe là công ty hiện có hàng làm đến hết tháng 4 nên cũng tạm yên tâm. Bữa nay đi mua đồ, ngày 28 tháng chạp được nghỉ là cả nhà về quê ăn Tết” – chị Kiều chia sẻ.

Kiều là một trong số 11.500 công nhân, người lao động tại TP.HCM đã được nhận mã mua hàng. Có hai mức 300.000 đồng và 500.000 đồng dùng mua hàng qua ví điện tử tại các gian hàng trực tiếp ở phiên chợ hoặc trên các website của các siêu thị, nhà cung cấp. Chương trình do Liên đoàn Lao động TP.HCM chăm lo Tết cho người lao động khó khăn.

Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM Phạm Chí Tâm nói “Ngày hội công nhân – phiên chợ nghĩa tình” là một trong chuỗi hoạt động chăm lo Tết 2024. Ngoài phiên chợ trực tiếp, công đoàn cũng phối hợp với Sài Gòn Co.op có phiên chợ online phục vụ người lao động không có điều kiện mua sắm trực tiếp.

11.500 mã mua hàng có tổng kinh phí hơn 5,5 tỉ đồng. Tại phiên chợ trực tiếp, Liên đoàn Lao động TP.HCM đã tặng 5.000 mã mua hàng (500.000 đồng/mã) dùng thanh toán qua ví điện tử Zalopay khi mua sắm.

Đồng thời, còn có 300 phần quà cho 300 công nhân có hoàn cảnh khó khăn, bị giảm thời gian làm việc, tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương do doanh nghiệp bị cắt giảm đơn hàng tại các quận Bình Tân, Tân Phú, Tân Bình và huyện Bình Chánh cùng Công đoàn các khu chế xuất và công nghiệp TP.HCM.

• Trang 8 báo Tuổi Trẻ ngày 23/1/2024

Thảnh thơi đón Tết

Ăn Tết truyền thống không có nghĩa là “hành xác”, “quay cuồng” với bếp núc, làm cỗ. Ngày càng nhiều người chọn ăn Tết gọn nhẹ nhưng vẫn giữ được cái hồn truyền thống với những mâm cỗ, đồ ăn đặt sẵn.

Đó là chia sẻ của những bà nội trợ bận rộn khi những ngày cuối năm vừa phải chạy đua hoàn thành công việc của công ty, vừa phải chuẩn bị Tết nhất cho cha mẹ, ông bà và đưa gia đình về quê đón Tết.

Đón Tết nhẹ nhàng, khách cần gì siêu thị có

Từ khi lấy chồng, chị Nguyễn Thùy Trang (ngụ quận 5, TP.HCM) có thêm nỗi sợ Tết. Năm nào chị Trang cũng ám ảnh và mong Tết trôi qua thật nhanh. Nhớ lại ngày đầu tiên về quê chồng tại An Giang ăn Tết, chị nói “thấy ngán và sợ”.

“Tôi vẫn nhớ hôm đó là ngày 27 âm lịch, từ sáng tới trưa tôi cùng mẹ chồng sửa soạn mâm cơm để kịp cúng tất niên chiều. Sau đó, lại tiếp tục gói thêm các loại bánh, chả, làm mứt đến nửa đêm. Tôi gần như không có thời gian bước chân ra khỏi nhà”, chị Trang kể.

Không muốn tiếp tục để những ngày nghỉ Tết trở thành chuỗi ngày “hành xác”, chị Trang cho biết năm ngoái đã cùng chồng làm một cuộc “cách mạng tư tưởng” cho bà nội bằng cách thuyết phục bà không làm các loại bánh, chả, nấu cỗ rườm rà như mọi năm, cuối cùng bà cũng đồng ý.

“Hôm bữa nghe bà nội kể gần nhà vừa khai trương siêu thị Co.opmart Chợ Mới (An Giang), tôi bàn ngay với bà năm nay đặt luôn mâm cỗ cúng tại siêu thị, giao sáng 30 Tết cho nóng. Người quen của tôi đã đặt mâm cỗ tại Co.opmart nhiều năm rất tươi ngon, chất lượng không thua gì nhà làm”, chị Trang cho hay.

Cũng có những trải nghiệm quay cuồng quần quật nấu nướng, bày biện Tết, vợ chồng lục đục, cãi vã vì mệt. Chị Nguyễn Thị Út (ngụ quận 5, TP.HCM) chia sẻ cảm thấy hạnh phúc hơn khi thay đổi tư tưởng “Tết là thời gian nghỉ ngơi, sum vầy”.

“Mọi năm mình đều tự nấu từ A – Z rất mệt, chưa kể quên trước hụt sau nên năm nay mình quyết định các món cầu kỳ thì đặt luôn cho tiện”, chị Út nói.

Chị Út cho rằng Tết là dịp để sum vầy, cần giữ những nét truyền thống nhưng không có nghĩa là “hành xác” với mâm cao, cỗ đầy, dọn dẹp bận rộn. Thay vì lo sửa soạn, bày vẽ, gia đình chị chọn dành thời gian cùng vui chơi, nghỉ ngơi, tận hưởng khoảng thời gian thảnh thơi sau 1 năm dài làm việc chăm chỉ, mệt mỏi.

Đại diện Saigon Co.op cho biết với mục đích đồng hành cùng người tiêu dùng có một cái Tết thong thả, đủ đầy, hệ thống Co.opmart, Co.opXtra thiết kế nhiều combo mâm cỗ gia tiên đầy đủ món ăn cổ truyền. Đặc biệt, năm nay siêu thị ra mắt thêm nhiều combo “mâm cỗ” mới với nhiều cải tiến đặc sắc, phù hợp với nhu cầu cúng giỗ cuối năm cũng như khẩu vị từng vùng miền.

Trong đó, mâm cỗ chay dâng lên bàn thờ tổ tiên giá chỉ từ 400.000 đồng gồm xôi gấc giá 32.000 đồng/300g, đậu hũ chiên sả giá 42.500 đồng/5 miếng, rau củ luộc giá 38.000 đồng/500g, chè trôi nước 2 viên giá 19.900 đồng/250g, canh khổ qua dồn đậu hũ giá 55.000 đồng/500g, bánh chưng chay giá 93.800 đồng/600g, tương hột xào sả ớt chỉ 11.900 đồng/hũ, sườn chiên sả giá 69.900 đồng/300g.

Bên cạnh đó, hệ thống bán lẻ của Saigon Co.op còn đặc biệt ưu đãi cho các mặt hàng tẩm ướp, sơ chế cho khách hàng chế biến mâm cỗ Tết như cá thác lác nạo giảm 25%, phi lê cá hồi có da Na Uy giảm 15%, gà ta chéo cánh giá 108.000 đồng/kg, khổ qua dồn thịt giá 88.000 đồng/kg…

Hàng Tết tiếp tục giảm giá mạnh từ nay tới Tết Nguyên đán

Chương trình “Đến Co.op chở Tết về” tại 800 điểm bán thuộc Liên hiệp HTX Thương mại TP.HCM (Saigon Co.op) bao gồm Co.opmart, Co.opXtra, Co.op Food, Co.op Smile, Cheers, Finelife, Sense City, SenseMarket bước vào giai đoạn tăng tốc về đích khi chỉ còn hơn 10 ngày là đến Tết Nguyên đán.

Cụ thể, từ 25-1 đến 9-2, Co.opmart, Co.opXtra… tiếp tục tung ra thị trường Tết hơn 2.000 sản phẩm được khuyến mãi đậm, đặc biệt những sản phẩm thời vụ Tết như: bánh chưng, bánh tét, bưởi khắc chữ Phúc Lộc Tài, bánh hỏi, củ kiệu hành muối, dưa cải chua, xôi chè, thịt kho hột vịt, canh khổ qua nhồi thịt, salad rau củ…

Bên cạnh đó, siêu thị tiếp tục luân phiên giảm giá từ 10-20% cho các sản phẩm thực phẩm tươi sống như: thịt heo, thịt bò, cá, tôm, mực, rau củ quả, trái cây, giảm giá đến 50%; mua 2 tính tiền 1 áp dụng cho nhóm thực phẩm công nghệ, hóa mỹ phẩm; mua nhiều ưu đãi lớn, giá sốc giảm tận gốc chỉ còn từ 0 đồng, 5.000 đồng, 10.000 đồng… trên tất cả ngành hàng.

Khách hàng thành viên khi mua sắm với hóa đơn trên 400.000 đồng sẽ được tặng ngay 20.000 đồng tương đương 100 điểm thưởng vào tài khoản khách hàng thành viên áp dụng cho các sản phẩm bánh kẹo, mứt, lạp xưởng, nước giải khát, hộp quà Tết… cấp độ thẻ thành viên càng cao giá giảm càng nhiều.

Chương trình “Sắm Tết như ý” tung ưu đãi từ 11.500 – 180.000 đồng cho nhóm thực phẩm công nghệ, gia vị và các món đặc trưng Tết như mứt, các loại đồ ngâm, mứt, hạt, bánh kẹo, nước giải khát, bia,…

Ngoài tung khuyến mãi khủng giúp khách hàng nhẹ gánh chi tiêu những tháng cuối năm, Saigon Co.op tiếp tục phối hợp cùng Liên đoàn Lao động TP.HCM tổ chức phiên chợ online dành riêng cho công nhân lao động thành phố với tên gọi “Ngày hội công nhân – Phiên chợ nghĩa tình” từ ngày 25-1 đến 25-2.

Theo đó, 5.000 suất quà với tổng trị giá 3 tỉ VND được quy đổi thành 5.000 mã phiếu mua hàng áp dụng mua sắm trực tuyến tại website https://cooponline.vn/ldld-km/ và có thể mua tất cả sản phẩm tại đây. Đơn hàng sẽ được Co.opmart, Co.opXtra… giao đến tận nhà theo yêu cầu của khách hàng.

Song song với chương trình khuyến mãi trực tiếp tại siêu thị, Co.op Online cũng tổ chức hàng hoạt chương trình giảm giá sâu kèm quà tặng như: “bí kíp sắm Tết online”, “hotdeal bí kíp sắm Tết 2”, “quà Tết tri ân dành cho khách hàng bạch kim”, minigame “vòng quay may mắn mừng Tết Nguyên đán”, “xem livestream nhận ưu đãi”,…

• Trang 4 báo Tuổi Trẻ ngày 30/1/2024

Hàng ngàn tăng ni, phật tử dự lễ rước xá lợi thiền sư Thích Nhất Hạnh

Hàng ngàn tăng ni, Phật tử trong và ngoài nước đã về chùa Từ Hiếu – Huế, để dự lễ rước xá lợi của thiền sư Thích Nhất Hạnh từ thiền đường Trăng Rằm qua thất Lắng Nghe vào sáng 29-1.

Nghi lễ rước xá lợi nằm trong thời khóa lễ đại tường (2 năm sau ngày mất) của thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Từ sáng sớm, hàng ngàn tăng ni Phật tử, người dân từ nhiều nơi tìm về Tổ đình Từ Hiếu, trên ngọn đồi Dương Xuân (phường Thủy Xuân, Huế) để tham dự nghi lễ rước xá lợi của thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Xá lợi thiền sư trước đó được đặt tại thiền đường Trăng Rằm.

Tại đây, sau khi thực hiện các nghi lễ, đoàn các tăng ni đã rước xá lợi từ thất thiền đường Trăng Rằm đi một vòng quanh chùa, ngang qua chánh điện chùa Tổ, men theo những tán cây xanh cổ thụ – nơi có đông đảo Phật tử xếp hai hàng chắp tay cầu nguyện, trước khi về đặt tại thất Lắng Nghe, cách đó không xa.

Thất Lắng Nghe cũng chính là nơi thiền sư Thích Nhất Hạnh tĩnh dưỡng từ ngày trở về chùa Từ Hiếu cho đến khi viên tịch.

Tiếp đó diễn ra nghi lễ cung tiến giác linh, thỉnh giác linh bái yết Phật tổ và nhập tổ đường. Sau khi tăng thân thực hiện nghi lễ, Phật tử xếp hàng dài, lần lượt đảnh lễ xá lợi thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Diễn ra theo nghi lễ tâm tang, mọi người đến dự lễ gần như chỉ im lặng và cầu nguyện. Ngày 30-1 sẽ là lễ tưởng niệm thiền sư Thích Nhất Hạnh và thiền hành tại công viên Vĩnh Hằng – nơi hỏa táng thiền sư đúng hai năm về trước.

Lễ đại tường của thiền sư Thích Nhất Hạnh ngoài nghi lễ rước xá lợi còn có nhiều hoạt động khác như thiền hành, pháp thoại, ngồi thiền, hướng dẫn thực tập thiền lạy…

• Trang 11 báo Tuổi Trẻ ngày 30/1/2024

Sửa xe miễn phí cho công nhân về Tết

Chiếc xe cả năm chưa một lần đem ra tiệm sửa của chị Trần Thị Thanh Mai – công nhân may Công ty Tonbo Việt Nam (quận 12, TP.HCM) – được anh thợ thay nhớt, cẩn thận kiểm tra phanh, đèn, còi chuẩn bị cho chuyến về Bình Phước nghỉ Tết vài ngày tới.

Giữa những ngày tăng ca hối hả, đó là việc đầu tiên chị sửa soạn cho Tết. Chị Mai là một trong cả ngàn công nhân được bảo trì xe máy miễn phí của chương trình “Tết đoàn viên – 1.000 chuyến đi an toàn” do Trung tâm Hỗ trợ thanh niên công nhân TP.HCM (YEAC), Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Toàn Cầu (GIC) và Công ty cổ phần AP Sài Gòn Petro làm trong Tết 2024 này.

Nhận lại chiếc xe được sửa miễn phí cùng giỏ quà, chị Mai xúc động ứa nước mắt. “Ngày nào cũng làm đến 20h30 mới về nên cũng chẳng có thời gian đem xe đi sửa. Nay xe được thay nhớt, kiểm tra rồi, vài bữa nữa mấy mẹ chạy về quê cũng yên tâm” – chị Mai tâm sự.

Năm qua may mắn công ty chị làm có hàng làm đều, vẫn được tăng ca nên gia đình còn cố gắng trụ được. Dù vậy, cũng là năm khó khăn của cả nhà khi công việc phụ hồ của chồng chị phập phù rồi anh lại phải mổ thận tốn thêm mớ tiền viện phí. Đứa con lớn đi giao hàng điện máy lại bị mất chiếc xe đến giờ “vẫn đang mượn xe đi đỡ”.

Nhiều thứ dồn đến cùng lúc nên năm nay cả nhà ăn Tết chia đôi. Chồng chị về quê Thanh Hóa, còn ba mẹ con chạy xe máy về Bình Phước ăn Tết với chị gái.

“Mẹ chồng mình đã mất, giờ nhà chỉ còn bố chồng. Tết năm ngoái cả nhà đã không về nên năm nay dù khó lắm vẫn phải cố gắng để bố tụi nhỏ về ăn Tết với ông và làm đám giỗ cho bà” – chị Mai nghẹn giọng. Nhận quà và xe, chị vội vã quay trở lại công ty để làm tới tối.

Tương tự, chiếc xe máy của Kim Thảo (26 tuổi) cũng chưa được sửa sang lần nào suốt năm qua. Ấy là tài sản hai vợ chồng vẫn đang trả góp chưa xong. “Công ty tôi vẫn chưa thưởng Tết, phải tới ngày 26 cho nghỉ công ty phát thưởng mới sắm Tết được chứ vẫn chưa mua sắm gì cả” – Thảo kể.

Chồng Thảo cũng làm thợ hồ, công việc lai rai tháng vài ba ngày nên gia đình năm nay chật vật hơn.

“Dù khó nhưng cả nhà vẫn sẽ ăn Tết như mọi năm, mùng 1 ở nhà nội rồi mùng 2 cả nhà chở nhau xe máy xuống Kiên Giang ăn Tết với nhà ngoại. Mong năm mới mọi thứ sẽ tốt hơn, công việc hai vợ chồng đều ổn”, chị Thảo bộc bạch.

• Trang 10 báo Tuổi Trẻ ngày 29/1/2024

Về quê trên chuyến xe ân tình

Những sinh viên khó khăn quê miền Trung, miền Bắc đã dần rời TP.HCM về quê đón Tết cùng gia đình trên những chuyến xe miễn phí, mang theo ân tình nơi TP mình đang theo học.

Sáng sớm 28-1 (18 tháng chạp), khoảng 1.100 sinh viên nhiều trường đã có mặt trên 25 chuyến xe “Cùng PVOIL về quê đón Tết” xuân Giáp Thìn 2024, xuất bến từ Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM.

Nôn nao không ngủ được

Bạn Châu Mỵ Nương – sinh viên Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM – khoe cả đêm nôn nao không ngủ được, chỉ mong tới sáng để lên xe về quê thôi. “Mình để đồng hồ báo thức 4h mà mới 1h đã giật mình thức, ngủ lại xong cứ chừng tiếng thức dậy coi đồng hồ rồi thức luôn chờ lên trường đúng giờ hẹn tập trung” – Nương cười.

Quê Bình Định, cô sinh viên năm thứ ba ấy là một trong hơn 600 sinh viên Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM có mặt trên chuyến xe năm nay. Năm trước, do biết lịch sớm nên Nương đã đặt mua được vé khá sớm với giá mềm, sau đó yên tâm làm chiến sĩ Xuân tình nguyện rồi sát Tết mới về quê. Năm nay vé mắc quá nên đăng ký làm hành khách chuyến xe đặc biệt này.

Là con gái út trong nhà có tám chị em, Nương kể gia đình không khá giả gì nên được tặng vé miễn phí cũng đỡ tốn của cha mẹ ít tiền. “Mỗi năm về nhà được hai lần, hè và Tết nên tranh thủ ở với gia đình lâu lâu. Coi vé chiều vào sau Tết thấy tăng mỗi ngày, cũng chưa biết tính sao nhưng thôi cứ về đã rồi tính” – Nương cho biết.

Cùng chuyến xe về Bình Định với Nương, bạn Gia Hân – sinh viên năm thứ nhất ĐH Kinh tế TP.HCM – khoe mẹ chưa được nghỉ Tết nên bạn về trước. Nhà Hân tại quận Bình Thạnh

(TP.HCM) nhưng quê nội và ngoại đều ở Bình Định nên Tết năm nào cả nhà cũng về quê. “Nhà nội ngay bên quốc lộ nên mình sẽ về nhà nội trước rồi sau đó xuống ngoại cách đó chừng 45 phút chạy xe máy. Cứ được về quê là vui trước đã, lúc vào tính sau” – Hân nói.

Hai cô bạn nhanh chóng kết thân khi hỏi ra đều cùng quê thị xã An Nhơn, chỉ khác xã. Vậy là hành trình về quê có bạn đồng hành khoảng nửa ngày sẽ về tới. “Nhờ chuyến xe Tết như vầy mà biết nhau, nhận đồng hương, chắc sẽ có nhiều thứ để nói với nhau, có khi cũng đỡ bị say xe hơn” – Mỵ Nương chia sẻ.

Hỗ trợ tốt nhất có thể

Chánh văn phòng Đảng – đoàn thể, Bí thư Đoàn Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) Mai Xuân Hải cho biết kế hoạch ban đầu các trường gửi về có gần 1.000 sinh viên đăng ký nhận vé về quê. Tuy nhiên gần sát ngày xuất phát, số lượng đăng ký đã tăng lên khoảng 1.100 bạn.

“Chúng tôi xin ý kiến và quyết định tăng thêm bốn xe nữa thành tổng cộng 25 xe để đáp ứng hết nhu cầu của sinh viên, chỉ mong các bạn về quê an toàn, bình an là vui rồi” – anh Hải nói.

Năm nay đã là năm thứ sáu diễn ra chương trình này, trung bình mỗi năm tặng vé xe cho khoảng 1.000 sinh viên. Các chuyến xe đưa sinh viên về các tỉnh khu vực miền Trung, trong đó các xe xa nhất về đến Thanh Hóa.

Trên hành trình, các bạn sẽ dừng nghỉ ngơi, ăn trưa tại Ninh Thuận, ăn tối tại Phú Yên, ăn sáng tại Hà Tĩnh và kết thúc hành trình tại Thanh Hóa. Các bữa ăn tại những điểm này đều do chính cán bộ, nhân viên của PVOIL các tỉnh khu vực này chuẩn bị cùng lúc cho cả ngàn sinh viên.

Thay mặt lãnh đạo nhà trường, Chủ tịch Công đoàn Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM Nguyễn Nam Thắng dặn chung các bạn sinh viên có mặt trên chuyến xe này phải đảm bảo tuân thủ giao thông an toàn khi về quê đón Tết. “Các bạn chú ý giữ gìn sức khỏe, vui bên gia đình để trở lại học tập thật tốt sau kỳ nghỉ” – ông Thắng phát biểu.

Trong khi đó, sớm hơn một ngày, 90 sinh viên Trường ĐH Sài Gòn đã rời TP trên các chuyến xe do trường tổ chức. Năm thứ 13 trường tổ chức chuyến xe đưa sinh viên về quê từ nguồn đóng góp của cán bộ, nhân viên, sinh viên trường và đối tác bên ngoài. Để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho sinh viên, trường lo chỗ ăn, nghỉ chứ không cho xe chạy xuyên đêm.

Sinh viên năm thứ nhất Võ Thị Kim Chi (Trường ĐH Sài Gòn) cho biết rời quê Hà Tĩnh vào TP.HCM với nhiều lo lắng vì lạ lẫm và khó khăn với các khoản chi tiêu. Do vậy bạn đã từng đắn đo có nên về Tết hay ở lại TP tìm việc làm thêm để bớt chi phí cho gia đình. Và chuyến xe đoàn viên đã có mặt đúng lúc, giải tỏa nỗi lo âu của những đứa con xa quê ngày cuối năm.

“Với chúng mình, chuyến xe đoàn viên không chỉ là chuyến xe chở những cô cậu sinh viên về quê ăn Tết mà còn là chuyến xe chở bao mong muốn, những niềm hạnh phúc lớn lao tới khắp mọi miền” – Kim Chi bộc bạch.

• Trang 7 báo Tuổi Trẻ ngày 25/1/2024

Sôi động thị trường quất cảnh Cẩm Hà, Hội An

Những ngày gần đây, không khí tại các vườn quất cảnh Cẩm Hà (TP Hội An, Quảng Nam) trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Những cây quất sai quả, chín vàng đang sẵn sàng để được “chốt đơn”.

Theo người dân, năm nay thời tiết thuận lợi, cây sinh trưởng tốt, sai quả và xanh lá. Các thương lái đã bắt đầu đến chọn và đặt cọc từ rất sớm, chỉ còn lại một ít để bán lẻ đón Tết.

Giá sỉ quất cảnh dao động từ 600.000 đồng cho cây cao khoảng 1,6 – 1,7m và hơn 1 triệu đồng cho các cây cao 2m. Giá có thể chênh lệch tùy thuộc vào kiểu dáng và thế cây.

Anh Hồng Anh (thôn Bầu Ốc) cho biết vườn anh có khoảng 500 chậu quất cảnh và hơn 1.000 chậu quất mini.

Hầu hết đều đã được “chốt đơn”, đặc biệt các chậu quất mini đã được các thương lái đến đặt cọc toàn bộ với giá 70.000 – 80.000 đồng/chậu, rẻ hơn một chút so với năm ngoái. Ngoài ra, quất bonsai cũng là một trong những lựa chọn đang được nhiều người yêu thích dịp Tết.

Để phục vụ mùa Tết năm nay, anh Bùi Phước Dũng (xã Cẩm Hà) cho biết đã chăm sóc và tạo hình cho khoảng 30 cây quất bonsai với giá bán từ 2-7 triệu đồng, trong đó có một số cây đã được khách mua vận chuyển đi rồi.

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 24/1/2024

Khán thính giả còn nhớ Tuyết Thanh không?

Nghệ sĩ lão thành Tuyết Thanh nhớ về tuổi trẻ của bà thời đi, hát và ngắm dáng hình đất nước trong những năm tháng đau thương lẫn ngày thống nhất.Hôm thông tin NSƯT Tuyết Thanh được phong tặng danh hiệu NSND, một số khán thính giả của Đài Tiếng nói Việt Nam một thời vào Facebook của bà chúc mừng.

Trong căn nhà tập thể cũ trên phố Thái Thịnh, giọt nước mắt chợt rơi. Tuyết Thanh khóc không phải vì 35 năm sau khi được phong tặng danh hiệu NSƯT mới được trao tiếp một danh hiệu khác, mà vì đã lâu quá rồi vẫn còn khán giả nhớ đến bà.

Họ nói rằng: “Hôm nay Tuyết Thanh mới được phong tặng danh hiệu cao quý này, nhưng bà đã là NSND trong lòng chúng tôi từ lâu lắm rồi”.

Cái thời khổ mà vui

Bà Tuyết Thanh có giọng hát cao vút: “Tôi ăn ngô ăn khoai mà lớn để rồi hát đấy” – cô văn công ngày nào nay đã 82 tuổi, kể về một thời tiếng hát át tiếng bom.

Từ nhỏ, Tuyết Thanh đã có mặt trong đội Sơn ca của Đài Tiếng nói Việt Nam cùng Kim Oanh, Bích Liên, Thanh Huyền, Anh Đào…

Sau này, thay vì theo nguyện vọng của bố để là nhân viên đánh máy ổn định, bà giấu gia đình đầu quân vào Đoàn ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam (tháng 11-1960).

Bắt đầu từ dàn đồng ca, hai năm sau Tuyết Thanh trở thành solist. Bài hát đơn đầu tiên là Nắng ấm về trên Tổ quốc của Trần Khánh.

Tuyết Thanh nhớ thời “ba cùng”, đi thực tế sáng tác và biểu diễn ở các nơi, từ Mã Pí Lèng cho tới Phú Quốc, Côn Đảo. Cô thanh niên Hà Nội trên ngực đeo huy hiệu Ba sẵn sàng lội xuống ruộng sợ đỉa mà không dám kêu.

Nhớ những ngày đi gặt lúa, gánh lúa, tải thóc như gái quê. Nhớ ngày tiếng hát vang khắp núi đồi, ngày tiếng hát át tiếng bom… Nhớ “tuyến lửa”, nghệ sĩ cùng anh chị em đứng bên mâm pháo hát cho chiến sĩ, vào hầm trú ẩn hát cho thương bệnh binh.

“Thời chúng tôi, ngoài tập bài thu thanh, nghệ sĩ phải luyện thêm thanh nhạc, đọc, viết ký xướng âm, học hòa thanh, hòa âm… Rất vất vả và khổ luyện.

Sau này, thấy một ca khúc nào đó, ca sĩ hát không đúng nốt, tôi lại “ngứa nghề”. Kể cả những ca sĩ nhạc đỏ, không ít người theo kiểu thuận miệng. Ca sĩ chuyên nghiệp thì không được thuận miệng”, bà Tuyết Thanh kể.

Tiếng hát đi muôn nơi

Nhớ một thời không thể nào quên. “Cái thời chiến tranh ác liệt, làm gì có nhiều thời gian để tập bài và ê a.

Nhạc sĩ viết nhanh, ca sĩ hát cũng nhanh để đáp ứng thời cuộc, quên cả đói”, bà kể lại. Như Bài ca Hà Nội – ca khúc được nhạc sĩ Vũ Thanh sáng tác giai đoạn Mỹ leo thang đánh phá thủ đô. Giữa tiếng bom rơi đạn nổ, Tuyết Thanh tập rồi lao ra khỏi nơi trú ẩn vào phòng thu thanh.

Ngay chiều hôm đó, Bài ca Hà Nội phát trên làn sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam đi muôn nơi…

“Sau này, có những người bên kia chiến tuyến kể với chúng tôi, nhờ tiếng hát của văn nghệ sĩ trên Đài Tiếng nói Việt Nam thời đó, nhờ Tuyết Thanh, nhờ Trần Khánh… mà họ bỏ súng đầu hàng để về với gia đình”, Tuyết Thanh nhớ lại.

Trong ký ức của bà, vẫn nguyên y ngày đất nước hòa về một mối, cô gái Tuyết Thanh đeo ba lô theo đoàn văn công vào Nam.

Trên đường vô Huế, đoạn qua cầu Hiền Lương, gặp các anh bộ đội hành quân từ Nam đi ra, trên ba lô ai cũng có một con búp bê vải.

Hai bên vẫy nhau, gạt tay nhau cứ thế đi hết cầu Hiền Lương… “Sống cũng một chiếc ba lô, chết cũng chỉ một chiếc ba lô. Giờ nghĩ lại sao hồi đó lạc quan thế?”, bà Tuyết Thanh tâm sự.

Có mặt ở TP.HCM sau ngày đất nước thống nhất, cô văn công Hà Nội ra chợ mua vải may áo sơ mi. Một người má miền Nam hỏi:

“Con là người Hà Nội phải không, má nghe người Hà Nội nói như chim, má bán cho con nửa giá”… Vui nhất là vì thấy gái Hà Nội đẹp, má lúm, răng khểnh, bà má hỏi Tuyết Thanh “con đi thẩm mỹ viện phải không?”.

Người miền Nam chân tình, hào sảng và nồng nhiệt, đọng lại trong ký ức Tuyết Thanh tới hôm nay.

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 22/1/2024

Ngành công nghiệp đạo lý gây tổn hại và sợ hãi

Tác giả Lê Bích nói ngày nay quá nhiều người thích nói đạo lý, có hẳn một ngành công nghiệp dạy cách sống và cả công nghiệp chữa lành đang phát triển, làm giàu cho một số người và tổn hại cho vô số người khác.

Tác giả Lê Bích vừa ra mắt cuốn sách tranh có tựa Người nói đạo lý thường khá giả (Nhã Nam, NXB Hà Nội).

Cuốn sách kể về một ông chồng công sở nghèo, bị vợ dằn hắt, trải qua những cuộc phiêu lưu vào thế giới cổ tích rồi trở về mở… học viện đạo lý kiếm bộn tiền.

Sau sáu năm, Lê Bích – tác giả từng là hiện tượng xuất bản khi được các bạn trẻ yêu thích và trích dẫn khắp nơi – trở lại với một cuốn sách với nhiều quan sát xã hội, thời đại hơn nhưng vẫn bằng giọng hài hước quen thuộc của anh.

“Ngành công nghiệp” đạo lý

Lê Bích cho biết tám năm sau cuốn Dịch từ tiếng yêu sang tiếng Việt, anh có sở thích mới là quan tâm đến những vấn đề xã hội hơn.

Anh đi học vài khóa học về xã hội, tổ chức vài đơn vị hoạt động xã hội, làm trí tuệ nhân tạo… Anh không nghĩ rằng mình sẽ quay lại làm nội dung, viết sách nữa.

Nhưng rồi gần đây anh gặp lại những người bạn trước đây học Bách khoa, làm kỹ thuật ở một tập đoàn nào đó, bỗng thành một thạc sĩ về dạy đời, dạy người khác cách sống, mở học viện nói đạo lý, tuyên bố mình là “người cho đi”, cho mọi người bài học đời sống của mình và thu tiền.

Anh cảm thấy rất choáng váng. Nhìn ra xung quanh thấy bạn bè khắp nơi đều đọc Muôn kiếp nhân sinh hay nói về duyên kiếp và thích lôi các bài học đạo đức xưa ra để kể lại.

Anh nhìn thấy sau ngành công nghiệp dạy kiếm tiền nhanh, kiếm tiền từ hai bàn tay trắng thì ngành công nghiệp dạy đời, công nghiệp đạo lý, công nghiệp chữa lành đang xuất hiện.

Không phủ nhận hoàn toàn cái gọi là ngành dạy đời, chữa lành nhưng tác giả Lê Bích nhận thấy nó đang bị một số người lạm dụng để kiếm tiền.

“Một khóa học chữa lành tầm 80 triệu đồng, thậm chí 200 triệu đồng thì người tổn thương đi chữa lành kia lại thêm tổn thương cả tài chính. Một trào lưu trở thành độc hại khi một số người lạm dụng người khác để kiếm bộn tiền”, Lê Bích nói với Tuổi Trẻ.

Sợ hãi khi đi bán “đạo lý”

Nhà văn Trang Hạ rất đồng tình với Lê Bích rằng có một ngành công nghiệp dạy đời, nói đạo lý phát triển khá sôi động.

Chị chia sẻ với tư cách một “người trong cuộc”, người bán những viết lách của mình cho những người muốn nhờ vào những viết lách mua được đó để trở thành diễn giả và rồi tham gia vào công nghiệp đạo lý thu lợi.

Chị cho biết khách hàng mua nội dung từ chị (những bài đăng trên mạng xã hội, bài phát biểu, thậm chí là những cuốn sách) có thể là diva, vợ ca sĩ, chồng hoa hậu, đại gia, chính khách…

Nhờ những nội dung này mà họ được đám đông công chúng khen ngợi thông minh, xây dựng được thương hiệu cá nhân.

Công việc bán nội dung của chị đang thuận lợi thì gần đây chị đã từ chối gần 10 diễn giả khá nổi tiếng ở Việt Nam, những người kinh doanh hàng đầu về marketing, mở học viện cho những start-up, những người làm về hạnh phúc, hôn nhân gia đình.

Bước ngoặt này đến với chị vì một lần chị cảm thấy sợ hãi. Đó là lần chị cắt tóc hỏng nhưng hôm sau có một bạn cắt nguyên cái đầu hỏng đó và gửi hình ảnh cho chị, kèm lời nhắn: “Chị ơi em rất thích kiểu tóc này của chị nên em cắt đúng kiểu như vậy”.

Chị cảm thấy có lỗi, bắt đầu tự phản biện bản thân, cố gắng không trở thành người chỉ nói đạo lý, còn trong hành vi của mình lại khác. Chị không muốn góp sức tạo ra những diễn giả của công nghiệp dạy đời đang phát triển hiện nay.

• Trang 3 báo Tuổi Trẻ ngày 21/1/2024

Hà Nội trình diễn 2.024 chiếc drone đêm giao thừa, xác lập kỷ lục Đông Nam Á

Ông Trương Việt Dũng – chánh văn phòng UBND TP Hà Nội – cho biết TP sẽ trình diễn pháo hoa tầm cao kết hợp ánh sáng và âm nhạc với 2.024 chiếc drone, để chào đón Tết Nguyên đán Giáp Thìn.

Chiều 19-1, UBND TP Hà Nội đã tổ chức buổi họp báo thông tin tình hình kinh tế – xã hội tháng 1-2024. Ông Trương Việt Dũng – chánh văn phòng, người phát ngôn UBND TP Hà Nội – chủ trì cuộc họp.

Thông tin tới báo chí, ông Dũng cho biết để chào đón Tết Nguyên đán 2024, Hà Nội dự kiến bắn pháo hoa tại 32 điểm, trong đó có 9 điểm tầm cao với 600 quả, cao 135 mét.

“Điểm mới nhất cũng xin công bố thông tin đã được Thường trực Thành ủy thông qua, lần đầu tiên Hà Nội xác lập kỷ lục Đông Nam Á về màn trình diễn ánh sáng bằng máy bay không người lái có kết hợp âm nhạc vào đêm giao thừa Tết âm lịch 2024.

Sẽ có 2.024 drone (máy bay không người lái) được triển khai, đây sẽ là kỷ lục Đông Nam Á” – ông Dũng nói.

Ông cho biết thêm địa điểm dự kiến được tổ chức tại khu vực hồ Tây, hoặc khu vực sân vận động quốc gia Mỹ Đình.

• Trang 15 báo Tuổi Trẻ ngày 20/1/2024

Bản án nữ quyền dưới góc nhìn Việt Nam

Quyển sách Hướng đến bản án nữ quyền Việt Nam, do TS Trịnh Thục Hiền chủ biên, có nhiều quan điểm và bình luận về quyền và lợi ích của phụ nữ trong một số bản án ở Việt Nam.

Là một nửa của thế giới, vai trò của phụ nữ luôn quan trọng trong xã hội.

Nghiên cứu bản án dưới lăng kính nữ quyền ngày càng phổ biến, điển hình như ở Canada, Anh, Mỹ…

Vậy quyền và lợi ích của họ trong một số bản án ở Việt Nam được nhìn nhận như thế nào?

Quyển sách Hướng đến bản án nữ quyền Việt Nam, do TS Trịnh Thục Hiền chủ biên, có nhiều quan điểm và bình luận về vấn đề này.

Đây là một nghiên cứu trong khuôn khổ dự án Triển khai lý thuyết pháp luật nữ quyền được tài trợ bởi Tổ chức Rosa-Luxemberg-Stiftung Đông Nam Á, Trường đại học Kinh tế – Luật (ĐH Quốc gia TP.HCM) điều phối.

Hướng đến bản án nữ quyền Việt Nam bao gồm một tiểu luận về bản án nữ quyền từ góc nhìn Việt Nam và sáu bài bình luận bản án trong các lĩnh vực bạo lực tình dục, thừa kế, hôn nhân gia đình và lao động.

Theo các tác giả, khi các bản án được phân tích dưới lăng kính nữ quyền thì sẽ thách thức tính trung lập và khách quan về giới của phương pháp nghiên cứu luật học truyền thống.

Tuy nhiên, đây sẽ là một cách thực tế nhằm mang lý thuyết pháp lý nữ quyền vào thực tiễn và đem lại hướng tiếp cận bao quát, đa dạng hơn trong hoạt động xét xử, củng cố khả năng lập luận trong viết bản án.

Sách dày hơn 300 trang, trình bày song ngữ tiếng Việt và tiếng Anh, Nhà xuất bản Đại Học Quốc Gia TP.HCM ấn hành.

• Trang 8 báo Tuổi Trẻ ngày 1/2/2024

Ông Trần Tuấn Anh thôi giữ chức ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Trung ương Đảng

Ban Chấp hành Trung ương Đảng đồng ý để ông Trần Tuấn Anh thôi giữ chức vụ ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Ngày 31-1, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã họp xem xét, quyết định về công tác cán bộ.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng xem xét, cho ý kiến về nguyện vọng thôi giữ các chức vụ, nghỉ công tác và nghỉ hưu của ông Trần Tuấn Anh, ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, trưởng Ban Kinh tế Trung ương và ông Phan Việt Cường, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam.

Ông Trần Tuấn Anh là cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước, được đào tạo cơ bản, được Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị tín nhiệm phân công giữ một số chức vụ lãnh đạo quan trọng.

Trên cương vị bí thư Ban cán sự Đảng, bộ trưởng Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2016 – 2021, ông đã có nhiều nỗ lực trong chỉ đạo, điều hành công tác của ngành công thương đạt kết quả quan trọng.

Tuy nhiên, ông chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để xảy ra nhiều vi phạm tại Bộ Công Thương, nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật, bị xử lý hình sự, xử lý kỷ luật Đảng, hành chính.

Nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng và nhân dân, ông đã có đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công, nghỉ công tác và nghỉ hưu.

Ông Phan Việt Cường là cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước, được đào tạo cơ bản, trưởng thành từ cơ sở và được Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị tín nhiệm phân công giữ một số chức vụ lãnh đạo tại địa phương.

Trên cương vị bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam các nhiệm kỳ 2015 – 2020, 2020 – 2025, ông đã có nhiều nỗ lực trong lãnh đạo, chỉ đạo.

Tuy nhiên, ông chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều tổ chức Đảng, đảng viên cấp dưới vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng, bị xử lý kỷ luật, có trường hợp bị xử lý hình sự.

Nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng và nhân dân, ông đã có đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công, nghỉ công tác và nghỉ hưu.

Căn cứ quy định hiện hành của Đảng, Nhà nước và xem xét nguyện vọng của cá nhân, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đồng ý để ông Trần Tuấn Anh thôi giữ chức vụ ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Ông Phan Việt Cường thôi giữ chức vụ ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

• Trang 5 báo Tuổi Trẻ ngày 30/1/2024

Phiên tòa cảnh tỉnh ngư dân khai thác thủy sản bất hợp pháp

Một vụ án điểm liên quan đến việc tàu cá khai thác thủy hải sản bất hợp pháp trên vùng biển nước ngoài vừa được TAND tỉnh Kiên Giang hôm 29-1 đưa ra xét xử sơ thẩm.

TAND tỉnh Kiên Giang hôm 29-1 đã xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với Trần Văn Luyến (chủ tàu cá ở phường Vĩnh Quang, TP Rạch Giá) và ba đồng phạm Phạm Chí Dũng (ở huyện Hòn Đất), Trần Minh Tâm (huyện Châu Thành) và Trần Văn Nhựt (TP Rạch Giá) về tội tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép.

Đây là vụ án điểm liên quan đến việc tàu cá khai thác thủy hải sản bất hợp pháp trên vùng biển nước ngoài.

Mong giúp chủ tàu có cuộc sống ổn định

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Dương Tấn Tài – chủ tàu cá ở huyện Châu Thành (Kiên Giang) – cho biết phiên tòa này góp phần cảnh tỉnh, nâng cao ý thức các chủ tàu cá trong việc khai thác thủy hải sản trên biển.

“Tôi nghĩ ngư dân sẽ có trách nhiệm hơn và đánh bắt thủy hải sản hợp pháp”, ông Tài nói.

Tuy nhiên, ông Tài cũng mong muốn cơ quan chức năng sẽ có nhiều chính sách và giải pháp giúp ngư dân có tàu cá đánh bắt thủy hải sản hoạt động lâu dài, ổn định cuộc sống như hỗ trợ chủ tàu cá khoanh nợ ngân hàng; chuyển đổi tàu cá đánh cá không hiệu quả sang nghề khác hoặc có thể dần tính đến chuyện cấm khai thác cá trên biển một khoảng thời gian ngắn (có thể ba tháng hoặc sáu tháng) nhằm tái tạo nguồn lợi thủy hải sản, đánh bắt dài lâu.

“Ngoài tính răn đe, xử phạt mạnh tay, tôi nghĩ địa phương cần tuyên truyền nâng cao nhận thức cho ngư dân hoặc có chính sách cụ thể, góp phần khai thác cá trên biển ổn định, sớm gỡ thẻ vàng EC”, ông Tài cho biết thêm.

Trước đó, ông Lê Quốc Anh, phó chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, cho biết liên quan đến việc chống khai thác IUU, địa phương thời gian qua đã nỗ lực tuyên truyền, giáo dục và tạo điều kiện cho tàu trên địa bàn tỉnh không khai thác thủy hải sản vi phạm trên vùng biển nước ngoài.

Ngoài ra, địa phương có nhiều giải pháp răn đe, xử lý nghiêm những hành vi tàu cá vi phạm vì lợi ích cá nhân mà ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia.

“Tàu cá vi phạm chúng tôi tổ chức xử lý công khai để góp phần nâng cao nhận thức cho ngư dân. Địa phương tới đây cũng sẽ có chính sách, tạo công ăn việc làm cho tàu cá khai thác không hiệu quả chuyển sang nghề khác như dịch vụ hậu cần hoặc nuôi biển, góp phần ổn định kinh tế gia đình”, ông Quốc Anh nói.

Bị cáo nhận sai

Phạm Chí Dũng tại phiên tòa đã nhận tội và tỏ rõ thái độ hối lỗi khi biết mình đã sai khi đóng vai trò góp sức đưa người khác xuất cảnh trái phép và thực hiện hành vi khai thác thủy hải sản bất hợp pháp trên vùng biển Malaysia.

“Do gia cảnh gia đình nghèo, không đủ tiền sinh sống nên tôi mới thực hiện hành vi trên để mong kiếm tiền. Hiện tôi cũng đã ý thức được việc làm của mình sai và rất mong hội đồng xét xử giảm nhẹ tội để sớm về với gia đình”, Dũng nói lời sau cùng ở phiên tòa.

Còn Trần Văn Luyến (chủ mưu cũng là chủ tàu cá ở phường Vĩnh Quang, TP Rạch Giá) ăn năn và thành khẩn khai báo về vụ việc trên. Đồng thời, Luyến cũng hy vọng tòa xem xét giảm nhẹ tội để sớm về với gia đình, vợ con.

Cáo trạng Viện KSND tỉnh Kiên Giang cho biết ngày 16-5-2022 Trần Văn Luyến làm chủ cặp tàu số hiệu KG-94294-TS và KG-94295-TS bị lực lượng chức năng Malaysia bắt giữ về việc khai thác thủy hải sản trái phép trên vùng biển Malaysia.

Cuối tháng 5-2022, Luyến nói với Tâm cặp tàu bị bắt trên về Việt Nam sẽ bị tịch thu.

Tâm điện thoại cho Nguyễn Bảo D. (cán bộ đăng kiểm) đến quán cà phê MT (đường 3 Tháng 2, TP Rạch Giá) để bàn bạc làm hai bộ hồ sơ tàu mới.

1. đồng ý làm bộ hồ sơ mới KG-93949-TS và KG-93971-TS để thay thế cho cặp tàu số hiệu KG-94294-TS và KG-94295-TS bị bắt trên với số tiền 400 triệu đồng.

Sau đó, Tâm giới thiệu Phạm Chí Dũng cho Luyến để chạy tài công qua Malaysia khai thác thủy hải sản bất hợp pháp.

Luyến còn phân công Dũng, Tâm tìm ngư dân và tìm người mua vé thông tin cảng về việc hải quân Malaysia ra vào tuần tra trên biển để trốn tránh.

Tâm sau đó đã liên hệ được với Mai Thị Bích (đang sinh sống ở Malaysia) mua vé thông tin trên với giá 20 triệu đồng/tháng.

Đến tháng 9-2022, Dũng rủ thêm Trần Văn Nhựt, Trần Văn Tài, Nguyễn Văn Tới và nhiều người lao động khác đi qua Malaysia khai thác thủy hải sản trái phép. Dũng tắt hết thiết bị giám sát hành trình và xóa số cuối của hai tàu cá trên để tránh bị lực lượng chức năng địa phương phát hiện.

Do hải quân Malaysia đang tuần tra nên Dũng chạy cặp tàu trên về vùng biển Indonesia thì bị phát hiện bắt giữ.